Heup - implanteren heupprothese behandelwijzer

Transcriptie

1 Anatomie van de heup... 3 Het heupgewricht... 3 Waarom een heupprothese?... 4 Klachten... 4 Het implanteren van een heupprothese... 4 Risico s en mogelijke complicaties... 6 Infectie... 6 Luxatie... 6 Bloeduitstorting/zwelling... 6 Breuken... 7 Trombose van een diepgelegen ader... 7 Doorliggen... 7 Verschil in beenlengte... 7 Losraken prothese... 7 Beschadigingen aan bloedvaten en zenuwen... 7 Algemene medische problemen... 7 Wetenschappelijk onderzoek... 7 Patient-Related-Outcome Measures (PROMS)... 8 Voor de operatie... 8 Stap voor stap voorbereiden... 8 Heuppatiënten lenen vaak de volgende artikelen:...14 Handige kleine hulpmiddelen...15 Ontslag naar huis...15 Thuiszorg...15 WMO kantoor in uw gemeente:...15 Revalidatie elders...16 Hersteloord/zorghotel...16 Verblijf in het ziekenhuis...16 Na de operatie...16 Ontslag...17 De dag van ontslag...17 Na ontslag uit het ziekenhuis...18 Fysiotherapie na ontslag...18 Dagelijkse activiteiten en verder herstel...18 Pijn...18

2 Bewegen van het heupgewricht...18 Wondverzorging...19 Fietsen...19 Autorijden...19 Weer aan het werk...19 Reizen...19 Voeding...20 Seksuele activiteiten...20 Tips en richtlijnen...20 Luxatie voorkomen...20 Adviezen per activiteit...21 Verzorgen van uw nieuwe heup de komende jaren...23 Bescherm uw nieuwe heup...23 Informeer de chirurg bij iedere chirurgische ingreep...23 Controle van uw heup

3 U heeft in overleg met uw arts besloten tot een operatie aan uw heup: het plaatsen van een heupprothese. De komende tijd kunt u zich gaan voorbereiden op deze operatie, zowel lichamelijk als praktisch. Om het effect van de operatie zo groot mogelijk te laten zijn, is uw inzet daarbij van groot belang. Deze informatiemap helpt u hierbij. De map helpt u de operatie en het revalidatieproces te begrijpen. Ook leest u hoe u het beste met uw nieuwe heupgewricht om kunt gaan. Hoe meer u over uw operatie weet voordat u in het ziekenhuis aankomt, hoe gemakkelijker en sneller u kunt revalideren. In de map staat stap voor stap beschreven hoe het traject voor en na de operatie voor de meeste mensen verloopt. De zorg die hierin beschreven staat kan variëren afhankelijk van uw persoonlijke situatie. Anatomie van de heup Gewrichten in ons lichaam vormen de beweeglijke verbindingen tussen twee botstukken. Een gewricht bestaat uit twee botdelen die zo zijn gevormd, dat ze precies tegen elkaar aan kunnen liggen of in elkaar passen. De boteinden van beide botdelen (de gewrichtsvlakken) zijn bekleed met een laagje kraakbeen, zodat ze gemakkelijk over elkaar glijden. Het kraakbeen is glad en veerkrachtig en wordt gevoed door het gewrichtsvocht. De botdelen van een gewricht worden op hun plaats gehouden door een stevig kapsel. Om dit kapsel bevinden zich pezen en spieren. De spieren zorgen ervoor dat u kunt bewegen. De benige gedeelten van een gewricht zorgen voor de stevigheid. Het heupgewricht Het heupgewricht is een kogelgewricht. Bij een kogelgewricht past de gewrichtskop en de gewrichtskom precies in elkaar en kan naar alle kanten bewegen. Het heupgewricht verbindt het bekken met het dijbeen. De kop van het heupgewricht bevindt zich aan het bovenste gedeelte van het dijbeen. De gewrichtskom bevindt zich in het bekken. Door het heupgewricht kan het been met behulp van spieren in alle richtingen worden bewogen. 3

4 Heup 1 Een gezond heupgewricht Een versleten heupgewricht Waarom een heupprothese? Gewrichtsslijtage is een aandoening van de gewrichten die bij veel mensen voorkomt. In medische termen heet dit artrosis deformans of kortweg artrose. Artrose kan voorkomen in alle gewrichten van het menselijk lichaam, dus ook in het heupgewricht.slijtage tast de gladde kraakbeenlaag van het gewricht aan. Hierdoor kan de kraakbeenlaag uiteindelijk helemaal verdwijnen. De gewrichtsvlakken kunnen daardoor niet meer zo soepel langs elkaar glijden, met als gevolg dat het bewegen steeds moeilijker en pijnlijker wordt. Klachten Door slijtage kunt u allerlei klachten krijgen: Een voortdurende pijn in de lies. De pijn kan uitstralen naar de dijstreek, het bovenbeen en de knie en soms ook naar het onderbeen. Stijfheid bij het opstaan als u heeft gezeten. Men spreekt ook wel van startpijn. Moeite met lopen en de neiging voorover te lopen. Niet kunnen bukken of traplopen. Pijn tijdens de nacht. Meer klachten bij vochtig en koud weer. Moeite met het vastmaken van uw schoenveters. Er zijn verschillende mogelijkheden om de klachten te verminderen: Pijnstillers: de arts schrijft deze voor. Loop met een stok aan de kant van uw goede heup. Fysiotherapie: de fysiotherapeut probeert door oefeningen de pijn te verlichten en uw heupgewricht zo beweeglijk mogelijk te houden. Gewichtsvermindering. Operatie: als pijnstillers en fysiotherapie onvoldoende helpen is een operatie vaak de enige oplossing. Het implanteren van een heupprothese Het doel van het implanteren van een heupprothese is: Verminderen van de pijn 4

