Kopen in 2005 DE BESTE AANDELEN. IEX 5 jaar. m a g a z i n e. van beleggers voor beleggers. Centerfold De ultieme grafiek

Transcriptie

1 BELEGGEN IN 2005 VOLGENS WARREN BUFFETT, MARC FABER EN BILL GROSS i e x m a g a z i n e j a a r g a n g 1 n u m m e r 1 j a n u a r i - f e b r u a r i A E X 3 4 4, n o v e m b e r m a g a z i n e van beleggers voor beleggers Centerfold De ultieme grafiek Selecteer de winnaars Waarom stockpicken echt niet zo moeilijk is Alle 25 fout Hoe bedrijven hun beleggers misleiden Een van de acht Niet slim, wel leuk: gokken op de nieuwe Microsoft jaargang 1 nummer 1 januari - februari 2005 m 4,95 IEX 5 jaar DE BESTE AANDELEN Kopen in 2005 IEX presenteert... The Magnificent 7

2 I N H O U D I E X D E N K T A N K 16 In de Berenkuil Willem Middelkoop, Frank van Dongen & Leon Hillen. Drie toonaangevende beurscolumnisten zijn zwaar bearish. Alle argumenten waarom de crash nabij is. 18 Micro caps Michael Kraland Het is het leukste segment van de markt: micro caps. Kraland selecteert alvast drie veelbelovende minifondsjes. 20 Lukas Daalder Ik zie, ik zie Februari 2005 leek een beursdag te worden als alle andere Analist Daalder blikt vooruit naar de toonaangevende kwesties van De donkere Kamer van Damocles Michael Kraland gaat luisteren naar Rienk Kamer en rekent uit wat de adviezen van de oppergoeroe opbrengen en wat hij per jaar binnenharkt. 62 Topstukken Het is niet alleen mooi, maar ook nog eens waardevast. Een kunstcatalogus voor Hebberds met een grote H. 68 Buy Bio Marcel Wijma Biotech ligt qua veelbelovende producten ver voor op Big Pharma. Welke bedrijven staan voor een doorbraak? 74 Proosten of procederen Marcel Tak De beste beleggingsproducten uit de 10 van Tak, plus nuttige tips voor kopers van voorgekookte beleggingen. 77 Vastgoed valkuilen Kapé Breukelaar Het vreemde woordenboek voor beleggers in vastgoed-cv s P L U S 7 IEX Unplugged 8 Snapshots Verrassende ontwikkelingen, slimme tips en bijzonder nieuws voor beleggers 58 Kopen in 2005 De uitkomsten van IEX Nationale Beleggersonderzoek. 73 Beleggingsfondsen Waarom hebben de leukste thema s zo weinig fondsen? 78 Klik hier Haal meer uit IEX.nl 82 Insider Vreemde zaken en opvallende transfers uit de financiële inner circle Aandelenspecial Kopen in The Magnificent Seven: High Noon Het IEX-elitecorps van topbeleggers meldt zich in Amsterdam voor een verbaal saloongevecht. Als de kruitdamp is opgetrokken weten we dat de olieprijs blijft domineren, dat emerging markets een goede gok zijn en dat Alan Greenspan dement wordt. En we hebben 14 verrassende stock picks in handen 32 Grote goeroes! Wat voorspellen Gross, Yardeni, Buffett, Rogers en Faber? 34 Onno s stockpicking handboek Aandelen selecteren is hard en systematisch werk. IEX-columnist en meester-stockpicker Leon Onno Hillen onthult zijn stappenplan. 40 Alle 25 fout Weten beleggers wel wat managers van beursbedrijven uitspoken? IEX legt ter vermaak, maar vooral ter lering - nog eens uit hoe u als belegger wordt belazerd, aan de hand van 25 lepe trucs en sluwe constructies. 48 De IEX Centerfold Voilá: de grafiek die iedere belegger boven zijn handelsscherm moet hebben hangen. 50 Acht nieuwe Microsofts Beleggersfout nummer één is het zoeken naar de nieuwe Microsoft; het wonderaandeel dat u rijk gaat maken. Maar het zou toch mooi zijn als u hem toevallig tegen het lijf liep. Acht experts doen een gokje. 54 Drie stijlen, twintig aandelen Beter goed afgekeken dan slecht bedacht: drie beproefde methodes van topbeleggers en de aandelen die daar nu uit komen rollen.

3 E D I T O R I A L I EX Unplugged Eerste jaargang Nummer 1 januari - februari 2005 Hoofdredactie: Pieter Kort (hoofdredactie@iex.nl) Eindredactie: Peter Runhaar, Arend Jan Kamp Art Direction: Jaap van der Zwan Redactie en medewerkers: Jorik van den Bos, Joop Bresser, Kapé Breukelaar, Lukas Daalder, Gökhan Erem, Mark Glazener, Leon Hillen, Bob Homan, Elana Ivanova, Ward Kastrop, Peter van Kleef, Rob Koenders, Jos Koets, Michael Kraland, Felix Lanters, Willem Middelkoop, Freddy van Mulligen, Geert Jan Nikken, Ivan Nyssen, Jacques Potuijt, Corina Ruhe, Ad Schellen, Marco Schram, Cees Smit alias Frank van Dongen, Rik Smit, Marcel Tak, Remco Vinck, Peter Paul de Vries, Jaap Westerling, Koos de Wilt, Marcel Wijma, Corné van Zeijl, redactie@iex.nl Vormgeving: Mischa Smit Kleine (Studio Jaap van der Zwan) Beeld: Robert Elsing, Ton Hendriks, Ronald Hoeben, Hollandse Hoogte, Getty Images, Nico den Dulk Koersen: MarketXS; nieuws: Dow Jones; fundamentele data: ShareCompany Directie: Eric Visser, Hans-Poul Veldhuyzen van Zanten Uitgever: Peter van Sommeren Abonnementsprijzen: In Nederland voor zes nummers (voor het buitenland geldt een verzendtoeslag) Losse nummers: 4,95 Nazending: 5,95 Abonnementen en bezorging: Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan en lopen automatisch door, tenzij 30 dagen voor de vervaldag schriftelijk wordt opgezegd. Nieuwe opgave schriftelijk of per IEX Klantenservice, Postbus 75662, 1070 AR Amsterdam, klantenservice@iex.nl. IEX leden kunnen kostenloos een exemplaar aanvragen via Adreswijziging: Leden van IEX.nl kunnen zelf hun gegevens wijzigen via www. iex.nl/leden. Overige abonnees via klantenservice. Advertenties: IEX-sales: Jan Willem Goed, Martijn Arnold, Niek den Tex, Dirk Kamsteeg IEX Investor Relations: Frans Gunnink sales@iex.nl Traffic: Ferdinand Gipon IEXopTournee: Kim Lieuwen (kim.lieuwen@iex.nl) Techniek: Reinier Willems, Sebastiaan Drost TriLab: René van der Meyden Productie: Joost van Iperen Drukkerij: Senefelder Misset Van harte welkom bij iex op papier. Een blad van beleggers, voor beleggers. Beter dan met die kreet kunnen we de lading niet dekken. In de bladenbusiness is het eindeloos segmenteren van de markt tot kunstvorm ontwikkeld. Er worden bladen gelanceerd voor Saab-rijdende tweeverdienende veertigers, voor pas afgestudeerde singles met bindingsangst in de grachtengordel, noem maar op. Wij hebben het onszelf iets makkelijker gemaakt. iex is een blad voor beleggers. Punt. Of u nu jong of oud bent, Mitsubishi of Maserati rijdt, op vakantie gaat naar Costa Rica of Castricum, iex is er om u te helpen met beleggen. Als u iets vaker dan sporadisch langs iex.nl of Debeurs.nl surft weet u waarschijnlijk wel waar ik het over heb. De beste manier om beter te leren beleggen is door goed te luisteren naar betere beleggers. Bij iex kunt u dagelijks kennis nemen van de opinies, strategieën en ideeen van slimme, originele en succesvolle beleggers, die zelf de hele dag middenin de markt zitten. Dat doen we al vijf jaar met succes. Zo succesvol, dat iex.nl en Debeurs.nl nu gezamenlijk de grootste beleggingscommunity van Nederland zijn, met meer dan leden. En nu zijn we zo overmoedig geworden dat we maar een tijdschrift lanceren? Eh, ja, hoewel dat niet zozeer overmoed is, als wel een logische stap in de ontwikkeling van iex. Toen ik ruim een jaar geleden aanmonsterde als hoofdredacteur, werd mij grijnzend verteld dat de strategie van dit (toen nog louter) internetbedrijf het best te kenschetsen was met de term Last Man Standing. Het geeft een beetje aan hoe er sinds Nina Brink over in- ternetbedrijven wordt gedacht, maar dat doet tekort aan de kracht van het medium en, inmiddels, de realiteit. Natuurlijk wordt de financiële wereld gedomineerd door vertrouwde namen, maar de werkelijke groei en innovatie zit op dit moment bij andere bedrijven. Die heten Alex, Binck, Fundix... iex. Bedrijven die op internet begonnen zijn, maar ondertussen toonaangevende merknamen zijn geworden en die hun productenscala flink hebben uitgebreid. IEX verloochent zijn afkomst niet, want er zal in de komende pagina s een multimediale wereld voor u open gaan. Bijna alle verhalen en rubrieken zijn gelinkt aan polls, portefeuilles of naslagpagina s op internet, zodat u adviezen kunt volgen, zelf uw mening kunt geven of de artikelen met andere beleggers kunt bespreken. Schrik niet, u wordt niet ogenblikkelijk naar het internet gestuurd als een verhaal leuk begint te worden. Dit blad is volledig los van IEX.nl te lezen en te gebruiken. Dat interactieve deel is nieuw zeker voor beleggersbladen en wij zijn de licht arrogante mening toegedaan dat we u daar een plezier mee doen. Probeert u het eens. Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van IEX InfoExchanges BV zijn van toepassing de voorwaarden welke zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam. IEX magazine bevat informatie en wenken, die met de meeste zorgvuldigheid zijn samengesteld. IEX InfoExchanges BV en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen, die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van in deze uitgave opgenomen informatie en wenken. De gegevens zoals wij die van u hebben ontvangen, kunnen worden gebruikt voor het toezenden van informatie en/of aanbiedingen door IEX InfoExchanges BV en speciaal geselecteerde bedrijven. Indien u dit niet wenst, gelieve een briefje te sturen naar: IEX InfoExchanges BV, t.a.v. de klantenservice, Postbus 75662, 1070 AR Amsterdam. IEX magazine wordt uitgegeven door IEX InfoExchanges BV en verschijnt zes keer per jaar. IEX 2004 Pieter Kort Hoofdredacteur iex PS: Gaat iex vaker verschijnen? Jazeker, maar liefst zes keer per jaar, in de vorm van bijzondere themanummers. Als u zich wilt opgeven voor gratis toezending van iex nr.2, ga dan naar magazine.iex.nl en volg de instructies. Klik hier... U treft in dit blad heel veel links naar internet aan. Dat is ook de bedoeling, maar als het u duizelt, onthoudt dan alleen deze: ( iex.nl. Op deze webpagina vindt u alle links die in dit blad worden genoemd. Er komt dus géén www in voor.

