Anafylaxie bij kinderen

Transcriptie

1 Patiënteninformatie Anafylaxie bij kinderen Informatie over anafylaxie bij kinderen en het gebruik van een adrenaline auto-injector

2

3 Inhoudsopgave Pagina Wat is een anafylactische reactie? 4 Milde tot matige allergische reacties 5 Ernstige allergische reactie 5 Wanneer moet u de adrenaline auto-injector gebruiken? 6 Waar moet u op letten vóór gebruik? 7 Hoe moet u de adrenaline auto-injector toedienen? 7 Gebruik EpiPen 7 Gebruik Jext 8 Wat is het risico dat mijn kind anafylaxie krijgt? 9 Wat moet ik doen? 9 Meer informatie 10 Tot slot 10 3

4 Anafylaxie bij kinderen Informatie over anafylaxie bij kinderen en het gebruik van een adrenaline auto-injector. Een adrenaline auto-injector (of adrenaline-pen) is een voorgevulde injectiespuit - een noodpen -, waarmee u uw kind kunt behandelen in het geval van een ernstige allergische reactie, een zogenoemde anafylactische reactie of anafylaxie. In deze folder leggen we u uit wat anafylaxie betekent, hoe u de verschijnselen of symptomen ervan kunt herkennen, wanneer en hoe u de adrenaline auto-injector moet gebruiken en wat u daarna moet doen. Wat is een anafylactische reactie? Een anafylactische reactie is een hevige, algemene, allergische reactie, waarbij in korte tijd - vaak binnen enkele minuten tot een uur het lichaam allergisch reageert op bijvoorbeeld een voedingsmiddel, medicijn of een insectensteek. De voornaamste veroorzakers van een anafylactische reactie zijn: voedingsmiddelen (waaronder pinda s, noten, kippenei, koemelk, vis, schaal- en schelpdieren). Dit is het meest voorkomend bij kinderen; geneesmiddelen (onder meer antibiotica en vaccins); insectenbeten of -steken (van onder meer wesp, bij en hommel). Dit is zeldzaam bij kinderen; latex (verwerkt in bijvoorbeeld handschoenen en ballonnen). De verschijnselen of symptomen treden op in verschillende organen - zoals ogen, huid, maag-darmkanaal en longen - en meestal in meerdere organen tegelijk. In het ergste geval treedt een zodanige bloeddrukdaling op dat de persoon het bewustzijn kan kwijtraken. We spreken dan van een shock. Een anafylactische reactie kan gevaarlijk zijn en kan in hele zeldzame gevallen dodelijk zijn als niet op 4

5 tijd wordt ingegrepen. Bij voedselallergie is dat meestal niet zo. Een anafylactische reactie kan, nadat het lichaam aan de allergische stof is blootgesteld, zeer snel ontstaan en urenlang aanhouden. Vaak zijn mensen zich tevoren niet bewust van het feit dat zij ergens allergisch voor zijn. Hoe sneller de reactie optreedt, des te ernstiger is het verloop. Wat zijn de verschijnselen bij een anafylactische reactie en welke actie moet u dan nemen? Milde tot matige allergische reacties Huid: jeuk, vaak met plotselinge rode vlekken, netelroos of kwaddels; zwelling van aangezicht, lippen en ogen. Luchtwegen: niezen; jeukende, tranende ogen; loopneus; tinteling in de mond. Maag-darmklachten: misselijkheid, buikpijn, eenmalig braken. Kwaddels Actie: blijf rustig en vraag hulp wanneer dat nodig is; laat medicatie (dit zal meestal een antihistaminicum zijn) innemen als die zijn voorgeschreven. Let op bij één van de volgende symptomen van een anafylactische reactie. Ernstige allergische reactie Luchtwegen: bemoeilijkte en/of piepende ademhaling; druk op de borst; kortademigheid; zwelling van de tong en/of keel; moeilijk kunnen slikken of praten, heesheid. 5