5 Verbeteren van de kwaliteit van leven Herstellen van functieverlies van uw heup De heupprothese Heupprothesen zijn ontworpen om de anatomie van uw heup zo dicht mogelijk te benaderen. Er zijn diverse typen heupprothesen. Uw behandelend orthopedisch chirurg bepaalt samen met u welk type heupprothese voor u het meest geschikt is. Iedere heupprothese bestaat uit meerdere delen: Acetabulum (bekken): dit gedeelte vormt de nieuwe heupkom. Het is gemaakt van polyethyleen of een combinatie van metalen (kobalt/chroom) plus polyethyleen. Femur (dijbeen). dit gedeelte vormt de nieuwe heupkop. In het bovenbeen wordt een pin geplaatst waarop de nieuwe kop geplaatst wordt. Deze kop kan van metaal of keramiek gemaakt zijn. Heupprothese gecementeerde heup heupkop ongecementeerde heup Het plaatsen van de heupprothese Tijdens de operatie van het heupgewricht vervangt de orthopedisch chirurg het aangetaste gewricht door een kunstgewricht (een prothese). Om bij het heupgewricht te kunnen komen wordt een snee aan de achterkant of voorkant van uw bovenbeen gemaakt. Vervolgens wordt het gewrichtskapsel geopend om de kop uit de kom te kunnen halen. Hierna wordt de kop verwijderd en de kom schoongemaakt. In het bekken wordt een nieuwe kom geplaatst In het dijbeen brengt de arts een metalen pin in met daarop een kop. Kop en kom passen precies in elkaar. De prothese wordt, net als het oorspronkelijk gewricht, op de plaats gehouden door het gewrichtskapsel. Als de kop in de kom is gezet, worden het gewrichtskapsel, de spieren en de huid weer dichtgemaakt (gehecht). In de meeste gevallen verankert de orthopedisch chirurg de kom en de prothese met botcement in het bot, maar er kan ook gekozen worden voor een prothese die zich vast klemt in het bot van het bovenbeen of in de heupkom. Deze onderdelen hebben een ruw oppervlak en een speciale laag waar bot beter ingroeit. Dit is onder andere afhankelijk van uw leeftijd. De operatie duurt één tot anderhalf uur. 5

6 Risico s en mogelijke complicaties Het implanteren van een heupprothese is een vaak toegepaste procedure die veilig en heel effectief is gebleken. Uit gegevens van de Landelijke Registratie Orthopedische Implantaten (LROI) zijn in 2014 in Nederland meer dan heupprotheses geïmplanteerd. Patiënten hebben minder pijn en ervaren functieverbetering in vergelijking met hun gezondheidstoestand voor de operatie. Het operatief vervangen van een heupgewricht is zelfs een van de succesvolste orthopedische ingrepen. Net als bij andere operaties gelden ook hier de nodige risico s en bestaat kans op complicaties. Deze komen zelden voor en uw arts en de medewerkers van de afdeling Orthopedie doen er alles aan om deze complicaties te voorkomen. Een aantal mogelijke risico s en complicaties staat hieronder beschreven. Infectie Na het plaatsen van een heupprothese loopt een zeer klein percentage van de patiënten een infectie op. Dit kan een oppervlakkige infectie zijn, maar ook een diepe infectie rond de delen van de prothese. Diepe infecties kunnen tot ernstige complicaties leiden, waardoor de ziekenhuisopname verlengd wordt. Factoren die het risico op het verkrijgen van een infectie verhogen zijn bijvoorbeeld: roken, suikerziekte (diabetes mellitus) en overgewicht. Zolang u een prothese heeft blijft altijd de kans op infectie bestaan. Een belangrijke verwekker van een postoperatieve wondinfectie is een bacterie, namelijk de staphylococcus aureus Deze bacterie komt voor op de menselijke huid en slijmvliezen. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat het risico op een infectie kleiner wordt wanneer een patiënt al voor de operatie begint met het bestrijden van deze bacterie. U krijgt neusgel, mondspoeling en wasgel (voor een wasbeurt) mee. Deze producten gaat u voor de operatie gebruiken om een infectie te voorkomen. U start hiermee 1 dag voorafgaand aan de operatie. U mag na de behandeling met de producten geen bodylotion of make-up op de huid aanbrengt en schone kleding aantrekt. Hoe u deze middelen moet gebruiken, vindt u in de folder: behandeling huidbacterie orthopedie. Luxatie Een heupluxatie is het uit de kom schieten van de heupkop. Dit kan al direct na de operatie gebeuren, maar ook nog vele jaren na uw heupoperatie. U vermindert de kans op een heupluxatie als u de adviezen van uw orthopedisch chirurg, verpleegkundig specialist/physician assistant en fysiotherapeut zorgvuldig opvolgt. Bloeduitstorting/zwelling Het is mogelijk dat na de operatie een bloeduitstorting en een zwelling van het hele been ontstaat. Dit is normaal na een heupoperatie. Ze verdwijnen na enkele weken. Om de zwelling tegen te gaan, helpt het door gedurende de dag regelmatig te lopen zodat uw kuitspieren bewegen. Ook kunt u uw geopereerde been hoger leggen als u zit of ligt. 6

7 Breuken Breuken van het dijbeen en van het bekken komen soms voor tijdens de operatie, vooral als de botten zacht of broos zijn. Trombose van een diepgelegen ader Het ontstaan van bloedstolsels in de aderen van de benen noemen we ook wel een trombosebeen. Bloedstolsels die in een beenader ontstaan kunnen soms losraken, meegevoerd worden in de bloedbaan en in de longen terecht komen. Dit heet een longembolie. Een voorzorgsmaatregel is bijvoorbeeld het toedienen van medicijnen. Deze medicijnen krijgt u in tabletvorm. Zij verdunnen het bloed en verminderen hierdoor de kans op stolsels. Een andere belangrijke maatregel is vroege mobilisatie (zo snel mogelijk uit bed) Doorliggen Doorligplekken, vooral rond de hiel, kunnen al na 24 uur bedrust ontstaan. Neem daarom regelmatig de druk weg van uw hielen en zitvlak. Als u een branderig gevoel of pijn ervaart rond deze lichaamsdelen, breng dan het verplegend personeel hiervan op de hoogte. Verschil in beenlengte Na uw heupoperatie kan het voorkomen dat een beenlengteverschil is ontstaan. Indien het verschil meer dan twee centimeter bedraagt en het verschil tot klachten leidt, adviseren wij een verhoogde schoenzool. Een groot deel van de mensen heeft, zonder dat men zich hiervan bewust is, een beenlengteverschil tot anderhalve centimeter. Losraken prothese Uw heupprothese is een mechanisch werkend geheel en is daarom onderhevig aan wrijving en slijtage. Bijna alle heupprothesen functioneren echter 15 jaar na operatie nog naar volle tevredenheid. Dit geldt bij normaal gebruik. Als de heupprothese overmatig wordt belast zoals uitzonderlijk veel rennen en overgewicht, kan de prothese vroegtijdig losraken of sneller slijten. Als u rekening houdt met de belasting op uw heup heeft uw heupprothese een langere levensduur. Beschadigingen aan bloedvaten en zenuwen Meerdere bloedvaten en zenuwen lopen in de omgeving van uw heupgewricht. Deze kunnen uitgerekt of beschadigd raken tijdens de operatie. Dit kan gevoelloosheid of slapheid in delen van het geopereerde been tot gevolg hebben. Algemene medische problemen Geen enkele operatie is zonder risico. Zo bestaat ook bij deze operatie een kleine kans op een medische complicatie zoals een hartaandoening, beroerte, longontsteking, ingeklapte long, blaasinfecties of een nieraandoening. Wetenschappelijk onderzoek Als topklinisch ziekenhuis hecht OLVG veel waarde aan wetenschappelijk onderzoek. Zo komen we bijvoorbeeld dankzij onderzoek te weten welke behandeling of medicijn het meest effectief zijn. Soms vragen we uw medewerking. Uw deelname is geheel vrijwillig. U kunt zich zonder opgave van reden tijdens het onderzoek terugtrekken. Als u niet wilt meewerken 7

