Doe het Zelf pakket. Zelfrealisatie en genieten van eenvoud

Transcriptie

1 Doe het Zelf pakket Zelfrealisatie en genieten van eenvoud

2 Inhoudsopgave. HET KADER Inleiding 6 Wat is het Zelf 7 Wat is Zelfrealisatie? 7 Een mogelijke toegevoegde waarde van Zelfrealisatie 7 HOE KAN IK LEVEN? Zelfrealisatie; een proces of geen proces? 10 The invitation 11 De weg van de krijger 13 Perceptie 14 Perceptie, gezondheid en verlichting 14 Wat is het leven? 14 Hoe kan ik een open houding aanleren? 14 -Ruimte 14 -Weerstand 15 Sensaties in het lichaam 17 Genot en pijn principe 17 -Stop met het actief vermijden van pijn 18 -Stop met het actief nastreven van genot 19 Vrijheid 19 Emoties 20 -Genieten 20 -Schuldgevoel 22 -Verlangen 22 -Angst 23 -Boosheid 25 -Verdriet 25 Andere sensaties in het lichaam 25 -De wil 25 -Keuzes 26 -Vergeving 27 -Verslaving 27 -Controle 27 -Verantwoordelijkheid 28 -De criticus 28 -Intellect 28 -Depressie en burnout 29 -Loslaten 30 -Afgewezen voelen 30 -Terugtrekken en eenzaamheid 30 -Stemmingswisselingen 30 -Intentie 30 -Eigenwijsheid/koppigheid 31 -Zoeken en zelfverbetering 31 Afsluiting 31 2

3 Ervaren en filters 33 Ervaren en filters 33 Filters 33 -Een mooie vrouw 34 -De waarneming van de vrouw 34 Filters op basis van het genot en pijn principe 35 Filters op basis van een lichaamsgevoel 35 -Haast 35 -Boosheid 36 -Verkramping 36 -Ziek zijn 36 -Trauma 36 Filters op basis van ideeën en overtuigingen 37 - Basis overtuigingen 37 Laat alles zijn zoals het is 37 Niets doen 38 Er is ruimte of weerstand 38 Afsluiting 38 VOORBIJ DE PERSOON (zeven instructies) 40 Wie ben ik? 41 De droom 41 Wie ben ik? 41 Lichaam en geest 42 Het lichaam 42 De geest/mind 43 -Geheugen 43 -Denken 44 -Voelen 45 -Ervaren 45 -Persoon 45 Afsluiting 45 Ik 47 Het ontstaan van het concept ik ben een persoon 47 Hoe zit het met de creatie van de persoon in dit moment? 47 Identificatie bestaat niet 48 De verwarring vanuit het bewustzijn gezien 48 Ik Ben 48 Alles is. 50 Nu 52 Er is alleen nu 52 Oefening 1: tegenwoordigheid 52 Oefening 2: niets doen 52 Het wegkijken van het nu creëert tijd (en dualiteit) 53 Een ervaring in meditatie 53 Waarnemen 54 Waarnemen schept een materiele werkelijkheid 54 Wat is waarnemen? 54 Van waarnemen naar Absoluut bewustzijn 55 Valkuil 56 3

4 Einde? 57 Vergeet voortdurend alles wat je hebt gehoord of gelezen 57 Hoe is het leven na zelfrealisatie? 57 Ga voorbij zelfrealisatie 57 Stilte 57 Spiritueel leraar 68 Spiritueel leraar 58 Waarom een spiritueel leraar? 58 Wat is een spiritueel leraar? 58 Van individualisme naar verlichting 58 Overdracht en tegenoverdracht 59 Groepsdynamiek rondom een spiritueel leraar 60 Ben ik bij de juiste leraar? 61 Bijlagen 62 Bijlage I Korte handleiding voor focussen 62 Bijlage II Ademmeditatie 63 4

5 Het kader 5

6 Inleiding. Zelfrealisatie (verlichting) is iets eenvoudigs. Het is ons alleen nooit helder uitgelegd. Zelfrealisatie heeft niets te maken met mystieke eenheidservaringen, paranormale gaven, eeuwigdurende extase, gedachteloosheid, compassie, spiritueel leraren, natuur, yoga of vegetarisch eten. Zelfrealisatie is zien wat jij bent en dat kan in een fractie van een seconde, want je bent al wat je bent. Dit betekent niet dat het stabiliseren van Zelfrealisatie vanzelf gebeurt. In alle leraren die ik ken of waar ik over gelezen heb heeft zich een jarenlange innerlijke strijd afgespeeld tegen de mentale conditioneringen die het ego, de persoon of het ik worden genoemd. Mijn ervaring is dat deze strijd naar een totale open aanwezigheid voortdurend gebeurt door de persoon (lichaam, denken en voelen) heen. In dit document probeer ik deze beweging mentaal en gevoelsmatig zichtbaar te maken in de hoop dat het een gewone manier van kijken wordt in deze maatschappij. Vertrouwen hebben in een spiritueel leraar was voor mij belangrijk, omdat het contact mij stimuleerde om door te zoeken en tegelijk een steunende factor was in mijn leven. Het had ook een pappa en mamma functie waardoor oude patronen doorzien konden worden. Ik raad iedereen aan om te communiceren met een spiritueel leraar. Om het begrip spiritueel leraar wat te ontnuchteren heb ik er in het laatste hoofdstuk iets over geschreven. Verlichting kan zich in jou voltrekken zonder de hulp van een spiritueel leraar. Uiteindelijk is het leven zelf de goeroe en is alles wat jij tegenkomt de weg. Het gaat er om dat jij zélf nadenkt, net zolang totdat je niets meer weet en jij het onbekende bent geworden.samengevat verloopt deze strijd als volgt; het ik ontdoet zich van de illusie van het ik en blijft als ik bestaan. Zelfrealisatie is niet eenduidig uit te leggen. Het is een weten voorbij alle kennis en gevoelens. Jij zult weten wanneer het zover is. Het geheim van Zelfrealisatie ligt besloten in het lichaam.door de aandacht in het lichaam te brengen zullen in eerste instantie het denken, voelen en handelen op één lijn komen. Hierdoor ontstaat er rust en genieten. Dit wordt de basis voor de onvoorspelbare, gelukzalige, eenzame en pijnlijke strijd. Deze lichamelijke basis blijft actueel. Hoewel je op een gegeven moment weet dat je niet het lichaam bent verloopt het leven als persoon meer dan ooit via het lichaam. Het lichaam is de bron van je individualiteit, je pijn, je genot, je dromen en je realisaties. Zolang er een lichaam is, is er Zelfrealisatie. Zelfrealisatie gebeurt elk moment opnieuw door de persoon heen en dat wat jij bent blijft onveranderd.. Het is altijd het begin 6

