Stappenplan Groene Stapstenen

Transcriptie

1 Stappenplan Groene Stapstenen IVN Veenedaal-Rhenen, januari 2013 Groene stapstenen is ontworpen om in een nieuw te bouwen wijk in Veenendaal bewoners vanaf het allereerste begin te betrekken bij de ontwikkeling van de natuur in de wijk. Het uitgangspunt hierbij is de eigen tuin van de nieuwe bewoners. Het project Groene Stapstenen informeert en enthousiasmeert nieuwe bewoners voor het natuurvriendelijk inrichten van de tuinen. Groene Stapstenen is succesvol in het betrekken van buurtbewoners bij natuur in de wijk. Het heeft veel contacten met bewoners en organisaties in de wijk opgeleverd. Deze aanpak kan ook interessant zijn voor andere afdelingen. IVN Veenendaal-Rhenen deelt de ervaringen met Groene Stapstenen graag. In dit stappenplan zijn de belangrijkste stappen en aandachtspunten op een rijtje gezet. Doel is om geïnteresseerde IVN ers een beeld te geven van wat er bij het project komt kijken. Het stappenplan bevat ook diverse links en voorbeelddocumenten. Meer informatie en contact IVN-afdeling Veenendaal-Rhenen website: 1

2 Voorbereidende fase Vormen Projectgroep Kleine projectgroep samenstellen met doeners en denkers Concretiseren projectplan - Waarom wil je het project uitvoeren? - Wat wil je precies gaan doen? - Waar wordt het plan uitgevoerd (afbakenen van project, zodat het behapbaar blijft)? - Hoe denk je het te doen? - Wie moet je bij het plan betrekken (partners)? - Wat vraag je van de partners? - Wanneer wil je het project uitvoeren (met welke doorlooptijd houd je rekening)? Inwinnen informatie Informatie inwinnen over de wijk waar het project wordt uitgevoerd. - Wat is de geplande bouwperiode? - Hoeveel grondgebonden woningen zijn er? - Hoeveel niet grondgebonden woningen zijn er? - Welke projectontwikkelaars en woningbouwcorporaties gaan in de wijk bouwen? - Wie zijn de projectmanagers van de wijk? - Is er een evenementenmakelaar bij de wijk betrokken? - Is er een landschapsarchitect bij de wijk betrokken? - Is er een wijkmanager? - Wie is de verantwoordelijke voor de groenvoorziening in de wijk? Contacten leggen Contacten leggen met zoveel mogelijk van bovengenoemde mensen, instanties en organisaties. Samenwerking zoeken met andere groene verenigingen die nuttig kunnen zijn voor de uitvoering van het project. Denk aan KNNV, vogelwerkgroepen, Groei en Bloei-contacten. Ook met tuincentra in de buurt (dit zijn potentiële partners of sponsoren, omdat de nieuwe bewoners van de wijk daar hun tuinartikelen kunnen kopen). Links >>: - overzicht locale vogelwerkgroepen - overzicht locale afdelingen Groei & Bloei - overzicht locale KNNV-afdelingen Organiseren symposium vogelvriendelijk bouwen Zet het onderwerp natuur op de agenda door een symposium vogelvriendelijk bouwen te organiseren voor betrokken projectontwikkelaars, gemeente en architecten. Betrek projectontwikkelaar, woningbouwcorporatie en/of gemeente ook bij de organisatie. Betrek ook de Vogelbescherming erbij. Zij hebben de checklist Natuurvriendelijke maatregelen aan gebouwen ontwikkeld en kunnen een inhoudelijke bijdrage leveren d.m.v. een lezing over de checklist. Betrek de verantwoordelijke wethouder erbij, zodat de juiste personen bij het symposium aanwezig zijn. Een dergelijk symposium heeft een belangrijke rol in de fondsenwerving. Bij het ontwerpen van een nieuwbouwwijk worden altijd wel geldpotjes gecreëerd voor het ontwikkelen van de wijk. Hier ligt een kans om het project geheel of gedeeltelijk uit te financieren. 2