8 aan een onderzoek heeft dat uiteraard geen gevolgen voor uw behandeling. Uw medewerking helpt ons om onze behandeling te verbeteren. Lichaamsmateriaal, zoals weefsel en bloed dat na onderzoek overblijft, kan ook voor kwaliteitsdoeleinden, zoals het uittesten of ijken van apparatuur of voor wetenschappelijk onderzoek gebruikt worden. Dit gebeurt anoniem: niemand kan nagaan van wie het materiaal is. Daarom kunnen we u niet informeren over de uitkomst. Als u bezwaar heeft tegen gebruik van dit lichaamsmateriaal, meld dit dan wanneer het materiaal wordt afgenomen. Het lichaamsmateriaal zal niet gebruikt worden voor commerciële doeleinden. Patient-Related-Outcome Measures (PROMS) OLVG wil graag weten of u tevreden bent met de behandeling en het resultaat hiervan. Kunt u bijvoorbeeld beter functioneren dan vóór de behandeling, en heeft u nu minder pijn? Daarom nodigen we u uit mee te doen aan een zorgevaluatie : een periodieke vragenlijst over uw behandeling die u thuis kunt invullen. U ontvangt deze per . Met uw antwoorden helpt u ons onze zorg te evalueren en waar nodig te verbeteren. Daarnaast kunt u aangeven of uw resultaten mogen worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. Deze gegevens worden altijd anoniem verwerkt. Dit betekent dat de gegevens nooit naar u persoonlijk herleidbaar zijn. Ook kunt u aangeven of uw gegevens mogen worden gekoppeld aan de Landelijke Registratie Orthopedische Implantaten (LROI). Hierbij zijn uw patiëntnummer en geboortedatum gekoppeld. Voor de operatie Een goede voorbereiding is het halve werk Stap voor stap voorbereiden In dit hoofdstuk beschrijven wij stap voor stap welke voorbereidingen u moet treffen voor de operatie. Hoe beter u bent voorbereid, hoe gemakkelijker u het gehele proces zal doorlopen. Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Stap 6 voorlichting en anesthesie plannen opnamedatum met planningsbureau Orthopedie algemene aanwijzingen maak uw spieren sterker regel aanpassingen in uw woonomgeving regel alvast zaken voor na uw opname in het ziekenhuis Stap 1 voorlichting en anesthesie Als u samen met de orthopedisch chirurg heeft besloten tot een heupoperatie, plaatsen we u op de wachtlijst. De polikliniekassistent heeft voor u een afspraak gemaakt voor de voorlichtingsbijeenkomst en een bezoek aan de verpleegkundig specialist/physician assistant. Voor de operatie dient u onderzocht te worden door de anesthesie, op de polikliniek. Het is belangrijk dat u bloed laat afnemen, alvorens u naar de anesthesie gaat. Voorlichtingsbijeenkomst U krijgt voorlichting over de operatie, de revalidatie en de fysiotherapie. De voorlichting wordt gegeven door de verpleegkundig specialist/physician assistant en de fysiotherapeut. U kunt vanzelfsprekend ook uw vragen stellen. Deze bijeenkomst duurt ongeveer een uur. 8

9 Verpleegkundig specialist of psysician assistant Een verpleegkundig specialist of een physician assistant is iemand die zelfstandig bepaalde taken van de arts kan overnemen, bijvoorbeeld het afnemen van een anamnese of het opstellen van een behandelplan. Hiervoor zijn zij speciaal opgeleid, en hebben ze een masteropleiding afgerond. De vooropleiding is verschillend. Een verpleegkundig specialist is een verpleegkundige en een physician assistant heeft een andere vooropleiding bijvoorbeeld fysiotherapie. Voor de operatie bespreekt hij uw vragen en bespreekt met u de operatiedatum. Tijdens uw opname op de verpleegafdeling in het ziekenhuis loopt de verpleegkundig specialist/physician assistant ook de dagelijkse visite en na uw ontslag verzorgt hij ook de nacontroles. Polikliniek Preoperatief Onderzoek (PPO) Op de Polikliniek Preoperatief Onderzoek wordt u onderzocht door de physician assistant of anesthesioloog. Hij bespreekt de anesthesie met u. Ook krijgt u van een verpleegkundige praktische instructies. De anesthesioloog bepaalt in overleg met u de soort anesthesie. Plaatselijke anesthesie door middel van een ruggenprik, eventueel met een roesje, heeft de voorkeur. U heeft hier na de operatie weinig last van. Als het nodig is maken we een electrocardiogram (ECG) van uw hart of een röntgenfoto van de longen. Stap 2 plannen opnamedatum met planningsbureau Orthopedie Tijdens uw afspraak met de verpleegkundig specialist/physician assistant plant het planningsbureau Orthopedie de opnamedatum. Zij doen dit in overleg met u en de verpleegkundig specialist/physician assistant. U ontvangt een brief met de bevestiging van de datum van uw operatie. Houd er rekening mee dat het altijd mogelijk is dat een operatie uitgesteld wordt door onvoorziene omstandigheden. Denk bijvoorbeeld aan een patiënt die spoedeisende hulp nodig heeft. Hij krijgt om medische redenen altijd voorrang. Uiteraard stellen wij dan alles in het werk om u zo snel mogelijk te opereren. Als u vragen heeft over de opnamedatum of veranderingen wilt doorgeven, neem dan contact op met het planningsbureau Orthopedie Heupkopdonatie U kunt andere patiënten helpen door het doneren van uw heupkop. Tijdens uw operatie vervangt de orthopedisch chirurg uw heupkop door een prothese. U kunt uw heupkop doneren voor het gebruik van bot bij operaties van andere patiënten. De verpleegkundig specialist/physician assistant zal u vragen of u hiervoor in aanmerking wilt komen. Lees de folder heupkopdonatie achter in deze map. Opnamepoli Op het moment dat uw operatiedatum bekend is, krijgt u een laatste poliafspraak met de zaalarts en de verpleegkundige. Deze afspraak is ongeveer een tot twee weken voor de operatie. Wij controleren dan op wondjes of ontstekingen. Ook bespreken we dan uw eventueel medicijngebruik. We bellen u een dag voor de operatie op. U hoort dan het tijdstip van de operatie. 9