7 Wat is het Zelf? Het Zelf is de bron van alles en is niet waar te nemen of te kennen. Jij bent het. Boeddhisten spreken over het niet-zelf om aan te geven dat het begrip Zelf niet iets is met een vorm. Het is vormloos. Alleen vormen zijn waar te nemen of te kennen. Het is dan ook onmogelijk om het Zelf te kennen met het denken of te beschrijven in taal. Toch kun jij door de persoon (lichaam, denken en voelen) heen weten wat jij bent. Dat is de ultieme kennis. Wat is Zelfrealisatie (verlichting)? Het Zelf is alleen in en door jou te realiseren. Zelfrealisatie betekent dat je je realiseert wat jij bent en dat betekent direct dat je je realiseert dat je geen persoon bent. Er is niets dat Zelfrealisatie in de weg staat. De enige belemmering is dat je meer geïnteresseerd bent in de persoon. En daar is niet tegen te vechten. Wat je kunt doen, is doorzien dat deze fascinatie voor de persoon gebaseerd is op beoordelings- en waarderingsfouten. De meest directe manier om tot Zelfrealisatie te komen is om al je concepten over wie jij bent bloot te stellen aan een grondig onderzoek. In dit onderzoek zullen al jouw concepten over wie jij bent uiteindelijk vernietigd worden. Wat overblijft is bewustzijn. Een mogelijke toegevoegde waarde van Zelfrealisatie. Mijn ervaring is dat mensen een impuls hebben om zich te realiseren of niet. Dat is natuur. Ik zie wel een stijgende interesse in Zelfrealisatie en ik vermoed dat deze trend niet meer (of minder) is dan een nieuw overlevingsmechanisme wat de natuur op dit moment aan het ont-dekken is. Toen. Onze voorouders zijn in de afgelopen drie miljoen jaar al meerdere keren bijna uitgestorven door ijstijden en droogtes en toch zijn de meest flexibele soorten door hun aanpassingsvermogen steeds weer overeind gebleven en hebben ze zich ontwikkeld tot wat we nu zijn. In deze aanpassingstocht zijn onze hersenen fysiek gegroeid en zijn er steeds weer andere manieren van leven ontstaan om met de omgeving om te gaan. Enkele voorbeelden zijn; - door de afname van de oerwouden zijn we drie miljoen jaar geleden rechtop gaan lopen - zo n twee miljoen jaar geleden gingen we gereedschappen maken van steen om beter in onze levensbehoeftes te voorzien - anderhalf miljoen jaar geleden hebben we ons aangepast aan periodes van hitte en zijn we onze haren verloren - rond diezelfde tijd zijn we van een dierlijke vorm van leiderschap ontwikkeld naar een meer samenwerkende manier van overleven - dan vinden we vijfhonderdduizend jaar geleden het vuur uit - honderdtienduizend jaar geleden ontwikkelt zich de fantasie waarmee we vooruit leren denken en onze verbeeldingen tot werkelijk kunnen maken - intussen zitten we in 2007 en is de mensheid enorm in aantal gegroeid en verder ontwikkeld. 7

8 Nu. We consumeren meer dan de aarde kan leveren. Het aantal mensen stijgt exponentieel en onze consumptie ook. Het ene product na het andere wordt op de markt geslingerd en ondertussen is de helft van de Nederlandse bevolking depressief en gestrest, weet niemand hoe de complexe, abstracte en op winst beluste wereldeconomie zich zal ontwikkelen en is de armoede in de wereld enorm. We hebben onze problemen eeuwenlang met een technologische manier van denken opgelost. De huidige problematiek die voornamelijk wordt veroorzaakt door een dreigende overbevolking in combinatie met een hoog consumptie niveau met de opwarming van de aarde als gevolg is echter niet makkelijk meer technologisch op te lossen. De oplossing is waarschijnlijk eerder te vinden in andere levenshoudingen. Enkele voorbeelden; 1. Een levenshouding waarbij je kunt genieten van eenvoud, zodat het consumptiegedrag afneemt, de economieën minder snel groeien (nul-economie), de aarde zich structureel kan herstellen en er genoeg is voor iedereen. 2. Een levenshouding waarin iedereen als onmisbaar wordt gezien (voor zijn familie, de organisatie, de maatschappij en het leven) en er belangeloos wordt samengewerkt voor het geheel 3. Een levenshouding waarbij je een heldere geest ontwikkeld waardoor het persoonlijke lijden en alle projectie stopt en er geen impuls meer opkomt om anderen uit te buiten of te beschadigen 4. Een levenshouding waarbij je ruimte in het denken creëert waardoor je de omgeving kunt blijven begrijpen en de controle behoudt over het creëren van een leven in welzijn. 5. Een levenshouding waarbij mensen voortdurend met hun aandacht in het moment zijn. Het moment is altijd overzichtelijk. Wanneer iedereen bewust en liefdevol handelt in zijn of haar directe omgeving (gezin, werk of waar je ook bent op dat moment) dan zullen veel problemen snel oplossen. 6. Een levenswijze waarbij mensen de totale lichaamswijsheid gebruiken en niet zoals nu voornamelijk het hoofd (denken). Het lichaam is het contact met het geheel. Genoemde levenshoudingen zijn enkele bijeffecten van Zelfrealisatie. Ik ben er van overtuigd dat wanneer de impuls van Zelfrealisatie massaal incarneert in de zes miljard lichamen op deze aarde er een stabielere wereldgemeenschap ontstaat met vriendschap en liefde als de basis. Dit geeft ons de beste kansen om te overleven. 8

9 Hoe kan ik leven? 9

10 Zelfrealisatie; een proces of geen proces? Vanuit het perspectief van het Zelf heeft er nooit een realisatieproces plaatsgevonden. Jij was altijd al gerealiseerd. Vanuit het perspectief van de persoon kan ik met herinneringen een proces beschrijven. 1.Er was een ontevreden gevoel over mezelf en de wereld en een ongefundeerde overtuiging (een geloof) dat er een objectieve waarheid bestond. Naast de gewone maatschappelijke ontwikkeling was er een impulsieve drang om me bezig te houden met meditatie, lichaamswerk en filosofie. In deze periode heb ik mijn talenten en zwakheden in de materiele wereld ontdekt en is er een basis vertrouwen ontstaan. Dit was een periode die begon rond mijn pubertijd en duurde tot mijn ontmoeting met Isaac Shapiro. (ik ben dan 34 jaar). 2. Mijn eerste ontmoeting met Isaac Shapiro was in april Het eenvoudigweg op een stoel zien zitten van deze man bracht een enorm verlangen in mij te weeg om bij hem te zijn. Mijn lichaam wist dat hij de waarheid kende, terwijl mijn denken geen idee had wat er gebeurde. 3.Er ontstond een tweedeling in mijn ervaring waarbij ik het leven aan de ene kant door het filter van mijn persoonlijkheid (ik) ervaarde en aan de andere kant als bewustzijn. Er ontstond het inzicht dat mijn persoonlijkheid (ik) en het daaruit voortvloeiende wereldbeeld een illusie waren. De ontwaking. Dit gebeurde in Ik begon te ervaren dat alles vanzelf ging en de focus richtte zich voornamelijk op het doorzien van de persoon. De tweedeling werd als maar groter en de persoon en daaruit voortvloeiende wereldbeeld werden uiteindelijk geheel doorzien in In deze vijf jaar ben ik naast Isaac Shapiro intensief ondersteund door Susan Frank (prajnaparamita). Hoewel ik mentaal en gevoelsmatig alles wist was er nog steeds twijfel. Het mentale weten was nog te veel. 4.Zelfrealisatie ontstond spontaan en plotseling. Het voelde als een intiem geschenk. Mijn op het lichaam gebaseerde individualiteit en de onkenbare kracht die alles beweegt werden een geheel. Alle twijfel over wat ik ben was opgelost en tegelijkertijd wist ik niets meer. Het persoonlijke en het onpersoonlijke vielen samen. Een totale ontspanning van de fysieke en geestelijke aanwezigheid was het gevolg. Dit gebeurde ergens in augustus En nu? Dat wat ik ben is compleet en af. Alle beweging gaat door en Zelfrealisatie vindt voortdurend plaats door de persoon heen. De persoon ontrafelt en ontvouwt verder, verder en verder. Elk moment is een begin. 10

