Vraagstelling: wanneer en hoe

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Vraagstelling: wanneer en hoe"

Barbara Veenstra
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Vraagstelling: wanneer en hoe In opdracht van AgentschapNL heeft TNO het volgende onderzocht: 1. Wanneer is een cloud oplossing groen?! Wat is een groene cloud?! Welke factoren zijn hierbij van belang? NB werkplekken en bedrijfsnetwerken vallen hier buiten 2. Hoe kan een cloud groen worden gemaakt?! Welke veranderingen zijn er binnen organisaties nodig?! Welke service- en businessmodellen dragen bij?! Hoe kan inrichting en operationalisering ICT worden ingericht? NB hier dus nadruk op de afnemers Een inventariserend onderzoek: Zoek uit wat er voor deze vragen bekend is 1

2 Achtergrond: cloud, groene ICT Cloud Computing! wordt beschouwd als een methode om efficiënter en effectiever met ICT-middelen om te gaan Onder de noemer Groene ICT! is momenteel veel aandacht voor de energie-efficiëntie van met name individuele datacenters Cloud: ICT-bronnen ter beschikking stellen als het ware een taxi pool Groen: Minimale carbon footprint per business-eenheid ( passagier ) 2

3 Een cloud is groen wanneer 1. Het energieverbruik minimaal is, dwz. er zo efficiënt én effectief mogelijk gebruik wordt gemaakt van energie 2. De uitstoot van het energieverbruik minimaal is, dwz. de gebruikte energie met zo min mogelijk CO 2 -uitstoot wordt opgewekt Energieverbruik: wat nodig is om de taxi s te laten rijden én om te stallen, onderhouden enz. Efficiëntie: zo veel mogelijk passagiers in de rijdende taxi s vervoeren Uitstoot: taxi s zo schoon mogelijk laten rijden; van elke brandstof is bekend hoe schoon deze is Effectiviteit: zo min mogelijk energie steken in zaken die niet gebruikt worden om passagiers te vervoeren 3

4 Andere overwegingen Productie: Energie nodig om de taxi te produceren, af te leveren en af te voeren Telt mee, maar heeft voor servers minder impact. Voor werkplekapparatuur meer. Gebruik: Worden efficiënte routes gereden of juist veel omwegen? Nut: Zijn alle ritjes wel echt nodig? Kan de afspraak niet telefonisch? Of met het OV of op de fiets? Groene software ; kan een fikse impact hebben, maar zal in de SURF-community al wel op orde zijn (~rekentijd) Stelt de vraag naar de hefboom van ICT 4

5 Energieverbruik cloud Energieverbruik zit in keten Energieverbruik ICTmiddelen... ScE, DCcE PUE(x) Overig energieverbruik (huisvesting, koeling, beheer ) Netwerk...! Industriemaat effectiviteit: PUE! Nuttig energieverbruik: ICT-middelen! Niet-nuttig energieverbruik: huisvesting, koeling, beheer, netwerk tussen aanbieder en afnemer, transport energie! Industriemaat efficiëntie: Server compute Efficiency (ScE) Datacenter compute Eff. (DCcE) Energy Consumption Ratio (ECR) 5

6 Cloud-specifiek: het netwerk Tussen een aanbieder en afnemer van clouddiensten ligt een netwerk! Hierdoor wordt het bepalen van het energieverbruik een ketenprobleem, waarbij het verbruik van het tussenliggende netwerk in principe tot het overig verbruik behoort! Studies van de IEEE laten zien dat naarmate ICT-middelen verschuiven naar de cloud de energie die nodig is voor transport kan stijgen naar 25% van het geheel! Het verschuiven van ICT-middelen naar de cloud maakt het mogelijk om deze middelen ook op plaatsen neer te zetten waar de energie duurzamer te verkrijgen is (lagere uitstoot) 6

7 Netwerk verbruikt ook energie Verhoudingen energieverbruik Energieverbruik (MJ) 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Data per taak (TB) Percentage energie servers Percentage energie netwerk Percentage energie storage 7

8 Cloud kan groen(er) door! Organisatie-maatregelen:! Beoordeel aanbieders met behulp van raamwerken als de CO 2 - prestatieladder! Implementeer een groenheids-performance-managementsysteem voor intern én extern gebruik! Service- en businessmodellen:! Consolideer ICT-middelen en implementeer capaciteitsmanagement! Stimuleer efficiënt gebruik: niet-interactieve diensten (die weinig netwerkverkeer veroorzaken) en marktmechanismen als spot instances (betalen naar uitnutting)! Neem groenheid mee in de interne prijsstelling van dienstverlening (TCO) om hiermee de vraag naar groen te stimuleren (b.v. doorberekenen energieverbruik) 8

