Rabobank Food & Agribusiness Research
|
|
- Lien van der Heijden
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Rabobank Food & Agribusiness Research Thema-update: Suiker Augustus Afschaffing van EU suikerquotum kan bittere nasmaak opleveren Suikerinkopers zullen watertandend hebben gekeken naar wat de melkprijs deed na het opheffen van de EU melkquota vorig jaar april. Het afschaffen van het productiequotum op suiker over ruim een jaar is echter geen garantie voor een lage suikerprijs. Door het vervallen van de EU exportlimiet vindt Europese suiker straks makkelijker zijn weg naar de wereldmarkt. Om nare verrassingen te voorkomen doet ook de Nederlandse voedings- en drankindustrie er goed aan om onder andere langerlopende contracten en alternatieve zoetstoffen te overwegen. Over ruim een jaar verdwijnt het Europese productiequotum op suiker. Vooruitlopend op 1 oktober 17 is de Europese suikerprijs, die sinds 13 met ruim 4 procent daalde, de wereldmarktprijs genaderd en er recent zelfs onderdoor geschoten (zie figuur 1). De belangrijkste reden voor de prijsdaling is de toegenomen concurrentie tussen de suikerproducenten. Dat zal in het post-quotum tijdperk de nieuwe norm worden. Figuur 1: Europese suikerprijs t.o.v. de wereldmarktprijs EUR/ton 1 EU quota prijs Wereldprijs (London nr 5) EU quota prijs (verwachting) Bloomberg, Europese Commissie, Rabobank, Augustus 1
2 De voorspelling van de Europese Commissie is dat de Europese suikerprijs zich de komende jaren zal stabiliseren net boven de EU referentieprijs 1 van EUR 44,4 per ton. Echter, deze prijsverwachting is gebaseerd op een aantal aannames ten aanzien van productie, export en de situatie op de wereldmarkt. Suikerafnemer moeten daarom oppassen dat zij zich niet rijk rekenen met deze marktliberalisering. EU-regels verdwijnen, maar niet helemaal De suikermarkt in de Europese Unie staat belangrijke wijzigingen te wachten (zie figuur 2). Op 1 oktober 17 wordt de marktregulering aangepast. De thans geldende productie- en exportlimieten zullen per die datum komen te vervallen. De generieke importrestricties en de afspraken tussen de EU en ontwikkelingslanden (EPA- en EBA-landen) blijven echter onveranderd van kracht. Op dit moment is zo n 8-85% van de suiker die in de EU in voedingsmiddelen verwerkt wordt afkomstig van Europese suikerbieten. Na het vervallen van het quotum zal dit percentage stijgen door hogere productie in de EU en afnemende importen. Waar de suikerproducenten mogelijkheden krijgen om zowel binnen als buiten de EU hun kring van afnemers te vergroten, worden suikerafnemers juist afhankelijker van de groeiende suikerleveranciers in de beet belt 2. Beet belt trekt markt naar zich toe De aanstaande veranderingen in het EU suikerregime betekenen naar verwachting dat vooral de efficiënte Europese suikerproducenten in de beet belt de productievolumes zullen opschroeven. Dit zal voornamelijk gebeuren door waar mogelijk de productiecampagne te verlengen. Vooral in Frankrijk liggen hier mogelijkheden, maar ook suikerproducenten in andere West-Europese landen zullen kansen zien om na 1 oktober volgend jaar hun productievolume te verhogen. 1 De referentieprijs van EUR 44,4 per ton witsuiker zal met name van belang zijn voor mogelijke marktinterventie in de vorm van steun voor particuliere opslag. 2 De beet belt is de groep landen waar suikerbietenteelt doorgaans optimaal is qua hectareopbrengst en waar thans zo n 75-8% van de Europese suiker wordt geproduceerd: Frankrijk, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Nederland, België en Polen. 3 De bietenteelt en suikerproductie in Oost- en Zuid-Europa zal naar verwachting niet volledig het veld ruimen dankzij het systeem van gekoppelde hectarebetalingen voor bietentelers. Dat systeem zal in ieder geval nog tot bestaan, wanneer de precieze toekomst hiervan zal worden beslecht onder het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid post-. De productiegroei in de beet belt en sterkere concurrentie onder suikerproducenten in de EU zullen ten koste gaan van de minder efficiënte spelers in Oost- en Zuid-Europa, zeker als de prijzen in de EU voor langere tijd rond de EUR 4 per ton blijven hangen. Door deze concentratie van productie zal de handel binnen de EU toenemen. De grotere onbalans tussen regionale vraag en aanbod zal effect hebben op de Europese suikerprijzen. De prijzen binnen de EU zullen naar verwachting verder uit elkaar komen te liggen. Waar de prijzen in West-Europa richting export-pariteit zullen bewegen en derhalve afhankelijker worden van de wereldmarkt, zal de prijs in Oost- en Zuid-Europa meer geleid worden door de beschikbaarheid van suiker binnen de regio 3. Figuur 2: Overzicht EU suikerregime per 1 oktober 17 Interne markt Afschaffen suikerquota Afschaffen isoglucosequota Afschaffen minimum bietenprijzen Contractuele afspraken telers/verwerkers ruwe suikerimporten witte suikerimporten Importen Bestaand beleid blijft Speciale voorwaarden voor ontwikkelingslanden Bilaterale handelsakkoorden (nultarief en EUR 98 p/t) Hoog tarief voor non-preferentiële importen (EUR p/t) EU bietsuiker EU suikermarkt isoglucose Exporten Vervallen exportlimiet Bron: Europese Commissie, Rabobank, Augustus 2
