NIEUWBOUW BEWAARPLAATS AAN DE SCHANSDIJK 3 TE DE HEEN

Transcriptie

1 FUGRO GEOSERVICES B.V. Geo-Advies Zuid-Oost Nederland BEM47 gemeente Steenbergen Behoort bij beschikking d.d. nr.(s) 7--4 ZK47 Omgevingsmanager GEOTECHNISCH ONDERZOEK EN FUNDERINGSADVIES betreffende NIEUWBOUW BEWAARPLAATS AAN DE SCHANSDIJK 3 TE DE HEEN Opdrachtnummer: Opdrachtnummer DLV: B99 Opdrachtgever : DLV Bouw, Milieu en Techniek B.V. Postbus 5 54 AM Uden Datum grondonderzoek : 4 december 3 Projectleider : ing. H. Heersema Senior Adviseur Geotechniek Opgesteld door : ing. A.W.J. van Hoof Adviseur Geotechniek VERSIE DATUM OMSCHRIJVING WIJZIGING PARAAF PROJECTLEIDER 9 december 3 Eerste versie HH FILE: _3.R Kantoor: Edisonlaan 3b, Kampershoek, 63 DB Weert, Tel.: , Handelsreg BTW-nr NL5649B8. Fugro GeoServices maakt deel uit van Fugro N.V.

2 INHOUDSOPGAVE Blz.. ALGEMENE TOELICHTING.. Inleiding.. Projectomschrijving. GEOTECHNISCH ONDERZOEK 3. FUNDERINGSADVIES Uitgangspunten Fundering op palen 4 4. UITVOERINGSASPECTEN 5 BIJLAGEN Nr. Geotechnisch onderzoek - "Rapportage geotechnisch veldwerk" Funderingsadvies - Berekening negatieve kleef A - Berekening en toetsing rekenwaarde netto draagkracht A Uitvoeringsaspecten - "Uitvoering heiwerk"

3 . ALGEMENE TOELICHTING.. Inleiding Op november 3 ontving Fugro GeoServices B.V. te Weert van DLV Bouw, Milieu en Techniek B.V. te Uden de opdracht voor het uitvoeren van een geotechnisch onderzoek alsmede het uitbrengen van een funderingsadvies voor het project Bewaarplaats aan de Schansdijk 3 te De Heen. De resultaten van dit onderzoek zijn gebaseerd op de opdracht en de in het rapport beschreven uitgangspunten. Fugro neemt geen verantwoordelijkheid voor de juistheid van andere dan door ons gerapporteerde conclusies en interpretaties. De gerapporteerde resultaten van het (grond)onderzoek mogen slechts worden gehanteerd voor het doel zoals in de opdracht is beschreven. Dit rapport bevat: - Een korte projectomschrijving. - Een overzicht van het uitgevoerde geotechnisch onderzoek en aangetroffen globale bodemgesteldheid (Hoofdstuk ). - Het funderingsadvies en berekening van de draagkracht (Hoofdstuk 3). - Aanbevelingen met betrekking tot de uitvoering (Hoofdstuk 4)... Projectomschrijving De bouwlocatie is gelegen aan de Schansdijk 3 te De Heen. Het plan betreft de nieuwbouw van een bewaarplaats. Onder een gedeelte van de nieuwbouw is een ventilatiekelder voorzien. Bovenstaande gegevens zijn door de opdrachtgever verstrekt. Voor nadere gegevens omtrent de constructie verwijzen wij u naar de berekeningen en tekeningen van de constructeur _3.R Opdr. : Bijl. :

4 . GEOTECHNISCH ONDERZOEK Het geotechnisch onderzoek voor dit project heeft bestaan uit een veldwerk van 6 diepsonderingen met meting van de plaatselijke wrijvingsweerstand (code DKM) en handboring (code HB). De resultaten hiervan, eventuele afwijkingen van de opdracht en opmerkingen zijn gepresenteerd in de bijlage Rapportage geotechnisch veldwerk. De maaiveldniveaus ter plaatse van de sondeerlocaties varieerden ten tijde van het onderzoek van Vast Punt -,34 m tot Vast Punt -,47 m. Op basis van het geotechnisch onderzoek kan de bodemgesteldheid globaal worden geschematiseerd zoals in tabel - is weergegeven. Tabel -: Globale bodemgesteldheid Diepte bovenkant laag [m t.o.v. Vast Punt] Bodembeschrijving -,3 à -,5 KLEI / ZAND plaatselijk humeus -4, à -5,5-6,5 à -7, KLEI vast -,5 à -3,5 KLEI / ZAND sterk siltig -5,5 à -7, ZAND vast gepakt -5, à -5,5 Maximaal verkende diepte _3.R Opdr. : Bijl. :

5 3. FUNDERINGSADVIES 3.. Uitgangspunten Gezien de aangetroffen bodemgesteldheid en de aard van de bebouwing komt voor dit project een fundering op palen in aanmerking. Op verzoek van de opdrachtgever is uitgegaan van de toepassing van prefab betonpalen. Deze funderingsoplossing is in paragraaf 3. nader uitgewerkt. Bij het opstellen van het advies was niet bekend of trillingsgevoelige bebouwing in de nabije omgeving aanwezig is. Indien dit het geval is, dient te worden overwogen een trillingsvrij paalsysteem toe te passen teneinde gevolgschade tijdens het heien te voorkomen. Het funderingsadvies voor dit project is opgesteld conform de norm geotechniek NEN Het mede op basis van dit advies gemaakte funderingsontwerp dient achteraf te worden getoetst aan de geldende geotechnische normen. Voor de paalfundering wordt volstaan met de toetsing van de uiterste grenstoestand (UGT) type B op sterkte. Indien hieraan wordt voldaan, dan bezwijkt de grond rondom de paal niet. De vervormingen van de paalkop zullen beperkt blijven, zodat hiermee ook de andere grenstoestanden worden ondervangen. Voor de paalfundering is uitgegaan van verticaal, centrisch en op druk belaste palen. Momenten, trekbelastingen en horizontale belastingen zijn niet beschouwd. Voor de uitwerking van het funderingsadvies voor dit project zijn de volgende mede door de opdrachtgever verstrekte uitgangspunten gehanteerd: - Het PEIL van de nieuwbouw is aangenomen op ca. Vast Punt +, m. - De nieuwbouw zal gedeeltelijk (sonderingen DKM t/m DKM 4) worden onderkelderd tot ca. PEIL -, m, hetgeen overeenkomt met ca. Vast Punt -, m. - De rekenwaarden (UGT) voor de paalbelastingen vanuit de constructie (F c;d ) variëren van ca. 5 kn tot 38 kn. - Het terrein zal niet significant worden opgehoogd of ontgraven. Voor de berekening van de rekenwaarde van de maximale draagkracht en toetsing van de UGT type B volgens 7.6 van NEN zijn de volgende uitgangspunten aangehouden: - Het project is geplaatst in geotechnische categorie. - Omdat in dit stadium van het ontwerp de stijfheid van de constructie nog niet exact bekend is, is de stijfheid van de constructie niet in rekening gebracht. Volgens tabel A.a van NEN is voor de factoren ξ 3 en ξ 4 een waarde van,39 gehanteerd. - Bij de draagkrachtberekeningen is rekening gehouden met het optreden van negatieve kleef langs de paalschacht. Deze kan ontstaan door het optreden van zettingen in de samendrukbare lagen tot een diepte van ca. Vast Punt -8,5 m. Gezien de aanwezigheid van samendrukbare lagen beneden dit niveau is conform 7.3..(b) van NEN gerekend met een partiële factor voor de negatieve kleef van,4. - Gezien de relatief geringe ontgravingsdiepte tot ca. Vast Punt -, m zijn de reducties van de conusweerstanden conform (k) van NEN marginaal. Ter compensatie van een eventuele reductie is voor alle palen onder de ventilatiekelder de volledige negatieve kleef langs de paalschacht in rekening gebracht _3.R Opdr. : Bijl. : 3

