Jaarverslag 2015 CertiQ B.V.

Transcriptie

1 Jaarverslag 2015

2 Jaarverslag 2015 CertiQ B.V. 1 Voorwoord - De consument in de driver s seat 3 2 Ontwikkelingen Europa Marktontwikkelingen Warmte 5 3 Resultaten Productie Consumptie Import, export en de voorraad certificaten Certificering fossiele elektriciteit Operationele zaken Financieel resultaat 11 4 Corporate Governance 14 5 Jaarrekening Bijlagen CertiQ werkt samen met 32 Adresgegevens en colofon 34 (inhoudsopgave aanklikbaar) 2 CertiQ jaarverslag 2015

3 1 De consument in de driver s seat De markt voor energiecertificaten - de zogenaamde Garanties van Oorsprong (GvO s) - heeft zich in 2015 significant verder ontwikkeld. Eén ding wordt steeds duidelijker: de consument zit in de driver s seat. Consumenten stellen zich actiever op en stellen voorwaarden aan de GvO voor de energie die zij verbruiken. De vraag naar certificaten voor energie uit wind is bijvoorbeeld sterk toegenomen. In twee jaar tijd is deze met 66% gegroeid tot meer dan 12 TWh per jaar. In totaal is de hoeveelheid groene stroom waarvoor certificaten zijn afgeboekt in 2015 toegenomen tot 42,6 TWh, een groei van ruim 12%. Nog niet eerder is er in een jaar zoveel groene stroom geconsumeerd. Zoals al langer het geval is, is het aanbod van Nederlandse GvO s niet groot genoeg om aan de volledige vraag te voldoen; ook al steeg de uitgifte van GvO s in Nederland door groei in windvermogen, het grootste deel van de gebruikte GvO s komt uit het buitenland. Kijkend naar de importmix zien we dat de herkomst van geïmporteerde GvO s verschuift: grote leverancier Noorwegen verliest terrein ten opzichte van met name Zweden en Italië. De export van GvO s halveerde, een logisch gevolg van de grote vraag naar GvO s in Nederland. Een ander signaal dat de consument steeds bepalender wordt is de toename van het aantal end-user-accounts bij CertiQ. Het toont aan dat steeds meer grootzakelijke gebruikers waarde hechten aan volledige transparantie over de GvO s die leveranciers voor hen afboeken. Dat geeft consumenten het vertrouwen dat de claims die zij maken over hun energieverbruik valide en betrouwbaar zijn. In dat licht is de discussie relevant die in 2015 heeft plaatsgevonden over volledige etikettering voor alle vormen van elektriciteit. Te meer omdat consumenten GvO s ook vaker zijn gaan verwerken in hun CO 2 -footprint. GvO s gaan dus niet alleen over hoe, waar en wanneer de energie is geproduceerd; het draait ook om de impact die deze energie heeft op onze leefomgeving. Dit werpt een heel nieuw licht op de maatschappelijke waarde van een GvO; tegelijkertijd is het verwerken van GvO s in de CO 2 -footprint al gangbaar - met name onder grote energieverbruikers. Dat maakt het des te belangrijker dat we blijven werken om ook die nieuwe toepassingen mogelijk te maken met gestandaardiseerde, betrouwbare en onafhankelijke informatie. Consumenten willen weten waar hun energie vandaan komt en welke impact hun energieconsumptie heeft op onze leefomgeving. Dit is al gebruikelijk als het gaat om voedsel, kleding en andere consumptiegoederen, dus waarom niet ook voor energie? In 2015 is de Europese Commissie gestart met de consultatie voor de herijking van de Europese richtlijn voor hernieuwbare energie. Daarbij stelt de Commissie het begrip Consumer choice of action voorop. Transparantie in de herkomst en milieu-impact van ons individuele energieverbruik is cruciaal om zelf het verschil te kunnen maken: de consument in de driver s seat. Ir. J. van der Lee Manager CertiQ B.V. Ir. B.G.M. Voorhorst Operationeel Directeur TenneT TSO B.V. 3 CertiQ jaarverslag 2015

4 Consumenten stellen zich actiever op en stellen voorwaarden aan de GvO voor de energie die zij verbruiken. De vraag naar certificaten voor energie uit wind is bijvoorbeeld sterk toegenomen. In twee jaar tijd is deze met 66% gegroeid tot meer dan 12 TWh per jaar.

5 2 Ontwikkelingen 2.1 Europa Om de kwaliteit en uitwisselbaarheid van GvO s op Europees niveau te kunnen uitbouwen, is CertiQ lid van de Association of Issuing Bodies (AIB). In 2015 werden SEMO (elektriciteitsmarktoperator in Ierland) en CREG (toezichthouder op de elektriciteits- en gasmarkt voor federaal België) lid van de AIB. Hiermee groeide het aantal AIB-leden naar 21. Net als CertiQ pleit de AIB ervoor om een unieke relatie te maken tussen de GvO en etikettering door eenduidig vast te leggen dat de GvO dient te worden toegepast voor etikettering. De AIB is er voorstander van om dat voor alle energiebronnen te doen, niet alleen voor duurzaam. Door bovendien op GvO s te vermelden hoeveel CO 2 er wordt uitgestoten en hoeveel radioactief afval er vrijkomt bij de opwek van elektriciteit, kunnen de gevolgen van elektriciteitsproductie uit verschillende bronnen worden vergeleken en toegewezen worden aan specifieke afnemers. Daardoor krijgt de (Europese) consument meer inzicht in de milieuimpact van zijn stroomverbruik. Deze thema s heeft de AIB uitdrukkelijk meegenomen in haar aanbeveling naar de Europese Commissie over aanpassingen van het systeem voor GvO s voor de vernieuwing van de Europese richtlijn voor duurzame energie. 2.2 Marktontwikkelingen Naast de toenemende populariteit van Nederlandse GvO s zien we dat de betrokkenheid van afnemers bij hernieuwbare energie groter is wanneer zichtbaar is waar de gebruikte energie vandaan komt. Steeds meer leveranciers geven de consument de mogelijkheid om te kiezen van welke producent hij de GvO s wil ontvangen. Naast de grote energieleveranciers en handelaren treden steeds meer kleinere energieleveranciers toe, die zich richten op de lokale markt. Hierdoor groeit het aantal ingeschreven handelsaccounts en het aantal end-user-accounts. Om goed zicht te houden op deze marktontwikkelingen investeert CertiQ in intensief contact met marktpartijen zoals handelaren, NGO s (Non-governmental organizations) op energiegebied en eindgebruikers. 2.3 Warmte CertiQ geeft sinds enkele jaren GvO s uit voor producenten van duurzame warmte. Deze GvO s zijn een voorwaarde voor het verkrijgen van SDE-subsidie. Daarnaast zien we een toenemende belangstelling voor het gebruik van warmte-gvo s ter onderbouwing van de herkomst bij levering van warmte aan (met name zakelijke) consumenten. 5 CertiQ jaarverslag 2015

