Woonschepen in Vlagtwedde

Transcriptie

1 1 Woonschepen algemeen Woonschepen in Vlagtwedde De wet op woonwagens en woonschepen ontstond in 1918, nadat de overheid zag dat deze woonvormen een permanent karakter kregen. Men regelde hierin een aantal zaken, omdat er angst bestond voor negatieve ontwikkelingen (het ontstaan van sociale hinder, kinderen die niet naar school gingen). Deze wet (die sinds 1999 niet meer bestaat) bevatte artikel 31: "Alle provinciale-, plaatselijke- en waterschap verordeningen betreffende woonwagens en woonschepen vervallen bij het in werking treden dezer wet. De gemeenteraden blijven bevoegd bepalingen vast te stellen betreffende de plaats, door woonwagens en woonschepen bij verblijf binnen de gemeente in te nemen, alsmede omtrent de voldoening van gelden tot gering bedrag voor een standplaats op openbare plaatsen, wanneer het verblijf binnen de gemeente een bepaalden bij de verordening vast te stellen termijn te boven gaat. Deze termijn mag niet korter worden gesteld dan veertien al dan niet achtereenvolgende dagen binnen hetzelfde kalenderjaar." Bij het in werking treden van de wet destijds, werd opgemerkt dat het niet meer geoorloofd zou zijn, het verblijf in gemeentes aan woonschepen (en woonwagens) geheel te ontzeggen: "Met het in werking treden van de wet vervallen alle gemeentelijke verordeningen op het stuk der woonwagens. Alléén blijven de gemeenteraden bevoegd in de gemeente een bepaalde plaats aan te wijzen, waar woonwagens en woonschepen eventueel zich moeten bevinden. Het verblijf in de gemeente aan woonwagens en woonschepen geheel te ontzeggen, zal echter niet meer geoorloofd zijn". Simpel gesteld kwam het erop neer dat iedere gemeente (met water) aan tenminste één woonboot het gebruik van een ligplaats moest verstrekken. In de praktijk betekende het dat mensen met een woonboot zonder ligplaats op een zoektocht door Nederland een gemeente zonder ligplaats konden vinden. Daar konden ze dan een permanente ligplaats voor hun schip afdwingen. In de huidige Huisvestingswet is dit overgenomen in artikel 88, waarin staat: "De gemeenteraad stelt geen regels die leiden tot een algeheel verbod van het in gebruik nemen of geven van een woonschip op een ligplaats.". Woonboten vielen bij het opheffen van de wet op woonwagens en woonschepen niet onder de Woningwet, ze zijn daar bewust buiten gehouden. Destijds werd gedacht dat regelingen omtrent woonboten op gemeentelijk niveau opgenomen zouden worden in verordeningen. De VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) heeft een model(woonschepen)verordening opgesteld, die door gemeentes gebruikt zou kunnen worden. In de praktijk bleek dit niet op de verwachte manier te gebeuren, vaak werden geen of slechte verordeningen opgesteld of werd onzorgvuldig geknipt in de modelteksten. Later heeft de VNG de modelverordening ingetrokken, omdat "de VNG al enkele jaren geen actief beleid voert op het terrein van woonschepen en het huidige model verouderd is.". Er is geen ander model voor in de plaats gekomen. In de loop van de tijd ontstonden situaties waarbij de status van de woonboot gekoppeld is aan de wijze waarop deze afgemeerd is. Een afmeersituatie met beugels aan palen zou dan beoordeeld kunnen worden om aan een woonboot het labeltje "bouwwerk" (in de zin van de Woningwet, later Wabo) te kunnen hangen. Dat heeft gevolgen voor de noodzaak van een Omgevingsvergunning Bouwen (voorheen Bouwvergunning) met betrekking tot de Woningwet en de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht).veelal zijn regels voor woonboten dan ook lokaal vastgesteld zoals ook het geval in Vlagtwedde is. 1.1 Wat is een woonschip Woonschepen hebben altijd een ligplaats, een plek in het water waar het woonschip ligt. Er is echter weinig landelijke regelgeving over woonboten en ligplaatsen. In de Huisvestingswet is de definitie van een ligplaats de volgende: plaats in het water bestemd of aangewezen om door een woonschip bij verblijf te worden ingenomen. 1 Bijlage 1

