VERORDENING REGISTRATIE EN VERANTWOORDING ANTIBIOTICAGEBRUIK RUNDERSECTOR (PVV) 2011

Transcriptie

1 VERORDENING REGISTRATIE EN VERANTWOORDING ANTIBIOTICAGEBRUIK RUNDERSECTOR (PVV) 2011 Verordening van het bestuur van het Productschap Vee en Vlees van 30 juni 2011 houdende verplichtingen tot registratie en verantwoording van het gebruik van antibiotica in de rundersector (Verordening registratie en verantwoording antibioticagebruik rundersector (PVV) 2011) Het bestuur van het Productschap Vee en Vlees; Gelet op de artikelen 93, 95 en 104 van de Wet op de bedrijfsorganisatie en artikel 10 van het Instellingsbesluit Productschap Vee en Vlees; Gehoord de commissie Diergezondheid en Kwaliteit Runderen, Besluit: Artikel 1 In deze verordening wordt verstaan onder: a. UBN : uniek bedrijfsnummer als gedefinieerd in artikel 1, onder ee., van de Regeling identificatie en registratie dieren (Stcrt. 2004, 242); b. rund : rund als bedoeld in artikel 2, tweede lid, onder b) en c) van Richtlijn 64/432/EEG, behorende tot de familie der Bovidae en het geslacht Bos en de subfamilie Bovinae tak Bovini; c. antibioticum : antimicrobieel diergeneesmiddel; d. ondernemer : natuurlijke of rechtspersoon die een onderneming drijft waarvoor het productschap is ingesteld; e. houder : ondernemer die al dan niet voor eigen rekening en risico vijf of meer runderen houdt; f. bedrijf : vestiging met een UBN waar, anders dan voor educatieve doeleinden, vijf of meer dan vijf runderen worden gehouden dan wel een locatie die voor het zodanig houden bestemd is; g. EAN-code : streepjescode, bekend als European Article Numbering, bestaande uit 13-cijfers; 1

2 h. bedrijfsbehandelplan : door de dierenarts in samenwerking met de houder opgesteld plan waarin staat op welke wijze antibiotica worden ingezet en op welke wijze de meest voorkomende ziekten worden behandeld dan wel tegen ziekte wordt gevaccineerd; i. bedrijfsgezondheidsplan : door de houder in samenwerking met de dierenarts en eventuele adviseurs opgesteld plan waarin naast het bedrijfsbehandelplan ook beschreven staat welke managementmaatregelen het bedrijf neemt om het gebruik van antibiotica te beperken; j. productschap : Productschap Vee en Vlees; k. bestuur : bestuur van het productschap; l. voorzitter : voorzitter van het productschap; m. erkend kwaliteitssysteem : kwaliteitssysteem dat door de voorzitter ter zake van de registratie en verantwoording van antibioticagebruik is erkend. Registratie Artikel 2 1. De houder draagt er voor zorg dat elke levering van een antibioticum op zijn bedrijf binnen twee weken na de dag van levering elektronisch wordt geregistreerd in een door de voorzitter namens het bestuur bij besluit aangewezen databank voor de registratie van voorgeschreven antibiotica in de rundersector. 2. Aan de databank als bedoeld in het eerste lid worden de volgende gegevens doorgegeven: - naam, adres, woonplaats, en UBN van het bedrijf van de houder; - naam en registratienummer van de dierenarts; - de datum van levering van het antibioticum, naam en nummer van het middel, EAN-code en hoeveelheid; - leeftijdscategorie van de runderen waaraan de antibiotica is toegediend; - het gemiddelde aantal gehouden runderen per dag, berekend over het voorgaande jaar, dat gehouden wordt op het bedrijf met het desbetreffende UBN. 3. De voorzitter kan namens het bestuur, in aanvulling op het bepaalde in het tweede lid, bij besluit bepalen welke gegevens moeten worden doorgegeven aan de databank. 2