6 In totaal is de hoeveelheid groene stroom waarvoor certificaten zijn afgeboekt in 2015 toegenomen tot 42,6 TWh, een groei van ruim 12%. Nog niet eerder is er in een jaar zoveel groene stroom geconsumeerd.

7 3 Resultaten Productie Eind 2015 waren er bij CertiQ in totaal productie-installaties voor duurzame elektriciteit ingeschreven, 4,5% meer dan in Zij hadden een gezamenlijk opgesteld vermogen van ruim 9,6 GW, tegenover 8,4 GW in Een deel van deze toename is te danken aan de inschrijving van twee windparken op zee, die naar verwachting in 2016 of daarna operationeel zullen worden. Aan het einde van 2015 stonden 198 productie-installaties voor duurzame warmte geregistreerd; in 2014 waren dat er 148. Zij hadden een gezamenlijk opgesteld vermogen van 1,5 GW tegenover 1,0 GW in Tabel 1 toont een overzicht van het aantal deelnemers in ons E-certificatensysteem. CertiQ maakte in 2015 voor 13,1 TWh GvO s aan voor duurzame elektriciteit in Nederland. Dit is grotendeels productie uit 2015 en voor een kleiner deel productie uit de voorafgaande jaren. De uitgifte van GvO s voor duurzame elektriciteit groeide in 2015 met ongeveer 14% ten opzichte van Met name de elektriciteitsproductie uit windenergie is gegroeid, deels door een toename van het geïnstalleerde vermogen, maar ook voor de bestaande installaties hebben we meer productie geregistreerd dan het jaar daarvoor. Tabel 1: Deelnemers systeem GvO s Productie-installaties elektriciteit Aantal Vermogen (GW) Aantal Vermogen (GW) , ,4 Biomassa 245 5, ,5 Water 14 0, ,0 Zon , ,1 Wind , ,8 Productie-installaties warmte 198 1, ,0 Biomassa 183 1, ,8 Geothermie 11 0,2 10 0,1 Zonthermie 4 0, ,0 Handelaren 93 n.v.t. 81 n.v.t. 1 ) het geregistreerde vermogen voor water is 36 MW 2 ) het geregistreerde vermogen voor zonthermie is ongeveer 2 MW 7 CertiQ jaarverslag 2015

8 CertiQ heeft voor 3,4 TWh GvO s voor warmte uitgegeven. De uitgifte van GvO s voor warmte neemt jaarlijks toe in lijn met de toename van het aantal installaties. De verdrievoudiging die we in 2015 zien, komt voor een groot deel door een eenmalig inhaaleffect vanwege gewijzigde regelgeving waardoor de grote producenten in 2015 zowel over 2014 als 2015 rapporteerden. Tabel 2 geeft een verdeling naar energiebron weer. Tabel 2: Uitgegeven GvO s in 2014 en 2015 per terawatuur (TWh) GvO s (TWh) uitgegeven in Elektriciteit Biomassa 5,5 5,7 Wind 7,4 5,6 Water 0,1 0,1 Zon 0,1 0,1 Totaal 13,1 11,5 Warnte Biomassa 2,6 0,9 Geothermie 0,8 0,3 Zonthermie 0,0 0,0 Totaal 3,4 1,2 3.2 Consumptie Het totaal aantal afboekingen is van 37,9 TWh in 2014 gestegen naar 42,6 TWh in Dit is een toename van 12,4%. Import van GvO s is noodzakelijk aangezien de hoeveelheid groene stroom die wordt geconsumeerd veel groter is dan de hoeveelheid elektriciteit waarvoor CertiQ GvO s uitgeeft. In grafiek 1 is weergegeven wat de verdeling is van de afgeboekte GvO s naar herkomst van land en in grafiek 2 naar energiebron. Hieruit komt duidelijk naar voren dat de consument een groeiende voorkeur heeft voor elektriciteit opgewekt uit wind. Te zien is ook dat met name de GvO s uit Noorwegen in 2015 ruimte hebben moeten maken voor GvO s uit Zweden en Italië. Grafiek 1: Afgeboekte GvO s verdeeld naar land van herkomst ,6 % 5,1 % 0,7 % 0,6 % 5,2 % 12,2 % 5,7 % 5,7 % 26,9 % 19,8 % 2,1 % 0,2 % 13,2 % België Denemarken Duitsland Estland Finland Frankrijk IJsland Italië Nederland Noorwegen Oostenrijk Slovenië Zweden ,1 % 2,3 % 3,5 % 12,8 % 4,5 % 0,9 % 30,5 % 27,8 % 2,7 % 0,6 % 7,3 % Denemarken Duitsland Finland Frankrijk IJsland Italië Nederland Noorwegen Oostenrijk Slovenië Zweden 8 CertiQ jaarverslag 2015