9 Cloud kan groen(er) door! Inrichtings- en operationaliseringsmaatregelen:! Beoordeel datacenters aanbieder met raamwerken als OpenDCME, EU Code of Conduct voor Datacenters, Energy Star, BREEM, LEED! Beoordeel energiekeuze aanbieder door middel van de energiekaart! Cloud-specifieke maatregelen:! Weeg verschillende energieverbruiksscenario s (met variaties in locatie en afstand tussen aanbieder en afnemer) af; neem ICTmiddelen en overig verbruik mee 9

10 De energiekaart Bedrijf Kolen Gas Kern Overig Wind Zon Water Bio CO 2 / kwh Rad.Afv / kwh Anode 38.6% 43.9% - 5.7% 4.7% % 382.2g - Atoomstro % µg Centrica 15.8% 72.3% 3.4% 1.7% % 416.0g 300µg Delta 21.2% 50.2% 15.9% 2.7% 5.0% % 381.5g 480µg DGB Energie 27.7% 60.0% 7.5% 2.0% 2.2% % 462.9g 214µg Dong 13.9% 40.6% 1.2% 2.3% 1.8% % 1.0% 294.0g 40µg E.ON AG 28.0% 35.0% 26.0% - 3.0% - 6.0% 1.0% 420.0g 700µg E.ON Benelux 19.5% 57.2% 4.3% 3.3% 1.1% % 0.9% 376.9g 130µg Electrabel 14.1% 65.0% 2.0% 3.5% 0.7% % 1.1% 388.0g 61µg Eneco 9.2% 61.4% 2.0% 1.7% 4.6% % 0.9% 302.0g 100µg Energie direct 22.4% 57.8% 5.9% 3.1% 5.0% - 4.1% 1.7% 402.5g 176µg Essent 15.2% 39.2% 4.0% 2.1% 7.0% 0.004% 22.7% 9.8% 273.2g 119µg GDF Suez 12.0% 45.6% 16.2% 3.0% 1.0% % 2.2% 312.0g 487µg Greenchoice % 0.300% 39.9% 35.8%

11 Checklist afnemer q Bedrijfsstrategie afnemer: bv CO 2 -prestatieladder q Groene inkoop: beoordeel aanbieders cloud-diensten q Is de hele keten in kaart gebracht? (aanbieder, afnemer, netwerk) q Keus voor aanbieder afhankelijk van afstand (netwerk!) en gebruiksprofiel q Is de effiencymaat vastgesteld? (energie per FLOP, per MB, per gebruiker, per transactie) q Wordt de efficiencymaat gemeten en gerapporteerd? q Verreken intern op basis van energiegebruik/ efficiencymaat 11

12 Checklist aanbieder q Stel relevante efficiëntiematen vast (energie per FLOP, per MB, per gebruiker, per transactie) q Meten en rapporteren (transparantie) q Efficiënte inzet apparatuur: q virtualisatie q efficiënte scheduling en provisioning q zuinige hardware q zuinige ondersteunende middelen (datacenter) q Inkoop duurzame energie (als laatste) 12

13 Lessons learned! Nadruk op data centers:! Best practices, locaties! Efficiëntiematen, normen! Onderlinge vergelijkbaarheid situaties moeilijk:! Wat is de unit of service waar je je op baseert?! Welke rol spelen (dynamische) gebruiksscenario s?! Beeld is nog niet volledig:! Aandacht voor netwerk is nog laag! Aandacht voor rol software is nog laag! IT architectuur! Wat er is, is bij elkaar gezet 13

14 Feedback! Rapport is nog niet definitief! Sturen we graag na! Laat uw gegevens bij ons achter! Vragen en opmerkingen: Bram Spitzer Freek Bomhof ! Hoe gaat u met aan de slag?! Staat u voor keuzes die we hier nog niet hebben behandeld? 14

Vergelijkbare documenten

Bram Spitzer, Daniël Worm, Freek Bomhof, Mark Bastiaans Pieter Meulenhoff

Bram Spitzer, Daniël Worm, Freek Bomhof, Mark Bastiaans Pieter Meulenhoff Brassersplein 2 2612 CT Delft Postbus 5050 2600 GB Delft TNO-rapport 35649 Cloud computing: Grijs of Groen? over energie-efficiëntie en duurzaamheid van Infrastructure as a Service www.tno.nl T +31 88