Met elkaar DELEN IS HET NIEUWE ZAKENDOEN PARFUM UIT HET BOS. OP WIELEN Hygiënische hulp voor de daklozen van San Francisco

Transcriptie

1 MAGAZINE VAN SCA OVER TRENDS, MARKTEN EN ZAKEN PARFUM UIT HET BOS WAARDIGHEID OP WIELEN Hygiënische hulp voor de daklozen van San Francisco Met elkaar DELEN IS HET NIEUWE ZAKENDOEN

2 Hoe draag jij bij aan de deeleconomie? Shape is een magazine van SCA dat zich voornamelijk richt op klanten, aandeelhouders en analisten, maar is ook bedoeld voor journalisten, opinieleiders en andere geïnteresseerden in de activiteiten en ontwikkelingen binnen SCA. Shape wordt 4x per jaar uitgebracht. De volgende editie verschijnt in juni Uitgever Joséphine Edwall-Björklund Hoofdredacteur Marita Sander Redactie Anna Gullers, Inger Finell, Appelberg Ontwerp Markus Ljungblom, Kristin Päeva Appelberg Drukker Tag Worldwide Adres SCA, Group Function Communications, Box 200, Stockholm, Zweden. Telefoon Fax Deze editie van SCA Shape wordt uitgebracht in het Zweeds, Engels, Spaans, Duits, Frans, Nederlands en Italiaans. De inhoud is gedrukt op GraphoSilk 90 grams papier van SCA. Reproductie is alleen toegestaan na toestemming van SCA Group Function Communications. De hier verkondigde meningen behoren toe aan de auteurs of de geïnterviewden en komen niet noodzakelijk overeen met de meningen van de redactieleden of SCA. Op meldt u zich aan voor SCA Shape of leest u het magazine in PDF-formaat. Adreswijzigingen kunnen worden doorgegeven via of per aan sophie.brauner@sca.com MAGAZINE VAN SCA OVER TRENDS, MARKTEN EN ZAKEN WAARDIGHEID OP WIELEN Hygiënische hulp voor de daklozen van San Francisco Foto: Getty images PARFUM UIT HET BOS Met elkaar DELEN IS HET NIEUWE ZAKENDOEN Delen gaat over geven en nemen. Nemen is eenvoudig: Wie maakt er tegenwoordig geen gebruik van Airbnb en Uber? Ook kan het advies op professionele websites en gespecialiseerde forums van onschatbare waarde zijn. Het is echter ook belangrijk om Erica Bergsmeds Fotograaf, Londen, maakte de foto s van Kerry p. 34 Als ik niet zou delen, zou ik op mijn kop krijgen van mijn moeder. Al van jongs af aan horen we het. Samen spelen, samen delen. Delen is sociaal wenselijk gedrag en een van de belangrijkste zaken die ons geleerd worden. En in deze moderne tijd met sociale media doen we niets liever. Medewerkers Youtube.com/ SCAeveryday toont reclames en video s van SCA-persconferenties, presentaties en interviews met directieleden en werknemers. Facebook.com/SCA is bedoeld voor het aantrekken van talent, het inspireren van gebruikers en het bieden van extra informatie naast sca.com. Twitter.com/SCAeveryday biedt een overzicht van alle activiteiten op sca.com en de sociale media van SCA. De doelstelling: gebruikers, journalisten en bloggers voorzien van de juiste informatie. Claudia B. Flisi Auteur, Italië, schreef over The Passion to Assist p. 24 Of ik zelf deel? Ja, ik ben gek op delen. Ik deel de foto s die ik heb gemaakt. Ik deel mijn films en deel mijn auto zelfs als deze vol zit met fotoapparatuur. Ik geef anderen ook graag advies of begeleiding. Ik houd van delen, omdat onze grote wereld dan een stukje kleiner aanvoelt. SCA IN DE SOCIALE MEDIA te geven: daarom lever ik mijn bijdrage aan de diverse netwerken waarvan ik deel uitmaak zodat anderen van mijn ervaringen kunnen profiteren. Als je niets geeft, maak je deel uit van een zelfzuchtige economie, geen deeleconomie of duurzame economie. Slideshare.com/SCAeveryday is bedoeld voor investeerders en analisten, die er presentaties van kwartaalverslagen en jaarvergaderingen kunnen downloaden. Scribd.com/ SCAeveryday biedt toegang tot circa 50 publicaties, waaronder SCA s Sustainability Report, het Hygiene Matters -rapport en het Shape magazine. Instagram/SCAeveryday SCA-foto s vanuit de hele wereld. 2 SCA SHAPE

3 INHOUD 06. FOCUS: Samen delen! In de deeleconomie delen lokale gemeenschappen alles, van auto s en gereedschap tot muziek en huizen. Delen inspireert inmiddels ook de zakenwereld: bedrijven delen ideeën en iedereen kan zijn bijdrage leveren. 15. Vroeg wijs Als 26-jarige ging Patricia Moore als undercover bejaarde de straat op. Haar ervaringen hebben van haar een empathische designer gemaakt. 24. De beste ouderenzorg van Italië Personeel in Italiaanse bejaardentehuizen doet in wedstdrijdverband zijn uiterste best voor de bewoners. 30. Lava Mae In San Francisco rijden oude bussen rond die zijn omgebouwd tot mobiele douches voor daklozen. EN VERDER... TECHNOLOGIE Een rivier verleggen: pagina UUR met Kerry McCrum: pagina VOLVO OCEAN RACE Volg Team SCA: pagina NIEUWS VAN SCA pagina WEET JE... hoe ringslangen geholpen worden in een biodiversiteitspark? Lees er meer over op pagina Het begint allemaal in het bos, met terpentijn van de bomen. Als ingrediënt van parfum zorgen de geurdragende eigenschappen van terpentijn ervoor dat de geur op de huid achterblijft. SCA SHAPE

4 SHAPE UP buiten Weetjes uit de wereld SCA Zelf toe te voegen: sproeten en pukkeltjes. Tijd voor een levensechte Barbie LAMMILY Muggen doden met drukinkt EEN KRANT in Sri Lanka heeft onlangs levens gered door de drukinkt te vermengen met anti-muggenspray ter bestrijding van de dodelijke dengue, of knokkelkoorts. Dengue is een door muggen overgedragen tropische ziekte die wordt veroorzaakt door het denguevirus en waarvoor geen vaccin bestaat. De krant Mawbima mengde citronella door de drukinkt. Citronella werkt muggenwerend en zo hoopte de krant te voorkomen dat mensen gestoken werden door muggen. De meeste mensen lezen de krant namelijk s ochtends vroeg en s avonds, als de muggen te voorschijn komen. De krant plaatste ook artikelen over de manier waarop je dengue kunt voorkomen en deelde muggenwerende pleisters uit aan schoolkinderen. De eerste muggenwerende krant werd gedrukt in april 2013, op Wereldgezondheidsdag, en was om 10 uur al uitverkocht: een omzetstijging van 30 procent en meer lezers, aldus de krant The Independent. ER BESTAAT INMIDDELS een realistische versie van de aloude Barbiepop, met normale lichaamsverhoudingen, cellulitis en acne. Ze heet Lammily en ze is ontwikkeld door grafisch ontwerper Nicolay Lamm om te laten zien dat normaal ook mooi is. Hij hoopt dat jonge mensen meer gaan nadenken over wat ze graag doen dan hoe ze eruit zien, aldus de Washington Post. Om de pop te kunnen ontwikkelen, startte Lamm een crowdfunding-campagne op Crowdtilt Open om een kapitaal van dollar bijeen te brengen. De campagne heeft ruim dollar opgeleverd en Lamm heeft zo n bestellingen ontvangen. Lamm wil nu ook een nieuwe Ken ontwikkelen, kalend en met een buikje. Bossen werken stressverlagend BOSSEN VORMEN een voordelig en effectief medicijn tegen vermoeidheid en stress. Volgens een onderzoek van de universiteit van Umeå, Zweden, kan een wandeling door het bos de bloeddruk verlagen, het geestelijk welzijn verhogen en de concentratie verbeteren. 4 SCA SHAPE