9 Zoals in grafiek 2 is te zien is het aandeel water van 58,8% in 2014 afgenomen naar 53,4% in Het aandeel wind is toegenomen van 25,1% naar 29,2%. In tabel 3 zijn de afgeboekte GvO s per energiebron nog eens getoond in hele gigawatturen. Tabel 3: Afgeboekte GvO s in GWh, verdeeld naar energiebron Biomassa Geothermie Water Zon Wind Totaal Tabel 4: Afgeboekte GvO s en end-users End-user-account Bij het afboeken van GvO s geeft een handelaar aan of hij dat doet als energieleverancier ten behoeve van een product dat hij aanbiedt aan klanten met een contract voor duurzame energie, of dat hij de energie vergroent ten behoeve van een (groot)zakelijke afnemer, ofwel end-user. In tabel 4 is weergegeven hoeveel GvO s in de afgelopen jaren zijn afgeboekt ten behoeve van producten en end-users, afgezet tegen het aantal end-users. Hier kunnen we zien dat de grootzakelijke markt relatief sterk groeit, zowel in aantallen end-users als in de hoeveelheid GvO s die ten behoeve van end-users worden afgeboekt. Steeds meer organisaties maken dus een bewuste keuze voor groene stroom en willen transparant zijn over de oorsprong daarvan. Grafiek 2: Afgeboekte GvO s verdeeld naar energiebron ,0 % 0,8 % 53,4 % 1,6 % 29,2 % Biomassa Geothermie Water Zon Wind ,4 % 0,6 % 58,8 % 0,1 % 25,1 % Biomassa Geothermie Water Zon Wind Aantal end-users Aantal GvO s afgeboekt (in GWh) t.b.v. End-users Producten Totaal CertiQ jaarverslag 2015

10 3.3 Import, export en de voorraad certificaten De import van duurzame elektriciteit nam dit jaar toe met 1,8 TWh tot in totaal 34,3 TWh. De export liep in 2015 terug naar 3,5 TWh. Tabel 5 geeft een overzicht van alle mutaties in de certificatenvoorraad duurzame elektriciteit. Tabel 5: Mutaties in de voorraad GvO s voor duurzame elektriciteit in TWh Uitgifte 13,1 11,4 Import 34,3 32,5 Toename certificatenvoorraad 47,4 43,9 Binnenlandse overboekingen 7,9 8,5 3.4 Certificering fossiele elektriciteit Sinds enige jaren geeft CertiQ op verzoek ook certificaten uit voor elektriciteit opgewekt uit fossiele bronnen (aardgas en steenkool). Tabel 6 geeft een overzicht van alle mutaties in de certificatenvoorraad niet-duurzame elektriciteit. CertiQ heeft in 2015 weer meer GvO s voor fossiele elektriciteit uitgegeven dan het jaar ervoor. Te weten ruim 1,5 TWh ten opzichte van 1,0 TWh in Afgeboekt 42,6 37,9 Certificaten uitgegeven voor eigen verbruik 0,8 0,8 Export 3,5 7,0 Verlopen 1,4 1,0 Afname certificatenvoorraad 48,3 46,7 Mutatie certificatenvoorraad - 0,9-2,8 Tabel 6: Mutaties in de voorraad GvO s voor niet-duurzame elektriciteit in GWh Uitgifte 1.545, ,4 Import 40,0 - Toename certificatenvoorraad 1.585, ,4 Binnenlandse overboekingen - 440,0 Afgeboekt - 54,6 Certificaten uitgegeven voor eigen verbruik 69,7 42,4 Export 763,0 945,0 Verlopen 53,0 - Afname certificatenvoorraad 885, ,0 Mutatie certificatenvoorraad 699,9-1,6 10 CertiQ jaarverslag 2015

11 3.5 Operationele zaken De focus lag in het afgelopen jaar met name op dossiers met betrekking tot de opwek van duurzame warmte en elektriciteit met inzet van biomassa. Het aantal rapporten stijgt ten gevolge van een groter aantal installaties, maar ook door de verplichting om vaker te rapporteren ten behoeve van de SDE. Voor een groot deel van de bovengenoemde rapporten geldt een jaarlijkse uiterste inleverdatum van 30 april, wat een terugkerende piek in onze werklast veroorzaakt. CertiQ heeft in 2015 verschillende verbeteringen gerealiseerd om deze (groeiende) werklast op te vangen. Zo is de verwerkingstijd van rapporten voor warmte-installaties teruggedrongen door het proces te stroomlijnen en verder te automatiseren, waardoor minder handelingen nodig zijn. Bovendien heeft CertiQ verschillende verbetermogelijkheden geïdentificeerd voor de afhandeling van rapporten voor biomassa-elektriciteit, om in 2016 te implementeren. In 2015 zijn ook andere processen aangepakt. Zo is bijvoorbeeld de basis gelegd om in 2016 digitaal te factureren. 3.6 Financieel resultaat De kosten en opbrengsten over 2015 (in EUR duizend) zijn als volgt samen te vatten: Tabel 7: financieel resultaat Omzet Te verrekenen in tarieven Vrijval investeringsbijdrage mycertiq I Overige opbrengsten Bedrijfslasten Bedrijfsresultaat 1 5 Financiële baten en lasten Resultaat - - De gefactureerde omzet in 2015 is 4,7% hoger dan in In 2015 hebben we een nieuwe tariefstructuur geïntroduceerd om de kosten voor de verschillende producten beter toe te wijzen. Vanaf 2015 is CertiQ onder mandaat van de minister van Economische Zaken gaan opereren. Dit betekent o.a. dat de minister de tarieven vaststelt op basis van een tarievenvoorstel van TenneT/CertiQ. CertiQ doet het tarievenvoorstel op basis van een meerjarenbegroting en vraagt om advies aan de Deelnemersraad. 11 CertiQ jaarverslag 2015