4 P S H O T S. S N A P S H O T S. Wie is De Mol? half Er zijn maar een paar grote beleggers die met één opmerking of transactie de veren stevig in het rond kunnen laten vliegen op de Amsterdamse Effectenbeurs... John de Mol zit stevig in het zadel als Nederlands superbelegger nummer één. Niet zozeer qua volume, maar meer door de exotische keuze van beursfondsen. Als Talpa Capital zich meldt als aandeelhouder of mogelijk aandeelhouder, verdringen de kleine beleggers elkaar om in te stappen. Neem Versatel. Op 28 januari 2003 overschreed De Mol de grens van 5% en op 22 mei van dat jaar kwam zijn belang zelfs op 10,1% te liggen. Talpa meldde dat er geen strategische bedoelingen aan ten grondslag lagen, maar dat Versatel ondergewaardeerd was. Het aankoopniveau van de aandelen lag tussen de 25 eurocent en 75 eurocent. Op 10 maart 2004 verzilverde De Mol zijn winst, toen de koers was gestegen tot boven de twee euro. Zodra die verkoop bekend werd, zakte de koers weer weg naar 1,30 euro. Vervelend voor de Versatel-aandeelhouders, maar niet voor De Mol. Die sloeg opnieuw toe door een belang op te bouwen van 5% (14 mei) waarna de koers van Versatel weer met meer dan 10% opliep. Vervolgens nam De Mol in een Kopen volgens John Het brein achter De Mols beleggingen heet Frank Botman. De hoofdbelegger van Talpa Capital onthulde recent bij uitzondering op een congres van Binck bank een paar stock picks voor Koninklijke Olie 2. VNU 3. Delta Deelnemingen Fonds 2,5 1, ,5 0 jaar snel de volgende treetjes, van 10% en 25%. Op iedere melding volgden juichende reacties van beleggers. Slim belegd, maar het roept wel de vraag op of er niet eenvoudig sprake is van koersorkestratie, waarbij De Mol handig inspeelt op het follow the leader-gedrag van beleggers en slim gebruik maakt van de meldingsplicht, die voorschrijft dat hij het innemen of afbouwen van posities van meer dan 5% verplicht moet melden? Willem Zeldenrust van de Vereninging van Effectenbezitters (VEB): John de Mol is een van de grootste particuliere aandeelhouders van Nederland. En daarvan profiteert hij gretig. Zijn strategie lijkt een self fulfilling prophecy te worden. Thijs Berkelder, analist bij Petercam, ziet er geen vooropgezet plannetje in. De Mol probeert gewoon buy low, sell high te spelen. Versatel is te groot en de markt te machtig om de boel te manipuleren. Dat De Mol ook groot in KPN en VNU zit bewijst dat hij niet alleen snel grote klappers met penny stocks wil maken. Als hij de boel echt had willen manipuleren, dan had hij, nadat hij een belang in Versatel had genomen, de internetrechten van de wedstrijden van Oranje wel aan Versatel aangeboden en niet aan KPN. Spelen met Versatellen De timing van John de Mol 22 mei 2003 De Mol meldt 10,1%

5 S N A P S H O T S. S N A P S H O Microchip voor de massa Sell haai... Heeft u al aandelen C-Chip Technologies? Nee? Dan bent u gek, althans als we Wallstreetnet mogen geloven. Dat bedrijf stuurde een ronkend blaadje van twintig pagina s mee met een aantal toonaangevende tijdschriften en naar adresbestanden van een paar financiële partijen, waaronder IEX. De Vierde Golf In De Digitale Revolutie heette het, maar in feite gingen alle artikelen over de ongekende kansen van een belegging in C-Chip Technologies, een tot op heden volstrekt onbekend Amerikaans technolgieaandeeltje of, in de woorden van Wallstreetnet, een onontdekte beursparel. Dat kan best, maar waarom moeten tienduizenden Nederlandse beleggers op zo n indringende wijze van de gouden perspectieven van dit fonds worden doordrongen? Het Canadese bedrijf kwam al een paar keer in opspraak, wegens het niet of te laat publiceren van cijfers. Wallstreetnet doet er het zwijgen toe. Het bedrijf verklapt niet wie voor de editie heeft betaald en op welke wijze Wallstreetnet geld verdient. Uit concurrentieoverwegingen, beweert de redactie. Kleine lettertjes Tja, dan lezen we maar de enige relevante informatie die we als belegger voorhanden hebben: de disclaimer. Temidden van een enorme hoeveelheid kleine lettertjes ontwaren we de volgende waarschuwingen: Wallstreetnet, haar vertegenwoordigers, kapitaalverschaffers en partners, kunnen eventueel aandelen hebben in het bedrijf waarover in deze brochure wordt geschreven. Hm. Nog meer? De aandelenposities kunnen te allen tijde worden omgezet in liquide middelen. Een opvallende waarschuwing. Dus het zou ook nog kunnen dat Wallstreetnet zélf positie heeft? Of, nog erger, hàd? Eens kijken wat er met de koers is gebeurd. In de weken na verzending van het juichverhaal loopt de koers op ongewoon hoge volumes op van $0,75 tot $0,85. Daarna is het effect snel uitgewerkt. Binnen twee weken vindt het fondsje de weg omlaag om ergens rond de $0,65 zijn dieptepunt te vinden. Wat vindt de AFM van dit soort acties? We zijn inderdaad op deze publicatie gewezen, stelt voorlichter Werner van Bastelaar. Om beleggingen aan te bieden heb je een vergunning nodig. Het gaat er in dit geval om of je het als aanbieding moet beschouwen. We kijken er heel kritisch naar. FAST FORWARD De opzienbarendste aandelenadviezen, met medewerking van Koop Unilever Unilevertje pesten is op het moment de mode onder beleggers. Het aandeel figureert al maanden prominent in de Flop-Top 10 in de IEX lezerspeiling. Dresdner Kleinwort Wasserstein durft het echter aan om een 40% hoger koersdoel af te geven. De verwachte omzetgroei moet de Unies tot 67,50 kunnen opjagen, zegt de bank. Getronics wint aan vertrouwen en kan naar 2,60 euro ABN Amro is fan van Getronics. Het aandeel 10 maart 2004 De Mol meldt 1,3% 14 mei 2004 De Mol meldt 5,1% 14 juli 2004 De Mol meldt 10,2% 15 nov 2004 De Mol meldt 25% staat al een tijdje op de outperformer-lijst bij de bank en werd na de zomer zelfs voorzien van 80% stijgingspotentieel. Dat naar aanleiding van een flinke order uit Groot- Brittannië. Tot dusver met bijna 10% rendement nog een aardig eindje te gaan. Buhrmann: strong buy Na jaren consistente underperformance begint de toekomst van Buhrmann er zowaar iets zonniger uit te zien. De analisten van Kempen & co wagen er zelfs een strong buy aan, met een koersdoel van 10 euro. Dat is bijna 50% boven de koers van begin november.

6 P S H O T S. S N A P S H O T S. Beursbabe 2005 Kijkt u wel eens beurs-tv en zo ja, wie vindt u de beste business anchor? Met beurs-tv wil het nog niet echt vlotten. RTL-Z is en blijft het vlaggenschip van de beleggingstelevisie al is ook daar het beursblok teruggebracht tot een eens per uur terugkerende update temidden van het Grote Wereldnieuws. Maar goed, de enige Nederlandse nieuwszender blijft een witte raaf tussen de telesupermarkten die overdag de andere zenders hebben geclaimd. Het enige andere Nederlandse programma met enigszins bruikbare beleggingsinformatie is Business Class van Harry Mens. De spin-off Zondageffect, met huisanalist André van Eerden, verdween al snel weer van het scherm. Very easy on the eye Nee, dan onze Engelstalige lotgenoten. Die hebben het met CNBC, Bloomberg en CNN iets meer voor het uitkiezen. En ze zijn aanmerkelijk ruimer gesorteerd op het gebied van gezaghebbende business anchors. De presentatoren van de grote financiële zenders gelden zelf als autoriteiten ze hebben er niet zelden een carrière als handelaar opzitten en ze zijn ook nog eens very easy on the eye. Toen CNBC s Maria Bartiromo nog halverwege de beursdag haar update verzorgde vanaf de galerij boven de New-Yorkse vloer lag de handel een fractie van een seconde helemaal stil op het moment dat de spots aanfloepten en alle Met de klok mee, van boven: Maria Bartiromo, Ross Westgate, Patricia Szarvas, Simon Hobbs (allen CNBC), Lou Dobbs (CNN) hoofden zich naar boven draaiden. Tijd voor een lezerspeiling. Kijkt u wel eens beurs-tv en zo ja, wie vindt u de beste business anchor? We wilden die actie eerst beperken tot beursbabes, maar daarmee zouden we erkende kanonnen als Lou Dobbs de opper/anchor van CNN en natuurlijk IEX eigen Willem Middelkoop ten onrechte buitenspel zetten. Surf naar magazine.iex.nl/beursbabes en breng uw stem uit. Uitslag over een maand op IEX.nl Hoera, het is beurzenoorlog De aanval op de Nederlandse aandelenmarkt, oftewel Euronext, is dit jaar geopend. In oktober 2003 bood de London Stock Exchange (LSE) Nederlandse banken en brokers 40% korting op hun transactiekosten in Nederlandse aandelen. Met de lancering van een handelsplatform voor de vijftig grootste Nederlandse aandelen in mei dit jaar verhevigde de LSE de concurrentieslag met Euronext. Op 17 november 2003 stortte ook de Deutsche Börse zich in de strijd; die verhoogde het aantal daar verhandelde Nederlandse aandelen van 8 naar alle 25 AEX-fondsen. Paniek aan het Damrak? Het Zwitserse Eurex is al langer actief in Nederland, en beconcurrreert Euronext in de optie- en futurehandel. Paniek aan het Damrak dus? Niet echt. Volgens Alice Jentink van Euronext hebben Deutsche Börse en LSE elk een marktaandeel van minder dan 1% van het totale handelsvolume in Nederlandse aandelen. Euronext heeft tussen 2001 en 2004 haar handelstarieven van euro 1,60 naar euro 1,09 laten zakken. In 2005 komt de beurs met nieuwe tarieven. Hebben beleggers daar iets aan? Ja, want die kostenverlagingen worden vaak doorberekend aan de klanten. Volgens Nick Bortot van Binck Bank merken particuliere beleggers nog niets van de concurrentiestrijd. Terwijl een aantal Nederlandse banken in de nabije toekomst een gedeelte van de beurshandel naar Londen wil verplaatsen, zal Binck voorlopig niet via LSE handelen. Zo lang niet een significant deel van de handel naar Londen verschuift, zal de spread (het verschil tussen de bied- en de laatkoers) vanwege de lage liquiditeit groter zijn dan op Euronext, aldus Bortot.