5 NIEUW! SUPER STERK, LEKKER HYGIËNISCH. De schoonmaakkracht van een vaatdoekje, de hygiëne van keukenpapier. Ideaal voor de zwaardere schoonmaakklussen waarvoor je normaal een vaatdoekje zou gebruiken. Ervaar t zelf!

6 DELEN is Samenwerking wordt big business. Het delen van ruimte, spullen, De online peer-to-peer economie is al aanzienlijk en experts 6 SCA SHAPE

7 FOCUS: FEATURE DELEN big business kennis en ervaring is een groeiende trend onder consumenten en bedrijven. zijn ervan overtuigd dat dit nog maar het begin is. tekst SUSANNA LINDGREN SCA SHAPE

8 hfocus: DELEN ET INTERNET bood mensen een nieuwe manier om met elkaar in contact te komen. Volslagen vreemden gingen communiceren over gezamenlijke interesses en begonnen samen te werken door informatie en ideeën met elkaar te delen. De stap naar het delen van onderbenutte spullen was maar klein. De laatste jaren komen er steeds meer netwerken waar lokaal spullen worden gedeeld, uiteenlopend van auto s en gereedschap tot muziek en tijd. Ook worden er overnachtingsmogelijkheden aangeboden aan toeristen. Het is allemaal mogelijk dankzij internet: mensen worden zonder tussenkomst van anderen met elkaar in contact gebracht. Hierdoor ontstaat er een gezamenlijk consumptiecircuit, ook wel peer-to-peer economie of deeleconomie genoemd. Een van de prikkels was de wereldwijde financiële crisis, waardoor veel mensen zich ineens een stuk minder rijk voelden. Een andere was de uitputting van de natuurlijke hulpbronnen. Waarom zou je nieuwe spullen kopen als je ook gebruikte spullen kunt krijgen die zo goed als nieuw zijn? Via websites als swaptrees.com kun je gratis boeken, CD s, DVD s en computerspellen ruilen. Ook bestaan er websites waar je kinderspeelgoed of designerkleding kunt huren. Spullen die voor iemand overbodig zijn, kunnen voor anderen van pas komen en de mogelijkheden om beide partijen met elkaar in contact te brengen zijn eindeloos. In een tijd van snelle urbanisatie, waarin familie niet altijd in de buurt woont en we onze buren niet altijd kennen, vormen deze sociale netwerken voor het delen, lenen of huren van alledaagse spullen nieuwe en belangrijke verbindingen, en nieuwe gemeenschappen. Vertrouwen is hierbij het sleutelwoord. De meeste websites zijn voorzien van beoordelingen, waardoor beide partijen van de transactie in goed vertrouwen afspraken met elkaar kunnen maken. Er zijn ook websites die uitsluitend beoordelen, zoals tripadvisor.com voor vakantiegangers of yelp.com voor het vinden van goede lokale bedrijven. Organisatieadviesbureau Pricewaterhouse- Coopers maakte in 2014 bekend dat de deeleconomie is uitgegroeid van transacties tussen vrienden en familie tot een netwerk van internationale bedrijven, waarvan de vijf grootste sectoren een waarde vertegenwoordigen van 15 miljard dollar. Volgens PwC zullen deze sectoren peer-to-peer financiële dienstverlening, accommodatie, gedeeld autogebruik, online personeel en muziek/videostreaming in 2025 een waarde vertegenwoordigen van 335 miljard dollar. Het is lastiger om te becijferen wat het voordeel is voor bedrijven die innovatieve ideeen met partners buiten hun eigen R&D-afdelingen willen delen en bespreken. Het is echter zeker dat samenwerking met klanten, leveranciers Je nieuwe beste vriend. De nieuwe alternatieve autodeelservice is eenvoudig en voordelig. De oprichters van de nieuwe bedrijven willen je het gevoel geven dat je opgepikt wordt door een vriend. 8 SCA SHAPE

9 KLEINE BEDRIJVEN HET VERHAAL ACHTER DE SNOR Logan Green, een van de beide oprichters van Lyft, met het logo van het bedrijf, een roze snor. Aanvankelijk was de dienst uitsluitend bedoeld als veilige liftservice voor vrouwen. Het bedrijf werd in 2012 opgericht en is in 12 maanden uitgebreid van 15 tot bijna 65 steden. Autodelen Download de Lyft-app en regel een lift. De locatiebewuste app brengt passagiers die een lift nodig hebben en autobezitters met elkaar in contact. Een mooi voorbeeld van de diverse online mogelijkheden voor autodelen. Andere apps bieden taxidiensten, zoals Uber, Sidecar en Weeels (voor het delen van een taxi). Zipcar laat zijn leden een auto huren voor slechts 30 minuten. Via de websites van Buzzcar, Getaround, RelayRides en Tamyca kunnen autobezitters een extra zakcentje verdienen terwijl de gebruikers voor een laag bedrag hun auto s kunnen huren. Sommige autodeelbedrijven stuiten echter op problemen met de wetgeving en de verzekering, die hen dwingen hun activiteiten af te stemmen op de lokale regelgeving. SCA SHAPE

10 FEATURE INDIVIDUEN Bed delen Waarom de hoofdprijs betalen als je online een bed kunt huren voor een fractie van de prijs? De bekendste aanbieder is waarschijnlijk Airbnb, dat in 2008 is opgericht in San Francisco. In januari 2015 telde de site 25 miljoen gebruikers in 190 landen. Andere bedrijven die accommodatie aanbieden, zijn Wimdu, Roomsurfer, Bedy- Casa, Roomorama, Sejourning en de hospitality- en sociale netwerksite Couchsurfing. Ook vakantiehuizenruil neemt een vlucht. Websites als GuestTo- Guest, Knok en Love- HomeSwap brengen mensen uit de hele wereld tegen betaling van een kleine vergoeding met elkaar in contact. WELKOM BIJ MIJ THUIS Via websites als Airbnb, Wimdu en Housetrip stelt Janu Starke zijn retrohuis in jaren- 60-stijl, Villa Berkle, beschikbaar aan bezoekers van Stockholm die accommodatie zoeken. Behalve de econo mische voordelen vind ik het ontzettend leuk om mensen uit de hele wereld van alle leeftijden en achtergronden te ontmoeten. Soms vragen mijn gasten of ik aanschuif voor een drankje of een maaltijd, en dan is het net alsof ik in mijn eigen huis op vakantie ben, aldus Janu Starke. 10 SCA SHAPE