11 The Invitation It doesn t interest me what you do for a living. I want to know what you ache for and if you dare to dream of meeting your heart s longing. It doesn t interest me how old you are. I want to know if you will risk looking like a fool for love for your dream for the adventure of being alive. It doesn t interest me what planets are squaring your moon... I want to know if you have touched the centre of your own sorrow if you have been opened by life s betrayals or have become shrivelled and closed from fear of further pain. I want to know if you can sit with pain mine or your own without moving to hide it or fade it or fix it. I want to know if you can be with joy mine or your own if you can dance with wildness and let the ecstasy fill you to the tips of your fingers and toes without cautioning us to be careful be realistic remember the limitations of being human. It doesn t interest me if the story you are telling me is true. I want to know if you can disappoint another to be true to yourself. if you can bear the accusation of betrayal and not betray your own soul. If you can be faithless and therefore trustworthy. I want to know if you can see Beauty even when it is not pretty every day. And if you can source your own life from its presence. 11

12 I want to know if you can live with failure yours and mine and still stand at the edge of the lake and shout to the silver of the full moon, Yes. It doesn t interest me to know where you live or how much money you have. I want to know if you can get up after the night of grief and despair weary and bruised to the bone and do what needs to be done to feed the children. It doesn t interest me who you know or how you came to be here. I want to know if you will stand in the centre of the fire with me and not shrink back. It doesn t interest me where or what or with whom you have studied. I want to know what sustains you from the inside when all else falls away. I want to know if you can be alone with yourself and if you truly like the company you keep in the empty moments. 12

13 DE WEG VAN DE KRIJGER Er is geen juiste levenswijze of voorschrift. Jij bent een uiting van je wijsheid in elk moment en jij weet wat goed en fout is voor jou. Om toch tijdelijk een houvast te hebben beschrijf ik een competentieprofiel waaraan je je gedrag kunt spiegelen. Om jezelf te realiseren zul je inzet moeten tonen en alles moeten geven. Surrender! 1. Vrij zijn is belangrijker dan al het andere. Het gaat er om dat je serieus en onverdeeld leeft voor de waarheid. Leven vanuit één focus. Wanneer je aandacht op een ding is gericht, ontstaat er helderheid in je leven. Helderheid geeft een sterke geest (samenhang tussen denken, voelen en handelen). Je prioriteiten worden duidelijk. Angst en verlangens creëren verdeeldheid. Door de verdeeldheid in je leven veroorzaak je lijden bij bij jezelf en anderen. 2. Neem de verantwoordelijkheid voor wat je overkomen is in het verleden. Je bent honderd procent verantwoordelijk voor je eigen ervaringen. Wat gebeurd is, is gebeurd en nu wil je vrij zijn. Het leven is te beschouwen als een grote hoge druk pan. Onder deze hoge druk heb je de neiging om je op stellen als een slachtoffer. Voel wat een ervaring met je doet en neem je verantwoordelijkheid. Stel je niet langer op als een slachtoffer. 3. Wees alert, ga alles aan en ontwijk niets. Als je vrij wilt zijn, moet je je aandacht niet laten verslappen. Hoe minder je oplet hoe groter het ego, hoe groter de vermijding. Wordt moe van jezelf en zie dat je geen spelletjes meer wilt spelen. Het leven is alles, ga alles aan; de extase, maar ook de donkere kanten. 4. Zie dat alles onpersoonlijk is. Elk moment is er een personalisatieproces. Hoe zou het zijn om alles te ervaren zonder de dingen persoonlijk te maken? Wat zou het voor je betekenen als elke ervaring die je hebt niets over jou zegt? Je bent gewend aan het idee dat het goed is om iets voor jezelf te willen hebben. Alle verhalen van mensen zijn hetzelfde; ik, ik, ik, ik. Je kunt niet vrij zijn van de wereld als je niet los komt van dit ik. 5. Leef voor het geheel. Wanneer je inziet dat het niet om jou of jouw persoonlijke bevrijding gaat is alles wat je doet een resultaat van en voor het geheel. De mensheid kan alleen overleven in welzijn wanneer we in dienst van elkaar en de aarde staan. Laat al het lijden van de mensheid en de aarde binnenkomen en vraag jezelf af: wat kan ik doen om dit te verlichten? 13

14 Perceptie Mijn leven is perfect, omdat ik het aanvaard zoals het is. Perceptie, gezondheid en verlichting. Het lichaam en geest mechanisme (de persoon) reageert met behulp van het zenuwstelsel op de omgeving. Wanneer de persoon weerstand biedt tegen een ervaring ontstaat er stress. Bij stress gaat alle energie in het lichaam naar de benen en de armen. Vitale energie wordt hierbij ontrokken aan andere lichaamsactiviteiten waardoor het immuunsysteem, het spijsverteringssysteem en de dagelijkse regeneratie van de cellen minder goed werken of zelfs stil komen te liggen. Een recente ontdekking in de biologie (epigenese) toont aan dat de perceptie (manier van kijken naar de ervaring) de werking van de genen en daarmee de reactie van het zenuwstelsel beïnvloed. Op een cellulair niveau blijkt dat hoe opener de houding hoe gezonder het lichaam en geest mechanisme. Kijk voor meer informatie op of bekijk het filmpje op Het is van belang om een open houding te ontwikkelen ten aan zien van het leven, zodat de groei, bescherming en het herstel van het lichaam en de geest gewaarborgd blijven. Het aanleren van een open houding is net als het leren fietsen een fysiek leerproces met vallen en opstaan. Het grootste gedeelte van dit leerproces is het herkennen van ruimte (ontspanning) en weerstand (verkramping) in het lichaam en geest mechanisme. De kern van deze methode is niets doen en alles laten zijn zoals het is. Is dat nog een methode? Wat is het leven? Het leven is hier en nu en als je er nu niet van proeft is dit moment voorbij. Dit moment is een ervaren in jouw lichaam. Een seconde van ervaren bestaat uit biljoenen sensaties. De aandacht (gefocust bewustzijn) richt zich op een deel van deze sensaties en geeft hier middels concepten een betekenis aan. Dit is de wereld zoals die aan jou verschijnt. Aanwijzing : zie dat de buitenwereld een ervaring in jouw lichaam is. :zie dat het leven altijd Nu is. Hoe kan ik een open houding aanleren? Een open houding aanleren is eenvoudig. Er zijn namelijk slechts twee houdingen die jij kan aannemen ten aanzien van dit moment en dat zijn; ruimte en weerstand. Wanneer je beide houdingen fysiek en mentaal gaat herkennen zal het zenuwstelsel zichzelf steeds weer naar de ruimte bewegen. Ruimte is namelijk je natuurlijke staat. -Ruimte. Je kunt alles wat je buiten je lichaam ziet, hoort en ruikt naar 'binnen halen en voelen dat het sensaties in jouw lichaam zijn. Door al deze sensaties te ontvangen in zachtheid en openheid creëer je ruimte voor elke ervaring. Er ontstaat een Ja-houding ten aanzien van het moment. 14