7 S N A P S H O T S. S N A P S H O Small Cap Saloon Small caps moest u hebben. Tja, hadden ze er maar even bij gezegd welke precies. Bovenaan uw lijstje had natuurlijk ispat moeten staan, dat dit jaar meer dan 250% steeg. jetix europe en centric ksi deden ook heel goed mee. Maar verder lijkt de stelling klein is fijn en groot kleurt rood een beetje kort door de bocht. Centric KSI is het speeltje van topman Gerard Sanderink en heeft geen leden in de raad van commissarissen. Nog niet gevonden, luidt de verklaring. Hm. Betrouwbare investering? antonov dan? De ontwerper van klutsen is een meester in het voorhouden van worsten. Het aandeel is een speelbal van vage persberichten en nog niet waargemaakte beloften. Het aandeel stijgt naarmate het rumoer rond een persbericht dat op komst is toeneemt en daalt wanneer het persbericht er is. Jarenlang schermde Antonov met grote spelers. Sinds de nieuwste partner, Rover, eind september onthuld werd bleef de door beleggers verwachtte koersexplosie uit. Een treetje lager vinden we eigenlijk nog slechts beursverlaters en surseance-gevallen. real time company, het voormalige Newconomy, is geen schim meer van Maurice de Honds powerhouse en dreigt zich bij de gevallen beurslievelingen lci, landis en ringrosa te scharen. Ook de modemakers van vilenzo hebben de bedrijfsvoering verder overgedragen aan de curator. En weet iemand waar petroplus is gebleven? Aan gebarsten spiegels en gebroken dromen geen gebrek in de Small Cap Saloon. De favorieten van Jacques Potuijt leer je niet uit een boek. Beleggen Nog wel het minst uit de boeken van gezaghebbende Nobelprijswinnaars zoals Harry Markowitz en William Sharpe. Weliswaar zijn het baanbrekende werken die de officiële beleggingsleer een stapje verder hebben gebracht maar om te zeggen dat de gemiddelde belegger daar veel van opsteekt? Het aardigste zijn nog de meestal kleine - compilaties waarin de beleggingsfilosofie van de een of andere grote belegger staat beschreven. Op dit terrein is The Money Masters van John Train naar mijn idee nog steeds onovertroffen. Naast legendarische beleggers als Rowe Price en John Templeton bevat in dit boek uiteraard ook een aan Warren Buffett gewijd hoofdstuk. De korte kennismaking met de laatste nodigt meteen uit tot een wat uitvoeriger behandeling van dit fenomeen en zijn ferme en vaak contraire opvattingen over beleggen. Het handzaamste werkje op dit gebied is waarschijnlijk The Warren Buffett Way, Investment Strategies of the World s Greatest Investor, geschreven door Robert G. Hagstrom. Het loont beslist de moeite om de hierin aangehaalde citaten en bon mots van de maestro te savoureren. Wie ten slotte nog behoefte heeft om in beknopt bestek en op onderhoudende wijze kennis te nemen van de academische ontwikkelingsgang van het vak beleggingsleer, doet er vermoedelijk niet slecht aan om Capital Ideas van Peter L. Bernstein te lezen. Maar hoe onderhoudend deze drie verhandelingen ook zijn, je leert nog eerder pianospelen uit een boek dan succesvol beleggen. K R A C H T T E R M E N Ook voor beleggers geldt: je maakt indruk door hoe je het uitdrukt. Dit zijn de buzzwords die u de komende tijd gaat horen van analisten, journalisten en andere marktvorsers. Deflatie Dat is toch iets Japans? Ja, dat was het, maar als de Europese inflatie nog iets verder zakt en de olieprijs terugvalt is het niet ondenkbaar dat de prijzen ook hier gaan dálen, in plaats van stijgen. Hoewel dat op het eerste gezicht nog een prettig verschijnsel lijkt, zijn economen het erover eens dat deflatie een levensgevaarlijke groeiremmer is. Pas op bij de eerste grote verhalen over deflatieangst. Micro cap De overtreffende trap van small cap. Micro caps zijn de kleinste aandeeltjes van de beurs, goed voor een beurswaarde van enkele (tientallen) miljoenen. Stock pickers en private equity huizen speuren naarstig onder de kleinste fondsjes naar gevalletjes van evidente onderwaardering. Bij uitblijvend rendement onder large caps krijgt deze sector meer en meer aandacht. Dan moet u de kleine kanshebbertjes natuurlijk al wel hebben. Absolute return Oftewel absoluut rendement. Beleggers raken er meer en meer van doordrongen dat verliezen op aandelen niet per definitie kunnen worden weggepoetst door het argument dat aandelen het op de lange termijn altijd beter doen dan andere beleggingen. Absolute return-beleggers met name hedge funds zetten allerlei instrumenten en technieken in, vanuit het idee dat ze nóóit geld mogen verliezen en altijd moeten plussen. Alle aandelenanalyses van Jaques Potuijt vindt u op magazine.iex.nl/columnspotuijt

8 P S H O T S. S N A P S H O T S. Systeem Idols Welke IEX-lezer komt met het beste tradingsysteem? Lukas Daalder, Cees Smit en Corné van Zeijl treden voor één keer op als vakjury en vinden zowaar een winnaar. Wat wellicht ook punten heeft opgeleverd bij de jury is het feit dat Van Gassel zich bescheiden opstelt. De blinding with sciencestrategie van sommige deelnemers werkte vooral averechts, waar Van Gassel ruiterlijk toegeeft dat er risico s aan kleven. In mijn ogen is de verhouding winst-risico echter gunstig bij dit systeem. Zelfs het immer cynische supertrio lijkt daarin te geloven. Al komt de ultieme relativering van de winnaar zelf: uiteindelijk blijft het toch een beetje gokken. De jury in beraad Hoe oordeelden Van Zeijl, Daalder en Smit over de modellen? Een greep: Ik vind dat mijn dochter mooier kan kleuren. Ik zal haar ook eens een AEX grafiek geven. Als ik dit op de AEX test houd ik er een aardig verlies aan over. Misschien moet je dit systeem wel in currencies of commodities spelen, dus ik geloof de schrijver maar op zijn woord dat de winsten oneindig kunnen zijn. Iemand die IHC Caland buitensluit vanwege Birma, moet wel een SNS-er zijn De twee indicatoren onder de grafiek zijn wat schimmig, to say the least. De strategie om te handelen op transacties van insiders staat bij mij in de top drie. Hoewel er gegeven de zeer beperkte informatie in Nederland bijna niet op te handelen valt. Tja. We wisten natuurlijk wat we over ons afriepen toen we de IEX-lezers via de website vroegen om hun favoriete indicatoren of handelsmodellen op te sturen. Niet zozeer vanwege de aantallen, maar wel wat betreft het zeldzaam diverse aanbod. De jury kreeg zonderling subjectieve indicatoren voorgeschoteld ( Ik kijk naar Royce Tostrams om er zeker van te zijn dat ik niet tegen de wind in plas ) maar ook duizelingwekkend complexe technische modellen die voor de vakmensen zelf niet of nauwelijks te volgen waren (Jurylid Daalder: Het feit dat er niet één misser zit bij de 28 bolletjes die als keerpunten moeten gelden lijkt te suggereren dat de bolletjes pas achteraf zijn neergezet. Knap hoor. ) Veel beraadslaging was er uiteindelijk niet nodig om een winnaar uit te roepen. Dat werd Tom van Gassel. Zijn Trendkanaal Beleggingssysteem oogstte alom lof. Al was het maar omdat hij een duidelijk verhaal heeft hoe om te gaan met verliezen en winsten. In feite is Van Gassels systeem gebaseerd op technische analyse van de huis, tuin en keuken-variant (zie kader). De jury is niet honderd procent overtuigd van de feilloze werking, maar durft toch een voldoende uit te delen. Zolang die koersen maar wel in een trendkanaal blijven, ze plegen namelijk nog wel eens uit te breken. Nog meer kanttekeningen? Lukas Daalder: Het risico is dat hij gebruik maakt van geschreven opties (dat is riskanter dan opties kopen), maar dat is gunstig op het moment dat de markt niet gaat trenden. Tekortkoming is dat hij niet aangeeft hoe hij de trend vaststelt en ook niet wat te doen met een non-trending markt. And the winner is... Het Trendkanaal Systeem! Geestelijk vader Tom van Gassel legt uit... Ik ga ervan uit dat de index zich vrijwel altijd binnen een trendkanaal beweegt en zelden uitbreekt die kans is ongeveer 20%. Ik wacht met beleggen totdat er sprake is van een (nieuw) trendkanaal. Dat stel ik vast door middel van technische analyse. Als de index in de buurt van de weerstand komt, verkoop ik een call-optie met een uitoefenprijs gelijk aan of iets hoger dan de weerstand. Als de index in de buurt van de steun komt, koop ik de call terug en verkoop ik een put-optie met een uitoefenprijs gelijk aan of iets lager dan de steun. Enzovoort. Omdat het gevaar voor een sterke terugval van de index veel groter is dan een plotselinge sterke stijging, dek ik die verkochte put enigszins af door een put met een lagere uitoefenprijs te kopen. Het risico dat je daarbij wilt lopen moet je individueel inschatten. Zodra de index uitbreekt sluit ik mijn positie onmiddellijk, maar dat komt zoals gezegd niet zo vaak voor. Het systeem is daarom echter alleen geschikt voor zeer actieve beleggers. De opties moeten een overzienbare, maar niet te korte looptijd hebben, bijvoorbeeld 1 à 2 maanden, om de index de kans te geven flink te bewegen binnen het kanaal. Maar ook bij een zijwaarts verloop van de index over een langere tijd kun je geld verdienen door het teruglopen van de optiepremie.

