Controlecampagne rookmelders Eindverslag

Transcriptie

1 Controlecampagne rookmelders Eindverslag

2 De opdracht van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie bestaat erin de voorwaarden te scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. In dat kader heeft de Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid deze publicatie uitgegeven met de bedoeling een correcte implementatie van de Europese Verordening 305/2011 voor het verhandelen van bouwproducten te garanderen. 2 Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat Brussel Ondernemingsnr.: tel youtube.com/user/fodeconomie linkedin.com/company/fod-economie Verantwoordelijke uitgever: Jean-Marc Delporte Voorzitter van het Directiecomité Vooruitgangstraat Brussel Internetversie

3 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. Inhoud 1. Overzicht Doel van de campagne Omschrijving van het gecontroleerde product Wettelijke basis Normering Controle Controle bij de Belgische importeurs De uitvoering van een administratieve controle in winkelketens Test van de producten op de Belgische markt volgens de geharmoniseerde norm EN 14604: rookmelders Resultaten Controle bij de Belgische importeurs De uitvoering van administratieve controles in winkels Test van producten op de Belgische markt volgens de geharmoniseerde norm EN 14604: rookmelder Besluit Bijlage 1. Checklist Bijlage 2. Informatie distributeur: autonome optische rookmelder Lijst van grafieken Grafiek 1. Verdeling van de gecontroleerde bedrijven naargelang de regio s Grafiek 2. Verdeling van de gecontroleerde winkels naargelang de ketens Grafiek 3. Percentage van de controles per gecontroleerd merk Grafiek 4. Percentage van de gecontroleerde modellen met een DoP (conform en nietconform) in 2014 en

4 1. Overzicht De FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie heeft tussen 2014 en 2016 twee controlecampagnes uitgevoerd over rookmelders. Dit bouwproduct heeft als eigenschap om bestemd te zijn voor de eindgebruiker. Deze campagnes werden uitgevoerd als gevolg van de gestarte acties door Ad-Co Construction products (voor Administrative Cooperation Group Construction Products) en Prosafe (Product Safety Forum of Europe). In 2014 is de groep Ad-Co Construction products (Administrative Cooperation Group Construction Products) gestart met een gezamenlijke actie voor het markttoezicht van rookmelders. Deze groep heeft namelijk als opdracht om een efficiënte samenwerking en uitwisseling van informatie tussen de markttoezichtsautoriteiten en de Europese Commissie mogelijk te maken. Een van de opdrachten is de invoering van een gemeenschappelijke taal binnen de lidstaten voor een markttoezicht van de bouwproducten in overeenstemming met de eisen van de Verordening 305/ en de geharmoniseerde technische specificaties. Naast de campagne georganiseerd door de Ad-Co Construction products groep, heeft Prosafe samen met 7 andere lidstaten, waaronder België, een meer uitgebreide markttoezichtsactie gelanceerd over rookmelders, om de bescherming van de consument te garanderen. Prosafe is een non-profit professionele organisatie voor de markttoezichtsautoriteiten in de Europese Unie. De belangrijkste doelstelling ervan is de veiligheid van de consument van producten en diensten in Europa te verbeteren. 2. Doel van de campagne De FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie heeft twee controlecampagnes uitgevoerd. De eerste had als doel na te gaan in hoeverre de rookmelders voldoen aan de eisen van de Europese Verordening 305/2011 en de tweede campagne had als doelstelling de veiligheid te verbeteren van de consument van producten en diensten in Europa. De campagnes bestonden uit drie onderdelen: 1. De controle bij de Belgische importeurs met betrekking tot de implementatie van de nieuwe Europese Verordening 305/2011 voor het verhandelen van bouwproducten. 2. Een administratieve controle in de Do-It-Yourself (DIY)-winkelketens, aan de hand van een checklist om onder meer de CE-markering, de verwijzing naar de prestatieverklaring en de aanwezigheid van instructies en informatie aangaande de veiligheid te controleren en na te gaan of deze documenten opgesteld zijn in de juiste taal/talen. 3. De op de Belgische markt aanwezige producttypes testen volgens de geharmoniseerde norm EN 14604: rookmelders. 1 Verordenig (EU) Nr. 305/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2011 tot vaststelling van geharmoniseerde voorwaarden voor het verhandelen van bouwproducten en tot intrekking van Richtlijn 89/106/EEG van de Raad PB L88/5 van 4 april 2011.

