Nationaal Comité 4 en 5 mei

Transcriptie

1 Nationaal Comité 4 en 5 mei Algemeen Het Nationaal Comité 4 en 5 mei is in 1987 bij Koninklijk Besluit ingesteld op voordracht van de minister-president en de minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur en heeft als belangrijkste taak vorm en inhoud te geven aan 4 en 5 mei en het draagvlak voor herdenken en vieren in de Nederlandse samenleving te versterken. 4 en 5 mei zijn in de afgelopen vijfentwintig jaar uitgegroeid tot algemeen gewaardeerde en breed gedragen tradities in de Nederlandse samenleving. Dat blijkt onder andere uit het jaarlijkse Nationaal Vrijheidsonderzoek dat in opdracht van het comité wordt uitgevoerd. Aan deze tradities is in de afgelopen jaren door het comité, na zorgvuldige oriëntatie en voorbereiding, telkens weer een nieuwe impuls gegeven. De nieuwe beleidsvisie van het comité, Kom vanavond met verhalen, voegt een dimensie toe aan het herdenken. Naast het herdenken van oorlogsslachtoffers vormen met name voor de 3 e en 4 e generaties verhalen een steeds belangrijker element. Het comité is verantwoordelijk voor een breed palet aan activiteiten op het terrein van herdenken en vieren alsmede de richting en zingeving daarvan. Het is actief op het terrein van onderzoek, educatie en voorlichting en organiseert (massa mediale) campagnes. En het comité bevordert de afstemming en samenhang van lokale, provinciale en nationale activiteiten, verzamelt en ontsluit informatie en biedt handreikingen en advies. Bestuur en organisatie Het Nationaal Comité 4 en 5 mei is in 1987 ingesteld bij Koninklijk Besluit. Het comité heeft een stichtingsvorm. Bestuursleden worden bij Koninklijk Besluit benoemd op voordracht van de ministerpresident en de staatssecretaris van VWS voor een periode van zes jaar. Het bestuur bestaat uit circa vijftien personen. Het comité onderhoudt nauwe relaties met het Koninklijk Huis en de diverse departementen, waarvan enkele qualitate qua in het bestuur vertegenwoordigd zijn. Het comité wordt ondersteund door een bureau (22 fte) dat onder leiding van een directeur verantwoordelijk is voor de voorbereiding en uitvoering van het beleid en de daaruit voortvloeiende activiteiten. Het comité werkt samen met een groot aantal partijen die nauw betrokken zijn bij, en deels zelf verantwoordelijk zijn voor, (onderdelen van) activiteiten of evenementen. Ontwikkelingen De generatie die de Tweede Wereldoorlog zelf heeft meegemaakt wordt snel kleiner. Dit heeft gevolgen voor de beleving en invulling van herdenken en vieren in de samenleving. Naoorlogse generaties zullen op een eigentijdse wijze de tradities van herdenken en vieren levend moeten houden. Het comité richt zich met betrekking tot de invulling van de zingeving van herdenken en vieren op thema s rond de verantwoordelijkheid voor vrijheid, democratie, rechtsstaat en (internationale) rechtsorde. Er ligt een uitdaging om richting te geven aan deze ontwikkelingen, ook in internationaal perspectief, en om de samenleving in haar volle breedte daarbij te betrekken. Het Nationaal Comité maakt deel uit van het Platform herinnering WOII, samen met het NIOD, de samenwerkende oorlogsmusea en herinneringscentra 40 45, de Liberation Route en de Oorlogsgravenstichting. Deze netwerkorganisatie heeft tot doel de inhoudelijke samenwerking binnen de sector te verbeteren.

