Nota van Uitgangspunten Integrale herziening bestemmingsplan De Baan en Sotaweg

Transcriptie

1 Nota van Uitgangspunten Integrale herziening bestemmingsplan De Baan en Sotaweg Datum: mei 2015

2 1 NOTA VAN UITGANGSPUNTEN 1.1 Aanleiding Op 13 september 2005 heeft de raad van de gemeente Alkemade bestemmingsplan De Baan en Sotaweg vastgesteld. Op 17 december 2007 is hierop een correctieve herziening vastgesteld. In zowel het bestemmingsplan als de correctieve herziening is de grond in hoofdzaak bestemd voor gebruik door bedrijven in de glastuinbouw of onderzoek en is er mogelijkheid voor bedrijfswoningen in het lint. Het is een wettelijke plicht de bestemmingsplannen te herzien binnen 10 jaar na het onherroepelijk worden van het plan. Dit is de directe aanleiding om het plan te herzien, maar dat levert meteen een mogelijkheid om het bestemmingsplan aan te passen aan de huidige situatie en wensen. 1.2 Doel Deze Nota van Uitgangspunten (NvU) is opgesteld om de kaders en randvoorwaarden van het nieuwe bestemmingsplan De Baan en Sotaweg inzichtelijk te maken. De NvU is dan ook bedoeld als opmaat voor het nieuwe bestemmingsplan dat planologische duidelijkheid moet bieden aan de aanwezige bedrijven en andere gebruikers van het gebied. Dit gebeurt door ruimtelijke (on)mogelijkheden te verankeren wat betreft voortzetting van bedrijfsvoering, toegestane typen bedrijfsvoering, uitbreidingsmogelijkheden maar ook voor de aanwezige niet-agrarische functies in het gebied. 1.3 Leeswijzer Na een korte beschrijving van de aanleiding en het doel van de herziening van het bestemmingsplan in hoofdstuk 1 wordt er in hoofdstuk 2 een uiteenzetting gegeven van de ruimtelijke kaders en wordt in de hoofdstukken 3 en 4 aan de hand van een omschrijving en analyse van het plangebied geschetst hoe het nieuwe bestemmingsplan er in hoofdlijn uit komt te zien. Ten slotte volgt er nog een uitleg over de benodigde onderzoeken en een globale planning. Gemeente Kaag en Braassem Nota van Uitgangspunten Integrale herziening bestemmingsplan De Baan en Sotaweg Pagina 2 van 10

3 2 RUIMTELIJK BELEIDSKADER 2.1 Rijksbeleid Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte heeft als doel dat Nederland in 2040 concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig is. Daarbij gaat de visie uit van het decentraal, tenzij.. principe. Hiermee wordt de ruimtelijke ordening meer neergelegd bij gemeenten en provincies. Een rijksverantwoordelijkheid kan aan de orde zijn als: een onderwerp nationale baten en/of lasten heeft en de doorzettingskracht van provincies en gemeenten overstijgt; over een onderwerp internationale verplichtingen of afspraken zijn aangegaan; een onderwerp provincie- of landoverschrijdend is en ofwel een hoog afwentelingsrisico kent of in beheer bij het rijk is. Er is daarmee geen sprake van een rijksverantwoordelijkheid, maar het versterken van de greenports past wel in de structuurvisie omdat greenports als één van de topsectoren is benoemd waar extra aandacht naar uitgaat. Ladder voor duurzame verstedelijking Bij nieuwe ontwikkelingsmogelijkheden moet worden aangetoond dat de gekozen mogelijkheid zich op de goede locatie bevindt. Hiervoor moeten drie treden worden doorlopen in de onderbouwing die in het bestemmingplan zullen worden opgenomen: Is er een regionale behoefte? Is (een deel van) de behoefte op te vangen binnen het bestaand stedelijk gebied? Is de locatie goed genoeg bereikbaar? Voor uitbreiding van de mogelijkheden voor glastuinbouw, een toename van meer dan 10 woningen of de vestiging van nieuwe bedrijven is onderbouwing nodig in hoeverre wordt voldaan aan de ladder. De behoefte aan glastuinbouw en daaraan gerelateerde bedrijven wordt onder andere onderbouwd door de visie van Greenport Aalsmeer. 2.2 Provinciaal beleid Zuid-Holland De Provinciale Staten van provincie Zuid-Holland hebben op 9 juli 2014 de Visie Ruimte en Mobiliteit (VRM) vastgesteld. Deze visie geeft de gewenste ruimtelijke ontwikkelingsrichting binnen de provincie weer en wordt hierin aangevuld door het Programma ruimte en de Verordening Ruimte die deze richting verduidelijken en juridisch verankeren waar nodig. In de VRM is het plangebied opgenomen als glastuinbouwgebied waar enkel glastuinbouwbedrijven zijn toegestaan. In de VRM wordt tevens het belang van Greenport Aalsmeer onderschreven en momenteel is de provincie bezig de VRM te wijzigen zodat de visie van de Greenport ook een plaats hierin krijgt. In overleg met de provincie zal bezien worden in hoeverre ander gebruik zoals open teelt of glastuinbouwgelieerde bedrijvigheid mogelijk is in het gebied. 2.3 Sectoraal beleid: Greenport Aalsmeer Onze gemeente is aangesloten bij de Greenport Aalsmeer en als Greenport is samengewerkt aan een visie voor het gebied. In de visie wordt per glastuinbouwgebied aangegeven wat de gewenste ontwikkelingsrichting is. Door deze afstemming kunnen de verschillende partijen binnen de Greenport elkaar zo goed mogelijk versterken. Voor het plangebied is in deze visie Gemeente Kaag en Braassem Nota van Uitgangspunten Integrale herziening bestemmingsplan De Baan en Sotaweg Pagina 3 van 10