9 COLUMN ISTEN In de berenkuil Maar liefst drie IEX-columnisten zijn op het moment zwaar negatief over de beurs en de economie. Reden om deze toonaangevende bears voor één keer samen in een hok te zetten. Pas op: geen vingers door de tralies en verder lezen is voor eigen risico. Wat gaat de beurs in 2005 doen? Genoeg economen die er alle vertrouwen in hebben, maar onder beleggers is de stemming verdeeld. Natuurlijk zijn er de eeuwige bulls, die nog altijd dertig jaar koershistorie aan hun zijde hebben, maar een groeiend clubje analisten en marktvorsers signaleert alarmerende voortekenen. Staan we misschien aan de vooravond van een diepe beursval? Drie bekende IEX-columnisten, Cees Smit (alias Frank van Dongen), Leon Hillen (alias Onno) en Willem Middelkoop zijn openlijk bearish, om meerdere redenen. 1 Schuldenberg De grootste gedeelde zorg is de verzamelde schuld van de westerse overheden en consumenten. Hillen: In de VS is kunstmatige economische groei gecreëerd door de grootste stimuleringsactie in de financieel-economische geschiedenis. Door die cocktail van renteverlagingen en belastingdouceurtjes, zijn de investeringen, de huizenmarkt en consumentenbestedingen gestimuleerd. En dat laatste vooral door kopen met geleend geld aantrekkelijk te maken. Gevolg is dat zowel consumenten, bedrijven als de overheid in de VS een forse schuldenlast meetorsen. Wanneer economische groei uitblijft, gaat die schuldenberg als een molensteen om onze nek hangen, voorspelt Beer Hillen. Ook Beer van Dongen ziet die schuldenberg als een groot dreigend gevaar. De totale schulden van overheid, bedrijfsleven en consument in de VS zijn nu meer dan 300 procent van het GDP. Beer van Dongen ziet een griezelige parallel met de vooravond van de grote crash van De dollar Beer Middelkoop ziet de dollarkoers als eerste aanjager van komende ellende op de beurs. De dollar gaat tot in lengte van jaren verder omlaag. Daar zijn vriend en vijand het over eens. Hierdoor blijft olie duur. De piek in olieproductie wordt helaas voor 2015 bereikt. En de goedkope olie is helaas op. Dit gaat waarschijnlijk zorgen voor een nieuwe recessie. De VS komt in de beruchte dubbele dip, wij zelfs in een drie-dubbele-dip. Daardoor zien we in 2005 en 2006 verder oplopende werkloosheid en Willem Middelkoop Mijn vriendin noemt me een onverbeterlijke optimist. Ze heeft gelijk leeglopende bubbels op beurzen en huizenmarkten. 3 Manipulatie Een ander geliefd thema van het drietal is de manipulatie van het financiële systeem om de schone schijn op te houden. Beer Onno: Na de herverkiezing van Bush vervalt de prikkel om het financieeleconomisch beleid op dat doel af te stemmen. Dat gaan we merken, want de afgelopen jaren werden duidelijke spelletjes gespeeld om Leon Onno Hillen Ik ben geen beer pur sang, maar een kameleon de economie kunstmatig te laten groeien en de beurzen overeind te houden. Neem het zogeheten Plunge Protection Team, bestaande uit enerzijds het Exchange Stabilization Fund en anderzijds het Working Committee on Financial Markets. Dat team heeft de beurs al enkele malen voor een koersval behoed. De kans is nu alleen groot dat het PPT na de verkiezingen een sabbatical inlast. Ook Alan Greenspan weet dat uiteindelijk de lucht uit de beursballon moet verdwijnen. Middelkoop valt hem bij. Het Fed-model lijkt ontworpen om aan te tonen dat aandelen ondergewaardeerd zijn. Zijn tip voor beleggers: Luister niet naar de kulverhalen over om-de-

10 hoek-liggend-herstel, verteld door professionals die goed aan u blijven verdienen zolang uw geld blijft binnenstromen. Of het nu gaat om uw pensioenpremie of de commissie op uw effectenorder, zolang uw geld maar blijft stromen houden beurzen en tussenpersonen het hoofd boven water. 4 Vergrijzing Die golf gaat ons vanaf 2007 vol treffen. constateert Beer Middelkoop monter. De grote groep babyboomers, geboren in de periode na de Tweede Wereldoorlog, gaat wereldwijd een beroep doen op pensioen en medische voorzieningen. Fed-voorzitter Alan Greenspan waarschuwde onlangs dat hierdoor na 2010 echte zorgen gaan ontstaan. En hij is niet echt iemand die vals alarm slaat. Weer komt de bijval van Beer Hillen. We willen er in de Westerse wereld niet aan, maar de huidige demografische ontwikkeling maakt voortzetting van de riante sociale voorzieningen onmogelijk. Feit is nu eenmaal dat mensen ouder worden. Dat legt een onevenredige druk op de gezondheidszorg, waardoor die kosten bijkans onbetaalbaar worden. Pensioenfondsen kunnen steeds moeilijker aan hun verplichtingen voldoen, premies zullen verder stijgen, en tegelijkertijd wordt het de komende jaren moeilijk het vereiste rendement van zeg 8% op de financiële markten te scoren. 5 Derivaten Als de markten inderdaad onderuit gaan glijden, gaan de biljoenen aan uitstaande derivatenconstructies een reusachtig extra probleem opleveren, stellen Beren Smit en Middelkoop. De gevolgen kunnen zeer bedreigend zijn voor ons op schuldcreatie gebaseerde financiële systeem, zegt Middelkoop. Of de totaal ontspoorde derivatenberg een financieel massavernietigingswapen zal blijken te zijn, zoals Warren Buffett keer op keer verzekert, zal het komende decennium duidelijk worden. Beer Van Dongen ziet ook hier een link met Het is maar de vraag of banken er nu heel veel beter voorstaan dan toen. Denk maar even terug aan 1998 toen een hedge fund (LTCM) bijna zorgde voor een global meltdown. De banken hebben desondanks nog steeds enorme posities in opties, futures, forwards, noem maar op. Dat zorgt voor grote kruisverbanden onderling. JP Morgan New York verkoopt bijvoorbeeld aan Rabobank Utrecht en die verkoopt weer door aan de Citigroup in London. Als er één grote bank in het rijtje omvalt hebben er meerdere een groot probleem. Op zich al genoeg ingredieënten voor een zwaar verteerbare berenhap, en het trio kan op afroep nog wel wat extra argumenten ophoesten. Veel bedrijven staan ook historisch nog op zeer hoge waarderingen (Smit). Geopolitieke onzekerheid (Hillen). Maar goed, de overtuiging dat er een grote klap komt is nog geen reden om blikvoer te gaan hamsteren en in de kelder plaats te nemen? Wat doet een beetje actieve belegger met die wetenschap? In ieder geval bescherming zoeken, zegt Cees Smit. Je zou een groot deel van je vermogen als cash kunnen aanhouden, vanuit de stelling Cash is King. Maar je zou ook gewoon solide beleggingen kunnen nemen. Staats- en AAAobligaties, bijvoorbeeld, en je kunt jezelf natuurlijk beschermen met put-opties. Middelkoop adviseert ook geen shortposities. Als belegger ben ik eigenlijk een bull. In de jaren negentig verdiende ik met longposities in vastgoed en vanaf 2000 met goud- en zilvermijnaandelen. Honderd procent van mijn posities speelt in op stijgende markten. Met shortposities en puts kan ik niets. Ook Onno besluit zijn weinig opbeurende marktvisie met een hoopvol betoog. Ik zie de komende periode als een broodnodige sanering van de wereldeconomie. Die volgt het historische patroon waarin perioden van voorspoed en bloei worden afgewisseld met perioden van instabiliteit en stagnatie. Maar juist in die moeizame perioden komt de mensheid vaak sterker uit de problemen tevoorschijn. Ik verheug me nu al op de definitieve doorbraak van de Aziatische bloei in de tweede helft van dit decennium en uiteindelijk ook weer economische groei voor de oude westerse wereld, onder aanvoering van nieuwe trends als nanotech, nieuwe energie of een nu nog grote onbekende technologie. Cees Smit Alles op de pof zegt vroeg of laat plof Klik hier... Bull of bear? Discussieer met andere beleggers over uw boom- of bust-senario s in de digitale berenkuil. Ga naar magazine.iex.nl/berenkuil Lees ook het complete berendossier van deze columnisten op magazine.iex.nl/berenkuil

