Nieuwsbrief Twents Netwerk Zoönosen. One health is meer dan zoönosen! Even voorstellen. Juni 2016

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Twents Netwerk Zoönosen Juni 2016 In deze nieuwsbief geven we aandacht aan de aanleiding en doelen van het Twents Netwerk Zoönosen. Verder stelt de werkgroep achter het netwerk zich voor en is de datum voor het volgende symposium bekend! Tijdens het symposium in het voorjaar van 2015 heeft een promovendus van Universiteit Twente gesproken over risicocommunicatie en het onderzoek wat hij daarnaar deed. Inmiddels zijn er verdere ontwikkelingen in dit onderzoek en wordt u gevraagd om mee te denken. Hierover kunt u verderop ook meer lezen. One health is meer dan zoönosen! Bij zoönosen gaan we uit van ziekten die van dier op mens worden overgedragen. Toch is er meer tussen mens en dier! Dieren worden ook ingezet voor de gezondheid van mensen, maar soms geven dieren ook overlast. Tijdens het symposium dat in het najaar zal worden georganiseerd willen we daar graag bij stil staan. Save the date woensdagavond 16 november 2016 Even voorstellen In 2013 is het Twents Netwerk Zoönosen opgericht. Als werkgroep zijn we zijn we sinds die tijd samen aan de slag gegaan om het onderwerp zoönosen meer bekendheid te geven in Twente. En dat dan met name bij de huisartsen en dierenartsen in deze regio. Hoog tijd om ons zelf een keer persoonlijk voor te stellen! 1

2 Mijn naam is Martijn van der Waart en ik ben vanaf het prille begin betrokken bij het Twents Netwerk Zoönosen. Mijn fascinatie voor de wereld van de micro-organismen is ontstaan tijdens een studie tropengeneeskunde aan het Tropeninstituut in Antwerpen. Ik hing daar aan de lippen van professor van de Ende, een wandelende encyclopedie en bovendien begenadigd verteller, die ons met veel verbeeldingskracht meenam in de wonderlijke wereld van de kleine beestjes. Deze fascinatie heb ik concreet kunnen voortzetten tijdens mijn werk in Afrika en later bij de GGD Twente. Inmiddels ben ik met hart en ziel huisarts in een praktijk in Hengelo, maar veer ik nog regelmatig op bij berichten in de media en binnen mijn eigen praktijk over het ziekmakend vermogen van micro-organismen. Ik voel sterk de urgentie om onze directe leefomgeving zodanig in te richten dat verspreiding van infectieziekten zoveel mogelijk wordt voorkomen. Een efficiënt netwerk van hulpverleners is daarbij een basisvereiste. Een netwerk waarin kennis wordt uitgewisseld, informatie gedeeld en mensen elkaar makkelijk kunnen bereiken. Het Twents Netwerk Zoönosen vervult hierin een faciliterende rol. Mijn fascinatie voor micro-organismen blijft onverminderd en ik vervul daarom ook graag een actieve rol in dit netwerk. Mijn naam is Hans van Embden. Ik ben dierenarts. Vanaf 1985 was ik werkzaam als praktiserend dierenarts in de gemengde dierenartsenpraktijk te Haaksbergen. Ik werkte zowel in de landbouwhuisdierensector ( op de boer ) als ook in de gezelschapsdierensector. Sinds 2001 ben ik directeur / eigenaar van FlexVet, een personeel- en management bureau voor de veterinaire sector. Zowel in mijn praktijkjaren als vanuit mijn huidige functie ben ik altijd nauw betrokken geweest bij wat we nu One Health zouden noemen. De NVWA is één van grootste opdrachtgevers van FlexVet. In 2010 werd ik uitgenodigd om in een honour class over dit onderwerp vier studenten te begeleiden en onderzoek te doen naar One Health in de regio Haaksbergen / Twente vanuit het gezichtsveld van een dierenarts-gezelschapsdieren. Tijdens dit onderzoek kwam ik met de studenten in contact met de GGD Twente. Uit deze contacten is later het idee geboren om een Twents Netwerk Zoönosen op te richten. Dus ik ben al van begin af aan bij TNZ betrokken. Ik wil mij graag sterk maken voor goede contacten tussen humane en veterinaire artsen en bijdragen aan de informatie uitwisseling tussen beide disciplines ter bevordering van Health voor mens en dier. 2