4 aangegeven dat het een kleinschalig glastuinbouwgebied is en blijft. Op die basis is het gewenst het plangebied voor glastuinbouw te bestemmen maar wel mogelijkheden te creëren voor meer bouwhoogte, laboratoria of combinaties tussen teelt en transport. Specifiek voor dit gebiedstype liggen er bovendien kansen bij duurzaamheid en het faciliteren van modernisering. Duurzaamheid is een belangrijk speerpunt om de sector toekomstbestendig te houden, te denken valt aan aansluiting op de OCAP CO2 leiding, gezamenlijke warmteprojecten of collectieve initiatieven voor waterzuivering. Waar mogelijk zal dit worden gefaciliteerd in het bestemmingsplan. 2.4 Gemeentelijk beleid Maatschappelijk Ruimtelijke Structuurvisie De gemeenteraad van Kaag en Braassem heeft in november 2011 de Maatschappelijk Ruimtelijke Structuurvisie (MRSV) 2025 vastgesteld. Het gebied is hierin aangemerkt als glastuinbouwgebied. De glastuinbouw in Kaag en Braassem is kleinschalig. De gemeente wil in overleg met ondernemers zoeken naar nieuwe mogelijkheden om glastuinbouw een kansrijke toekomst te geven. Dit kan door thema s als duurzaamheid, kennis, intensivering, specialisatie, innovatie en onderwijs. De ondernemer krijgt ter bevordering van een gezond ondernemerschap de ruimte om innovatieve activiteiten te ontplooien en er zijn mogelijkheden voor glastuinbouwgerelateerde bedrijvigheid. De lintstructuur in de kassengebieden zijn mede bepalend voor de identiteit van Roelofarendsveen en Oude Wetering, het is dan ook van belang dat deze linten herkenbaar blijven in het gebied. Raadsakkoord Anders denken, anders doen In het raadsakkoord zijn vernieuwing van het besluitvormingsproces en betrekken aan de voorkant twee van de speerpunten. Ook wordt er in het akkoord genoemd dat de gemeente ontwikkeling van kenniscentra stimuleert en een positieve grondhouding heeft bij verbreding van bedrijfsactiviteiten. Voor het betrekken aan de voorkant is ervoor gekozen om de inwoners en gemeenteraad al samen te brengen voordat deze Nota van Uitgangspunten werd opgesteld, in plaats van het ambtelijk opstellen van de nota en vervolgens pas het gesprek aan te gaan. Deze startbijeenkomst is 29 april 2015 gehouden. Ook in het verdere proces zullen de belanghebbenden beter worden betrokken. Er worden inloopavonden gepland bij terinzagelegging van het voorontwerp en ontwerp, zodat eventuele vragen kunnen worden beantwoord en opmerkingen kunnen worden meegenomen. Ook is er als extra middel voor betrokkenheid een nieuwsbrief gepland die huis aan huis wordt verspreid. Door de brede betrokkenheid aan de voorkant wordt er uiteindelijk een beter overwogen besluit genomen. Bestemmingplan De Baan Sotaweg (2005/2007) Het geldende bestemmingsplan is het uitgangspunt voor het nieuwe plan. Hierin zijn voornamelijk grote glastuinbouw- en onderzoeksbestemmingen opgenomen en zijn er verder de burgerwoningen, de molen, de hoofdwegen en een deel van het water positief bestemd. De bedrijfswoningen zijn mogelijk in een strook langs de weg. Bestemmingsplan Geestweg en Floraweg Dit bestemmingsplan is in 2013 vastgesteld en gaat over een vergelijkbaar gebied met vergelijkbare opgaven, kansen en uitdagingen. In dit bestemmingsplan is een grote Gemeente Kaag en Braassem Nota van Uitgangspunten Integrale herziening bestemmingsplan De Baan en Sotaweg Pagina 4 van 10

