TRAUMATOLOGIE K12A-04

Transcriptie

1 Departement Verpleging TRAUMATOLOGIE K12A-04 DV/DEF/DEF/ TRAUMATOLOGIE/lec - 30/07/2008 1

2 TRAUMATOLOGIE K12A VOORSTELLING VAN DE DIENST 4.1. Inleiding Met deze brochure willen we jou als student wegwijs maken op de afdeling zodat je stage vlot kan verlopen. Op je eerste stagedag zal de hoofdverpleegkundige of zijn vervanger je rondleiden op de afdeling en wat algemene informatie geven omtrent de werking en de verwachtingen die we in jou stellen. Tijdens de eerste dag worden er ook afspraken gemaakt omtrent de uurregeling (elke student werkt in vroegdiensten en enkele late diensten). Op aanvraag van de student kunnen er ook nachtdiensten worden gedaan. Indien je vragen hebt en/of specifieke verwachtingen kan je ze stellen van bij de aanvang van je stage. Hoofdverpleegkundige : Charlotte Accoe 4.2. Specifieke kenmerken De afdeling Traumatologie is een acute chirurgische verpleegeenheid met een hoge turn-over. De gemiddelde verblijfsduur is ongeveer 8 dagen. Ongeveer 30 % van de patiënten zijn spoedopnames. Traumatologie is een orthopedische verpleegeenheid waar voornamelijk patiënten worden behandeld en verzorgd na een ongeval met letsels ter hoogte van het locomotorisch stelsel (bot, gewrichten, pezen, spieren). De afdeling telt 31 bedden verdeelt over 18 kamers (1- en 2 personenkamers) Informatiemogelijkheden Voor patiënteninformatie kan je terecht in het EPD (elektronisch patiëntendossier) en/of bij de verantwoordelijke verpleegkundige. Ook de artsen en de kinesisten zullen op jouw initiatief gerust wat tijd maken voor het beantwoorden van je vragen. De informatiemappen staan gegroepeerd in het staflokaal. Hierin vind je verschillende handleidingen en de gangbare procedures en richtlijnen omtrent de patiëntenzorg. Ook op Intranet is veel informatie terug te vinden. Vind je nog niet wat je zoekt, vraag het gerust aan de verpleegkundige of hoofdverpleegkundige. Zij kunnen je steeds verder helpen. DV/DEF/DEF/ TRAUMATOLOGIE/lec - 30/07/2008 2

3 5. VERPLEEGKUNDIGE ORGANISATIE 5.1 Patiëntentoewijzing: De verpleegkundigen werken in 3 shiften : - vroegdienst : 06u45-14u45 - avonddienst : 14u15-22u15 - nachtdienst : 22u00-07u00 In de werkverdeling krijgt elke verpleegkundige, per shift, een aantal patiënten toegewezen. Deze verpleegkundige is verantwoordelijk voor het gehele zorgproces bij de hem/haar toegewezen patiënten. De patiënten worden toegewezen per zone (= aantal aanéénsluitende kamers). Deze zoneverdeling vind je ook terug in de dossiermappen, de zorgwagens en de verpleegpost. Elke student verpleegkunde wordt tijdens de stage-uren toegewezen aan een verpleegkundige. Je werkt dus in principe steeds samen en onder toezicht van deze verpleegkundige. Vooraf afspreken en intensief communiceren met elkaar tijdens de hele stageduur zijn de basis voor een goede samenwerking, een leerrijke ervaring en vooral een veilige zorgverlening. Deze verpleegkundige zal je ook mondeling én schriftelijk feedback geven. Aan de studenten wordt gevraagd eerst hun zelfreflectie te noteren en nadien hun feedbackfiche aan te bieden aan de verpleegkundige ter aanvulling. De patiëntenoverdracht tussen de shiften gebeurt aan de hand van het verpleegkundig dossier. Zowel bij de aanvang als bij het einde van je shift wordt er van je verwacht dat je deze overdracht actief bijwoont. De afspraken voor het beantwoorden van de beloproepen tijdens de overdracht gelden dan ook voor de studenten. Afspraak: Elke verpleegkundige of student van de dienstverlatende shift beantwoordt de beloproepen van de hem/haar toegewezen patiënten. Indien deze juist bezig is met de overdracht is het de verpleegkundige of student van de overige zones die de oproep beantwoordt. DV/DEF/DEF/ TRAUMATOLOGIE/lec - 30/07/2008 3