11 FOCUS: DELEN De ontwikkelingen gaan razendsnel, maar bedrijven en innovaties worden steeds transparanter. Stefan Lindegaard en universiteiten in een open innovatieproces zijn vruchten zal gaan afwerpen. Henry Chesbrough, vaak de geestelijk vader van open innovatie genoemd, heeft in 2013 een steekproef uitgevoerd bij grote organisaties in Europa en de Verenigde Staten met een jaaromzet van meer dan 250 miljoen dollar. Bijna 80 procent van de onderzochte bedrijven maakte gebruik van innovatie op basis van samenwerking om nieuwe partnerschappen tot stand te brengen, nieuwe technologische trends te verkennen en nieuwe zakelijke kansen te herkennen. STEFAN LINDEGAARD, auteur, spreker en strategisch adviseur op het gebied van open innovatie uit Kopenhagen zegt: Sommige aspecten van open innovatie op basis van samenwerking passen we al jaren toe. Nu speelt het zich echter op een ander niveau af en steeds meer bedrijven op de wereld sluiten zich aan. Bedrijven uit andere sectoren stellen zichzelf nieuwe vragen, gaan over op innovatie op basis van samenwerking en ondernemen crowdsourcing-activiteiten met partners waar ze voorheen nooit aan gedacht zouden hebben. Bedrijven uit verschillende sectoren bundelen hun kennis en ervaring om nieuwe producten, diensten en processen te ontwikkelen. Door gebruik te maken van samenwerkingsplatforms als Co-society, kunnen innovatieteams uit verschillende organisaties hun vaardigheden op een systematische manier bundelen om nieuwe producten en services te realiseren. Er zijn ook diverse voorbeelden van initiatieven om de impact op het milieu tot een minimum te beperken, waaronder de Sustainable Apparel Coalition. Ruim 30 Amerikaanse schoenen kledingmerken, retailers, producenten, NGO s en academische experts hebben zich verenigd om de sociale gevolgen en de milieu-impact van hun producten wereldwijd te verminderen. Gebundelde krachten van bedrijven hebben geresulteerd in diverse productontwikkelingen. Zo heeft Philips samen met Nivea een scheerapparaat ontwikkeld dat het verzorgingsproduct direct op de huid aanbrengt, en heeft het samen met de Belgische bierbrouwer InBev een thuistap op de markt gebracht. Google roept al jaren de hulp in van zijn gebruikers Philips <3 Nivea 3 VOORBEELDEN VAN DELEN Xprize OPLOSSINGEN DELEN XPRIZE IS EEN ORGANISATIE zonder winstoogmerk, die openbare wedstrijden organiseert ter bevordering van technologische ontwikkelingen waarvan iedereen profiteert. General Electric heeft dit model gebruikt voor het Ecomagination-project. Bedrijven, ondernemers, innovators en studenten bonden met elkaar de strijd aan om technologische oplossingen gefinancierd te krijgen die geld besparen en de milieu-impact verkleinen van klanten en GE zelf. Sinds de start van Ecomagination in 2005 heeft GE zijn CO 2 -uitstoot verlaagd met 32 procent en zijn waterverbruik met 45 procent, wat een besparing heeft opgeleverd van 300 miljoen dollar. INFORMATIE DELEN DE GRATIS ENCYCLOPEDIE Wikipedia is het resultaat van samenwerking en het delen van informatie. Wikipedia beschrijft de deeleconomie als een sociaaleconomisch systeem waarin delen en collectief consumeren centraal staat. Het gaat om gezamenlijke creatie, productie, distributie, handel en consumptie van goederen en diensten door verschillende mensen en organisaties. Sal Khan KENNIS DELEN KHAN ACADEMY biedt online gratis oefeningen en instructievideo s aan om e-learners, van kleuters tot studenten, bij diverse onderwerpen te ondersteunen. Het bedrijf is samenwerkingsverbanden aangegaan met organisaties als de NASA, het Museum of Modern Art in New York en het Massachusetts Institute of Technology (MIT). EdX is een online initiatief zonder winstoogmerk van de oprichters Harvard en MIT. Het biedt interactieve lessen en MOOCs (Massive Open Online Courses) aan van topuniversiteiten wereldwijd. SCA SHAPE

12 bij de ontwikkeling van nieuwe producten. De ontwikkelingen gaan razendsnel, maar bedrijven en innovaties worden steeds transparanter, aldus Lindegaard. Deze nieuwe transparantie zorgt ervoor dat nieuwe ideeën zowel binnen als buiten een bedrijf zichtbaar worden. Zo wordt er een brug geslagen tussen interne en externe innovatie. De consumentengoederenindustrie loopt voorop bij innovatie en transparantie omdat directe interactie met klanten kan bepalen of een productidee ook daadwerkelijk in de winkels komt te liggen. Speelgoedproducent LEGO is hiervan een voorbeeld. Veel e-commercebedrijven stemmen hun productieassortiment af door klanten via social media te vragen hun wensen kenbaar te maken. Volgens Lindegaard kleven er slechts een paar nadelen aan een meer open houding ten aanzien van het delen van ideeën. Niet alle bedrijven OPENBARE IDEEËN EEN SUCCES Na decenniën van dalende omzetten is speelgoedmaker Lego weer helemaal terug, mede dankzij crowdsourcing van ideeën van fans. Via het onlineplatform Lego Ideas, dat sinds 2008 bestaat, kunnen gebruikers ideeën opperen voor nieuwe Legoproducten. De bedenker ontvangt 1 procent van de royalty s. kunnen volledig transparant zijn omdat ze bang zijn dat de concurrentie zo een ongewenst kijk- je in de keuken krijgt. Open innovatie werkt ech- ter vrijwel voor iedereen en zorgt voor positieve en snellere ontwikkelingen, zegt hij. De laatste jaren richtte de open aanpak op basis van samenwerking zich op het creëren van nieuwe ideeën, producten en technologieën. Nu zien we dat deze creatievere mindset zich verplaatst naar het engineering- en productieproces waardoor open samenwerking op een geheel nieuw plan wordt gebracht, zegt hij. STEEDS MEER BEDRIJVEN realiseren zich dat samenwerking andere voordelen met zich meebrengt. Volgens Co-society groeien bedrijven door hun bedrijfsmiddelen op systematische wijze te combineren om nieuwe producten en diensten te creëren. De mogelijkheid tot samenwerking kan van doorslaggevende betekenis zijn voor de toekomst van het bedrijf. Innovatie door samenwerking wordt de komende jaren de standaardmanier van werken. De reden hiervoor is duidelijk, aldus Co-society: De wereld en de markten worden te complex. Geen enkel bedrijf is in staat om de uitdagingen alleen het hoofd te bieden en te profiteren van de mogelijkheden. MEGA- CONCERN Ideeën delen Voor de ontwikkeling van nieuwe ontwerpen vraagt LEGO zijn enthousiaste gebruikers om voorstellen voor nieuwe projec- ten. Via lego.com/ kan iedereen nieuwe ideeën aandragen. Geposte projecten die stemmen krijgen, worden door LEGO geëvalueerd. Als een set in productie wordt genomen, krijgt degene die het idee heeft aangedragen een percentage van de omzet. Een van de meest succesvolle producten die door deze interactie met klanten is gerealiseerd, is Minecraft LEGO, waarmee diverse fantastische bouwwerken kunnen worden gemaakt en vernield. 12 SCA SHAPE

