Een terugblik op Verbindend Vakmanschap in Veiligheid en Zorg in

Transcriptie

1 Een terugblik op Verbindend Vakmanschap in Veiligheid en Zorg in Jaaroverzicht Veiligheidsregio Haaglanden 2012

2 Esther Lieben, Commandant Brandweer Haaglanden Was 2011 nog vooral een jaar van plannen maken. In 2012 zijn we begonnen met uitvoeren. Nu komt het erop aan de plannen in de organisatie tot uitvoering te brengen. Dat is a hell of a job, als je 10% moet bezuinigen en tegelijkertijd de kwaliteit van de brandweerzorg verder wilt verbeteren. Dat gaat alleen lukken met vakinhoudelijke vernieuwing. Daarvoor moeten we bij de vakmensen zelf zijn. Zij hebben de ervaring en bovendien moeten zij straks met de vernieuwingen werken. Het management en de procesbegeleiders maken alle ruimte voor input vanaf de werkvloer. Daarbij komt veel positieve energie vrij. Het komt nu aan op de uitvoering Het is een lastig traject dat we met z n allen afleggen. Hier bestaan geen handboeken voor. Het is werkend de weg zoeken naar de beste oplossingen. Ik ben trots op de inzet van de mensen en de eerste resultaten. Dat geeft vertrouwen in het vervolg. Een terugblik op 2012 door Veiligheidsregio Haaglanden Verbindend Vakmanschap in Veiligheid en Zorg in 2012 Dit jaaroverzicht kijkt in vogelvlucht terug op Meer algemene informatie is te vinden op Mobiel Medisch Team Brandweermotor Vermissing Uitslaande brand Ton van Dijk, Regionaal Geneeskundig Commandant (RGC) Haaglanden Nieuwe wet- en regelgeving heeft ook in 2012 weer voor veel beweging gezorgd. Zo besloot het kabinet tot de vorming van één landelijke meldkamerorganisatie met tien locaties. Het bestuur heeft de minister van Veiligheid en Justitie ervan kunnen overtuigen dat de Yp één van die tien locaties moet worden. De witte, rode en blauwe kolom hebben goed samengewerkt bij de realisatie van de Gemeenschappelijke Meldkamer. Ze zijn duidelijk naar elkaar toegegroeid. Veiligheidsregio Haaglanden De Veiligheidsregio Haaglanden (VRH) bundelt de krachten van verschillende partners in veiligheid en zorg om samen goed voorbereid te zijn op dagelijkse, maar ook op grootschalige incidenten en deze slagvaardig te bestrijden. Daarbij treedt de VRH op als regisseur bij het organiseren en uitvoeren van de hulpverlening. De VRH bestaat uit: Brandweer Haaglanden, Gemeenschappelijke Hulpverlenings Organisatie in de Regio (GHOR), Meldkamer Ambulancezorg (MKA). Samenwerken aan vernieuwing Ook begonnen in 2012 de gesprekken over het samengaan van de Gemeenschappelijke Meldkamer Haaglanden met Hollands Midden. We moeten onze werkwijzen naar elkaar toebrengen. De regio s verschillen nogal. Haaglanden is een dichtbevolkt stedelijk gebied, terwijl het geografisch grotere Hollands Midden veel buitengebied kent. Ons bestuur heeft in mei 2012 het Meerjarenbeleidsplan GHOR Haaglanden vastgesteld. Bij de uitwerking sluiten we aan op recente landelijke ontwikkelingen. Nieuwe wetgeving leidt tot een nieuwe verdeling van verantwoordelijkheden. In 2012 is veel geïnvesteerd in afspraken (convenanten) tussen de GHOR en zorginstellingen over wat we van elkaar verwachten in geval van calamiteiten. Zo blijft een effectieve geneeskundige hulpverlening onder alle omstandigheden gegarandeerd.