11 M I C R O C A P S door Michael Kraland Klein gat in de markt s Nachts begint ons tweede leven, waar vrouw en kinderen niets van weten. Wij beginnen dan te knoeien met onze micro cap portefeuille. Michael Kraland (1950) is mede-oprichter van IEX. Kraland is sinds 1991 werkzaam in de financiële sector na een eerdere carrière in de industrie. Op het moment hebben hedge funds zijn bijzondere interesse; hij adviseert er enkele en schrijft er columns over op IEX. Het wordt aandelenbeleggers niet gemakkelijker gemaakt. Hoe komt het anders dat er nog maar zo weinig actief zijn, vergeleken met vijf jaar geleden? Wat moeten we denken van het feit dat effectenbanken hun research-staf drastisch hebben teruggebracht? En daarbij het aantal gevolgde aandelen nog slechts beperken tot de namen met de meeste omzet? Dat kleine bedrijven, door gebrek aan belangstelling van het publiek of door eigen gebrek aan inspiratie hun beursnotering beëindigen of door actievere spelers van de markt worden ge- haald omdat de waarde privé hoger is dan op de beurs is een gevolg van het bovenstaande. Toch beleggen wij graag voor onze eigen rekening in de allerkleinste small caps, oftewel micro caps. Misschien juist wel vanwege het bovenstaande. Waarom? Door ons werk zijn we misschien wat realistischer dan de gemiddelde belegger wanneer het gaat om het inschatten van onze kansen om bij een keuze voor een aandeel onze tegenstanders te verslaan. Tegenstanders? Welke dan? Dat zijn natuurlijk de gespecialiseerde jongens die we dagelijks tegenkomen: de scherpste Oplichters! Pas op Kleine aandelen zijn gevaarlijk omdat er soms oplichters actief zijn. Die spelen het volgende spelletje. Ze maken u wild met een verlokkende aanbeveling. Het aandeel is niet liquide. Zij hebben intussen groot ingekocht. Eventueel hebben ze zelfs een deal met het bedrijf en zijn ze promoters. Pas vooral op met Canadese aandelen, in dat land is dit een ware industrie, net zoals coffeeshops bij ons. U koopt, zij verkopen vervolgens, zonder veel risico. De koers stort in. Wat kunt u hieraan doen? Kijk of de boodschapper transparant is. Wij hebben zelf een positie in de aandelen op de pagina hiernaast. We gaan die niet verkopen in de dagen na publicatie van dit magazine, tenzij er een ramp gebeurt met het aandeel of met de beurs, en dan nog. Dit weet u nu. Bovendien kent u ons bij naam en weet u ons te vinden. We kunnen ons dus vergissen, maar we gaan u niet bedriegen. hedge funds ter wereld en de beste sectoranalisten. Naar ons gevoel kunnen privé-beleggers met hun beperkte tijd beter niet met deze jongens de strijd aanbinden. Zelfoverschatting is de grootste fout die veel beleggers maken. Bomber Harris Wij geven dus liever een groot deel van ons vermogen in beheer aan bovenstaande specialisten en zoeken de hele dag naar nieuwe talenten op dat gebied. Wanneer wij aan het eind van de dag onze cliënten overtuigd hebben van de zin van onze asset allocatie en de pertinentie van onze fondsenkeuze, sjokken wij huiswaarts, voldaan maar vermoeid. Dan begint ons tweede leven, iets waar vrouw en kinderen niets van weten, een activiteit die zich grotendeels in het diepst van de nacht afspeelt. Wij beginnen dan te knoeien met onze micro capportefeuille. Voor de lol, omdat het misschien wel het leukste segment is van de beleggingsmarkt. Als u een serieuze micro cap belegger wilt worden kunt u kiezen voor één van de twee volgende vormen van aanpak. Het bommentapijt of de scherpschutter. Ten eerste is daar het Bommentapijt. De term Carpet Bombing ontstond in de Tweede Wereldoorlog en wordt toegeschreven aan Arthur Bomber Harris, de baas van Bomber Command voor wie in Dresden waarschijnlijk nooit een standbeeld

12 zal worden opgericht en over wiens werk u uitvoerig kunt lezen bij Kurt Vonnegut. Maak u trouwens niet belachelijk bij borrels, de term is van ons en vanaf nu ook van u. Het is geen vakterm. Aanhangers van de Bomber Harrisaanpak combineren diversificatie met orde en discipline. Dat deed Harris zelf ook. U schuimt de internationale aandelenmarkten af op zoek naar lage marktkapitalisaties en gedaalde grafieken. Daarop laat u uw huiswerk los. Is het bedrijf in tijdelijke moeilijkheden en zit dat goed in de koers? Is de sector uit de mode? Is de waardering historisch Neem winst als er fantasie in het aandeel komt. U koopt immers ellende en verkoopt pret laag? Zijn de marges laag, maar kunnen ze weer hoger? Wie zou dit bedrijf kunnen overnemen? Zijn er analisten die het volgen? Wat zegt het management en zijn die mensen wel te vertrouwen? Stalingrad U ziet het, toch wel wat werk. Maar dat luistert niet heel nauw, als u maar genoeg van die aandeeltjes koopt is de kans groot dat u heel wat winnaars in handen krijgt. Koop van elk aandeel een klein beetje, uiteraard met een koersdoel voor ogen. Stap uit indien de redenen van aankoop niet meer geldig zijn. Doe dat niet alleen omdat de koers zakt. Stel winstnemen uit indien de situatie zich aanzienlijk heeft verbeterd en neem hoe dan ook winst als er fantasie in het aandeel komt. U koopt immers ellende en verkoopt pret. Op elk moment K r a l a n d s M i c r o s NETeller Dit is een Canadees bedrijf dat betalingssystemen voor internet casino s beheert. NETeller verhuist naar het Isle of Man, waar de belastingdruk minder is. Dat is belangrijk want dit bedrijf is zeer winstgevend. Internetgoksites hebben namelijk een probleem en dat is betaling. Bovendien willen banken en creditcard-bedrijven geen zaken met ze doen, omdat ze dan juridische risico s lopen. NETeller (NLR, London, 307 p) is marktleider, kost ongeveer 10 keer de winst van 2005 en voegt dagelijks nieuwe klanten toe. Het bedrijf heeft geen schulden, is net erkend door de FSA, de Engelse AFM, voor operaties binnen Engeland en is nog nauwelijks actief in Europa en helemaal nog niet in Azië. We stapten zelf in op 200 p tijdens de IPO (beursintroductie) eerder dit jaar. We bevalen het aandeel eerder aan op IEX.nl op 182 p. Sindsdien steeg het tot een top van 352 p in October. Omdat de oprichters toen besloten een deel van hun aandelen te verkopen op 280 p en sindsdien een lock up op de rest van hun aandelen hebben voor een jaar, zakte de koers in. Dat is in onze ogen een nieuwe koopgelegenheid. Koersdoel: 437 p. Infovista Dit Franse IT-bedrijf is 77 miljoen euro waard en maakt zogenaamde business performance monitoring software, iets waar we het juiste Nederlandse woord maar niet voor kunnen vinden. Infovista doet aan geldboekingen, e-commerce transacties en andere zaken die niet fout moeten gaan. Het bedrijf heeft wereldwijd 550 klanten en de omzet groeit met 30% per jaar. We verwachten dat het bedrijf in de komende kwartalen Ebitda-positief wordt en ook binnenkort winst gaat maken. Infovista heeft allianties met Micromuse, EDS en Nortel. Een bedrijf dat nog niet winstgevend is houdt altijd risico in, maar er is 33 miljoen euro in kas voor het geval het wat langer duurt. Een waardering van twee keer de boekwaarde is erg goedkoop in deze sector. Als extra attractie heeft het bedrijf flinke compensabele verliezen. Vorig jaar, toen de koers de helft was, werd al de huidige beurskoers van 4 euro geboden, zo komt ons ter ore. Carrere Dit Franse mediabedrijf heeft een marktkapitalisatie van 87 miljoen euro en is actief in film, televisie, animatie en andere mediaproducties. De omzet moet dit jaar op 90 miljoen uitkomen en de EBIT op 31 miljoen. Carrere kost dus maar 2,8 keer de EBIT (winst voor belasting en interest) van dit jaar. De koers-winstverhouding van 6,4 is ook niet duur. Het aandeel noteert 7% onder de boekwaarde en staat, bij een huidige koers onder de 13 euro nog ver onder de introductiekoers uit 1991 van 18 euro. Sindsdien is de omzet verdrievoudigd en is de winst 2,5 keer zo hoog. Carrere kost zo n 40% minder dan andere Europese mediabedrijven en dan rekenen we de filmcatalogus niet eens mee. Misschien is die wel 120 à 150 miljoen euro waard. De familie Benetton stapte onlangs uit het aandeel en er was geen enkel probleem om hun belang te plaatsen. We kennen geen goedkoper aandeel in deze sector. moet u een aanzienlijk lagere waardering in uw portefeuille hebben dan de markt als geheel. Niet alleen zijn uw aandelen immers minder liquide, u koopt ze omdat het het betreffende bedrijf tegenzit. Scherpschutters opereren anders dan Bomber Harris. Om maar even in de Tweede Wereldoorlog te blijven, we zijn nu in Stalingrad. Vasily Zaitsev was de bekende Russische scherpschutter, zoals beschreven in Anthony Beevor s toonaangevende werk Stalingrad en ook in Jean- Jacques Annaud s gelijknamige film. U kijkt goed. U beweegt, u kiest positie en wacht. Op het moment dat de prooi goed in uw vizier zichtbaar is haalt u de trekker over en verandert u van positie. Niemand mag weten waar u zit en wat u doet, want zelf bent u ook kwetsbaar. Omdat wij vooral chronisch tijd te kort komen en omdat wij geen zin hebben in het urenlang bijhouden van 100 kleine posities, opereren wij zelf zoals Vasily. Klik hier... Meer micro caps? In 2005 is Michael Kraland van plan een micro cap seminar te geven. U kunt uw belangstelling kenbaar maken door te mailen naar kraland@iex.nl Lees andere verhalen van Michael Kraland op magazine.iex.nl/columnskraland

13 C O L U M N door Lukas Daalder Ik zie, ik zie... Lukas Daalder is hoofd research van Bank Oyens & Van Eeghen in Amsterdam. Daalder schrijft over macro-economische vraagstukken, onder het motto it s a dirty job, but someone s got to do it. Daarnaast is hij verantwoordelijk voor de maandelijkse peiling van de stemming onder beleggers, in de vorm van de IEX.nl Bull/Bear Enquête. Wat zijn de thema s voor het komende jaar? Ook dit keer voel ik weinig aandrang daar antwoord op te geven. Hoewel, ga er maar van uit dat de nieuwe boekhoudregels heel wat onrust zullen zaaien. Bij de opening lijkt 17 februari 2005 een gewone handelsdag te worden. De Amerikaanse beurzen hebben de dag ervoor met een mooie winst afgesloten (de Dow Jones sloot voor het eerst sinds een maand weer boven de 9,500), ing publiceert nette jaarcijfers en Crucell kondigt voor de verandering weer eens een licentieovereenkomst voor het gebruik van PER.C60 aan. De aex opent een half procent hoger, geholpen door de 2% stijging die ing boekt. Er lijkt niets aan de hand, totdat om half één ing opeens begint weg te zakken. Tik na tik wordt het aandeel lager gezet, waarbij het volume snel oploopt. Vijf minuten na het begin van de daling staat het aandeel al 1% in de min, tien minuten later is het verlies opgelopen tot 5%. In eerste instantie is niet duidelijk wat er aan de hand is, totdat nieuwsbureau Bloomberg een headline verstuurt: **Analyst say ing to report sharply lower earnings in 2005**, waarbij wordt gerefereerd aan een uitspraak tijdens een analistenbijeenkomst. Het nieuws gaat als een schok door de markt, waarbij ing op een goed moment zelfs 10% lager noteert. Rond een uur of vier geeft ing een persbericht uit, waarin het bedrijf verduidelijkt dat een uitspraak van de cfo over de nieuwe boekhoudregels verkeerd geïnterpreteerd is, maar het mag nauwelijks baten: het aandeel sluit uiteindelijk 8,5% lager. Geen zorgen, mevrouwtje Of het geschetste drama op 17 februari zal gaan plaatsvinden en of het inderdaad ing is die getroffen wordt is op zijn zachtst gezegd onzeker. Dát we op een goed moment te maken krijgen met onzekerheid over de nieuwe boekhoudregels en dat dit negatieve gevolgen in de markt kan hebben is echter zeker. Een goed voorbeeld daarvan was de 12% daling die het Duitse Beru in juli te verwerken kreeg, toen het bedrijf van de Duitse naar de oude (en dus reeds bekende) internationale boekhoudregels overstapte. Niet zozeer de overstap zelf vormde het probleem, maar met name de gebrekkige communicatie over de onverwachte daling van de marges vormde de reden waarom beleggers massaal uit het aandeel stapten. Is dit een voorbode van wat ons te wachten staat? Als je sommige experts aan het woord hoort, zou je denken van niet. Met een hoog maakt-u-zich-maar-geen-zorgenmevrouwtje gehalte claimen ze dat boekhouden niet van belang is. Zolang er geen grote veranderingen in de onderliggende kasstromen van een bedrijf optreden, zullen het dividend en bijvoorbeeld de theoretische waarde (zoals berekend via een Discounted Cash Flow model) van een aandeel niet worden aangetast, is de redenatie. Mevrouw Daalder heeft zo haar twijfels Deze redenatie is in principe correct; er wordt echter geen rekening gehouden met de toename van onzekerheid. Hoe zeker ben je bijvoorbeeld dat er niets mis is met Philips op het moment dat Siemens opeens een winstdaling van 20% rapporteert? En denk je nou echt dat het aandeel van Philips zal blijven