2 de ligplaats valt onder de definitie woonruimte 1.2 Huisvestingswet In de oude huisvestingswet is de gemeente verplicht om woonschepen toe te laten cq Vlagtwedde heeft geen weigeringsgronden om woonschepen te weren. In de nieuwe huisvestingwet, die echter nog behandeld moet worden door de Tweede Kamer, is de passage dat de gemeente verplicht is om woonboten toe te laten komen te vervallen wat dus inhoudt dat Vlagtwedde in de toekomst geen woonboten hoeft toe te laten in haar openbaar water al dan voorzien van de nodige bijboten. 2 Historie Vlagtwedde Sedert tientallen jaren beschikt de gemeente Vlagtwedde over een aantal woonboten (en bijboten) die gedurende deze periode ook al voor de nodige overlast zorgt zoals blijkt uit de foto s. Er lagen in eerste instantie 7-9 woonschepen en dat aantal is formeel gereduceerd tot 2 woonschepen. Foto 1; jaren Over het onderwerp woonschepenhaven te Munnekemoer is in die periode zeer veel geschreven met name over het aantal woonschepen en met name de woonschepen die daar illegaal liggen, dus zonder vergunning, de rotzooi op de wal en het feit dat het geven van processen-verbaal door de politie geen oplossing is gebleken bleek ook toen al dat het woonschependossier een lastige was. Ook toen al is er zeer veel ambtelijke en politie inzet gepleegd echter zonder het gewenste resultaat Wederom illegale bewoning en rotzooi op de wal. Eigenaren hebben overeenkomst ondertekend dat zij afstand doen van ligplaats, schip laten afvoeren en de berm in een nette staat zullen achterlaten echter zonder het gewenste resultaat. 2 Bijlage 1

3 1993 Na klachten uit de buurt bleek dat er wederom woonboten zonder vergunning hun intrek hebben genomen en dat de borden ligplaats voor woonschip eigenhandig door de bewoners van de boten zijn verplaatst. Foto 2; jaren /1997 -heden Na veel klachten vanuit de buurt en het feit dat er wederom illegale bewoning is geconstateerd is het volgende opgestart. In 1996 heeft het project optimalisering woonschepen in Ter Apel plaatsgevonden met als doel; het verwijderen van 2 illegale woonschepen het opknappen van de wallen het plaatsen van bergingen aansluiten op nutsvoorzieningen en riolering verwijderen van illegale opslag 3 Bijlage 1

4 Gedurende dit project is er zeer veel ambtelijke inzet gepleegd incl de bijbehorende financiën met als resultaat dat er sinds 1997 geen woonschepen illegaal zijn toegevoegd maar dat men anno 2013: nog steeds niet is aangesloten is op het riool dat er nog steeds veel rotzooi op de wal aanwezig is, bijboten worden gerepareerd en geschilderd wat milieuproblemen met zich meebrengt cq het water wordt gebruikt als werkplaats. Overigens zijn de schepen wel aangesloten op elektra en water met voor wat het water betreft dat de gemeente Vlagtwedde het water betaald. Dit zal derhalve ook genormaliseerd worden oftewel; de bewoner dient te betalen voor zijn/haar verbruik In 2013 heeft er illegale bewoning plaatsgevonden waar Vlagtwedde handhavend heeft tegen opgetreden en heeft Vlagtwedde tezamen met Acantus gezorgd voor vervangende woonruimte voor de bewoonster daar er (jonge) kinderen in het spel waren. 2.1 voorlopige conclusie Ondanks alle ambtelijke en politie-inzet gedaan in de het verleden is de situatie nog steeds zo als die is en dat zal ons inzien niet gaan veranderen gezien de doelgroep die gebruik maakt van deze woonschepen; brieven sturen, dreigen met sancties en boetes uitdelen hebben tot op heden geen enkel effect gehad Ergo de huidige eigenaren wonen er al vanaf het begin en zijn niet in staat gebleken om er een ordentelijke woonplek van te maken wat zeer lastig uit leggen is voor de omgeving die dus ook regelmatig aan de bel trekt. Het normalisatietraject zal worden ingezet voor wat betreft het aansluiten op het riool, betalen voor het waterverbruik, heffing liggelden en het opruimen van de wal. 4 Bijlage 1