3 Figuur 3: wereldwijde suikerproductie t.o.v. consumptie Overschot/tekort Productie/consumptie Minder importen van buiten de EU Suikerimporten van buiten de EU zullen naar verwachting significant afnemen na 1 oktober 17. Door de toename van bietsuikerproductie binnen de EU zal er minder vraag zijn naar witte suiker van landen buiten de EU. De import van ruwe suiker voor gebruik als capaciteitsvulling voor de suikerfabrieken buiten de bietencampagne zal in de beet belt dalen. Full time suikerraffinaderijen zoals die in het Verenigd Koninkrijk, Portugal, Spanje en Italië zullen echter, bij gebrek aan alternatieven, in de markt blijven voor geïmporteerde ruwe suiker. De mogelijkheden voor suikergebruikers om te profiteren van lagere wereldmarktprijzen blijven gelijk aan de huidige situatie. De gebruikers zijn voornamelijk aangewezen op de interne EU markt, afgezien van de gelimiteerde mogelijkheden om te importeren onder preferentiële handelsakkoorden. - 7/8 8/9 9/1 1/11 11/12 12/13 13/ /15 15/ /17 Wereldsuikermarkt van grotere invloed op Europese markt De invloed van de wereldsuikermarkt op de Europese markt zal significant toenemen. Ontwikkelingen op de wereldsuikermarkt zullen op drie manieren meer invloed uitoefenen: Overschot/tekort (links) Productie (rechts) Consumptie (rechts) Bron: F.O. Licht, Rabobank, 1. de wereldmarkt bepaalt de attractiviteit van exporteren buiten de EU, 2. de wereldmarktprijs zal de exportpariteitprijs beïnvloeden, en 3. de wereldmarktprijs zal bepalen hoeveel suiker wordt geïmporteerd voor raffinage (ruwe suiker) dan wel directe consumptie (witte suiker). De afgelopen vijf seizoenen kende de wereldmarkt een overschot aan suiker. De markt is dit seizoen (15/) echter gedraaid naar een tekort (zie figuur 3). De wereldwijd hoge suikervoorraden verschaffen vooralsnog een plafond aan de opwaartse druk op prijzen, maar het voorziene tekort in /17 zou verdere impact op de wereldmarktprijs kunnen hebben. Het zijn dit soort ontwikkelingen die in het postquotum tijdperk van belang zullen zijn voor de Europese suikermarkt. Zeker van december tot april, de periode waarin EU suikerproducenten relatief veel suiker kunnen exporteren, zal de wereldmarktprijs direct een impact hebben op alle EU stakeholders. Suikerafnemers in kaart gebracht Nederlands suikergebruik per segment 15 Overige, 15% Patisserie, 5% Koek, 15% Non-food, 5% Huishoudelijk, 12% Snoepgoed, % Dranken, % Zuivel, 1% Slechts 12% van de geraffineerde suiker gaat rechtstreeks naar de Nederlandse consument. Ruim 8% van het suikeraanbod in Nederland wordt als ingrediënt in de voedingsen drankenindustrie gebruikt. Vooral producenten van frisdrank, koek en snoep zijn grootverbruikers, maar ook in de zuivel, de bakkerij en zelfs de conserven worden suikers toegevoegd. Bij sommige producenten kan suiker wel zo n 1 tot 15 procent van de grondstoffeninkoop uitmaken. Bittere pil voor suikerafnemers Op dit moment lijken de markt en de Europese Commissie uit te gaan van een droomscenario waarin het grotere aanbod van Europese suiker na 1 oktober 17 zal resulteren in een lage(re) Europese suikerprijs. Maar het loslaten van de Europese productie- en exportquota kan zich ook tegen de Europese suikerafnemers keren. Augustus 3
4 Als de wereldwijde suikerproductie de komende jaren opnieuw achterblijft bij de groei van de vraag zou die droom zomaar kunnen omslaan in een nachtmerrie voor Europese suikerafnemers (zie figuur 4). Waar het doemscenario een jaar geleden misschien nog wat vergezocht leek, geeft de huidige lage EU suikerprijs ten opzichte van de wereldmarktprijs genoeg aanleiding om toch met dit scenario rekening te houden. Dat de euro zwak staat ten opzichte van de Amerikaanse dollar maakt de wereldmarktprijs ook relatief aantrekkelijker. Het schrappen van de export- en productielimieten betekent dat Europese suikerproducenten vanaf oktober volgend jaar volop kunnen profiteren van zo n hogere wereldmarktprijs. Zij kunnen straks kiezen waar ze hun suiker gaan verkopen: binnen Europa of juist daarbuiten. Daarnaast maakt een hogere wereldmarktprijs de Europese markt minder aantrekkelijk voor EBA en EPA exporteurs, zodat er ook langs de importkant minder suiker naar de Europese Unie komt. Meer export én minder import betekent dat er binnen Europa regionale suikertekorten kunnen ontstaan. Fysieke tekorten zullen zich in de beet belt zelf, en dus zeker in Nederland, waarschijnlijk niet voordoen. De vraag van buiten de beet belt kan de prijzen evenwel flink opstuwen. Meer concurrentie en een grotere afhankelijkheid van de wereldmarkt hoeven dus niet per se goed uit te pakken. Een gewaarschuwd afnemer telt voor twee De beste remedie tegen een nachtmerrie is tijdig ontwaken. Suikerafnemers hoeven op 1 oktober 17 niet overgeleverd te zijn aan de grillen van de markt. Zij kunnen nu al verschillende strategieën implementeren om het risico van prijsverhogingen terug te dringen en/of hun afhankelijkheid van Europese suikerproducenten te reduceren. Hedging en lange(re)termijncontracten lijken de meest voor de hand liggende manieren voor suikerafnemers om toekomstige volumes op een acceptabel prijsniveau vast te leggen. Het vergroten van de opslagcapaciteit voor suiker om in te kunnen spelen op prijsvolatiliteit gaat voor de meeste spelers wellicht iets te ver, maar behoort ook nog tot de mogelijkheden. Daarnaast is het niet nodig op één paard te wedden. Wellicht kunnen isoglucose of andere alternatieve zoetstoffen (op termijn) suiker als grondstof vervangen. Dit is het moment om daar werk van te maken of in ieder geval de mogelijkheden te verkennen. Figuur 4: Overzicht EU suikerregime per 1 oktober 17 Droomscenario Nachtmerrie scenario miljoen ton 24,5 1, 2, 1, 19,4,6 miljoen ton,5,2 19,9 2,2 3,5 Witte-suikerimport Witte-suikerimport Bron: Rabobank, Augustus 4