13 FOCUS: DELEN Samenwerking leidt tot topproducten Samenwerking is een sleutelwoord voor SCA bij het verbeteren van de eigen activiteiten en producten. BIJ DE ONTWIKKELING van nieuwe ideeën betrekt SCA naast de eigen experts zowel belanghebbenden als externe innovators om de innovatie op een hoger plan te brengen. Samenwerking is van cruciaal belang bij de ontwikkeling van mooie producten en diensten, zegt Kerstin Johansson, programmamanager Open Innovation bij SCA. Samenwerking met externe partners is een beproefde manier om toegang te krijgen tot nieuwe kennis en expertise. Iedereen is ervan overtuigd dat samenwerking veel oplevert. Bijvoorbeeld door een vraag naar alle medewerkers te sturen via de interne ICON Idea Collaboration On Line om te putten uit alle vaardigheden en ervaring binnen SCA, maar ook door de dialoog aan te gaan met klanten om productverbeteringen door te voeren. Via ICON hebben we onlangs een oproep geplaatst voor innovatieve ideeën om onze servetsystemen voor onder meer zelfbedieningsrestaurants te verbeteren. Dit heeft geresulteerd in diverse nieuwe dispenserideeën, vertelt Johansson. De Tork Easy Cube is ontwikkeld in samenwerking met klanten in de facilitaire dienstverlening. De slimme dispenser die zelf laat weten wanneer het tijd is om hem bij te vullen, wordt nu in openbare toiletten gebruikt. We werken ook nauw samen met onze leveranciers om toegang te krijgen tot hun expertise en de laatste ontwikkelingen op het terrein van absorberende materialen voor onze persoonlijke hygiëneproducten, vertelt ze. SCA is ook een van vele Zweedse bedrijven die samenwerken met wetenschappers van SuMo Biomaterials, een interdisciplinair centrum voor supramoleculaire biomaterialen van Chalmers University of Technology in Göteborg. Door de academische samenwerking, die in 2007 is begonnen, zijn de mogelijkheden voor het karakteriseren en visualiseren van absorberende structuren verbeterd en zijn er nieuwe modellen ontwikkeld voor toepassing in R&D. De samenwerking heeft geresulteerd in diverse SCA-patenten. Bedrijven en ondernemers worden ook uitgenodigd om samen te werken aan speciale projecten die worden gepost op de Open Innovation Portal op de website van SCA. De gewenste input kan een nieuwe geurverfrisser betreffen, of handen wassen zonder zeep en water. Daarnaast maakt SCA gebruik van externe innovatie-intermediairs. Toen wetenschappers wereldwijd via het InnoCentive-netwerk werd verzocht een substantie te ontwikkelen die geuren opneemt, vond SCA nieuwe materialen voor toepassing binnen het eigen onderzoekswerk. Via samenwerking zijn ook producten ontwikkeld die SCA niet zelf kon produceren. Björn Lyngfelt, vice-president Communications bij SCA Forest Products, vertelt over een win-winsamenwerking bij de productie van meubels. In plaats van het bouwen van een eigen fabriek voor het maken van een specifieke boekenkast voor een klant, benaderden we een van onze leveranciers, een lokaal bedrijf met de juiste expertise in de buurt van onze zaagfabriek, vertelt hij. Wij doen zaken met de klant en leveren de grondstoffen. Onze lokale partner produceert de boekenkasten en levert ze in platte pakketten af, die door de klant kunnen worden opgehaald. Samenwerking met externe partners is een manier om toegang te krijgen tot nieuwe kennis en expertise. Kerstin Johansson, programmamanager Open Innovation bij SCA Links: het Tork EasyCubesysteem werd samen met klanten uit de faciliterende dienstverlening ontwikkeld. De slimme dispenser analyseert data uit toiletruimtes en geeft aan wanneer het tijd is om hem bij te vullen. SCA SHAPE

14 SHAPE UPbuiten Weetjes uit de wereld SCA Delicatessen uit het bos Het bos is een proviandkast vol spannend en gezond voedsel. Een paar voorbeelden: DEVIN MASGA WIKIPEDIA KNIPBEURT VOOR DAKLOZEN KAPPER MARK BUSTOS werkt door de week in een exclusieve kapsalon, maar knipt op zondag daklozen op straat in New York. Hij knipt iedere zondag zes mensen en legt alles vast op zijn Instagram-account. Het idee is in 2012 ontstaan tijdens een reis door de Filipijnen, waar hij een kapper betaalde om arme kinderen een knipbeurt te geven JAAR Dat voelde goed en ik besloot om het idee mee te nemen naar New York, vertelde Bustos aan de Huffington Post. In dit nummer van Shape staat ook een artikel over Lava Mae in San Francisco. Deze organisatie biedt daklozen de mogelijkheid zich te douchen en te wassen. Lees op pagina 30 meer over dit project. Instagram: instagram.com/markbustos ZO OUD IS DE OUDSTE BOOM ter wereld, een spar die groeit op een berg in Zweden. De leeftijd van deze oeroude boom is bepaald met de koolstof-14 methode in een Amerikaans lab in Miami, Florida. De boom die in 2004 is ontdekt in Nationaal Park Fulufjället in Dalarna, Midden-Zweden, groeit nog steeds. BOOMSCHORSBROOD Tijdens de hongersnood in de 19 e eeuw was het in Scandinavië heel gewoon om brood te bakken van boomschorsmeel. orsmeel. Nu ben we boomschorsbrood opnieuw ontdekt omdat het trendy en heb- gezond is. MOUSSERENDE BERKENWIJN De Zweedse ondernemer Peter Mosten wil graag laten zien dat bossen ook gebruikt kunnen worden voor andere zaken dan celluloseproducten. Zijn bedrijf Sav maakt alcoholische dranken van berkensap. Bron: Camino BOSBESSEN Vanwege hun hoge gehalte aan antioxidanten zijn bosbessen erg populair geworden, met name onder Japanners. De bossen van SCA staan vol met bosbessen. Een gedeelte ervan wordt door het lokale bedrijf Blåtand ingevroren voor de Japanse markt. MARIE BIRKL 14 SCA SHAPE

15 10 FEATURE VRAGEN Tijdreis: Patricia Moore voegde een halve eeuw aan haar leeftijd toe om de uitdagingen waarmee ouderen worden geconfronteerd, te onderzoeken. De UNDERCOVER BEJAARDE Voor een sociaal experiment van vier jaar kroop Patricia Moore op 26-jarige leeftijd in de huid van een oude vrouw. Het experiment heeft haar voorgoed veranderd, als mens en als designer. tekst NANCY PICK foto BRANDON SULLIVAN SCA SHAPE