4 5.2 Schematisch en chronologisch overzicht van de activiteiten: Vroegdienst: - Patiëntenoverdracht - Planning van onderzoeken en preoperatieve activiteiten - Patiëntenronde: inkijken van het verpleegkundig dossier (EPD) aan het bed van de patiënt + waar nodig parameters nemen en medicatie verdelen. - Op - en afdienen van het ontbijt - Toedienen van algemene en verpleegtechnische zorgen en rapportage in het EPD - Patiënten naar het operatiekwartier brengen en/of afhalen van de PACU - Zaalronde met de artsen - Evaluatie en aanpassen van het zorgenplan - Logistieke activiteiten: kamers opruimen, reinigen materiaal, opruimen linnenwagens, aanvullen zorgwagens, - Op - en afdienen van het middagmaal - Patiëntenoverdracht naar de avondverpleegkundigen Tijdens de vroegdienst zijn er 2 pauzes. De koffiepauze (15 minuten) omstreeks 10u30, de lunchpauze (30 minuten) na het opdienen van het middagmaal (tussen 12u30 en 13u30). Aan de studenten wordt gevraagd om net als de verpleegkundigen in 2 shiften te gaan lunchen. De studenten kunnen naar de cafetaria (0K12) of het restaurant (14K12) gaan tijdens de lunchpauze. Overleg steeds met de verpleegkundige waar je aan toegewezen bent wanneer je je pauzes neemt! Late dienst: - patiëntenoverdracht - Patiëntenronde: inkijken van het verpleegkundig dossier (EPD) aan het bed van de patiënt + waar nodig parameters nemen en medicatie verdelen. - Patiënten naar het operatiekwartier brengen en/of afhalen van de PACU - Namiddagverzorging - Op - en afdienen avondmaal - Logistieke activiteiten: kamers opruimen, reinigen materiaal, opruimen linnenwagens, aanvullen zorgwagens, - Avondronde: parameters nemen, medicatie geven, patiënten installeren voor de nacht - Evaluatie en aanpassen van het zorgenplan - Patiëntenoverdracht naar de nachtverpleegkundigen Tijdens de late dienst is er 1 pauze van 30 minuten te nemen tussen 18 en 19 uur. DV/DEF/DEF/ TRAUMATOLOGIE/lec - 30/07/2008 4

5 6. VERPLEEGKUNDIG PATIENTENPROFIEL De patiënten op de afdeling Traumatologie kenmerken zich door de volgende punten : - de leeftijd kan sterk variëren: veel patiënten > 60 jaar (heupfractuur, schouderfractuur, rugletsels, ) maar ook veel jongere patiënten (verkeersongeval, sportongeval, arbeidsongeval) - hoge ADL afhankelijkheid: Hygiënische zorgen: ongeveer 80 % van de patiënten moet geholpen worden bij hun dagelijkse verzorging. Voeding : ongeveer 85 % heeft hulp nodig bij hun voeding. Uitscheiding : idem Mobiliteit : 90 % heeft hulp nodig om zich te verplaatsen. - bijna alle patiënten ondergaan een heelkundige ingreep. Alhoewel de meeste patiënten nog steeds behoren tot de "actieve bevolking" zien we de laatste jaren een duidelijke toename van het aantal (hoog-)bejaarde patiënten. Deze patiëntengroep hebben naast hun traumatische aandoening frequent ook geriatrische problemen die een specifieke behandeling en verzorging vereisen. 7. SPECIFIEKE VERPLEEGKUNDIGE AANDACHTSPUNTEN Opvang van de patiënten en familie na acute opname. Voorbereiding van de patiënt op operatie. Nazorg en observatie van geopereerde patiënten. Decubitus- en flebitispreventie bij mobiliteitsbeperking. Observatie en verzorging van patiënten met tractie, fixaties en/of gipsverbanden. Opstellen en uitvoeren van zorgplannen in functie van revalidatie. Begeleiden van patiënten met een (tijdelijke) functionele handicap. Wondverzorging. Voorbereiding op ontslag in functie van nog aanwezige handicaps. DV/DEF/DEF/ TRAUMATOLOGIE/lec - 30/07/2008 5

