Voorwoord. Frank Joosten Januari HANDBOEK DRANK- EN HORECAWET

Transcriptie

1 Voorwoord Voor u ligt alweer het tweede door mij geschreven handboek over de nieuwe Dranken Horecawet zoals die per 1 januari 2013 in werking is getreden. De eerste versie, genaamd Handhaving Drank- en Horecawet 2013, uitgegeven door Kluwer, is mede geschreven als lesboek voor de opleiding gemeentelijk toezichthouder Drank- en Horecawet. Inmiddels zijn er meer dan 180 personen opgeleid met dit boek. Tijdens de opleiding kwamen cursisten met allerlei vragen waarvan de antwoorden soms moeilijk te vinden waren in genoemde editie. Daar kwam bij dat het vorige lesboek op onderwerp was gerubriceerd. Tijdens de opleiding is gebleken dat een artikelsgewijze bespreking meer in de rede ligt om de Drank- en Horecawet snel eigen te maken. Dit boekje is dan ook niet meer op onderwerp geschreven. De wet wordt uitgebreid en artikelsgewijs besproken. Op die manier komen weliswaar ook alle onderwerpen aan de orde, maar dan artikelsgewijs. Er wordt uiteraard ook uitgebreid stilgestaan bij onderwerpen die voor de gemeentelijke toezichthouder relevant zijn. Daar waar er dwarsverbanden moeten of kunnen worden gelegd met andere relevante wetsartikelen of de toepasselijke AMvB s, overgangswetten of ministeriële regelingen is dat ook uitgebreid beschreven. Daarbij heb ik geprobeerd om elk artikel nader toe te lichten met vele praktijkvoorbeelden, schema s, tekeningen en/of foto s die ik in de achterliggende periode van vele praktijksituaties heb gemaakt. Ook worden eventuele bijzondere aandachtspunten artikelsgewijs toegelicht. Tevens wordt telkens aangegeven of overtreding van het betreffende artikel bestuurlijk beboetbaar is of niet. Omdat in dit boek vaak wordt gerefereerd aan bepaalde steeds terugkerende begrippen, is een handige begrippenlijst voorin het boek opgenomen zodat snel de verklarende tekst kan worden gevonden en doorgenomen. Per 1 januari 2014 is de verstrekkingsleeftijdsgrens voor alcoholgebruik opgehoogd van 16 jaar naar 18jaar. Indit boek is daar rekening mee gehouden en wordt daarop een uitgebreide toelichting gegeven. Tevens zijn aan dit boek twee tabellen toegevoegd. In de eerste tabel is per artikel uit de Drank- en Horecawet een kernwoord gegeven, in de tweede tabel is per artikel een korte omschrijving gegeven. Gebleken is dat deze tabellen een handig hulpmiddel zijn om de wet en de betreffende artikelen snel eigen te maken. Ik hoop u met deze nieuwe editie weer te voorzien van een boek dat kan dienen als handig naslagwerk voor de beleidsmedewerkers, juristen, vergunningverleners en toezichthouders die zich bezighouden met de Drank- en Horecawet. Het kan ook zeker weer worden gebruikt als lesboek bij de opleidingen voor de gemeentelijke toezichthouders Drank- en Horecawet. Frank Joosten Januari v