3 Mijn naam is Claire Laane de Fremery. Sinds 2013 ben ik betrokken bij het Twents Netwerk Zoönosen. Na 25 jaar gewerkt te hebben als een algemeen practicus gezelschapsdieren met een interesse voor de dermatologie ben ik nu werkzaam als dierenarts voor het dierenasiel in Enschede. Verder ben ik ook ruim 25 jaar getrouwd en moeder van 4 studerende kinderen. Zoals veel dierenartsen kan ik mij niet anders herinneren dan dat ik omringd was met huisdieren. Als kind waren dit de paarden bij mijn grootmoeder, de kippen en de koeien bij haar buren en de vele honden bij mijn ouders thuis. Na mijn afstuderen ben ik natuurlijk zelf ook de trouwe eigenaar van mijn hond geworden; inmiddels alweer de tweede op leeftijd zijnde Labrador Retriever. De afstand tussen al deze dieren en mijzelf is zoals bij zoveel huisdiereigenaren emotioneel en fysiek klein. Inmiddels heb ik dus een wat unieke praktijk; ik verzorg honden, katten en knaagdieren in het asiel waarvan er zelden een eigenaar is en het dus vaak gissen is naar de medische status van deze dieren. Deze dieren worden voor het dier nieuwe, dus vaak stressvolle, omstandigheden opgevangen en verzorgd door goedwillende, vaak ongeschoolde vrijwilligers. Stress werkt vooral bij katten weerstand verlagend en de hoge knuffelbehoefte van de vrijwilligers maakt dat er een uitdagende mengkroes ontstaat van allerlei potentiële zoönosen. Los van deze infectieuze risico s zie ik in mijn dagelijkse werk ook de helende werking van dier op mens en mens op dier. Ik ervaar dit als werken op het kruispunt van mens-, en dierwelzijn. Om deze relaties echter verantwoord voort te kunnen laten bestaan is kennis en uitwisseling van kennis met alle betrokken partijen van wezenlijk belang. Het spreekt mij dan ook zeer aan dat TNZ zich naast de inhoudelijke zaken ook echt sterk maakt voor een goede netwerkfunctie. Laagdrempeligheid is mijn motto in mijn werk maar zie ik ook als ideaal in de communicatie tussen de verschillende professionals betrokken bij zoönosen in de ruimste zin van het woord. Met veel plezier zet ik mij dan ook in voor het TNZ. Mijn naam is Barbara Beuvink. Ik ben arts infectieziektebestrijding bij GGD Twente. Als team infectieziektebestrijding willen wij voorkomen dat een besmettelijke ziekte zich verspreid onder samenleving. 70 procent van de verwekkers van infectieziekten bij de mens is van zoönotische aard. Voorbeelden zijn Q-koorts, vogelgriep, leptospirose, hantavirusinfectie, hardnekkige huidschimmel. De kans is groot dat medici te maken krijgen met vragen over zoönosen. Wat zijn de risico's, welke diagnostiek moet verricht worden, welke maatregelen zijn nodig, waar kan ik juiste informatie vinden? Overleg met diverse disciplines helpt bovengenoemde vragen te beantwoorden. Een laagdrempelig netwerk van humane en veterinaire artsen maakt ontmoeting en het delen van kennis mogelijk. 3

4 Mijn naam is Felix Geeraedts, ik ben werkzaam als arts-microbioloog bij LabMicTA in Hengelo sinds november 2013 en sindsdien ook betrokken bij het Twents Netwerk Zoönosen. Mijn interesse voor zoönosen is ontstaan tijdens mijn promotieonderzoek naar griep vaccins, in de tijd dat gevreesd werd dat het H5N1 vogelgriepvirus de eerstvolgende pandemie zou veroorzaken. Vooral zoönotische virussen vind ik boeiend; van Ebola -waarvan we gelukkig geen gevallen kennen in Twente- tot het hantavirus -onze eigen hemorragische koortsvirus-, waar regio Twente de hotspot in Nederland voor blijkt te zijn. Door het landelijke en agrarische karakter van de regio hebben zoönosen een belangrijke plaats binnen de infectieziekten diagnostiek en consultvoering van LabMicTA. Goede contacten tussen artsen, dierenartsen, en andere gezondheidsmedewerkers zijn essentieel om zoönose problematiek aan te kunnen pakken en ik zet mij graag in om deze te bevorderen. Mijn naam is Judith Buitenhuis, sinds 2010 werk ik als verpleegkundige binnen het team infectieziektebestrijding van GGD Twente. Ons team krijgt regelmatig meldingen van personen die een ziekte hebben opgelopen door contact met dieren. Ook landelijk zie je steeds meer aandacht voor ziekten die door dieren kunnen worden overgebracht, mede naar aanleiding van de Q koorts. Ik vind het interessant dat sommige ziekten bij dieren in potentie een groot risico kunnen vormen voor de mens. Daar moeten we ons op voorbereiden! Met die reden ben ik gemotiveerd om me binnen het Twents Netwerk Zoönosen in te zetten om de dier- en mens geneeskundigen dichter bij elkaar te brengen. Op de volgende pagina vindt u een overzicht waarin onder andere de aanleiding en de visie staan beschreven voor het Twents Netwerk Zoönosen. Wij hopen dat dit meer duidelijkheid geeft voor wat betreft dit netwerk in Twente. Wanneer u hierover vragen heeft kunt u contact zoeken met één van de werkgroep leden of mailen naar tnz@ggdtwente.nl 4