6 8. SPECIFIEKE ZORGEN 8.1. Begeleiding van de patiënt Vele traumapatiënten worden geconfronteerd met een abrupt afbreken van hun dagelijkse bezigheden zonder zichzelf, hun familie en de werkkring daar te kunnen op voorbereiden. De individuele reacties hierop zijn uiteraard zeer verschillend. Het is noodzakelijk dat de verpleegkundige erop attent is dat het gedrag van de patiënt hierdoor sterk kan beïnvloed worden. Op basis van een functioneel anamneseverslag waarin zowel de patiënt als de familie hun inbreng hebben gehad, kunnen afspraken worden gemaakt over de wijze waarop we de patiënt het best kunnen helpen in het verwerkingsproces van zijn trauma. Algemeen : - de patiënt ruimte geven om zijn zorgen te uiten. - de patiënt zo volledig mogelijk informeren (in samenspraak met de arts). - indien nodig, andere hulpverleners inschakelen (vb. sociale dienst, psycholoog, ergotherapeut, kinesist, pastoor,...). - de patiënt actief betrekken bij zijn behandeling en verzorging Preoperatieve zorgen De inhoud van de preoperatieve zorgen zijn afhankelijk van de toestand van de patiënt en van de geplande ingreep. Naast de medische check-up (anamnese, een bloedonderzoek, een RX thorax en een cardiogram) is dit voornamelijk de voorbereiding van de operatiestreek en de voorbereiding op de anesthesie. Kort vóór de ingreep wordt de afdeling telefonisch verwittigd door het operatiekwartier. De patiënt wordt gepremediceerd aan de hand van de premedicatiefiche en zijn parameters worden ingevuld in het EPD. De preoperatieve checklist wordt overlopen en samen met een logistieke hulp van de operatiezaal wordt de patiënt door de verantwoordelijke verpleegkundige naar het operatiekwartier gebracht (1K12/C) Postoperatieve zorgen In de postoperatieve fase worden naast de uitvoering van de medische instructies (medicatie - houding - wondzorg - voeding - mobiliteit - specifieke observaties) de vitale parameters gecontroleerd. De frequentie hangt af van de algemene toestand van de patiënt. Een goede observatie van fysische parameters (koorts, pijn, huidskleur, bewustzijn, evolutie wonde) is hier dan ook noodzakelijk. De verpleegkundige informeert zich steeds voldoende (via het EPD) omtrent de specifieke postoperatieve instructies alvorens hij een patiënt verzorgt. DV/DEF/DEF/ TRAUMATOLOGIE/lec - 30/07/2008 6

7 8.4. Zorg aan tracties, fixaties en gipsverbanden Gipsverbanden : observatie logesyndroom observatie decubitus Aangezien gipsverbanden in principe niet mogen verwijderd worden, zal de observatie afhankelijk zijn van niet-visuele parameters zoals pijn, tintelingen, koudegevoel en van de observatie van de streek juist buiten het gipsverband. Preventie : hoogstand, koude kompressen, juiste techniek bij het ingipsen. Tracties : - Kirschnertractie (meestal op Atelle van Braun voor tractie op de femur) - Vincke tractie (patiënten in cirkelbed voor tractie op de cervicale wervelzuil). - botjestractie (aan de enkel bij breuk van de femurkop of heupluxatie, doel : analgetisch). observatie efficiëntie van de tractie. zorg aan de fixatieplaatsen (preventie infectie) Fixaties : - externe fixator (verschillende soorten). observatie en verzorging insteekplaatsen. preventie decubitus en/of kwetsuren door het fixatiemateriaal Zelfzorg Bij de traumapatiënt hechten we bijzondere aandacht aan de zelfzorg van de patiënt bij het opstellen en updaten van het verpleegplan. De zelfzorg wordt bepaald door de medische instructies wat betreft mobiliteit en houding en de resterende mogelijkheden van de patiënt om in zijn ADL-behoeften te voorzien. Het stimuleren van de zelfzorg is frequent een tijdrovende bezigheid voor de verpleegkundigen. Voor de patiënt betekent dit echter: - een sneller aanvaarden van zijn tijdelijke of blijvende handicap. - een betere preventie tegen complicaties ten gevolge van immobilisatie. - een positiever zelfbeeld door verminderde afhankelijkheid. - een snellere revalidatie. DV/DEF/DEF/ TRAUMATOLOGIE/lec - 30/07/2008 7