2 Leeswijzer Zoals in het voorwoord al aangegeven wordt de Drank- en Horecawet in dit handboek niet op onderwerp toegelicht, maar artikelsgewijs. Alvorens een uitgebreide en artikelsgewijze toelichting te geven, wordt in hoofdstuk 1 eerst kort stilgestaan bij de geschiedenis van de Drank- en Horecawet. Aangezien in het horecarecht vele begrippen gebruikt worden, is voor in dit boek, in hoofdstuk 2, een begrippenlijst opgenomen zodat daarop snel kan worden teruggegrepen. Vervolgens worden in hoofdstuk 3 de verschillende vormen van alcoholhoudende drankverstrekking beknopt en in algemene zin toegelicht waarna, in hoofdstuk 4, kort wordt stilgestaan bij de vraag wat alcohol eigenlijk is. Aangezien de Drank- en Horecawet onlosmakelijk verbonden is met vele Algemene Maatregelen van Bestuur, overgangswetten en ministeriële regelingen, worden deze in hoofdstuk 5 ieder afzonderlijk benoemd en beschreven. Vervolgens vindt u in hoofdstuk 6 een uitgebreid artikelsgewijs commentaar. Daar waar nodig of mogelijk, worden de onderwerpen die bij het artikel worden behandeld toegelicht aan de hand van praktijkvoorbeelden, schema s, tabellen, tekeningen en/of foto s en worden noodzakelijke dwarsverbanden met andere wetsartikelen, wetten en/of regelingen gelegd. In de hoofdstukken 7 en 8 wordt een toelichting gegeven op de processen van aanvragen van respectievelijk vergunningen voor commerciële bedrijven en paracommerciële instellingen. In hoofdstuk 9 volgt een beschrijving van de gemeentelijke handhavingsmiddelen en wordt in hoofdstuk 10 een overzicht gegeven van de sanctiemogelijkheden per artikel. In hoofdstuk 10 vindt u een handzaam overzicht van de sanctiemogelijkheden per wetsartikel. In hoofdstuk 11 worden, ten behoeve van de voorbereiding op het examen voor de opleiding Gemeentelijk toezichthouder Drank- en Horecawet per artikel oefenvragen gesteld. Op een aparte pagina staan de betreffende antwoorden vermeld. viii

3 Inhoudsopgave Voorwoord... v Over de auteur... vi Lijst met afkortingen... vii Leeswijzer...viii 1 Een stukje geschiedenis... 1 Verhogen van de leeftijdsgrenzen naar 18 jaar draagt bij aan uitstel van drinken en is een steun in de rug voor ouders die kiezen voor een alcoholvrije opvoeding... 6 Verhogen van de leeftijdsgrenzen naar 18 jaar verlaagt de kans op latere verslaving en agressie... 6 Verhogen van de leeftijdsgrenzen naar 18 jaar betekent minder ziekenhuisbehandelingen als gevolg van alcoholgerelateerde ongevallen en minder alcoholincidenten onder 16 en 17 jarigen... 6 Verhogen van de leeftijdsgrenzen naar 18 jaar schept voor jongeren en ouders duidelijkheid...7 Verhogen van de leeftijdsgrens naar 18 jaar is een wens van een meerderheid van de gemeenten en een meerderheid van de bevolking...7 Verhogen van de leeftijdsgrenzen naar 18 jaar leidt tot minder problemen binnen het onderwijs...7 Verhogen van de leeftijdsgrenzen naar 18 jaar is in lijn met wat in Europa gebruikelijk is... 8 Verhogen van de leeftijdsgrenzen naar 18 jaar is te beschouwen als verdragsrechtelijk verplicht... 8 Inhoud van het wetsvoorstel Begrippen APV...10 Aanhangsel...10 Aanvraag...10 Aanvraagformulieren...10 Alcoholhoudende dranken Alcoholreclame Algemene maatregel van bestuur Afleveren op bestelling Automaten Autoweg...12 Autosnelweg...12 Barvrijwilliger...12 Bedrijfsleider...12 Beheerder Bedrijfsmatig...12 Benzinestation...13 Beschikking...13 ix

4 Beslistermijn...13 Bestuurder...13 Bestuursreglement...14 Bestuurlijke boete...14 Bezoeker...14 Bibob...14 Bijeenkomsten van persoonlijke aard...14 Bijschrijving...15 Bijzondere gelegenheid...15 Buitengewoon opsporingsambtenaar...15 Dienstverlening...15 Directe consumptie...15 Drank- en horecavergunning...16 Dwangsom...16 ECLI...16 Elders dan ter plaatse...16 Evenement Exploitatievergunning Faillissement Gemeentelijke verordening Gerede eetwaren Gevolmachtigde...18 Handhaving...18 Happy hours...18 Horecabedrijf...18 Horecabeleid...18 Horecalokaliteit...18 Horecaportier...18 Inrichting...19 Inrichtingseisen...19 Kiosk...19 Kleinhandel...19 Leeftijden...19 Leeftijdsaanduiding Leidinggevenden Legerplaatsen Legitimatiebewijs Lokaliteit Loopafstand Luchthavens Maaltijden Melding...21 Minibar...21 Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit...21 Neringruimte...22 Om niet...22 Ondernemer...22 Oneigenlijke mededinging...22 x