14 liggen als een sectorgenoot door het ijs zakt? Kleisterlee heeft bovenstaande vragen eigenlijk zelf reeds beantwoord door een paar maanden geleden te waarschuwen dat lang niet alle bedrijven op schema lagen wat betreft de invoering van ifrs en dat de achterlopers een serieuze bedreiging voor de hele markt vormen. Overigens is er niet alleen sprake van dit zogenaamde rotte-appel effect, dat met name in de periode van de publicatie van de eerste kwartaalcijfers een rol kan gaan spelen. Meer in het algemeen zullen de nieuwe boekhoudregels leiden tot een hogere mate van volatiliteit in de winstgevendheid. Met name de financiële aandelen zullen hiermee geconfronteerd worden, aangezien zij volgens de nieuwe boekhoudregels hun bezitting zo veel mogelijk volgens marktwaarde moeten waarderen. Ter indicatie: ing heeft een beleggingsportefeuille van meer dan 150 miljard euro. Een 1% daling van de waarde van deze belegging als gevolg van lagere aandelenmarkten en/of een hogere kapitaalmarktrente betekent dat er 1,5 miljard euro aan afwaardering moet plaatsvinden; dat bedrag is groter dan de gemiddelde kwartaalwinst van ing. Weliswaar hoeft dit bedrag niet helemaal door de winst- en verliesrekening genomen te worden, maar toch: onder de nieuwe regels zal de voorspelbaarheid van de winst een stuk moeilijker worden. Drie keer raden hoe beleggers met deze toename in onzekerheid zullen omgaan Vooruitzichten 2005 Genoeg over het boekhouden: 2005 zal echt niet alléén maar in het teken van het boekhouden staan. Niet alleen is het onderwerp daar te saai voor, maar bovendien zullen alleen de Europese bedrijven de verandering doorvoeren: in de vs en Azië is het gewoon business as usual. En als de Amerikaanse beurzen er niet door geraakt worden, zal het effect in Europa naar alle waarschijnlijkheid eveneens beperkt blijven. Bovendien lijkt het boekhoudprobleem tot op zekere hoogte op de befaamde millenniumbug: Er lijkt niets aan de hand, totdat om half één ing opeens begint weg te zakken. Tik na tik wordt het aandeel lager gezet de risico s zijn groter naarmate niemand zich van het probleem bewust is. Als iedereen zijn huiswerk goed voor elkaar heeft en de overgang van tevoren goed naar de markt gecommuniceerd wordt, hoeft de impact helemaal niet groot te zijn. Wat zijn de andere thema s voor het jaar? Ook dit jaar voel ik erg weinig aandrang antwoord te geven op deze vraag. Waarom? Om de simpele reden dat je het toch nooit goed voorspelt. Hoeveel mensen hebben begin vorig jaar voorspeld dat de olieprijs naar de 55 dollar zou gaan? En hoeveel van deze lieden hebben vervolgens voorspeld dat de aex in dit scenario slechts marginaal lager zou komen te staan? Ik kan je wel zeggen dat een dergelijke voorspelling aan het einde van vorig jaar redelijk ongeloofwaardig had geklonken, terwijl hij toch gewoon uitgekomen is. Anders dan direct antwoord te geven op de vraag heb ik besloten mijn vooruitblik te beperken tot de agenda van een aantal belangrijke gebeurtenissen. Als iedereen even in zijn agenda wil noteren: Klik hier... Iedere zondag blikt Lukas Daalder op IEX vooruit op bedrijfscijfers, aandelenmarkten, uitspraken van de Fed en andere macro-economische factoren die ons de komende week zullen bezighouden. DAALDERS MESSCHERPE VOORUITBLIK 17/2/2005 ing zakt door het ijs als gevolg van een verkeerd geïnterpreteerde uitspraak op een analistenbijeenkomst 3/5/2005 zoals verwacht, verlaagt de Fed de rente met 25 basispunten naar 2%. De markt is echter verrast door het persbericht waarin de Fed laat doorschemeren op korte termijn geen extra rentestappen te zullen nemen 16/6/2005 de Chinese centrale bank laat haar munt onverwacht met 5% appreciëren ten opzichte van de dollar. Zowel de grootte van de stap, als het behoud van vaste koppeling leidt tot een storm van kritiek 29/10/2005 de aandelenmarkten dalen sterk als blijkt dat het gerucht over Greenspan waar blijkt te zijn. Greenspan wordt opgenomen in het ziekenhuis 17/12/2005 ondanks massale interventies van de centrale banken, piekt de euro in het jaar op Eerder verschenen columns van Lukas Daalder vindt u op magazine.iex.nl/columnsdaalder

15 D O S S I E R Zeven van de beste stock pickers van Nederland laten op IEX.nl beleggers wekelijks over hun schouders meekijken. Voor deze aandelenspecial bespreken de IEX Magnificent Seven de trends voor 2005, hun favoriete aandelen, en twee van de zeven gaan een duel aan bij zonsondergang. The Magnificent Seven H i g h N o door Peter van Kleef fotografie Ronald Hoeben

16 De Magnificent Seven in burger (vlnr): Ad Schellen (Ohra Aandelenfonds) Corné van Zeijl (SNS Nederland Aandelenfonds) Joop Bresser (Delta Lloyd Rentefonds) Mark Glazener (Robeco) Jaap Westerling (Optimix Technology Fund) Jorik van den Bos (ING Hoog Dividend Aandelenfonds) Ivan Nyssen (Contrarian Work) Vanaf het moment dat de zeven fondsmanagers zijn aangeschoven in het Amsterdamse restaurant is het duidelijk: olie, oorlog en de Amerikaanse economie zullen de belangrijkste gespreksonderwerpen zijn vanavond. Aandelen selecteren is één ding, maar zo zijn alle aanwezigen het wel zo n beetje eens de grote ontwikkelingen die de koersen de komende tijd gaan bepalen zijn mondiaal en macro. Dat is dan ook meteen wel het laatste waarover de heren het eens zijn. Een verslag van een verbaal saloongevecht. We trappen af met kopzorg nummer één voor het septet: olie ode Magnificent nseven in basisopstelling op IEX.nl De olieprijs gaat tussen de 35 en de 70 euro bewegen De olieprijs houdt de beurzen in haar greep. Wat vinden de Magnificent Seven? De Saoedi s zijn niet te vertrouwen en de kranten, die de spanningen rond Irak en Yukos als aanleiding voor de hoge olieprijs zien, zitten er goed naast. glazener: De oorzaak van die hoge olieprijs zijn niet de spanningen in Irak en de onzekerheid rond Yukos. Het is gewoon vraag en aanbod. De cyclische vraag is ontstaan door de opleving van de Amerikaanse economie, het herstel van Japan en de groei in China. Aan de aanbodkant is er de laatste jaren relatief weinig geïnvesteerd. Veel oliebedrijven hebben geluisterd naar hun aandeelhouders en hebben kapitaal teruggeven door een hoger dividend of inkoop van eigen aandelen. En dat terwijl het winnen van olie duurder is geworden door de verschuiving van de bronnen naar andere gebieden, waar een nieuwe infrastructuur opgebouwd moet worden. Deze gebieden zijn vaak ook politiek minder stabiel. De geopolitieke risico s worden nu echter schromelijk overdreven. De huidige olieprijs weerspiegelt de vraag-aanbod verhouding niet meer. schellen: Er komt een moment dat de oliereserves teruglopen. Zo zijn de olie- reserves in de VS al sinds de zeventiger jaren aan het afnemen. In de andere oorden moet dat rond 2010 gebeuren en in het Midden-Oosten vanaf 2020, Gemiddeld heb je dus vanaf het midden van het volgende decennium geen opbouw meer van oliereserves en moet je gaan kijken naar alternatieven. bresser: Volgens mij worden we allemaal voor gek gehouden wat betreft de werkelijke oliereserves. De reserves zitten in Kazakstan en China, alleen de prijs waartegen het ontwikkeld kan worden is een ander verhaal. Als een vat straks 75 dollar kost en Joop Bresser Delta Lloyd Rentefonds Vermogen: 1,6 miljard euro Specialisatie: Obligaties Rendement 2004*: 5,8% Bressers stock picks Ionics (VS) Waterzuivering is hét topic voor de komende tijd Vestas (DK) Windenergie. Een van de sterkere spelers in het kader van alternatieve energie Er moet geleidelijk aan iets komen dat in de plaats kan komen van olie. Waterstof wordt een reëel alternatief