5 Ook op leveranciersniveau kan het zinvol zijn de kansen te spreiden. Als suikerproducenten in de beet belt meer gaan produceren biedt dat ook mogelijkheden voor afnemers om zaken te doen met concurrenten van de vaste leverancier. En als de volumes zich niet lenen om op te splitsen over verschillende leveranciers dan is samenwerking op het gebied van inkoop met andere afnemers wellicht het overwegen waard. "Expect the unexpected" De algemene verwachting dat het afschaffen van het EU suikerquotum volgend jaar oktober onverdeeld positief zal uitpakken voor suikerafnemers blijkt iets te optimistisch. Nederlandse afnemers zullen er rekening mee moeten houden dat er bij een hoge wereldsuikerprijs regionale tekorten in de Europese Unie kunnen ontstaan die hun suikerprijs flink kunnen opdrijven. Het goede nieuws is dat suikerafnemers niet tot oktober 17 hoeven te wachten om zich tegen dit risico te wapenen. Rabobank s visie op de wereldmarktprijs voor suiker (ACMR Agri Commodities Monthly July ) Rabobank heeft recent haar verwachtingen met betrekking tot de ICE #11 suikerprijs voor de korte termijn verder naar boven geschroefd. Door problemen en vertragingen in de Aziatische en Braziliaanse suikeroogsten lijkt seizoen 15/ af te stevenen op een aanzienlijk tekort. Ook voor volgend seizoen wordt een aanhoudend wereldwijd suikertekort verwacht omdat de Braziliaanse suikerproductie mogelijk aan zijn maximale capaciteit zit. De grote long positie van niet-commerciële partijen en de lastig in te schatten 17/-oogsten in India zouden op termijn voor een licht dempend effect op de ICE #11 prijs kunnen zorgen. 24 USc /lb Contactgegevens Food & Agribusiness Research and Advisory 12 Ruud Schers Analist F&A Ruud.Schers@rabobank.com Sebastiaan Schreijen Senior Analist F&A Nederland Sebastiaan.Schreijen@rabobank.com 1 Bron: Bloomberg, Rabobank ICE nr 11 suiker Vorige voorspelling Huidige voorspelling Meediscussiëren? Ga naar Rabobank Foodzone op LinkedIn. Augustus 5 Deze publicatie is een uitgave van Rabobank. De in deze publicatie gepresenteerde visie is gebaseerd op gegevens uit door ons betrouwbaar geachte bronnen die worden genoemd in de bronvermelding. Deze bronnen zijn op zorgvuldige wijze in onze analyse verwerkt. Rabobank aanvaardt echter geen enkele aansprakelijkheid voor het geval dat de in deze publicatie neergelegde gegevens of prognoses onjuistheden bevatten noch voor eventuele (zet-)fouten en onvolledigheden. Het betreft algemene informatie die aan veranderingen onderhevig is. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
4. De suikerproductie in de Europese Unie
4. De suikerproductie in de Europese Unie De jaarlijkse suikerproductie in het Europa van de vijftien schommelde tussen de 15 en 18 miljoen ton. De productie is in handen van 30 ondernemingen die tezamen
Nadere informatieRabobank Food & Agri. Opslagregeling en kleiner aanbod ondersteunen langzaam herstel Europese varkensmarkt. Kwartaalbericht Varkens Q1 2016
Rabobank Food & Agri Kwartaalbericht Varkens Q1 2016 Opslagregeling en kleiner aanbod ondersteunen langzaam herstel Europese varkensmarkt Na een teleurstellend vierde kwartaal in het vorige jaar, start
Nadere informatieRabobank Food & Agri. Druk op varkensvleesmarkt blijft. Kwartaalbericht Varkens Q2 2015
Rabobank Food & Agri Kwartaalbericht Varkens Q2 2015 Druk op varkensvleesmarkt blijft De vooruitzichten voor de Nederlandse varkenshouderij voor het tweede kwartaal 2015 blijven mager. Ondanks de seizoensmatige
Nadere informatieRabobank Food & Agri. Leidt de verwachte importgroei uit China tot herstel? Kwartaalbericht Varkens Q3 2015
Rabobank Food & Agri Kwartaalbericht Varkens Q3 2015 Leidt de verwachte importgroei uit China tot herstel? De Rabobank verwacht een moeizaam derde kwartaal voor de Nederlandse varkenssector. Aan het einde
Nadere informatieResultaten na 3 jaar. Suikermarktordening. Acties Cosun: Prijsdaling Volumedaling Geografische herverdeling. Forse reorganisatie suikersector in EU
EU suikermarkt Uitzaai 008 Vooruitblik 009 Jan Willem van Roessel Resultaten na jaar Prijsdaling Volumedaling Geografische herverdeling Suikermarktordening Forse reorganisatie suikersector in EU 6 Mln
Nadere informatieRabobank Cijfers & Trends
Rabobank Cijfers & Trends Thema-update: Suiker De toekomst van de Nederlandse suikerbiet na 2017 Het EU-suikerquotum vervalt per 1 oktober 2017. Hoewel Nederlandse telers zullen moeten wennen aan fluctuerende
Nadere informatieWelke oude en nieuwe beperkingen houden de melkproductie op het spoor?