16 a 10 VRAGEN Empathie helpt bij het ontwerpen van huishoudelijke producten voor ouderen. ls 26-jarige ervoer ze hoe het voelt om 80 jaar oud te zijn. Industrieel ontwerper en gerontoloog Patricia Moore, die regelmatig opduikt op ranglijsten als The 40 Most Socially Conscious Designers in the World en The 100 Most Important Women in America, startte in 1979 met een omvangrijk sociaal experiment. Dat jaar vermomde ze zich voor het eerst als oudere vrouw om de uitdagingen waarmee ouderen worden geconfronteerd, aan den lijve te ondervinden. Ze legde zichzelf beperkingen op met betrekking tot haar zicht, gehoor en mobiliteit, en bezocht de vier jaar daarna honderden steden waar ze ging winkelen, de bus nam, op straat wandelde en één keer slachtoffer werd van een straatbende. U hebt het experiment vier jaar lang volgehouden, zelfs nadat u overvallen was. Hoe hield u het vol? Het was een voorrecht om het onderzoek te mogen uitvoeren. Ik vond het een geweldige ervaring, zelfs toen ik werd overvallen. Pas toen ik trouwde, werd duidelijk dat mijn bekken zo ernstig beschadigd is dat ik geen kinderen kon krijgen. Maar desondanks voelde ik me iedere dag als oudere vrouw vastberaden en vol goede moed. Een negatieve dag zag ik als een uitzondering. Waarom werd ik in een supermarkt zo slecht behandeld? Gedurende die vier jaar werden mijn universitaire docenten op Columbia een soort team. Ze bedachten steeds nieuwe tests en nieuwe aanpassingen. Hun inventiviteit bracht de ervaring op een hoger plan. U hebt tientallen innovatieve producten ontwikkeld, waarbij empathie altijd de drijvende kracht is geweest. Op welk product bent u het meest trots? In de jaren 80 werkte ik samen met Dr. Wende Logan-Young. Zij hield zich bezig met het verfijnen van mammografie-apparatuur om het hele proces patiëntvriendelijker te maken. In die tijd was de druk die op de borsten moest worden uitgeoefend voor het maken van een mammografie zo pijnlijk dat veel vrouwen van het onderzoek afzagen. Wende vroeg me: Kun je de apparatuur zo aanpassen dat de druk op de borst wordt weggenomen zodra de röntgenfoto is gemaakt? Dit klinkt als een simpel idee, maar was erg moeilijk om te ontwikkelen. We vonden het dan ook geweldig dat we dat klaarspeelden. Het maken van een mammografie veranderde er totaal door. Als dit onderwerp tijdens mijn voordrachten aan de orde komt, geven vrouwen me vaak spontaan een knuffel. Dat is een mooi voorbeeld van uw medische activiteiten. Hebt u ook een voorbeeld van een consumentenproduct? Ik heb meegewerkt aan het ontwikkelen van OXO Good Grips: gebruiksvriendelijk keukengerei, vooral voor mensen met reuma. Een prachtig verhaal over goed design. Eén van mijn voormalige studenten is nu directeur van het bedrijf. Hoe breng je empathie onder de aandacht van jongeren in een samenleving die momenteel erg individualistisch lijkt? Ik kan je gelukkig vertellen dat empathie weer hot is. Empathie is sexy en gezond. De afgelopen vijf jaar zijn er drie boeken verschenen over empathie en in alle boeken word ik in het eerste hoofdstuk genoemd. Roman Krznaric maakt melding van vijf empathiehelden in zijn boek Empathy: Why It Matters, and How to Get It. Zijn eerste held is St. Franciscus van Assisi, en zijn vijfde held ben ik. Mijn vrienden steken er de draak mee: Dus nu moeten we jou St. Patty noemen? 16 SCA SHAPE

17 FEATURE Ik zeg nooit dat iemand oud is. Sommige mensen zijn ouder en sommigen zijn jonger. SCA SHAPE

18 10 VRAGEN Ik ben positief gestemd over de designoplossingen die ons later allemaal van pas zullen komen. Gerontologie is één van uw specialiteiten. Wat is een goede plek op de wereld om oud te worden? Ik wil eerst even iets zeggen over het taalgebruik. Ik zeg nooit dat iemand oud is. Sommige mensen zijn ouder en sommigen zijn jonger. Als ik naar het begrip leeftijd kijk, spreek ik altijd in relatieve termen. Okee, dan stel ik de vraag anders, wat is het beste land om ouder te worden? Overal in Scandinavië. Daar vind je gelukkige, gezonde senioren die zelfstandig wonen en hun eigen kwaliteit van leven bepalen. Dat komt voornamelijk vanwege de manier waarop de overheid de huisvesting en het openbaar vervoer heeft geregeld. Ouderen kunnen tot op hoge leeftijd zelfstandig blijven. Nederland is ook een goed voorbeeld. Daar zie je ouderen vaak nog fietsen. En waar is ouder worden het zwaarst? Aziatische landen, voorheen de beste locaties om ouder te worden, bungelen nu onder aan de lijst. Overheden moeten de drastisch gedaalde geboortecijfers het hoofd bieden. Neem Japan. Veel mensen die in kleine dorpen zijn opgegroeid, zijn verhuisd naar Tokio. Hun ouders zijn achtergebleven zonder dat er iemand voor hen kan zorgen. Dit probleem speelt in heel Azië en moet snel aangepakt worden. En niet alleen door de overheid. Mensen zijn op zoek naar manieren om de oudere generaties te ondersteunen met producten die kunnen bijdragen aan hun zelfredzaamheid. Tijdens mijn reizen zie ik hoe mensen leven en hoe ze graag zouden willen leven. Ik heb het altijd als mijn taak gezien om ouderen de lifestyle te bieden waaraan zij de voorkeur geven. Ziet u de wereld anders dan anderen? Ja, dat denk ik wel. Als ik samen met mijn zus op reis ben, en ze ziet ergens iets gebeuren, pakt Zelfs een eenvoudige dunschiller kan seniorvriendelijk gemaakt worden. ze mijn arm vast en zegt: Nee! Ze weet dat ik de neiging heb om mezelf te bemoeien met onrecht. Als ik je huis binnenkom, ga ik direct je schilderijen recht hangen. En als ik in een hotel overnacht, vertel ik de manager welke problemen ouderen zouden kunnen ondervinden met de bewegwijzering of de meubels in de lobby. Beroepsdeformatie: ik kan er niets aan doen. Maar ik probeer wel altijd beleefd te blijven. Dit interview vond plaats op de 86 e verjaardag van uw moeder. Heeft zij baat gehad bij uw werk? Jazeker. Mijn moeder heeft de gratis telefoonnummers ontdekt. Ze belt gerust bedrijven op om te klagen over ondoordacht design. Sommige van mijn klanten vertellen het me ook: Weet je al dat we gebeld zijn door je moeder? Welke vraag wordt u nooit gesteld? Er worden nooit vragen gesteld over mijn privéleven. Misschien omdat mensen te aardig en respectvol zijn. In oktober ben ik 62 geworden en 18 SCA SHAPE