5 Ontheffing...22 Ontzegging...22 Openbare orde Opening- en sluitingstijden Opsporing Overmacht Paracommerciële rechtspersoon Partijen-cateringbedrijf Preventie- en handhavingsplan alcohol Prijsactie Proeven Psychotrope stoffen Registratie Roomservice Schorsen Schuldsaneringsregeling Slijtersbedrijf Slijtlokaliteit Sociale hygiëne Sterke dranken Strafvordering Terras Toezicht Uniforme openbare voorbereidingsprocedure Verbindingslokaliteit...27 Verstrekken...27 Vergunning...27 Vergunninghouder...27 Vervallen vergunning...27 Vervoermiddelen...27 Voorlichtingsinstructie Warenhuis Wegrestaurant Wijn Winkel Zedelijkheidseisen Zelfbedieningsgroothandel Zwak-alcoholhoudende dranken Algemeen Alcohol Wat is alcohol eigenlijk? Afbraak door lever Gevolgen voor de gezondheid Indrinken Locaties: waar tref je producten aan? xi

6 Standaardglazen Andere soorten drankjes AMvB s, overgangswetten en Ministeriële regelingen Algemene Maatregel van Bestuur Overgangswetten Ministeriële Regelingen Besluit eisen zedelijk gedrag Drank- en Horecawet Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet Besluit bestuurlijke boete Drank- en Horecawet Besluit kennis en inzicht in sociale Hygiëne Drank- en Horecawet Besluit aanvulling omschrijving slijtersbedrijf Wet van 2 november Wet van 13 april Wet van 9 juli Wet van 24 mei Regeling aanvraaggegevens en formulieren Drank- en Horecawet Regeling bewijsstukken sociale hygiëne Drank- en Horecawet Regeling toezichthoudende ambtenaren Drank- en Horecawet Artikelsgewijs commentaar...44 Toelichting bij artikel Horecabedrijf In ieder geval...57 Bedrijfsmatig...57 Of anders dan om niet...57 Verstrekken Gebruik ter plaatse Slijtersbedrijf Particulieren Sterke dranken Voor gebruik elders dan ter plaatse Bedrijfsmatig verrichten van bij algemene maatregel van bestuur aangewezen andere handelingen Lokaliteit Horecalokaliteit...61 Inrichting...61 Welke lokaliteiten al dan niet onderdeel uitmaken van een andere besloten ruimte?...61 Leidinggevende Natuurlijk persoon Rechtspersoon Bestuurder Bedrijfsleider Beheerder Vennoten bij een vennootschap onder firma (v.o.f.) xii

7 Vennoten bij een commanditaire vennootschap Payrollbedrijven Bestuurder van een besloten vennootschap en een naamloze vennootschap Gevolmachtigden Leidinggevenden die geen bemoeienis hebben met de exploitatie of bedrijfsvoering Personen die geen leidinggevende zijn Feiten en omstandigheden Wijn...67 Sterke drank...67 Alcoholhoudende drank Zwak-alcoholhoudende drank Mixdranken Paracommerciële rechtspersoon Barvrijwilliger Bezoeker Vergunninghouder Bijlage Géén inrichting Vervoermiddelen, legerplaatsen en luchtvaartterreinen...72 Toelichting op onderdeel a - vervoermiddelen...72 Toelichting op onderdeel b - legerplaatsen...74 Toelichting op onderdeel c - luchthavens...75 Toelichting bij artikel Toelichting bij artikel Vergunningsplicht...77 Geen vergunningsplicht Bevoegde orgaan Termijnen Incomplete aanvraag Beslistermijn De vergunning en het aanhangsel Geldigheidstermijn Overdraagbaarheid Toelichting op artikel Oneerlijke mededinging Gemeentelijke verordening Schenktijden Bijeenkomsten van persoonlijke aard Bijeenkomsten van derden Andere regelgeving Ontheffingen Aanwezigheid ontheffing Lex silencio positivo (lid 6) Toelichting op artikel Toelichting op artikel Terrassen bij horecabedrijven gevestigd in een winkel...91 xiii