5 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. 3. Omschrijving van het gecontroleerde product De rookmelder is een toestel dat, in dezelfde behuizing, zowel de componenten bevat die nodig zijn voor het detecteren van rook als diegenen nodig voor het produceren van een hoorbaar signaal. Deze toestellen stellen een alarm in werking wanneer zij enige rook opvangen. Rookmelders moet u niet verwarren met CO-detectoren (koolmonoxide) of warmtedetectoren. Enkel rookmelders kunnen u behoeden tegen een brand die optreedt tijdens uw slaap. In België is het duidelijk dat alle rookmelders die op de markt worden gebracht, van optische aard zijn en voornamelijk met batterijen werken. Voor de met batterij werkende toestellen, moet het geluidsvermogen minimaal 85 db (A) bedragen op 3 m, één minuut nadat het alarm in werking is getreden en ten minste 82 db (A) na 4 min werking. De maximale nominale frequentie mag niet hoger liggen dan 3,5 khz. De autonomie van het product is afhankelijk van de levensduur van de batterij, 1-2 jaar voor alkalinebatterijen tot 5-10 jaar voor lithiumbatterijen. 4. Wettelijke basis De juridische basis voor de controlecampagne is de Verordening 305/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2011 tot vaststelling van geharmoniseerde voorwaarden voor het verhandelen van bouwproducten. Onder die Europese Verordening is een fabrikant verplicht om een prestatieverklaring op te stellen en om de CE-markering aan te brengen wanneer een geharmoniseerde norm bestaat voor het product. Voor rookmelders, is de EN een geharmoniseerde productnorm (EN 14604: 2005 / AC: 2008 Rookmelders - einde van de co-existentie periode: ). In België is er geen fabrikant van rookmelders. Het is dus de taak van de importeur om ervoor te zorgen dat de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid werd uitgevoerd door de fabrikant, dat deze laatste correct de prestatieverklaring heeft opgesteld, dat de producten zijn voorzien van de CE-markering en dat het product vergezeld gaat van de vereiste documenten met de prestatieverklaring en de gebruikershandleiding. De Europese Verordening 305/2011 bepaalt ook dat de distributeurs ervoor zorgen dat de producten zijn voorzien van de CE-markering, dat ze vergezeld zijn van de door de Verordening 305/2011 voorziene documenten evenals van instructies en veiligheidsinformatie geleverd in de taal zoals vereist door taalgebruik en dat deze instructies gemakkelijk te begrijpen zijn door de gebruikers. De Europese Verordening 305/2011 bepaalt in artikel 15 dat importeurs of distributeurs die producten op de markt willen brengen onder hun eigen merknaam, moeten worden beschouwd als fabrikanten. Daarom moeten ze aan dezelfde wettelijke verplichtingen voldoen voor de testen, de productiecontrole in de fabriek en de verantwoordelijkheid bij het opstellen van de prestatieverklaring.

6 Andere wetten kunnen van toepassing zijn op rookmelders; een niet exhaustieve lijst wordt hieronder gegeven: Koninklijk besluit van 20 juli 2001 houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking, van de werknemers en het leefmilieu tegen het gevaar van de ioniserende stralingen (Belgisch Staatsblad van 30 augustus 2001) Dit koninklijk besluit verbiedt ionisatierookmelders aan te wenden voor huishoudelijk gebruik. Richtlijn 2004/108/EG van het Europees Parlement en de Raad van 15 december 2004 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten inzake elektromagnetische compatibiliteit en tot intrekking van Richtlijn 89/336/EEG. Deze Richtlijn 2004/108 is omgezet door het koninklijk besluit van 28 februari 2007 inzake de elektromagnetische compatibiliteit (Belgisch Staatsblad van 14 maart 2007). Richtlijn 2011/65/EU van het Europees Parlement en de Raad van 8 juni 2011 betreffende de beperking van het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur (Rohs). Richtlijn 2012/19/EU van het Europees Parlement en de Raad van 4 juli 2012 betreffende afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA). Zowel de RoHS- en de AEEA-richtlijn werden omgezet door het koninklijk besluit van 17 maart 2013 om het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur te beperken. Als de detector op batterijen werkt, dan is de Richtlijn 2006/66/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 september 2006 inzake batterijen en accu's en afgedankte batterijen en accu's en tot intrekking van Richtlijn 91/157/EEG van de Raad ook van toepassing. De richtlijn batterijen wordt omgezet door het koninklijk besluit van 7 maart 2009 betreffende het op de markt brengen en het informeren van de eindgebruiker over batterijen en accu's en tot intrekking van het koninklijk besluit van 17 maart 1997 betreffende batterijen en accu's die gevaarlijke stoffen bevatten. Indien de rookmelder is aangesloten op 220V, dan is de Richtlijn 2006/95/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2006, betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten inzake elektrisch materiaal bestemd voor gebruik binnen bepaalde spanningsgrenzen, ook van toepassing. Deze richtlijn is omgezet door het koninklijk besluit van 23 maart 1977 betreffende het op de markt brengen van elektrisch apparatuur (Belgisch Staatsblad van 31 maart 1977 ), en haar volgende aanpassingen. Indien de detector onderling in verbinding staat, dan is de Richtlijn 2014/53/EU van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 betreffende de harmonisatie van de wetgevingen der lidstaten met betrekking tot het ter beschikking stellen van radioapparatuur en tot intrekking van Richtlijn 1999/5/EG van toepassing.