Welke oude en nieuwe beperkingen houden de melkproductie op het spoor? Erwin Wauters Senior Onderzoeker Melle, 27 maart 2015 WAT IS DE VRAAG EIGENLIJK Wat na de quota Wit goud of zwarte sneeuw?* De meningen
Nadere informatieLTO- minimelkmarktbericht 21 maart 2013, Klaas Johan Osinga
LTO- minimelkmarktbericht 21 maart 2013, Klaas Johan Osinga Vraag In de laatste zes maanden was er steeds zoveel slecht nieuws over de economische groei, dat dit de consumptiegroei deed stagneren. In de
Nadere informatie14. De effecten van de beleidsopties
14. De effecten van de beleidsopties Op basis van de resultaten van de effectstudies en de simulatiemodellen is in tabel 1 voor elk van de vier beleidsopties een overzicht uitgewerkt (cijfers bij benadering)
Nadere informatieDepartement Landbouw en Visserij Landbouw- en Visserijbeleid Gudrun Beerlandt (VL) - Danièle Haine (WL) E.Versavel (BIRB)
Titel: Beheerscomité suiker 30 januari 2014 Datum: 30/01/2014 Voorzitter: Verslaggever: Entiteit: Afdeling: Aanwezigen: Afwezigen: AGRI-C5 Gudrun Beerlandt Departement Landbouw en Visserij Landbouw- en
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - December 2015
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - December 2015 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieSectorupdate. Export bloemen en planten. 25 juni 2012. Economisch Bureau, Sector & Commodity Research
Sectorupdate Export bloemen en planten Economisch Bureau, Sector & Commodity Research 25 juni 2012 Exportgroei ondanks crisis in de eurozone Rusland vierde exportbestemming door sterke toename van de export
Nadere informatieMarktbeeld appels en peren
Afzet appels en peren door Russische boycot in de verdrukking Productie De appelproductie in de EU bedroeg in 215 ruim 12 miljard kilo. Dit was de op één na grootste EUoogst ooit. Bijna een derde van de
Nadere informatieDe agrarische handel van Nederland in 2010
De agrarische handel van Nederland in 1. Opvallende ontwikkelingen Wereldhandel in agrarische producten daalde in met ruim 10%, maar vertoont in weer herstel Nederlandse agrarische export groeit in naar
Nadere informatie//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
VERSLAG ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Voorzitter: EU-Commissie AGRI C4 Verslaggever: Jan Hostens (VL)
Nadere informatieInternationale varkensvleesmarkt 2012-2013
Internationale varkensvleesmarkt 212-213 In december 212 vond de jaarlijkse conferentie van de GIRA Meat Club plaats. GIRA is een marktonderzoeksbureau, dat aan het einde van elk jaar een inschatting maakt
Nadere informatieInternationale handel visproducten
Internationale handel visproducten Marktmonitor ontwikkelingen 27-211 en prognose voor 212 Januari 213 Belangrijkste trends 27-211 Ontwikkelingen export De Nederlandse visverwerkende industrie speelt een
Nadere informatie- Witte suikerprijs (Londen nr. 5- termijncontracten) op 23 juni 2015 = 348 $/ton (316 /ton).
VERSLAG ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// voorzitter: EU-Commissie AGRI C4 verslaggever: Jan Hostens (VL)
Nadere informatieEuropese suikersector duurzaam in balans, ook na 2015
Europese suikersector duurzaam in balans, ook na 2015 Position paper Nederlandse suikersector, namens 10.000 suikerbietentelers, over een toekomstbestendig Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid 2014-2020.
Nadere informatieMarktnieuws : - ISO heeft in mei ll. haar schatting van de wereldsuikerbalans voor 2011/2012 herzien (in ruwe suiker):
Datum: 24/05/2012 Onderwerp: Beheerscomité suiker Voorzitter: Verslaggever: Entiteit: Afdeling: Aanwezigen: Agendapunten: Europese Commissie : C5 Gudrun.beerlandt@lv.vlaanderen.be Departement Landbouw
Nadere informatieVERSLAG +EU) mei 2015: bereikt zijn. operatoren. Braziliaanse. Lage olieprijzen. 2014/2015 (Mt. ruwe suiker): pagina 1 van 6
VERSLAG ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// voorzitter: EU-Commissie AGRI C4 verslaggever: Jan Hostens (VL)
Nadere informatievergadering C90 LAN5 zittingsjaar 2009-2010 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid
vergadering C90 LAN5 zittingsjaar 2009-2010 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid van 20 januari 2010 2 Commissievergadering nr. C90 LAN5 (2009-2010) 20
Nadere informatieDe Nederlandse landbouwexport De publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met: De Nederlandse landbouwexport 2017
De Nederlandse landbouwexport 2017 De publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met: De Nederlandse landbouwexport 2017 Uitgave 2018 Verklaring van tekens. Gegevens ontbreken * Voorlopig cijfer **
Nadere informatieHoofdvraag: Wat zullen de gevolgen van de veranderingen in het suikerbeleid van de GMO zijn ten opzichte van vrijhandel/protectie?
