PATIËNTENINFORMATIE. Allergie voor INSECTENGIF

Transcriptie

1 PATIËNTENINFORMATIE Allergie voor INSECTENGIF

2 Volgende afspraak: Naam arts:... Naam instelling:... Datum:... Afdeling/locatie:... 2

3 PATIËNTENINFORMATIE Het contact tussen mensen en dieren veroorzaakt soms medische problemen zoals overgevoeligheidsreacties. Ieder mens wordt wel eens gestoken of gebeten door een insect. Vooral in de zomermaanden worden (huis)artsen vaak geconfronteerd met patiënten die een ongewenste reactie op insectengif vertonen. Deze reacties kunnen lokaal zijn of systemisch (meerdere organen in het lichaam betreffen). In sommige gevallen is de reactie zo heftig dat deze levensbedreigend kan zijn. Elke zomer overlijden er mensen na een bijen- of wespensteek. In deze brochure vindt u informatie over allergie voor insectengif en de bijbehorende klachten. Daarnaast zijn er praktische tips opgenomen om insecten zoveel mogelijk te vermijden en is er ruime aandacht voor de verschillende behandelmogelijkheden, te weten noodmedicatie en allergie immunotherapie. Een effectieve behandeling van een allergie voor insectengif is mogelijk om het herhalingsrisico op een ernstige allergische reactie te verkleinen of zelfs te voorkomen. Inhoud Wat is allergie?... 4 Wat is een allergie voor insectengif?... 5 Klachten... 5 Behandeling van een allergie voor insectengif... 6 Vermijden van insecten... 6 Symptoombestrijding bij lokale reacties... 8 Noodmedicatie bij ernstige reacties... 8 Allergie immunotherapie... 9 Overige informatie

4 Wat is allergie? Allergie is een reactie van het menselijk afweersysteem (het immuunsysteem) op stoffen van buitenaf waar het lichaam normaal gesproken niet heftig op behoort te reageren. De stoffen die bij mensen zo n heftige reactie kunnen veroorzaken, noemen we allergenen. Bekende allergenen zijn bijvoorbeeld gras- en boompollen ( hooikoorts ), huisstofmijten, huisdieren, voedsel en insectengif. 4

5 PATIËNTENINFORMATIE Wat is een allergie voor insectengif? Bij een steek spuit het insect gif in de huid. Bij niet-allergische personen ontstaat rond de steekplaats een rood bultje dat hevig kan jeuken. Dit bultje verdwijnt binnen een paar dagen. Sommige mensen reageren uitzonderlijk heftig op een bijen- of wespensteek. Zo n heftige reactie duidt meestal op een allergie voor bijen- en/of wespengif. Bij een eerste steek zal een patiënt meestal niet sterk reageren; wel kan de allergie dan volledig worden opgebouwd waardoor bij de volgende steek een levensgevaarlijke situatie kan ontstaan. Klachten Wanneer u wordt gestoken door een insect kunt u, in een normale situatie, last krijgen van zwelling, pijn en roodheid rond de plek van de steek. We spreken dan over een (forse) plaatselijke reactie. Wanneer u allergisch bent voor insectengif kunnen daar de volgende symptomen bijkomen: Jeuk en zwelling over het hele lichaam Zwelling van de ogen, lippen, keel en/of tong Moeite met ademhalen, slikken en/of spreken Duizeligheid, heftige hoofdpijn Maag/darmklachten zoals misselijkheid, braken en/of diarree Sterke bloeddrukdaling Hartritmestoornissen Bewustzijnsverlies Shock Hartstilstand Bij 70% van de patiënten treden de klachten binnen een kwartier op, slechts 2% van de patiënten reageert pas na een uur. 5

6 Behandeling van een allergie voor insectengif Een behandeling van een allergie voor insectengif kan bestaan uit een aantal stappen. Grofweg onderscheidt men: Vermijden van insecten Symptoombestrijding bij lokale reacties Noodmedicatie bij ernstige reacties Allergie immunotherapie Vermijden van insecten Wanneer u weet dat u allergisch bent voor bijen- of wespengif is het verstandig om deze insecten en de plaatsen waar zij voorkomen zoveel mogelijk te vermijden. Hiernaast vindt u enkele tips: 6

7 PATIËNTENINFORMATIE Kom bij voorkeur niet in de buurt van bloeiende bloemen of overrijp fruit en wees voorzichtig bij het plukken van bloemen en fruit. Vermijd vuilnisbakken en afvalemmers. Laat tijdens het eten in de vrije natuur (picknick) geen zoetigheden of etensresten liggen. Drink niet rechtstreeks uit een blikje, er kan een insect in het blikje zitten. Verplaats geen dikke oude takken of boomstronken, er kan een wespennest onder zitten. Wees alert tijdens het werken in de tuin en tijdens het fietsen, transpiratievocht trekt insecten aan. Bedek uw lichaam zoveel mogelijk maar vermijd zwarte en fel gekleurde kleding. Loop buiten nooit op blote voeten want bijen houden van klaver en veel wespen leven in de grond. Vermijd het gebruik van parfum, haarspray en andere sterk geparfumeerde cosmetica. Gebruik insectenwerende spray of crème met een hoog percentage DEET als u naar buiten gaat. Vermijd snelle bewegingen als er een bij of wesp in de buurt is; sla nooit naar het insect. Plaats voor ramen en deuren een insectenhor. 7