5 glastuinbouwbestemming opgenomen waarbinnen kassen en bedrijfswoningen maar ook vollegrondsteelt en na planwijziging glastuinbouw gelieerde bedrijven en recreatie mogelijk zijn. Hierdoor is er zoveel mogelijk flexibiliteit, maar blijven de rechten duidelijk. Ook is een groot aantal voormalige bedrijfswoningen die niet meer als zodanig in gebruik zijn ombestemd naar burgerwoning. Ter ondersteuning van de aanwezige glastuinbouw zijn de bouwmogelijkheden voor kassen, schuren en bedrijfswoningen vergroot. 2.5 Waterbeleid hoogheemraadschap van Rijnland Water en ruimtelijke ordening zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het plangebied maakt in waterstaatkundig opzicht deel uit van het hoogheemraadschap van Rijnland, die als waterkwantiteitsbeheerder voor de polderwateren en de boezemwateren optreedt. Om problemen met wateroverlast te voorkomen en om een goede waterkwaliteit te waarborgen in het plangebied hanteert het hoogheemraadschap de watertoets, vastgelegd in de Handreiking Watertoets. Deze Handreiking omschrijft een aantal relevante kaders en voorwaarden met betrekking tot de herziening van het bestemmingsplan. Zo is de demping van primaire watergangen niet toegestaan en zijn overige dempingen van watergangen enkel toegestaan mits het waterhuishoudkundig aantoonbaar geen problemen oplevert en er sprake is van 100% compensatie in hetzelfde peilvlak. Ook schrijft het beleid van het hoogheemraadschap voor dat bij de aanleg van verhard oppervlak (500m2 tot m2) er 15% van de toename van verhard oppervlak als waterberging moet worden gecompenseerd in hetzelfde peilvak. Tevens mogen nieuwe watergangen bij aanleg niet doodlopend zijn, mag het oppervlaktewaterpeil niet veranderen en mag er in principe geen overkluizing plaatsvinden. Deze regels vormen de basis, maar in het bestemmingsplan kan hierop worden ingespeeld zodat de ontwikkelingsmogelijkheden voor de aanwezige bedrijven toch zo groot mogelijk zijn. 3 BESCHRIJVING EN ANALYSE PLANGEBIED 3.1 Plangebied Het plangebied ligt in het noorden van de kern Roelofarendsveen (Sotaweg) en het westen van de kern Oude Wetering (De Baan) en maakt onderdeel uit van de Gogerpolder. Het gebied wordt in het westen begrensd door de A4 en een stukje door bedrijventerrein De Lasso, in het noorden door de Ringvaart en in het oosten en zuiden door de uitbreidingswijken van Oude Wetering en Roelofarendsveen. Het gebied is grotendeels in gebruik voor glastuinbouw, maar ook voor een groot deel voor onderzoek verbonden aan NAKtuinbouw dat gelegen is aan de Sotaweg. Aan de noordzijde is tussen het glastuinbouwgebied en de Ringvaart een dijk waar onder andere een molen op is gesitueerd. Het plangebied is ca. 85 ha groot. Op de onderstaande kaart is met rood het betreffende gebied aangegeven. Gemeente Kaag en Braassem Nota van Uitgangspunten Integrale herziening bestemmingsplan De Baan en Sotaweg Pagina 5 van 10