2 De opgave van het Nationaal Comité De essentie van het door de regering ingestelde Nationaal Comité 4 en 5 mei en zijn verantwoordelijkheid ligt besloten in de missie: Het Nationaal Comité 4 en 5 mei wil richting geven aan herdenken, vieren en herinneren en mensen inspireren en verbinden. Richting geven aan en vormgeven van herdenken, vieren en herinneren omspant alle activiteiten van het comité. Het vormt het wezen en het bestaansrecht van het comité. Herdenken en vieren zijn nationale waarden die breed gedeeld en gedragen worden, maar waarachter een grote diversiteit aan persoonlijke betrokkenheid en emoties schuil gaan. Het Nationaal Comité is hoeder van deze nationale waarden en zorgt voor verankering daarvan in de samenleving in haar volle breedte. Het comité doet dit op nationaal niveau, in het bewustzijn dat overal in het land ook anderen een eigen invulling en accent geven. De opdracht van het comité vereist dat er nooit naar één groep alleen gekeken kan worden, maar dat altijd het algemene nationale belang in de gaten gehouden moet worden. Er bestaan daarvoor geen kant-en-klare oplossingen. Herdenken, vieren en herinneren zijn en blijven in ontwikkeling. Ze worden gedragen door een samenleving die permanent in ontwikkeling is en die nieuwe generaties wil betrekken. Nieuwe vragen en nieuwe dilemma s, ook in relatie tot herdenken en vieren, zijn daaraan inherent. De opdracht aan het comité is een permanente zoektocht naar de fundamentele waarden en de maatschappelijke borging van herdenken, vieren en herinneren, elke generatie weer opnieuw. Het comité heeft een verbindende rol en overbrugt maatschappelijke tegenstellingen. Het functioneren van het Nationaal Comité Het Nationaal Comité 4 en 5 mei is een stichting ingesteld bij Koninklijk Besluit en werkt in opdracht van de rijksoverheid en binnen de kaders van het kabinet. Het bestuur legt verantwoording af aan het kabinet door tussenkomst van de minister-president en de Staatssecretaris van VWS. Het bestuur heeft overleg met het ministerie van VWS. Bestuurlijke samenstelling Het bestuur bestaat uit een voorzitter, vicevoorzitter, penningmeester, secretaris en leden (7), qualitate qua leden (3), een adviserend lid (1). In totaal 15 personen. Het bestuur kent een Dagelijks Bestuur bestaande uit tenminste 3 personen. De voorzitter en de penningmeester worden in functie benoemd. Het bestuur kiest een vicevoorzitter uit zijn midden. Bestuurszaken, Financiën, Personeel & Organisatie, zijn ondergebracht bij het Dagelijks Bestuur. Daarnaast fungeert het Dagelijks Bestuur als agendacommissie. Bestuurscommissies en werkgroepen Bestuursleden kunnen daar waar gewenst, op verzoek van het NC betrokken zijn bij beleidsontwikkeling en bij vertegenwoordiging van het NC naar buiten. Evaluatie bestuurlijk functioneren

3 Het NC werkt volgens de code voor Goed Bestuur voor het Nationaal Comité 4 en 5 mei Het bestuur is verantwoordelijk voor zijn eigen bestuurlijk functioneren en evalueert dit één keer per jaar. Het bureau Het bestuur wordt ondersteund door een professioneel bureau met circa 22 fte. aangestuurd door een directeur. Het NC heeft een eenhoofdige directiestructuur. Het bureau zorgt binnen vastgestelde kaders voor de continuïteit van ervaringskennis. Het bureau neemt de voorbereiding en uitvoering voor zijn rekening en onderhoudt. Het Nationaal Comité en het bureau trekken samen op als zijnde het Nationaal Comité 4 en 5 mei en geven invulling en uitvoering aan de nationale opgave. Het comité werkt in beleidsperioden van vijf jaar. Het comité is in zijn geheel intensief betrokken bij de voorbereidingen van een nieuwe periode. Intern en extern worden daarvoor tal van discussies en gesprekken aangegaan. Netwerk Het comité onderhoudt relaties met onder andere de minister-president, de staatssecretaris van VWS (als direct verantwoordelijke voor het beleid), de Kamervoorzitters en diverse departementen. Het comité werkt samen met organisaties van oorlogsgetroffenen, met de veertien bevrijdingsfestivals, educatieve instellingen, oorlogs- en verzetsmusea en herinneringscentra, met maatschappelijke organisaties, met lokale en provinciale overheden en organisaties van herdenken en vieren en de NOS. Recent is ook een meer internationale samenwerking van start gegaan. Het comité werkt tot slot samen met tal van bedrijven die via het Nationaal Fonds 4 en 5 mei direct bij het werk van het comité betrokken zijn. Financiën Het budget van het Nationaal Comité bedraagt per 1 januari 2016 ruim 5,8 miljoen euro. Het comité ontvangt een instellingssubsidie van de rijksoverheid van 4,5 miljoen en een jaarlijkse bijdrage van het vfonds van 1 miljoen euro. Tot slot ontvangt het comité diverse kleinere projectbijdragen van andere overheden en het Nationaal Fonds 4 en 5 mei. Belangrijk zijn ook het grote aantal bijdragen in natura, onder andere verstrekt door diverse bedrijven, de gemeente Amsterdam en het ministerie van Defensie, dat ondersteuning verleent aan de Nationale Herdenking, de bevrijdingsfestivals en het 5 mei-concert. Samenstelling De leden van het Nationaal Comité worden bij Koninklijk Besluit benoemd op voordracht van de minister-president en de staatssecretaris van VWS voor een periode van zes jaar. De leden zijn in principe niet herbenoembaar. Het comité telt op dit moment 13 leden, van wie drie leden qualitate qua: de commissaris van de koningin in de provincie Zuid-Holland en de plaatsvervangend commandant der strijdkrachten van het ministerie van Defensie. De minister-president en de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport hebben beiden aan het comité een ambtelijk adviseur in de persoon van de secretaris-generaal. De huidige samenstelling van het bestuur is als volgt: mw. G.A. Verbeet, voorzitter dhr. prof. mr. dr. L.H.J. Adams