3 4. Het in het eerste lid en het in het derde lid bedoelde besluit wordt gepubliceerd in het Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie. Diergezondheid Artikel 3 1. De houder draagt er voor zorg dat, op basis van een fysieke inspectie van zijn bedrijf door zijn dierenarts, een bedrijfsgezondheidsplan en een bedrijfsbehandelplan voor zijn bedrijf worden opgesteld. Het bestuur stelt bij besluit de minimumeisen vast waaraan het bedrijfsgezondheidsplan en het bedrijfsbehandelplan dienen te voldoen. De beide plannen bevatten in ieder geval de naam en handtekening van de houder, van de betrokken dierenarts en voorts het UBN van het bedrijf en de datum van het opstellen van de plannen. 2. De houder voert zijn bedrijf met inachtneming van het opgestelde bedrijfsgezondheidsplan en bedrijfsbehandelplan als bedoeld in het eerste lid. 3. De houder legt de afspraken met zijn dierenarts inzake het antibioticagebruik op het bedrijf vast in het bedrijfsbehandelplan zodat deze afspraken te allen tijde kunnen worden ingezien tijdens een controle of tijdens het toezicht op de naleving. 4. De houder draagt er voor zorg dat het bedrijfsgezondheidsplan en het bedrijfsbehandelplan jaarlijks worden geëvalueerd en waar nodig worden herzien, en het meest actuele bedrijfsgezondheidsplan en bedrijfsbehandelplan op het bedrijf beschikbaar is voor controledoeleinden. 5. De houder die deelneemt aan een erkend kwaliteitssysteem en heeft voldaan aan de binnen het kwaliteitssysteem geldende bepalingen inzake een bedrijfsgezondheidsplan en bedrijfsbehandelplan heeft voldaan aan de verplichtingen als voorzien in dit artikel. 6. Het in het eerste lid bedoelde besluit wordt gepubliceerd in het Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie. Kwaliteitssysteem Artikel 4 1. De voorzitter erkent op aanvraag van het kwaliteitssysteem een kwaliteitssysteem dat voldoet aan de door het bestuur bij besluit vastgestelde erkenningsvoorwaarden. Dit besluit wordt gepubliceerd in het Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie. 2. De erkenning kan onder voorwaarden worden verleend en kan worden geschorst of ingetrokken als niet meer aan de voorwaarden wordt voldaan. 3

4 Controle Artikel 5 1. De houder is verplicht zich jaarlijks op eigen kosten te laten controleren door een door de voorzitter erkende controle-instantie op de naleving van het bij of krachtens deze verordening bepaalde. 2. De houder die deelneemt aan een erkend kwaliteitssysteem en heeft voldaan aan de binnen het kwaliteitssysteem geldende bepalingen inzake controleverplichtingen, heeft voldaan aan de controleverplichting als bedoeld in het eerste lid. 3. De voorzitter erkent op aanvraag de controle-instantie die voldoet aan de door het bestuur bij besluit met betrekking tot controle-instanties vastgestelde erkenningsvoorwaarden. De erkenning kan worden geschorst dan wel ingetrokken als niet meer aan de voorwaarden wordt voldaan. 4. De houder zorgt er voor dat de controle-instantie een rapport van bevindingen opstelt naar aanleiding van de controle en zorgt er tevens voor dat dit rapport uiterlijk binnen een maand na de verrichte controle in handen wordt gesteld van de voorzitter. 5. In het geval het rapport van bevindingen hiertoe aanleiding geeft kan de voorzitter de houder gelasten tot het op kosten van de houder doen uitvoeren van een hercontrole. 6. Het in het derde lid bedoelde besluit wordt gepubliceerd in het Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie. Toezicht op de naleving Artikel 6 1. Het toezicht op de naleving van het bij of krachtens de verordening bepaalde wordt namens het productschap uitgeoefend door toezichthouders die hiervoor door de secretaris van het productschap, namens het bestuur, bij besluit zijn aangewezen. 2. De houder is verplicht: a. aan de aangewezen toezichthouders al die gegevens te verstrekken of te doen verstrekken, die nodig zijn voor de vervulling van hun taak; b. aan de aangewezen toezichthouders inzage te geven of te doen geven van die boeken en bescheiden, die nodig zijn voor de vervulling van hun taak; c. aan de aangewezen toezichthouders te allen tijde toegang te geven of te doen geven tot de bedrijfsruimten en tot die plaatsen of vervoermiddelen, waar of waarin voorraden, tot het bedrijf van de houder behorende, zijn opgeslagen of worden vervoerd; 4

