Dramatische verandering in verzekeringslandschap

Transcriptie

1 Het Verzekeringsblad 99e jaargang 12 februari 2009 nr. 3 Oude dag wordt gatenkaas Weg met Adviesmatch EXTRA: Themakatern expertise Ron Verhulsdonck (ACE): Dramatische verandering in verzekeringslandschap

2 Wij kijken niet alleen naar de stenen, maar ook naar de mens erachter Als specialist in de financiering van beleggingsvastgoed en bedrijfspanden in het middensegment weten we alles van stenen. Maar tegelijk weten we dat de stenen maar het halve verhaal vertellen. Die andere helft horen we graag van u. Kunt u ons overtuigen van het bedrijfseconomisch potentieel van een object? Dan gaan wij tot het uiterste om met een passende hypotheekoplossing te komen. Als relatief kleine organisatie met maar één passie zijn we daarin vaak net even vindingrijker dan niet gespecialiseerde hypotheekverstrekkers. Want bij de RNHB Hypotheekbank kijken we ook naar de ondernemer achter het object en zijn visie. Daarbij gaan we snel en klantvriendelijk te werk. Binnen een werkweek weet u waar u aan toe bent en als het moet nóg sneller. Meer weten over onze persoonlijke benadering van de vastgoedmiddenmarkt? Bel dan of kijk op Financier van de vastgoedmiddenmarkt. Leidseveer 30 - Postbus GE Utrecht Telefoon Fax info@rnhb.nl

3 INHOUD COVER Kerend tij voor Nederland ACE zag haar productie in Nederland al vóór de kredietcrisis stagneren, door de open markt en door wat David Furby, president ACE Continentaal Europa, de 14 broker s power noemt, de macht van de makelaar. Nederland zal echter ook als een van de eerste landen profiteren van kerend tij, aldus Furby. Nu al zie je dat we daar weer groeien. Klanten stellen niet de prijs, maar hun belang centraal. Niet de kortingen spelen de hoofdrol, maar het antwoord op de vraag of de verzekeraar aan hun wensen en belangen kan voldoen. Weg met de Adviesmatch Wellicht is beloningstransparantie een wat zure appel om in te bijten, maar ik ben ervan overtuigd dat, eenmaal goed doorgebeten, de smaak zal bevallen, 10 zegt Arno Dolders, algemeen directeur Legal & General. De Adviesmatch daarentegen heeft meer van de vergiftigde appel van Sneeuwwitje om in de beeldspraak van appels te blijven. En als het intermediair moet wachten op Wouter Bos als knappe prins die haar wakker kust, dan ga ik me pas echt zorgen maken. Dus leve de beloningstransparantie en weg met de Adviesmatch. Dvd meer dan een informatiedocument? Vanaf 1 juli 2009 moeten adviseurs en bemiddelaars een dienstverleningsdocument aan de consument verstrekken. In dit dienstverleningsdocument wordt 20 aangegeven wat de adviseur voor de consument doet en wat dit de consument kost. Onduidelijkheid op dit punt wordt dus weggenomen. Maar wat is nu de juridische status van het dienstverleningsdocument, vraagt Sjoerd Meijer van Nauta Dutilh zich af. Is het louter een informatiedocument, zoals in de toelichting bij het Bgfo wordt gesteld, of is het toch meer dan dat? Rubrieken Hoofdredactioneel 5 Nieuws 6 Onder meer: - Oude dag wordt gatenkaas - Checklist informatie beleggingsverzekeringen - Bgfo ook voor levencollectiviteiten Intermediair 9 Onder meer: - Billen bloot in Dragon s Den - AFM-waarschuwing kredietreclame - Bulldog zoekt nieuw baasje PFP 18 Onder meer: - Leegstandwet biedt uitkomst - Stijging eigenwoningforfait - IFRS-oplossing Zwitserleven Producten 23 Onder meer: - Direktbank Startsteuntje - EnergieVoordeel Hypotheek Column 24 Mike Potter - Een dilemma van 10 miljard De Wandeling 28 - Ronald Latenstein (SNS Reaal) Met name(n) 30 Beloningstransparantie en nu? Omdat het roerige tijden zijn voor de assurantietussenpersoon, is