3 Voorbeeldmateriaal: - checklist natuurvriendelijke maatregelen aan gebouwen (Vogelbescherming, 2009) (pdf). - uitnodiging en programma symposium Convenant vogelvriendelijk bouwen Om te waarborgen dat men daadwerkelijk natuurvriendelijker gaat bouwen kan een convenant afgesloten worden met woonstichtingen e.d. Spreek bijvoorbeeld af dat vogelschot vervangen wordt door vogelvide waardoor mussen weer onder de pannen kunnen. Dit is goed voor de natuur en levert veel positieve publiciteit op voor alle partijen. Voorbeeldmateriaal: - convenant vogelvriendelijk bouwen Uitwerking conceptplan tot concreet plan - Het plan verder uitwerken tot een concreet plan met: o Doelstellingen o Beschrijving activiteiten (wat ga je doen en hoe) o Aantal vrijwilligersuren (inschatten) o Begroting o Projectbesturing o Projectrisico s o Tijdplan - Vraag de belangrijkste partners en potentiële sponsoren het projectplan te reviewen en pas het plan aan naar aanleiding van de ontvangen feedback. Voorbeeldmateriaal: - projectplan Groene Stapstenen (pdf) Communicatie Bespreek het concrete plan binnen de eigen organisatie (bestuur, mogelijk betrokken personen en vrijwilligers) en met (potentiële) partners. Subsidieaanvraag Bekijken bij welke fondsen subsidie aangevraagd kan worden, afhankelijk van de eisen die zij stellen. Mogelijke fondsen zijn Prins Bernhard Cultuurfonds, Rabobank, SNS, KF Heinfonds, IJsvogelfonds en uiteraard de gemeente. Denk ook aan locale businessclubs als Rotary en Lions. Verdeel het bedrag zo mogelijk onder de fondsen. Voorbeeldmateriaal: - Aanvraag subsidie gemeente Veenendaal Formeren van Adviesraad Door de belangrijkste partners in het project en sponsoren in de adviesraad plaats te laten nemen is een blijvende betrokkenheid van hen gewaarborgd. Go/ No Go Vragen hierbij zijn: - Kunnen wij dit - Hebben wij (blijvend) genoeg vrijwilligers (ook als het project lang duurt) - Hebben wij het geld - Kunnen wij het plan realiseren - Moet het plan nog iets aangepast worden. Na de Go is er geen weg meer terug! 3

4 Uitvoerende fase Ontwerpen logo en huisstijl - Ontwerpen en maken van logo en huisstijl te gebruiken voor communicatiemateriaal (website), promotiemateriaal (banner, welkomstpakket) en producten zoals Groene Stapstenencertificaat en quickscreen. - Iemand zoeken die bekend is met bijvoorbeeld photoshop om dit te realiseren. Ontwikkelen communicatiemiddelen - Website - Om mensen te enthousiasmeren en te activeren natuurwaarnemingen te doen, kan op de website een koppeling gemaakt worden met Waarnemingen.nl. Hier kunnen alle waarnemingen eenvoudig ingevoerd worden. Bovendien kan zo de immigratie van de natuur in een nieuwbouwwijk gevolgd worden. (Zie website onder waarnemingen). - -adres - groenestapstenen@ivnveenendaal-rhenen.nl - Twitter en facebook twitter.com/gstapstenen. Maak eventueel een facebook en/of twitteraccount aan om nieuws en tips te verspreiden. Welkomstpakket Ontwikkelen en samenstellen - Bepalen inhoud welkomstpakket - Bestellen artikelen voor verpakking en inhoud welkomstpakket. o Via internet een aanbieder kiezen. Let op o prijs/kwaliteit en betrouwbaarheid van de aanbieder. Houd rekening met je opslagcapaciteit. Spreek bijvoorbeeld af dat de nestkastjes per 50 stuks besteld mogen worden. Bij de nestkastjes is een scherpe prijs af te dingen als het gaat om een groot aantal. - Ontwerp welkomstbrief en criteria natuurvriendelijke tuin. - Kijk of er iets speciaals te ontwikkelen is. Voor dit project hebben wij als leuke gadget een IVN bannerpen ontwikkeld samen met Tringa Paintings. - Samenstellen pakketten Uitreiking welkomstpakketten - Net voor etenstijd vanaf uur is het beste moment om de pakketen aan de deur te overhandigen. - Bij persoonlijke uitreiking van het pakket: korte uitleg geven over het project, vragen of nieuwe bewoners t.z.t hun tuin willen laten keuren en of ze eventueel benaderd willen worden voor groene projecten in de wijk. - Houd een lijst bij per straat en huisnummer van bewoners die een pakket hebben ontvangen. Bewoners die niet aanwezig zijn kun je later nog een keer bezoeken. Voorbeeldmateriaal: - samenstelling welkomstpakket Groene Stapstenen Veenendaal - samenstelling en begroting van welkomstpakket Groene Stapstenen Veenendaal is te vinden in het projectplan Groene Stapstenen (pdf) - welkomstbrief nieuwe bewoners 4