10 Stap 3 algemene aanwijzingen Besteed extra aandacht aan goede voeding Voeding is een belangrijk element in tijden van stress, zoals voor een operatie. Hoe beter de conditie van uw lichaam voor de operatie, hoe beter het herstel zal zijn. Zorg dat u zoveel mogelijk voedingsmiddelen eet die rijk zijn aan ijzer. Bijvoorbeeld: rood vlees, lever, bonen, noten en gedroogde vruchten. Voorkom overgewicht Overgewicht betekent extra belasting van de toch al beschadigde gewrichten. Daarom is afvallen een van de beste manieren om de toestand van uw heup te verbeteren en de resultaten van de operatie te optimaliseren. Rookt u? Dan is dit een goed moment om te stoppen met roken! Dit vermindert de kans op complicaties tijdens en uw opname. Rokers hebben twee keer zoveel kans op een ontsteking na de operatie als niet-rokers. Wij raden u aan om minstens vier weken voor de operatie helemaal te stoppen met roken. Heeft u hulp nodig? Vraag dan uw huisarts om informatie. Zie ook de folder Roken en een orthopedische ingreep. Zorg dat alle infecties voor de operatie genezen zijn Bestaande infecties kunnen zich tijdens en na de operatie via de bloedbaan door uw lichaam verspreiden en zo uw nieuwe gewricht besmetten. Denkt u hierbij bijvoorbeeld aan infecties aan het gebit. Ook is het belangrijk dat uw huid voor de operatie heel is. Zorg bijvoorbeeld dat u geen geïnfecteerde likdoorn, wondjes of krabwonden van dieren heeft. Uw huid moet infectievrij zijn. Dit is vooral belangrijk als u huidproblemen heeft zoals psoriasis of eczeem. Breng uw arts zo snel mogelijk op de hoogte als u vermoedt of zeker weet dat u een infectie heeft Besteed aandacht aan bestaande medische aandoeningen Om te voorkomen dat uw operatie wordt uitgesteld is het belangrijk dat bestaande aandoeningen, zoals suikerziekte (diabetes mellitus) in de gaten worden gehouden en dat eventuele problemen zo snel mogelijk worden behandeld. Een van de meest voorkomende problemen die voor de operatie om behandeling vragen is een hoge bloeddruk (hypertensie). Schakel mensen in om u te helpen Het is wenselijk dat u iemand in uw omgeving hebt, partner, familielid, vriend(in), kennis, die de weken na de operatie ondersteuning kan bieden bij huishoudelijk werk en persoonlijke verzorging. Dit kunnen overigens ook meerdere personen zijn die afwisselend begeleiding bieden. Stap 4 maak uw spieren sterker Sterke spieren en een goede lichamelijke conditie kunnen de revalidatie na de operatie gemakkelijker maken. Wij raden u aan om thuis al oefeningen te doen om de spieren rond het heupgewricht te versterken en het heupgewricht zelf zo beweeglijk mogelijk te houden. Ook het lopen met elleboogkrukken kunt u voor de operatie al oefenen. Wanneer de operatiedatum bekend is, raden wij u aan om een fysiotherapeut bij u in de omgeving te 10

11 benaderen voor de revalidatie in uw eigen woonomgeving. U kunt dan alvast een afspraak maken voor na uw ziekenhuisopname. Onderstaande oefeningen maken uw spieren sterker en houden u soepel. Wanneer een bepaalde oefening pijn doet, sla deze dan over. Oefening 1 Uitgangshouding Rugligging op bed/bank, benen gestrekt. Uitvoering Trek de voet naar u toe en druk de achterkant van uw knie in de onderlaag (span de bovenbeenspieren aan) Oefening 2 Uitgangshouding Rugligging op bed/bank, benen gestrekt. Uitvoering Beweeg uw hiel over het bed richting uw zitvlak. Schuif langzaam weer terug naar gestrekte stand. Oefening 3 Uitgangshouding Rugligging op bed/bank, benen gestrekt. Uitvoering Beweeg uw been over de onderlaag zijwaarts en weer rustig terug. Tenen blijven naar het plafond gericht. 11

12 Oefening 4 Uitgangshouding Zit op stoel of op rand bed/bank. Uitvoering Strek uw knie vanuit gebogen stand langzaam zo ver mogelijk. Til uw bovenbeen niet op. Oefening 5 Uitgangshouding Ga rechtop staan en houdt u ergens aan vast voor de nodige steun. Uitvoering Beweeg uw been over de onderlaag zijwaarts en weer rustig terug. Tenen blijven naar het plafond gericht. Oefening 6 Uitgangshouding Ga rechtop staan en houdt u ergens aan vast voor de nodige steun. Uitvoering Til langzaam uw knie op. Buig niet verder in uw heup dan in een hoek van 90. Leun hierbij niet naar achteren. Oefening 7 Uitgangshouding Ga rechtop staan en houdt u ergens aan vast voor de nodige steun. Uitvoering Breng uw been naar achteren. Leun hierbij niet naar voren en houdt uw knie gestrekt. 12

13 Oefening 8 Uitgangshouding Ga rechtop staan en houdt u ergens aan vast voor de nodige steun. Uitvoering Ga langzaam op de tenen staan. Leun hierbij niet naar voren en houdt benen gestrekt. Stap 5 regel aanpassingen in uw woonomgeving Aangezien u met twee krukken zal lopen, kunt u voor de operatie in uw woning al een aantal dingen doen die uw thuiskomst na de operatie makkelijker en veiliger maken. Hieronder volgt een aantal adviezen. Looppaden Verwijder losse kleden om struikelen te voorkomen. Als u de kleden niet kunt verwijderen breng er dan een antislip laag onder aan. Denk ook aan losliggende bedrading. Zorg dat de overgang tussen verschillende soorten vloerbedekking zo gelijkmatig en veilig mogelijk verloopt om struikelen te voorkomen. Trappen Zorg dat de leuningen goed zijn verankerd aan een of beide zijden van de trap. Zorg dat eventuele trapbekleding veilig en vlak is. Meubels Zet meubels zo neer dat looppaden niet worden versperd en dat er voldoende ruimte is voor een looprekje, krukken of rollator. Verplaats veel gebruikte voorwerpen naar een gemakkelijke bereikbare plaats tussen uw schouders en heup. Hulpmiddelen Na de operatie kunt u moeite hebben met het opstaan uit lage zitmeubelen. Daarom adviseren wij u om een aantal hulpmiddelen te regelen voordat u geopereerd wordt. Het is raadzaam om met de hulpmiddelen voor de operatie te oefenen. Neem de kleine hulpmiddelen ook mee naar het ziekenhuis zodat u ze daar kunt gebruiken. De hulpmiddelen zijn nodig voor een periode van maximaal 3 maanden na de operatie. Een overzicht van deze hulpmiddelen vindt u op de volgende pagina. Kleine hulpmiddelen De kleine hulpmiddelen zijn met name voor het wassen en aankleden.met een nieuwe heupprothese mag u tijdelijk niet bukken op de manier zoals u gewend bent. Dit heeft consequenties voor het wassen en aankleden. De helping hand is handig bij het oprapen of pakken van spullen. Deze hulpmiddelen moet u zelf kopen. 13