5 d. te gedogen dat de aangewezen toezichthouders monsters nemen uit de voorraden, waaronder begrepen verpakkingsmateriaal, van het bedrijf van de houder, ongeacht de plaats waar of waarin zich die voorraden bevinden en alsdan de van hem gevorderde medewerking verlenen overeenkomstig de aanwijzingen en het toezicht van die toezichthouders; e. voor het overige alle medewerking te verlenen ter vervulling van de aan de toezichthouders opgedragen taak. 3. De in het eerste lid bedoelde toezichthouders zijn bevoegd om berechtingsrapporten op te maken ten behoeve van tuchtrechtelijke afhandeling van overtredingen van het bij of krachtens deze verordening bepaalde. Handhaving Artikel 7 Op overtreding van het bepaalde bij of krachtens deze verordening worden tuchtrechtelijke maatregelen gesteld zoals voorzien in de Wet tuchtrechtspraak bedrijfsorganisatie Gegevensverwerking en rapportage Artikel 8 1. De door of namens de houder aangeleverde gegevens in de databank en de controleen toezichtsresultaten kunnen worden gebruikt in rapportages waarin feiten en statistieken inzake typen en hoeveelheden antibiotica die door dierenartsen in de rundersector zijn voorgeschreven, worden weergegeven. 2. De voorzitter verleent de Stichting Diergeneesmiddelen Autoriteit desgevraagd inzage in de geregistreerde gegevens van de databank waarvoor hij verantwoordelijk is voor zover zulks in overeenstemming is met de Wet bescherming persoonsgegevens. 3. De gegenereerde gegevens worden verwerkt in een periodieke rapportage die ten minste één maal per jaar wordt uitgebracht. 5

6 Slotbepalingen Artikel 9 1. Deze verordening wordt gepubliceerd in het Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie en zij treedt in werking met ingang van de tweede dag na publicatie. 2. Deze verordening wordt aangehaald als: Verordening registratie en verantwoording antibioticagebruik rundersector (PVV) Zoetermeer, 30 juni 2011 mr. S.W.A. Lak, voorzitter, drs. S.B.M. Jongerius, secretaris. 6

7 TOELICHTING BIJ DE VERORDENING REGISTRATIE EN VERANTWOORDING ANTIBIOTICAGEBRUIK RUNDERSECTOR (PVV) 2011 ALGEMEEN Achtergrond Het gebruik van antibiotica in de veehouderij is in de jaren tot en met 2009 toegenomen. Tegelijkertijd is het aantal bacteriën dat resistent is tegen antibiotica toegenomen. Ook het aantal antibioticagroepen waartegen bacteriën resistent worden, stijgt (multiresistentie). De overdracht van resistente bacteriën uit de veehouderij naar de mens is een toenemende zorg van wetenschappers, maatschappij en veehouderij. Naarmate bacteriën resistent zijn tegen meer antibiotica zal de behandeling van zieke dieren en - indien er sprake is van resistentieoverdracht van veehouderij naar de mens - zieke mensen bemoeilijkt worden. Eind 2008 hebben vier veehouderijsectoren, gefaciliteerd door het toenmalige ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) het Convenant antibioticaresistentie dierhouderij afgesloten. In 2010 heeft het toenmalige ministerie van LNV ook doelstellingen opgesteld voor de reductie van het gebruik van antibiotica in de veehouderijsectoren. De rundersector geeft invulling aan het convenant door middel van instrumenten als centrale registratie en de invoering van bedrijfsgezondheidsplannen en bedrijfsbehandelplannen. De belangrijkste doelstelling van de maatregelen op het gebied van antibiotica in de rundersector is een betere beheersing en op termijn verlaging van de antibioticaresistentie. Een reductie van het antibioticagebruik ondersteunt deze doelstelling. Om te komen tot een verlaging van het gebruik van antibiotica is een goede samenwerking en taakverdeling nodig tussen rundveehouder en dierenarts en eventuele voorlichters op het rundveebedrijf. Het beoordelen en verbeteren van de diergezondheid op het bedrijf via managementmaatregelen en duidelijke afspraken tussen veehouder en dierenarts over de behandeling van de dieren zijn noodzakelijk. De dierenarts zal bij het voorschrijven van de antibiotica rekening houden met de effectiviteit van middelen, maar ook met risico s op resistentie. De aanpak van antibiotica(resistentie) in de rundersector vindt op verschillende niveaus plaats. De overheid heeft in 2011 aangekondigd de noodzaak te onderzoeken van het nemen van verdergaande maatregelen, zoals het beperken van het gebruik van bepaalde middelen die cruciaal zijn voor humaan gebruik en het intensiveren van controles. Verordening Gebruik makend van de bevoegdheid die de Wet op de bedrijfsorganisatie en het Instellingsbesluit PVV bieden kan het productschap regelgeving vaststellen inzake de registratie van antibioticagebruik door de ondernemers in de sector, gekoppeld aan voorschriften inzake het voeren van een bedrijfsgezondheidsplan en bedrijfsbehandelplan. De registratie van antibioticagebruik, het voorschrijven van een gezamenlijk door de veehouder en dierenarts opgesteld bedrijfsgezondheidsplan en bedrijfsbehandelplan en de voorziene rapportage zijn gericht op de zorg voor een goede bedrijfsvoering. De maatregelen bevorderen de productie en afzetmogelijkheid van de verschillende producten in de rundersector en dienen de voedselveiligheid. 7