6 Maag-darmklachten: acute buikpijn; braken (vaak meerdere keren); diarree. Hart en bloedvaten: duizeligheid; verminderde aanspreekbaarheid; bewustzijnsverlies; bleekte en slapte. Actie: gebruik de adrenaline auto-injector (Epipen, Jext ), ook in geval van twijfel!; bel 112; nogmaals de adrenaline auto-injector gebruiken wanneer er na vijf minuten geen verbetering optreedt. Wanneer moet u de adrenaline auto-injector gebruiken? Als één of meerdere van bovenstaande verschijnselen optreden bij een ernstige, allergische reactie, is het belangrijk om snel te handelen. Bij een geringe reactie bijvoorbeeld alleen jeuk en roodheid van de huid kan worden afgewacht. Als u twijfelt, kunt u uit voorzorg naar een arts of een afdeling Spoedeisende Hulp gaan en daar het verdere beloop afwachten. Zodra de reactie zich uitbreidt buiten de huid - dat wil zeggen als er duidelijk zwelling van de keel of kortademigheid of een neiging tot flauwvallen optreedt - moet u de adrenaline autoinjector gebruiken. Verderop leest u hoe. Het werkzame medicijn in de adrenaline auto-injector is adrenaline. Dit is een stof die normaal ook in het lichaam voorkomt en die daar wordt vrijgemaakt in acute stresssituaties, zoals hevig schrikken en inspanning. Door de adrenaline gaat de bloeddruk omhoog, versnelt de hartslag en verwijden de luchtwegen zich. Als u de adrenaline autoinjector ten onrechte gebruikt dus zonder dat er een anafylactische reactie is dan is dit meestal geen probleem. U merkt dan alleen dat uw kind gedurende enige minuten hartkloppingen krijgt en mogelijk ook hoofdpijn; alsof uw kind hevig is geschrokken. 6

7 Waar moet u op letten vóór gebruik? Verwijder de blauwe/gele veiligheidskap niet voordat u de auto-injector daadwerkelijk gebruikt. Plaats het oranje/zwarte uiteinde van de adrenaline auto-injector nooit op of in de buurt van uw duim, vingers of handen. De injectie wordt onmiddellijk eenmaal geactiveerd wanneer het oranje uiteinde van de EpiPen auto-injector of het zwarte uiteinde van de Jext in contact komt met de huid of een ander oppervlak. Hoe moet u de adrenaline auto-injector toedienen? In Nederland bestaan adrenaline auto-injectoren of noodpennen voor kinderen als EpiPen of JEXT. De EpiPen en JEXT hebben twee kanten. Aan de ene kant zit een zwarte punt (oranje bij de EpiPen ). Hier komt de naald uit, dus deze kant moet op het been van het kind worden gedrukt. Aan de andere kant van de EpiPen en JEXT zit een grijs beschermdopje (geel bij de JEXT en blauw bij de EpiPen ) dat uit de pen moet worden getrokken. Pas dan kan de naald aan de andere kant afgaan. Gebruik EpiPen 1. Pak de auto-injector in de goede hand met de duim dichtbij de blauwe veiligheidsdop. 2. Verwijder met de andere hand de blauwe veiligheidsdop. 3. Houdt de EpiPen auto-injector op een afstand van ongeveer tien centimeter van de zijkant van het dijbeen. Het oranje uiteinde moet naar het dijbeen zijn gericht. 4. Stoot ferm in de zijkant van het dijbeen zodat de Epipen autoinjector een rechte hoek (een 90 graden hoek) vormt met het dijbeen (dit mag door de kleren heen). 5. Houdt tien seconden stevig op de plaats. De injectie is nu klaar en het venster op de auto-injector is verduisterd. De EpiPen autoinjector moet worden verwijderd (de oranje naaldhuls zal uitschuiven en de naald bedekken) en veilig worden weggegooid. 6. Wrijf tien seconden over de injectieplaats. 7