5 Tuinkeuringen en uitreiking certificaat Groene Stapstenen - Herinner mensen aan de tuinkeuring, bijvoorbeeld door in het voor- en najaar een herinneringsbrief tuinkeuring rond te brengen waar in staat hoe ze een aanvraag kunnen doen. - Afhandelen binnengekomen aanvragen voor een tuinkeuring. o o o Maak een afspraak. Voer de tuinkeuring uit volgens de criteria. Door de soms zeer kleine tuintjes wordt er soepel met de criteria omgesprongen. Als maar duidelijk is dat serieus rekening is gehouden met de natuur. Als de tuin voldoet, krijgt de bewoner bij Groene Stapstenen Veenendaal het certificaat Groene stapsteen uitgereikt en de Natuurwijzer Tuin van Tringa Paintings en een cadeaulidmaatschap IVN afdeling Veenendaal- Rhenen. - Administreren uitgereikte certificaten Groene stapsteen. Houd bij wat het aantal verrichte tuinkeuringen en de daarbij behorende uitgereikte certificaten Groene stapsteen is. Voorbeeldmateriaal: - Herinneringsbrief tuinkeuring Persaandacht genereren Bepaal de momenten waarvoor je persaandacht wilt. Bepaal deze momenten in overleg met afdeling communicatie van de gemeente, de wijkmanager e.a.. Zij kunnen ook meedenken over de beste manier om publiciteit te zoeken per moment (voor of achteraf). Probeer een wethouder de uitreiking te laten doen voor extra publiciteit. Geschikte momenten zijn: - symposium vogelvriendelijk bouwen - uitreiking eerste welkomstpakket - uitreiking100 e of (bij ons) 250 e pakket - overhandiging eerste certificaat Groene Stapstenen Voorbeeldmateriaal: - diverse artikelen in de media Werken aan zichtbaarheid in de wijk Aanwezigheid bij evenementen Probeer bij zoveel mogelijk evenementen die gehouden worden in de wijk aanwezig te zijn met een informatiestand en een jeugdactiviteit. Voorbeelden: Ontwerpen van eigen tuin of natuurspeelplaats, slootjesexcursies e.d. Initieer en ondersteun zo mogelijk groene initiatieven in de wijk Gezamenlijke initiatieven vanuit de wijkbewoners worden in een nieuwe wijk door de gemeente erg op prijs gesteld. Gemeenten willen dit soort projecten graag ondersteunen vanwege de versterking van de sociale cohesie in de wijk. 5

6 Voorbeelden activiteiten in de wijk Stadstuinieren Stadstuinieren is in! Gezamenlijk een moestuincomplex aanleggen op een voorlopig braakliggend stuk grond in de wijk is misschien mogelijk. Ondersteun dit door bijvoorbeeld voorlichting over ecologisch tuinieren te geven door het organiseren van een workshop of lezing of uitgifte van informatiemateriaal en dergelijke. Links >> - IVN Cursus Tuinreservaten. Natuurspeelplaats Bewoners rondom een nog braakliggend terrein willen dit graag omvormen in een trapveldje en speelplaats voor kinderen. Zij willen zelf het onderhoud doen. Ondersteuning vanuit het Groene Stapstenen project door inrichten tijdelijke natuurspeelplaats. Vlonder Natuurpad >> Na benadering door de gemeente is een natuurvlonder ontworpen met natuurlijke oevers, paaiplaatsen voor vissen en een rolstoelvriendelijke visplaats. Natuurexcursie Organiseer jaarlijks een natuurexcursie in de wijk. Tijdens zo n excursie kun je geïnteresseerden wijzen op de verdwijnende natuur (grasland) met bijbehorende bewoners (bijv. kieviten) en de nieuwe natuur in de wijk (huismus, zwarte roodstaart, etc. maar ook flora zoals kloproos, etc). Boomfeestdag 6

