(vwc) L _L_. J 1 7 JULI pagina 1 van 1. info - Ledenbrief: ontwikkelingen met betrekking tot de Wet kinderopvang

Transcriptie

1 pagina 1 van 1 info - Ledenbrief: ontwikkelingen met betrekking tot de Wet kinderopvang Van: "VNG LEDEN" <vngleden@vng.nl> Datum: :49 Onderwerp: Ledenbrief: ontwikkelingen met betrekking tot de Wet kinderopvang Bijlagen: _Samenvatting_wetswijziging_kinderopvang.doc; LedenbriefBAOZW- U pdf (vwc) Vercniif i^^i van 17 juli 2009 ontwikkelingen mei Wet kinderopvang Samenvatting Deze ledenbrief bericht u over de laatste ontwikkelingen rondom de Wet kinderopvang. U wordt geïnformeerd over het wetsvoorstel "Wijziging van de Wet kinderopvang in verband met een herziening van het stelsel van gastouderopvang" en het wettelijk verplicht gesteld Landelijk Register kinderopvang en de Gemeenschappelijke Inspectieruimte (GIR) Kinderopvang. In de ledenbrief wordt eveneens aandacht besteed aan de financiering van kosten voor toezicht en handhaving. De Staatssecretaris stelt voor 2010 een bedrag van 10 miljoen extra ter beschikking. Tevens wordt u bericht over het project "Achterblijvende gemeenten", een project waarmee gemeenten gericht worden ondersteund op uitvoering van de Wet kinderopvang, de relatie gemeente en GGD en de overige ondersteuningsactiviteiten van de VNG in het kader van de Wet kinderopvang. RJBG.NR.: GËMEE^EJJSSELST&'N 1 7 JULI 2009 O'; TA L _L_. J Dit bericht is gescanned op virussen en andere gevaarlijke inhoud door MailScanner en lijkt schoon te zijn. file://c:\windows\temp\xpgrpwise\4a606532gem_ijsselsteingemeentehuis

2 / i v Vereniging van Nederlandse Gemeenten Brief aan de leden T.a.v. het college en de gemeenteraad Informatiecentrum tel. (070) uw kenmerk bijlage(n) 1 betreft ons kenmerk ontwikkelingen met betrekking tot BAOZW/U de Wet kinderopvang Lbr. 09/094 datum 16 juli 2009 Samenvatting Deze ledenbrief bericht u over de laatste ontwikkelingen rondom de Wet kinderopvang. U wordt geïnformeerd over het wetsvoorstel "Wijziging van de Wet kinderopvang in verband met een herziening van het stelsel van gastouderopvang" en het wettelijk verplicht gesteld Landelijk Register kinderopvang en de Gemeenschappelijke Inspectieruimte (GIR) Kinderopvang. In de ledenbrief wordt eveneens aandacht besteed aan de financiering van kosten voor toezicht en handhaving. De Staatssecretaris stelt voor 2010 een bedrag van 10 miljoen extra ter beschikking. Tevens wordt u bericht over het project "Achterblijvende gemeenten", een project waarmee gemeenten gericht worden ondersteund op uitvoering van de Wet kinderopvang, de relatie gemeente en GGD en de overige ondersteuningsactiviteiten van de VNG in het kader van de Wet kinderopvang. \ ;i x.i.'sh.' JU,"0Ü;S

3 Vereniging van Nederlandse Gen centen Aan de leden Informatiecentrum tel. (070) uw kenmerk bfjlage(n) 1 Betreft ons kenmerk ontwikkelingen met betrekking BAOZW/U tot de Wet kinderopvang y^ 09/ juli 2009 Geacht college en gemeenteraad, Met deze ledenbrief informeren wij u over belangrijke ontwikkelingen met betrekking tot de Wet kinderopvang. De volgende onderwerpen worden achtereenvolgens in deze brief belicht: het wetsvoorstel "Wijziging van de Wet kinderopvang in verband met een herziening van het stelsel van gastouderopvang" (verder: wetsvoorstel gastouderopvang); ontwikkelingen van een wettelijk verplicht gesteld Landelijk Register kinderopvang en de Gemeenschappelijke Inspectieruimte (GIR) Kinderopvang; de financiering van de kosten voor gemeenten van toezicht en handhaving kinderopvang. Ingegaan wordt op de resultaten van een onderzoek naar de kosten van toezicht en handhaving. Tevens wordt u geïnformeerd over de financiële afspraken waarbij de Staatssecretaris voor 2010 een bedrag van 10 miljoen extra ter beschikking stelt. het project "Achterblijvende gemeenten" waarmee de Inspectie van het Onderwijs (IvhO) en de VNG gemeenten, die de uitvoering van de Wet kinderopvang nog niet volledig op orde hebben, gericht ondersteunen relatie gemeente en GGD in het kader van de uitvoering van de Wet kinderopvang overige ondersteuningsactiviteiten VNG Wetsvoorstel gastouderopvang (kamerstuk 31874) Met het wetsvoorstel gastouderopvang, ingangsdatum 1 januari 2010, wordt zowel een voorziening voor gastouderopvang (de gastouder) als gastouderbureau (verder: GOB) object van toezicht en handhaving. Deze objecten van toezicht en handhaving moeten worden ingeschreven in het Landelijk Register. Inschrijving in dit register van beide objecten van toezicht gebeurt door de gemeente. De aanvraag voor inschrijving voor zowel GOB als voor een bij dit bureau aangesloten voorziening voor gastouderopvang, wordt gedaan door het GOB. De gegevens die moeten worden overgelegd bij aanmelding worden in een AMvB geregeld die dit najaar wordt vastgesteld.