6 3.2 Gebiedskenmerken Actieve en inactieve tuinders en burgerbewoning In het gebied zijn met name bedrijven gevestigd die zich bezig houden met snijbloemen en broeierij. Overige teelten zijn vooral plantenteelt, potplantenteelt, heester- en boomkwekerijen. Totaal zijn er circa 23 tuinders actief in het gebied. Een groot gedeelte van de (voormalige) bedrijfswoningen in het plangebied wordt bewoond door particulieren. Veelal zijn het extuinders uit het gebied zelf die hun achterliggende bedrijfskavel hebben verkocht. De burgerwoningen kunnen een beperking opleveren voor de achterliggende agrarische percelen voor wat betreft bestaande mogelijkheden en uitbreidingsmogelijkheden, aangezien er een afstandnorm gehanteerd wordt tussen woningen en kassen van 25 meter. Het huidige agrarische gebruik vindt vaak plaats op smalle percelen die omgeven zijn door watergangen. Ongeveer 90% van het voor glastuinbouw of onderzoek bestemde gebied wordt ook als zodanig gebuikt. Op sommige locaties in het gebied is sprake van de aanwezigheid Gemeente Kaag en Braassem Nota van Uitgangspunten Integrale herziening bestemmingsplan De Baan en Sotaweg Pagina 6 van 10

7 van restkavels. Dit zijn (inactieve) kavels die door bv. schaalvergroting, herverkaveling e.d. zijn ontstaan en waarvan de verwachting is dat ze door de kleine omvang en de ligging niet meer duurzaam gebruikt kunnen worden voor een glastuinbouwbedrijf. Deze zijn immers doorgaans niet rendabel zijn bij een beperkte omvang. Totaal is er 25,5ha kas aanwezig en 4,4ha schuur. Een deel van de schuren wordt gebruikt voor het broeien van bollen. Water In het gebied bevindt zich één centraal gelegen hoofdwatergang met daar vanuit vele kleine watergangen. Bij uitbreiding van een bedrijf door perceelvergroting worden deze kleine watergangen gedempt. Bij uitbreiding van het oppervlakte aan kassen en schuren en het dempen van sloten is het nodig om elders in het peilgebied water te graven ter compensatie. Om uitbreiding mogelijk te maken is een goede oplossing voor het graven van compensatiewater gewenst. Een mogelijke oplossing hiervoor is het gebruik van een waterbank waarin de rechten van eerder gegraven water worden verhandeld. Ook een kassenbank, waarbinnen gesaneerde kassen recht geven op een zelfde omvang nieuwe kas, kan hieraan bijdragen. Om de waterbank te vullen kan er in het gebied gezocht worden naar restkavels die kunnen worden afgegraven als er behoefte is aan compensatiewater. Voor goede afspraken op het gebied van water is overleg met het hoogheemraadschap cruciaal. Afwatering en daarbij behorend de aanwezigheid van afvalstoffen in het afvoerwater zijn een aandachtspunt waar mogelijk collectief oplossingen gevonden kunnen worden. Infrastructuur Het gebied wordt ontsloten via de Sotaweg en De Baan en de Googemolenweg die alle drie via of langs een woonwijk aansluiten op de Alkemadelaan. In het verleden zijn mogelijkheden onderzocht om de Sotaweg anders te ontsluiten via een nieuwe weg parallel aan de A4 en aansluitend op de Lasso. Hoewel dit een wens blijft zijn de kosten hiervan nog te hoog gebleken. De wegen worden ook steeds meer gebruikt door recreatief langzaam verkeer wat soms gevaarlijke situaties kan opleveren in combinatie met het vrachtverkeer. Een mogelijke oplossingsrichting hiervoor is bijvoorbeeld te vinden in het aanleggen van een voetpad op de Googemolenweg. 4 HOOFDLIJNEN BESTEMMINGSPLAN 4.1 Plansystematiek Er kan er uit verschillende plansystematieken gekozen worden. Afhankelijk van de aard van het plangebied, de ontwikkelingen binnen het plangebied en het daarmee samenhangende ruimtelijk beleid wordt de keuze voor een vorm gemaakt. Er zijn verschillende vormen, zoals een globaal, een flexibel en een gedetailleerd plan. Globaal bestemmingsplan Ten eerste kan een bestemmingsplan globaal van opzet zijn. In een globaal plan zijn, in een plangebied, vele gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden rechtstreeks toegelaten. Alleen wanneer een activiteit vanuit ruimtelijk oogpunt onaanvaardbaar wordt geacht, is deze niet toegestaan. Deze planvorm komt met name terug in bestemmingsplannen waarin het Gemeente Kaag en Braassem Nota van Uitgangspunten Integrale herziening bestemmingsplan De Baan en Sotaweg Pagina 7 van 10