7 Plant in het kader van boomfeestdag met kinderen van basisscholen bomen in de wijk. Daarna kan op school nog een les over bomen worden gegeven door het IVN. Vraag de Burgermeester of wethouder de eerste boom te planten. Nodig de pers uit. Oeverzwaluwenwand Door verstoring van de oeverzwaluwen in eerste bouwfase is een tijdelijke oeverzwaluwenwand door de gemeente gecreëerd. IVN doet het jaarlijkse onderhoud en de nesttellingen. Denk daarbij weer aan de publiciteit die jaarlijks daaraan gegeven kan worden. Schoolproject over vogels In een grote nieuwbouwwijk zijn basisscholen gepland. Een goede manier om met deze scholen in contact te komen is hen een natuurproject aan te bieden. Een project over vogels wordt altijd enthousiast ontvangen. Gebruik bijvoorbeeld de les Vogels in de winter uit de tuinvogelschoolkracht KNNV voor de groepen 5 en 6 met ondersteunend materiaal, zoals een schoolplaat Vogels van dorpen en steden en voor iedere leerling een mooie herkenningskaart Vogels in de winter van Tinga-paintings. Evaluatie Jaarlijkse evaluatie project Plan aan het begin van het jaar een bijeenkomst met de projectgroep en de adviesraad om terug te blikken en vooruit te kijken. Stel ter voorbereiding op de jaarlijkse projectevaluatie een verantwoording op voor de adviesraad (belangrijkste partners en sponsoren), zowel financieel als wat betreft de resultaten van het project tot nu toe ten opzichte van de doelstellingen. Agendapunten voor een dergelijk overleg: - evaluatie project tot nu toe - eventuele bijsturing van project - bespreken van nieuwe groene ontwikkelingen en initiatieven in de wijk - plannen van activiteiten in de wijk - financiën 7

8 Uitnodiging symposium vogelvriendelijk bouwen 8

9 Programma Symposium vogelvriendelijk bouwen 9

10 Convenant vogelvriendelijk bouwen 10

11 Aanvraag subsidie gemeente Veenendaal IVN Veenendaal Rhenen e.o. aan: Gemeente Veenendaal Veenendaal, 5 januari 2011 Geachte mevrouw.. Hierbij dient IVN bij u een aanvraag in voor een subsidie vanuit het programma Nieuw Wonen van de gemeente Veenendaal voor het IVN project Groene Stapstenen Buurtstede. IVN wil met het project Groene Stapstenen Buurtstede de nieuwe bewoners van de wijk Buurtstede in Veenendaal-oost laten bijdragen aan het ontwikkelen van de natuurwaarde van de eigen woonwijk door de bewoners hun eigen tuinen natuurvriendelijk in te laten richten. In de bijlage bij deze brief vindt u het projectplan van het project Groene Stapstenen Buurtstede, inclusief doelstellingen, de planning van het project en een financiële onderbouwing. Het project past goed in de voor de nieuwe woonwijk Buurtstede geformuleerde Nieuw Wonen uitgangspunten. Het project is duurzaam, bevordert de sociale cohesie in de wijk en past goed bij het levensloopbestendige karakter van de nieuwe wijk. IVN vraagt u om toekenning van een subsidie van EUR in 2011 voor de uitvoering van het project. Uiteraard is IVN bereid deel te nemen aan geplande (en nog te plannen) activiteiten in het kader van Nieuw Wonen in de nieuwe woonwijk. IVN rekent op uw ondersteuning en ziet uit naar uw besluit over toekenning van de subsidie. Met vriendelijke groeten,.. IVN Veenendaal Rhenen e.o. 11