14 Het huren van hulpmiddelen Voor het huren van hulpmiddelen kunt u terecht bij diverse instanties. Meestal leveren zij de hulpmiddelen de volgende dag gratis thuis. Over het tijdstip van bezorging kunt u op de dag van bezorging telefonisch navraag doen. Heuppatiënten lenen vaak de volgende artikelen: elleboogkrukken toiletverhoger (met of zonder armsteunen) douchestoel bedverhogers. Een hoog-laag bed wordt alleen in uitzonderlijke situaties geleverd. stoelverhogers Hulpmiddelen Hulpmiddel Wat Waarom Hoge stoel met leuningen Losse toiletverhoger Beugels diagonaal naast het toilet Bijvoorbeeld een verstelbare stoel met armleggers. De stoel dient een goede zithoogte te hebben. Een seniorentoilet voldoet aan de juiste hoogte. Juiste plaats voor de beugels is als u zit en met licht gebogen armen De beugels stevig kunt vastpakken. Toiletverhoger met rekje Deze plaatst u over het toilet voor de juiste zithoogte en biedt tevens steun bij het gaan staan door de handgrepen die eraan zitten. Po-stoel Bedklossen/verhogers De hoogte van het bed moet minimaal 50 cm zijn. Een seniorenbed is hoog genoeg. Een hoge zitting is minder belastend voor het gaan staan. Met de armleggers kunt u zich afzetten bij het omhoog komen Een hoge zitting is minder belastend voor het gaan staan en u kunt makkelijker overeind komen. Om tijdens het omhoog komen vanaf het toilet de heup te ontlasten. Om tijdens het omhoog komen vanaf het toilet de heup te ontlasten. Handig als u s nachts naar het toilet moet en er geen toilet op de slaapetage is. De juiste zithoogte bij het in- en uit bed stappen is belangrijk om te voorkomen dat u te laag komt te zitten. Douchestoel/tuinstoel Voor in de douche. De eerste periode na de operatie is het veiliger om zittend te douchen. Antislip mat Voor in de douche. Om uitglijden te voorkomen. Beugels Bij eventuele drempels in de badkamer bijvoorbeeld bij het Handgreep biedt stevige steun voor het veilig instappen van de 14

15 Badplank instappen van de douchebak. Indien de douche boven het bad hangt. Elleboogkrukken U heeft zeker de eerste 6 weken na de operatie krukken nodig. U dient hier zelf voor te zorgen. U neemt ze mee naar het ziekenhuis. douchebak. Zittend op de badplank douche, dus niet staand in verband met uw veiligheid. Niet in bad gaan zitten! Handige kleine hulpmiddelen Lange schoenlepel helpt bij het aandoen van de schoenen Elastische veters zorgen ervoor dat u niet hoeft te bukken om de veters te strikken of de schoenen uit te doen Tenenwasser/badborstel om uw tenen of rug te wassen Sokaantrekker helpt bij het aandoen van sokken Helping hand met deze grijper kunt u spullen oprapen zonder te bukken Stap 6 regel alvast zaken voor na uw opname in het ziekenhuis Als uw geen medische zorg meer nodig heeft gaat u weer naar huis. Het is belangrijk om hier voor uw operatie al over na te denken en stappen in te ondernemen. Ontslag naar huis De operatiewond met de nietjes wordt afgedekt met een pleister. Deze pleister is waterafstotend en kunt u maximaal 10 dagen na plaatsing laten zitten. Na de operatie mag u gewoon douchen. Hierover krijgt u adviezen van het verpleegkundig personeel. Huishoudelijk werk mag u de eerste 6 tot 12 weken na de operatie niet doen. U loopt dan nog met krukken en het werk is te zwaar voor uw heup. Licht huishoudelijk zoals afwassen is wel mogelijk. Zodra u weer zonder krukken loopt kunt u weer meer huishoudelijk werk doen. Thuiszorg Als thuiszorg noodzakelijk is, regelt de verpleegkundige dit voor u. De thuiszorg kan helpen als niemand in uw omgeving in u kan helpen, bijvoorbeeld met het aantrekken van de steunkousen. Wanneer u enkel huishoudelijke hulp nodig heeft kunt u dit voor de operatie zelf aanvragen bij uw WMO kantoor in uw gemeente. WMO kantoor in uw gemeente: Als u een gezonde meerderjarige partner of huisgenoot heeft, komt u niet in aanmerking voor huishoudelijke hulp via de gemeente. 15

16 Revalidatie elders Als u niet naar huis kunt na de opname, gaat u mogelijk revalideren in een verpleeghuis. De verpleegkundig specialist/physician assistant bespreekt dit met u. De meeste patiënten herstellen thuis. Hersteloord/zorghotel Na uw opname in OLVG, kunt u ook kiezen voor een hersteloord of zorghotel. Er werken verpleegkundigen, artsen en fysiotherapeuten voor uw noodzakelijke zorg. U blijft hier enkele dagen tot weken tot u voldoende hersteld bent om weer zelfstandig naar huis te kunnen wonen. In tegenstelling tot een verpleeghuis heeft een hersteloord of zorghotel ook een hotelfunctie waardoor u meer luxe kunt verwachten zoals roomservice en een eenpersoonskamer. Informeer bij uw zorgverzekering naar de voorwaarden voor een vergoeding. Neem voor de actuele voorwaarden contact op met het hersteloord of zorghotel van uw keuze en informeer naar de kosten Als u gebruik wilt maken van een hersteloord of zorghotel, moet u dit zelf van te voren regelen! Verblijf in het ziekenhuis Na de operatie Direct na de operatie brengen we u naar de uitslaapkamer. Een verpleegkundige controleert daar uw lichaamsfuncties. Wanneer uw bloeddruk en hartslag stabiel zijn gaat u terug naar de verpleegafdeling. U heeft dan een infuus in uw arm, om vocht en antibiotica (24 uur) toe te dienen. U mag direct beginnen met het drinken van water. Uitbreiden van drinken en eten is afhankelijk van eventuele klachten van misselijkheid. Bij aankomst op de verpleegafdeling wordt u geholpen met het aantrekken van uw eigen makkelijk zittende kleding. Direct na aankomst op de verpleegafdeling is het goed te starten met oefening 1,2 en 3 (zie Stap 4). Vier tot zes uur na de operatie zult u onder leiding van een fysiotherapeut uit bed geholpen worden om de eerste wandelpassen te maken met uw nieuwe heup. De dag na de operatie nemen we bloed af om te controleren of u tijdens de operatie niet te veel bloed heeft verloren. Er wordt een röntgenfoto gemaakt. De eerste dag na de operatie heeft u bij uw lichamelijke verzorging nog hulp nodig van een verpleegkundige. Het is de bedoeling dat u zich zo snel mogelijk weer zelfstandig verzorgt. Uw versleten heup is immers vervangen en verder bent u niet ziek. Duizeligheid en misselijkheid Duizeligheid en misselijkheid komt regelmatig voor na een operatie. Meestal is het een bijwerking van anesthesie en de medicatie. Gebrek aan eetlust Gebrek aan eetlust komt veel voor en kan tot een aantal weken na de operatie duren. Toch is het belangrijk dat u gezond eet en voldoende vloeistof binnen krijgt om uw herstel te bevorderen. 16