4 Na de aanvraag volgt een meldingsonderzoek door de GGD. Indien dit onderzoek een positieve uitkomst kent, besluit de gemeente binnen tien weken over de aanvraag tot inschrijving in het register. Voor de volledige inhoud van het wetsvoorstel wijzen wij u op de samenvatting van het wetsvoorstel gastouderopvang. Deze samenvatting is opgesteld door het ministerie van OC&W en treft u aan als bijlage van deze ledenbrief. Overgangsrecht voor gastouderbureaus: De huidige GOB's moeten door gemeenten vóór 1 juli 2010 worden overgezet naar het nieuwe Landelijk Register kinderopvang. Deze inschrijving voor de huidige GOB's in het Landelijk Register heeft een voorlopige status. De inschrijving wordt definitief indien uiterlijk 31 december 2010 een onderzoek door de GGD heeft uitgewezen dat de exploitatie plaatsvindt en zal plaatsvinden conform de gestelde eisen. Overgangsrecht voor voorziening gastouderopvang: Een GOB kan een aanvraag tot registratie van een voorziening voor gastouderopvang vanaf 1 november 2009 op basis van de nieuwe eisen indienen. Vanaf die datum kan de GGD inspecties hierop uitvoeren. Inschrijving in het Landelijk Register van de huidige gastouders vindt pas plaats na besluit door de gemeente, ledere inschrijving van een voorziening voor gastouderopvang die plaats vindt vóór 31 december 2010 (jaar van invoering wet) werkt terug tot 1 januari 2010, inclusief het recht op toeslag. De aanvraag moet dan wel voor 1 september 2010 zijn gedaan. Toezicht en handhaving Het wetsvoorstel gastouderopvang betekent een forse toename van het aantal objecten van toezicht en handhaving. Het ministerie van OCW gaat uit van circa voorzieningen voor gastouderopvang. In het kader van toezicht en handhaving moet de gemeente hier tijdig rekening mee houden. Voor de voorzieningen van gastouderopvang moeten de toetsingskaders nog worden ontwikkeld. De VNG is namens gemeenten bij deze ontwikkeling betrokken. Voor de kindercentra en de BSO wordt vanaf september 2009 de mogelijkheid voor Risicogestuurd toezicht ingevoerd. In samenwerking met GGD Nederland worden de kaders hiervoor nu geconcretiseerd. In augustus zullen wij u hierover nader informeren. Parlementaire behandeling De Tweede Kamer heeft het wetsvoorstel begin juni aangenomen. De Staatssecretaris heeft op de Eerste Kamer een beroep gedaan om te streven de behandeling nog voor het zomerreces af te ronden, zodat de wet op 1 januari 2010 inwerking kan treden. De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel op 7 juli aangenomen. De Tweede Kamer heeft bij de behandeling gesproken over de invulling van toezicht en handhaving van de Wet kinderopvang. Het wetsvoorstel regelt dat gastouders aan onderwerp ontwikkelingen met betrekking tot de Wet kinderopvang datum 16 juli /07