onderzoeksbureau GfK een intermediairpanel gestart, een groep van ongeveer 550 assurantietussenpersonen 26 die gevraagd is met enige regelmaat aan onderzoeken mee te doen. Het eerste onderzoek heeft inmiddels plaatsgevonden. De intermediairs is daarbij gevraagd naar hun beleving, verwachting en handelwijze omtrent de beloningstransparantie bij complexe producten en hypotheken. Michel van der List, Eric Landwaart en Patrick Voskuil bespreken de resultaten. Schadeaanpak bepaalt poliswaarde Met name in de zogenoemde bulk bepalen verzekeraars de hoogte van de declaratie van een expert. Die laat onvoldoende ruimte om een gedupeerde 38 verzekerde zorgvuldig te informeren over de gang van zaken bij een schadegeval, laat staat om hem te begeleiden. In het themakatern Expertise in dit VB noemt Peter Böttcher van NIVRE dat een gemiste kans voor verzekeraars: Je zou toch denken dat de waarde van een schadeverzekering juist wordt aangetoond op het moment dat zich een schade voordoet. Zorg & Inkomen 32 Onder meer: - Zorgverzekeraars belemmeren marktwerking Verzekerend Buitenland 33 ICT 34 Onder meer: - ASRverzekeringen.nl Nieuws 35 Themakatern Expertise 38 - Schadebehandeling te weinig een verkoopargument 38 - Zembla brandt verzekeraars af 41 - Investeren in preventie 42 - Omvangrijk en met veel complicaties: de mooiste schades 44 Barbier 46 nummer 3-12 februari

4 Reserveer vóór 3 maart Maak van het intermediair een spin in het Web. 12 maart: themanummer ICT 2009 Op donderdag 12 maart zet Het Verzekeringsblad een belangrijk onderwerp op de agenda van alle verzekeringsadviseurs: ICT. Met internet als groeiend distributiekanaal lijkt de persoonlijke adviesfunctie die het intermediair van oudsher heeft, ondergewaardeerd te raken. Lijkt, want in internet en ICT liggen ook de oplossingen. Adverteerders die een bijdrage willen leveren om van het intermediair een spin in het Web te maken, mogen op 12 maart uiteraard niet ontbreken. Bel of mail Emilie Kars voor de advertentiemogelijkheden. Telefoon: ekars@kluwer.nl. Reserveren kan tot uiterlijk 3 maart. Het Verzekeringsblad bereikt direct de intermediair Het Verzekeringsblad is een onderdeel van Kluwer

5 COLOFON Het Verzekeringsblad onafhankelijk verzekeringsmagazine sinds 1910 redactie Jan Aikens (hoofdredacteur a.i.), Alex Klein (adjunct-hoofdredacteur), Yvonne Neppelenbroek (eindredacteur), Erwin Loer, Rick de Ruiter (web). secretariaat Elly Gravendeel (red. ass.). tel , fax , Postbus 23, 7400 GA Deventer, internet vragen van abonnees worden gratis beantwoord uitgave van Kluwer, Postbus 23, 7400 GA Deventer, tel uitgever Stephanie Keij marketing Claudia Simoons (adverteerders) abonnementen en verzending Kluwer Afdeling Klantcontacten, Postbus 878, 7400 AW Deventer, tel , fax abonnementsprijs ,00 incl. btw. Collectieve abonnementen meer dan 20 exemplaren 10% reductie. Annulering abonnement is mogelijk tot 3 maanden voor het begin nieuwe abonnementsperiode losse nummers Losse nummers 7,50 excl. btw; VB Gidsen 12,25 excl. btw. advertenties Kluwer, Postbus 23, 7400 GA Deventer. Advertentie acquisitie: Emilie Kars-van der Goes tel fax EKarsvanderGoes@kluwer.nl Media order: Toos Schurink tel fax mosdeventer@kluwer.nl sluitingsdatum: Dinsdag 9 dagen voor het verschijnen. Zet- en lithokosten worden doorberekend ontwerp Boshoff & Dekker, Deventer vormgeving Mediabuilders, Zutphen druk Plantijn Casparie Den Haag ISSN Verzekeraars voorop Door de financiële crisis zijn de zekerheden die de verzekeringsbedrijfstak aan consumenten biedt tot nu toe niet in gevaar gekomen. Dit is te danken aan het feit dat verzekeraars bij de aanvang van de crisis op een