12 In hoofdlijnen omvatte de aanpassing van de tarieven voor 2015 twee soorten wijzigingen: -- een meerprijs voor biomassa en warmte om kruisbekostiging tegen te gaan; -- gelijkstelling van de tarieven voor de aanmaak van Nederlandse GvO s en voor import. De volgende tarieven per MWh zijn gehanteerd voor 2015: -- Aanmaak wind/water/zon 0, Aanmaak biomassa/warmte 0, Afboeken 0, Import 0, Transfer 0, Export 0,008 Voor alle producenten is het jaarlijkse lidmaatschap van 25 per installatie opgeschort. Voor handelaren bedraagt het jaarlijkse lidmaatschap 500. Ten opzichte van 2014 zijn de bedrijfslasten met 11,1% gedaald. In verband met de tegenvallende inkomsten eind 2014/begin 2015 is onderzoek gedaan naar marktprognoses en naar de mogelijkheden om het kostenniveau aan te passen. Hierop is een aantal activiteiten en investeringen uitgesteld. De belangrijkste ontwikkelingen met betrekking tot de bedrijfslasten op een rij: -- hogere loonkosten; -- lagere afschrijvingslasten, doordat er geen afschrijvingskosten voor de website meer waren in 2015 (deze was in 2014 al volledig afgeschreven); -- lagere overige bedrijfslasten, vooral door lagere kosten voor het onderhoud van de automatisering. CertiQ werkt kostendekkend. Het verschil tussen de gefactureerde bedragen en de bedrijfslasten van CertiQ wordt in de toekomstige tarieven verrekend. Eind 2015 bedraagt het saldo te verrekenen in de tarieven : EUR 402 duizend. In 2012 is, in overleg met de Deelnemersraad in 2011, hieraan EUR 750 duizend onttrokken ten gunste van de post investeringsbijdragen. De investeringsbijdragen zijn gebruikt voor de vernieuwing van het E-certificatensysteem (mycertiq). Voor een uitgebreide toelichting op het financieel resultaat wordt verwezen naar de jaarrekening in hoofdstuk CertiQ jaarverslag 2015

13 Een ander signaal dat de consument steeds bepalender wordt is de toename van het aantal end-user-accounts bij CertiQ. Het toont aan dat steeds meer grootzakelijke gebruikers waarde hechten aan volledige transparantie over de GvO s die leveranciers voor hen afboeken. Dat geeft consumenten het vertrouwen dat de claims die zij maken over hun energiegebruik valide en betrouwbaar zijn.

14 4 Corporate Governance CertiQ kiest ervoor om net als TenneT TSO B.V. (hierna: TenneT) enig aandeelhouder en tevens bestuurder van CertiQ de Corporate Governance Code na te leven op de punten waar toepassing mogelijk is, ondanks het feit dat het daartoe niet verplicht is. De principes en best practice-bepalingen uit de code vormen naar de mening van CertiQ een leidraad voor het handelen van de onderneming. Management Het management van CertiQ is verantwoordelijk voor het strategisch en organisatorisch beleid en voor het uitgeven en registreren van energie-certificaten. Hierover legt CertiQ verantwoording af aan TenneT. TenneT stelt het kader vast voor de beleidsvorming voor de interne risicobeheersings- en controlesystemen. Binnen dit kader is het management van CertiQ verantwoordelijk voor het beheer van deze systemen. CertiQ stelt een jaarplan op, inclusief het exploitatiebudget, het investeringsbudget en de financieringsbehoefte. Dit jaarplan wordt goedgekeurd door de aandeelhouder en vormt het mandaat voor het management. CertiQ rapporteert ten minste elk kwartaal aan de aandeelhouder over de uitvoering van het jaarplan. Periodiek wordt er over de financiële resultaten en operationele ontwikkelingen gerapporteerd. Financiële verslaggeving Het management is van mening dat de jaarrekening 2015 geen onjuistheden van materieel belang bevat. Het management meent, naar beste weten en overtuiging, dat er geen verdere indicaties zijn dat de interne risicobeheersings- en controlesystemen van CertiQ ten aanzien van de financiële verslaggevingsrisico s in het verslagjaar niet naar behoren hebben gewerkt en geen redelijke mate van zekerheid zouden geven dat de financiële verslaggeving geen onjuistheden van materieel belang bevat. Externe accountant De externe accountant van CertiQ, Ernst & Young Accountants LLP, is belast met de controle van de jaarrekening en rapporteert aan het management en de aandeelhouder van CertiQ. De externe accountant geeft de controleverklaring bij de jaarrekening. Voor meer informatie over de Corporate Governance Code van TenneT verwijzen wij u naar het hoofdstuk Corporate Governance in het jaarverslag 2015 van TenneT Holding B.V. 14 CertiQ jaarverslag 2015

15 GvO s gaan niet alleen over hoe, waar en wanneer de energie is geproduceerd; het draait ook om de impact die deze energie heeft op onze leefomgeving. Dit werpt een heel nieuw licht op de maatschappelijke waarde van een GvO.