3 Jan Bron, directeur Brandweerzorg Haaglanden Paul van Putten, voorzitter Ondernemingsraad VRH Verbindend Vakmanschap? Ik zou er nog een V aan willen toevoegen: Verandering. De omgeving waarin we werken, verandert permanent. In Haaglanden zijn nieuwe woonwijken gebouwd en tunnels aangelegd. Gebouwen worden hoger en steden verdichten. Ook de maatschappij verandert. Het is moeilijker geworden om vrijwilligers te vinden, voor de sportclub, de welzijnsorganisatie én voor de brandweer. En dan de economische crisis die Nederland hard raakt en indirect via bezuinigingen ook onze organisatie treft. Verbindend Vakmanschap is volgens mij de verbinding leggen tussen ons vakmanschap en de veranderende omgeving. De Veiligheidsregio is hier volop mee bezig. In 2012 waren er de pilots Vernieuwde Repressie, het project Paraatheid, een nieuwe meldkamer en de intensieve inzet op Brandveilig Leven. We hebben als Ondernemingsraad weer over veel ingrijpende beleidsstukken mogen (of moeten?) adviseren. Behoud eigen cultuur En dan het koppelen van zorg en veiligheid. Hoe vorm je met de verschillende kolommen één Veiligheidsregio? Door het gewoon te doen? Ik denk het wel. We zijn waar nodig en waar mogelijk samen op weg gegaan met onze partners. Het is samenwerken en niet samensmelten. Elke organisatie behoudt haar eigen cultuur en vakmanschap. Dat zien wij als OR terugkomen in de stukken. Niet altijd is alles even goed op elkaar afgestemd, maar waar dit nodig of noodzakelijk is, meestal wel. Een opgelegde verplichting? Nee, zo zie ik het niet. We werken van harte samen, maar onbekendheid met elkaar zorgt wel eens voor frustratie. Daar moet nog hard aan gewerkt worden. Kennen wij elkaar wel goed genoeg? Ook de brandweer heeft nog haar bloedgroepen. Allemaal zijn we met hetzelfde vak bezig, maar vanuit een ander perspectief. De Veiligheidsregio Haaglanden is aan een reis begonnen. We weten waar we heen willen, maar de route ligt allerminst vast. Ondertussen is de zee ruig en de wind hard. Door samen deze reis te maken, komen we steeds dichter bij Verbindend Vakmanschap in Veiligheid en Zorg. Als je ziet wat er allemaal op ons afkomt, dan vind ik dat onze mensen in 2012 fantastisch werk hebben geleverd. De brandweer is met drie grote projecten tegelijk bezig. We werken aan de herinrichting van de organisatie, de invulling van het programma Brandveilig Leven en aan Vernieuwde Repressie. In 2012 werden pilots uitgevoerd voor incidentbestrijding op maat. We zijn gewend met een standaard inzet te werken. Burgers schrikken daar weleens van, hoor je achteraf. Ik heb gebeld omdat ik brandlucht meende te ruiken en dan staat er ineens een brandweerwagen met zes man in de straat. Als iemand in een lift opgesloten zit, heb je geen zes man nodig. Of als er in de straat een prullenbak in brand staat. Dat kan de burger ook goed zelf oplossen met een emmer water. In veel gevallen blijkt het mogelijk én verantwoord om kleinschaliger uit te rukken. We voerden in 2012 pilots uit met minder mensen op de tankautospuit en met een kleiner voertuig. Ook was er de pilot met een brandweermotor voor het snel afhandelen van kleine klussen. Hoe deze pilots een vervolg krijgen bij de reguliere inzet, hangt af van de evaluaties in Vaker nazorg na brand De taakstelling om 10% te bezuinigen kost ons heel wat hoofdbrekens. Het is een hele opgave om met minder mensen hetzelfde zorgniveau te handhaven. Toch liggen we nog steeds op koers en dat zonder gedwongen ontslagen. Als je van zeven keer iets organiseren in de aparte gemeenten naar één keer gaat, levert dat efficiencywinst op. Alle kazernes hanteren nu eenzelfde rooster met een strakkere planning dan voorheen. Verlof moet langer van tevoren worden ingepland. Het blijft zoeken naar een nieuwe balans tussen flexibiliteit en roosterzekerheid. Brandveilig Leven wordt onderdeel van ons vak Voor Brandveilig Leven is het belangrijk verbinding te leggen met de samenleving, met burgers, bedrijven en instellingen. Van oudsher is de brandweer nogal intern gericht. We rijden met grote snelheid de kazerne uit als er een incident is en snel terug als het voorbij is. Zo werkt repressie nu eenmaal, maar zo blijf je wel op afstand. De brandweer komt naar u toe, ook als er geen brand is. Dat lijkt me een mooi motto voor de komende tijd. In 2012 hebben collega s lessen gegeven op scholen en voorlichting bij woningcorporaties en verenigingen van eigenaren. We bieden ook steeds vaker nazorg in de vorm van voorlichting als er brand is geweest. Omwonenden zitten dan vol vragen en staan open voor advies. Voorlichting geven kost tijd maar met de vernieuwde repressie en het terugdringen van loze meldingen, kunnen we hiervoor tijd vrijspelen. Preventie is immers nu de enige manier om leed en schade door brand verder te verminderen. Alle medewerkers volgen een workshop Brandveilig Leven over hoe je in je eigen omgeving - buurt, sportclub of familie - de boodschap het beste kunt verspreiden. Vandaar de kreet: Iedereen een ambassadeur van Brandveilig Leven. Dit wordt onderdeel van ons vak.