17 Moeilijke stoelgang (obstipatie) Een ander veelvoorkomend verschijnsel na een operatie is een moeilijke stoelgang, ook wel obstipatie genoemd. Dit wordt meestal veroorzaakt door verandering in leefritme, de geneesmiddelen en andere voeding. Obstipatie kan snel worden opgelost als het vroeg wordt ontdekt. Dus als u merkt dat uw stoelgang slecht gaat of als u gevoelig bent voor obstipatie, meld dit dan meteen aan de verpleegkundige. Liggen en slapen Wij adviseren u om de eerste nachten op uw rug te slapen, dat ligt het meest prettig. Het is belangrijk dat uw heup zoveel mogelijk gestrekt ligt. Als u graag op uw zijde slaapt raden wij aan om een stevig kussen tussen de benen te plaatsen zodat er niet te veel rek op de spieren aan de zijkant van de heup ontstaat. Pijn Het is normaal dat u na een operatie enige pijn en ongemak ervaart. U krijgt medicijnen tegen de pijn. De verpleegkundige legt u uit hoe deze precies werken. Brengen altijd de verpleegkundige op de hoogte als u pijn heeft. Antistolling Om een complicatie als trombose te voorkomen krijgt u medicijnen. Deze medicijnen dient u tot 4 weken na de operatie te gebruiken. Fysiotherapie Na de operatie komt de fysiotherapeut direct nadat u geopereerd bent om u oefeningen op bed te laten doen. Lang stil liggen in bed veroorzaakt schade aan uw gezondheid. Daarom gaat u meteen lopen na de operatie. De daaropvolgende momenten krijgt u steeds meer oefeningen en de fysiotherapeut besteedt veel aandacht aan het weer goed kunnen lopen. Een van de eerste dingen die de fysiotherapeut u leert, is hoe u veilig uit bed kunt stappen, hoe u moet zitten en staan. Meestal loopt u met elleboogkrukken. Soms is het ook mogelijk om met een ander loophulpmiddel te lopen, bijvoorbeeld met een rollator. Als het lopen beter gaat en u meer vertrouwen krijgt, kunt u steeds beter zelfstandig lopen met behulp van het loophulpmiddel. De fysiotherapeut in het OLVG leert u om trappen op en af te lopen. Ontslag Wanneer u geen medische zorg meer nodig heeft, gaat u met ontslag. De verpleegkundig specialist/physician assistant bespreekt dit met u. Tijdens uw opname krijgt u adviezen voor thuis. De verpleegkundig specialist/physician assistant, en de fysiotherapeut geven deze adviezen. U krijgt controleafspraken en een brief voor de fysiotherapie met oefeningen mee. De dag van ontslag Meestal kunt u tussen en uur het ziekenhuis verlaten. 17

18 Medicijnen Na ontslag uit het ziekenhuis levert uw eigen apotheek weer uw medicijnen. Het Apotheek Service Punt van het OLVG faxt het ontslagrecept naar uw apotheek. Op de dag van ontslag staan de medicijnen voor u klaar of worden bij u thuis bezorgd. Vervoer na ontslag Meestal kunt u met een auto worden vervoerd. De fysiotherapeut en/of verpleegkundig specialist/physician assistant kan u instructies geven over het in- en uitstappen van de auto. Na ontslag uit het ziekenhuis Bij thuiskomst heeft u de eerste paar weken hulp nodig. Schakel daarom iemand in die boodschappen doet en u met huishoudelijke taken helpt. U blijft de oefeningen doen zoals zijn aangegeven. U kunt verwachten dat u uw heupgewricht weer helemaal kunt gebruiken. Dit vraagt wel tijd, inspanning, inzet en motivatie van u. Het duurt een paar maanden om uw heup goed te laten functioneren. Hieronder staan adviezen om de overgang van ziekenhuis naar thuis veiliger en gemakkelijker te maken. Fysiotherapie na ontslag Wij adviseren u om na ontslag nog minimaal 6 weken door te gaan met oefenen, thuis en bij een fysiotherapeut. U kunt het beste een fysiotherapeut bij u in de buurt kiezen, het liefst met oefenmogelijkheden zoals een hometrainer of loopband. Uw huisarts heeft het overzicht van de fysiotherapeuten bij u in de buurt. Wanneer u met ontslag mag krijgt u een brief voor uw eigen fysiotherapeut mee om verder te revalideren. Actief blijven en doorgaan met oefenen is de snelste manier om helemaal te herstellen. Begeleiding van een fysiotherapeut is heel belangrijk bij het werken aan een goed looppatroon en het afbouwen van het gebruik van de krukken. Ongeveer 3 maanden heeft u gemiddeld twee keer per week fysiotherapie nodig. In het begin komt de fysiotherapeut bij u in huis. U spreekt zelf met de fysiotherapeut af wanneer u naar de praktijk zal komen. Dagelijkse activiteiten en verder herstel Pijn Tijdens de operatie wordt de oorzaak van uw pijn weggenomen. Houd er echter wel rekening mee dat uw nieuwe gewricht en de wond tot 3 maanden na de operatie behoorlijk pijnlijk kunnen zijn. De pijn na het plaatsen van een prothese wordt minder, na ongeveer 2 weken na de operatie. Drie tot vier maanden na de operatie treedt een aanzienlijke verbetering op. Soms voelt men een doffe pijn na lange wandelingen. Dit gevoel kan optreden tot ongeveer twaalf maanden na de operatie. Startpijn (pijn bij de eerste stappen na het opstaan) kan nog een poosje aanhouden. Dit pijnlijke gevoel verbetert zonder behandeling. Het betekent niet dat de prothese niet goed functioneert of los zit! Bewegen van het heupgewricht Meestal kan het heupgewricht na de operatie iets minder bewegen. Toch wordt de beweeglijkheid voor de meest dagelijkse activiteiten hersteld. 18