19 UNDER THE VEST AS CATARACTS bending down Not shown: neck collar that impairs neck mobility Restrict mobility WRISTS OUTSIDE IT S FOGGY, DOUBLE GLOVES text SARA BERGQVIST photo PONTUS JOHANSSON Restrict mobility to grip things HE GLOBAL POPULATION Many consumers of SCA products are much older than the average SCA employee. The age suit gives a unique opportunity for younger people to discover what old age feels like. The hope is that this will provide valuable knowledge as a background for product development, product design and packaging ANKLES design. Externally, SCA uses the suit to enhance understanding of the needs of elderly consumers in customer segments Impair balance such as retail, assisted living, hospitals and home help services. 26 SCA SHAPE SCA SHAPE Patricia Moore Leeftijd: 62 Woonplaats: New York en Phoenix en gezien haar drukke reisschema vaak in hotels. Opleiding: Rochester Institute of Technology en Columbia University. Maakt graag: soufflé s. Hobby: Origami. Tijdens een recente vlucht vanuit Hong Kong overhandigde een honkbalspeler haar een 100-dollarbiljet en vroeg haar om er een ring van te vouwen. Wat ze vervolgens deed. ik heb het gevoel dat ik gefaald heb in mijn privéleven. Ik ben jaren geleden gescheiden. Soms denk ik tijdens een vliegreis: Je kunt beter met tweeën zijn dan alleen. Maar dan kom ik weer tot mezelf en zeg: Zo is het gelopen. Jij mag wereldwijd samenwerken met overheden en bedrijven om mensen van alle leeftijden en achtergronden te helpen met design. Ik mag mezelf erg gelukkig prijzen. Een vrouwvriende - lijker mammografieapparaat veranderde het proces radicaal. 88 YEARS OLD Instantly I m almost blind and deaf, and the pain in my back makes my eyes water. For a few hours I get to experience double my 44 years. Shape journalist Sara Bergqvist gets a day s foretaste of what it s like to be old. T BACK SPLINT WITH CONICAL SPIKES Causes constant pain that is exacerbated by SHOES WITH A ROUNDED SOLE EARPLUGS AND EARMUFFS Substantially impaired hearing DOUBLE ELBOW PADS Restrict mobility and make it diffi cult GLASSES WITH THE SAME EFFECT Substantially impaired vision VEST WEIGHING 10 KILOGRAMS Makes it diffi cult to move KNEEPADS WITH DOUBLE FASTENINGS WEIGHTS AROUND THE Make it diffi cult to move WEIGHTS AROUND THE Make it diffi cult to move SCA S AGE SUIT MARKET Herinnert u zich het leeftijdspak van SCA, waarmee de drager in een 80-jarige verandert? In Shape no. 1/2013 is te lezen hoe SCA daarmee inzicht in de consument opdoet. Zie ook ISTOCK PHOTO SCA SHAPE

20 TECHNOLOGIE VOOR DRIE GROTE VERBETERINGEN De sluis is verwijderd (zie inzet) en het rivierverval is verkleind voor een meer natuurlijke stroming. Het nieuwe moerasgebied naast de rivier vormt het leefgebied van een enorme rijkdom aan flora en fauna. Nu de fabriek zich op het vasteland bevindt, kan SCA het risico op vervuiling door lekkage vermijden. Bovendien is het onderhoud van de fabriek een stuk eenvoudiger, omdat alles nu veel toegankelijker is geworden. 20 SCA SHAPE

21 Het verleggen van een rivier in Frankrijk bleek goed voor de visstand, herstelde een moerasgebied in de natuurlijke staat en maakt het onderhoud van een SCA-fabriek een stuk eenvoudiger. tekst ANNA MCQUEEN illustratie SCA Een RIVIER VERLEGD IN DE FRANSE gemeente Hondouville, zo n 100 kilometer ten noordwesten van Parijs, zette de lokale SCA-fabriek in 2014 een omvangrijk rivierproject op in samenwerking met het waterschap Seine-Normandie. De doelstelling: verbetering van de ecologische kwaliteit van de rivier de Iton en een verlaging van de kans op vervuiling door de fabriek, als onderdeel van een plan voor duurzame industriële langetermijnontwikkeling. De SCA-fabriek in Hondouville, de eerste locatie in Europa waar zowel persoonlijke hygiëneproducten als tissueproducten worden gemaakt, bevindt zich in een beschermde riviervallei in het departement Eure. In 1840 werd er in de Iton een dam aangelegd voor een voormalig textielbedrijf. De sluis op het fabrieksterrein moest vissen en slib tegenhouden. Vanwege de nieuwe Europese wetgeving op het terrein van waterkwaliteit en milieubescherming is in 2011 door een commissie van lokale belanghebbenden uit de particuliere en overheidssector, waaronder SCA, een project opgezet om de rivier te verleggen. Na een uitgebreid onderzoek in 2012 SCA SHAPE

22 TECHNOLOGIE en 2013 is er in april 2014 gestart met de ontmanteling van de sluis en het verleggen van de rivierloop buiten het SCA-fabrieksterrein. Zorgen dat de rivier voldoet aan de nieuwe Franse en Europese normen met betrekking tot ecologische continuïteit heeft de hoogste prioriteit. Daarnaast willen we uiteraard zoveel mogelijk verbeteringen aanbrengen in het lokale milieu, aldus Corinne Seigneurbieux, milieumanager van de fabriek van SCA Hondouville. En als de veranderingen productieprocessen vereenvoudigen, dan is dat natuurlijk mooi meegenomen. EEN DOOR DE SLUIS gecreëerd meer stroomopwaarts is verwijderd en het rivierverval is verkleind voor een meer natuurlijke stroming. Het gedeelte van de rivier op het fabrieksterrein is opgevuld met 5000 kubieke meter aarde van de tegenoverliggende rivieroever. Dit heeft bovendien een bijkomend voordeel opgeleverd: de rivier is weer aangesloten op het naastgelegen overstromingsgebied. De rivierstand is verlaagd en de oevers zijn genivelleerd, waardoor er een moerasgebied is gevormd in een naastgelegen weidegebied van SCA, om de biodiversiteit te verhogen. Dit is nu een fantastische vislocatie geworden, zegt Seigneurbieux. Het stromende water zorgt ervoor dat trekkende vissoorten als forel en paling zich vrij door de rivier bewegen. Bovendien hopen we dat het moerasgebied naast de rivier een leefgebied zal worden voor een enorme rijkdom aan flora en fauna, waaronder de geelbuikvuurpad. Ook SCA plukt de vruchten van het project. Omdat de rivier door het fabrieksterrein liep, stond onze waterzuiveringsinstallatie op een soort eiland in de rivier, vertelt Seigneurbieux. Dankzij de nieuwe loop van rivier staat hij nu op het vasteland. Dat verkleint de kans op vervuiling door lekkage. Bovendien is het onderhoud van de fabriek en alle andere hydraulische installaties een stuk eenvoudiger omdat alles nu veel toegankelijker is geworden. Dit project sluit perfect aan bij de kernwaarden van SCA, vertelt Seigneurbieux. Milieubehoud en liever nog milieuverbetering in de omgeving waarin wij opereren, is onderdeel van onze visie. Moerasgebieden verdwijnen van het Franse platteland. Het is dus een win-winsituatie voor iedereen als we een bijdrage kunnen leveren aan het herstel van deze omgevingen. OVER HONDOUVILLE De fabriek in Hondouville werd gebouwd in 1903 en het terrein werd in 2012 overgenomen door SCA. In de fabriek in Hondouville werken 550 mensen. Er worden zowel persoonlijke verzorgingsproducten (Demak Up-wattenschijfjes) als tissueproducten (Tork) gemaakt. De producten worden geleverd aan de Franse markt en aan Zuid- Europa, de Benelux, Groot-Brittannië en Centraal-Europa. Het stromende water zorgt ervoor dat trekkende vissoorten als forel en paling zich vrij door de rivier bewegen. 22 SCA SHAPE