16 5 Jaarrekening 2015 Balans per 31 december 2015 na resultaatbestemming 17 Winst- en verliesrekening over het jaar Algemene toelichting 19 Grondslagen voor de waardering van de activa en passiva 19 Grondslagen voor de bepaling van het resultaat 21 Financiële instrumenten en risicobeheersing 21 Toelichting op de balans per 31 december 2015 na resultaatbestemming 22 Toelichting op de winst- en verliesrekening over het jaar Overige toelichting over het jaar Overige gegevens 28 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 29 (inhoudsopgave aanklikbaar) 16 CertiQ jaarverslag 2015

17 Balans per 31 december 2015 na resultaatbestemming (in EUR duizend) Activa ref. 31 december december 2014 Vaste activa 1 Immateriële vaste activa Vlottende activa Vorderingen 2 Debiteuren en overige vorderingen Passiva ref. Eigen vermogen 3 Gestort kapitaal Langlopende schulden 4 Investeringsbijdragen Overheidssubsidies Kortlopende schulden 5 Crediteuren 24 7 Groepsmaatschappijen Vooruitontvangen bedragen Overlopende passiva CertiQ jaarverslag 2015

18 Winst- en verliesrekening over het jaar 2015 (in EUR duizend) ref Omzet 6 Omzet Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten 7 Lonen, salarissen en sociale lasten Afschrijving op immateriële vaste activa Overige bedrijfslasten Bedrijfsresultaat 1 5 Financiële baten en lasten 8 Rentebaten/lasten Resultaat na belasting CertiQ jaarverslag 2015

19 Algemene toelichting Aard van de bedrijfsactiviteiten De Raad van Bestuur van TenneT TSO B.V., de Nederlandse Transmission System Operator en de landelijke elektriciteitstransporteur, is door de minister van Economische Zaken gemandateerd om een E-certificatensysteem in te richten. TenneT heeft CertiQ B.V. opgericht en de Senior Manager van CertiQ via een ondermandaat opdracht gegeven om dit systeem in te richten en de bijbehorende activiteiten uit te voeren. CertiQ geeft hier invulling aan door de handel in duurzaam opgewekte energie te faciliteren. Dit doet CertiQ door het uitgeven en beheren van productiecertificaten. Productiecertificaten, zoals GvO s, worden gecreëerd bij de productie van energie die is opgewekt uit de duurzame bronnen zon, water, wind, biomassa en geothermie. GvO s, die wij elektronisch verstrekken, zijn in Nederland het enige geldige bewijs dat energie duurzaam is opgewekt. De certificaten voor duurzame energie komen onder de wettelijke regelingen Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE(+)) en Milieukwaliteit van de Elektriciteitsproductie (MEP) in aanmerking voor subsidie. Ze zijn bovendien nationaal en internationaal verhandelbaar. CertiQ geeft op verzoek ook productiecertificaten uit voor niet-duurzame bronnen. Alle aandelen van CertiQ worden gehouden door TenneT. Schattingen Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt het management van CertiQ zich diverse oordelen en schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362, lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de desbetreffende jaarrekeningposten. Grondslagen voor de waardering van de activa en passiva Algemeen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving voor kleine rechtspersonen, die zijn uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De waarderingsgrondslagen zijn gebaseerd op de historische kosten en kostprijzen. De bedragen in de jaarrekening worden uitgedrukt in duizenden euro s. Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de oorspronkelijke verkrijgings- of vervaardigingspijs, onder aftrek van lineaire afschrijvingen die worden bepaald op basis van de economische levensduur. Met op de balansdatum verwachte duurzame waardeverminderingen wordt rekening gehouden. 19 CertiQ jaarverslag 2015

20 CertiQ beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. De opbrengstwaarde is bepaald met behulp van de actieve markt. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt direct als een last verwerkt in de winst- en verliesrekening. Indien wordt vastgesteld dat een in het verleden verantwoorde bijzondere waardevermindering niet meer bestaat of is afgenomen, wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord. Vlottende activa Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Handelsvorderingen worden na de eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Als de ontvangst van de vordering is uitgesteld op grond van een verlengde overeengekomen betalingstermijn, wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte ontvangsten en worden er op basis van de effectieve rente rente-inkomsten ten gunste van de winst- en verliesrekening gebracht. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. Liquide middelen De liquide middelen bestaan uit banktegoeden met een looptijd korter dan twaalf maanden en zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Langlopende schulden De langlopende schulden bestaan uit investeringsbijdragen en overheidsinvesteringssubsidies. Investeringsbijdragen zijn na toestemming van de Deelnemersraad onttrokken aan de te verrekenen in tarieven en zijn aangewend voor investeringen in (immateriële) vaste activa. Jaarlijks valt een bedrag gelijk aan de afschrijvingslasten vrij, ten gunste van de overige opbrengsten. Het kortlopend deel van de investeringsbijdragen is opgenomen onder de kortlopende schulden. Ontvangen overheidsinvesteringssubsidies worden opgenomen op de balans. Simultaan aan de economische levensduur van het actief waar de subsidie betrekking op heeft, valt jaarlijks een bedrag vrij ten gunste van de overige opbrengsten. Kortlopende schulden De kortlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde. Schulden worden na de eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De kortlopende schulden bevat de posten te verrekenen in tarieven en het kortlopend deel van de investeringsbijdragen en overheidsinvesteringssubsidies. De post te verreken in tarieven betreft het verschil tussen de gefactureerde omzet en de bedrijfslasten, welke via toekomstige tarieven verrekend moet worden met de marktpartijen. 20 CertiQ jaarverslag 2015