4 Arnold van der Meijden, hoofd Meldkamer Ambulancezorg (MKA) Wat heeft de burger in nood nodig? Daar gaat het om. En dan maakt het niet uit wie de hulpverlening start, als het maar snel en verantwoord gebeurt. Een mooi voorbeeld is het project Hartveilig Wonen. Sinds december 2012 kunnen we voor reanimaties een regionaal netwerk van getrainde vrijwilligers en hulpverleners inschakelen. Bij een melding van een hartstilstand roept de meldkamer via sms vrijwilligers op die zich in de directe omgeving van het slachtoffer bevinden. Dat gaat vrijwel volautomatisch. Hij of zij krijgt meteen via de smartphone de snelste route door. Het systeem was pas geleden nog levensreddend. In een sporthal in Maasland werd een persoon onwel. Via Hartveilig Wonen riepen we vrijwilligers op. Een collega van de brandweer wist de man met een AED te reanimeren. Het slachtoffer had alweer een hartslag toen de ambulance arriveerde. Meer oog voor de andere kleuren op de meldkamer Van oudjaar naar regulier Op de meldkamer zie je steeds meer dwarsverbanden ontstaan. De inrichting van de nieuwe meldkamer stimuleert samenwerking. Nu de fysieke afstand weg is, krijg je vanzelf meer oog voor de andere kleuren. Als het druk is, springen centralisten bij om telefoontjes voor collega s op te nemen. We deden dit al tijdens oudjaar. Nu gebeurt het regulier. Beter iemand aan de lijn dan niemand, dat is het motto van het nieuwe multidisciplinair protocol. Je stuurt alvast een voertuig en later neemt de andere discipline het gesprek over. Ook de samenwerking tussen MKA en GHOR is intensiever, nu we samen in één gebouw zitten. Veel veranderingen komen voort uit de Tijdelijke Wet op de Ambulancezorg (TWAZ) die op 1 januari 2013 van kracht werd. Zo gingen de drie ambulancediensten op in een Regionale Ambulance Voorziening (RAV). In 2012 heeft de RAV de voorgeschreven afspraken gemaakt met de GHOR over het proces bij opschaling. Wat is het kantelpunt van reguliere naar opgeschaalde zorg? Wat is ieders rol in een opgeschaalde situatie? Het staat nu allemaal zwart op wit. Vroeger was dat met drie ambulancediensten moeilijker te regelen. Vier kolommen die samen multiscenario s v.l.n.r. Arnold, Jan en Marieke maken voor evenementen. Als dat geen verbindend vakmanschap is! In 2012 zijn we met politie, brandweer en gemeenten begonnen om een database op te bouwen voor elk type evenement. Eisen in vergunningen worden met elkaar afgestemd. Risico s worden in kaart gebracht. Zo systematisch gebeurde dat niet eerder. Een mijlpaal in 2012 vind ik ook de convenanten die de GHOR met de RAV en de ziekenhuizen heeft gesloten. De afspraken met de ziekenhuizen gaan onder meer over de uitwisseling van informatie over slachtoffers. Bij een grotere calamiteit vervoeren ambulances slachtoffers naar meerdere ziekenhuizen en soms melden licht-gewonden zich ook zelf. Het gemeentebestuur wil snel inzicht krijgen in de aantallen slachtoffers en hun identiteit. Maar ziekenhuizen geven in beginsel geen informatie over patiënten. We gaan het convenant uitwerken in afspraken over hoe en aan wie een ziekenhuis slachtofferinformatie doorgeeft. Zo wordt voorkomen dat verwanten lang in onzekerheid verkeren en dat er een geruchtenstroom op gang komt Marieke Henneman, plaatsvervangend hoofd GHOR Haaglanden Voor de GHOR is verbinden core-business Houd het simpel De GHOR heeft inmiddels met de belangrijkste ketenpartners van de witte kolom convenanten gesloten, behalve met de GGD. Dat zal pas gebeuren als de beide GGD s in ons werkgebied zijn gefuseerd. Ondertussen