7 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. In België is de markt voor radioapparatuur gedeeltelijk geregeld door de wet van 13 juni 2005 betreffende de elektronische communicatie (Belgisch Staatsblad van 20 juni 2005). Er zijn ook plichten om rookmelders in woningen te plaatsen. De uitvoering van deze wetten is een regionale bevoegdheid: Vlaams Gewest - Decreet van 29 maart 2013 tot wijziging van diverse decreten met betrekking tot de controle van de kwaliteit van de huisvesting (Belgisch Staatsblad van ) - Art 32. "De verhuurder is verantwoordelijk voor de plaatsing van de rookmelders. Als de rookmelder uitgerust is met een vervangbare batterij, is de huurder verantwoordelijk voor de vervanging ervan na afloop van de levensduur, vermeld door de fabrikant". Brussels Gewest - Besluit van de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 15 april 2004 tot vaststelling van aanvullende eisen voor de preventie tegen brand in de verhuur van accommodatie (Belgisch Staatsblad van ) - art 2. "Elk lokaal op het evacuatietraject in de te huur gestelde woningen moet voorzien zijn van een rookmelder...". Waals Gewest - Besluit van de Waalse Regering van 21 oktober 2004 betreffende de aanwezigheid van rookmelders in woonhuizen (Belgisch Staatsblad van ) - Art 2. " Elke individuele of collectieve woning is uitgerust met ten minste een rookmelder op elk niveau die ten minste een woningruimte omvat,... ". 5. Normering De geharmoniseerde norm EN specificeert de eisen, beproevingsmethoden, de prestatie-eisen en de instructies van de fabrikant voor rookmelders die werken op basis van de verspreiding of uitzending van licht of ionisatie voor huishoudelijke of soortgelijke toepassingen. Deze norm bevat aanvullende eisen voor rookmelders die geschikt zijn voor gebruik in kampeerwagens. De prestaties zijn vastgelegd aan de hand van een "Pass-Fail"-mechanisme, dat wil zeggen dat het product voor de test slaagt (Pass) of faalt (Fail). Het product wordt enkel op de markt gebracht indien het correct reageert op de verschillende proeven die in de norm vermeld staan. Het is echter niet mogelijk om vast te stellen of het product meer of minder efficiënt is; meer of minder gevoeliger is dan een ander product. Alleen de geluidssterkte is een essentieel kenmerk waarvan de prestatie wordt uitgedrukt aan de hand van een niveau (aantal decibels) en gecombineerd wordt met een drempelwaarde van 85 db (A) op 3 m, een minuut nadat het alarm wordt geactiveerd en van ten minste 82 db (A) in de 4e minuut van werking. De maximale nominale frequentie mag niet hoger zijn dan 3,5 khz. Rookmelders vallen onder het evaluatiesysteem van de consistentie in de prestaties 1 in het kader van de Europese Verordening 305/2011. Elk systeem bestaat uit verschillende taken die worden uitgevoerd, afhankelijk van het geval, door de fabrikant of door de aangemelde instantie. In dit geval, zijn de taken die door de fa- 2 EN 14604: Rookmelders

8 brikant moeten worden uitgevoerd de productiecontrole in de fabriek en de steekproeven door de fabrikant volgens het voorgeschreven testprogramma. De taken die onder de verantwoordelijkheid vallen van een aangemelde instantie zijn de typekeuring van het product, de initiële inspectie van de fabriek en de productiecontrole in de fabriek evenals de monitoring ervan, evaluatie en voortdurende goedkeuring/regelmatige productiecontrole in de fabriek. 6. Controle Tijdens de Ad-Co-campagne heeft de FOD Economie gerichte controles uitgevoerd op de importeurs, in winkelketens van bouwmarkten DIY (Do -It-Yourself). Tijdens de Prosafecampagne, werd de controle uitgebreid tot minder gespecialiseerde winkels van bouwmaterialen. Tussen de 2 campagnes werd er een gerichte communicatie uitgevoerd met de betrokken federatie, namelijk met Comeos Controle bij de Belgische importeurs Tijdens de campagne van 2014, werden twee importeurs tweemaal gecontroleerd: aan het begin en aan het eind van de campagne. Voorts werd een verzoek bij de douane ingediend om het volume van de invoer van rookmelders (tariefpost voor de "Elektrische melders voor de bescherming tegen diefstal of brand, gebruikt in gebouwen" van de gecombineerde nomenclatuur), waren er 110 declaraties van invoer uit een derde land (niet-lid van de Europese Unie), tussen november 2013 en maart Ook werd het verzoek ingediend bij de douane om het adres van de maatschappelijke zetel van de importeurs te kennen. Ze werden gecontroleerd tijdens de campagne De uitvoering van een administratieve controle in winkelketens In 2014, werden 50 Do-It-Yourself (DIY)-winkels, verspreid over heel België op willekeurige wijze geselecteerd ( zie grafiek 1).