8 Terras bij een regulier horecabedrijf Toelichting op artikel Lid 1 aanhef onder a leeftijdsgrens Lid 1 aanhef onder b levensgedrag Lid 1 aanhef onder c curatele Lid 1 aanhef onder c ontzetting uit het ouderlijk gezag of voogdij Lid 2 Besluit eisen zedelijk gedrag Drank- en Horecawet Lid 3 sociale hygiëne Lid 4 niet-operationele leidinggevende Lid 5 bewijsstukken sociale hygiëne Het overgangsrecht Lid 6 eisen leidinggevenden bij paracommerciële instellingen Toelichting op artikel Lid 1 en 2 bestuursreglement en inhoud Lid 3 registratie van barvrijwilligers Lid 4 aanwezigheid bestuursreglement Lid 5 AmvB Schenktijden Toelichting op artikel Toelichting punt 1 oppervlakte horecalokaliteit Toelichting punt 2 hoogte van een horecalokaliteit Netto hoogte Vrije hoogte Toelichting punt 3 mechanische ventilatie Toelichting punt Toelichting punt Toelichting punten 6, 7, 8 en 9 Afgescheiden toiletten Oude ontheffingen Toelichting op punt 10 - oppervlakte slijtlokaliteit Toelichting punt 11 - hoogte slijtlokaliteit Toelichting punt 12 - verbinding Toelichting punt 13, 14 en 15 - de verbindingslokaliteiten Toelichting op artikel Toelichting op artikel Lid 1 - verstrekken van alcoholhoudende dranken Lid 2 - alcoholverstrekking in slijterslokaliteit Toelichting op artikel Verstrekking voor gebruik elders dan ter plaatse vanuit een horecalokaliteit of terras (lid 1) Verstrekking voor gebruik ter plaatse in een slijtlokaliteit (lid 2) Ander voorbeeld Relatie met artikel Proeverij Oude ontheffingen Overgangsrecht artikel 47 Drank- en Horecawet Tappen apart en slijten apart in één inrichting Verkoop alcoholhoudende drank tijdens een braderie Toelichting op artikel xiv

9 Lid Lid Verkoop van etenswaren die voor consumptie gereed zijn Detailhandel in horeca is verboden, horeca in detailhandel is toegestaan 142 Lid Aanbieden internetfaciliteiten Verkoop van sigaretten Speelautomatenhallen en casino s Bedrijfsmatig aanbieden van diensten, uitgezonderd diensten van recreatieve en culturele aard Bedrijfsmatig verhuren van goederen Het openbaar bedrijfsmatig opkopen van goederen Lid 4 - Diensten van recreatieve aard Toelichting artikel Condooms en damesverband Afscheiding Afscheiding slijterij en neringruimte Toelichting op artikel Relatie met artikel 12, lid Oude ontheffing Toelichting op artikel Relatie met artikel 13, lid Toelichting op artikel Verstrekken in Sterke drankverkoop in een artikel 18-winkel Binnen een vervoermiddel verstrekken van zwakalcoholhoudende drank Proeven in winkels Lid 3 - Onderscheid zwakalcohol en alcoholvrij Toelichting op artikel Slijten van sterke dranken via internet Beslotenheid Lid 2 - Opnemen bestellingen en afleveren van zwakalcoholhoudende drank aan huizen van particulieren Leeftijdscontrole Toelichting op artikel 19a Toelichting op artikel Algemeen Leeftijdseisen Leeftijdscontrole Toegang slijterij Aanduiding Aanduiding bij evenemententerreinen Aanwezigheid van een persoon in kennelijke staat Relatie met artikel Dienst doen in kennelijke staat Toelichting op artikel Toelichting artikel xv