Praktische-opdracht door een scholier 3319 woorden 3 december 2005 5,6 22 keer beoordeeld Vak Economie Hoofd- en deelvragen: Hoofdvraag: Wat zullen de gevolgen van de veranderingen in het suikerbeleid
Nadere informatieAmsterdam, juni 2013 In opdracht van CIUS. Prijzige suiker. De prijsopbouw en prijsontwikkeling van suiker
Prijzige suiker Amsterdam, juni 2013 In opdracht van CIUS Prijzige suiker De prijsopbouw en prijsontwikkeling van suiker Nicole Rosenboom Marianne Boschloo Rob van der Noll Bert Tieben Roetersstraat 29-1018
Nadere informatieDe Nederlandse landbouwexport De publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met: De Nederlandse landbouwexport 2017
De Nederlandse landbouwexport 2017 De publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met: De Nederlandse landbouwexport 2017 Uitgave 2018 Verklaring van tekens. Gegevens ontbreken * Voorlopig cijfer **
Nadere informatieBijkomende informatie:
Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be beheerscomité dierlijke producten 18 juni 2015 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieDe agrarische handel van Nederland in 2012
De agrarische handel van Nederland in 2012 1. Opvallende ontwikkelingen Totale wereldhandel in agrarische producten groeit voor tweede opeenvolgende jaar met ruim 10% Nederlandse agrarische export groeit
Nadere informatieVS: vraag naar buitenlandse kaas groeit. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken
VS: vraag naar buitenlandse kaas groeit In opdracht van het ministerie van Economische Zaken VS: vraag naar buitenlandse kaas groeit De VS is de grootste producent én exporteur in de wereld. Bedrijven
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Maart 2016
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Maart 2016 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieKoopstromenMonitor Gemeente Hilversum
KoopstromenMonitor Gemeente Hilversum Detailhandel in zwaar weer De marktomstandigheden voor de gevestigde detailhandel zijn er de afgelopen jaren niet beter op geworden. Tussen 2008 en 2012 is de totale
Nadere informatieCOMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD
COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 8.11.2006 COM(2006) 677 definitief 2006/0226 (CNS) Voorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD houdende aanpassing van Verordening (EG) nr. 1782/2003 tot
Nadere informatie2.2. EUROPESE UNIE Droogte remt groei melkaanvoer af. Melkaanvoer per lidstaat (kalenderjaren) (1.000 ton) % 18/17
2.2. EUROPESE UNIE 2.2.1. Droogte remt groei melkaanvoer af Melkaanvoer per lidstaat (kalenderjaren) (1.000 ton) 2005 2015 2017 2018 % 18/17 België 3 022 3 988 4 025 4 190 4,1 Denemarken 4 451 5 278 5
Nadere informatieDe agrarische handel van Nederland in 2013
De agrarische handel van Nederland in 2013 1. Opvallende ontwikkelingen Totale handelsoverschot groeit met 4,5 miljard; aandeel agrarische producten 2 miljard Nederlandse agrarische export neemt in 2013
Nadere informatieDe Nederlandse landbouwexport De publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met: De Nederlandse landbouwexport 2017
De Nederlandse landbouwexport 2017 De publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met: De Nederlandse landbouwexport 2017 Uitgave 2018 Verklaring van tekens. Gegevens ontbreken * Voorlopig cijfer **
Nadere informatieLANDEN ANALYSE BELGIË
LANDEN ANALYSE BELGIË Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse geeft de sector (cijfermatig) inzicht in de huidige (2013) en toekomstige (2018) waarde van de consumptie van snijbloemen en potplanten
Nadere informatieConjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland
Conjunctuur enquête Technologische Industrie Nederland Gunstig beeld met internationale onzekerheden Het CBS kopt donderdag 16 februari dat het ondernemersvertrouwen in Nederland nog nooit op zo n hoog
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Mei 2016
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Mei 2016 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatie- Witte suikerprijs (Londen nr. 5- termijncontracten) op 27 augustus 2015 = 295,1 /ton
VERSLAG ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// voorzitter: EU-Commissie AGRI C4 verslaggever: Jan Hostens (VL)
Nadere informatieQuinoa: Ondanks problemen in Peru wereldhandel op peil gebleven
TONS Factsheet Quinoa, januari 2018 FACTSHEET QUINOA fruitvegfacts@gmail.com Fruit & Vegetable Facts; Jan Kees Boon; +31654687684; Quinoa: Ondanks problemen in Peru wereldhandel op peil gebleven Bolivia
Nadere informatie1 MARKTSITUATIE (WERELD+EU)
Titel: Beheerscomité suiker 13 februari 2014 Datum: 13/02/2014 Voorzitter: Verslaggever: Entiteit: Afdeling: Aanwezigen: Afwezigen: AGRI-C4 Gudrun Beerlandt Departement Landbouw en Visserij Landbouw- en
Nadere informatiepdf05 GEMEENSCHAPPELIJK LANDBOUWBELEID in de EU
pdf05 GEMEENSCHAPPELIJK LANDBOUWBELEID in de EU MARKT- en PRIJSBELEID Het gemeenschappelijk landbouwbeleid beoogt o.a. de agrarische bevolking een redelijk inkomen te verschaffen en de consumenten te verzekeren