23 Waarom verandert je lichaam? Waarom word ik ongesteld? Tijdens de stopover van de Volvo Ocean Race in Sanya, China, organiseerde SCA en WSSCC voor zo n 30 meisjes een workshop over menstruele hygiëne. Van verlegen tot nieuwsgierig. Chinese meisjes tijdens de workshop. Lichaamskennis voor Chinese meisjes SCA EN DE Water Supply and Sanitation Collaborative Council (WSSCC*) organiseerden samen een workshop over menstruele hygiëne in Haikou in het kader van de Volvo Ocean Race-stopover in Sanya, China op 5 februari. De bijna 30 deelnemende meisjes van jaar kregen de kans om te praten over onderwerpen als het vrouwenlichaam, het belang van een goede hygiëne tijdens de menstruatie en het feit dat ze trots mogen zijn op wat er iedere maand in hun lichaam plaatsvindt. In november 2014 werd in Zuid-Afrika een soortgelijke workshop gehouden tijdens de stopover in Kaapstad. Het is geweldig inspirerend en motiverend om betrokken te zijn bij deze projecten. Ik heb met eigen ogen gezien dat jonge meisjes in slechts een paar uur tijd enorm groeien: van extreem verlegen zijn sommigen slaan hun handen voor hun gezicht tot de moed hebben om vragen te stellen, voor een groep te spreken en hun lichaam te gaan beschouwen als iets om trots op te zijn, vertelt Kersti Strandqvist, group senior vice president Sustainability, die aanwezig was bij de bijeenkomsten in zowel Zuid-Afrika als China. Een groep vrouwen artsen, docenten en vrijwilligers is de dag ervoor door WSSCC getraind tijdens een train de trainer-cursus. Deze pretraining is van groot belang voor het verspreiden van informatie en kennis rond menstruatie, wat op de lange termijn noodzakelijk is voor het realiseren van duurzame verandering. De samenwerking tussen SCA en WSSCC zal aanvankelijk gekoppeld zijn aan de deelname van SCA aan de Volvo Ocean Race, waarbij beide partijen gezamenlijke activiteiten ontplooien. Lees meer: Shape Ik heb met eigen ogen gezien dat jonge meisjes in slechts een paar uur tijd enorm groeien * WSSCC is het enige VNonderdeel dat zich alleen richt op de sanitatie en behoeften van kwetsbare mensen. SCA SHAPE

24

25 MARKT Helden in de gezondheidszorg Tibetaanse klankschaalmassage. Nordic walking. Zumba op latinmuziek. Niet echt zaken die je verwacht aan te treffen in een gemiddeld verpleeghuis, maar het personeel van een Italiaans verzorgingstehuis heeft er plezier in om met dit soort activiteiten de saaie zomermaanden voor de bewoners wat op te vrolijken. tekst CLAUDIA B. FLISI illustraties TEAM HAWAII De toegewijde werknemers in verpleeghuizen krijgen zelden genoeg erkenning voor hun dagelijkse inspanningen. Om daar verandering in te brengen, sponsort SCA Italië sinds 2010 iedere twee jaar de wedstrijd Passion to Assist om de onbezongen helden van de gezondheidszorg in het zonnetje te zetten. Het idee voor de wedstrijd is ontstaan omdat zorgverleners in verpleeghuizen in een veeleisende omgeving werken en voor unieke uitdagingen worden gesteld. SCA wil graag aandacht vestigen op de innovatieve activiteiten die zij hebben ontwikkeld. We wilden iets doen om de dagelijkse passie die zij in hun werk leggen, te belichten, vertelt Antonio Campanile, marketingmanager bij SCA. Het Italiaanse team bedacht in 2010 tijdens een brainstormsessie een wedstrijd om de aandacht te vestigen op de creatieve energie van de zorgverleners. Ze noemden het project The Passion to Assist en nodigden 800 verpleeghuizen die klant zijn bij SCA, uit om deel te nemen. Sindsdien wordt er iedere twee jaar een wedstrijd uitgeschreven met iedere keer een ander thema. De editie van 2014 stond in het teken van het thema Actief en richtte zich op drie categorieën: voeding, fitness en kunst. Bejaardentehuis Villa Santa Teresa in Bagno a Ripoli, bij Florence, won de wedstrijd met een kookboek gebaseerd op traditionele recepten van de bewoners. Omdat het een teamprestatie betrof, werd iedereen erbij betrokken: bewoners, personeel, familie en vrienden. EEN ANDERE WINNAAR was ISRAA (Istituto per Servizi di Ricovero e Assistenza agli Anziani, een instelling voor ziekenhuiszorg en ouderenzorg) uit Treviso, in Noord-Italië. ISRAA ontwikkelde een WeFitness -programma voor zijn 200 bewoners: een programma voor fysieke en mentale gezondheid tijdens de warme en vaak eenzame zomermaanden vandaar dus Nordic walking en Zumba. Wij stimuleren het idee van actief ouder worden en solidariteit met onze bewoners en de samenleving in het geheel, vertelt Maria Aurora Uliana, coördinator van de instelling. Een ander innovatief idee was het kunstproject Verhalen uit het verleden, dat ontwikkeld werd door Magiera Ansaloni, exploitant van een verpleeghuis in Rio Saliceto, ten noordwesten van Bologna. Het project omvat een serie collages gemaakt door de 150 bewoners van de drie verpleeghuizen van Magiera Ansaloni. De collages SCA SHAPE

26 MARKT gingen over het huwelijk, kinderspeelgoed en schoenen, de arbeiders op de rijstvelden in de regio en kinderrijmpjes in een lokaal dialect. Onze bewoners leven voor een deel in het verleden, aldus projectleider Patrizia Barbieri. Iets dat herinneringen oproept uit het verleden, geeft hen een positief gevoel en biedt hen de mogelijkheid dat te delen met familie en vrienden. De collages verbinden het verleden met het heden. DE EERSTE WEDSTRIJD in 2010 werd zeer enthousiast ontvangen. Uit de meer dan 200 individuele inzendingen koos een onafhankelijke jury drie winnaars. Alle projecten zijn gepubliceerd in een boek dat na de prijsuitreiking werd uitgedeeld. Voor de tweede editie in 2012 koos SCA voor het thema Duurzaamheid. De inzendingen waren deze keer afkomstig van verpleeghuizen en er werden twee winnaars gekozen. Het drukken van een boek paste niet echt bij het thema en daarom Onze bewoners leven voor een deel in het verleden. Van deze herinneringen worden ze blij. werden alle projecten online gepubliceerd, aldus Campanile. De winnaars werden vermeld in nieuwsbrieven en andere bedrijfspublicaties. De wedstrijd van 2014 leverde de winnaars in de drie categorieën een waardecheque op voor de desbetreffende projecten. De details voor de editie van 2016 moeten nog bekend worden gemaakt, maar Campanile belooft dat onze klanten uit verschillende thema s kunnen kiezen. PASSIE OM TE HELPEN The Passion to Assist is een wedstrijd die in het teken staat van de creativiteit en het enthousiasme van verzorgenden in verpleeghuizen. De wedstrijd vindt om de twee jaar plaats en de deelname staat open voor verpleeghuizen die klant zijn van SCA in Italië. De wedstrijdcriteria worden vroeg in het jaar bekendgemaakt en drie onafhankelijke juryleden selecteren de winnaars in juni. De prijsuitreiking vindt plaats in het najaar. Het aantal deelnemers aan de eerste drie wedstrijden was groot: In 2010 waren meer dan 200 individuele deelnemers; in 2012 deden 110 verpleeghuizen mee; en in 2014 werden er 255 projecten van 200 instellingen beoordeeld. Het succes van het programma is niet onopgemerkt gebleven in de rest van Europa. Spanje lanceerde zijn eerste Pasión de asistir in De winnaar ontving een reis naar Italië, inclusief een bezoek aan één van de Italiaanse winnaars uit 2012 in de pittoreske stad Verona. lapassionediassistere.it 26 SCA SHAPE