zeer sterke solvabiliteitspositie konden bogen. Maar dat neemt niet weg dat de hele financiële sector, dus ook de verzekeraars, door de huidige omstandigheden zwaar worden getroffen. Het Verbond heeft in een vroegtijdig stadium het initiatief genomen om een onafhankelijk onderzoek te laten uitvoeren naar de rol van verzekeraars in de crisis en de lessen die daaruit getrokken kunnen worden. Dit onderzoek door de Boston Consulting Group, dat vorige week werd gepubliceerd, heeft geleid tot een aantal aanbevelingen om de branche meer crisisbestendig te maken. Deze aanbevelingen zijn onverkort door het Verbond overgenomen. Het Verbond roept de eigen leden, maar ook de andere financiële markten op nog meer aandacht te besteden aan het risicomanagement. Want achteraf bezien is de afgelopen jaren in het streven naar hoge rendementen in de hele keten onvoldoende oog geweest voor de onderliggende risico s. Risicomanagement is van zo n groot belang, dat bepleit wordt dit op topniveau in de onderneming te borgen. Risicomodellen dienen, aldus de aanbeveling, transparanter en zo mogelijk simpeler te worden. Het management moet actief zoeken naar bedrijfsonderdelen die snel groeien en zeer hoge rendementen tonen. Mogelijk kan dan immers sprake zijn van een zeepbel. Ook de toezichthouder kan hierin een actieve rol spelen. Een andere uitkomst van het rapport is, dat dochtermaatschappijen niet meer moeten leunen op de solvabiliteit van de moeder, maar dat zij ervoor dienen te zorgen zelfstandig solide gekapitaliseerd te zijn. Dit vergroot de financiële weerbaarheid van de verzekeringssector als geheel. Daarnaast heeft het Verbond zich ook gebogen over onderwerpen als het toezicht, de boekhoudregels, het beloningsbeleid en de omgang met de klant. Verzekeraars zullen er niet voor terugdeinzen om in dialoog met DNB de structuur van het beloningsbeleid tegen het licht te houden, hoewel dit een ondergeschikte rol heeft gespeeld bij de kredietcrisis. Hoewel verzekeraars bepaald niet gezien kunnen worden als de financiële groep die zich het meest kwetsbaar heeft gemaakt voor economische fluctuaties, hebben zij een voortrekkersrol op zich genomen door lessen te willen trekken uit de ontstane situatie. De pensioenfondsen zijn nog aan het studeren op welke wijze zij hun herstelplannen kunnen vormgeven en van de bankensector is nog geen signaal van zelfreflectie laat staan van zelfcorrectie opgevangen. HOOFDREDACTIONEEL Kluwer BV legt-uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements-) overeenkomst. De gegevens kunnen door Kluwer, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, kunt u contact met ons opnemen. Verzekeraars hadden goede argumenten om het rapport met enig tromgeroffel naar buiten te brengen. Ze hadden daarbij kunnen aangeven dat het vertrouwen van consumenten in hun soliditeit volstrekt terecht is. Al is het alleen al omdat verzekeraars bovenop de technische voorzieningen waarmee zij de aangegane verplichtingen afdekken, een solvabiliteitsmarge aanhouden voor onvoorziene omstandigheden. Toch heeft het Verbond voor een meer bescheiden vorm van publiciteit gekozen. En eigenlijk past dat wel bij dezelfde conservatieve manier waarop verzekeraars de hun toevertrouwde gelden plegen te beleggen. Jan Aikens jaikens@kluwer.nl nummer 3-12 februari