15 Wanneer je alle gedachtes, emoties en andere lichaamsgevoelens er laat zijn, laat je de buitenwereld er ook totaal zijn. De buitenwereld is namelijk niets anders dan een ervaring in jouw lichaam. In deze Ja-houding reageer jij vanzelf op de omgeving en ontstaat er een gevoel van ontspanning en genieten. In dit genieten stopt het denken met zoeken en is er alleen aanwezigheid. In deze aanwezigheid is er rust en tegelijkertijd een volledige participatie in het moment. De paradox is dat je voor een dergelijke houding niets hoeft te doen. Je hoeft alleen maar aanwezig te zijn. Door een open houding aan te nemen krijgt het bewustzijn alle ruimte om zich (in jou) te ontvouwen in samenhang met alles. De buitenwereld en de binnenwereld zijn sensaties in jouw lichaam. Als de tijd rijp is zul je zelfs zien dat er geen binnen en/of buitenwereld is. Er is alleen ervaren. -Weerstand. Weerstand is een afwerende beweging in het bewustzijn en uit zich in een lichamelijke verkramping en een gevoel van pijn. Wanneer je een ervaring niet wilt hebben is er weerstand. De neiging bij weerstand is om een ervaring te veranderen, te repareren, kwijt te raken of te begrijpen. Voorbeeld: Je geliefde verlaat je en er ontstaat een gevoel van verkramping en pijn in je lichaam. Je wil dat niet (weerstand) en je doet er alles aan om hem/haar te overtuigen dat hij/zij het verkeerd ziet en moet blijven Dan slaat ineens de twijfel toe en neem je jezelf onder handen; ''Ik zal het wel verkeerd hebben gedaan, ik moet veranderen''. Dit is een extreem voorbeeld, maar meestal werkt weerstand een van deze twee kanten op; de ander moet veranderen of jij moet veranderen. Weerstand probeert op deze manier te helpen om een ervaring niet te voelen. Dit is onmogelijk, want de ervaring is er al. De basis van weerstand is een concept. Dit kan een overtuiging, een standpunt, een mening of een voorkeur zijn. In het vorige voorbeeld komt de weerstand voort uit de voorkeur om de relatie te behouden. Weerstand komt op zonder oorzaak. Het is niet iets wat jij kunt voorkomen of veranderen. Je hoeft weerstand alleen te zien/voelen, waardoor er vanzelf weer ruimte ontstaat voor een volgende ervaring. Je partner verlaat je. Dat is pijnlijk. Wanneer je deze pijn niet wilt is er nog meer pijn. Het geloven van of het vasthouden aan een concept of een idee over hoe iets zou moeten zijn sluit de ervaring zoals die is uit. Door het zetten van mentale grenzen in wat je wil ervaren (controle) stopt de vloeiende beweging van het ervaren. Vloeiendheid wordt verkramping. In weerstand fixeer je de aandacht op de ongewenste ervaring om deze kwijt te raken. Dit lukt niet (want de ervaring is er al) waardoor er extra pijn ontstaat. Weerstand is pijnlijker dan het voelen van de ongewilde ervaring zelf. Zodra je dit mechanisme begint te herkennen, kun je gemakkelijker je aandacht vestigen op pijn of een andere ongewenste ervaring en er met een JA houding naar kijken. Door het toelaten van weerstand lost het op. 15

16 Voorbeeld. Ik ben alleen op een congres en iemand kijkt me aan. Mijn blik verstart en ik voel hoe de spieren in mijn buik, armen en de voorkant van mijn schouder zich licht aanspannen. Het voelt als intimiteit. Hoewel het mij een aardig persoon lijkt voel ik de neiging opkomen om het contact te verbreken en weg te lopen. Nadat ik deze lichamelijke reacties herken als weerstand (tegen deze intimiteit) kan ik ontspannen en een gesprekje aangaan. De verkramping komt voort uit onze dierlijke instinct om bij gevaar het kwetsbare buikgebied te beschermen door de buikspieren aan te spannen en in elkaar te krimpen. Handelen vanuit verkramping is per definitie minder effectief dan handelen vanuit ontspanning. In het vorige voorbeeld lijkt de verstarring van de blik en de aanspanning van spieren een goede manier om de situatie te beheersen. In werkelijkheid klopt dit niet, omdat er eerder sprake is van een soort verlamming (freeze reactie). Pas nadat de verkramping als weerstand wordt herkend, volgt er een passende handeling. Weerstand is een stressreactie en uit zich in een contractie van het lichaam. Deze stressreactie treedt al op in uiteenlopende situaties zoals; overdreven rekening houden met je omgeving, kou, lichamelijke inspanning, onthouding van slaap, angst, woede of een hoge concentratie. De stressreactie bestaat uit een vechten (boosheid) of vluchten/freeze (angst) reactie. Bij de vecht en vlucht reactie gaat de energie voornamelijk naar de benen (vluchten) of naar de armen (vechten). In stress is het bewustzijn is vernauwd en gericht op het veranderen van de ervaring. Dit gevoel van stress kan zo subtiel zijn, dat het nauwelijks opvalt. De stressreactie kan al beginnen net na het wakker worden; je doet je ogen open, er is een gevoel van aanwezigheid en ineens ontvouwt zich een heel leven met doelstellingen, keuzemogelijkheden en bijkomende problemen. De meeste mensen leven voortdurend in deze subtiele verkramping/stress zonder dat ze het merken. Dit is een uitputtende manier van leven. Wanneer iemand het verschil heeft gevoeld tussen ruimte en weerstand zal er een alertheid ontstaan waarin het bewustzijn automatisch naar ruimte beweegt. Weerstand houdt in alle gevallen het ongewenste gevoel in stand. Het niet zien of het niet willen voelen van weerstand ontaardt vaak in weerstand tegen de weerstand. Veel mensen lopen vast in deze vicieuze cirkel. Voorbeeld. Je bent bang om iemand aan te spreken. Het lichaam verkrampt (1 e weerstand). Deze verkramping is onprettig en je wil dit niet voelen. Ergens weet je dat de weerstand om de persoon aan te spreken een ongegronde angst is. Je probeert het te begrijpen, een aanleiding te vinden, maar het lukt je niet (2 e weerstand tegen de 1 e weerstand). De angst en verkramping houden echter aan. Je realiseert je dat je geen controle hebt over deze ervaringen en het denken slaat op hol. Het zoekt een oplossing om deze pijnlijke ervaring niet te hoeven voelen. Het lichaam begint te hyperventileren (3 e weerstand tegen de 2 e weerstand). Er is nu sprake van een proces, waarin weerstand op weerstand volgt. Het denken wordt paniek. Paniek maakt elke controle onmogelijk; het lichaam neemt de regie van het denken over en je valt flauw. Het lichaam ontspant zich. Er is geen bewustzijn of weerstand meer. Wanneer je bevriend raakt met weerstand, brengt weerstand je naar het gevoel. 16