19 De meeste mensen zijn bij ontslag uit het ziekenhuis in staat tot de volgende activiteiten: lopen met een loophulpmiddel, zonder hulp van iemand anders. zelfstandig in en uit bed stappen, op een stoel gaan zitten en er weer uit opstaan. zelfstandig naar het toilet gaan uzelf wassen en aankleden. Na de operatie is het belangrijk om 3 keer per dag 30 minuten te oefenen. Daarnaast is het belangrijk dat u dagelijks een uur of tweemaal een half uur helemaal plat gestrekt op de rug gaat liggen. Voer de oefeningen serieus uit, maar overdrijf het niet! Wondverzorging Op de wond krijgt u een speciale waterafstotende pleister waarmee u kunt douchen. De pleister mag na plaatsing maximaal tien dagen blijven zitten. De verpleegkundige geeft u instructies hoe u de wond dient te behandelen. Hiervoor is geen aanvullende verzorging nodig. De eerste maanden is het beter om de wond met uw handen te wassen en niet met een washand. U mag niet baden of zwemmen tot de wond volledig genezen is. Dat is meestal na ongeveer 6 weken. Gebruik geen crème of lotion op het litteken totdat de wond hersteld is. Wordt het wondgebied gezwollen of rood, of komt er vocht uit? Overleg dan met de verpleegkundig specialist/physician assistant. Fietsen Als u voor de operatie ook al regelmatig fietste, mag u ongeveer 6 weken na de operatie weer gaan fietsen. U moet wel weer voldoende controle over uw been hebben. Gebruik een damesfiets vanwege de lage instap. Het is aan te raden van tevoren te oefenen op een hometrainer, u kunt hier eerder mee starten. Over het algemeen wordt hiermee gestart als de hechtingen zijn verwijderd en de wond dicht is. Autorijden Uw persoonlijke veiligheid staat voorop. Om gas te kunnen geven, te schakelen en te remmen heeft u een goede controle over uw been nodig. Meestal mag u zes weken na de operatie weer autorijden afhankelijk van het gebruik van krukken. Het is niet verstandig om te rijden wanneer u nog pijnmedicatie slikt. Raadpleeg uw verpleegkundig specialist/physician assistant. Weer aan het werk Dit kan 6 tot 9 weken na de operatie zijn en is afhankelijk van het soort werk dat u doet. Iedereen herstelt in zijn eigen tempo. Reizen U mag zoveel als u wilt buitenshuis zijn. Vergeet niet uw hulpstukken mee te nemen. U mag vanaf zes weken na de operatie weer vliegen. Houdt u er wel rekening mee dat wanneer de vlucht langer dan 2 uur duurt, u wel tussendoor even de benen strekt. Houd er ook rekening mee dat bij de douane de metaaldetectoren af kunnen gaan door uw metalen prothese. Meld dit bij de douane. 19

20 Voeding U mag alles eten en drinken. Om goed en zo snel mogelijk aan te sterken is het belangrijk dat u veel groente en fruit eet, en mager vlees voor proteïne en ijzer. Seksuele activiteiten U kunt weer seksueel actief zijn zodra u daar behoefte aan heeft. Laat uw partner een actieve rol spelen. Waarschijnlijk zijn bepaalde houdingen prettiger dan andere. Uw fysiotherapeut, arts of verpleegkundig specialist/physician assistant kan vragen beantwoorden. Tips en richtlijnen Luxatie voorkomen Luxatie is het uit de kom schieten van de heup. De kans dat dit gebeurt is klein, maar neem geen risico en volg de tips en richtlijnen. Bij de operatie is het gewrichtskapsel opengemaakt. Ook de spieren die de gewrichtsdelen bij elkaar houden zijn opzij gelegd. Dit heeft tijd nodig om te herstellen. De volgende basisregels helpen luxatie te voorkomen. Zorg dat u niet met de benen op elkaar zit. Zorg ervoor dat de hoek in de heupen niet groter dan 90 graden wordt. Dat betekent dat u moet voorkomen dat uw knie tegen uw borst komt. Deze basisregels gelden voor de duur van 3 maanden, dan zijn de spieren hersteld en sterk genoeg om de prothese op zijn plek te houden. niet zo maar zo of zo Onderstaande adviezen kunt u gebruiken bij het uitvoeren van allerlei dagelijkse handelingen. Deze adviezen zijn vooral gericht op energiebesparing en zorgen ervoor dat u uw heup niet teveel belast. Gebruik zoveel mogelijk een hoge kruk of stoel bij het uitvoeren van activiteiten die u voor de operatie staande uitvoerde. Denkt u hierbij aan afwassen, strijken, koken, brood smeren enzovoorts. 20

21 probeer tijdens alle activiteiten het staan en lopen met zitten af te wisselen. Hierdoor kunnen de spieren weer geleidelijk wennen aan het belasten. Ook voorkomt dit dat de nieuwe heup niet langdurig wordt belast. Zorg ervoor dat u niet te ver hoeft te reiken. De kans om uw evenwicht te verliezen is dan groter. Doe liever een stapje erbij, zodat u steeds zoveel mogelijk in het midden voor u werkt. Plan uw activiteiten per dag. Stel prioriteiten en wissel zware en lichte taken af. Laat voldoende ruimte voor pauzes. Richt uw woon- en werkomgeving zo praktisch mogelijk in. Zorg dat de spullen die u regelmatig nodig heeft tussen heup- en schouderhoogte opgeborgen zijn. Bereid uw werkplek voor voordat u ergens aan begint. Verzamel alles wat u nodig heeft van te voren. Adviezen per activiteit In en uit bed gaan Als u op de rand van het bed zit, legt u dan bij voorkeur eerst het niet-geopereerde been in bed en dan pas het andere been. Bij het uit bed gaan, begint u eerst met het geopereerde been. Bij het op de zijde slapen is het aan te raden een kussen tussen de benen te plaatsen voor comfort. Eisen aan het bed Zorg ervoor dat u met de voeten plat op de grond op de rand van het bed kunt zitten, met de heupen in een hoek van 90 graden. Hebt u toch een te laag bed, dan kunt u er een extra matras op leggen of bedklossen gebruiken. Gaan zitten en opstaan Het is belangrijk dat u bij het opstaan en gaan zitten uw rug zo rechtmogelijk houdt en de benen in lichte spreidstand houdt. Maak gebruik van de armleuningen bij het opstaan en ook bij het gaanzitten op de stoel. Zorg tijdens het zitten dat de benen enigszins uit elkaar blijven, een vuistbreed ruimte tussen de knieën is voldoende. Eisen aan de stoel De afmetingen van de stoel moeten zodanig zijn dat u met uw heupen en knieën in een hoek van 90 graden kunt zitten. Een vlakke stevige zitting, waarin u niet teveel kunt wegzakken. Een (hoge) rugleuning en beiderzijds armleuningen voor voldoende steun. Een tuinstoel voldoet vaak aan de juiste afmetingen. U kunt beter niet zitten op de bank. Deze is vaak te laag. Eisen aan het toilet Hierbij geldt weer dat u moet zorgen dat de heupen in een hoek van 90 graden blijven. De meeste toiletten zijn te laag. Wij adviseren u daarom om een losse toiletverhoger bij de thuiszorg te lenen. 21