6 NIEUWS Oude dag wordt gatenkaas Door de financiële omstandigheden bezuinigen werkgevers eerder op leaseauto s en variabele winstuitkeringen voor werknemers dan op de pensioenregeling. Ook de mogelijkheden voor kinderopvang en opleidingen staan volgens het intermediair meer onder druk dan de pen sioenregeling voor het personeel. Dit blijkt uit een flitsonderzoek van Avéro Achmea, gehouden onder dertig pensioenadvieskantoren. Op zichzelf klinkt dat positief voor degenen die hechten aan een goede pensioenvoorziening. Maar de ondervraagde pensioenadvieskantoren zeggen ook nog iets anders. De helft van hen denkt namelijk dat pensioenregelingen dit jaar door de crisis versoberd worden. Zij maken goede kans om het gelijk aan hun zijde te krijgen. De versobering van pensioenregelingen is al eerder ingezet met de omzetting van eindloon- naar middelloonregelingen. Intussen zien we een sterke toename van defined benefits naar al dan niet collectieve defined contribution regelingen. In het eerste geval is de hoogte van het pensioen gerelateerd aan het salaris en in het tweede geval stelt de werkgever een vooraf vastgesteld bedrag beschikbaar, waarvoor later pensioen wordt ingekocht. Steeds meer wordt daarmee afstand genomen van de ooit in het leven geroepen vuistregel, dat een werknemer na zijn pensioen aanspraak moet kunnen maken op 70 procent van zijn laatst genoten salaris. Is dat erg? Niet per definitie, omdat die 70%-regel lang niet voor iedereen opgaat. De ene pensioengerechtigde zal behoefte hebben aan een groter inkomen dan de andere. Het gaat niet zozeer om de pensioenvoorziening op zichzelf, als wel om de totale financiële positie na de pensioengerechtigde leeftijd. In de financiële planning voor de oude dag neemt desalniettemin het pensioen vaak een centrale plaats in. Veel mensen zullen de uitkeringen uit de eerste pijler (AOW) en tweede pijler (het arbeidspensioen) als uitgangspunt voor hun berekeningen nemen. Dan zal de burger verwachten dat de bedragen die uit deze twee pijlers komen duidelijk zijn en ook vast staan. Maar niets is minder waar. Tegenvallend inkomen Zo blijkt uit onderzoeken dat nog steeds weinig mensen zich ervan bewust zijn dat zij vanaf 2015 in een AOW-gat kunnen vallen, omdat vanaf dat jaar voor de meesten de partnertoeslag vervalt. Dat kan leiden tot een halvering van de AOWuitkering. Nog eerder in 2011 wordt de AOW voor mensen die daarnaast inkomen genieten, waaronder ook pensioen gerekend wordt, gefiscaliseerd. Ook daardoor kan het netto inkomen later tegenvallen. Een nog grotere ingreep lijkt nodig in de tweede pijler. Nu al staat vast dat het merendeel van de pensioenfondsen niet zal indexeren, omdat de dekkingsgraad dat niet toestaat. Veel financiële experts voorspellen dat we nog niet aan het eind zijn van de financiële crisis. Dat betekent dat je er niet van mag uitgaan dat de indexeringsdraad weer snel wordt opgepakt, laat staan dat het indexeringshiaat wordt ingehaald. Niet indexeren betekent dat pensioenen niet worden aangepast aan de inflatie, waardoor pensioengerechtigden er in koopkracht op achteruitgaan. Maar het heeft ook gevolgen voor de pensioenopbouwers: voor hen wordt minder pensioen opgebouwd, zodat zij later minder pensioen ontvangen dan waarop zij gerekend hebben. Verlaging pensioenaanspraken? Zoals gezegd lijkt het eind van de financiële crisis nog niet in zicht. Daardoor mag niet worden uitgesloten dat pensioenuitvoerders nog meer schrijnende maatregelen moeten nemen. Een van de mogelijkheden is het verhogen van de premies. Maar in een tijd van afnemende economische activiteiten en toenemende werkloosheid, kan dat instrument niet lang toegepast worden. De enige maatregel die dan nog resteert om de financiële situatie van de fondsen gezond te krijgen, is een verlaging van de pensioenaanspraken. Toegegeven: zover is het nog niet, maar er is ook niemand die op dit moment durft te verzekeren dat het ook nooit zover zal komen. Los van alle macro-economische