8 8.6. Wondverzorging Op Traumatologie neemt de wondverzorging vanzelfsprekend een grote plaats in bij de verpleegkundige technieken. De wijze waarop de wonden worden verzorgd, wordt bepaald in nauwe samenwerking met de zaalarts. De zaalarts rekent hier op exacte informatie van de verpleegkundigen wat betreft de evolutie van het wondgenezingsproces. Bij de wondverzorging neemt de preventie van wondinfecties een belangrijke plaats in. Naast de algemene hygiënische principes (handhygiëne!!!) kent de verpleegkundige de specifieke instructies bij geïnfecteerde wonden. Voor nadere uitleg is er een procedureboek voorzien (gele kaft in de infokast) Voorbereiding op ontslag Bij het ontslag is de zelfredzaamheid van de patiënt een belangrijke parameter (zie zelfzorg). De verpleegkundige gaat in functie van die zelfzorg en de thuissituatie (anamnese!) na of de patiënt verdere hulp nodig heeft thuis. Indien nodig wordt de sociale dienst verwittigd om verdere afspraken te maken. 9. VERWACHTINGEN NAAR DE STUDENT: 9.1 Algemeen: Van de studenten wordt verwacht dat ze opkomen voor het eigen leerproces. Dit uit zich onder andere in: - het bespreken van de leerdoelen met de hoofdverpleegkundige en de verpleegkundigen. Indien je je leerdoelen met de hoofdverpleegkundige wenst te bespreken maak je een afspraak met Mevr. Accoe tijdens de eerste stageweek. - het zelf zoeken en vragen naar leer- en oefenmomenten. - het toepassen van zelfreflectie en het spontaan aanbieden van de feedbackfiche aan de verpleegkundige na de verzorging. - het hanteren van een kritische ingesteldheid ten opzichte van de ervaringen en het bespreken ervan met de verpleegkundigen. 9.2 Patiëntentoewijzing aan studenten: Indien je dit wenst kan je gedurende het hele 3 de jaar ervaringen opdoen met patiëntentoewijzing. Samen met Mevr. Accoe kan je vooraf de voorwaarden en de mogelijkheden nagaan. DV/DEF/DEF/ TRAUMATOLOGIE/lec - 30/07/2008 8

9 9.3 Samenwerking met de verpleegkundigen: Zoals reeds hoger werd vermeld vinden we het belangrijk dat je iets leert tijdens je stage. Je doelstellingen liggen dus ook prioritair bij ons en we zullen al het mogelijke doen om ze samen met jou te bereiken. Tevens vinden we het belangrijk dat je stage een aangename tijd voor je wordt waarop je met de beste herinneringen zal terugdenken in je latere carrière. Dit kan enkel indien beide partijen een constructieve en respectvolle houding aannemen en in een open en continue dialoog samenwerken. In praktijk betekent dit: - respect opbrengen voor gangbare gebruiken en afspraken op de afdeling - zich samen met de verpleegkundige verantwoordelijk voelen voor het gehele zorgproces bij de toegewezen patiënten en voor de goede werking van de gehele afdeling - bij onduidelijke instructies of verwachtingen bijkomende informatie vragen - je eigen grenzen van kennis en vaardigheden kennen. Indien nodig vraag je dus begeleiding. - Eventuele (al dan niet vermeende) fouten of vergissingen onmiddellijk melden aan de verpleegkundige - Steeds vooraf overleggen omtrent het te vervullen takenpakket met de verantwoordelijke verpleegkundige en nogmaals indien je een taak mbt. de medische behandeling van de patiënt uitvoert. - belangrijke patiënteninformatie met elkaar uitwisselen - ook denken aan de continuïteit over de shiften heen. Met andere woorden het verpleegkundig dossier gebruiken zoals het hoort - blijven spreken ook als de samenwerking eens minder vlot verloopt. Een conflict of woordenwisseling is de aanloop tot een verbeterde samenwerking! TOT BINNENKORT Het team van de afdeling Traumatologie. DV/DEF/DEF/ TRAUMATOLOGIE/lec - 30/07/2008 9

10