5 deskundigheidseisen moeten voldoen en dat de GGD rechtstreeks toezicht houdt op de kwaliteit op het adres waar de gastouderopvang plaats vindt. De Tweede Kamer is van mening dat niet alle locaties van gastouderopvang jaarlijks bezocht hoeven te worden door de GGD. De Staatssecretaris heeft hierbij aangegeven dat dit ook niet haar voornemen is en dat zij met het veld (waaronder VNG en GGD Nederland) overlegt over de wijze waarop toezicht moet gaan plaatsvinden. Ze spreekt hierbij over Risicogestuurd toezicht: inspecteren waar het nodig is en niet waar het niet nodig is. De Staatssecretaris is echter wel van mening dat alle locaties van gastouderopvang bezocht moeten worden bij de aanvraag tot inschrijving in het Landelijk Register. Dit register vormt de basis voor de Belastingdienst bij het toekennen van kinderopvangtoeslag. Conform de huidige regelgeving inspecteert de GGD de kindercentra, in opdracht van gemeenten, op 7 domeinen elk bestaande uit meerdere voorwaarden. De Staatssecretaris heeft tijdens de parlementaire behandeling aangegeven met het veld in gesprek te gaan over deze toetsingscriteria. Zij is van mening dat de toezichtsinstrumenten anders ingevuld kunnen worden waarbij ze spreekt over 'lean en mean' toezicht. Ondersteuning vanuit VNG-projectteam Versterking kwaliteit toezicht en handhaving kinderopvang Op dit moment vindt overleg tussen alle betrokken partijen plaats over uitvoeringsgerichte regelgeving, in de vorm van AMvB's en Ministeriële regelingen. Zodra de uitwerking van de regelgeving, die zich met name richt op de gemeentelijke taken van de Wet kinderopvang, bekend is, zal het VNG-projectteam Versterking kwaliteit toezicht en handhaving kinderopvang (verder VNG-projectteam Kinderopvang) bijeenkomsten in het land organiseren waarin u wordt geïnformeerd over de gevolgen van de wetswijzigingen voor gemeenten. Naar verwachting worden deze bijeenkomsten in september en oktober 2009 gehouden. In augustus zult u hiervoor een uitnodiging ontvangen. GIR en Landelijk Register kinderopvang Het afgelopen jaar hebben de VNG, GGD Nederland en de Inspectie van het Onderwijs (IvhO) gebouwd aan de Gemeenschappelijke Inspectieruimte (GIR) Kinderopvang, een webapplicatie waarmee het proces van het toezicht en de handhaving op de kwaliteit van de kinderopvang wordt geautomatiseerd. De GIR bestaat op dit moment uit een registermodule voor gemeenten en een inspectiemodule voor de GGD. Met invoering van het wetsvoorstel moet de Minister zorg dragen voor een Landelijk Register kinderopvang. Dit register, nu technisch nog een integraal deel van de GIR, wordt daarbij de basis voor het uitkeren van toeslagen kinderopvang door de belastingdienst. Het ministerie van OC&W en de Belastingdienst hebben zich daarom inmiddels, voorsorterend op inwerkingtreding van de wet per 1 januari 2010, aangesloten bij de ontwikkeling van het systeem. In het project worden het Landelijk Register kinderopvang (wettelijke verplichting) en de GIR Kinderopvang (ten behoeve van toezicht en handhaving) modulair en in samenhang met elkaar verder ontwikkeld. Over de financiering van de hiermee gemoeide kosten vindt nog overleg plaats. onderwerp ontwikkelingen met betrekking tot de Wet kinderopvang datum 16 juli /07