bespiegelingen over het betaalbaar blijven van ons pensioenstelsel (denk daarbij aan de vergrijzing, de individualisering en het afnemen van de solidariteitsgedachte), wijzen alle tekenen erop dat de eens zo dichtgetimmerd lijkende oudedagsvoorziening kan veranderen in een gatenkaas. Derde pijler Er is nog één pijler die echte zekerheid kan bieden en dat is de derde, waarin de consument bijvoorbeeld via lijfrenteverzekeringen zelf kan sparen voor de oude dag. Juist in een periode waarin onzekerheid troef is, is het goed dit prominent in het advies mee te nemen. Zeker nu het niet meer de vraag is of de eerste twee pijlers een pensioenhiaat teweegbrengen, maar wel hoe groot dat gat zal zijn. Wie het belang van zijn klant centraal stelt, zal snel contact zoeken om deze problematiek onder het vergrootglas te leggen. Het is immers in zijn belang om zo snel mogelijk maatregelen te nemen, omdat elk jaar uitstel een grotere aanslag op het budget betekent. Jan Aikens 6 nummer 3-12 februari 2009

7 NIEUWS Checklist informatie beleggingsverzekeringen De Federatie FIDIN, het federatieve samenwerkingsverband van NBVA en NVA, en het Verbond van Verzekeraars hebben de checklist Optimale informatie beleggingsverzekering ontwikkeld als hulpmiddel voor adviseurs. Met de checklist kan het intermediair de productinformatie die verzekeraars bij nieuw te sluiten beleggingsverzekeringen verstrekken, controleren op volledigheid en kwaliteit. Deze informatie over het beleggingsproduct is doorgaans op diverse plaatsen vermeld, onder andere in de Financiële Bijsluiter, de offerte, het Informatiemodel Beleggingsverzekeringen, de factsheet en/of prospectus. U kunt de checklist downloaden op nva.nl en nbvanet.nl. Minimale toetsing FIDIN en het Verbond adviseren intermediairs om de informatie die verzekeraars wettelijk verplicht zijn te verstrekken, minimaal te toetsen aan de kwaliteitsnormen uit de checklist. Als de informatie gebrekkig of niet beschikbaar blijkt te zijn, kan een adviseur geen adequate beoordeling maken van het product. De adviseur kan dan niet voldoen aan de eisen die de wet stelt om de consument juist, betrouwbaar en niet misleidend te informeren. Gebrekkige informatie melden NBVA en NVA vragen adviseurs bij hen te melden als de informatie over een beleggingsverzekering niet voldoet aan de wettelijke eisen. Een melding zal dan met de betrokken verzekeraar worden besproken. Warmere verhouding Vorig jaar was de verhouding tussen intermediairs en verzekeraars zodanig bekoeld dat de intermediairverenigingen dreigden eenzijdig een checklist te produceren. Het is plezierig dat FIDIN en het Verbond weer nauwer samenwerken, waarvan deze lijst het eerste bewijs vormt. Ook De Goudse treft regeling buiten Verliespolis De Goudse heeft naar aanleiding van de Aanbeveling van de Ombudsman een regeling getroffen voor haar klanten met een particuliere beleggingsverzekering. Evenals Generali (zie het vorige VB) heeft de maatschappij hiervoor niet onderhandeld met de stichtingen die opkomen voor belangen van de polishouders, maar de regeling voorgelegd aan de Ombudsman. Deze heeft daarmee ingestemd. De regeling houdt een maximering in van de kosten van particuliere beleggingsverzekeringen. Daarnaast reserveert De Goudse een bedrag van maximaal 3 miljoen euro voor zogenoemde schrijnende gevallen. Berekend over de gehele looptijd bedragen de kosten voor het FlexxVermogensplan en het Eigen Effect Plan nooit meer dan: 2,85 procent voor beleggingsverzekeringen met een bruto premie-inleg in het eerste polisjaar lager dan 1200 euro, of tegen een koopsom lager dan euro; 2,45 procent voor beleggingsverzekeringen