17 Wanneer je, in het vorige voorbeeld, om kan gaan met de weerstand (angst) om iemand aan te spreken kun je in het voelen van de weerstand toch de nodige actie ondernemen. Dit vereist bewustzijn, want de neiging in het voelen van weerstand is juist om je af te keren van iemand, omdat je de verkramping niet wil laten zien. Weerstand is altijd gebaseerd op een idee. In dit geval zou het een idee kunnen zijn ik ben het niet waard om gehoord te worden. De paradox in weerstand is: zodra je iets niet wil ervaren, hou je het juist vast. De enige remedie is stoppen met het vermijden van pijnlijke/ongewenste ervaringen. In andere woorden alles aanvaarden wat komt. Dit betekent niet dat je geen grenzen meer hebt. Aanvaarding van alles betekent ook dat je nee zegt wanneer je dit voelt. Zoals eerder gezegd is weerstand een stressreactie. Deze stressreactie is verbonden aan een overprikkeling van het sympathische zenuwstelsel. Er komt hierbij een hormoon (adrenaline) vrij. Onderzoek bij traumaverwerking heeft aangetoond dat wanneer de aandacht bij stress op iets prettigs in de omgeving wordt gericht, het parasympathische zenuwstelsel onmiddellijk actief wordt en het lichaam ontspant. Het duurt ongeveer acht minuten voordat het adrenaline hormoon uit het bloed is verdwenen en je tot rust komt. Deze shift in het bewustzijn kun je zelf teweeg brengen. Als je dit vaak genoeg doet, komen beide aspecten van het autonome zenuwstelsel in balans. De mate van weerstand staat gelijk aan de hoeveelheid concepten, overtuigingen, voorkeuren, meningen en standpunten waarin jij gelooft. De persoonlijkheid is opgebouwd uit deze concepten en is dus weerstand. Het onderzoeken van weerstand geeft inzicht in wie jij bent. Wanneer er geen weerstand is, is er ruimte. In deze ruimte is geen enkel houvast. Er is een voortdurend niet weten. Het onbekende. Wanneer de persoonlijkheid wordt geconfronteerd met het onbekende ontstaat er meestal weerstand die zich kan uiten in twee mogelijke bewegingen; 1. frustratie en het onbekende willen begrijpen of 2. een dramatisch verlangen naar eenwording met het onbekende. Wanneer je kunt omgaan met een leven in het onbekende zal weerstand voortdurend oplossen. Stel je voor dat je geen enkele voorkeur, standpunt of overtuiging meer hebt. Elke ervaring is dan perfect. Daar ben je niet in getraind. Je bent getraind om een mening te hebben, iemand te zijn en ruimte voor jezelf te claimen. Geef alle weerstand op en alles zal vanzelf gaan. Sensaties in het lichaam. Hieronder analyseer ik een reeks sensaties in het lichaam waar we doorgaans geen vragen bij stellen. Jouw concepten bepalen wat jouw houding is ten opzichte van deze sensaties. Het is mijn bedoeling om jou te laten zien dat door het onderzoeken van deze sensaties weerstanden kunnen oplossen. Wat ik heb beschreven is mijn onderzoek. Dat van jou kan er totaal anders uit zien. Aanwijzing :ga bij jezelf na of de concepten en analyses in dit document voor jou kloppen of niet. Alleen jij weet hoe het in jou werkt. Genot en pijn principe. Misschien wel het belangrijkste sturingsmechanisme van ons gedrag is het vermijden van pijn en het nastreven van genot. Dit is een lichamelijke reflex die het lichaam en geest mechanisme beschermt tegen destructie en aangeeft wat het nodig heeft om te groeien. 17

18 Er is een geval bekend van een kindje dat voortdurend zoute dingen zocht. Hij at dit op of likte er aan (nastreven van genot). De ouders werden bezorgd en bezochten een arts. Het kind werd op een zoutarm dieet gezet en het werd onhandelbaar. Het kind stierf enkele weken later aan een zeldzame ziekte waarbij de zoutopname gestoord was. Dit lichamelijke overlevingsmechanisme van genot nastreven en pijn vermijden gebeurt ook in dagelijkse situaties waarin overleven niet speelt; iemand vraagt of ik zin heb om te wandelen en er verschijnt vanzelf een ja of een nee gevoel in het lichaam. Het volgen van dit gevoel in het lichaam is een natuurlijk sturingsmechanisme. Wanneer je deze aanwijzingen van het lichaam in het moment volgt is er weinig verwarring in de geest. Wanneer dit lichamelijke principe wordt overgenomen door een handelen op basis van louter concepten verliest het zijn doelmatigheid. Het genot en pijn principe heeft dan niet meer het lichaam (en het moment) als centrum, maar het denken (verleden en toekomst). Er ontstaat angst voor pijn en verlangen naar genot. Deze mentale levenshouding raakt ver verwijderd van het lichamelijke instinct wat sterk in het moment is geworteld. Daarvoor in de plaats ontstaat er een vorm van controle op basis van mentale constructen zoals; doelen, overtuigingen, voorkeuren, meningen en verwachtingen. Al deze constructies komen voort uit herinneringen (ervaringen uit het verleden).. Je kunt je hele leven bezig zijn met het niet willen van wat je hebt en het willen van wat je niet hebt. Deze manier van leven kent geen rust en geen genoegen met wat er wel is in dit moment. Het lichaam is de kern van de menselijke individualiteit. Wanneer er geen contact met het lichaam is wordt een mens ongelukkig en verward. Om het contact te herstellen is het nodig om de oorspronkelijke werking van het genot en pijn principe in het eigen lichaam te herkennen. Terug naar het gevoel in het lichaam. Terug naar een leven in het Nu. -Stop met het actief vermijden van pijn. Pijn voelt als een bijtende energie. Pijn bijt, maar het kan je niet beschadigen. Als je jezelf verdedigt tegen pijn sluit je een groot deel van je ervaringen af en wordt je iemand die je niet bent. En dat bijt ook. Door het vermijden van pijn doe je jezelf tekort. Pijn geeft een grens of een onevenwichtigheid aan. Onderdelen van het leven zijn het verleggen van grenzen en het creëren van evenwicht. Je zal steeds weer moeten kijken naar pijn. Juist omdat de eerste neiging van het ego het vermijden van pijn is, brengt bewuste aanvaarding van pijn nieuwe lagen van bewustzijn en mogelijkheden aan de oppervlakte. Alle emotionele pijn komt voort uit een mentale overtuiging. Wanneer je dit inziet kun je pijn er laten zijn en kijken welk concept er op dat moment speelt. Achter de pijn (een concept) vind je alleen maar liefde (conceptloosheid). Als iemand zegt dat jij een olifant bent zul je waarschijnlijk geen pijn voelen, omdat je zeker weet dat je geen olifant bent. Als iemand daarentegen zegt dat je oneerlijk, lelijk of dom bent zal je wellicht wel pijn voelen. Dit komt, omdat je ergens geloofd in het concept dat je 18