8 Wordt u ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch gestoken verwijder de angel dan zo snel mogelijk omdat zelfs zonder het insect gif uit het gifzakje kan worden gepompt. Dit geldt met name voor bijen. Kras de angel met uw nagel of een mesje weg; trek de angel niet tussen twee vingers of met een pincet uit de huid omdat het gifzakje dan verder kan worden leeggeknepen. Symptoombestrijding bij lokale reacties De behandeling van een (forse) plaatselijke reactie na een insectensteek is vooral gericht op het bestrijden van de pijn, de jeuk en/of de zwelling. Wanneer de angel is achtergebleven moet deze zo snel mogelijk worden verwijderd zoals hierboven beschreven. Direct na het verwijderen van de angel moet de steekplaats worden uitgezogen. Pijn, jeuk en zwelling worden bestreden met plaatselijke koeling (bijvoorbeeld een koud kompres), orale antihistaminica en/of een lokaal steroïd (crème). Diverse middelen zijn vrij verkrijgbaar bij drogist en/of apotheek. In alle gevallen is het raadzaam om de plaats van de steek goed te ontsmetten. Noodmedicatie bij ernstige reacties Bij klachten en verschijnselen die wijzen op een ernstige allergische (anafylactische) reactie is snel medisch ingrijpen vereist. De betreffende symptomen staan beschreven onder het kopje: Klachten. Als u of 8

9 PATIËNTENINFORMATIE iemand in uw omgeving één of meer van de beschreven symptomen vertoont, moet u zo snel mogelijk medische hulp inschakelen. De eerste noodbehandeling voor anafylaxie is onmiddellijke toediening van adrenaline. Adrenaline werkt direct op het hart, bloedvaten en longen en kan fatale gevolgen van anafylaxie voorkomen. Als u ooit anafylactisch heeft gereageerd, zult u moeten leren om uzelf adrenaline toe te (laten) dienen omdat er vaak geen tijd is om een dokter te halen. De huisarts of specialist zal voor de noodbehandeling van anafylaxie meestal een adrenaline auto-injector voorschrijven. Dit is een gebruiksvriendelijke automatische injectiespuit ter grootte van een dikke balpen waarmee u zichzelf eenvoudig een afgepaste dosis adrenaline kan (laten) toedienen. Let op: Een adrenaline auto-injector is bedoeld voor éénmalig gebruik tijdens een noodsituatie en is geen vervanging voor een medische behandeling. Na gebruik moet u onmiddellijk medische hulp zoeken. Bel onmiddellijk uw arts en/of 112 of ga naar de dichtstbijzijnde (huis)arts of het ziekenhuis. Zelfs als u een adrenaline auto-injector heeft, blijft een ernstige allergische reactie een levensbedreigend risico. Neem daarom altijd contact op met een arts. Allergie immunotherapie Het inzetten van allergie immunotherapie is bedoeld om de onderliggende oorzaak van de allergie aan te pakken. Via deze behandeling krijgt u gedurende langere tijd kleine hoeveelheden gezuiverd bijen- of wespengif toegediend en kan uw immuunsysteem gewend raken aan deze stof. Uw immuunsysteem kan hierdoor op den duur minder of niet meer reageren op het insectengif waar u allergisch voor bent. De behandeling van 9

10 allergie immunotherapie voor insectengif bestaat uit injecties (subcutane immunotherapie). Deze vorm van behandeling vindt plaats bij uw behandelend arts. De totale behandeling duurt 3 tot 5 jaar. Deze periode is nodig omdat het lichaam tijd nodig heeft om tolerantie op te bouwen tegen de stof waarop het allergisch reageert. Het resultaat dat u na het afronden van de behandeling bereikt heeft, blijft over het algemeen ook aanhouden. Neem contact op met uw huisarts indien u een ernstige allergische reactie op een bijen-of wespensteek hebt gehad. Kijk voor een gespecialiseerd behandelcentrum (in Nederland) op: 10

11 PATIËNTENINFORMATIE Overige informatie Voor vragen over een allergie voor insectengif en/of een noodbehandeling met een adrenaline auto-injector kunt u het beste contact opnemen met uw behandelend arts. Daarnaast kunt u voor meer informatie ook terecht op de volgende websites: PATIËNTENINFORMATIE Nederland: België:

12 ALK-Abelló BV ALK is een internationaal georiënteerd farmaceutisch bedrijf en wereldwijd marktleider op het gebied van specifieke immunotherapie bij (inhalatie)allergie. ALK streeft ernaar de gezondheid en kwaliteit van leven van allergiepatiënten te verbeteren door de best mogelijke producten en diensten aan te bieden. Nederland: België: Postbus AA Almere Nederland T F ALKBENL-04