4 dhr. mr. J.C.G.M. Bakker, penningmeester dhr. vice-admiraal R.P. Bauer (q.q. lid) dhr. kolonel der mariniers b.d. J.C. Coumans dhr. E. Gerritsen (q.q. lid) mw. mr. drs. H. Heijmans dhr. drs. P.H.A.M. Huijts dhr. H. Laroes mw. mr. M. Moll dhr. drs. J. Smit (q.q. lid en vicevoorzitter) dhr. J. Stolze MBA dhr. dr. K. Wawoe Adviseurs: dhr. drs. P.H.A.M. Huijts, ministerie van AZ dhr. E. Gerritsen, ministerie van VWS Kwaliteiten bestuur Bij de samenstelling van het Nationaal Comité wordt gestreefd naar evenredige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen. Tevens is er in het bestuur oog voor een differentiatie naar politieke, religieuze en etnische achtergrond. Van alle bestuursleden wordt verwacht dat zij: - toekomstgericht denken; - zich betrokken voelen bij het (nationaal) herdenken, en vieren en herinneren en daar ook verantwoordelijkheid voor willen dragen; - achter de visie op de werkwijze van het Nationaal Comité staan; - voeling hebben met de (veranderende) samenleving en een brede maatschappelijke oriëntatie en ervaring hebben; - geïnteresseerd zijn in de (continue) zoektocht naar het adequaat in de Nederlandse samenleving positioneren van het herdenken, vieren en herinneren; - onafhankelijk zijn en zich niet begeven in de schijnwerpers van de actuele politiek, noch belast zijn met bestuurlijke verantwoordelijkheden voor andere organisaties of instellingen waarmee het comité (afhankelijke) relaties onderhoudt; - op een creatieve en vanzelfsprekende manier om kunnen gaan met de dilemma s, tegenstellingen en emoties die herdenken, vieren en herinneren soms oproepen; - in staat zijn om bredere thema s als vrijheid, (internationale) rechtsorde, mensenrechten, democratie, te verbinden met herdenken, vieren en herinneren; - op basis van deskundigheid en netwerk een actieve bijdrage kunnen leveren; - collegiaal en loyaal opereren; - beschikbaar zijn op 4 en 5 mei. In het comité zijn de volgende kwaliteiten aanwezig: - bestuurlijke kwaliteiten - financiële kennis - juridische kennis - kennis van personeel en organisatie - relevante netwerken in de (rijks)overheid, de politiek en maatschappelijke organisaties

5 - kennis van en relevant netwerk binnen universiteiten en hogescholen - kennis van en netwerk onder de diverse organisaties van oorlogsgetroffenen - kennis van de democratie en rechtsstaat, internationale rechtsorde, vrede en veiligheid - kennis van eigentijdse marketing, nieuwe media, massa mediale campagnes - kennis van bestuursrecht - kennis van het onderwijs