6 3.. Fundering op palen Voor het funderingsadvies is voor diverse schachtafmetingen van prefab betonpalen op gekozen paalpuntniveaus de rekenwaarde van de draagkracht van de palen bepaald. De resultaten van deze berekeningen zijn weergegeven in tabel 3-. Tabel 3-: Paalpuntniveaus en rekenwaarden van de paaldraagkracht Sondering nr. Maaiveldhoogte [m t.o.v. Vast Punt] Paalpuntniveau [m t.o.v. Vast Punt] R c;net;d [kn] Prefab betonpalen / mm / 5 mm / 9 mm DKM -,47-8,5 47 * 59 * 78 * DKM -,45-8,5 45 * 58 * 78 * DKM 3 -,37-8,5 od! 44 * 57 * 77 * DKM 4 -,43-8,5-9,! 3! 44 * * 5 7 * DKM 5 -,34-9, -9,5! 4! 4 * 3 5 * 4 6 DKM 6 -,37-9, -9,5! 35! 44 * * 6 74 * Opmerkingen bij de tabel 3-: R c;net;d = Rekenwaarde van de netto draagkracht van de paal, rekening houdend met negatieve kleef ( = R c;d - F nk;d ).! = Let op slankheid (bij voorkeur L 8D). * = Let op schachtspanningen. od = Of dieper. De in de tabel gepresenteerde waarden voor de paaldraagkracht zijn grondmechanische waarden. Door de constructeur dient te worden gecontroleerd of de bijbehorende paalschachtspanningen toelaatbaar zijn. Hierbij kan als bijdrage voor de rekenwaarde van de negatieve kleef (F nk;d ) ca. 35 kn per m paalomtrek worden gehanteerd. Bij heiafwijkingen kunnen de schachtspanningen in de paal maatgevend worden. Voorbeeldberekeningen van de rekenwaarde van de negatieve kleef, netto draagkracht van een paal en de toetsing van UGT type B zijn gegeven in de bijlagen A en A _3.R Opdr. : Bijl. : 4

7 4. UITVOERINGSASPECTEN Het heiwerk van de prefab betonpalen dient te worden uitgevoerd door een gerenommeerd en op dit terrein gespecialiseerd bedrijf, bij voorkeur conform de KIWA beoordelingsrichtlijn BRL (''Heien van geprefabriceerde betonpalen''). Toezicht dient plaats te vinden op basis van CUR Aanbeveling 4 "Toezicht op de realisatie van paalfunderingen". Voor verdere informatie en aanbevelingen met betrekking tot de wijze van uitvoering van de heiwerkzaamheden wordt verwezen naar de bijlage Uitvoering Heiwerk. Geadviseerd wordt de definitieve keuze van het heiblok te maken op basis van een concreet palenplan en in overleg met het heibedrijf. Door het heien zullen trillingen worden opgewekt. De invloed van deze trillingen op de belendingen is afhankelijk van onder meer de staat en funderingswijze van deze belendingen. Desgewenst kunnen door Fugro tijdens het heien de trillingen gemeten en op basis van de richtlijnen van de Stichting Bouw Research (SBR) geïnterpreteerd worden. Gezien de tijdens het grondonderzoek waargenomen grondwaterstand zal het noodzakelijk zijn om tijdens de uitvoering een bemaling te installeren. Omtrent de inrichting van deze bemaling kunnen wij u desgewenst nader adviseren _3.R Opdr. : Bijl. : 5

8 FUGRO GEOSERVICES B.V. RAPPORTAGE GEOTECHNISCH VELDWERK Project Bewaarplaats a/d Schansdijk 3 te De Heen Opdrachtnummer Opdrachtgever Opgesteld door DLV Bouw, Milieu en Techniek B.V. Postbus 5 54 AM Uden F. de Valk Gecontroleerd door P.J.C.H. Gommer-Reniers Projectleider Documentnaam ing. H. Heersema _.KR.doc Datum rapportage december 3 Uitvoeringsperiode 4 december 3 Deze rapportage bevat de resultaten van het geotechnisch veldwerk dat ten behoeve van bovengenoemd project door Fugro GeoServices B.V. is uitgevoerd. De gerapporteerde resultaten van dit onderzoek mogen slechts worden gehanteerd voor het doel zoals in de opdracht is beschreven. Tot deze rapportage behoren de volgende bijlagen: - Situatietekening - Sonderingen - Veldboorstaat - Continu Elektrisch Sonderen - Legenda Terreinproeven en Grondsoorten. GEOTECHNISCH VELDWERK Het geotechnisch veldwerk voor dit project heeft bestaan uit: - 6 sonderingen met meting van de plaatselijke wrijvingsweerstand; - handboring. Voor een verklaring van de op de situatietekening gebruikte tekens en symbolen wordt verwezen naar de bijlage "Legenda Terreinproeven en Grondsoorten".. COORDINATEN EN HOOGTE VAN ONDERZOEKSPUNTEN De coördinaten van de onderzoekslocaties zijn bepaald in RD. De maximale afwijking van de meting van de coördinaten bedraagt cm. Het inmeten van de onderzoekslocaties is uitgevoerd ten opzichte van Vast Punt, hierbij is een dorpelhoogte als Vast Punt (VP) gehanteerd. De maximale afwijking van de meting van de hoogte bedraagt 5 cm. De bijgevoegde situatietekening is gebruikt voor het aangeven van de onderzoekslocaties. De hoogtebepaling van de onderzoekslocaties is uitgevoerd met als doel de bodemopbouw te refereren aan een vaste referentiehoogte. Deze gegevens zijn niet geschikt voor andere doeleinden dan dit onderzoek. Er is een straatpeil (pad) ingemeten op Vast Punt -,5 m. De locatie van het straatpeil is aangegeven op de situatietekening _.KR.doc Opdr. : Blz. :

9 FUGRO GEOSERVICES B.V. 3. SONDEREN Het sonderen is uitgevoerd conform de vigerende richtlijnen en de NEN-EN-ISO Een beschrijving van de gevolgde meet- en registratiemethode is gegeven in de bijlage "Continu Elektrisch Sonderen". In verband met de slechte bodemopbouw zijn de sonderingen uitgevoerd tot een diepte van 5 - mv. 4. BOREN Het boorwerk is handmatig uitgevoerd. Bij het handboren wordt doorgaans gebruik gemaakt van een edelmanboor (cohesieve gronden, klei, veen) en een handpuls (niet cohesieve grond, zand). De werkzaamheden zijn uitgevoerd conform de NEN-EN-ISO (GROND)WATERSTAND Het peil van een nabijgelegen open water is gedurende het grondonderzoek bepaald op Vast Punt -,7 m en is vermeld op de situatietekening. Deze waterstand is een eenmalige opname en bedoeld als een oriënterend gegeven. Tijdens de uitvoering van het grondonderzoek is de grondwaterstand in het boorgat aangetroffen op,6 m beneden maaiveld, hetgeen overeenkomt met circa Vast Punt -,9 m. Deze grondwaterstand is een eenmalige opname en bedoeld als een oriënterend gegeven. De grondwaterstand kan in de tijd fluctueren onder invloed van de weersgesteldheid en de seizoenen. 6. KWALITEITSBORGING Alle werkzaamheden zijn verricht in overeenstemming met het managementsysteem van Fugro GeoServices B.V. dat voldoet aan de NEN-ISO 9:8 en VCA ** 8/ _.KR.doc Opdr. : Blz. :