met een bruto premie-inleg in het eerste polisjaar hoger dan of gelijk aan 1200 euro of een koopsom hoger dan of gelijk aan euro. De producten Aktief Sparen/Aktief Beleggen en Verzekerd Sparen/Verzekerd Beleggen zijn op een andere manier geconstrueerd. Zij bestaan uit een spaarkasinschrijving en een aparte overlijdensrisicodekking. Deze onderdelen kennen niet de onderlinge verbanden die kenmerkend zijn voor de in opspraak geraakte beleggingsverzekeringen. Desondanks heeft De Goudse ook voor deze producten een regeling getroffen, waarbij de kosten van de spaarkasinschrijving worden gemaximeerd en wel op 1,6 procent. Dit percentage wordt toegepast ongeacht de hoogte van de inleg in de spaarkas. Afwachten De Stichting Verliespolis geeft opnieuw als reactie het niet juist te vinden dat de maatschappij buiten haar om een regeling publiceert. Anders dan bij Generali wordt nu niet gerept van een mogelijke procedure. Verliespolis wil eerst de bijeenkomst afwachten met de kleinere verzekeraars en het Verbond van Verzekeraars, die op 11 februari (na het ter perse gaan van dit VB) plaatsvindt. Doel van deze bijeenkomst is om te bespreken op welke wijze ook zij efficiënt en spoedig tot overeenkomsten met de stichtingen kunnen komen. Ook De Goudse zal tijdens deze bijeenkomst aanwezig zijn, meldt de Stichting Verliespolis, die tot die tijd geen inhoudelijk oordeel over de regeling zal geven. OBP Groep verkoopt aan Optima Intermediair OBP Groep in Houten heeft besloten om de divisies Selectkrediet en ATP Hypotheken en de particuliere assurantieportefeuille over te dragen aan Optima Hypotheken & Verzekeringen in Hardinxveld-Giessendam. OBP verwacht hierdoor meer ruimte te hebben voor haar internetgerelateerde activiteiten via o.a. Hypotheekrente.nl, DeHoogsteSpaarrentes.nl en Uitvaartverzekeren.nl. Onder de naam MAX Producties zal OBP zich ook gaan toeleggen op het ondersteunen van andere intermediairs bij hun internetactiviteiten. nummer 3-12 februari

8 NIEUWS Bgfo ook voor levencollectiviteiten Het ministerie van Financiën heeft bekendgemaakt dat de inducement- en transparantieregels in het Bgfo ook gelden voor collectieve levensverzekeringen. Dit betekent onder meer een verbod op (omzet)bonusprovisie voor collectieve pensioenverzekeringen. Over de geldigheid van dit verbod was onduidelijkheid, de tekst van het Bgfo liet ruimte voor verschillende interpretatie. Veel marktpartijen gingen ervan uit dat pensioenpolissen onder de Pensioenwet vielen en niet onder het Bgfo, maar de AFM dacht daar anders over. Omzetbonussen zijn daarmee sinds 1 januari uit den boze, kwaliteitsbonussen naar verwachting per 1 juli. De AFM kwam in de derde week van januari met openheid en duidelijkheid op dit punt. Marktpartijen moeten hun bedrijfsvoering hier nu nog op aanpassen. Het was dan ook logisch geweest als zij daar enige tijd voor hadden gekregen, maar uit de markt komen signalen dat de AFM direct tot handhaving van naleving van het Bgfo op collectieve levensverzekeringen is overgegaan. Vierde kwartaal boosdoener bij Legal & General De eerste drie kwartalen van 2008 lieten voor Legal & General Nederland een bevredigende ontwikkeling zien. In het laatste kwartaal was de terugval van nieuw afgesloten verzekeringen zo groot, dat de totale omzet in 2008 uitkwam op 215 miljoen euro, ofwel 12 procent lager dan in De omzet in nieuwe premiebetalende posten nam wel toe en bedroeg 15,8 mln tegen 15,4 mln in 2007, een stijging van 2,5 procent. De eenmalige koopsommen deden het aanmerkelijk goed. De nieuwe productie daalde met 13 procent van 228 mln naar 119 mln. De daling zette dus in het vierde kwartaal