8 Registratie antibiotica in een aangewezen databank De registratie van antibiotica in een databank is een instrument dat behulpzaam is bij de aanpak van antibioticaresistentie. Door de registratie in de databank kan worden bewerkstelligd dat: er een monitoring is van het sectorale gebruik van antibiotica; rapportages over het gebruik van antibiotica en voor de rundergezondheidszorg worden opgesteld; de antibioticagegevens naar de veehouder en dierenarts worden teruggekoppeld, waarbij gebruik kan worden gemaakt van vastgestelde dierdagdoseringen; een vorm van benchmarking van veehouders en dierenartsen wordt uitgevoerd in het kader van de bewustwording; categorisering van bedrijven naar antibioticagebruik ten behoeve van een aanpak van veelgebruikende veehouders gerealiseerd kan worden; inzicht kan worden verkregen of getroffen maatregelen effect hebben. Het productschap draagt zodoende zorg voor transparantie van het gebruik van antibiotica in de sector en zorgt ook voor publieke rapportage en verantwoording. Het is wenselijk de werking van de verordening periodiek te evalueren. Hierdoor kan een goed beeld gevormd worden van het nalevingsniveau, de uitvoering en de resultaten van handhaving. In het kader van een dergelijke evaluatie kan, indien nodig, bijsturing plaatsvinden. In de rundersector beschikken de kwaliteitssystemen niet over een eigen databank die zelfstandig kan worden benut ter controle van door de systemen gecertificeerde deelnemers. De gegevens ontleend uit deze bestaande kwaliteitssystemen worden overigens benut, voorzover deze zijn erkend onder de onderhavige verordening. Administratieve last Het productschap beoogt daar waar mogelijk gebruik te maken van reeds voorhanden zijnde gegevens om geen onnodige administratieve lastendruk te creëren. Het gaat dan om gegevens die al uit hoofde van andere regelgeving bij het productschap bekend zijn, dan wel gegevens gegenereerd door private kwaliteitssystemen. Voor deelnemers aan een erkend kwaliteitssysteem zal de verordening naar verwachting geen nieuwe administratieve last creëren of slechts zeer beperkt. Gelet op de verwachting dat ca. 90% van de houders per 1 januari 2012 deelneemt aan een kwaliteitssysteem (en hierdoor voldoet aan de verplichtingen uit deze verordening) zal de verordening praktisch gezien een aanvullende administratieve last creëren ter hoogte van naar schatting ca die ten laste zal komen van ondernemers die niet deelnemen aan een erkend kwaliteitssysteem. (Uitgaande van ca runderhouders, waarvan ca. 90% deelneemt aan een kwaliteitssysteem die te maken hebben met ca. 2 uur per jaar aan administratieve last, berekend tegen een tarief van 30.). Handhaving Bij het toezicht op de naleving wordt gebruik gemaakt van de (controle)gegevens zoals voorhanden in een privaat kwaliteitssysteem, in de aangewezen databank, dan wel geregistreerd in een databank beheerd door de overheid. Het uit te oefenen toezicht op de naleving zal primair worden gericht op de naleving door bedrijven die niet deelnemen aan een kwaliteitssysteem. Uiteraard wordt door het productschap ook toegezien op de mate van (afdwinging van) de naleving van de voorschriften van het kwaliteitssysteem. De overtreders worden door middel van tuchtrechtelijke handhaving als voorzien in de Wet tuchtrechtspraak bedrijfsorganisatie 2004 bestraft. 8