10 DKM6 DKM5 DKM3 HB DKM4 Referentie-punt : VP =, m Locatie : DORPELHOOGTE DKM P:\7\73-37-\_Uitvoering_terreinonderzoek\_Basisgegevens\ dwg Get. : FDV dd: --3 Versie : Revisie Datum : DKM SCHANSDIJK m Schaal : SITUATIE BEWAARPLAATS A/D SCHANSDIJK 3 TE DE HEEN Opdr. : Bijl. :

11 UNIPLOT 5.3.nl / QcFsClass-V3.cmd / 3-- 4::3 Diepte t.o.v. VP [m] Wrijvingsweerstand,f s [MPa] Conusweerstand,q c [MPa] 8 6 Wrijvingsgetal,R f [%] 4 Hellingshoek α Indicatieve bodembeschrijving Automatisch gegenereerd uit data van de sondering, geldig onder grondwaterpeil (Robertson 99, NL corr.), organisch materiaal ZAND tot ZAND, grindig, organisch materiaal -5-6, organisch materiaal -7-8 KLEI, zwak siltig tot siltig -9 KLEI, zwak siltig tot siltig ZAND, siltig tot LEEM DKM - -3 Opg. : CM/RM Get. : VALKF d.d. 4-dec-3 d.d. -dec-3 BEWAARPLAATS A/D SCHANSDIJK 3 TE DE HEEN Coord.: X= m Y= 4963.m Systeem: RD MV = VP -.47 m Conus:F7.5CKEHA/B SONDERING MET PLAATSELIJKE KLEEFMETING Sondering volgens norm NEN-EN-ISO 476- Toepassingsklasse 3. Test type TE Conustype: A c = 5mm ; A s = 9956mm Opdr Sond. DKM

12 UNIPLOT 5.3.nl / QcFsClass-V3.cmd / 3-- 4::33 Diepte t.o.v. VP [m] Wrijvingsweerstand,f s [MPa] Conusweerstand,q c [MPa] 8 6 Wrijvingsgetal,R f [%] 4 Hellingshoek α Indicatieve bodembeschrijving Automatisch gegenereerd uit data van de sondering, geldig onder grondwaterpeil (Robertson 99, NL corr.), organisch materiaal, organisch materiaal -5-6, organisch materiaal, organisch materiaal -7-8 ZAND, siltig tot LEEM ZAND, siltig tot LEEM KLEI, zwak siltig tot siltig ZAND, vast / ZAND, kleiig DKM - -3 Opg. : CM/RM Get. : VALKF d.d. 4-dec-3 d.d. -dec-3 BEWAARPLAATS A/D SCHANSDIJK 3 TE DE HEEN Coord.: X= m Y= m Systeem: RD MV = VP -.45 m Conus:F7.5CKEHA/B SONDERING MET PLAATSELIJKE KLEEFMETING Sondering volgens norm NEN-EN-ISO 476- Toepassingsklasse 3. Test type TE Conustype: A c = 5mm ; A s = 9956mm Opdr Sond. DKM

13 UNIPLOT 5.3.nl / QcFsClass-V3.cmd / 3-- 4::35 Diepte t.o.v. VP [m] Wrijvingsweerstand,f s [MPa] Conusweerstand,q c [MPa] 8 6 Wrijvingsgetal,R f [%] 4 Hellingshoek α Indicatieve bodembeschrijving Automatisch gegenereerd uit data van de sondering, geldig onder grondwaterpeil (Robertson 99, NL corr.), organisch materiaal, organisch materiaal KLEI, zwak siltig tot siltig, organisch materiaal -9 - KLEI, zwak siltig tot siltig KLEI, zwak siltig tot siltig ZAND, vast / ZAND, kleiig DKM Opg. : CM/RM Get. : VALKF d.d. 4-dec-3 d.d. -dec-3 BEWAARPLAATS A/D SCHANSDIJK 3 TE DE HEEN Coord.: X= m Y= m Systeem: RD MV = VP -.37 m Conus:F7.5CKEHA/B SONDERING MET PLAATSELIJKE KLEEFMETING Sondering volgens norm NEN-EN-ISO 476- Toepassingsklasse 3. Test type TE Conustype: A c = 5mm ; A s = 9956mm Opdr Sond. DKM3

14 UNIPLOT 5.3.nl / QcFsClass-V3.cmd / 3-- 4::38 Diepte t.o.v. VP [m] Wrijvingsweerstand,f s [MPa] Conusweerstand,q c [MPa] 8 6 Wrijvingsgetal,R f [%] 4 Hellingshoek α Indicatieve bodembeschrijving Automatisch gegenereerd uit data van de sondering, geldig onder grondwaterpeil (Robertson 99, NL corr.), organisch materiaal, organisch materiaal , organisch materiaal -9 KLEI, zwak siltig tot siltig - KLEI, zwak siltig tot siltig - - KLEI, zwak siltig tot siltig DKM Opg. : CM/RM Get. : VALKF d.d. 4-dec-3 d.d. -dec-3 BEWAARPLAATS A/D SCHANSDIJK 3 TE DE HEEN Coord.: X= m Y= m Systeem: RD MV = VP -.43 m Conus:F7.5CKEHA/B SONDERING MET PLAATSELIJKE KLEEFMETING Sondering volgens norm NEN-EN-ISO 476- Toepassingsklasse 3. Test type TE Conustype: A c = 5mm ; A s = 9956mm Opdr Sond. DKM4

15 UNIPLOT 5.3.nl / QcFsClass-V3.cmd / 3-- 4::4 Diepte t.o.v. VP [m] Wrijvingsweerstand,f s [MPa] Conusweerstand,q c [MPa] 8 6 Wrijvingsgetal,R f [%] 4 Hellingshoek α Indicatieve bodembeschrijving Automatisch gegenereerd uit data van de sondering, geldig onder grondwaterpeil (Robertson 99, NL corr.), organisch materiaal -5, organisch materiaal, organisch materiaal KLEI, zwak siltig tot siltig KLEI, zwak siltig tot siltig KLEI, zwak siltig tot siltig ZAND, vast / ZAND, kleiig DKM Opg. : CM/RM Get. : VALKF d.d. 4-dec-3 d.d. -dec-3 BEWAARPLAATS A/D SCHANSDIJK 3 TE DE HEEN Coord.: X= m Y= 46.3m Systeem: RD MV = VP -.34 m Conus:F7.5CKEHA/B SONDERING MET PLAATSELIJKE KLEEFMETING Sondering volgens norm NEN-EN-ISO 476- Toepassingsklasse 3. Test type TE Conustype: A c = 5mm ; A s = 9956mm Opdr Sond. DKM5