9 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. Grafiek 1. Verdeling van de gecontroleerde bedrijven naargelang de regio s. 16% 38% Waals Gewest Vlaams Gewest Brussels Gewest 46% Bron: FOD Economie. Verschillende winkels van dezelfde keten werden gecontroleerd ( zie grafiek 2). Grafiek 2. Verdeling van de gecontroleerde winkels naargelang de ketens. Bron: FOD Economie.

10 In het kader van de Europese campagne Prosafe (campagne van ), werd de controle uitgebreid tot minder gespecialiseerde winkels van bouwmaterialen. Dit zijn 40 extra ketens die zich voornamelijk in Vlaanderen bevinden die werden gecontroleerd. De controle had betrekking op 255 producten uit 10 verschillende merken en 48 modellen. Het percentage per merk wordt weergegeven in grafiek 3. Het hoge percentage van de producten op de markt gebracht onder het merk First Alert, Profile en Elro is representatief voor hun verspreiding in verschillende ketens. Grafiek 3. Percentage van de controles per gecontroleerd merk. Bron: FOD Economie. De controle gebeurde op basis van een checklist, met in het bijzonder: de aanwezigheid van een prestatieverklaring; de aanwezigheid van waarschuwingen of instructies voor het gebruik, dat de documenten aanwezig waren in de juiste taal; de aanwezigheid van een CE-markering (op het eindproduct of op het etiket of op de begeleidende documenten). De checklist is toegevoegd als bijlage Test van de producten op de Belgische markt volgens de geharmoniseerde norm EN 14604: rookmelders Tijdens de campagne van 2014, werden monsters voor het testen van 5 modellen van rookmelders genomen op willekeurige basis. De testen werden uitgevoerd in overeenstemming met de eisen van de geharmoniseerde norm EN 14604, voor de volgende essentiële kenmerken:

11 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. initiële gevoeligheid (punt 5.4 van de norm); de gevoeligheid voor brand (punt 5.15 van de norm); fout signaal van de batterij (punt 5.16 van de norm); geluidsvermogen (punt 5.17 van de norm). Voor het uitvoeren van de testen in overeenstemming met de geharmoniseerde norm, werden 20 stuks per model genomen uit de Belgische markt. De 20 stuks van de geteste modellen werden online besteld via het internet. In het kader van de Prosafe-campagne ( ), weken de testmethoden af ten opzichte van de norm. De eerste doelstelling was namelijk om de kosten zo laag mogelijk te houden, en dit terwijl de gevoeligheid van de producten en de melding van afwezigheid van batterij (punt 4.13 van de norm) worden nagegaan. Als het resultaat van de testen negatief is en dat een product als defect wordt beschouwd, dan moeten extra testen worden uitgevoerd door de bevoegde instantie in overeenstemming met de geharmoniseerde norm vooraleer de nodige restrictieve maatregelen kunnen worden genomen. 7. Resultaten 7.1. Controle bij de Belgische importeurs Tijdens de eerste inspectie in maart 2014, waren de importeurs niet op de hoogte van hun nieuwe verplichtingen met betrekking tot de Europese Verordening 305/2011. Artikel 13 van de Europese verordening omvat de verplichtingen van de importeurs: hij moet zich vergewissen dat de verklaringen van de fabrikant correct zijn; hij moet ervoor zorgen dat de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid werd uitgevoerd door de fabrikant, en dat die de technische documentatie van het ingevoerde product heeft vastgelegd; hij moet controleren of de prestatieverklaring in orde is en dat het product de CEmarkering draagt, zoals bepaald is in artikel 9.2. van de verordening; hij moet ervoor zorgen dat het product vergezeld gaat van instructies en informatie over de veiligheid, in een taal bepaald door de betrokken lidstaat en dat die gemakkelijk te begrijpen zijn door de gebruikers, m.a.w. voor België, het Frans, Nederlands of Duits, afhankelijk van het taalgebruik: hij geeft zijn naam op, de firmanaam of handelsmerk en het adres waar hij kan gecontacteerd worden op het product, het etiket of de verpakking. Tijdens de tweede controle in maart 2015, hebben de twee importeurs alle nodige documenten kunnen voorleggen om de conformiteit van de producten met de eisen van de Europese Verordening 305/2011 aan te tonen. Een van de twee importeurs koos ervoor om onder zijn eigen merk, detectoren op de Belgische markt te brengen. In dit geval wordt hij fabrikant en moet hij aan de eisen van de fabrikant voldoen (artikel 11 van de Europese Verordening 305/2011). Tijdens de controle, heeft de importeur alle nodige documenten voorgelegd, inclusief het testrapport, om de conformiteit van het bouwproduct met de prestatieverklaring aan te tonen.