9 Van belang bij het vaststellen van regelgeving is de vraag hoe de verplichtingen naar verwachting zullen worden nageleefd en welk handhavings- en correctiemechanisme kan worden toegepast indien er sprake is van overtreding. Omdat er in de verordening naast de verplichting tot registratie (en rapportage) ook sprake is van de verplichting tot jaarlijkse controle, wordt het productschap blijvend goed geïnformeerd over de mate van naleving en welke ondernemers nalaten mee te werken aan de registratieverplichting. De op de houders drukkende verplichting tot jaarlijkse controle op de naleving benadrukt de eigen verantwoordelijkheid van de ondernemer. Het tuchtrechtelijk handhavingsinstrumentarium kan goed worden ingezet bij de groep houders die nalaat te voldoen aan de verplichtingen. Naast het opleggen van een boete zal - vanwege het publieke belang - aan het bevoegde tuchtgerecht worden verzocht om oplegging van de maatregelen onder verscherpt toezichtstelling en openbaarmaking van de uitspraak met naam en toenaam van overtreders. De eerste controle- en handhavingsresultaten met betrekking tot deze verordening zouden naar verwachting najaar 2011 al opgeleverd kunnen worden. Verwacht mag worden dat ook in dit dossier het gewenste doel zal worden bereikt door adequate inzet van het tuchtrechtelijke handhavingsapparaat. Notificatie van technische voorschriften De voorschriften in deze verordening maken weliswaar onderdeel uit van het productieproces maar hebben geen effect (noch de jure noch de facto) op de verhandeling van dier of dierproduct. Conform het door het Hof van Justitie van de EU in zijn arrest van 16 november 2000 in zaak C-37/99 bepaalde is er geen sprake van een technisch voorschrift in de zin van richtlijn 83/189/EEG dat vóór de vaststelling ervan bij de Commissie aangemeld moet worden. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING Artikel 1 In dit artikel zijn de begripsbepalingen opgenomen. Artikel 2 In dit artikel is de verplichting tot registratie opgenomen en is vastgelegd welke gegevens in ieder geval aan de databank moeten worden doorgegeven. Om te kunnen bouwen op correct geregistreerde gegevens zal in de praktijk de dierenarts in opdracht van de houder de geleverde antibiotica registreren. Indien uit hoofde van andere productschapsregelgeving al is voorzien in registratie bij het productschap, bij voorbeeld de aantallen dieren op het bedrijf, het aantal bedrijfslocaties en de daarin gehouden dieren of andere identificatie- en registratiegegevens uit andere (overheids)databanken, dan is praktisch al voldaan aan de verplichting tot registratie uit hoofde van onderhavige verordening. Van belang is dat duidelijk is welke dosering is toegediend, hoe lang de kuur heeft geduurd en wat de specifieke gegevens van de levering zijn. De te registreren gegevens omvatten ook de leeftijdscategorie (subcategorie). Om in te kunnen spelen op nieuwe inzichten en behoeften waar het gaat om de registratie, is voorzien in de mogelijkheid dat de voorzitter bij besluit aanvullende gegevens aanwijst die moeten worden doorgegeven aan de databank. De voorzitter voert het beheer over de gegevens in de aangewezen databank of laat deze namens hem uitvoeren. 9