22 Een seniorentoilet heeft wel de juiste hoogte. Het plaatsen van twee beugels aan weerskanten van het toilet geeft u extra steun bij het opstaan van het toilet. Deze zijn verkrijgbaar bij een doe-het-zelf-zaak. Baden en douchen Wij raden u aan de eerste tijd zittend te douchen. Plaats daarvoor een stabiele tuinstoel met armleuningen in de douchebak. Een antislipmat in de douchebak voorkomt uitglijden en geeft stabiliteit. Heeft u een douche boven de badkuip, douche dan met behulp van een badplank die dwars over het bad ligt. U kunt dan zittend douchen. U kunt deze badplank lenen bij de thuiszorg. Als de douche een hoge instap heeft, bevestig dan aan de muur een handgreep. U kunt dan steun vinden bij het overbruggen van het hoogteverschil. Wij raden u af om de eerste paar weken na de operatie te baden. Bij het in en uit bad stappen wordt de heupdan teveel belast. Na ongeveer zes weken is dit geen probleem meer. Aan- en uitkleden Kleedt u gedurende de eerste weken zoveel mogelijk zittend aan. Gebruik bij het aan- en uittrekken van (onder)broek, sokken en schoenen hulpmiddelen zoals de helping hand, kousen-aantrekhulp, lange schoenlepel. Deze zijn verkrijgbaar in de thuiszorgwinkel. Trek uw knie niet teveel op als u bijvoorbeeld uw broek aantrekt. Spullen van de grond rapen Bukken is wel mogelijk door het geopereerde been naar achteren of zijwaarts naar buiten te plaatsen en met een hand te steunen op een stoel of tafel. Met behulp van een helping hand kunt u wel staand of zittend spullen oprapen van de grond. Huishoudelijk activiteiten Probeer tijdens alle activiteiten staan en zitten goed af te wisselen. Neem voldoende rustpauzes. Zorg dat de spullen die u vaak nodig heeft tussen heup- en schouderhoogte in de keukenkastjes staan. Voor zwaardere werkzaamheden zoals stofzuigen, bed verschonen en ramen zemen heeft u voorlopig hulp nodig. Tuinieren Om bij de grond te kunnen werken, adviseren wij u eerst de knie van het geopereerde been naar de grond te brengen. U kunt eventueel ook de andere knie op de grond plaatsen. Bij het weer opstaan, zet u eerst de voet van het niet geopereerde been op de grond. Steun met beide handen op de knie van het niet geopereerde been om overeind te komen. 22

23 Vervoer per auto Zet de autostoel zoveel mogelijk naar achteren, zodat u makkelijk kunt instappen. Leg een stevig kussen op de zitting om hem een beetje op te hogen. Een plastic vuilniszak op de zitting maakt de draaibeweging om in en uit de auto te stappen gemakkelijker. Met zelf autorijden moet u wachten tot zes weken na de operatie. Dan heeft u uw eerste controle gehad op de polikliniek en hoort u of u weer mag autorijden. Dit is onder andere afhankelijke van de kracht die u in uw geopereerde been heeft. Verzorgen van uw nieuwe heup de komende jaren Meestal functioneert een heupprothese 15 jaar naar tevredenheid. Sommige gewrichten slijten echter al voor die tijd en worden losser. Hoe lang uw heupprothese goed blijft is afhankelijk van factoren zoals: uw lichamelijke conditie uw gewicht hoe actief u bent. Bescherm uw nieuwe heup U kunt uw nieuwe heup beschermen door een aantal eenvoudige maatregelen te nemen: Voorkom infectie en let op de symptomen ervan Uw nieuwe heup is gevoelig voor infecties. Voorkom daarom besmetting. Als u ergens in uw lichaam een infectie krijgt, bijvoorbeeld een infectie aan de huid, blaas, longen, keel of gebit, dan kan deze infectie in de bloedbaan terechtkomen en zich verspreiden naar uw heup. Informeer uw huisarts wanneer u vermoedt dat u ergens een infectie heeft. Indien nodig behandelt hij u of verwijst u door. Voorkom overgewicht en beweeg voldoende Het juiste lichaamsgewicht zorgt ervoor dat de druk en de kracht op de nieuwe heup niet te hoog is. Blijf in beweging! Denk bijvoorbeeld aan wandelen, zwemmen of fietsen. Dit is een uitstekende manier om uw nieuwe heup te versterken en om voldoende training te krijgen om fit te blijven. Sport en activiteiten Uw nieuwe heupprothese is ontworpen voor activiteiten in het dagelijks leven, maar niet voor sporten met een hoge belasting. Lopen, zwemmen en fietsen kunnen wij aanraden. Intensieve sporten zoals hardlopen en contactsporten kunnen het functioneren en langdurig succes van uw gewricht belemmeren of in gevaar brengen. Vermijd daarom deze sporten. Informeer de chirurg bij iedere chirurgische ingreep Als u in de toekomst nog een keer wordt geopereerd, moet u de chirurg vertellen dat u een heupprothese heeft. Ook al is het een kleine operatie zoals het verwijderen van een moedervlek, ingegroeide teennagel of tandheelkundige ingrepen. Controle van uw heup U krijgt een schema voor controles op de polikliniek. Wij verwachten u: 23

24 2 weken na de operatie bij de verpleegkundig specialist/physician assistant op de polikliniek Orthopedie voor het verwijderen van de nietjes en controle van de medicatie. U kunt dan ook uw eventuele vragen stellen. 6 weken na de operatie bij de verpleegkundig specialist/physician assistant op de polikliniek Orthopedie voor het controleren van de heup. 1 jaar na de operatie bij de verpleegkundig specialist/physician assistant op de polikliniek orthopedie. Voorafgaand aan deze afspraak wordt een röntgenfoto van de heup gemaakt. Vragen? U kunt ons gewoon bellen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neem dan contact op of kijk op Meer informatie online Meer informatie vindt u ook op de volgende website(s): Bijlagen patiëntenfolders Anesthesie en pijnbestrijding bij volwassenen Informatie over Orthopedie Behandeling huidbacterie orthopedie Roken en een orthopedische ingreep Lijst met adressen voor de uitleen of aankoop van hulpmiddelen. 24

25 Contact bureau opnameplanning Orthopedie T (ma t/m vrijdag tot uur) cliëntenservicebureau T E clientenservicebureau@olvg.nl verpleegkundig specialist physician assistant T E prothese@olvg.nl OLVG, locatie West Oosterpark 9 Jan Tooropstraat AC Amsterdam 1061 AE Amsterdam T T polikliniek Oost polikliniek West T T verpleegafdeling West verpleegafdeling B 5 bezoektijden West Dagelijks uur en uur Maximaal 2 bezoekers per patiënt Algemene voorwaarden: Klacht of opmerking: ga naar Redactie en uitgave: Marketing en Communicatie, december 2016\