6 Gemeenten moeten, mits het Landelijk Register vóór 1 januari 2010 voldoet aan de technische eisen van de belastingdienst, gebruik maken van dit Landelijk Register en hierin alle objecten van toezicht (kindercentra, gastouderbureaus en voorzieningen voor gastouderopvang) registreren. Gemeenten kunnen dit doen middels de applicatie GIR Kinderopvang. Advies aan gemeenten Ter voorbereiding op eerder genoemde verplichtstelling van het Landelijk Register adviseren wij uw gemeentelijke register kinderopvang te controleren en zo nodig te actualiseren. Binnenkort zullen wij uw gemeente benaderen voor een introductiecursus GIR Kinderopvang waarna uw gemeente het gemeentelijke register over kan zetten naar het Landelijk Register. Financiering kosten toezicht en handhaving Onderzoeksbureau KplusV heeft in opdracht van de VNG en GGD Nederland onderzocht of het budget voor toezicht en handhaving toereikend is om de huidige taken op dit gebied uit te voeren en welk budget op middellange termijn (tot en met 2013) nodig is om de taken, inclusief uitbreiding door wetsvoorstellen gastouderopvang en Ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie, uit te voeren. De aanleiding om de kosten voor toezicht en handhaving te onderzoeken is tweeledig: Naast de genoemde wetsvoorstellen, heeft er in de afgelopen jaren een forse volumegroei plaatsgevonden in de kinderopvang en is de verwachting dat die ook de komende jaren zal doorzetten. Deze volumegroei heeft directe invloed op de omvang van taken die gemeenten en GGD'en uitvoeren. Conclusies De huidige storting in het gemeentefonds voor de gemeentelijke taken van toezicht en handhaving bedraagt in 2009 circa 12 miljoen en is niet geoormerkt geld. De huidige kosten voor deze taken liggen echter, blijkens het onderzoek van KplusV, op ruim 23 miljoen. De verwachting is dat het aantal objecten van toezicht de komende jaren verder stijgt op basis van natuurlijke groei in de vraag naar kinderopvang en verwachte groei van voorzieningen voor gastouderopvang die met het wetsvoorstel gastouderopvang ook allemaal object van toezicht worden. Door het wetsvoorstel Ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie (OKE) worden daarnaast per 1 augustus 2010 ook alle peuterspeelzalen object van toezicht. KplusV concludeert op basis hiervan dat de totale kosten voor toezicht en handhaving de komende jaren, op grond van de huidige toetsingskaders, boven de 30 miljoen per jaar komen te liggen. Uitvoering toezicht en handhaving 2009 en 2010 In het Bestuurlijk Overleg van 27 mei 2009 heeft de Staatssecretaris voor 2010 een bedrag van 10 miljoen extra ter beschikking gesteld voor toezicht en handhaving. Verwacht mag worden dat het totale bedrag voor 2010 van circa 22 miljoen nog onvoldoende is om de kosten te dekken. De Staatssecretaris heeft de VNG, GGD Nederland en de IvhO in dit Bestuurlijk Overleg daarom onderwerp ontwikkelingen met betrekking tot de Wet kinderopvang datum 16 juli /07

7 gevraagd om met het ministerie van OCW een plan te maken voor een minder intensief toezicht (versobering) van kindercentra en gastouderopvang. Hierbij wordt de toegezegde storting van circa 22 miljoen voor 2010 in het gemeentefonds als uitgangspunt genomen. In het Bestuurlijk Overleg heeft de Staatssecretaris aangegeven dat, als het aantal toekomstige gastouders substantieel afwijkt van de door het ministerie gemaakte prognoses, de hoogte van de extra storting van 10 miljoen voor het jaar 2010 nogmaals onderwerp van overleg tussen haar en de VNG zal zijn, evenals de afdekking van de kosten vanaf In de septembercirculaire van 2009 van het ministerie van Binnenlandse Zaken, inzake het gemeentefonds, wordt de eerder genoemde extra storting van 10 miljoen voor het jaar 2010 opgenomen. Per 1 januari beschikt de gemeente hierdoor over dit budget. Wij adviseren u derhalve om zo spoedig mogelijk prijs- en prestatieafspraken met uw GGD te maken. Project Achterblijvende gemeenten kinderopvang In het landelijk Oordeel "Kwaliteit gemeentelijk toezicht Kinderopvang 2007" constateert de IvhO dat een aantal van de gemeenten in 2007 onvoldoende scoorden op de taken van toezicht en handhaving. In het Bestuurlijk Overleg van 22 april 2009 heeft de Staatssecretaris de IvhO daarom opdracht gegeven om een verbetertraject te starten met de gemeenten die hierop achterblijven. Daarnaast heeft ze de VNG gevraagd specifiek die gemeenten te ondersteunen waarvan vast staat dat de prestaties op dit gebied achterblijven. Het traject Medio juni 2009 hebben alle gemeenten van de IvhO een brief ontvangen over het project. Hierin wordt beschreven wat het project inhoudt en wat de stappen zijn die genomen worden. Alle gemeenten ontvangen voor het eind van dit jaar bericht of zij op dat moment al dan niet tot de groep "mogelijke achterblijvers" behoren en een nader onderzoek kunnen verwachten. Dit onderzoek zal plaatsvinden in overleg met de gemeente en hierbij zal ook de informatie uit het jaarverslag kinderopvang 2008 van de betreffende gemeente worden betrokken. Welke gemeenten nader worden onderzocht en met welke gemeenten uiteindelijk een verbetertraject wordt gestart, is nadrukkelijk de verantwoordelijkheid van de IvhO. Wanneer de IvhO heeft besloten een verbetertraject te starten en er met de betrokken gemeente verbeterafspraken zijn gemaakt, krijgt het VNG-projectteam Kinderopvang hierover van de IvhO bericht. Het projectteam zal deze gemeente zonodig en desgewenst ondersteuning op maat aanbieden om de doelstellingen uit het verbetertraject te behalen. leder traject is maatwerk en de oorzaken van door IvhO geconstateerde tekortkomingen zullen zeer divers zijn. Hier zijn wij ons zeer van bewust. De insteek van de VNG is dan ook met iedere individuele gemeente na te gaan op welke wijze de verbeterafspraken gehaald kunnen worden. Via VNG-net zal de VNG over de voortgang van het project berichten. Ook goede voorbeelden of oplossingen zullen, uiteraard geanonimiseerd, een plek op de site kunnen krijgen, zodat andere gemeenten daarvan kennis kunnen nemen. onderwerp ontwikkelingen met betrekking tot de Wet kinderopvang datum 16 juli /07