12 Het in conformiteit brengen van de producten ingevoerd door de importeurs met de eisen van de. Europese Verordening 305/2011 na een informatiesessie toont het belang om rechtstreeks te kunnen communiceren met deze economische actoren om ervoor te zorgen dat de producten die niet voldoen aan de regelgeving niet worden ingevoerd op de Europese markt. Acties ter verbetering van de samenwerking met de douane zullen worden ondernomen. De Douane heeft de coördinaten verstrekt van de hoofdzetel van de importeurs. In hebben de gecontroleerde importeurs van rookmelders alle nodigde documenten verstrekt om de naleving van deze producten met de eisen van Europese Verordening 305/2011 aan te tonen. De lijst van de importeurs ontwikkeld op basis van nummer bevat een groot aantal bedrijven die andere elektrische toestellen hebben ingevoerd die geluids- of visuele signalen produceren dan rookmelders die onder de geharmoniseerde norm EN vallen. Bijgevolg moet er werk worden ondernomen op Europees niveau om de link te leggen tussen de douanecode (TARIC), gebruikt in de wetgeving van de douanes, en het toepassingsgebied van de geharmoniseerde normen in het kader van de Europese Verordening 305/ De uitvoering van administratieve controles in winkels De ionische rookmelders bestemd voor consumenten zijn verboden in België. Geen enkele winkelketen verkoopt dergelijk type product. Hetzelfde werd ondervonden voor de onlineverkoop (niet-limitatieve zoekopdracht). In het kader van de Ad-Co-campagne in 2014, werden een aantal formele niet-conformiteiten gevonden op de producten (geen prestatieverklaring en de CE-markering die niet in overeenstemming is met artikel 9.2. van de Europese Verordening 305/2011). Naar aanleiding hiervan werd gericht gecommuniceerd met Comeos, de vertegenwoordiger van de handel en diensten in België (zie bijlage 2). Dankzij deze mededeling was de federatie de juiste partner om de eisen van de Europese Verordening 305/2011 door te geven. Voor een bouwproduct gedekt door een geharmoniseerde norm, is de CE-markering het enige merkteken dat de conformiteit van het bouwproduct aangeeft met de aangegeven prestaties overeenstemmende met de essentiële eisen van de geharmoniseerde norm (artikel 8.3 van Europese Verordening 305/2011). De waarschuwingen en veiligheidsvoorschriften zijn meestal aanwezig in overeenstemming met de eisen van de norm. Ze bestaan ten minste in de twee landstalen. Ook moet worden gemeld dat een pv van waarschuwing werd opgesteld voor één product aanwezig in de rekken terwijl de geldigheidsdatum verstreken was. In het kader van de campagne Prosafe ( ) blijkt dat de prestatieverklaringen werden opgesteld (zie grafiek 4). Bovendien werden sommige modellen uit de rekken gehaald. De verpakking is duidelijk aangepast aan de nieuwe regels. Sommige oudere modellen zijn nog aanwezig maar ze worden zeldzamer. Dit zijn producten waarvan de etiketten nog steeds verwijzen naar de oude wetgeving, de Richtlijn 89/1989 (CPD in plaats van CPR).

13 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. Grafiek 4. Percentage van de gecontroleerde modellen met een DoP (conform en niet-conform) in 2014 en 2015 Bron: FOD Economie Test van producten op de Belgische markt volgens de geharmoniseerde norm EN 14604: rookmelder Rookmelders vallen onder het systeem 1 voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid. Deze producten spelen een belangrijke rol in de veiligheid van constructies en brandpreventie. Bijgevolg vereist de productie van rookmelders, ook buiten de Europese Unie, de tussenkomst van een aangemelde instantie voor de controle van de productie in de fabriek (Systeem 1). Taken van de fabrikant: 1. productiecontrole in de fabriek; 2. het testen van monsters door de fabrikant volgens een voorgeschreven testprogramma. Taken onder verantwoordelijkheid van een aangemelde instantie van productcertificatie: 1. test op het producttype; 2. initiële inspectie van de fabriek en productiecontrole in de fabriek; 3. bewaking, beoordeling en continue/regelmatige goedkeuring van de productiecontrole in de fabriek. Geen enkel van de vijf geteste modellen bij de ADCO-campagne hebben een groot veiligheidsprobleem naar voor gebracht tijdens de testen van brandgevoeligheid. Voor een van de modellen echter, vonden we een verkeerd gebruik van het door de aangemelde instantie afgegeven certificaat. Een pv van waarschuwing in het kader van de marktpraktijken werd opgemaakt.