19 oneerlijk, lelijk of dom bent. Wanneer je weet wie je bent neem je niets meer aan wat je niet wilt hebben. Jij hebt dan de controle over je eigen pijn. -Stop met het actief nastreven van genot. In het algemeen zie je dat begeerte bezitsdrang brengt en bezitsdrang kan eindigen in diefstal en moord. Genot bestaat uit de opbouw en ontlading van spanning in het lichaam. Een verlangen om iets te kopen creëert een spanning in het lichaam (opwinding) en deze wordt groter naarmate je er meer mee bezig bent (winkelen, zoeken, fantaseren). Deze spanningsopbouw is echter alleen fijn, als je weet dat deze spanning op een later tijdstip ontladen kan worden (het kopen van het product). Het is hetzelfde als het hiervoor beschreven voorbeeld met het kindje dat naar zoute dingen zocht. Dit patroon van opladen en ontladen is de basis van nastreven van genot. Het najagen van genot kan een verslaving worden, want het ego wil altijd meer. Nastreven van genot kan even fijn zijn, maar als het genot weg is kan dit als pijn worden ervaren. Het gevolg van deze pijn is weer een genotervaring willen creëren. Verlangen naar genot is een vorm van pijnvermijding en blijft pijn creëren. Dat is lijden. Genot nastreven is minder bevredigend dan het langdurige geluk wat je in soberheid en stilte ervaart. Dit is een genieten zonder iets te doen. Het voortdurend najagen van genot (verlangens, doelen) staat deze soberheid en stilte in de weg. Om werkelijk gelukkig te zijn zul je ook onthecht moeten zijn van genot. Dit betekent niet dat je niet meer kan feesten of genieten, het betekent wel dat je er niet dwangmatig mee bezig hoeft te zijn. Soberheid is het genoegen nemen met wat er komt. In mijn persoonlijkheid lag de nadruk op het nastreven van genot, zodat ik de pijn van een verlamd gevoelsleven niet hoefde te voelen. Dit actief nastreven van genot ontstond dus ook uit een gebrek aan vreugde. Het zien dat een voorkeur voor genot juist pijn veroorzaakt en dat pijn voelen helemaal niet zo erg is was het begin van mijn gevoelsleven. De paradox die ik hierin vond was dat hoe meer ik pijn kon voelen, hoe meer ik genot kon voelen. Door te stoppen met het actief nastreven van genot kwam er ruimte voor pijn en ontstond er een voortdurende vreugde. Genot en pijn zijn beiden fijn. Bij jou kan de nadruk juist liggen op pijn vermijding in plaats van het nastreven van genot. Onderzoek: - waar baseer jij pijn en genot op? - is er een voorkeur voor pijn of genot? - hoe ga je om met pijnlijke ervaringen? Aanwijzing: door het patroon van vermijden en nastreven te zien laat je het steeds in het moment weer los. Vrijheid. Een mens streeft, net als een dier van naturen naar lichamelijk genot. Vanuit dit genot ontstaan gevoelens van welzijn en liefde. Tegenover genot staat pijn. Pijn is een bedreiging van het welzijn. In de dynamiek tussen de polen genot en pijn ontstaan alle emoties (boosheid, angst, verdriet, etc.) die wij kennen. 19

20 Wanneer je de voorkeur ten aan zien van genot boven pijn opgeeft, lost de gebondenheid aan angst en verlangens volledig op. Je hoeft niets meer te controleren. Genot en pijn zijn eenvoudigweg ervaringen die komen en gaan. Open houdingen zijn: aanvaarding van wat er komt of laat alles zijn zoals het is. Loskomen van het genot en pijn principe betekent niet dat je geen genot en pijn voelt. Je gaat deze sensaties juist heviger voelen, omdat er geen voorkeur meer is. Het zien dat het slechts verschillende ervaringen zijn geeft de mogelijkheid om volledig aanwezig te zijn in het genot en pijn principe. Jouw handelen blijft gebeuren op basis van genot nastreven en pijn vermijden. Dat is het lichamelijke leven. Wanneer je echter niet meer bezig bent met het op een egoïstische manier invullen van dit principe wordt het kader onpersoonlijk. Dit onpersoonlijke leven kent geen angst voor pijn of verlangen naar genot. Je handelt zonder voorkeur en je doet wat er moet gebeuren voor het geheel. Aanwijzing: zie dat dit onpersoonlijke handelen, onthecht van pijn en plezier, juist uniek en persoonlijk is. Emoties. Emoties komen voort uit de relatie van het lichaam en geest mechanisme (jij) met de buitenwereld. Verschillende personen reageren anders op dezelfde situatie. Jouw emotie wordt bepaald door hoe jij naar de ervaring (van pijn of genot) kijkt. Dit is je houding of perceptie. Hierbij spelen individuele overtuigingen, meningen en verwachtingen een belangrijke rol. Het genot en pijn principe is de spil in de vorming van emoties. Het stormt. Je fietst al een uur geïrriteerd tegen de wind in en je raakt langzaam uitgeput (vorm van pijn). Je wil dat de uitputting ophoudt (weerstand). De tegenwind gaat echter door. Er ontstaat boosheid (niet meer willen hebben van pijn). De boosheid wordt opgeladen door het vechten tegen de wind. Op een gegeven moment ontstaat er woede en een ontlading (je gooit je fiets aan de kant en schreeuwt en scheld tegen de wind). Na deze ontlading neemt de woede af en kun je helder naar de situatie kijken. Je aanvaardt de storm en het feit dat je er niet tegen op kunt trappen (ruimte) en moe gestreden loop je met de fiets aan de hand verder. De tegenwind kun je vergelijken met moeilijke situaties in het leven. Emoties komen en gaan. Elke emotie heeft een eigen trilling en voelt daardoor anders aan. Emoties zijn energiebewegingen in het lichaam. Deze energiebewegingen volgen een patroon van spanning-oplading-ontlading-ontspanning. Het lichaam doet dit vanzelf. Tijdens een focussessie wordt je je er van bewust dat dit spel van opladen en ontspannen van energie voortdurend plaatsvindt in je lichaam. In een focussessie (zie bijlage) volg je een gevoel in het lichaam. Dit gevoel waar de aandacht vanzelf heengaat is spanning die ontladen wil worden. De spanning ontlaadt door het gevoel te voelen, te onderzoeken en te uiten. -Genieten. Wanneer je niet geniet, word je op den duur ongenietbaar. De kern van ons wezen is genieten. Dat is ons nooit verteld. Wanneer je geniet heb je niets meer nodig. Om te genieten hoef je niets te doen. Het is dan ook onvoorstelbaar dat we niet meer bewuste aandacht hebben voor dit genieten door niets te doen. 20