8 plangebied nog in ontwikkeling is. Met een globale regeling kan direct worden ingespeeld op de gewenste ontwikkelingen. In dit geval kan geconstateerd worden dat voor het plangebied De Baan en Sotaweg een sec globaal plan vanwege de economische uitvoerbaarheid en de gewenste juridische duidelijkheid niet de voorkeur heeft. Flexibel bestemmingsplan Een flexibel plan daarentegen staat minder verschillende typen gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden, binnen een plangebied, rechtstreeks toe. Een flexibel plan geeft echter wel ruimte om alsnog gebruiks- of bebouwingsmogelijkheden toe te staan na een nadere beoordeling. Een voorbeeld hiervan is bestemmingsplan Braassemerland. Een sec flexibel plan is ook geen optie, het kan immers op gespannen voet komen te staan met gewenste ontwikkelingen van schaalvergroting en het willen inspelen op de vraag van de markt voor wat betreft investeringen in glastuinbouwgerelateerde bedrijven, specialistische functies, nichefuncties en het creëren van mogelijkheden voor onrendabele stukken / restkavels. Gedetailleerd bestemmingsplan Het opstellen van een gedetailleerd plan past ook niet bij de gewenste ontwikkelingsrichting voor het gebied en het creëren van mogelijkheden voor de glastuinbouw omdat slechts enkele gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden worden toegestaan. Vaak wordt een dergelijk plan dan ook opgesteld om een bestaande situatie vast te leggen, dus een conserverend plan en maakt een eventuele (uit)wisseling van functies dan ook niet mogelijk. Type bestemmingsplan Uitgaande van bovenstaande mogelijkheden wordt de voorkeur gegeven aan een combinatie tussen een flexibel en een globaal bestemmingsplan. Bij bestemmingsplan Geestweg Floraweg is dezelfde systematiek toegepast en in de startbijeenkomst met de raad en belanghebbenden is dit besproken dat een zelfde systematiek in hoofdlijnen gewenst is. 4.2 Uitkomsten startbijeenkomst Tijdens de bovengenoemde startbijeenkomst is duidelijk geworden dat het gebied glastuinbouwgebied moet blijven, maar dat er wel flexibel dient te worden omgegaan met restkavels in het gebied. Dit kan naar voorbeeld van bestemmingsplan Geestweg en Floraweg, maar dan wel toegespitst op dit gebied; zonder recreatie als speerpunt en meer gericht op kennisbedrijven. Het is daarbij niet zo dat recreatieve nevenactiviteiten in het gebied niet mogelijk zijn, maar het uitgangspunt voor een vervolgfunctie. De bovengenoemde flexibiliteit dient ook te worden doorgezet in de groeimogelijkheden voor de aanwezige of toekomstige bedrijven, dat is belangrijker dan behoud van het landschap. Door middel van een waterbank en kassenbank wordt uitbreiding eerder mogelijk, het is dan wel zaak dat deze goed worden geregeld en er gehandhaafd wordt als het beheer of de toepassing ervan onvoldoende zijn. De bestaande bedrijfswoningen kunnen als er geen behoefte meer aan is worden omgezet naar burgerwoningen, maar dit mag dan niet de aanwezige bedrijven belemmeren. In dat geval kan beter worden gekozen voor een plattelandswoning als die mogelijkheid bestaat. Om verrommeling tegen te gaan is het toevoegen van een enkele nieuwe woning in het lint te overwegen, maar grootschalige nieuwbouw van woningen past niet in het gebied. Het Gemeente Kaag en Braassem Nota van Uitgangspunten Integrale herziening bestemmingsplan De Baan en Sotaweg Pagina 8 van 10