is er al wel veel samenwerking. De GGD gaat twee taken van de GHOR overnemen: de psychosociale (na)zorg bij rampen en de geneeskundig adviseur gevaarlijke stoffen. De nieuwe Wet Publieke Gezondheid stelt dat een instelling die regulier verantwoordelijk is voor een bepaalde taak, deze taak ook op zich moet nemen bij calamiteiten. Daar zitten immers de mensen met kennis en ervaring. Houd het opschalen simpel en logisch, dat is de nieuwe stelregel. Als het regulier goed is geregeld, dan moet het in een opgeschaalde situatie net zo geregeld zijn, maar uiteraard wel extra intensief. De instellingen behouden hun eigen verantwoordelijkheid. Daar is men zich goed bewust van geworden bij het afsluiten van de convenanten. Het vraagt een omslag in denken. De GHOR neemt bij een crisis in principe geen taken uit handen, maar heeft de rol van adviseur, intermediair en coördinator. In die zin is verbindend vakmanschap onze core business.

5 2012 adhoc In 2015 heeft Brandweer Haaglanden het motto Verbindend Vakmanschap in Veiligheid binnen de hele organisatie strak doorgevoerd, van hoog tot laag en diagonaal! We leveren zorg op maat en hebben een herkenbare positie in de wijken. De eerste taak is het efficiënt bestrijden van incidenten, waarbij we continu werken aan innovaties (Vernieuwde Repressie). Tegelijkertijd investeren we veel in preventie (Brandveilig Leven) met als inzet: minder slachtoffers, minder schade en een hoger maatschappelijk rendement. Dit bredere takenpakket wordt uitgevoerd met een organisatie die in vier jaar tijd 10% heeft bezuinigd. Een ontwerpteam kreeg medio 2012 de opdracht een nieuwe organisatie Brandweer Haaglanden te ontwerpen op basis van twee documenten. Op koers - de routebeschrijving naar de vernieuwde Brandweer Haaglanden 2015 en Overstag, dat in grote lijnen schetst hoe de brandweerorganisatie er uit moet gaan zien. Het ontwerpteam heeft gesproken met iedereen meldkamer is in maart 2013 in gebruik genomen. De verhuizing werd aangegrepen om de organisatie van de dienstverlening verder te stroomlijnen en te verbeteren. Ook het Regionaal Coördinatiecentrum (RCC) is in de Yp gevestigd. In Haaglanden was de operationele dienst per gemeentelijk brandweerkorps altijd anders georganiseerd. Afwijkende werkroosters binnen één organisatie leiden echter tot inefficiency en veel extra werk. Het project Paraatheid heeft geresulteerd in één uniform rooster per begin Het doel is harmonisering, optimale flexibiliteit en soepele uitwisseling. De Wet Publieke Gezondheid (WPG) regelt de organisatie van de openbare gezondheidszorg, het bestrijden van infectieziektecrises en de isolatie van personen/vervoermiddelen die internationaal gezondheidsgevaren kunnen opleveren. Bovendien schrijven de WPG en WVR (Wet Veiligheidsregio s) voor Brommobiel in sloot Staartbotsing Schoorsteenbrand Brand met kerst binnen de VRH die wilde meedenken en brainstormen over de nieuwe organisatie. Het heeft geresulteerd in een voorstel voor een inrichtings- en formatieplan. Vernieuwde Repressie heeft als inzet een blijvend goede brandweerzorg tegen acceptabele kosten. Het vraagt om meer flexibiliteit en meer maatwerk, afgestemd op de maatschappelijke eisen en de risico s in ons verzorgingsgebied. dat GGD en GHOR onder éénhoofdige leiding staan van de directeur Publieke Gezondheid (DPG). Bij de oefening rampenbestrijding ECHO in september 2012 waren alle vier de kolommen betrokken: gemeente, politie, brandweer en de geneeskundige hulpverlening. ECHO is een wettelijk verplichte systeemoefening die de werking van