Nadere informatieDienstensector houdt vertrouwen
Stand van de Zakelijke Dienstverlening Dienstensector houdt vertrouwen Kasper Buiting Senior Sectoreconoom December 18 Inhoudsopgave pagina 1 Macro-economie: Eurozone en NL Voorlopende economische indicatoren
Nadere informatieMarktontwikkelingen varkenssector
Marktontwikkelingen varkenssector 1. Inleiding In de deze nota wordt ingegaan op de marktontwikkelingen in de varkenssector in Nederland en de Europese Unie. Waar mogelijk wordt vooruitgeblikt op de te
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2002 2003 25 074 Ministeriële Conferentie van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) 28 625 Herziening van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Nr. 61 BRIEF VAN
Nadere informatieKwartaalbericht Varkens Q1 2015
Rabobank Food & Agri Kwartaalbericht Varkens Q1 2015 Daling waarde euro en gedeeltelijke heropening Russische grens enige lichtpunten voor ondersteuning prijzen in eerste kwartaal 2015 De vooruitzichten
Nadere informatieDEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus BRUSSEL T F
DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be VERSLAG BEHEERSCOMITÉ VARKENS 19 SEPTEMBER 2018 ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieOpbrengst van melk op basis van Nederlandse noteringen, respectievelijk wereldmarktprijzen voor boter en mager melkpoeder
Marktbericht Mei 2019 De Nederlandse melkaanvoer laat al ruim een jaar een dalende lijn zien. Wel is het tempo van de krimp sinds februari afgenomen. In april kwam de daling op 1, uit. Het volume in de
Nadere informatieVERSLAG. april 2015: bereikt zijn. operatoren. Braziliaanse. Lage olieprijzen. pagina 1 van 7
VERSLAG ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// voorzitter: EU-Commissie AGRI C4 verslaggever: Jan Hostens (VL)
Nadere informatieOntwikkeling in de melkmarkt 21/04/2015
Ontwikkeling in de melkmarkt 21/04/2015 Melk- en voermarkt kort samengevat Vooruitzichten voor de melkmarkt zijn pover tot aan de zomer De melkmarkt is in de ban van het einde van de melkquotering o Afwachtende
Nadere informatieENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA
ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA Presentatie door de heer J.M. Barroso, Voorzitter van de Europese Commissie, voor de Europese Raad van 4 februari 2011 Inhoud 1 I. Waarom energiebeleid ertoe doet II. Waarom
Nadere informatieEindexamen economie 1 vwo 2007-I
Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 1 Een antwoord waaruit
Nadere informatieProduct-info Aubergine
Product-info Aubergine PT 2009 / 58 Oktober 2009/ Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Markt & Innovatie Product-info Aubergine Auteur Peter van der Salm Functie Marktanalist Telefoon 079-3470662
Nadere informatieTiense Suiker Inleiding tot Sweet Moments
Tiense Suiker Inleiding tot Sweet Moments 2 HET ECONOMISCHE BELANG VAN SUIKER 2.1. Suiker in de wereld Sinds het begin van vorige eeuw is de suikerproductie over de hele wereld gestegen. In de jaren 90
Nadere informatieING International Survey. De ik -generatie: Grip op financiële doelstellingen en eigen dromen nastreven
april 2014 De ik -generatie: Grip op financiële doelstellingen en eigen dromen nastreven Deze enquête is samengesteld door Ipsos namens ING Grote belangstelling voor geldzaken, maar het beheren van geld
Nadere informatieDe agrarische handel van Nederland in 2013
De agrarische handel van Nederland in 1. Opvallende ontwikkelingen Totale handelsoverschot groeit met 4,5 miljard; aandeel agrarische producten 2 miljard Nederlandse agrarische export neemt in opnieuw
Nadere informatieUSD / 1.16 1.15 1.14 1.13 1.12 1.11
Energiemarktanalyse Groenten & Fruit door Powerhouse Marktprijzen Macro-economie Markten in mineur Afgelopen week De angst voor een wereldwijde economische vertraging is weer toegenomen na een slechte
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - oktober 2014
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - oktober 2014 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieOpbrengst van melk op basis van Nederlandse noteringen, respectievelijk wereldmarktprijzen voor boter en mager melkpoeder
Marktbericht Juli 2019 De Nederlandse melkaanvoer laat al meer dan een jaar een dalende lijn zien. In juni nam het volume met 2,7% af. De melkaanvoer kwam in het eerste halfjaar van 2019 uit op 6,96 miljard
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Juni 2016
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Juni 2016 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieAntwoorden Lesbrief Waar voor je geld
Antwoorden Lesbrief Waar voor je geld Deze lesbrief (derde druk, 2015) is een uitgave van De Nederlandse Bank en tot stand gekomen met medewerking van Gerrit Gorter en Han van Spanje (VECON). 1. Prijzen
Nadere informatieDEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus BRUSSEL T F
DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be VERSLAG ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatiemelkveesector: constant hoge prijzen en gestaag toenemende vraag en aanbod.