8 Wij streven ernaar om met dit project de kwaliteit van toezicht en handhaving te verbeteren. Het gehele project duurt tot december Relatie gemeente - GGD Gemeenten zijn op basis van de Wet kinderopvang verantwoordelijk voor de handhaving en het toezicht op de kwaliteit van de kinderopvang. De uitvoering van het toezicht door de GGD gebeurt in opdracht van de gemeenten. Door deze relatie van opdrachtgever (gemeente) en opdrachtnemer (GGD) vormen toezicht en handhaving één geheel. Advies aan gemeenten Het is raadzaam als gemeente een apart budget te reserveren met daarin begroot de kosten voor handhaving en toezicht. Daarnaast zal de gemeente afspraken moeten maken met de GGD. De VNG adviseert hiervoor een overeenkomst met betrekking tot financiën en prestaties inzake het toezicht op te stellen. Wij raden u aan hierbij rekening te houden met de volgende kostenbepalende factoren: Handhaving o beleidsvoorbereiding en verantwoording; o bijhouden register; o handhavingsacties; o contractmanagement GGD-toezicht. Toezicht o aantal en soort kinderopvanglocaties; o frequentie van (soort) inspecties; o tijdsbesteding per (soort) inspectie; o inspectie-uurtarief. Lokaal en regionaal overleg Naast financiële afspraken is het aan te raden schriftelijk vast te leggen op welke wijze en hoe frequent gemeente en toezichthouder contact onderhouden over de uitvoering van de toezichttaken en het toepassen van handhavingacties. In het geval van een regionaal werkende GGD raadt de VNG aan op regionaal niveau regelmatig overleg te voeren. Ook de inzet van bijvoorbeeld vervolginspecties pedagogisch domein (VPD) en Risicogestuurd toezicht behoren hierbij tot de overlegpunten. Voorbereidingsbudget 2009 De Staatssecretaris heeft GGD Nederland voor het jaar 2009 een voorbereidingsbudget van 1,7 miljoen toegekend. Met deze incidentele subsidie kunnen GGD'en, door werving en opleiding van inspecteurs, al in 2009 een start maken met de inrichting van uitvoering van het wetsvoorstel gastouderopvang. Vanaf 2010 verloopt de financiering van toezicht door GGD' en volledig via de gemeenten en het gemeentefonds. onderwerp ontwikkelingen met betrekking tot de Wet kinderopvang datum 16 juli /07

9 Ondersteuningsactiviteiten VN6 Trainingen kinderopvang Dit jaar heeft het VNG-projectteam Kinderopvang voor het eerst verdiepingstrainingen kinderopvang georganiseerd. Deze bijeenkomsten vormen een vervolg op de populaire basistraining en bieden ruimte om de juridische aspecten van het handhavingsbeleid extra te belichten. In mei hebben deze eerste drie verdiepingstrainingen plaatsgevonden onder de titel 'slagvaardiger handhaven in de kinderopvang: hoe doe je dat?'. In het najaar is er weer gelegenheid om zowel deze training als ook de genoemde basistraining te volgen. Juridische ondersteuning op maat Indien uw gemeente in het kader van de Wet kinderopvang juridische hulp nodig heeft bij de handhaving, dan kunt u bij de VNG terecht voor ondersteuning. Gemeenten kunnen voor maximaal acht uur gratis gebruikmaken van een jurist voor advies bij handhavingkwesties. Deze ondersteuning op maat is speciaal bedoeld voor casussen die een juridische diepgang eisen. De kennis voortkomend uit deze juridische ondersteuning wordt (uiteraard anoniem) actief gecommuniceerd naar andere gemeenten. Ook voor reguliere (juridische) vragen kunt u ons, kosteloos, benaderen via het informatiecentrum van de VNG (informatiecentrum@vng.nl). Hoogachtend, Vereniging van Nederlandse Gemeenten Mevrouw mr. S.E. Korthuis lid directieraad Deze ledenbrief staat ook op onder brieven. onderwerp ontwikkelingen met betrekking tot de Wet kinderopvang datum 16 juli /07