17 D O S S I E R Corné van Zeijl SNS Nederland Aandelenfonds Vermogen: 330 miljoen euro Specialisatie: Nederlandse aandelen Rendement 2004*: -1,4% Van Zeijls stock picks Hagemeyer (NL) Een handelshuis dat niemand leuk vindt en daardoor des te leuker wordt Vedior (NL) Een uitzendbedrijf en toekomstig AEX-fonds de Chinese economie uit de kinderschoenen is gegroeid, dan is China hofleverancier. De olieprijs gaat de komende jaren tussen de 35 en 70 dollar bedragen. nyssen: Wij beleggen vooral in energiebedrijven die hun oliereserves buiten Saoedi- Arabië bezitten uit geopolitiek oogpunt. Wij beleggen in Total Fina, Eni en Lukoil. Als er politieke onrust in Saoedi-Arabië optreedt heb je anders een flink probleem. Ook al heb je in Rusland nu ook onrust van den bos: Wat opvalt bij Saoedi-Arabië is dat de reserves al twintig jaar hetzelfde zijn, terwijl er in de tussentijd megahoeveelheden uit de grond zijn gehaald. Vandaar dat sceptici denken dat die voorraden helemaal niet zo hoog zijn als wordt opgegeven. Dat zou een kwart van de wereldvoorraad zijn. Is dat waar, dan is er een echt probleem en is Ivans idee zo gek nog niet. We naderen de muur Over één ding zijn de Seven het roerend eens. Het begrotingstekort in de Verenigde Staten is hoog en kan niet oneindig op blijven lopen. Volgens Bresser zien we zelfs alleen het topje van de ijsberg nog maar. Nyssen denkt echter dat Greenspan de oplossing bij de hand heeft: langer doorwerken. glazener: We naderen de muur. Het fascinerende van het tekort op de lopende rekening is dat het steeds korter gefinancierd wordt. Voorheen werd het met directe investeringen gefinancierd, nu steeds meer met korte termijn overheidsobligaties. Die muur komt dus dichterbij.bresser: Die schuldenpositie 422 miljard dollar - mag je gerust verdubbelen als je ook kijkt naar de schuldenpositie van de diverse staten, de gezondheidszorg, de social programs. Dat ligt volgens mij op 7,5% tot 8% van het BNP in de VS. Er zal vroeg of laat iets moeten gebeuren om die tekorten niet te laten exploderen. Want hoe lang blijft de gemeente buiten Amerika de Amerikaanse tekorten financieren? glazener: In de jaren tachtig werd het opgelost door hogere bedrijfswinsten en dus hogere belastinginkomsten. bresser: Ja, maar nu heb je hogere dan verwachte groei én uitstekende bedrijfswinsten. De winst na belasting in het tweede kwartaal was -2,1% ten opzichte van het eerste kwartaal. De inkomsten voor de schatkist worden negatief beïnvloed. Waarom? Omdat Bush heeft gezegd je kunt dit afschrijven en dit. Maar dit is de laatste fase van de afschrijvingen. De schatkist blijft daarom leeg. van den bos: Maar die belastingverlagingen zijn eindig bresser: Dat is nog maar de vraag, want Bush wil een aantal van die regels permanent maken. Dat is zijn programma voor Bush-2. Dat werkt volgens mij alleen als de afzetten toenemen. Momenteel lopen juist de voorraden weer op. nyssen: De tekorten in Amerika en Europa zijn hoofdzakelijk het gevolg van een uit de hand lopende sociale zekerheid als gevolg van de verouderende bevolking met bijbehorende pensioenen en gezondheidszorg. Greenspan blijft trouwens systematisch hameren op het verhogen van de pensioengerechtigde leeftijd. Wordt die leeftijd met drie of vier jaar opgeschoven, dan zijn die tekorten grotendeels opgelost. Dat gebeurt ook, want er is geen andere oplossing. Greenspan wordt dement Is Fed-voorzitter Greenspan nog de juiste man op de juiste plek? De gemoederen aan tafel lopen hoog op en de classificaties lopen uiteen van dement tot geweldige kerel. Hij heeft het Amerikaanse kapitalisme in het zadel weten te houden, maar aan zijn voorspiegeling van zaken wordt door sommigen getwijfeld. glazener: Ik denk dat Greenspan een beetje dement wordt. Bij de huidige expansie van de Amerikaanse economie hoort geen korte rente die voor de komma met een 1 begint en eindigt. De monetaire politiek is veel te stimulerend en geeft de Amerikaan het gevoel dat hij alles kan blijven kopen en schulden kan accumuleren. westerling: Ik hoop dat hij nog een jaar of vier aan het roer blijft. Een nieuwe bankpresident zou extra vraagtekens opleveren. Gezien de nu al grote onzekerheid omtrent de beleggingsomgeving kunnen we dat er nu even niet bij hebben. nyssen: Geweldige kerel. Merkwaardig genoeg keurt Greenspan de belastingverlagingen van Bush steeds goed en spreekt hij ook van het permanent maken daarvan. Zoals gezegd hamert hij constant op het probleem van sociale zekerheid. schellen: Greenspan is altijd aan het sussen, soms de ene en dan weer de andere kant op. Nu probeert hij de doemdenkers weer gerust te stellen. Hij heeft de moeilijke taak de VS door alle problemen heen te laveren. van zeijl: Hij heeft precies dat gedaan waarvoor een president van de Federal Reserve is aangesteld: de economie stimuleren wanneer dat nodig is. bresser: Net als Bush zit Greenspan er voor de Amerikanen en het Amerikaanse Mark Glazener Robeco Vermogen: 6,4 miljard euro Specialisatie: Aandelen wereldwijd Rendement 2004*: 1,4% Glazeners stock picks Baxter International (VS) Een grote farmaceut uit de VS met goede vooruitzichten Bunge Ltd (VS) Groot in het verwerken van sojabonen Als de pensioengerechtigde leeftijd met drie of vier jaar wordt opgeschoven, dan zijn de tekorten grotendeels opgelost

18 Ik begrijp sowieso niets meer van deze wereld. Het is toch te gek dat we Versatel 100 miljoen geven terwijl we een paar maanden geleden de obligaties voor 95% hebben afgeschreven? kapitalisme. Dat is het enige dat hen drijft. De informatie over de economie die ik van hen de laatste negen maanden krijg kan ik op geen enkele wijze rijmen met wat ik in de wereld zie gebeuren. Een echte stockpicking markt Scorende sectoren in 2005? Pfff de tijden liggen achter ons dat fondsmanagers direct een rijtje oplepelen. De financials zijn niet in trek bij de Seven en echte outperformende sectoren voor 2005 komen niet boven tafel. Alleen Magnificent Seven Schellen jaagt zijn Ohra stokpaardje over de beursprairie: alternatieve energie. schellen: Industriële ondernemingen die hun cashflow gebruiken voor eigen research en vervolgens die research laten uitvoeren in landen als India en China. Bedrijven als Eaton, Danaher, Roper. Ook de vooruitzichten van bedrijven die profiteren van de vergrijzing van de westerse bevolking, zoals producenten van medische instrumenten en biotechnologie, blijven gunstig. Los van sectoren verwacht ik een echte stockpicking markt waarbij cash flow en voorspelbare groei belangrijke onderscheidende factoren zullen zijn. Financials heb ik altijd een moeilijke sector gevonden. In de afgelopen jaren is het verkeerd geweest om de sector te onderwegen. Maar ook hier is een goede stockselectie in 2005 belangrijk. westerling: Het belang van financials qua marktkapitalisatie in de beursindex is momenteel historisch bezien op piekniveau. Dus de kans dat die sector de komende vijf jaar een outperformance laat zien is klein. glazener: De waarderingen (k/w van 8) zijn uit historisch oogpunt ook niet laag. Waar ze groot mee geworden zijn is door geldverstrekking voor huizen en andere activa en daar een hefboom opzetten via de yield curve. Nu zie je dat de hefboom vlakker wordt en dat spel dus afloopt. Een paar Amerikaanse bankenfusies leveren minder voordeel op dan gedacht en de volgende stap is een cyclus van slechte leningen. Dus: Jaap Westerling Optimix Technology Fund Vermogen: 39 miljoen euro Specialisatie: Technologie Rendement 2004*: -13,6% Westerlings stock picks Bull (F) Softwarehuis, vooral een herkapitalisatieverhaal Silicon Graphics (VS) Eveneens interessant door een herkapitalisatie geen financials. schellen: Vergeet ook alternatieve energie niet. De olievoorraden raken op en je praat wel over de grootste sector ter wereld. Dus er moet geleidelijk aan iets komen dat in de plaats kan komen van olie. Waterstof wordt een reëel alternatief in 2020, Er is nu veel research, veel kapitaalverbranding met de verwachting dat je er later veel geld mee kunt verdienen. Die weddenschap staat Aandelen of obligaties? Obligaties natuurlijk, stelt obligatiebelegger Bresser. Aandelen, stellen de andere zes. Behalve Van den Bos, die met zijn hoog dividend fonds de gulden middenweg kiest: aandelen die zich gedragen als obligaties. Nyssen en Bresser zijn het roerend met elkaar oneens en ontmoeten elkaar vandaag over een jaar achter de saloon om de rekening te vereffenen.. bresser: Het is natuurlijk triest dat jullie allemaal tot aandelen veroordeeld zijn. Jullie kunnen het nooit goed doen. Ik begrijp sowieso niets meer van deze wereld. Het is toch te gek dat we Versatel 100 miljoen geven terwijl we een paar maanden geleden de obligaties voor 95% hebben afgeschreven? nyssen: De obligatierentes staan op 50- jarige laagteniveaus en creditspreads zijn weer laag, na de sterke stijging van Er blijft dus weinig of geen waarde over in obligaties, zelfs al denk ik dat de inflatie heel laag blijft. Ik daag Bresser uit voor een duel: mijn aandelenfonds tegen zijn obligatiefonds, over de komende twaalf maanden. Het is toch ongelooflijk dat mensen negatief zijn over aandelen omdat de laatste vijf jaar niet goed waren? Precies om die reden zit er in aandelen weer veel waarde. Beleggers denken teveel met hun buik. bresser: O, die heb ik gewonnen, die staat. Ik denk dat de tienjaarsrente naar 3,5% gaat en de aandelenindices 10% tot 15% in de min gaan. schellen: Er zijn vervelende dingen gebeurd. In 1999 en 2000 kocht iedereen alleen maar technologie. Dus het is logisch dat men nu sceptisch is over aandelen. Op obligaties krijg je op dit moment circa 4% aan rentevergoeding. Daarbij komt de vraag of rentebewegingen extra rendement kunnen opbrengen. Het moet geen automatisme zijn om de rentedaling van de afgelopen 10 jaar gewoon door te trekken naar de toekomst. Daarvoor is het absolute niveau inmiddels wel erg laag geworden. De extra rentevergoeding op bedrijfsobligaties is in de afgelopen maanden ook steeds kleiner geworden, dus dat biedt op dit moment ook niet echt een alternatief. Aandelen dienen dus meer te gaan renderen dan 4%. Doordat de dividendrendementen zo zijn opgelopen wordt die mogelijkheid aannemelijker. En 1994 was ook niet zo n geweldig jaar voor obligaties. Waarom zou je geen herhaling daarvan kunnen krijgen? Je kunt zomaar op het verkeerde been staan omdat aandelen het toevallig vijf jaar slecht gedaan hebben. Een beetje deflatie is niet erg Deflatie of inflatie? Volgens Westerling is deflatie zo gek nog niet, maar ja, híj strijkt dan ook nog zijn eigen overhemd. Van Zeijl vindt deflatie eng en Nyssen en Bresser vliegen elkaar weer in de haren, dit keer over inflatie-gelinkte obligaties.