16 UNIPLOT 5.3.nl / QcFsClass-V3.cmd / 3-- 4::43 Diepte t.o.v. VP [m] Wrijvingsweerstand,f s [MPa] Conusweerstand,q c [MPa] 8 6 Wrijvingsgetal,R f [%] 4 Hellingshoek α Indicatieve bodembeschrijving Automatisch gegenereerd uit data van de sondering, geldig onder grondwaterpeil (Robertson 99, NL corr.) KLEI, zwak siltig tot siltig KLEI, zwak siltig tot siltig KLEI, zwak siltig tot siltig ZAND, siltig tot LEEM DKM Opg. : CM/RM Get. : VALKF d.d. 4-dec-3 d.d. -dec-3 BEWAARPLAATS A/D SCHANSDIJK 3 TE DE HEEN Coord.: X= m Y= 4.4m Systeem: RD MV = VP -.37 m Conus:F7.5CKEHA/B SONDERING MET PLAATSELIJKE KLEEFMETING Sondering volgens norm NEN-EN-ISO 476- Toepassingsklasse 3. Test type TE Conustype: A c = 5mm ; A s = 9956mm Opdr Sond. DKM6

17 Boring: HB Veldclassificatie Pagina van Referentie (m tov VP) Monsternr. Bodembeschrijving volgens NEN tot -.8 Klei, matig humeus, zwak siltig, matig stevig bruin -.8 tot -.57 Klei, matig siltig, zwak humeus, matig stevig, sporen roest bruingrijs tot -.97 Zand, matig grof, matig siltig grijs -.97 tot -.67 Zand, matig fijn, sterk siltig grijs -.67 tot -.87 Veen -.87 tot Zand, matig fijn, sterk siltig, resten veen grijs Algemene opmerking: Versie X: Y: Coördinatenstelsel: RD GWS (m tov VP): -.9 MV (m tov VP): -.37 GHG (m tov VP): GLG (m tov VP): Boorvloeistof: Datum uitvoering: 4--3 Boormeester: hme Geclassificeerd door: BORING VOLGENS NEN-EN-ISO 475- Fugro GeoServices B.V. BEWAARPLAATS A/D SCHANSDIJK 3 TE DE HEEN

18 CONTINU ELEKTRISCH SONDEREN Meettechniek De standaard bij Fugro toegepaste conus is de elektrische kleefmantelconus, waarmee de conusweerstand, de plaatselijke wrijvingsweerstand en de helling gelijktijdig worden gemeten. Sinds februari 3 is de nieuwe norm NEN-EN-ISO 476-:/C:3 Geotechnisch onderzoek en beproeving - Veldproeven - Deel : Elektrische sondering met en zonder waterspanningsmeting van toepassing als vervanging van NEN 54, die is terug getrokken. In NEN wordt echter nog wel verwezen naar NEN 54. Bij het uitvoeren van een sondering conform NEN-EN-ISO 476-:/C:3 wordt de puntweerstand gemeten, die moet worden overwonnen om een conus met een tophoek van 6 en een basisoppervlak van mm met een constante snelheid van ca mm/s in de bodem te drukken. Voor de meting van de wrijvingsweerstand is een mantel met een oppervlak van 5 mm boven de punt aangebracht. De druk op de conuspunt (conusweerstand in MPa) en de wrijving langs de kleefmantel (plaatselijke wrijvingsweerstand in MPa) worden door rekstroken in de conus continu digitaal gemeten. Volgens NEN-EN-ISO 476- mag het basisoppervlak van de conus tussen 5 en mm variëren zonder dat correctiefactoren op de meetresultaten moeten worden toegepast. Fugro sonderingen worden standaard uitgevoerd met een sondeerconus met een basisoppervlak van 5 mm en een manteloppervlak van mm. Veelal wordt gebruik gemaakt van een conus met een korter cilindrisch deel boven de conuspunt dan in NEN-EN-ISO 476- vermelde 4 mm voor een standaard conus. Het cilindrische deel vanaf de conuspunt van de standaard door Fugro gebruikte conussen een lengte heeft van 3 mm in plaats van de genormeerde lengte. Onderzoek ) heeft aangetoond, dat de invloed van de lengte van deze conus op het sondeerresultaat verwaarloosbaar is, terwijl met een kortere conus met minder risico een grotere sondeerdiepte kan worden bereikt. De meetsignalen worden digitaal naar een elektrische meeteenheid gestuurd en samen met de diepte en de tijd opgeslagen. Definitieve verwerking vindt daarna op kantoor plaats, waarbij de gemeten parameters tegen de diepte in grafiekvorm worden uitgewerkt. Door continue registratie van de gemeten conus- en wrijvingsweerstand wordt een nauwkeurig beeld van de gelaagdheid en de vastheid van de bodem verkregen. Afwijking van de conus met de verticaal worden continu geregistreerd, waarmee bij de uitwerking de diepte wordt gecorrigeerd en zo een onjuiste diepteaanduiding als gevolg van scheef sonderen wordt voorkomen. Interpretatie van de sonderingen met plaatselijke wrijvingsweerstand Meting van zowel de conusweerstand q c als de plaatselijke wrijvingsweerstand f s maakt het mogelijk het wrijvingsgetal R f te berekenen. Het wrijvingsgetal wordt gedefinieerd als het quotiënt van de plaatselijke wrijving en de op gelijke diepte gemeten conusweerstand in procenten. Hierbij wordt rekening gehouden met laagscheidingen ter hoogte van de mantel. Het wrijvingsgetal R f geeft samen met de conusweerstand q c een goed beeld van de bodemopbouw beneden de grondwaterspiegel. In de onderstaande tabel zijn enige kenmerkende waarden van het wrijvingsgetal aangegeven. Met nadruk dient te worden gesteld dat deze waarden slechts indicatief zijn en getoetst dienen te worden aan boringen of lokale ervaring en uitsluitend gelden voor de cilindrische elektrische conus. grondsoort wrijvingsgetal in % grondsoort Wrijvingsgetal in % Grind, grof zand,,6 Klei 3, 5, Zand,6, Potklei 5, 7, Silt, leem, löss, 4, Veen 5,, In geroerde grond en in grond boven de grondwaterspiegel kunnen grote afwijkingen ten opzichte van de genoemde waarden voorkomen en gelden deze waarden niet. ) Lunne en Powell, A comparison of different sized piezocones in UK clays. MB datum:

19 CONTINU ELEKTRISCH SONDEREN Presentatie sondeergegevens Sonderingen kunnen worden uitgewerkt met interpretatie van het wrijvingsgetal voor identificatie van de bodemlagen. De identificatie van de bodemlagen is dan uitgevoerd volgens Robertson [99], die door Fugro is aangepast aan de Nederlandse omstandigheden. Bij deze interpretatie wordt uitgegaan van de genormaliseerde waarden van de conusweerstand nq c en wrijvingsgetal nr f als ingangsparameters. De genormaliseerde waarden van de conusweerstand nq c en wrijvingsgetal nr f worden berekend, uit de gemeten wrijvingsweerstand f s en conusweerstand q c, indien mogelijk gecorrigeerd voor de waterspanning en de verticale effectieve - en totale grondspanning volgens de onderstaande formules. Genormaliseerde conusweerstand: qt σ nqc = σ ' v v Genormaliseerd wrijvingsgetal: nr f f s = q σ t vo In geval er geen waterspanning is gemeten, wordt voor q t de waarde van q c gebruikt. Voor de grondsoorten, die specifiek zijn voor de Nederlandse ondergrond condities, zijn in de Bodem Classificatiegrafiek van Robertson [99] twee aanpassingen gedaan om de Nederlandse situatie beter te beschrijven: Gebieden 4 en 5 zijn anders ingedeeld, zodat losgepakte zanden en ondiepe kleilagen beter worden geïnterpreteerd. Deze aanpassingen zijn in onderstaande figuur weergegeven. Bovendien is een extra voorwaarde ingebracht om Holocene veenlagen goed te kunnen classificeren. Voor q c <,5 MPa en R f > 5 % wordt de grond als veen geclassificeerd. Robertson, P.K. [99] Soil Classification using the cone penetration test. Canadian Geotechnical Journal, 7(), 5-8 MB datum:

20 CONTINU ELEKTRISCH SONDEREN Voor een aantal specifieke grondtypen, zoals bijvoorbeeld Potklei, Boomse klei, overgeconsolideerd veen en glauconiethoudend zand is tevens het classificatie gebied aangegeven. Deze stemmen niet direct overeen met de benamingen van gebieden tot en met 9. De identificatie is indicatief en alleen geldig voor lagen onder de grondwaterstand. De resultaten dienen te worden geverifieerd met boringen of geologische informatie. Uitgedroogde cohesieve toplagen geven een te hoge waarde worden voor het wrijvingsgetal, waardoor bijvoorbeeld uitgedroogde kleilagen mogelijk onterecht worden geïnterpreteerd als veenlagen. Ook is de correlatie voor de toplagen minder betrouwbaar vanwege het lage effectieve spanningsniveau in deze lagen. Andere conustypen Naast de meting van conusweerstand en plaatselijke wrijving is het mogelijk extra (combinaties van) type meting Meetresultaten toepassingsmogelijkheden waterspanning waterspanning ter plaatse van de punt registreren waterremmende lagen indicatie stijghoogte grondwater classificatie / gelaagdheid bodem magnetometer Magnetische veldsterkte in 3 orthogonale richtingen (X,Y,Z) Blindganger onderzoek, onderzoek ligging obstakels (stalen leidingen, grondankers), onderzoek paalpunt niveau / schoorstand funderingspalen, onderzoek ligging onderzijde stalen damwanden geleidbaarheid elektrische geleiding grond en grondwater indicatie waterkwaliteit / zoet - zout water grens onderzoek verspreiding verontreiniging temperatuur temperatuurmeting op verschillende diepten warmteoverdracht in de bodem bepaling temperatuurgradiënt schuifgolfsnelheid (seismisch) dynamische bodemparameters op verschillende diepten machinefunderingen, windturbinefunderingen versnelling versnellingen op verschillende diepten heitrillingen / verkeerstrillingen MIP (membrane interface probe) ROST (rapid optical screening tool) verticale verspreiding van vluchtige (gechloreerde) koolwaterstoffen verticale verspreiding van (aromatische) koolwaterstoffen bestudering zak/drijflagen en/of verontreinigingen met vluchtige (gechloreerde) koolwaterstoffen bestudering zak/drijflagen en/of verontreinigingen met (aromatische) koolwaterstoffen metingen uit te voeren. In onderstaand schema zijn enkele mogelijkheden aangegeven. Indien gewenst kan nadere informatie over metingen en toepassingsmogelijkheden worden verschaft. Waterspanningssonderingen Naast registratie van conusweerstand en plaatselijke wrijvingsweerstand wordt bij een groot deel van de sonderingen waterspanning geregistreerd. Een waterspanningsconus is voorzien van een ingebouwde druksensor, waarmee de waterdruk tijdens het sonderen wordt gemeten. Een filter voorkomt het contact van grond met de druksensor. De waterdruk kan op drie locaties in de conus worden gemeten waarbij de posities u en u veelvuldig voorkomen. Positie u 3 wordt zelden toegepast. Slechts een kleine hoeveelheid water (, mm 3 ) is nodig om een nauwkeurige waterdruk te meten. Het meetbereik kan worden gekozen afhankelijk van de te verwachten wateroverspanning. In stijve kleien kan deze oplopen tot meer dan 3 MPa. MB datum:

21 CONTINU ELEKTRISCH SONDEREN Locaties van de meting van de waterspanning Conus Wrijvingsmantel Sondeerconus Figuur Principe piëzo-conus Uitvoeringswijze Om een juiste meting van de waterspanning te verkrijgen, dient het gehele meetsysteem volledig ontlucht en gevuld te zijn met een weinig samendrukbare vloeistof. Om te voorkomen dat de vloeistof tijdens het sonderen in de onverzadigde lagen boven de grondwaterstand wegvloeit zijn een juiste keuze van vloeistof, het gebruik van een rubber membraam, een goede uitvoering en de poriëngrootte van het filter belangrijk. Indien het grondwater relatief ondiep aanwezig is, wordt bij voorkeur voorgeboord tot het niveau van de grondwaterspiegel teneinde luchttoetreding te voorkomen. Hiermee wordt ook de kans op beschadiging en in de grond achterblijven van het rubber membraan verkleind. Interpretatie De resultaten van de piëzo-sonderingen bestaan uit de gemeten conusweerstand (q c ), de plaatselijke wrijvingsweerstand (f s ), het wrijvingsgetal (R f ), de gemeten waterspanning (u of u respectievelijk in de punt en achter de punt) en de wateroverspanningindex B q. De resultaten van de waterspanningsmeting tijdens het sonderen vormen uit grondmechanisch en geohydrologisch oogpunt een belangrijke extra informatiebron voor de interpretatie van de bodemopbouw. Door combinatie van de meting van de conusweerstand en de waterspanning, bij voorkeur samen met de plaatselijke wrijvingsweerstand, wordt optimaal gebruik gemaakt van de sondeertechniek en kan het benodigde aanvullend grondonderzoek efficiënter worden gepland. Bij de interpretatie speelt met name de wateroverspanning een rol, dat wil zeggen de verhoging van de waterspanning die door het indrukken van de conus ontstaan is. Dunne cohesieve laagjes in een zandpakket en dunne zandlaagjes in een kleipakket, die in de conusweerstand en de plaatselijke wrijvingsweerstand door uitmiddeling niet of slecht zichtbaar zijn, kunnen goed worden gedetecteerd aan de hand van de water(over)spanningen, die door het sonderen ontstaan. Deze laagjes kunnen van groot belang zijn voor het zettingsgedrag van funderingen en voor de verticale (on)doorlatendheid van de grond. Verder kunnen met de piëzo-conus, met name via de u -meting, sterk gelaagde structuren van zand en klei onderscheiden worden van homogene lagen hetgeen op basis van conusweerstand en plaatselijke MB datum:

22 CONTINU ELEKTRISCH SONDEREN wrijving in de meeste gevallen niet lukt. Aangetoond is dat het detectievermogen van de u -meting veel hoger is dan van de u -meting. Wateroverspanningindex B q Met de wateroverspanningindex B q kan een meer nauwkeurige classificatie van de grondsoort worden verkregen. Deze index is de verhouding van de wateroverspanning en de netto conusweerstand q net, zijnde de gemeten conusweerstand q c gecorrigeerd voor de waterspanning op het netto oppervlak van de sondeerconus, rekeninghoudend met de heersende effectieve verticale spanning op het betreffende niveau. De wateroverspanningindex B q wordt als volgt berekend: B q = β (u - u ) / q net of B q = (u - u ) / q net waarin: β = factor voor de verschillende grondsoorten voor omrekening van u naar u ; standaard wordt hiervoor aangehouden,8, zijnde normaal geconsolideerde kleien (zie hierna volgende tabel); q net = q t - σ v = netto conusweerstand; q t = q c + (-a) {β (u - u ) + u } voor een filter in de conuspunt; = q c + (-a) u voor een filter direct achter de conuspunt; σ v = de verticale grondspanning; standaard wordt hierbij uitgegaan van een gemiddeld volumiek gewicht van de bodemlagen van 4 kn/m 3 en een grondwaterstand op m beneden maaiveld; a = netto oppervlakteverhoudingscoëfficiënt van de conus i.v.m. de spleet achter de conuspunt; u = de gemeten waterdruk bij een filterplaatsing in de punt; u = de gemeten waterdruk bij een filterplaatsing achter de punt; u = de hydrostatische stijghoogte; standaard wordt hiervoor in de berekening een niveau uitgegaan van m beneden maaiveld. Voor andere grondsoorten zijn de β-factoren in onderstaande tabel gegeven. Grond gedrag Normaal geconsolideerde klei Licht overgeconsolideerde klei Sterk overgeconsolideerde klei Leem samendrukbaar Leem, vast en dillatant gedrag Zand siltig, los gepakt β-factor,6 -,8,5 -,7 ) -,3,5 -,6 ) -,, -,4 ) Bij meting van de waterspanning achter de conuspunt worden in bepaalde gevallen negatieve waterspanningen gemeten. Deze waarden geven nauwelijks een indicatie van de doorlatendheid, doch alleen over het materiaalgedrag. Dissipatietest Het is ook mogelijk het sondeerproces op een bepaalde diepte tijdelijk te stoppen en de afname van de wateroverspanning (dissipatie) als functie van de tijd te registreren. Daarna kan het sondeerproces worden voortgezet. In doorlatende gronden geeft de dissipatietest een goed beeld van de heersende hydrostatische waterspanning en daarmee van de stijghoogte. Het betreft slechts een indicatie aangezien de meetnauwkeurigheid beperkt is. Door het uitvoeren van meerdere metingen in een grondlaag en de gemiddelde waarde van de stijghoogte te bepalen kan een beduidend hogere nauwkeurigheid worden behaald. Ervaring leert dat de onnauwkeurigheid circa,5 m bedraagt. Voor een meer nauwkeurige bepaling en de optredende fluctuaties zijn peilbuismetingen over een langere waarnemingsperiode nodig, afhankelijk van het doel. In slecht doorlatende, cohesieve lagen kan met behulp van de dissipatietest een indicatie van de consolidatiecoëfficiënt en daarmee van de verticale (on)doorlatendheid worden verkregen. Hierbij dient MB datum:

23 CONTINU ELEKTRISCH SONDEREN de dissipatietest te worden voortgezet totdat de wateroverspanning tenminste met 5 % is afgenomen. In de praktijk komt dat overeen met circa / uur à 3/4 uur. Uit berekeningen en kwalitatieve vergelijking van de metingen wordt inzicht verkregen in het consolidatiegedrag van de grond. Voor het vaststellen van de heersende hydrostatische waterspanning in kleilagen is de dissipatietest in de meeste gevallen weinig geschikt, vanwege de benodigde lange aanpassingstijd en de onnauwkeurigheid. Klassenindeling EN-ISO 476- Voorafgaand aan de uitvoering diende een keuze te worden gemaakt binnen welke kwaliteitsklasse met bijbehorende toelaatbare meetonzekerheid het werk minimaal uitgevoerd moet worden. De klassenindeling heeft voornamelijk betrekking op de nauwkeurigheid van de gemeten parameters. Door invoering van de Eurocode is op Europees niveau de internationale sondeernorm EN-ISO 476- Electrical cone and piezocone testing ontwikkeld, welke de oorspronkelijke NEN 54 heeft vervangen. De nieuwe elektrische sondeernorm EN-ISO 476- is in opzet vergelijkbaar met de oude Nederlandse norm NEN 54 voor elektrische sonderingen. Een verschil tussen norm EN-ISO 476- met NEN 54 is dat in de nieuwe norm de nauwkeurigheid van de meetresultaten wordt gekoppeld aan het toepassingsgebied met bijbehorend bodemkenmerken / geschiktheid voor interpretatie en afleiding van bodemparameters. Verder is de meting van de waterspanning genormeerd. In de Europese tabel van sondeerklassen worden de sondeerklassen ingedeeld naar de toepassing van de sondering, zie onderstaande tabel. MB datum:

24 CONTINU ELEKTRISCH SONDEREN Toepassing klassen volgens NEN-EN-ISO 476-: Toepassing Klasse Test type TE Gemeten parameter Toegestane minimum nauwkeurigheid a Conus weerstand 35 kpa of 5 % Mantel wrijving 5 kpa of % Waterspanning kpa of % Helling Sondeerlengte, m of % Conus weerstand kpa of 5 % Maximum lengte tussen metingen Grondsoort b Gebruik Interpretatie c mm A G, H TE TE Mantel wrijving 5 kpa of 5 % Waterspanning 5 kpa of 3 % Helling mm A B C D G, H* G, H G, H G, H Sondeerlengte, m of % Conus weerstand kpa of 5 % 3 TE TE Mantel wrijving 5 kpa of 5 % Waterspanning d 5 kpa of 5 % Helling 5 5 mm A B C D G G, H* G, H G, H Sondeerlengte, m of % 4 TE Conus weerstand 5 kpa of 5 % Mantel wrijving 5 kpa of % Sondeerlengte, m of % 5 mm A B C D G* G* G* G* NOOT Richtlijnen voor gebruik van Tabel zijn gegeven in bijlage F. NOOT Voor uiterst slappe gronden maken soms nog hogere nauwkeurigheden noodzakelijk. a b c d De toegestane minimum nauwkeurigheid van de gemeten parameters is de grootste van de twee genoemde. De relatieve nauwkeurigheid geldt voor de gemeten waarde en niet voor het meetbereik. Volgens ISO 4688-: A Homogene gronden bestaande uit zeer slappe tot stijve kleien (en silt) (q c < 3 MPa) B Gemengde bodemprofielen met slappe tot stijve kleien (q c 3 MPa) en matig vaste tot vaste zanden (conusweerstand 5 MPa q c < MPa) C Gemengde bodemprofielen met stijve kleien (conusweerstand,5 MPa q c < 3 MPa) en zeer dichte zanden (q c > MPa) D Zeer stijve tot harde kleien (q c 3 MPa) en zeer vaste grove gronden (q c MPa) G vaststelling bodemprofiel en bepaling van grondsoort met een laag niveau van onzekerheid G* indicatieve vaststelling bodemprofiel en bepaling van grondsoort met een hoog niveau van onzekerheid H interpretatie met betrekking tot ontwerp met een laag niveau van onzekerheid H* interpretatie met betrekking tot ontwerp met een hoog niveau van onzekerheid Waterspanning kan alleen worden gemeten als TE wordt toegepast. Voor projecten, waarbij parameters op basis van Tabel.b NEN worden afgeleid, is een hoge nauwkeurigheidsklasse gewenst. Het is echter in een bodemgesteldheid met zowel zeer slappe grondlagen als zeer vaste zandlagen met hoge conusweerstanden onmogelijk om aan de eisen van toepassing klasse voldoen zoals ook blijkt uit de bovenstaande tabel. Het bij Fugro gehanteerde MB datum:

25 CONTINU ELEKTRISCH SONDEREN meetsysteem voor sonderen is bijzonder nauwkeurig door toepassing van digitale conussen, strikte kwaliteitscontroles en calibraties. In de praktijk is gebleken dat standaard Fugro sonderingen in de nieuwe norm tenminste in toepassingsklasse 3 vallen en voor een groot deel binnen klasse. Sonderingen volgens toepassingsklasse 3 in de nieuwe norm zijn vergelijkbaar met sonderingen volgens klasse van de oude NEN 54. Toepassingklasse sonderingen kunnen alleen met speciale gevoelige conussen met een beperkt meetbereik en een kleibodemprofiel met q c < 3 MPa worden bereikt. In bodemprofielen waarin zowel zeer slappe lagen als zeer vaste lagen voorkomen kan de hoogste meetnauwkeurigheid van klasse enigszins worden benaderd door aanvullende maatregelen en procedures. Toepassingklasse sonderingen kunnen in bodemprofielen, waarin zowel zeer slappe lagen als zeer vaste lagen voorkomen, alleen worden verkregen door toepassing van digitale conussen met regelmatige calibraties, aanvullende uitvoeringsmaatregelen en kwaliteitscontroles. Toepassingsklasse is in deze bodem niet haalbaar. De enige praktische indicatie over de bereikte sondeerklasse is controle van calibraties en -puntsverlopen tussen het begin en eind van de sondering. In de praktijk komt het af en toe voor dat sonderingen worden uitgevoerd, waarbij door de opdrachtgever is aangegeven dat de maaiveldhoogte niet ten opzichte van een vast referentiepeil (NAP) behoeft te worden vastgelegd. Deze sonderingen voldoen derhalve op dit punt niet aan EN-ISO Klassenindeling NEN 54 De norm NEN 54 ging uit van vier kwaliteitsklassen. Voorafgaand aan de uitvoering diende een keuze te worden gemaakt binnen welke kwaliteitsklasse met bijbehorende toelaatbare meetonzekerheid het werk minimaal uitgevoerd moet worden. De klassenindeling heeft voornamelijk betrekking op de nauwkeurigheid van de gemeten conusweerstand, plaatselijke wrijvingsweerstand en diepte, zoals blijkt uit de onderstaande tabel. klasse Meetgrootheid toelaatbare meetonzekerheid meetinterval 3 4 Conusweerstand,5 MPa of 3% Plaatselijke wrijvingsweerstand, MPa of % Helling Sondeerdiepte, m of % Conusweerstand,5 MPa of 5% Plaatselijke wrijvingsweerstand,5 MPa of 5% Helling Sondeerdiepte, m of % Conusweerstand,5 MPa of 5% Plaatselijke wrijvingsweerstand,5 MPa of % Helling Sondeerdiepte, m of % Conusweerstand,5 MPa of 5% Plaatselijke wrijvingsweerstand,5 MPa of % Sondeerlengte, m of % Opmerking: De toelaatbare meetonzekerheid is de grotere waarde van de absolute meetonzekerheid en de relatieve meetonzekerheid. De relatieve meetonzekerheid geldt voor de meetwaarde en niet voor het meetbereik. o o 5 o mm 5 mm mm mm Vergelijking van de gespecificeerde nauwkeurigheden van de NEN 54 en NEN-EN-ISO 476- laat zien dat de nauwkeurigheid van de meest in NL gehanteerde sondeerklasse volgens NEN 54 iets hoger ligt dan die van de toepassingklasse 3 volgens de ISO norm. MB datum:

26

27 Uitgangspunten Gehanteerde sondering : DKM Paaltype : Prefab betonpaal Schachtafmeting : / 5 mm Berekening negatieve kleef De representatieve waarde van de maximale negatieve kleefbelasting op een alleenstaande paal volgens NEN bedraagt: F nk;rep = (d i K o; tanδ i σ' v;gem;i ).O s;gem = 96 kn Waarin: In dit geval: d i = Dikte van de betreffende laag. (zie tabel) K o;i.tan δ i = Product van de karakteristieke waarde van de neutrale gronddruk factor en de tangens van de wrijvingshoek tussen paal en grond voor de betreffende laag.,5 σ' v;gem;i = Karakteristieke waarde van de gemiddelde effectieve verticale spanning in de betreffende laag i. (zie tabel) O s;gem = Omtrek van de paalschacht. (zie tabel) Laag Van / tot [m t.o.v. VP] Dikte d [m] γ i;rep [kn/m 3 ] σ' v;i;gem [kn/m ] K o;i.tan δ i [ - ] O s;gem [m] F nk;rep,i [kn], / -,, 7 7,,5, 8,5 -, / -3,, 9 38,5,5, 9,6 3-3, / -5,, 5 48,,5, 4, 4-5, / -6,5,5 3 55,5,5,,7 5-6,5 / -7,5, 6,5,5, 5,6 6-7,5 / -8,5, 5 7,,5, 7,5 Totaal 96, De rekenwaarde van de maximale negatieve kleefbelasting op een alleenstaande paal bedraagt: F nk;d = F nk;rep. γ f;nk = 35 kn Waarin: In dit geval: γ f;nk = Partiële factor voor de negatieve kleef (7.3..(b) van NEN 9997-).,4 - BEREKENING NEGATIEVE KLEEF Opdr. : BEWAARPLAATS AAN DE SCHANSDIJK 3 TE DE HEEN Bijl. : A

28 Uitgangspunten Gehanteerde sondering : DKM Paaltype : Prefab betonpaal Paalpuntniveau : Vast Punt -8,5 m Schachtafmeting : / 5 mm Maximale draagkracht van de paalpunt De maximale puntweerstand volgens (e) van NEN bedraagt: q b;max = ½. α p. β. s. ((q c;i;gem + q c;ii;gem )/ + q c;iii;gem ) = 4,7 MPa. ( 5 MPa, limietwaarde conform NEN 9997-) Waarin: In dit geval: q c;i;gem = De gemiddelde waarde van de conusweerstanden over traject I (,7 à 4 x D eq onder de punt)., MPa q c;ii;gem = De gemiddelde minimale waarde van de conusweerstanden over traject II (,7 à 4 x D eq onder de punt)., MPa q c;iii;gem = De gemiddelde minimale waarde van de conusweerstanden over traject III (8 x D eq boven de punt). 9,4 MPa α p = Paalklassefactor (tabel 7.c, NEN 9997-)., - β = Factor voor de paalvoetvorm., - s = Factor voor de vorm van de dwarsdoorsnede van de paalvoet., - De maximale draagkracht van de paalpunt volgens (c) van NEN bedraagt: R b;cal;max;i = A punt. q b;max;i. = 98 kn Waarin: In dit geval: A punt = Oppervlak van de paalvoet.,65 m² BEREKENING EN TOETSING REKENWAARDE NETTO DRAAGKRACHT Opdr. : BEWAARPLAATS AAN DE SCHANSDIJK 3 TE DE HEEN Bijl. : A.

29 Maximale paalschachtwrijving De maximale paalschachtwrijving volgens (c) van NEN bedraagt: q s;max = α s. q c;z;a =, MPa Waarin: In dit geval: α s = Factor voor de invloed van de uitvoering en het paaltype (tabel 7.c, NEN 9997-)., - q c;z;a = De gemiddelde waarde van de conusweerstanden over het traject waarover schachtwrijving wordt berekend., MPa De maximale schachtwrijvingskracht volgens (c) van NEN bedraagt: R s;cal;max;i = O s;δl;gem. ΔL. q s;max. = 33 kn Waarin: In dit geval: O s;δl;gem = Gemiddelde omtrek van de paalschacht., m ΔL = Traject voor berekening schachtwrijving. 3, m Maximale draagkracht De maximale draagkracht van de paal volgens (c) van NEN bedraagt: R c;cal = R b;cal;max;i + R s;cal;max;i = kn De karakteristieke waarde van de maximale draagkracht van de paal volgens (5) van NEN bedraagt: R c;k = ( R c;cal ) gem ( R c;cal ) min Min ; ξ3 ξ 4 = 879 kn Waarin: In dit geval: ξ 3 = Correlatiefactor volgens tabel A.a van NEN ,39 - ξ 4 = Correlatiefactor volgens tabel A.a van NEN ,39 - Voor de rekenwaarde van de maximale draagkracht van de paal kan volgens (3) en (4) van NEN worden aangehouden: R c;d = R c;k / γ R = 73 kn Waarin: In dit geval: γ R = γ b = γ s = Partiële factor volgens tabel A.6 van NEN , - BEREKENING EN TOETSING REKENWAARDE NETTO DRAAGKRACHT Opdr. : BEWAARPLAATS AAN DE SCHANSDIJK 3 TE DE HEEN Bijl. : A.