21 Genieten kan bestaan uit een intense lichamelijke opwinding of juist uit een subtiele ontspanning. Deze vormen van genieten komen voort uit de verschillende ritmes waar het lichaam zich in beweegt. Het ritme van het lichaam kan per uur en per dag wisselen. De ritme wisselingen hebben vele oorzaken uiteenlopend van weer of seizoensveranderingen tot de soepelheid van het lichaam. In de dansmethode de vijf ritmes worden de levensritmes; vloeiend, staccato, chaos, lyrisch en stilte gebruikt. Elk ritme geeft een andere gevoelskwaliteit in het lichaam. Deze gevoelskwaliteiten kun je oproepen door verschillende vormen van lichaamsbeweging te doen. Genieten gebeurt in het lichaam. In een focussessie maak ik mensen eerst attent op het ontspannen gevoel in het lichaam wat er altijd is en waar normaal gesproken geen bewuste aandacht aan wordt besteedt. Vanuit deze ontspanning ontstaat een gevoel van ruimte waarin het genieten zich kan openbaren. Bewustwording van deze manier van genieten geeft ruimte en zachtheid om (pijnlijke) ervaringen te onderzoeken. De hersenen functioneren in verschillende golven; bèta (in actie), alpha (in rust), theta (droomstaat) en delta (slaaptoestand). De golflengtes zijn altijd allemaal aanwezig, maar er is er steeds één dominant. Het is mogelijk om in wakkere toestand een theta of delta golf te laten domineren. In een dergelijk geval is er een rustig en vredig gevoel in waaktoestand. Hierbij ontstaat ook het genieten. Door te ontspannen is dit eenvoudig te ervaren. Tijdens deze rust vindt er vanzelf een harmonisatie van het zenuwstelsel plaats. Dat is de reden dat er zoveel emoties opkomen en worden verwerkt tijdens satsang, focussen en andere onthaastende activiteiten. Er is rust (en genieten) nodig om in evenwicht te komen. Als mensen meer zouden genieten van het eenvoudige lichamelijke genot wat ontstaat in niets doen zouden er minder problemen zijn. In het niets doen krijgt de stroom van het leven een spontaan karakter. Spontaniteit en beweeglijkheid zijn eigenschappen van een gezond persoon. Een gezond lichaam verkeert in een staat van opwinding. Uitdrukkingen die hiervoor vaak gebruikt worden zijn; stralen van plezier of schitteren in extase. Deze opwinding is de basis van zelfexpressie. Zelfexpressie is voor mens en dier een eerste levensbehoefte en zeer bepalend voor een goede gezondheid. Ontspanning, genieten, zelfexpressie en gezondheid zijn nauw met elkaar verbonden. Door het meten van hersenactiveit kan men bepalen welke delen van de hersenen actief zijn in bepaalde situaties. Door het verrichten van metingen bij boeddhistische monniken en zelfgerealiseerde mensen is men er achter gekomen dat deze harmonische/verlichte staat van zijn samengaat met veel hersenactiviteit waarbij alle golflengtes aanwezig zijn. Het is dus niet zo dat de hersenactiviteit van een verlicht persoon laag is of uit een bepaalde golflengte bestaat. Andere opvallende resultaten zijn een toename van de hersenactiviteit bij het voorhoofd (coördinatie centrum) en een gelijkmatige activiteit verdeeld over beide hersenhelften. Met behulp van deze metingen is het inmiddels mogelijk geworden om mensen met neurofeedback en biofeedback aan te leren hoe ze in een dergelijke staat kunnen komen. Kijk voor meer informatie over neurofeedback op: (suggestie: het interview met Lee Gerdes). Wanneer mijn levenstempo laag is komt het gevoel van verliefdheid voortdurend op zonder dat ik op iemand verliefd ben. Alle actie gaat vanzelf en het lichaam is ontspannen. Er is een 21

22 natuurlijke afstemming van ik in het geheel. Dit gevoel van genieten voelt als mijn natuurlijke staat. -Schuldgevoel. In het creëren van een samenleving hebben we op vele niveaus afspraken gemaakt en omgezet in normen, waarden, wetten, regels en ethiek. Doordat deze gedragsregels dikwijls onze vrije expressie in de weg zitten ontstaat er een schuldgevoel. Schuldgevoel zijn niet een echt gevoel en daarom kun je het niet verwerken. Het is een activiteit waarbij je jezelf splitst in een goed deel en een slecht deel. Dit komt voort uit je innerlijke criticus. Een schuldgevoel is een resultaat van een botsing tussen het denken en het nastreven van je verlangens. Voorbeeld. Onze basis energie is seksueel. Iedereen is voortgekomen uit deze energie en iedereen heeft gevoelens van seksualiteit. Onderzoeken tonen steeds maar weer aan dat er zoveel vreemd gegaan wordt. Is het niet mogelijk om van meerdere mensen te houden? Seksualiteit is levensenergie en zorgt onder andere voor de voortdurende vernieuwing van al onze lichaamscellen en de voortplanting van de mensheid. Is het raar dat gevoelens van seksualiteit zo veel onderdrukt worden? Hoe komt het dat mensen zo verward zijn over seksualiteit en intimiteit? Het verlangen om deze behoeftes te bevredigen blijft sterk aanwezig, ondanks de vele verboden. Door deze tegenstelling ontstaan er gevoelens van angst en schuld ten aanzien van seksueel genot en intimiteit. -Verlangen. Je kunt datgene doen waarnaar je verlangt, maar kun je jouw verlangens ook kiezen? Een verlangen komt voort uit een polarisatie van tegendelen. Het is een uiting van de geheimzinnige kracht die ons beweegt. Verlangen is de evolutionaire impuls en houdt de mens en het universum in beweging. De kunst is om te verblijven in deze mysterieuze polarisatie en niet te handelen vanuit een of andere mentale fixatie. Verlangens ontstaan spontaan en het volgen er van geeft spontaniteit. In mijn ervaring is het belangrijk om al mijn verlangens te volgen en vervolgens te kijken naar de situatie waarin ik terecht ben gekomen. Na de nieuwe situatie overzien te hebben ontstaat een volgend verlangen. Het niet volgen van een opkomend verlangen (bijvoorbeeld iets willen kopen) is het gevolg van een ander sterker verlangen (bijvoorbeeld sober willen zijn). Zo veranderen mijn verlangens voortdurend. Het onderdrukken van verlangens werkt bij mij over het algemeen averechts, omdat ik zie dat een onderdrukt verlangen in mijn systeem aanwezig blijft en uiteindelijk toch weer bovenkomt. Als je alle verlangens aanvaardt en blijft kijken zul je op den duur zien dat ze uiteindelijk allemaal leeg zijn. Verlangens blijven komen en gaan. Voorbeeld. Het bevredigen van materiele verlangens geeft over het algemeen een duidelijk voelbare prettige sensatie. Het najagen van dit soort verlangens geeft een kortstondig genot, maar als je dieper kijkt, stuit je op een voortdurend lijden. Elk vervuld materieel verlangen maakt onmiddellijk plaats voor een nieuw materieel verlangen dat bevredigd wil worden. Deze beweging zorgt ervoor dat je voortdurend over de verlangenloze stilte heen kijkt 22