21 Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Omzet In artikel 29 van de Regeling Garanties van Oorsprong voor energie uit hernieuwbare energiebronnen en HR-WKK-elektriciteit zijn de tarieven opgenomen die dienen ter dekking van de kosten die gepaard gaan met de GvO s. Vanaf 2015 worden de tarieven door de minister vastgesteld na akkoord van de Directie van TenneT en advisering door de Deelnemersraad. Het verschil tussen de werkelijke kosten en de gefactureerde omzet wordt in de toekomstige tarieven verwerkt. Overige opbrengsten bestaan uit de jaarlijkse vrijval van de investeringsbijdragen, overheidsinvesteringssubsidies en vergoedingen van de werkzaamheden van medewerkers van CertiQ aan diversen projecten zoals AIB en CA-RES. Bedrijfslasten De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Afschrijvingen op immateriële vaste activa De afschrijvingen op de immateriële vaste activa geschieden volgens de lineaire methode op basis van de verwachte economische levensduur. Belastingen Doordat CertiQ het verschil tussen de gefactureerde bedragen en de bedrijfslasten verrekent in de toekomstige tarieven, is er geen sprake van een fiscaal resultaat. Derhalve is de belastinglast te allen tijde nihil, zoals met de Belastingdienst afgestemd. Financiële instrumenten en risicobeheersing Prijsrisico CertiQ loopt geen prijsrisico s omdat overschotten/tekorten verrekend worden in toekomstige tarieven. Kredietrisico CertiQ heeft geen significante concentraties van kredietrisico. Het kredietrisico is zeer beperkt, doordat betaling van facturen een voorwaarde is om te mogen handelen in certificaten. Er is vrijwel geen sprake van afboekingen van vorderingen op debiteuren. Liquiditeit Het liquiditeitsrisico is voor CertiQ gering. CertiQ beschikt over een rekening-courant (RC) faciliteit bij TenneT. TenneT heeft geen intentie deze RC-faciliteit te claimen, aangezien TenneT CertiQ heeft gemandateerd voor certificering en voldoende liquide is. Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. 21 CertiQ jaarverslag 2015

22 Toelichting op de balans per 31 december 2015 na resultaatbestemming (in EUR duizend) 1 Vaste activa Immateriële vaste activa Onder de immateriële vaste activa zijn de website, het E-certificatensysteem (mycertiq I), het duurzame warmtesysteem (mycertiq II) en BO-rapporten (datawarehouse) opgenomen. Voor de website geldt een afschrijvingstermijn van drie jaar. De website is volledig afgeschreven in Voor mycertiq I, mycertiq II en BO-rapporten geldt een afschrijvingstermijn van vijf jaar. De boekwaarde van de immateriële vaste activa is als volgt te specificeren (in EUR duizend): Aanschafwaarde immateriële vaste waarde immateriële vaste activa in uitvoering totaal Per 31 december Activeringen Ingebruikname Per 31 december Activeringen Ingebruikname Per 31 december Afschrijvingen Per 31 december Afschrijvingen voor het jaar Per 31 december Afschrijvingen voor het jaar Per 31 december Boekwaarden Per 31 december Per 31 december Per 31 december CertiQ jaarverslag 2015

23 2 Vorderingen Debiteuren en overige vorderingen De vorderingen bestaan enkel uit vorderingen met een resterende looptijd korter dan een jaar. Daar het kredietrisico op nihil is ingeschat is op deze post geen voorziening voor oninbaarheid in mindering gebracht. De vorderingen kunnen als volgt gespecificeerd worden (in EUR duizend): 3 Eigen vermogen Debiteuren Debiteur TenneT Overige vorderingen Totaal Gestort kapitaal Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt EUR 90 duizend, verdeeld in 900 aandelen van elk EUR 100. Hiervan zijn 180 aandelen geplaatst en gestort. 4 Langlopende schulden Investeringsbijdragen In 2011 is met de Deelnemersraad overeengekomen om vanaf 2012 voor de investeringsbijdragen EUR 750 duizend te onttrekken aan de hieronder benoemde post te verrekenen in tarieven. Het saldo hiervan is benut voor het nieuwe E-certificatensysteem mycertiq I. Jaarlijks valt een bedrag gelijk aan de afschrijvingslasten vrij ten gunste van de opbrengsten. Aan het eind van 2015 bedraagt deze post EUR 113 duizend. Het kortlopend deel is opgenomen onder de kortlopende schulden. De resterende looptijd van de investeringsbijdragen is tussen één en vijf jaar. Overheidsinvesteringssubsidies In 2012 heeft CertiQ EUR 70 duizend subsidie ontvangen van het ministerie van Economische Zaken voor het voorbereiden van het systeem voor het certificeren van duurzame warmte (mycertiq II). Jaarlijks valt een bedrag vrij ten gunste van de opbrengsten. Aan het eind van 2015 bedraagt deze post EUR 15 duizend. Het kortlopend deel is opgenomen onder de kortlopende schulden. De resterende looptijd van de overheidsinvesteringssubsidies is tussen één en vijf jaar. 23 CertiQ jaarverslag 2015

24 5 Kortlopende schulden Crediteuren De crediteuren bestaan enkel uit schulden met een resterende looptijd korter dan een jaar. Groepsmaatschappijen Deze post betreft de kortlopende rekening-courant bij TenneT. Over het saldo op deze rekening-courant bij TenneT wordt rente berekend op basis van 1mnds Euribor +0,55%. Vooruitontvangen bedragen Dit betreft het verschil tussen de gefactureerde omzet en de bedrijfslasten van CertiQ (EUR 566 duizend), dat via toekomstige tarieven verrekend wordt met de marktpartijen. De tarieven worden jaarlijks vastgesteld door de minister van Economische Zaken na akkoord van de directie van TenneT en in overleg met de Deelnemersraad. Bovendien bestaan de Vooruitontvangen bedragen uit het kortlopend deel van de investeringsbijdragen en de overheidsinvesteringssubsidies. De uitsplitsing van het saldo Vooruitontvangen bedragen, inclusief het deel dat te verrekenen is in toekomstige tarieven, is als volgt weer te geven (in EUR duizend): Te verrekenen in tarieven Investeringsbijdragen Overheidssubsidies Saldo per 31 december Overlopende passiva Dit betreft verplichtingen met betrekking tot te betalen vakantiedagen en nog te betalen kosten. Nog te betalen kosten bestaan uit reserveringen voor kosten voor het jaarverslag en kosten voor inhuur van personeel en advies. 24 CertiQ jaarverslag 2015