14 Volgens deskundigen van het Franse laboratorium vertonen beide bemonsterde modellen tijdens de Prosafe-campagne een niet-conformiteit ten opzichte van punt 4.13 van de norm. Het is dan mogelijk om de melder te sluiten terwijl er geen batterij in het apparaat is. Dit gebrek kan schadelijk zijn voor de consument, die in afwachting van het kopen van een nieuwe batterij, de batterijloze melder opnieuw bij hem zou plaatsen. Na verdere analyse blijkt dat de bovengenoemde paragraaf 4.13 van de norm meerdere manieren biedt om de afwezigheid van een batterij aan te geven in het apparaat, onder meer door een visueel of een hoorbaar signaal. Wanneer de batterijen werden verwijderd, zonden de gecontroleerde apparaten een repetitief hoorbaar signaal uit voor een periode van één maand. Daarom worden zij beschouwd te voldoen aan de eisen van de norm. 8. Besluit De FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie heeft tussen 2014 en 2016 twee controle campagnes uitgevoerd op rookmelders die vallen onder de geharmoniseerde norm EN 14604: rookmelders. Het gaat om een bouwproduct bestemd voor de eindgebruiker. Het doel van deze campagne was om na te gaan in hoeverre dit product voldoet aan de eisen van de Europese Verordening 305/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2011 tot vaststelling van geharmoniseerde voorwaarden voor het verhandelen van bouwproducten en tot intrekking van de Europese Richtlijn 89/106/EEG van de Raad. Deze campagne was ook de gelegenheid om de Belgische invoerders van rookmelders te ontmoeten, met betrekking tot de implementatie van de nieuwe Europese Verordening 305/2011 voor het verhandelen van bouwproducten. Ter herinnering, deze verordening is in werking getreden op 1 juli Deze campagnes zijn drieledig: 1. Een administratieve controle in de Do-It-Yourself (DIY)-winkelketens, aan de hand van een checklist om onder meer de CE-markering, de verwijzing naar de prestatieverklaring en de aanwezigheid van instructies en informatie over de veiligheid te controleren en na te gaan of deze documenten opgesteld zijn in de juiste taal/talen. 2. Een analyse van de op de Belgische markt aanwezige producttypes volgens de geharmoniseerde norm EN 14604: rookmelders. 3. De controle bij de Belgische importeurs met betrekking tot de implementatie van de nieuwe Europese verordening 305/2011 voor het verhandelen van bouwproducten. Uit de administratieve controle blijkt dat in 2014 de nieuwe eisen van de Europese Verordening 305/2011, met name over de prestatieverklaring, niet gekend waren. De handleidingen daarentegen waren conform en geschreven in de taal (of talen) van de regio waar de producten werden verkocht. De geteste producten reageerden overeenkomstig de eisen van EN Tussen de twee campagnes, werd gericht gecommuniceerd met de betrokken federatie, namelijk Comeos. In 2016 is het duidelijk dat de economische actoren hun verantwoordelijkheid hebben genomen en is het mogelijk om, ten minste op het internet, ongeveer 75 % van de prestatieverklaringen te vinden in overeenstemming met de eisen van de Europese Verordening 305/2011. Voor de overige 25 %, blijven er nog formele non-conformiteiten bestaan.