10 Artikel 3 Ter voorkoming van nadelige effecten op de productie of afzet van producten vanwege onnodig antibioticagebruik is een goede relatie en adequate afstemming tussen houder en dierenarts wezenlijk. Bij verandering van dierenarts moet er een nieuw en actueel bedrijfsgezondheidsplan en bedrijfsbehandelplan worden opgesteld nadat de dierenarts het bedrijf integraal fysiek heeft doorgenomen. Het bedrijfsgezondheidsplan en bedrijfsbehandelplan dient in afstemming met de ondernemer te zijn opgesteld zodat er sprake is van een adequaat en goed toepasbaar bedrijfsgezondheidsplan en behandelplan. Het bedrijfsgezondheidsplan bevat aandachtspunten en verbeterpunten voor de bedrijfsvoering, gericht op de verbetering van de diergezondheid en de vermindering van het gebruik van antibiotica. Bij het opstellen van het bedrijfsgezondheidsplan kunnen naast de dierenarts ook andere bedrijfsadviseurs worden betrokken, denk aan de voervoorlichter. Deze bedrijfsadviseurs zetten in dat geval ook de naam en handtekening in het document. Het meest actuele bedrijfsgezondheidsplan moet op het bedrijf beschikbaar zijn, dit voor controledoeleinden. Artikel 4 Het bestuur stelt bij besluit erkenningsvoorwaarden vast waaraan door de voorzitter te erkennen kwaliteitssystemen moeten voldoen. In dat verband is onder meer van belang dat de voorzitter inzage heeft in de gegevens zoals geregistreerd in het erkende kwaliteitssysteem. Op aanvraag van de schemabeheerder van het kwaliteitssysteem, wordt het systeem bij voldoening aan de voorwaarden, erkend. In het geval de houder voldoet aan de verplichtingen voorzien in het erkende kwaliteitssysteem wordt voldaan aan de verplichtingen als bepaald in deze verordening. Artikel 5 De houder laat zich jaarlijks op eigen kosten controleren op de naleving van het bij of krachtens deze verordening bepaalde. Nadrukkelijk wordt gecontroleerd of de gegevens als vastgelegd in de databank overeenkomen met de werkelijkheid, of er sprake is van deelname aan een erkend kwaliteitssysteem en of er een actueel bedrijfsbehandelplan en bedrijfsgezondheidsplan aanwezig zijn. De erkenningsvoorwaarden die strekken tot het vaststellen van voorwaarden inzake expertise en onafhankelijkheid zijn door het bestuur bij besluit vastgesteld. De controle-instantie heeft ervaring met controles op bedrijven in de sector. Artikel 6 In dit artikel is het toezicht op de naleving geregeld. Aangewezen toezichthouders onderzoeken de beschikbare (controle)gegevens en stellen daar waar nodig een berechtingsrapport op ten behoeve van tuchtrechtelijke afhandeling. Artikel 7 De verordening wordt tuchtrechtelijk gehandhaafd, ondersteund door een informatiestroom gegenereerd door de jaarlijkse controle. Bij het toezicht op de naleving wordt gebruik gemaakt van de informatie gegenereerd bij de jaarlijkse controle. De voorzitter brengt, hoofdzakelijk op basis van geconstateerde feiten door aangewezen toezichthouders, tuchtzaken aan bij het Tuchtgerecht. Hoger beroep tegen een uitspraak van het Tuchtgerecht kan worden ingesteld bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven. 10

11 Artikel 8 In dit artikel is aangegeven hoe met de verstrekte gegevens wordt omgegaan en dat op basis van de gegevens een gemiddeld gebruik kan worden bepaald. Deskundigen uit de medische, epidemiologische en veterinaire wetenschap vormen het panel van experts van de Stichting Diergeneesmiddelenautoriteit (SDa) dat als onafhankelijke autoriteit de gegevens beoordeelt die worden gegenereerd aan de hand van deze verordening. De voorzitter is verantwoordelijk voor het beheer van de geregistreerde gegevens van houders. Bij het verzamelen en verwerken van deze gegevens zal het productschap steeds de Wet bescherming persoonsgegevens in acht nemen. Uit hoofde van deze verordening verkregen gegevens omtrent ondernemingen worden slechts verstrekt aan derden voor zover zulks in overeenstemming is met de Wet bescherming persoonsgegevens. Naast het informeren van de SDa over meer specifieke gegevens is het ook de bedoeling in ieder geval aan de nvwa en de ministeries van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport periodiek rapportages te verstrekken waaruit een totaalbeeld en een ontwikkeling duidelijk worden. Aldus is in het derde lid voorzien. Artikel 9 In dit artikel zijn de wijze van publicatie, inwerkingtreding en de citeerwijze geregeld. Zoetermeer, 30 juni 2011 mr. S.W.A. Lak, voorzitter, drs. S.B.M. Jongerius, secretaris. 11