TERUGBLIK OP RUIM 12 JAAR ONDERSTEUNING EN SAMENWERKING MET DE GEMEENTE OTJIWARONGO IN NAMIBIË

Transcriptie

1 TERUGBLIK OP RUIM 12 JAAR ONDERSTEUNING EN SAMENWERKING MET DE GEMEENTE OTJIWARONGO IN NAMIBIË (HOOFDDOEL, AANPAK EN RESULTATEN) HOOFDDOEL Het hoofddoel van de samenwerking was het versterken van de organisatie van de gemeente Otjiwarongo, inclusief het bestuur, en in het verlengde daarvan de aansturing van het Otjiwarongo Multi Purpose Helpcentre. Het onderliggende doel was om de gemeente Otjiwarongo te versterken in de strijd tegen HIV/AIDS en armoede in de breedste zin. De focus van de ondersteuning is altijd in nauwe samenwerking met de gemeente Otjiwarongo bepaald. AANPAK Vanaf het begin van de gemeentelijke ondersteuning zijn er, als onderdeel van de GSO en LOGO South programma, uitwisselingsbezoeken geweest. Er werden werkbezoeken georganiseerd naar Otjiwarongo om er op de werkvloer adviezen en ervaringen te delen. Daarnaast kwamen er ook delegaties naar Heusden. Zoals opgemerkt bleef het hoofddoel van de ondersteuning en samenwerking in de loop van de jaren onveranderd. De manier waarop de ondersteuning plaatsvindt, is echter wel veranderd en ook verbreed. Binnen onze eigen organisatie hadden we niet voor alle onderdelen uit de ontwikkelingsprogramma s de benodigde expertise in huis. Tegelijkertijd slaagden we er in om de samenwerking meer bekendheid te geven. Onze gemeente vervulde hier een brugfunctie en bracht nieuwe partners bij elkaar. Om de doelen te kunnen bereiken, kregen we zo hulp van andere instellingen en organisaties: GGD; Brabant Water; HAS Hogeschool en NHTV Internationale school voor Hogere Onderwijs; Beatrix Ziekenhuis in Gorinchem;

2 SANEC (netwerkorganisatie voor bedrijven en ondernemers die zaken willen doen in en tussen zuidelijk Afrika en Nederland); YOH Invest (woningbouw); Young Africa; Koninklijke Sanders; Stichting vrienden van Otjiwarongo. Tijdens de werkbezoeken werden diverse middelen ingezet zoals workshops, excursies, cursussen, concrete adviezen, leerprogramma s en dergelijke. De samenstelling van de delegaties bij de werkbezoeken was wisselend en gericht op specifieke onderwerpen en speerpunten uit de lopende projecten. Zowel bestuurders, ambtenaren alsook externen namen in de loop van de jaren deel aan de uitwisselingsbezoeken. Gaande het proces is de aandacht op uitvoeringsniveau, meer en meer verschoven naar beleidsontwikkeling. Dat betekende ook een andere samenstelling van delegaties. Twee keer is een delegatie van raadsleden uit Heusden mee geweest naar Otjiwarongo. Beide keren is dit een zeer zinvolle reis geweest. Ieder voor zich heeft kunnen waarnemen en ervaren waar de hulp vanuit Heusden wordt ingezet en hoe deze ondersteuning het verschil maakte voor de mensen in Otjiwarongo. RESULTATEN ONDERSTEUNING GEMEENTELIJKE ORGANISATIE In het begin lag de focus op ondersteuning van de gemeentelijke organisatie vooral op operationeel niveau, zoals: het opzetten van een goede administratie, registratie en planning (ook in het hulpcentrum); een postregistratiesysteem; ondersteuning bij ICT, gebruik office-applicatie en archivering. Er zijn goede resultaten bereikt die er aan hebben bijgedragen dat Otjiwarongo een voorbeeldgemeente is geworden waarvan ook omliggende gemeenten hebben geleerd. In de loop van de jaren is er veel veranderd voor de Namibische lokale overheid. Steeds meer wordt verwacht dat zij zelf initiatief nemen, beleid vormen en uitvoeren. Die wijziging heeft er toe geleid dat, in samenspraak met Otjiwarongo, ook de ondersteuning vanuit Heusden werd aangepast. De al in gang gezette operationele processen werden geborgd en de focus verschoof geleidelijk van operationeel naar beleidsmatig: er werd ondersteund bij de uitvoering van projecten c.q. bijgedragen aan het verbeteren van projectmatig werken; een analyse werd gemaakt van de stand van zaken in Otjiwarongo op het gebied van jeugdbeleid en op basis daarvan werden aanbevelingen gedaan;