in. Parallel met de ontwikkeling van de kredietcrisis en daarmee het dalende consumentenvertrouwen, luidt de analyse van algemeen directeur, drs. Arno Dolders, die zich voorbereidt op het uitdagende jaar Hij verwacht dat de economische recessie ook in het lopend jaar zal doorwerken. Dat zal waarschijnlijk betekenen dat ook op de aandelenmarkten de onrust voorlopig niet voorbij zal zijn. Maar, voegt hij daaraan toe, deskundige adviseurs zullen naar mijn stellige overtuiging ondanks deze marktsituatie de beleggingsverzekering in hun oriëntatie naar passende oplossingen voor hun relaties blijven meenemen. Daarvoor biedt de flexibiliteit en de mogelijkheid van spreiding van risico s teveel voordelen boven klassieke verzekeringen. De crisis zou een andere productgroep wel in het zadel kunnen helpen, namelijk die van de gouden handdrukken, voorspelt Dolders. Mede gelet op de dalende economische verwachtingen verwachten wij daar een sterke stijging van het aantal, al zal de gemiddelde omvang per polis wellicht lager worden. De Verzekerings awards De door Kluwer en For All Finance recent geïntroduceerde Gouden Schilden worden goed ontvangen, zowel binnen als buiten de branche. Inmiddels zijn voor de verschillende categorieën al meer dan 150 personen en bedrijven aangemeld. Hieruit zal de selectiecommissie begin maart minimaal drie genomineerden per Gouden Schild selecteren en voorleggen aan de jury. Naast het Verbond van Verzekeraars hebben inmiddels ook vele anderen partijen, waaronder Nibud, hun medewerking aan dit initiatief uitgesproken. Ook de consument krijgt een stem bij het bepalen van de winnaars. Het Comité van Aanbeveling bestaat inmiddels uit Richard Weurding, Gerry Dietvorst (Hoogleraar Toekomstvoorzieningen aan de Universiteit Tilburg), Rob Lelieveld (Partner Financial Services Ernst & Young), Loek Hermans (voorzitter MKB Nederland) en Gerjoke Wilmink (directeur Nibud). De selectiecommissie staat onder voorzitterschap van oud- Verbondsvoorzitter Eric Fischer en kent naast een aantal bekende branchegenoten (onder andere Maarten Dijkshoorn, Matthijs Mons, Bas de Voogd, Willem Vreeswijk, Henri Drost en Annemiek Vollenbroek) veel vertegenwoordigers die de stem van de consument vertegenwoordigen. Met Goos Eilander van Trendbox, Nu.nl en GfK Panelservices Benelux zijn afspraken gemaakt voor aanvullend consumentenonderzoek waar de jury over kan beschikken. Ook de afzonderlijke jury s per award beginnen inmiddels vorm te krijgen. Ook u kunt aanwezig zijn De selectiecommissie heeft de taak te komen tot minimaal drie genomineerden per Gouden Schild. Inmiddels zijn er ruim 150 aanmeldingen binnen en dit aantal loopt nog elke dag op. Aanmelden kan tot en met 16 februari via Verzekeringsawards.nl. Begin mei zal de jury per award een winnaar kiezen. Op 11 juni 2009 worden in het nieuwe Rai Elicium in Amsterdam de veertien Gouden Schilden aan de winnaars uitgereikt. Dan zal ook bekend worden met welk bedrag het nieuwe initiatief van de Stichting Ondernemersklankbord (onder de vlag van de Raad voor Microfinanciering en het ministerie van Economische Zaken) gesteund kan worden. Een groot aantal van de beschikbare tafels op 11 juni is inmiddels gereserveerd. Dat neemt niet weg dat er nog voldoende plaatsen beschikbaar zijn om de eerste uitreiking van de Gouden Schilden live mee te maken. Omzet Conservatrix 2008 nagenoeg gelijk Conservatrix zag in 2008 het totaal aan periodieke premies ten opzichte van 2007 stijgen met 6 procent naar 17,8 miljoen. Het totaal aan koopsommen nam echter af met 17 procent van 6,9 mln naar 5,7 mln. Het totale bruto premie-inkomen bleef daardoor nagenoeg gelijk: 23,6 mln. 8 nummer 3-12 februari 2009