9 vergroten van de bouwmogelijkheden van de bestaande woningen is wel gewenst, waarbij met één maat moet worden gemeten voor burger- en bedrijfswoningen. Door een pakketovername van gronden heeft de gemeente ook een perceel tuinbouwgrond in eigendom dat momenteel deels verhuurd wordt. Deze grond wordt binnenkort weer te koop aangeboden als deel van het tuinbouwareaal. Gezien de geringe omvang van het perceel is het de verwachting dat de grond vooral in aanmerking komt als grond voor schaalvergroting van een bestaand of nieuw bedrijf en niet voor een solitair bedrijf. Uniek aan het gebied is de combinatie tussen kenniscentrum en tuinbouw. Deze kracht wordt gecombineerd doorgezet. Zo is er voldoende mogelijkheid voor vergroting van de bestaande kennisbedrijven of het vestigen van nieuwe kennisbedrijven, maar gaat dit zo min mogelijk ten koste van de glastuinbouw. De mogelijke fusie tussen een aantal zelfstandige bestuursorganen (ZBO s) in Nederland biedt hierbij een kans voor versterking van het kenniscluster. 4.3 Conclusie in uitgangspunten Er wordt een nieuw integraal bestemmingsplan voor het gebied vastgesteld Het blijft een (glas)tuinbouwgebied Het plan past binnen het rijksbeleid Er wordt onderbouwd dat het plan past binnen de ladder voor duurzame verstedelijking In overleg met provincie Zuid-Holland worden de mogelijkheden voor open teelt en glastuinbouwgerelateerde (kennis) bedrijven bekeken Het plan voldoet aan de Ruimtelijke Visie Greenport Aalsmeer en benut de daarin genoemde aanbevelingen Het plan volgt de MRSV en het raadsakkoord en geeft mogelijkheden voor verbreding bij bedrijven, innovatieve activiteiten en glastuinbouwgerelateerde bedrijvigheid Het plan volgt de MRSV en houdt de linten in stand De belanghebbenden worden aan de voorkant betrokken Het huidige bestemmingsplan De Baan Sotaweg en het bestemmingsplan Geestweg en Floraweg vormen het vertrekpunt voor de systematiek Het beleid t.a.v. water wordt gerespecteerd en door inzet waterbank en kassenbank zo flexibel mogelijk gemaakt Er wordt voorzien in een heldere flexibele regeling voor restkavels Tuinbouw en kennisbedrijven zijn even belangrijk en versterken elkaar Bedrijfswoningen kunnen burgerwoning of plattelandswoning worden als daar behoefte aan is en bestaande bedrijven niet worden gehinderd Grootschalige woningbouw past niet in het gebied De bouwmogelijkheden voor kassen, bedrijfsgebouwen en woningen worden vergroot om beter aan te sluiten bij de huidige tijd Het plan zet in op versterking van het kenniscluster met zo min mogelijk beperkende gevolgen voor de glastuinbouw Gemeente Kaag en Braassem Nota van Uitgangspunten Integrale herziening bestemmingsplan De Baan en Sotaweg Pagina 9 van 10

10 5 MILIEUASPECTEN EN ONDERZOEKEN Er bestaat een duidelijke relatie tussen het milieubeleid en de ruimtelijke ordening. Met betrekking tot het bestemmingsplan houdt dit in dat er inzichtelijk gemaakt moet worden welke milieuaspecten een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling en aanwezigheid van de ruimtelijke functies binnen het plangebied. Te denken valt aan bodem, water, luchtkwaliteit en flora en fauna. 6 PLANNING - vaststelling nota van uitgangspunten juli offertetraject juni opstellen voorontwerpbestemmingsplan juli terinzagelegging voorontwerpbestemmingsplan en vooroverleg juli/augustus terinzagelegging ontwerpbestemmingsplan oktober vaststelling bestemmingsplan februari 2016 Gemeente Kaag en Braassem Nota van Uitgangspunten Integrale herziening bestemmingsplan De Baan en Sotaweg Pagina 10 van 10