Merelbeke, 4 juli 2014 Persartikel 140704: Recente trends en verwachte ontwikkelingen in de globale melkveesector: constant hoge prijzen en gestaag toenemende vraag en aanbod. Volgens de jongste trendvoorspelling
Nadere informatieDe agrarische handel van Nederland in 2014
De agrarische handel van Nederland in 1. Opvallende ontwikkelingen Totale Nederlandse handelsoverschot is in gelijk gebleven aan het niveau van ( 47,6 mld.); handelsoverschot agrarische producten komt
Nadere informatieOpbrengst van melk op basis van Nederlandse noteringen, respectievelijk wereldmarktprijzen voor boter en mager melkpoeder. feb-13. jun-13.
dec-11 feb-12 apr-12 jun-12 aug-12 okt-12 dec-12 feb-13 apr-13 jun-13 aug-13 okt-13 dec-13 feb-14 apr-14 jun-14 aug-14 okt-14 dec-14 euro per 100 kg melk met 3,7% vet Marktbericht januari 2015 Tegen de
Nadere informatieOpbrengst van melk op basis van Nederlandse noteringen, respectievelijk wereldmarktprijzen voor boter en mager melkpoeder
Marktbericht april 2018 De Nederlandse melkaanvoer daalde in maart met 2,6%. Voor de tweede maand op rij liet het volume een afname zien. Dit was het gevolg van het koude weer eind februari en in maart
Nadere informatieGEDELEGEERDE VERORDENING (EU) 2016/1613 VAN DE COMMISSIE
L 242/10 GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) 2016/1613 VAN DE COMMISSIE van 8 september 2016 tot vaststelling van buitengewone aanpassingssteun voor melkproducenten en landbouwers in andere veehouderijsectoren
Nadere informatieDe Nederlandse landbouwexport De publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met: De Nederlandse landbouwexport 2017
De Nederlandse landbouwexport 2017 De publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met: De Nederlandse landbouwexport 2017 Uitgave 2018 Verklaring van tekens. Gegevens ontbreken * Voorlopig cijfer **
Nadere informatiePT Marktbeeld Uien. Marktinformatie binnen- en buitenland
Nummer 1, 12 februari 2010 Peter van der Salm 079-3470662 I. Beursprijzen PT Marktbeeld Uien Marktinformatie binnen- en buitenland Het jaar 2009 begon met lage uienprijzen, maar vanaf het voorjaar hebben
Nadere informatieOpbrengst van melk op basis van Nederlandse noteringen, respectievelijk wereldmarktprijzen voor boter en mager melkpoeder
Marktbericht februari 2018 Het beeld bij de Nederlandse melkaanvoer is nagenoeg onveranderd. Net als in december bleef het volume in januari 2018 vrijwel gelijk aan het jaar daarvoor. Terwijl de Nederlandse
Nadere informatieDEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus BRUSSEL T F
DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be VERSLAG BEHEERSCOMITÉ VARKENS 18 OKTOBER 2018 ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - september 2015
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - september 2015 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juni 2015
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juni 2015 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieLANDEN ANALYSE DENEMARKEN
LANDEN ANALYSE DENEMARKEN Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee6 de sector (cijferma?g) inzicht in de huidige (2013) en toekoms?ge (2018) waarde van de consump?e van snijbloemen en potplanten
Nadere informatie21-11-2014. Product Marktbeeld Poinsettia 2014 FloraHolland productteam Bloeiend seizoen
21-11-2014 Product Marktbeeld Poinsettia 2014 FloraHolland productteam Bloeiend seizoen 1 21-11-2014 Historie De kerstster, kerstroos of poinsettia (Euphorbia pulcherrima), behoort tot de wolfsmelkfamilie
Nadere informatieHandelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14. Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie
Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14 Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd
Nadere informatieRecordhoeveelheid varkensvlees uitgevoerd
Page 1 of 5 Recordhoeveelheid varkensvlees uitgevoerd 11-5-2016 / 02:00 In 2015 exporteerde Nederland een recordhoeveelheid van 944 miljoen kilo varkensvlees, 6 procent meer dan in 2014. Door de lage prijzen
Nadere informatieMarktsituatie voor groenten en fruit vier maanden na de afkondiging van de Russische boycot
Marktsituatie voor groenten en fruit vier maanden na de afkondiging van de Russische boycot Siemen van Berkum en Gerben Jukema, LEI Wageningen UR, 17 december 2014 Deze notitie geeft een beknopt overzicht
Nadere informatieSPRUITKOOLMARKT IN EUROPA
SPRUITKOOLMARKT IN EUROPA SPRUITKOOL STUDIEAVOND INAGRO 6 MAART 2015 M. Smetryns Portfolio Manager Brassica Europe North EVOLUTIE VAN HET SPRUITKOOLAREAAL IN BELGIE 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500
Nadere informatieBranche Update: Container terminals
Branche Update: Container terminals Economisch Bureau Sector & Commodity Research Nadia Menkveld +31 206 286441 Concurrentiepositie haven van belang voor terminal Hoewel de overslag in de haven van Rotterdam
Nadere informatieOpbrengst van melk op basis van Nederlandse noteringen, respectievelijk wereldmarktprijzen voor boter en mager melkpoeder
euro per 100 kg melk met 3,7% vet Marktbericht April 2019 De Nederlandse melkaanvoer bedroeg over januari tot en met maart ruim 3,4 miljard kg, 3,2% minder dan in 2018, ofwel ruim 112 mln kg. minder melk.