het hele systeem van rampenbestrijding in de regio toetst. Met Brandveilig Leven willen we incidenten voorkomen en - als ze zich wel voordoen het leed en de schade beperken. Jong en oud moeten weten wat zij zelf kunnen doen: brand voorkomen, tijdig alarmeren en verstandig vluchten. Met een scala aan activiteiten stimuleren we brandveilig gedrag zoals huisbezoeken bij ouderen, nazorg na brand, actieweken en lessen op scholen. In de Yp is de nieuwe Gemeenschappelijke Meldkamer gerealiseerd die de hulpverlening van politie, brandweer en ambulance in Haaglanden coördineert en aanstuurt. Deze nieuwe, ultramoderne Sinds 1 januari 2012 is de Regionale Ambulancevoorziening (RAV) Haaglanden verantwoordelijk voor de ambulancezorg. Het is een samenwerking van Ambulancezorg GGD Den Haag, Ambulancezorg Zoetermeer, Witte Kruis Ambulancezorg en MKA Haaglanden. RAV Haaglanden werkt aan een Hartveilige regio. Zo worden op steeds meer openbare plaatsen AED s geïnstalleerd. Hartveilig wonen is een regionaal netwerk van reanimatie-vrijwilligers die snel kunnen worden ingezet bij een acute hartstilstand. Veiligheidsregio Haaglanden, mei 2013 Eindredactie: team Communicatie Tekstschrijver en eindredactie: Hans Oerlemans, Oertext Fotografie: Fotobureau Sicco van Grieken (portretten), Ricardo Bonsang en anderen van Regio15.nl (actiefoto s) Vormgeving en drukwerk: Clownfish Creatieve Communicatie Veiligheidsregio Haaglanden Dedemsvaartweg AP Den Haag Postbus CD Den Haag Colofon

6 Veiligheidsregio Haaglanden financieel Met een positief resultaat van 4.0 mln. in 2012 ligt de VRH goed op koers om de bezuinigingsopdracht te realiseren. Dit is vooral toe te schrijven aan incidentele oorzaken. Zo is de nieuwe meldkamer in de Yp een jaar Op koers bij later dan gepland bezuinigingsopdracht opgeleverd. Verder nemen de personele kosten af als gevolg van een in 2011 ingestelde vacaturestop. Ook is de hele organisatie terughoudend geweest met uitgaven gezien de bezuinigingstaakstelling. Tot slot ontvingen we in 2012 incidentele Europese subsidies en een verhoogde Besluit DoelUitkering Rampenbestrijding (BDUR) van het Rijk. Volgens afspraak vloeit het grootste deel van het resultaat ( 2.9 mln.) terug naar de gemeenten. Ook gaat een deel naar bestemmingsreserves. Zo wordt de reserve voor het project Brandweer 2015 verhoogd met 0,7 mln. Deze reserve is nodig om de omslag te kunnen maken naar een vernieuwde brandweer met meer maatschappelijk rendement tegen lagere kosten. De bestemmingsreserves zijn ook bedoeld om financiële risico s af te dekken. Op (Publicaties) staat het complete Financiële Jaarbericht Veiligheidsregio Haaglanden Veiligheidsregio Haaglanden in cijfers, medewerkers en operationeel Medewerkers VRH* 901,8 863,9 - Vrouw 15,1% 15,1% - Man 84,9% 84,9% 2012 Uitrukken Brandweer Haaglanden Brand 53% 38% Alarm* (sinds 2012 aparte categorie, voorheen samen met brand) 22% Dienstverlening 28% 22% Ongeval 5% 8% Overig 14% 10% Inzetten GHOR Haaglanden Geplande inzetten (evenementen, ADO, demonstraties) Ongeplande inzetten (advies Gags (geneeskundig adviseur gevaarlijke stoffen), OvDG, GRIP (Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure) Advies uitgebracht bij evenementen middel 70 groot Brandweer Beroeps Brandweer Vrijwillig GHOR MKA Niet operationeel * in FTE s Meer cijfers op Ritten MKA A1 ritten ambulance (bij gevaar voor leven of blijvende invaliditeit) A2 ritten ambulance (geen direct levensgevaar) B-ritten ambulance (bestelde ritten) Ritten motorambulance Ritten hulpambulance *waaronder OMS-meldingen