30 Toetsing van UGT type B: Voor de UGT geldt volgens 7.6..() van NEN 9997-: F c;d < R c;d Voor de UGT type B kan het zakkingscriterium dat in.4.9(b) van NEN is gegeven, worden vervangen door: F c;d + F nk;d < R c;d Waarin: In dit geval: F c;d = Rekenwaarde van de belasting in kn. F nk;d = Rekenwaarde van de negatieve kleefbelasting. 35 kn R c;d = Rekenwaarde van de maximale draagkracht van de paal. 73 kn Bovenstaande formule kan worden bewerkt tot de volgende voorwaarde: F c;d < R c;net;d Waarin: In dit geval: R c;net;d = R c;d - F nk;d = De rekenwaarde van de netto draagkracht van de paal, rekening houdend met de negatieve kleefbelasting. 597 kn Indien aan de bovenstaande voorwaarde wordt voldaan, dan bezwijkt de grond rondom de paal niet. De vervormingen van de paalkop zullen beperkt blijven, zodat hiermee ook de andere grenstoestanden worden ondervangen. In tabel 3- zijn de waarden gepresenteerd van R c;net;d. BEREKENING EN TOETSING REKENWAARDE NETTO DRAAGKRACHT Opdr. : BEWAARPLAATS AAN DE SCHANSDIJK 3 TE DE HEEN Bijl. : A.3

31 UITVOERING HEIWERK Algemene richtlijnen Voor algemene richtlijnen betreffende het heien van de palen wordt verwezen naar NEN-EN 699 Uitvoering van bijzonder geotechnisch werk - Verdringingspalen. Daarnaast wordt verwezen naar: - voor prefab betonpalen: de KIWA beoordelingsrichtlijn BRL 357 d.d voor vibropalen: de KIWA beoordelingsrichtlijn BRL 356 d.d , bijlage C Werkwijze bij het vervaardigen van ingeheide en schokkend of trillend getrokken palen en de Nederlandse voornorm NVN 674, maart, Voorschriften Beton In de grond gevormde funderingselementen van beton of mortel. Toezicht dient plaats te vinden op basis van CUR Aanbeveling 4 Toezicht op de realisatie van paalfunderingen. In het bijzonder dient op de volgende aspecten te worden gelet. Heivolgorde De eerste paal van het project dient te worden geheid ter plaatse van een sondering aangezien de draagkracht van de palen berekend is met behulp van sonderingen. De relatie van het heigedrag met het sondeerbeeld kan worden vastgesteld door het aantal slagen per,5 m paalzakking te registreren (kalenderen). Het bij de eerste sondering gevonden kalenderbeeld wordt als maatstaf voor de overige palen genomen. Van iedere paal dient derhalve, over het traject in de draagkrachtige zandlaag, de kalender te worden opgenomen. Voor iedere volgende sondering is het noodzakelijk om het kalenderbeeld te controleren en zonodig de maatstaf bij te stellen. Bij een verschil in inheiniveau tussen de sonderingen, verdient het aanbeveling het heiwerk aan te vangen bij het diepste niveau. Aangezien dan van laag naar hoog wordt geheid is een betere controle mogelijk op het benodigde inheiniveau voor de overige palen. Bij het heien van grote groepen palen dient van binnen naar buiten te worden gewerkt. Door het verdichten van zandlagen, kan een andere volgorde onnodig zwaar heiwerk tot gevolg hebben. Heiblok-paal-draagkracht verhouding Doorgaans wordt gezocht naar een verhouding heiblok-paal-draagkracht die een eindkalender oplevert van 5 à 5 slagen per,5 m. Het in het advies aangegeven heiblok is bepaald met behulp van de heiformule van Sprenger-Potma, die over het algemeen een redelijk goede voorspelling geeft van de eindkalender van palen die hun draagkracht hoofdzakelijk aan puntweerstand ontlenen. Mede omdat de positieve kleef veelal een geringe invloed op de kalender heeft, maar wel een grote bijdrage in de draagkracht kan hebben, dient de maatgevende kalender te worden bepaald aan de hand van het heigedrag ter plaatse van de sonderingen. Afwijkende kalenderwaarden Een afwijkende kalender kan worden veroorzaakt door de bodemopbouw of door paalbreuk. Ook andere factoren kunnen van invloed zijn op de kalenderwaarde, waarbij niet altijd sprake hoeft te zijn van een afwijkende draagkracht, zoals hieronder is aangegeven: Factor - natte of oude mutsvulling - wisselende energieafgifte van het blok - andere pompzetting - wijziging in de weersomstandigheden waardoor de koeling verandert; warmer weer: kouder weer: - verdichting zandpakket - tijdelijke wateroverspanning tijdens het heien Hoger x x x x Kalender Lager x x x x x -

32 Een in vastheid wisselende tussen- of bovenzandlaag kan eveneens tot afwijkende kalenderwaarden leiden. Bij houten palen met betonopzetter kan een vaste bovenzandlaag leiden tot een hoge kalender zonder dat sprake is van een hogere draagkracht. Bij een lage kalenderwaarde kan sprake zijn van een te lage draagkracht. Bij twijfel is het noodzakelijk contact op te nemen met de constructeur en de grondmechanisch adviseur. In onderling overleg kan dan tot één of meer van de volgende maatregelen worden besloten: - het na-heien van palen, waarbij over een traject van,5 m het aantal slagen per,5 m paalzakking wordt geregistreerd; op deze wijze kan worden onderzocht in hoeverre wateroverspanning de oorzaak is - het uitvoeren van controlesonderingen, om te onderzoeken in hoeverre een afwijkende bodemopbouw de oorzaak is - het akoestisch doormeten van de paal om eventuele paalbreuk op te sporen - het uitvoeren van een dynamische en/of statische proefbelasting om de werkelijke draagkracht van de paal vast te stellen. Uitgebreide informatie over de uitvoering van paalfunderingen, het dynamisch proefbelasten en het akoestisch doormeten van palen is gegeven in onze brochures, welke op aanvraag beschikbaar zijn. Gezien de vele factoren die een heiwerk kunnen beïnvloeden, is deskundig toezicht een vereiste. Van iedere paal dienen alle van belang zijnde gegevens te worden geregistreerd. Dit betreft niet alleen de kalender en het uiteindelijke inheiniveau, doch ook zaken als het type heiblok, de afstelling van het heiblok, de heivolgorde, het tijdstip, het gebruik van een nieuwe mutsvulling, de paallengte, het eventueel doorheien met een stalen oplanger, het maaiveld- resp. werkniveau, een eventuele bemaling tijdens het heiwerk en andere relevante gegevens. -