10 Maaltijd Restaurant gekoppeld aan winkel van een restaurant Slijterij gekoppeld aan tankstation Toelichting op artikel Aanwezigheidsplicht bij horeca- en slijtersbedrijven Aanwezigheidsplicht bij paracommerciële instellingen Leeftijd om dienst te doen in horeca- of slijtlokaliteit Lid 4 verhogen leeftijdsgrens Toelichting op artikel Eerste lid onder a. aanwezig hebben van alcoholhoudende drank Eerste lid onder b 1. in voorraad hebben van alcoholhoudende drank Eerste lid onder b. 2 in voorraad hebben van alcoholhoudende drank ten behoeve van waren die uit onder meer alcoholhoudende drank worden vervaardigd Tweede lid het nuttigen van alcohol Openbaar of besloten? Derde lid vervoermiddelen Toelichting bij artikel 25a Toelichting bij artikel 25b Toelichting bij artikel 25c Toelichting bij artikel 25d Toelichting op artikel Toelichting op artikel Lid 1, aanhef onder a lid 8 levensgedrag/moraliteit Lid 1, aanhef onder a lid 8 kennis en inzicht in sociale hygiëne Lid 1, aanhef onder a artikel Lid 1, aanhef onder a artikel Lid 1, aanhef onder b feitelijke toestand is niet in overeenstemming met de aanvraag Werkzame uren leidinggevenden Lid 1, aanhef onder c geen inrichting Lid 1, aanhef onder c artikel 31, vierde lid Lid 1, aanhef onder c artikel 32, tweede lid Lid 1, aanhef onder d vermoeden van overtreden verbodsbepalingen Lid 2 artikel 31, lid 1 onder c Lid 3 Wet Bibob Lid 4 advies LBB Toelichting op artikel Toelichting op artikel Lid 2 aanhangsel Lid 3 - aanwezigheid vergunning c.a Lid 4 - model Toelichting op artikel Toelichting op artikel 30a Toelichting op artikel Lid 1, aanhef onder a verstrekken onjuiste gegevens of informatie Lid 1, aanhef onder b artikel 8 levensgedrag Lid 1, aanhef onder b artikel 10 inrichtingseisen xvi

11 Lid 1, aanhef onder c openbare orde en veiligheid Lid 1, aanhef onder d artikel Lid 1, aanhef onder d artikel 30a, lid Lid 2 facultatieve intrekkingsgronden Lid 3, aanhef onder a - Bibob Lid 3, aanhef onder b verzoek tot bijschrijving nieuwe leidinggevende..216 Lid 4 handelen in strijd met de voorschriften Toelichting op artikel Toelichting op artikel Sub a Sub b Sub c Toelichting op artikel Toelichting op artikel Sociale hygiëne Openbare orde en veiligheid De voorwaarden Punt 1 het verstrekken van zwak-alcoholhoudende dranken Punt 2- bijzondere gelegenheden van tijdelijke aard Punt 3 - voor een aaneengesloten periode van maximaal 12 dagen Punt 4 verstrekking onder directe leiding van een bepaald persoon Lid 2 voorschriften en beperkingen Lid 3 artikel 31, lid 1, aanhef onder c Lid 4 aanwezigheid ontheffing Lid 5- jaarlijks terugkerende identieke evenementen Lid 6 lex silencio positivo Toelichting op artikel Toelichting op artikel Toelichting op artikel Toelichting op artikel Onder- en bovengrens Anterieure verordening Posterieure verordening Toelichting op artikel Toezicht Bevoegdheden toezicht in de Algemene wet bestuursrecht Legitimatiebewijs Evenredigheidsbeginsel Beperkingen/aanvullingen bevoegdheden Awb Betreden van plaatsen Vorderen van inlichtingen Vorderen van inzage in zakelijke gegevens Monstername Onderzoek vervoermiddelen Verlenen medewerking Bevoegdheden krachtens de Wet op de economische delicten (Wed) Bevoegdheden vanuit de opsporing Inbeslagneming xvii

12 - Inzage van bescheiden Binnentreden van plaatsen en woningen Monsterneming Stilhouden en onderzoeken vervoermiddelen Niet voldoen aan een vordering Relevante artikelen Algemene wet bestuursrecht Gebruikmaken van de bevoegdheden Bevoegdheden van de toezichthouder Betreden van plaatsen Vorderen van inlichtingen Vorderen van inzage zakelijke gegevens Monsterneming Onderzoek van vervoermiddelen Verlenen van alle medewerking Toezicht door assistent-controleurs Toelichting op artikel Toelichting op artikel Toelichting op artikel 43a Toelichting op artikel Toelichting op artikel 44a Algemeen Wat is een bestuurlijke boete? De procedure Wie is bevoegd? Wanneer een bestuurlijke boete? Geen bestuurlijke boete Vervallen mogelijkheid tot opleggen bestuurlijke boete Hoogte van de boete Opbouw van de bestuurlijke boete Ad. 1. Welk strafbaar feit werd gepleegd Ad. 2. Waar het strafbare feit werd gepleegd Ad. 3. Wanneer het strafbare feit werd gepleegd Ad. 4. Wie het strafbare feit heeft gepleegd Trechtermodel boeterapport artikel 20 DHW in horecabedrijf Beschikking en rechtsbescherming Relatie tussen bestuurlijke boete en boete op grond van de wet op de economische delicten Relatie tussen strafvervolging en bestuurlijke boete Toelichting op artikel 44aa Toelichting op artikel 44b Toelichting op artikel Wijziging per 1 januari Relatie tussen artikel 45 en de APV Toelichting op artikel Toelichting op artikel Toelichting op artikel Toelichting op artikel 48a xviii