Nadere informatieAlternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde
Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Plan De veranderingen in de internationale oliemarkten Gevolgen voor ARA, rol van energiehub Energietransitie,
Nadere informatieFACTSHEET ASPERGES ASPERGES: MEXICO IN OPKOMST
FACTSHEET ASPERGES Fruit & Vegetable Facts; Jan Kees Boon; +31654687684; fruitvegfacts@gmail.com ASPERGES: MEXICO IN OPKOMST Steeds meer maar niet overal De wereldmarkt van asperges groeit nog steeds.
Nadere informatieVraag Antwoord Scores
Opgave 1 1 maximumscore 2 monopolistische concurrentie Voorbeelden van een juist kenmerk zijn: Bij drogisterijen is er sprake van een: heterogeen assortiment heterogene dienstverlening geringe transparantie
Nadere informatieInternationale wegen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 19 September 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73828 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieBouwmaterialenvervoer
3 e kwartaal 2016 Zoetermeer, 7 december 2016 INHOUDSOPGAVE Hoger dan verwacht Een groot aantal bouwmaterialenvervoerders moet het in het afgelopen derde kwartaal onverwacht druk hebben gehad. Het niveau
Nadere informatieLANDEN ANALYSE DUITSLAND
LANDEN ANALYSE DUITSLAND Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee7 de sector (cijferma@g) inzicht in de huidige (2013) en toekoms@ge (2018) waarde van de consump@e van snijbloemen en potplanten
Nadere informatieLANDEN ANALYSE NEDERLAND
LANDEN ANALYSE NEDERLAND Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee5 de sector (cijferma>g) inzicht in de huidige (2013) en toekoms>ge (2018) waarde van de consump>e van snijbloemen en potplanten
Nadere informatieDe kleur van stroom: de milieukwaliteit van in Nederland geleverde elektriciteit
De kleur van stroom: de milieukwaliteit van in geleverde elektriciteit Feiten en conclusies uit de notitie van ECN Beleidsstudies Sinds 1999 is de se elektriciteitsmarkt gedeeltelijk geliberaliseerd. In
Nadere informatieOpbrengst van melk op basis van Nederlandse noteringen, respectievelijk wereldmarktprijzen voor boter en mager melkpoeder
euro per 100 kg melk met 3,7% vet Marktbericht april 2015 Sinds begin maart staan de prijzen onder druk. Dit gold in eerste instantie voor mager melkpoeder, waarna medio maart ook de neerwaartse druk op
Nadere informatieExamen VWO. economie 1. tijdvak 1 vrijdag 25 mei 13.30-16.30 uur
Examen VWO 2007 tijdvak 1 vrijdag 25 mei 13.30-16.30 uur economie 1 Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 60 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten met een
Nadere informatieOorzaken van melkprijsschommelingen in Nieuw Zeeland. Notitie in het kader van het onderzoek Melken in de Nieuwe Realiteit. 1.
Oorzaken van melkprijsschommelingen in Nieuw Zeeland Jelle Zijlstra, Animal Sciences Group van Wageningen UR Mark Voorbergen, Rabobank Nederland Aart van der Ham, Landbouw Economisch Instituut van Wageningen
Nadere informatieVraag Antwoord Scores
Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 Rookremmers 1 maximumscore 2 De genoemde bijkomende/onbedoelde (maatschappelijke)
Nadere informatieVooruitzichten granen en weersomstandigheden. Verkopen uit interventie
Datum: 26/05/2011 Onderwerp: Beheerscomité granen Voorzitter: Verslaggever: Entiteit: Afdeling: Aanwezigen: Europese Commissie : C5 Robin.thiers@lv.vlaanderen.be Departement Landbouw en Visserij Afdeling
Nadere informatieVooruitzichten 2015 stabiel, ondanks naweeën vogelgriep
Rabobank Cijfers & Trends Kwartaalbericht pluimveevlees Q2 2015 Vooruitzichten 2015 stabiel, ondanks naweeën vogelgriep De marktstemming voor zowel vleeskuikens als broedeieren was in 2014 positief, ondanks
Nadere informatie1.1 MARKTSITUATIE (WERELD+EU)
Titel: Beheerscomité suiker 26 februari 2015 Datum: 27/02/2015 Voorzitter: Verslaggever: Entiteit: Afdeling: Aanwezigen: Afwezigen: AGRI-C4 Jan Hostens Departement Landbouw en Visserij Landbouw- en Visserijbeleid
Nadere informatieLeidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming
Leidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming - Internationalisering Leidse regio www.leidenincijfers.nl BELEIDSONDERZOEK 071-516 5123 I info@leidenincijfers.nl
Nadere informatie- Witte suikerprijs (Londen nr. 5- termijncontracten 2015) op 23 juni 2015 = 356,3 $/ton (318 /ton).
VERSLAG ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// voorzitter: EU-Commissie AGRI C4 verslaggever: Jan Hostens (VL)
Nadere informatie1.1 MARKTSITUATIE (WERELD+EU)
Titel: Beheerscomité en expertgroep suiker 26 maart 2015 Datum: 27/03/2015 Voorzitter: Verslaggever: Entiteit: Afdeling: Aanwezigen: Afwezigen: AGRI-C4 Jan Hostens Departement Landbouw en Visserij Landbouw-
Nadere informatie