25 Toelichting op de winst- en verliesrekening over het jaar 2015 (in EUR duizend) 6 Omzet In de verslagperiode is op basis van vastgestelde tarieven gefactureerd. Voor dekking van de kosten is EUR duizend nodig. Dit wordt voor EUR 92 duizend gedekt door de onttrekking aan de (passieve) balanspost te verrekenen in tarieven. Omzet Het nadelige verschil tussen de gefactureerde omzet en de kosten zal verrekend worden met de verschillen uit voorgaande jaren. Omzet kan als volgt worden gespecificeerd (in EUR duizend): Lidmaatschappen Transacties Te verrekenen in tarieven Totaal Omzet uit transacties kan worden gespecificeerd naar type transactie (in EUR duizend): Verder kan de omzet uit transacties gespecificeerd worden naar werkzaamheden (in EUR duizend): Reguliere werkzaamheden Meerwerk voor warmte en biomassa Totaal Overige bedrijfsopbrengsten De overige bedrijfsopbrengsten bestaan uit de vrijval van de investeringsbijdrage voor mycertiq I naar rato van de afschrijving voor het actief waarvoor de investeringsbijdrage bestemd is en uit overige opbrengsten. De overige opbrengsten bestaan enerzijds uit een bijdrage van het ministerie van Economische Zaken voor onze operationele werkzaamheden inzake certificering van duurzame warmte en de vrijval van subsidie voor mycertiq II. Daarnaast ontvangt CertiQ een vergoeding voor uitgevoerde werkzaamheden voor de Concerted Action on the Renewable Energy Sources Directive (CA-RES) van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en vergoeding voor werkzaamheden ten behoeve van AIB. Aanmaak van certificaten Transfers/import/export van certificaten Afboeken van certificaten Totaal CertiQ jaarverslag 2015

26 Overige bedrijfsopbrengsten worden als volgt gespecificeerd (in EUR duizend): Vrijval investeringsbijdrage mycertiq I Overige opbrengsten Totaal Afschrijving immateriële vaste activa De daling van de afschrijving vaste activa wordt veroorzaakt door volledige afschrijving van de Website in Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten bestaan uit kosten voor procesautomatiseringssystemen, huisvesting, advisering, een externe accountant, reizen en verblijf. De daling van de overige bedrijfslasten is voornamelijk het gevolg van gerealiseerde besparingen op procesautomatisering. 7 Bedrijfslasten Lonen, salarissen en sociale lasten De vennootschap heeft geen werknemers in dienst. In 2015 bedroeg het gemiddeld aantal ingehuurde medewerkers: -- ingehuurd vanuit TenneT: 11,9 fte (2014: 11,7 fte); -- ingehuurd van derden: 0,7 fte (2014: 0,9 fte). 8 Financiële baten en lasten Rentelasten Deze post betreft de betaalde rente over het saldo op de rekening-courant bij TenneT. De personeelskosten zijn als volgt te specificeren (in EUR duizend): Inhuur bij TenneT Inhuur bij derden Totaal CertiQ jaarverslag 2015

27 Overige toelichting over het jaar 2015 Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen CertiQ maakt met TenneT Holding B.V. en zijn dochtermaatschappijen deel uit van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting. Op grond van de standaardvoorwaarden zoals die bij het aangaan van de fiscale eenheid zijn afgegeven door de fiscus, is CertiQ hoofdelijk aansprakelijk voor de vennootschapsbelastingen omzetbelasting-schulden van de gehele fiscale eenheid. CertiQ heeft drie detacheringsovereenkomsten afgesloten. Het betreft een overeenkomst voor de inhuur van structureel juridisch advies (looptijd januari - december 2016): kosten circa EUR 44 duizend, een overeenkomst voor de inhuur van technisch inhoudelijk advies (looptijd januari - december 2016) van circa EUR 76 duizend en de inhuur van een beleidsmedewerker (looptijd januari juli 2016). In deze (detacherings)overeenkomsten zijn vaste uur- en dagtarieven overeengekomen voor de afname van deze diensten. Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan die van belang zijn voor deze jaarrekening. Arnhem, 21 maart 2016 Ir. J. van der Lee Manager CertiQ B.V. Ir. B.G.M. Voorhorst Operationeel Directeur TenneT TSO B.V. CertiQ B.V. Utrechtseweg AR Arnhem 27 CertiQ jaarverslag 2015

28 Overige gegevens Winstbestemming De winstbestemming zoals opgenomen in artikel 29 van de statuten luidt: 1 Uitkering van winst ingevolge het in dit artikel bepaalde geschiedt na vaststelling van de jaarrekening, waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. 2 De winst staat ter vrije beschikking van de algemene vergadering van de aandeelhouders van CertiQ. 3 De vennootschap kan aan de aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voor zover haar eigen vermogen groter is dan het bedrag van het geplaatste kapitaal, vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden uitgehouden. 4 Ten laste van de door de wet voorgeschreven reserves mag een tekort slechts worden gedelgd voor zover de wet dat toestaat. 28 CertiQ jaarverslag 2015

29 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: Het management en de aandeelhouder van CertiQ B.V. Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2015 van CertiQ B.V. te Arnhem gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2015 en de winst-en-verliesrekening over 2015 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. 29 CertiQ jaarverslag 2015

30 Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van CertiQ B.V. per 31 december 2015 en van het resultaat over 2015 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Zwolle, 21 maart 2016 Ernst & Young Accountants LLP origineel was getekend door A.E. Wijnsma RA 30 CertiQ jaarverslag 2015

31 In 2015 is de Europese Commissie gestart met de consultatie voor de herijking van de Europese richtlijn voor hernieuwbare energie. Daarbij stelt de Commissie het begrip Consumer choice of action voorop. Transparantie in de herkomst en milieuimpact van ons individuele energieverbruik is cruciaal om zelf het verschil te kunnen maken: de consument in de driver s seat.