27 PRINT PEFC/ Promoting Sustainable Forest Management SCA Paper, Sustainable Packaging, Mattias Wikström, Vice President Sales and Marketing

28 MARKT DE GEUR Een wandeling door het bos is niet alleen een feest voor ogen en oren, maar ook voor de neus. De karakteristieke bosgeur is afkomstig van terpentijn, een boomhars die als basisingrediënt voor veel parfums wordt gebruikt. tekst ANNIKA WIHLBORG foto ELLEN HOVERKAMP van het bos Terpentijn komt voor in alle soorten hout en is een groene grondstof met diverse toepassingsmogelijkheden. De belangstelling voor groene chemicaliën neemt wereldwijd toe en terpentijn is een van de meest veelzijdige grondstoffen in dat genre. Het is een aantrekkelijk alternatief voor producten op basis van aardolie. In de parfumwereld spelen de geurdragende eigenschappen van terpentijn een belangrijke rol omdat die ervoor zorgen dat de geur op de huid achterblijft. De toepassing van terpentijn als geur in parfums kent een lange traditie, vertelt Mats Thorsson van Logicator, een Zweedse agent van het Franse bedrijf DRT, dat sinds 1932 diverse producten heeft ontwikkeld op basis van terpentijn of dennenolie. Terpentijn is uitstekend te verwerken en daarom heeft een parfumproducent er maar relatief kleine hoeveelheden van nodig om de functie van geurdrager te vervullen. In veel producten zit zowel terpentijn als dennenolie verwerkt. Kleefstoffen bestaan vaak uit een combinatie van deze twee grondstoffen, vertelt hij. Veel producten die we dagelijks gebruiken bevatten terpentijn: lijm, verf, kauwgum, diverse rubberproducten, huidcrèmes en andere cosmetica. In de SCA-pulpfabriek in Östrand levert een ton pulp gemiddeld twee kilogram terpentijn op. We streven ernaar de opbrengst geleidelijk aan te verhogen, zegt Erik Sjöblom, manager van de vezellijn in de fabriek. Het is mogelijk om tot 4 kilo terpentijn uit een ton pulp te halen. Omdat de belangstelling voor terpentijn en dennenolie wereldwijd toeneemt, hebben we ervoor gekozen om onze groene bijproducten onder één merk op de markt te brengen. We produceren jaarlijks ruim kilogram terpentijn. VAN BOS TOT PARFUMFLESJE 1. In de SCA-pulpfabriek worden bomen vermalen tot houtsnippers, die vervolgens worden gekookt om er papierpulp van te maken. 2. Na afloop van het kookproces heeft de terpentijn een dampvorm aangenomen. De damp wordt gecondenseerd en afgekoeld, waarna er een kleverige terpentijn ontstaat. 3. De terpentijn wordt met tankwagens opgehaald bij de fabriek en voor verdere verwerking naar de fabrieken van de klant gebracht. 4. In de parfumfabriek wordt de terpentijn verwarmd in een zuil, zodat de verschillende componenten op verschillende temperaturen gedistilleerd kunnen worden. De voor parfum in aanmerking komende bestanddelen zijn voornamelijk terpentijn en alfa-pineen. Terpentijn bevat de geurdragende eigenschappen voor parfum. 28 SCA SHAPE

29 MARKET CIRRUS De SCA-pulpfabriek in Östrand heeft in het najaar van 2014 het merk Cirrus gelanceerd. Cirrus verenigt alle groene bijproducten van de papierpulpproductie, waaronder dennenolie en terpentijn, die afkomstig zijn uit verantwoord beheerde bossen. Cirrus levert ook stadsverwarming en groene stroom. FOTO UIT HET BOEK NATURAL COMPANIONS, STEWART, TABORI & CHANG SCA SHAPE

30 FEATURE Dakloze Silas Borden komt lachend naar buiten na een douche in de Lava Mae-bus in het Mission District. 30 SCA SHAPE

31 NADER BEKEKEN Een rijdende DOUCHE Mobiele badkamers in een felblauwe bus verwezenlijken het recht om schoon te zijn voor de daklozen in San Francisco. tekst STEFFAN HEUER foto BRANT WARD HET IS EEN DRUILERIGE donderdag in Tenderloin, een van de grauwe en verpauperde wijken van San Francisco, vlakbij de sjieke winkelstraat in de binnenstad. Groepjes daklozen schuilen onder lekkende markiezen in Ellis Street en beschermen hun eigendommen tegen de winterse neerslag. De felblauwe bus die staat geparkeerd naast een gaarkeuken, geeft de omgeving een beetje kleur. Een constante stroom bezoekers staat in de rij bij het Youth With A Mission-buurtcentrum. De wachtlijst getuigt van het succes van Lava Mae, een organisatie die de circa 7350 daklozen van de stad gratis mobiele douches biedt. Sinds juli 2014 exploiteert de plaatselijke vrijwilligersorganisatie een omgebouwde stadsbus met twee privébadkamers met een warme douche en een toilet in twee achterstandswijken van de stad. Lava Mae (een verbastering van Was me in het Spaans) heeft tot dusver 700 mensen toegang gegeven tot persoonlijke hygiëne. HET HEEFT voornamelijk van doen met waardigheid en gastvrijheid, en draait niet alleen om een warme douche, vertelt Leah Filler, de energieke beheerder van de mobiele service. Zij zorgt ervoor dat de blauwe bus op de afgesproken tijd en locatie aanwezig is in de wijken Tenderloin en Mission. Er zijn slechts acht opvangcentra met douches in de stad. En dan moeten de mensen ook nog eens vóór 6 uur s ochtends opstaan om zich te wassen voordat ze weer op straat worden gezet, vertelt ze. We willen hen een gevoel van veiligheid en geborgenheid bieden als ze naar Lava Mae komen. Filler neemt het begrip gastvrijheid zeer serieus. Ze kent bijna elke gast bij naam en herkent de stamgasten die iedere week SCA SHAPE