5 Aanleiding Overdracht van ziekteverwekkers van dier naar mens (zoönose) speelt een grote rol bij uitbraken van infectieziekten. Landelijk wordt hier in toenemende mate aandacht voor gevraagd en ook ontstaan steeds meer initiatieven om de samenwerking tussen de humane en veterinaire sector te bevorderen. In Twente bestond voorheen geen structureel overleg tussen artsen en dierenartsen waardoor er mogelijk minder snel gehandeld zou kunnen worden in geval van een zoönose uitbraak. GGD Twente is regionaal verantwoordelijk in geval van een uitbraak en gebaat bij een goede samenwerking, kennisoverdracht en afspraken met artsen, dierenartsen en artsen-microbioloog in de regio om een eventuele uitbraak goed te kunnen bestrijden. Missie Het creëren van een laagdrempelig netwerk van artsen, dierenartsen, artsen-microbioloog en GGD Twente in het kader van zoönosen, waarin ontmoeting plaatsvindt en kennis wordt gedeeld. Visie Een snelle en adequate samenwerking van artsen, dierenartsen, artsen-microbioloog in Twente in geval van een zoönose uitbraak. Doelstellingen Structureel overleg tussen artsen, dierenartsen, artsenmicrobioloog en GGD Twente betreffende zoönosen. Artsen en dierenartsen in Twente weten zoönosen goed te signaleren en te bestrijden Concrete activiteiten Het uitbrengen van nieuwsbrieven Werkbezoeken Het organiseren van symposia 5

6 Oproep: deelnemers gezocht voor de ontwikkeling van zoönosen game! Beste leden van het Twents Zoönosen Netwerk, Bij het Center for ehealth & Wellbeing Research op de Universiteit Twente zijn wij, in opdracht van ZonMw, druk bezig met de ontwikkeling van een online serious game over zoönosen. Het doel is om de regionale samenwerking en communicatie van professionals (met name huisartsen, dierenartsen en GGD) gedurende uitbraken te ondersteunen met behulp van onze game, op een educatieve, speelse manier. Wij zijn begonnen met het thema vogelgriep. Wij zouden graag van u als regionale professional horen wat u van ons eerste ontwerp vindt. Of de casussen die wij geschetst hebben realistisch zijn, en hoe u de samenwerking met andere professionals in de regio voor u zou willen zien. Kortom: uw feedback zouden wij zeer op prijs stellen! Wij zoeken deelnemers voor twee momenten (geen voorbereiding vereist): 1) individuele sessies (+- 40 minuten, kan plaatsvinden op een tijd en locatie die voor u handig is); en 2) discussiegroep waarvoor u samen met andere professionals zal worden uitgenodigd in het Virtual Reality Lab van de Universiteit Twente (link: (+- 75 minuten, inclusief hapje/drankje). Bij het inplannen van de discussiegroep zullen wij rekening houden met uw agenda. Het zal een creatieve bijeenkomst worden, met als insteek het geven van feedback, het uitwisselen van ideeën en visies. Wij zoeken vooral dierenartsen en huisartsen, maar mocht u een andere achtergrond hebben en het leuk vinden om mee te denken, dan horen wij het ook graag! Wanneer u interesse heeft om deel te nemen, kunt u contact met ons opnemen via onderstaande contactgegevens. Wij zullen daarna met u contact opnemen om een afspraak in te plannen. Bij voorbaat dank voor uw medewerking! Hartelijke groeten, Onderzoeksteam Universiteit Twente Anne van Woezik, MSc. a.f.g.vanwoezik@utwente.nl tel: Dr. Olga Kulyk o.a.kulyk@utwente.nl tel:

7 Kennisnetwerk Midden Nederland In Nederland bestaan in ieder geval 2 andere netwerken die zich op regionaal niveau richten op zoönosen. Eén daarvan is het Kennisnetwerk Midden Nederland. Via dit netwerk worden regelmatig bijscholingen en symposia aangeboden. Zie ook de website: Graag willen we u attenderen op het Zoobiquity congres in Ouwehands Dierenpark op donderdag 8 september Tot zover deze nieuwsbrief. Wanneer u meer informatie wil, kunt u met één van de werkgroep leden contact zoeken. Wij hopen u op een later moment te ontmoeten! 7