3 op het gebied van afvalmanagement werd onderzoek gedaan en zijn ideeën gepresenteerd voor een stortplaats en een milieustraat; er was ondersteuning op het gebied van economische ontwikkeling (transport & logistiek); we investeerden in het meer bedrijfsmatig aansturen van de organisatie; er werd met onze steun een bedrijfsconcept ontwikkeld dat is gebaseerd op het frontoffice/backoffice-principe. Daarnaast leverden ook onze partners met hun inzet mooie resultaten: van 2011 t/m 2015 heeft Brabant Water (drinkwater) ondersteuning geboden op het gebied van aanleg en onderhoud van leidingen en systemen, prepaid watermeters en strategische planning. Als eindrapportage stelde Brabant Water een Deltaplan op. Otjiwarongo is nu zelf aan zet. Brabant Water heeft aangegeven via moderne media altijd bereikbaar te zijn voor vragen van Otjiwarongo; vanuit de HAS Den Bosch en de NHTV Internationale school voor Hoger Onderwijs in Breda zijn diverse studenten op werkstage geweest in Otjiwarongo. Er is een onderzoek gedaan naar toeristische mogelijkheden. De opdracht voor de studenten van het NHTV lag op het gebied van stadsplanning. Zij hebben ook gewerkt aan een registratiesysteem (GIS) als ondersteuning voor het project van Brabant Water; in 2014 ontstond een samenwerking tussen het Otjiwarongo State Hospital en Beatrixziekenhuis in Gorinchem. Er is röntgenapparatuur gedoneerd en radioloog dr. Hans Biemans gaf training over gebruik van de apparatuur en hij deelde kennis en ervaring met zijn collega s; voor economische ontwikkeling heeft Heusden naast lokale experts op het gebied van transport en logistiek ook contact gelegd met een netwerkorganisatie voor bedrijven en ondernemers die zaken willen doen in en tussen zuidelijk Afrika en Nederland (SANEC). Expert Mark Reijneker leverde een goede bijdrage op een conferentie waardoor Otjiwarongo als mogelijke Logistic hub duidelijk op de kaart is gezet; Marc Vissers van YOH Invest heeft in 2015 contact gelegd met de gemeente Otjiwarongo voor, zoals zijn concept beschrijft Woningbouw voor de mensen aan de voet van de economische piramide. Samen met de toekomstige bewoners op een zodanige manier dat daardoor gelijk werkgelegenheid wordt gecreëerd. De raad van Otjiwarongo is zeer geïnteresseerd in het concept en besloot een stuk grond voor een modelwoning beschikbaar te stellen; Young Africa: Dirk en Yvette Bellens wonen met hun gezin in Otjiwarongo en zijn daar gestart met een YA opleidingscentrum en inkomensgenererende projecten voor kansarme jongeren tussen 15 en 25 jaar. Zij hebben nauw contact met de centrummanager van het helpcentrum en zijn ook betrokken bij het woningbouwproject YOH Invest; er is contact tussen Koninklijke Sanders en Young Africa voor het opzetten van een productie van vloeibare zeep. Koninklijke Sanders wil hier met materiaal en overdracht van kennis en ervaring helpen bij een inkomensgenererend project. In augustus 2015 werden de eerste gesprekken tussen beide partijen gevoerd.