5 3 Woonschepenverording In 1997 heeft het college van de gemeente Vlagtwedde de woonschepenverordening Vlagtwedde 1997 opgesteld en deze zal geactualiseerd moeten worden op met name de volgende punten; brandveiligheid bijboten welstand eisen - woonschip - gebruik van de ligplaats - schuur/berging - veiligheid/volksgezondheid - gebruik van de berm liggeld Brandveiligheid minimale afstand tussen de boten is 5 meter Het minimaal gewenste brandveiligheidsniveau moet 30 minuten zijn. Dit is de helft van wat men zou hanteren bij een nieuwe situatie. Om dit te bereiken is 5 meter afstand minimaal noodzakelijk of er zou een brandwerende scheiding tussen moeten zitten. De oude verordening spreekt over 2 meter. Nu gaat het in dit geval slechts om 2 woonschepen. De praktijk is echter dat het niet beperkt is gebleven tot deze woonschepen. Er worden illegaal schuurtjes geplaatst op korte afstand van de schepen, boten aangesleept etc. De enige reguliere vluchtweg is via een loopplank die meestal niet midden in het schip zit maar aan de voor of achterzijde van het schip. In die zin zou een nog hoger brandveiligheidsniveau ook wel verdedigbaar zijn. In 1997 ging we nog uit van extreme reddingspogingen van een mens in nood. In de praktijk zal dat misschien ook nog wel gebeuren maar vanuit de regelgeving mogen we daar niet meer vanuit gaan en moet je bij brand lopend kunnen vluchten en is het overbruggen van een route door te springen van 1 hoog of in dit geval in het water geen uitgangspunt meer. Tijdens inspectie bleek dat de ontvluchting op een van de schepen niet vergelijkbaar is met de situatie van een woning. (laag plafond, weinig ruimte, slechts 1 uitgang, en in dat geval ook nog eens een uitgang aan een andere uiteinde van een schip dan waar de slaapvertrekken zich bevinden. Op de wal staan dan ook nog bijgebouwtjes, die, in het geval de brand daar zou beginnen, er voor zorgen dat men het schip niet kan verlaten anders dan door in het water te springen of en die kans is ook reëel niet meer te ontvluchten is doordat het schip inmiddels ook in brand staat. Dit zijn allemaal nog situaties die te maken hebben met hoe de bewoners hun eigen schip hebben ingericht, maar de afstand tussen twee woonschepen is iets dat wij als Vlagtwedde bepalen en daarmee ook volledig verantwoordelijk voor zijn. Wij bepalen de locatie, de ligplaatsen en hebben in dit geval ook de verordening geschreven. Met de kennis die we nu hebben en de situatie die we daar heb aangetroffen is 5 meter absoluut nog steeds minimaal echter nog lang niet optimaal. Bijboten maximale lengte bijboot 10 meter In de oude verordening staat niets vermeld over de maximale lengte van een bijboot 5 Bijlage 1

6 Welstand het uiterlijk van een woonschip kan afbreuk doen aan het aanzien van de gemeente Vlagtwedde en een aanvraag zal ter toetsing worden voorgelegd aan Libau Welstandsen monumentenzorg Groningen In de oude verordening staat wel iets vermeld over redelijke eisen van welstand maar dat is niet verder uitgewerkt. Gezien het feit dat de vaarverbinding Erica-Ter Apel dusdanig veel vaarbewegingen toch gevolg heeft en er dus zeer veel toeristen Ter Apel aandoen en dat deze boten de entree vormen zijn welstandseisen verdedigbaar. Eisen woonschip maximaal 20 meter breedte maximaal 5 meter goothoogte maximaal 3 meter boven de waterspiegel en de nokhoogte maximaal 3.50 meter boven de waterspiegel In de oude verordening is er sprake van een minimale lengte van 15 meter en een maximum van 20 meter. Als we kijken naar de praktijk dan ligt er nu een woonschip (Munnekemoer West 33) met een lengte van 30 meter die nu al niet voldoet aan de oude verordening en ook niet aan de nieuwe verordening daar zal dus een ontheffing voor verleend moeten worden. Nieuwe gevallen zullen echter wel vallen onder nieuwe verordening Eisen gebruik van de ligplaats bijbootjes zijn toegestaan mits gesitueerd binnen de zone zoals aangegeven op de ligplaatsenkaart In de oude verordening is er sprake van een open boot in gebruik bij een ligplaatsvergunninghouder die echter overal mag liggen Eisen schuur/berging de oppervlakte mag maximaal 8 m2 en de hoogte ten opzichte van peil maximaal 2.5 meter bedragen, met dien verstande dat de maximale breedte 2 meter bedraagt en de nokrichting evenwijdig is aan de walbeschoeiing. In de oude verordening staat niets vermeld over schuurtjes en/of bergingen. Eisen veiligheid/volksgezondheid loopplank minimaal 60 cm voorzien van (gesloten) leuning In de oude verordening was sprake van 55 cm voorzien van (gesloten) leuning Eisen gebruik van de berm bewoners mogen gebruik maken van de berm over de lengte van de ligplaats berm uitsluitend gebruiken als tuin beplanting toegestaan tot een maximale hoogte van 1 meter aanleg terras is niet toegestaan een eventuele afscheiding van de berm ter hoogte van de ligplaats dient te bestaan uit niet diepwortelende beplanting In de oude verordening was sprake van een verbod op gebruik anders dan een doelmatig gebruik binnen de ligplaatsvergunning. De praktijksituatie laat zien dat er schuttingen zijn gebouwd, bomen zijn geplant en terrassen zijn aangelegd wat een zeer rommelige indruk geeft. 6 Bijlage 1

7 4 Financieel Normalisatie Civiel - aansluiten pomp 1.000,00 - aanleg riooluitlegger 2.500,00 - diversen onvoorzien 2.500,00 - vergoeding huidige bewoners 3.000,00 ( 2 * 1.500,=) Projectleiding en coördinatie - normalisatietraject 6.000,00 -projectleiding en coördinatie ,00 Totaal , Bijlage 1