23 Een mens kent doorgaans vele paradoxale verlangens, omdat de persoonlijkheid verward is. In deze verwarring brengt de mens zijn eigen lijden voort. Door het bewust voelen en waarnemen van deze verwarde verlangens ontstaat helderheid. Wanneer er een eenduidig verlangen naar Zelfrealisatie ontstaat zal de verwarde persoonlijkheid helder worden. Dit verlangen werkt namelijk als een sterke intentie en geeft een heldere focus. Wanneer er committent is met dit éne verlangen (om vrij te zijn/liefde te zijn) dan wordt de beweging in de geest helder. In deze helderheid lost uiteindelijk al het lijden op. Alle verlangens komen voort uit de bron en zijn een uitnodiging om een te worden met deze bron. Om in verbinding te zijn met het leven, moet elk verlangen gevoeld worden. Verlangenloosheid is de afwezigheid van de noodzaak om een verlangen te bevredigen. Wanneer de noodzaak tot bevrediging ophoudt ontstaat soberheid. Een definitie van soberheid is elke ervaring één keer beleven en daar genoegen mee nemen. Totale rust voel je wanneer je geniet van eenvoudige aanwezigheid. Je hoeft niets te worden, niets te hebben en niemand te zijn, terwijl verlangens komen en gaan. Vanuit deze houding ontstaat de eeuwige vrede. Aanwijzing: ga voor de verlangenloosheid en neem geen genoegen met tijdelijke bevredigingen. Tekst die opkwam tijdens niets doen: Wees mens terwijl je weet dat het ook niet zo is. Wat jij doet bepaalt je leven. De verlangens zijn er om te volgen. Doe je dit niet dan komen er andere verlangens. Het maakt niet uit. De uitkomst ligt aan jou en jou alleen. Dat is het aardse leven. De absolute kern, ben ik. En ik ben de grond van alles, zonder dat ik iets doe, iets ben of iets weet. Ik stuur niets en ben in alles aanwezig. Alles is verbonden door dat ene wat ik ben. Geniet er van of niet. -Angst. Angst is een lichamelijk signaal en waarschuwt voor een bedreigende situatie. In onze ideeën over beschaving hebben we geleerd emoties en verlangens te onderdrukken. Mensen zijn door deze ontwikkeling bang geworden voor emoties en verlangens. Een gevolg hiervan is dat we vele vormen van (neurotische) angst hebben ontwikkeld. In de hiernavolgende tekst doel ik op deze neurotische vorm van angst en niet zozeer op de primaire angst om te overleven. Angst is weerstand tegen pijn. Angst geeft aan dat je pijn onderdrukt en/of vermijdt. Angst heeft altijd een relatie met een mentale overtuiging. Deze overtuiging is niet meer dan een pijnlijke herinnering, die op een bepaalt moment boven komt. Bijvoorbeeld: ik ben niet goed genoeg, ik kan het niet aan, het is te veel, etc. Het niet kunnen of willen voelen van deze herinnering in het huidige moment veroorzaakt het gevoel angst. Angst bestaat uit meerdere lagen. In het uiten van angst komt er eerst een laag van boosheid boven. Na de boosheid komt meestal onderdrukte pijn boven. De kern van de onderdrukte pijn bestaat uiteindelijk uit een of andere overtuiging die zich uit in een behoefte aan liefde, bijvoorbeeld; erkenning willen hebben, gezien willen worden, aangeraakt willen worden, etc. Door deze overtuiging te zien en de daaruit voortkomende behoefte te voelen word je liefde. En in deze liefde heb je niets nodig en is er geen angst. 23

24 Wanneer je een gebrek aan liefde ervaart zul je dingen om je heen verzamelen met de bedoeling om dit te compenseren. Angst heeft vaak met verlies te maken. Alles waar je aan gehecht bent kun je verliezen. Dit vooruitzicht schept angst. Je kunt bang zijn om je leven te verliezen, je geliefde te verliezen, je persoonlijkheid te verliezen, je comfort te verliezen, je bezittingen te verliezen etc. Wanneer je bang bent om iets te verliezen zal angst zich manifesteren. Angst heeft altijd met de toekomst te maken. Het is een herinnering geprojecteerd in de toekomst met het idee dat er iets verkeerd kan gaan. Angst is een mooi voorbeeld van het onvermogen om te leven in het moment. Het verleden bestaat niet meer en de toekomst is nog niet aangebroken. De concepten verleden en toekomst zorgen voor een verkramping in het heden. Een leven in het moment kent geen angst. Ga maar na, je bent vast wel eens bang geweest voor een situatie en toen deze zich werkelijk voordeed handelde je gewoon. Mensen hebben zoveel subtiele angsten, dat deze nauwelijks meer herkend worden als angst. Hoe subtiel angst aanwezig is, kun je bijvoorbeeld onderzoeken in het contact met anderen. Intiem contact roept over het algemeen angst op. In een intiem contact is de kans op pijn door afwijzing groot. Dit voel je al wanneer je iemand in de ogen kijkt of het lichaam aanraakt. De angst voor intimiteit/afwijzing zorgt ervoor dat je niet krijgt (en geeft) waar je het meest naar verlangt; veiligheid, liefde, aandacht en zorg. Op het moment dat je de ware natuur van angst doorgrondt, kan er een transformatie plaatsvinden. Angst wordt dan een spannend en opwindend gevoel; angst verandert in nieuwsgierigheid. Waar angst is, is ego. In deze betekenis is het een waardevol gevoel als je vrij wilt zijn, want het geeft aan dat er achter de angst iets te vinden is. Meestal is iemand zich niet bewust van het vermijden van de pijn. Angst komt niet voort uit een bewuste handeling, maar is een gevolg van een verwarring in het bewustzijn. Voorbeeld: Er is een angst om te falen. Dit is een benauwd gevoel in je keel. Deze angst komt voortdurend op waardoor je onzeker overkomt en stuntelige fouten maakt. Je omgeving neemt je om deze redenen niet serieus. Dit houdt je faalangst in stand. Tijdens een focussessie (zie bijlage) ontdek je dat de kern van de faalangst het gevoel ik ben fout is. Door de rust in de focussessie neem je voor de eerste keer tijd om deze pijn te voelen en krijg je inzicht in de oorsprong en de beweging van faalangst. Je komt erachter dat het gevoel ik ben fout is ontstaan doordat je ouders je zelfexpressie onderdrukte. Je komt er ook achter dat wanneer je deze pijn uit het verleden tijdens de focussessie toelaat het eigenlijk wel meevalt. De faalangst zelf is erger. Je ziet nu het mechanisme dat je aandacht in het dagelijkse leven liever naar de faalangst gaat om de pijn van het verleden niet weer te hoeven voelen. Vroeger kon je dat gevoel niet aan en daardoor heb je een afweermechanisme ontwikkeld. Nu kun je de pijn wel aan en er ontstaat een nieuw mechanisme; wanneer je de faalangst voelt ga je direct naar de achterliggende pijn ik ben fout en terwijl je het voelt kun je de situatie in het heden inschatten. Angst wil helpen om pijn te vermijden en als je goed kijkt, ontdek je dat angst niet functioneel is. Wat je onderdrukt, laat je niet los. Zo is het mogelijk om voortdurend in angst te leven zonder dat er iets verandert. Wanneer het systeem pijn blijft onderdrukken, kan angst 24