13 7 Proces behandeling aanvraag drank- en horecavergunning voor een commercieel horecabedrijf en slijterij Proces behandeling aanvraag drank- en horecavergunning voor een paracommerciele instelling Handhavingsmiddelen Drank- en Horecawet Bestuurlijke boete Proces-verbaal Intrekken vergunning Schorsen vergunning Tijdelijk stilleggen alcoholverkoop in de detailhandel Toepassen last onder bestuursdwang Opleggen last onder dwangsom Sluiting van een horecagelegenheid Verwijderen van bezoekers Overzicht sanctiemogelijkheden per artikel van de Drank- en Horecawet Oefenvragen en antwoorden Trefwoordenregister Tabellen Tabel 1: Drank- en Horecawet de verschillende paragrafen Tabel 2: Drank- en Horecawet kernpunten per artikel Tabel 3: Drank- en Horecawet korte artikelsgewijze toelichting Tabel 4: Drank- en Horecawet AmvB s Afbeeldingen Afbeelding 1 Destilleren van drank Afbeelding 2: Port en sherry, verkocht in de supermarkt Afbeelding 3: Kruidenierswinkel op wielen...72 Afbeelding 4:Alcoholverkoop op luchthaven...75 Afbeelding 5:Verkeersbord: Let op, overstekende obers! Afbeelding 6:Scheiding horeca en winkel Afbeelding 7:Afscheiding horecalokaliteiten Afbeelding 8:Afscheiding lokaliteiten Afbeelding 9:Balkenlagen aan plafond Afbeelding 10:Voorbeeld van pantbenen Afbeelding 11:Netto en vrije hoogte Afbeelding 12:Plafondhoogte Afbeelding 13: Verbindingslokaliteit voor bezoekers bij slijterij in supermarkt Afbeelding 14: Verbindingslokaliteit voor personeel bij slijterij in supermarkt xix

14 Afbeelding 15: Verbindingslokaliteit in gebruik voor kleinhandel Afbeelding 16: Loopafstand Afbeelding 17: Terras, niet gelegen op/aan de openbare weg Afbeelding 18: Probeer, vraag het onze medewerker Afbeelding 19: Proeven in slijterij - leeftijdsgrenzen Afbeelding 20: Meerdere bedrijven in één inrichting Afbeelding 21: Verkoop voor gebruik ter plaatse en elders dan ter plaatse Afbeelding 22: Horeca in detailhandel Afbeelding 23: Combinatie detailhandel en horeca Afbeelding 24: Minibar op hotelkamer Afbeelding 25: Alcoholverkoop vanaf vaste standplaats Afbeelding 26: Alcoholverkoop vanaf tijdelijke standplaats en markt Afbeelding 27: Sterke drankverkoop in artikel 18-winkel Afbeelding 28: Vervoermiddel voor het rondtrekkend uitoefenen van de kleinhandel in kruideniersartikelen Afbeelding 29: Proeven in winkel Afbeelding 30: Scheiding zwakalcoholhoudende dranken en alcoholvrije dranken in supermarkt Afbeelding 31: Zwakalcoholhoudende dranken en alcoholvrije dranken, niet van elkaar afgescheiden Afbeelding 32: Alcoholverkoop in winkel bij benzinestation Afbeelding 33: Aanwezigheid leidinggevenden commercieel en paracommercieel bedrijf Afbeelding 34: Alcoholverstrekking in brandweerkazerne xx