19 D O S S I E R Ad Schellen Ohra Aandelenfonds Vermogen: 590 miljoen euro Specialisatie: Gezondheidszorg, energie, technologie Rendement 2004*: -3,5% Schellens stock picks Pentair US Industrial, waterzuivering Roper US Industrial, elektriciteit/stroomvoorziening nyssen: Hele lage inflatie, een goed klimaat voor aandelen omdat inflatie de grootste vijand van de belegger is. Desondanks beveel ik ook inflatie-gelinkte obligaties aan voor het geval wij het fout hebben en deze vijand z n kop opsteekt. Ik vroeg onlangs aan tachtig professionals in Luxemburg wie er denkt dat de inflatie de komende tijd onder de 2% ligt. Niemand dus, maar tegelijkertijd belegt niemand van hen in inflation linked-obligaties bresser: Inflatie-gelinkte obligaties, dat is een markt voor professionals. De Goldmans en JP Morgans lachen zich een kriek. Die schudden de markt uit. Ons simpel Delta Lloydje trekt met 15 miljoen euro die hele markt short, meneer. Het is géén interessant product, want je betaalt 0,6% meer en dat is een hoop geld. westerling: En wie bepaalt het inflatiecijfer? Dat wordt hartstikke gemanipuleerd. Een raketje kost nu 65 eurocent. Vier jaar geleden was dat nog geen 65 gewone centen. Dat zie je niet terug in het inflatiecijfer en ik koop elke week zo n ijsje voor mijn dochter. Maar deflatie is zo n gek scenario nog niet voor Europa. van zeijl: Deflatie heeft wel iets engs, omdat het niet in de hand te houden is. Een beetje deflatie is niet erg, maar je komt gauw in een vicieuze cirkel. westerling: Japan is misschien wel blij met deflatie. De gemiddelde leeftijd van de kiezer is 55 jaar. Dan wil je toch geen inflatie hebben? In technologie is deflatie een feit. Dat heeft tot grote welvaart geleid. In Europa hebben we lage rente nodig, want mensen besteden te weinig. En we exporteren toch bijna niks, dus waarom niet? We hebben een sterke euro nodig. En lagere sociale lasten. Het is toch raar dat ik mijn eigen overhemd sta te strijken, dat remt in principe de werkgelegenheid. In Amerika gaat dat wel anders. Emerging markets waren per saldo beter Dat de groei van de wereldeconomie uit andere werelddelen komt, dáár zijn de Seven het snel over eens. Maar hoe speel je daar op in? Aandelen in India kopen of aandelen van Westerse bedrijven die arbeid verplaatsen naar lagelonenlanden. Daarover lopen de meningen ver uiteen. Van den Bos weet een ding: de opkomende markten ontploffen in ieder geval niet allemaal tegelijk. bresser: We hebben zojuist de beste economische periode van de afgelopen twintig jaar achter de rug, al zien we daar in Europa weinig van. Die economische groei komt op volstrekt andere wijze en andere plaatsen dan wij gewend zijn. India, China, Brazilië, Korea zijn de makers van de wereldgroei. Als zesde of zevende komt nog eens de VS en achteraan hangt Europa. De top van de economische cyclus heeft in het eerste kwartaal van 2004 gelegen. De jongste schattingen wijzen erop dat de groei van de wereldeconomie in het vierde kwartaal 40% lager ligt dan in het eerste. Jorik van den Bos ING Hoog Dividend Aandelenfonds Vermogen: 168 miljoen euro Specialisatie: Waarde en dividend Rendement 2004*: 12,7% Van den Bos stock picks: Koninklijke Olie (NL) Een hoog dividendrendement en olie blijft de komende tijd een hot item Kelda (GB) Waterbedrijf, recht om 6% reëel rendement op investeringen te maken van den bos: Het is nu wel verstandig een aanzienlijk deel van je geld in die landen te beleggen, al moet je wel je huiswerk goed doen. Outsourcing gebeurt in alle sectoren. Eerst waren het de computerprogrammeurs, maar er worden nu ook investment bankers in India geworven voor het maken van standaardrapporten en documenten. schellen: Dan kun je dus ook in een Westers bedrijf beleggen dat gebruik maakt van die mogelijkheid. Je moet gewoon Europese en Amerikaanse bedrijven kiezen die research en know how in eigen land houden en productie uitbesteden aan lagelonenlanden. glazener: Maar je kunt nu in opkomende markten ondernemingen kopen die vergelijkbaar zijn met Westerse bedrijven, met dezelfde return on investment, met een iets ander corporate governance model, maar waarvan de k/w stijgt als ze in de MSCI World Indices worden opgenomen. Voor Korea zijn dat bijvoorbeeld Samsung en Kookmin Bank. Het is slim te beleggen in landen die op het punt staan opgenomen te worden in de MSCI indices en die een sterke discount hebben op het gebied van waardering. bresser: Maar die bedrijven worden vaak aangezocht voor joint ventures door westerse bedrijven. van den bos: Dáárom moet je het niet via de westerse bedrijven spelen, want dan verwatert het gewoon. De emerging markets bijvoorbeeld Brazilië en Indonesië - hebben geen samenhangende risicofactoren glazener: Sinds 1994 zijn ze wel stuk voor stuk ontploft. van den bos: Ongecorrelleerd! Vanaf 1994 had je een wilde rit gehad, maar emerging markets hebben het per saldo beter gedaan dan de MSCI World Index. Konijn in de koplampen Het moet gevraagd worden. Hebben de zeven fondsmanagers en de rest van de beroepsgroep wel toegevoegde waarde of kan de belegger hen, ondanks alle expertise, net zo goed links laten liggen? Noblesse oblige, ook de Seven Het is toch ongelooflijk dat mensen negatief zijn over aandelen omdat de laatste vijf jaar niet goed waren?

20 Ik denk dat Greenspan een beetje dement wordt Ivan Nyssen Contrarian Work Vermogen: 139 miljoen euro Specialisatie: Contrair beleggen in aandelen Rendement 2004*: 5,3% Nyssens stock picks Lagardere (F) Een industrieel conglomeraat, maar 75% van de cash flow komt uit bladen als Elle en MarieClaire Vinci (F) Wordt gezien als constructiegroep, maar de cash flow komt uit parkings en tolwegen moeten een outperformance laten zien. De afrekening vindt na drie jaar plaats. van zeijl: Alle beleggingsfondsen bij elkaar halen het indexgemiddelde minus de kosten. Per saldo haal je als industrie dus nooit de index. Dus moet jij slimmer zijn dan je collega. Maar de particulier neemt per definitie teveel risico en ook nog in de verkeerde aandelen. Onderzoeken wijzen uit dat particulieren die het zelf beter denken te weten het uiteindelijk aanzienlijk slechter doen. glazener: Op lange termijn moet je je als fondsbeheerder schamen als je het niet beter doet dan de index. Dan houd je het ook niet vol. Je hebt alleen bestaansrecht als je de index over de langere termijn verslaat. van zeijl: Klopt, we moeten een outperformance laten zien, maar als iemand in wereldwijde aandelen wil beleggen is dat zijn keuze. Geeft hij dat geld aan ons, dan doen wij het binnen dat mandaat zo goed mogelijk. Dat verhaal moet je goed kunnen communiceren. Dan kun je een 18% rechtvaardigen als de index 20% noteert. westerling: Maar als de beurs crasht en jij beheert mijn geld, dan neem ik het je toch kwalijk wanneer jij als een konijn in de koplampen blijft kijken en maar vol belegd blijft omdat dat je opdracht is. Ik denk dat dit principe op de helling gaat. schellen: Veel beleggers kijken naar de lijstjes en belegden in onze fondsen omdat we vijf sterren hadden. Nu hebben we er nog maar één. Misschien moet je nu juist die fondsen kopen. westerling: Ja, de kans dat je nóg een ster verliest is nu heel klein glazener: Het gaat fout als iedereen naar de staatjes zit te kijken en denkt als ik maar niet helemaal onderaan terecht kom en dus aan de benchmark plakt omdat je dan zeker weet dat iemand anders dommer is en onderaan eindigt. Dat is de terreur van de lijstjes, maar daar moet je als belegger afstand van kunnen nemen. En ja, dan kun je een keertje onderaan eindigen, maar daar moet je niet bang voor zijn. Veel tijd heb je niet, want je wordt over een periode van drie jaar afgerekend tegenwoordig. Klik hier... Iedere twee weken leest u op IEX de visie van de Magnificent 7. Heeft u vraag aan één van de zeven of allemaal - mail deze dan naar magazine@iex.nl De aandelenportefeuille van de Magnificent Seven Deze aandelen kozen de Magnificent Seven als stock picks voor Ook interessant? Hieronder vindt u de fondscodes, plus ter vergelijking de koersen van de aandelen op het moment dat het zevental haar selectie maakte. STOCKPICKS Land Beurs Ticker Koers* Baxter USA NYSE BAX 30,65 dollar Bull FRA EURONEXT BULL_FP 0,42 euro Bunge USA NYSE BG 43,88 dollar Hagemeyer NL EURONEXT AHGM 1,54 euro Ionics USA NYSE ION.PS 27,96 dollar Kelda VK LSE KEL LN 546 pence Koninklijke Olie NL EURONEXT RDA NA 42,21 euro Lagardere FRA EURONEXT MMB FP 50,20 euro Pentair USA NYSE PNR 34,27 dollar Roper USA NYSE ROP 61,41 dollar Silicon Graphics USA NYSE SGI_UN 1,33 dollar Vedior NL EURONEXT VDOR 12,34 euro Vestas DEN KFX VWS.CO 75,25 kronen Vinci FRA EURONEXT DG FP 92,40 euro * = Peildatum 22 oktober 2004 The Magnificent Seven Volg de stockpicks van de Magnificent 7 op magazine.iex.nl/mag7