15 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. Bijlage 1. Checklist 1 2 Geen CE-markering of verkeerde CE-markering op de rookmelder, indien vermelding niet mogelijk op het product, dan op de verpakking, het etiket of op een begeleidend document van het product. (vorm en grootte van minimaal 5 mm) De twee laatste cijfers van het eerste jaar waar de CE-markering werd aangebracht, zijn afwezig Geen contactadres van de fabricant welke de CE-markering vergezeld. Het adres van de fabricant duidt één enkel contactadres aan. (De importeur wordt de fabrikant als de rookmelders worden verkocht onder zijn eigen naam of handelsmerk). Er is geen unieke identificatiecode van het product die de CE-markering vergezelt. Er is geen uniek referentienummer van de prestatieverklaring (DOP) die de CE-markering vergezelt. (Indien de DOP het product niet vergezelt, dan moet de internetsite waar deze te vinden is, worden vermeld). Er is niet ten minste een van de aangegeven prestaties (te vergelijken met de prestatieverklaring ( DOP) en bijlage ZA van de norm EN14604) vermeld: nominale condities voor triggeren/gevoeligheid, responstijd en de prestaties bij werking tijdens een brand: Pass; operationele betrouwbaarheid: Pass; de tolerantie van de voedingsspanning: Pass; duurzaamheid van bedrijfszekerheid en responstijd, temperatuurbestendigheid: Pass; duurzaamheid van bedrijfszekerheid, weerstand tegen trillingen: Pass; duurzaamheid van bedrijfszekerheid, vochtbestendigheid: Pass; duurzaamheid van bedrijfszekerheid, corrosiebestendigheid: Pass; duurzaamheid van bedrijfszekerheid, elektrische stabiliteit: Pass. De referentie naar de norm (EN 14604:2005 of EN 14604: AC:2008) vergezelt de CE-markering niet. Het identificatienummer van de aangemelde instantie (bijvoorbeeld 1134, 0086, 0359, 0786, 0832) vergezelt de CE-markering niet. De verwijzing naar het beoogde gebruik (brandveiligheid ) vergezelt de CEmarkering niet. Er is geen sociale voorziening / naam / bedrijfsnaam of handelsmerk van de importeur op de rookmelder, of indien dit niet mogelijk is, op de verpakking of een bijgevoegd document dat de rookmelder vergezelt. De volgende informatie is onuitwisbaar op elke detector aangebracht: a) het nummer en de datum van de geharmoniseerde norm (EN 14604: 2005); b) de naam of het merk en het adres van de fabrikant of de leverancier;

16 12 13 c) de datum van productie of het lotnummer; d) de datum van vervanging aanbevolen door de fabrikant, onder voorbehoud van een regelmatig en normaal onderhoud van de rookmelder; e) voor rookmelders uitgerust met vervangbare batterijen: het type of het aantal batterijen aangeraden door de fabrikant en een instructie naar de gebruiker, zoals "Bij elke vervanging van de batterij, controleer de correcte werking van de rookmelder met behulp van het test device " die zichtbaar aanwezig moet zijn bij het vervangen van de batterij; f) voor rookmelders met niet-vervangbare batterijen: volgende waarschuwing "WAARSCHUWING - niet vervangbare batterij - Zie handleiding" moet zichtbaar zijn bij een normaal gebruik Waarschuwingen, veiligheidsvoorschriften, de etikettering en de gebruiksaanwijzing zijn niet voorzien in de talen van het taalgebied waarvoor ze bestemd zijn. (Informatie voor België niet in NL / FR / DE) De met de rookmelders geleverde informatie moet het volgende bevatten: aanwijzingen voor de plaatsing, de installatie en het onderhoud; specifieke instructies over het vervangen van de batterijen, met inbegrip van alle adviezen die nodig zijn om de juiste verbinding van de batterij te garanderen en een aanbeveling om de werking van het toestel te testen aan de hand van het testdevice bij de vervanging van de batterij; voor niet-vervangbare batterijen, informatie over de passende maatregelen in geval van een storingsmelding van de batterij; voor onder elkaar verbonden rookmelders, het maximale aantal onderling verbonden apparaten. Eventuele bijkomende vaststellingen:.. Andere van toepassing zijnde wetgevingen: Richtlijn 2001/65: Rohs Richtlijn 2002/96: Afgedankte elektrische en elektronische apparatuur Richtlijn 2006/66: Batterijen Richtlijn 2004/108: Magnetische Compatibiliteit