4 ONDERSTEUNING OTJIW ARONGO MULTI PURPOSE HELPCENTRE Het helpcentrum is sinds 2004 onderdeel van de gemeentelijke organisatie. Het is een baken in blikjesdorp en is in de verre omtrek bekend. Vanuit Heusden hebben wij door de jaren heen het centrum en de activiteiten die van daaruit worden georganiseerd, stevig ondersteund. Dit zowel financieel als met adviezen. Ook de Stichting Vrienden van Otjiwarongo speelt een belangrijke rol in de financiële ondersteuning van de programma s in het centrum. Nog steeds is de ondersteuning van het centrum een belangrijk deel van het samenwerkingsprogramma. Voorbeelden van deze ondersteuning zijn: het opzetten van administratie en registratie voor de OVC (wezen en kansarme kinderen), de thuiszorg, activiteiten, donaties, hygiëneprogramma etc.; aanstelling coördinator en centrummanager (met financiële ondersteuning); tijdelijke aanstelling van een social worker voor counseling van de kinderen in het centrum maar ook voor in de wijk ; dagelijkse opvang van tussen 80 en 100 kinderen in het centrum; zij krijgen daar te eten (wordt betaald door de stichting Vrienden van Otjiwarongo). Heusden ondersteunt met schoolspullen en een hygiënepakket; maandelijkse vergoeding voor 5 vrijwilligers die koken, voor de kinderen zorgen en het centrum schoonhouden; maandelijkse vergoeding en schoenen/jas voor 10 Home Based Care (thuiszorg)vrijwilligers die werken vanuit het centrum; het unieke melkpoederproject voor baby s van besmette moeders (geïnitieerd en begeleid door GGD-arts Mieke Croughs). Dit project was een groot succes en heeft o.a. geleid tot benoeming van het centrum als Best Practice in 2007 in Den Haag. Het project is destijds volledig bekostigd door de gemeente en de Stichting Vrienden van Otjiwarongo. In de afgelopen jaren droegen wij bij aan de beleidsmatige aanpak van de activiteiten en is ook in de aansturing, organisatie en ontwikkeling van het helpcentrum veel veranderd: de administratie en registratie is nu digitaal en er kan maandelijks een managementrapportage voor de raad worden gemaakt; de coördinator en centrummanager zijn volledig in dienst bij de gemeente Otjiwarongo. De coördinator heeft ook andere taken gekregen en de centrummanager is goed getraind en geëquipeerd. het ministerie van Health en Social Services is verantwoordelijk voor counseling in de wijk. Regelmatig komt een psychologe (vrijwilliger Petra Schauenberg) voor counseling van de kinderen in het centrum; de financiële ondersteuning voor de dagelijkse maaltijden en de opvang blijft nodig voor het welzijn van de kinderen. Steeds vaker worden echter aan het centrum goederen of diensten gedoneerd door lokale ondernemers of organisaties. Met name Theo s SuperSpar is zeer betrokken; hij levert het eten al jaren tegen gereduceerde prijs aan het centrum. De rekeningen worden betaald door de Stichting Vrienden van Otjiwarongo;

5 Heusden betaalde in het verleden schoolgeld voor de kinderen in het centrum voor het basis- en voortgezet onderwijs en examengeld voor de kinderen in het voortgezet onderwijs. Vanaf 2013 is het basisonderwijs op openbare scholen (grade 1 t/m 7) gratis. In april 2014 bepaalde het Ministry of Education dat vanaf het schooljaar 2015/2016 ook het voortgezet onderwijs op openbare scholen gratis is. Op die scholen wordt ook geen examengeld meer gevraagd. De kosten voor Heusden zijn hierdoor sterk verminderd. Wanneer zich uitzonderingsgevallen voordoen, betalen we nog de verblijfkosten in een hostel. Verder betaalt Heusden nog uniformen, schoolspullen en voor alle kinderen maandelijks een hygiënepakket. de zorg voor de OVC en de thuiszorg in de wijk zijn belangrijke onderdelen van het programma in het centrum. De vrijwilligers ontvangen van ons maandelijks een vergoeding. Het is mooi om te kunnen melden dat de gemeente Otjiwarongo sinds juli 2015 ook een aanvulling op de vergoeding betaalt; voor de kinderen van het centrum worden bij een consult door een (private) dokter geen kosten in rekening gebracht en medicijnen worden tegen gereduceerd tarief verstrekt; nieuwe medicijnen die aan de baby s kunnen worden gegeven, maakten donatie van melkpoeder overbodig. Met de juiste medicatie kunnen besmette moeders hun kinderen nu ook borstvoeding geven. Slechts in enkele gevallen (bijv. bij borstkanker of ernstige ondervoeding) wordt nog melkpoeder verstrekt; in de wijk verstrekken thuiszorgvrijwilligers ondersteunende voeding (e-pap) aan ernstig zieke en zwakke cliënten. Uitgave daarvan wordt op dezelfde succesvolle wijze georganiseerd en geadministreerd als voorheen in het melkpoederproject (dit wordt grotendeels vergoed door de Stichting Vrienden van Otjiwarongo). Van 2005 t/m 2012 hebben we ondersteuning gehad van de GGD Hart voor Brabant. Tropenarts Mieke Croughs leverde een grote bijdrage aan de successen in het centrum. Met haar medische kennis en haar ervaring is zij tijdens de vele bezoeken aan Otjiwarongo een grote steun geweest voor de HIV/aids coördinator en de centrummanager. In haar eindrapportage is Mieke Croughs zeer lovend over de behaalde resultaten in Otjiwarongo. Zij vraagt echter wel om aandacht voor de continuïteit van ondersteuning van het centrum.