32 Bijlage: CertiQ werkt samen met CertiQ werkt actief samen met diverse belanghebbenden in de duurzameenergiesector. We noemen hier: TenneT TSO B.V. TenneT TSO B.V. is de eerste grensoverschrijdende elektriciteitstransporteur van Europa. Met kilometer aan hoogspanningsverbindingen en 41 miljoen eindgebruikers in Nederland en Duitsland behoort TenneT tot de top vijf elektriciteitstransporteurs van Europa. De focus is gericht op de ontwikkeling van een Noordwest-Europese energiemarkt en de integratie van duurzame energie. Onder mandaat van de minister van Economische Zaken heeft TenneT het E-certificatensysteem voor duurzame elektriciteit opgezet. CertiQ verzorgt namens TenneT het beheer van dit systeem, dat gekoppeld is aan de elektronische infrastructuur van TenneT. TenneT is de enige aandeelhouder van dochterorganisatie CertiQ. Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) RVO voert innovatie- en duurzaamheidsbeleid uit en is onderdeel van het ministerie van Economische Zaken. RVO beheert onder andere de subsidieregelingen SDE(+) en MEP. Hierbij wordt subsidie uitgekeerd voor duurzame-elektriciteitsproductie die gecertificeerd is door CertiQ. Ministerie van Economische Zaken Het ministerie van Economische Zaken is onder meer verantwoordelijk voor het duurzame-energiebeleid. Met het ministerie vindt regelmatig beleidsafstemming plaats over ontwikkelingen die CertiQ raken. Autoriteit Consument & Markt (ACM) ACM is de toezichthouder voor de Nederlandse energiesector. Deze instantie ziet onder meer toe op een correcte uitvoering en naleving van de Elektriciteitswet 1998 en de wettelijke regelingen die door CertiQ worden uitgevoerd. Regionale netbeheerders De regionale netbeheerders dragen zorg voor de fysieke distributie van elektriciteit over het openbare elektriciteitsnet. In relatie tot CertiQ zijn de netbeheerders verantwoordelijk voor het beoordelen van aanmeldingen van productie-installaties en het periodiek aan CertiQ leveren van meetgegevens van elektriciteit. Meetbedrijven Meetbedrijven zijn verantwoordelijk voor het plaatsen en onderhouden van elektriciteitsmeters, het verzamelen van meetgegevens en het doorgeven daarvan aan de regionale netbeheerder. Producenten Producenten wekken elektriciteit of warmte op en voeden deze energie in op een net of gebruiken die ter plaatse. CertiQ certificeert de geproduceerde energie om de oorsprong ervan inzichtelijk en traceerbaar te maken. 32 CertiQ jaarverslag 2015

33 Handelaren Handelaren sluiten overeenkomsten met producenten met betrekking tot de aankoop van GvO s of andere certificaten. Een producent geeft bij CertiQ aan met welke handelaar hij zaken doet. CertiQ boekt de betreffende certificaten dan bij op de rekening van deze handelaar. Een handelaar kan de certificaten verhandelen of inzetten als bewijs van levering aan verbruikers. Energieleveranciers Energieleveranciers zijn bedrijven die energie (waaronder grijze en groene elektriciteit) inkopen en verkopen aan zakelijke en particuliere verbruikers. De energieleveranciers sluiten dus de leveringscontracten met de klanten. Elke energieleverancier in Nederland die groene stroom wil leveren, dient een certificatenaccount bij CertiQ te hebben. Association of Issuing Bodies (AIB) De AIB is een internationaal samenwerkingsverband van garantiebeheerinstanties waar CertiQ deel van uitmaakt. De leden van de AIB geven GvO s uit. De AIB streeft naar standaardisering van certificatensystemen om de internationale handel te faciliteren. Daartoe is een gezamenlijke standaard ontwikkeld: de EECS-norm. In de Richtlijn Duurzame Energie uit 2009 heeft de Europese Commissie veel elementen van de EECS-norm verplicht gesteld. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) CertiQ stuurt maandelijks statistieken met betrekking tot de door CertiQ gecertificeerde productie van elektriciteit naar het CBS. Dit gebeurt op basis van een overeenkomst tussen TenneT/CertiQ en het CBS. Het CBS verwerkt de gegevens in zijn publicaties. Deelnemersraad Voor een optimale afstemming op de wensen van zijn participanten heeft CertiQ de Deelnemersraad opgericht. De leden vertegenwoordigen de belangen van de deelnemers aan het E-certificatensysteem. In de Deelnemersraad zitten producenten, handelaren (ook buitenlandse handelaren die in Nederland opereren) en vertegenwoordigers van een aantal grote energieleveranciers. Bij het opstellen van zijn jaarplan houdt CertiQ nadrukkelijk rekening met de adviezen van de Raad. 33 CertiQ jaarverslag 2015

34 Adresgegevens CertiQ B.V. is een dochterorganisatie van TenneT TSO B.V., de Nederlandse Transmission System Operator en netbeheerder van het landelijk elektriciteitsnet. CertiQ B.V. Utrechtseweg AR Arnhem Postbus AS Arnhem Colofon Dit jaarverslag is een digitale uitgave van CertiQ B.V., Arnhem Tekst CertiQ, TenneT Ontwerp Loep ontwerp, Arnhem Verschijning Maart CertiQ jaarverslag 2015