12 Samenstelling welkomstpakket 12

13 Welkomstbrief nieuwe bewoners Geachte nieuwe bewoner van Veenendaal-oost, Welkom in uw nieuwe woning! Welkom in de nieuwe woonwijk Veenendaal-oost! IVN en Groei & Bloei willen u en andere inwoners helpen om van uw woonwijk een groene en leefbare wijk te maken waar de natuur zich volop kan ontwikkelen. Uw bijdrage is daarin van groot belang. In deze brief vertellen wij u wat u kunt doen. Natuur in de stad is belangrijk: bomen en planten zuiveren de lucht en het water, vangen fijnstof op en hebben een dempende werking op geluid en temperatuur. Groen bevordert de gezondheid en draagt bij aan de leefbaarheid van uw wijk. In stedelijke omgevingen zijn tuinen belangrijk voor de ontwikkeling van de natuur in de stad. Natuurvriendelijke tuinen kunnen samen met het openbaar groen een groen lint natuur vormen door een wijk. De inrichting van tuinen wordt vaak voor langere tijd bepaald door de eerste bewoners. Door u dus! Wij willen u daarom graag informeren over de mogelijkheden om uw tuin natuurvriendelijk in te richten. Daarmee helpt u uw eigen woonwijk groen en leefbaar te maken, voor uzelf en voor uw kinderen. Bij deze brief vindt u een welkomstpakket met daarin allerlei informatie om uw tuin natuurvriendelijk in te richten. U vind tips en trucs, maar ook adressen waar u terecht kunt voor advies of tuinbenodigdheden. Het is een eerste stap om u te helpen bij de inrichting van uw tuin. Maar IVN doet meer. Zo zal IVN in het voorjaar in uw wijk een informatiemarkt en workshops organiseren om u verder op weg te helpen. Als u nu al meer wilt weten, dan kunt u natuurlijk onze website bezoeken: of kunt u ons een bericht sturen op groenestapstenen@ivnveenendaal-rhenen.nl. Wij hopen u snel te ontmoeten in Veenendaal-oost! Met vriendelijke groet, (naam) IVN Veenendaal Rhenen 13

14 Herinneringsbrief tuinkeuring Geachte bewoner van Veenendaal-oost, Enige tijd geleden hebt u van IVN (Vereniging voor Natuur en Milieueducatie) een welkomstpakket ontvangen met informatie over natuurvriendelijke tuinen. IVN streeft ernaar uw woonwijk groen en leefbaar te maken, voor uzelf en voor uw kinderen. Daaraan kunt u bijdragen door ook uw tuin natuurvriendelijk in te richten. In het welkomstpakket heeft u informatie aangetroffen over de activiteiten die IVN in uw woonwijk wil organiseren. Zo zouden wij het leuk vinden om de tuinen in de wijk na verloop van tijd, als deze tot bloei zijn gekomen, te keuren op natuurvriendelijkheid. Tuinen die voldoen aan de criteria voor een natuurvriendelijke tuin, ontvangen dan een Groene Stapstenen certificaat! Als uw tuin naar uw mening al gereed is om door ons gekeurd te worden, kunt u ons uitnodigen voor een tuinkeuring. U kunt hiervoor contact met ons opnemen op groenestapstenen@ivnveenendaalrhenen.nl. Wilt u dat uw tuin op een later tijdstip gekeurd wordt omdat deze nu nog niet gereed is, ook dat kunt u doorgeven aan ons. Wij nemen dan volgend voorjaar contact met u op voor een afspraak. Als u meer wilt weten of vragen hebt, kunt u uiteraard onze website bezoeken: of kunt u een bericht sturen naar groenestapstenen@ivnveenendaalrhenen.nl. Succes met uw tuin! Met vriendelijke groet, (naam) IVN Veenendaal Rhenen 14

15 Artikel project Groene Stapstenen 15

16 Krantenartikel natuur in de buurt -excursie IVN 16

17 Krantenartikel opening oeverzwaluwwand 17

18 Artikel gemeentepagina overhandiging 250 e welkomstpakket Groene Stapstenen 18

19 Artikel overhandiging 250 e welkomstpakket Groene Stapstenen 19

20 Artikel uitreiking 1 e Groene Stapstenencertificaat 20