17 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. Bijlage 2. Informatie distributeur: autonome optische rookmelder Zonder afbreuk te doen aan andere van toepassing zijnde wetten 3, is een van de wettelijke basissen voor het verstrekken van rookmelders, de Verordening (EU) 305/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2011 tot vaststelling van geharmoniseerde voorwaarden voor het in de handel brengen van bouwproducten (CPR). Onder de Europese Verordening 305/201 is een fabrikant verplicht om een prestatieverklaring voor te bereiden en de CE-markering aan te brengen wanneer een geharmoniseerde norm bestaat voor het product. Voor rookmelders, is de EN een geharmoniseerde productnorm (EN 14604: 2005 / AC: 2008 rookmelders - einde van de co-existentie periode: ). De rookmelder is een toestel dat, in dezelfde behuizing, zowel de componenten bevat die nodig zijn voor het detecteren van rook als diegenen nodig voor het produceren van een hoorbaar signaal. Deze toestellen stellen een alarm in werking wanneer zij enige rook opvangen. Men moet rookmelders niet verwarren met CO-detectoren (koolmonoxide) of warmtedetectoren. De Europese Verordening 305/2011 bepaalt ook dat de distributeurs ervoor zorgen dat de producten zijn voorzien van de CE-markering, dat ze vergezeld zijn van de door de Verordening 305/2011 voorziene documenten evenals van instructies en veiligheidsinformatie gele- 3 Richtlijn 2011/65/EU van het Europees Parlement en de Raad van 8 juni 2011 betreffende de beperking van het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur (Rohs); Richtlijn 2012/19/EU van het Europees Parlement en de Raad van 4 juli 2012 betreffende afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA), Richtlijn 2006/66/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 september 2006 inzake batterijen en accu's en afgedankte batterijen en accu's en tot intrekking van Richtlijn 91/157/EEG van de Raad. Richtlijn 2004/108/EG van het Europees Parlement en de Raad van 15 december 2004 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten inzake elektromagnetische compatibiliteit en tot intrekking van Richtlijn 89/336/EEG. Vlaams Gewest - Decreet van 29 maart 2013 tot wijziging van diverse decreten met betrekking tot de controle van de kwaliteit van de huisvesting (Belgisch Staatsblad van ) - Art 32. "De verhuurder is verantwoordelijk voor de plaatsing van de rookmelders. Als de rookmelder uitgerust is met een vervangbare batterij, is de huurder verantwoordelijk voor de vervanging ervan na afloop van de levensduur, vermeld door de fabrikant. " Brussels Gewest - Besluit van de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 15 april 2004 tot vaststelling van aanvullende eisen voor de preventie tegen brand in de verhuur van accommodatie (Belgisch Staatsblad van ) - art 2. "Elk lokaal op het evacuatietraject in de te huur gestelde woningen moet voorzien zijn van een rookmelder...". Waals Gewest - Besluit van de Waalse Regering van 21 oktober 2004 betreffende de aanwezigheid van rookmelders in woonhuizen (Belgisch Staatsblad van ) - Art 2. " Elke individuele of collectieve woning is uitgerust met ten minste een rookmelder op elk niveau die ten minste een woningruimte omvat,...".

18 verd in de taal zoals vereist door taalgebruik en dat deze instructies gemakkelijk te begrijpen zijn door de gebruikers. Distributeurs moeten er ook voor zorgen dat de fabrikant het adres waar hij kan worden bereikt en een identificatienummer van het producttype heeft aangebracht en dat de importeur, zijn adres heeft vermeld. Merk op dat indien de importeur wordt beschouwd als een fabrikant, met andere woorden, wanneer deze een product op de markt brengt onder zijn eigen naam of handelsmerk, een enkel contactadres volstaat. Uit de marktcontroleactiviteiten (november april 2014 ), valt te zien dat artikel 9.2 van de Verordening 305/2011 niet goed is uitgevoerd. Dit artikel voorziet erin dat de CE-markering vergezeld gaat van de volgende informatie: De laatste twee cijfers van het eerste jaar waarin de CE-markering is aangebracht. Contactadres van de fabrikant. De importeur wordt aanzien als fabrikant als de rookmelders worden verkocht onder zijn eigen naam of handelsmerk. De unieke identificatiecode van het producttype: o Deze code moet worden gekoppeld aan het producttype en niet aan de verpakking. Het feit dat hetzelfde product wordt aangeboden in verschillende verpakkingen van 1, 2 of meer producten mag geen invloed hebben op de identificatiecode van het product (model). o Twee verschillende producttypen kunnen dezelfde referentie, zoals het voorbeeld hieronder weergegeven, niet dragen. Het unieke referentienummer van de prestatieverklaring (DOP). Indien de DOP het product niet vergezelt, dan moet de internetsite waar deze te vinden is worden vermeld). Ten minste een van de aangegeven prestaties (te vergelijken met de prestatieverklaring (DOP) en bijlage ZA van de norm EN14604): o nominale condities voor triggeren / gevoeligheid, responstijd en de prestaties bij werking tijdens een brand: Pass; o operationele betrouwbaarheid: Pass;

19 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. o de tolerantie van de voedingsspanning: Pass; o duurzaamheid van bedrijfszekerheid en responstijd, temperatuurbestendigheid: Pass; o duurzaamheid van bedrijfszekerheid, weerstand tegen trillingen: Pass; o duurzaamheid van bedrijfszekerheid, vochtbestendigheid: Pass; o duurzaamheid van bedrijfszekerheid, corrosiebestendigheid: Pass; o duurzaamheid van bedrijfszekerheid, elektrische stabiliteit: Pass. De referentie naar de norm (EN 14604). De datum van de norm is optioneel. Het identificatienummer van de aangemelde instantie (bijvoorbeeld 1134, 0086, 0359, 0786, 0832). De verwijzing naar het beoogde gebruik. Voor dit product gaat het over brandveiligheid.