8 Gebruik Jext 1. Pak de auto-injector in de goede hand met de duim dichtbij de gele veiligheidsdop. 2. Verwijder met de andere hand de gele veiligheidsdop. 3. Zet de zwarte injectorpunt onder een rechte hoek (ongeveer 90 ) tegen de buitenkant van de dij. 4. Druk de zwarte injectorpunt stevig tegen de buitenkant van de dij tot u een klik hoort die bevestigt dat de injectie is gestart, en houd de punt tegen het been gedrukt (dit mag door de kleren heen). Houd de injector tien seconden (tel langzaam tot tien) stevig op de plaats tegen de dij alvorens de injector te verwijderen. De zwarte dop sluit zich automatisch over de naald. 5. De injectie is nu klaar en het kijkvenster in het label is gevuld door een gekleurde plastic staafje (wit in Jext 300 en blauw in Jext 150) om te bevestigen dat de auto-injector is geactiveerd en de adrenalineoplossing is geïnjecteerd. 6. Wrijf tien seconden over de injectieplaats. Een klein belletje kan zichtbaar zijn in de adrenaline auto-injector. Dit heeft geen invloed op het gebruik of de effectiviteit van het product. De adrenaline auto-injector is na gebruik niet altijd leeg, maar heeft dan wel de juiste hoeveelheid geïnjecteerd. Hij kan daarna niet nogmaals worden gebruikt. Nadat de adrenaline auto-injector is toegediend moet u altijd 112 bellen voor een ambulance en daarbij doorgeven dat het gaat om een anafylactische reactie. U moet dan de gebruikte noodpen meenemen naar het ziekenhuis. De adrenaline noodpen is een EHBO middel. Het gebruik heeft een snel en goed - maar tijdelijk - effect en het kind moet dus altijd nog door een arts worden beoordeeld en eventueel verder worden behandeld, ook al lijkt het kind weer op te knappen. Na het gebruik van de noodpen moet u uiteraard weer een nieuwe adrenaline auto-injector aanvragen. 8

9 Wat is het risico dat mijn kind anafylaxie krijgt? Wanneer uw kind reeds een hevige allergische reactie heeft gehad, is het belangrijk om de stoffen die een zeer ernstige reactie hebben veroorzaakt, te vermijden. Soms is dit echter lastig, zo niet onmogelijk. Door omstandigheden kan het gebeuren dat zich toch een anafylactische reactie voordoet. Dan is het cruciaal te weten hoe u (en uw omgeving!) moet handelen. Een snelle behandeling kan levens redden. De enige noodbehandeling van anafylaxie is onmiddellijke toediening van adrenaline, zoals hiervoor beschreven. Als uw kind ooit last heeft gehad van één of meer van de in deze folder beschreven ernstige anafylaxie symptomen, loopt het een risico. De kinderarts schrijft voor de noodbehandeling van anafylaxie meestal een adrenaline auto-injector voor. Wat moet ik doen? Allergie is een veelvoorkomend verschijnsel en de meeste mensen met een allergie leiden een normaal leven. Als uw kind verschillende voedingsstoffen niet mag eten, neemt u dan contact op met een diëtiste, zodat u advies kan krijgen over vervangende voedingsmiddelen. Het is van groot belang alle ingrediëntenlijsten op etiketten van de te kopen voedingsmiddelen goed te lezen op aanwezigheid van het voedingsmiddel waar uw kind allergisch op heeft gereageerd. Als u een adrenaline autoinjector voorgeschreven krijgt, is het handig om direct om meerdere pennen te vragen. Voor thuis, op school, bij de oppas. Zorg dat er altijd twee adrenaline auto-injector pennen bij uw kind in de buurt zijn, bijvoorbeeld in een rugzakje. Met daarbij een instructiekaartje waarop staat hoe de pen moet worden toegediend. En een noodkaart hoe te handelen. Let goed op de houdbaarheidsdatum, zodat u vóór het verlopen van de pennen nieuwe pennen kan bestellen. De pennen moeten, afhankelijk van het type, worden bewaard tussen de 5-25 C. 9

10 Meer informatie Als u een adrenaline auto-injector heeft voorgeschreven gekregen voor uw kind, moet u ook aan de omgeving kenbaar maken dat uw kind een hevige allergische reactie kan krijgen. Op de volgende websites kunt u hierover meer informatie vinden: Tot slot Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neemt u dan tijdens kantooruren contact op met de polikliniek Kindergeneeskunde, T Tergooi

11 11

12 T Locatie Blaricum Rijksstraatweg AN Blaricum Locatie Hilversum Van Riebeeckweg XZ Hilversum Locatie Weesp C.J. van Houtenlaan 1b 1381 CN Weesp