9 INTERMEDIAIR Nationale Wft-krant Deze week verschijnt de Nationale Wftkrant van opleidingsinstituut Dukers & Baelemans, die naar ruim financiële adviseurs wordt verzonden. De Nationale Wft-krant bevat informatie over deskundigheid onder de Wft en de daarbijbehorende PE-verplichtingen via onder meer interviews met Geert Hendrikx van het CDFD en Michiel Denkers van de AFM en een artikel over het bedrijfsvoeringsmodel. Nibud komt met risicometer Het Nibud heeft op haar website een risicometer lenen gelanceerd, waarbij de consument (en zijn adviseur) kan controleren of een lening wel in zijn budget past en of hij de maandelijkse aflossing wel wíl betalen. Het Nibud hoopt dat mensen door de risicometer minder snel een lening afsluiten die ze eigenlijk niet kunnen betalen. Bulldog zoekt nieuw baasje Delta Lloyd heeft Lancyr in de verkoop gezet. Als er voor 1 april van dit jaar geen koper gevonden wordt, beëindigt de maatschappij de franchisecontracten, met inachtneming van de contractuele opzegtermijn van een jaar. Volgens Delta Lloyd is de voornaamste reden om van Lancyr af te willen dat het aantal franchisenemers onvoldoende groeit. In 2007 had Lancyr 40 vestigingen en 44 in De interne doelstelling van Delta Lloyd was om in vestigingen van Lancyr te hebben. Daarnaast heeft de verzekeraar vanwege de tegenvallende resultaten haar investeringsprogramma herzien en gaat het bedrijf zich nadrukkelijker focussen op de drie merken Delta Lloyd, OHRA en ABN AMRO Verzekeringen. Delta Lloyd zegt met meerdere partijen in gesprek te zijn over de overname van de franchiseketen. Verbond wil Bgfo-vrijstelling kleine vergoedingen Het Verbond van Verzekeraars heeft bij de AFM een bagatelregeling bepleit voor kleine niet-geldelijke vergoedingen, zoals relatiegeschenken, in het kader van de Bgfo. Het Bgfo hanteert een zeer duidelijke defi nitie voor provisie, waaronder niet-geldelijke vergoedingen, en schrijft voordat deze geadministreerd en getoetst moeten worden. Volgens het Verbond levert dat een onwerkbare situatie op voor de marktpartijen en mogelijk ook voor de AFM. Het Verbond stelt daarom een regeling voor waarin niet-geldelijke vergoedingen tot een waarde van honderd euro (arbitraire grens) worden vrijgesteld van het Bgfo-regime. Wel moet volgens het Verbond voorkomen worden dat men bijvoorbeeld kleine niet-geldelijke vergoedingen gaat stapelen en is controletechnisch van belang dat de ontvanger vastlegt wat van wie is ontvangen. Het Verbond, de AFM en de andere betrokken marktpartijen overleggen deze week onder meer over dit voorstel. De AFM wilde vooruitlopend op dit overleg niet reageren op het voorstel van het Verbond. Hypotheekbewaking bij InterFinanceNed InterFinanceNed werkt samen met Nationale Hypotheekbond. Met InterFinanceNed samenwerkende intermediairs kunnen hierdoor tegen vergoeding de hypotheken van en voor hun klanten laten bewaken. Op Hypotheekbond.nl voeren zij de hypotheekrente, de hypotheektermijn en de hoogte van de hypotheek in. Nationale Hypotheekbond bekijkt dan dagelijks of de hypotheeklasten verlaagd zouden kunnen worden, rekening houdend met eventuele boeterentes en dergelijke. StFD passeert de duizend De Stichting Financiele Dienstverlening (StFD) heeft sinds mei 2007 duizend fi nancieel dienstverleners geholpen bij het aanvragen van hun Wft-vergunning bij de AFM. Om dat te vieren, werd onlangs de duizendste vergunning persoonlijk aan de aanvrager overhandigd. Bij de StFD in Amsterdam ontving Nancy Timmermans-Vrinds voor haar Bredase kantoor van franchiseketen Geld en Woning uit Breda de Wft-vergunning uit handen van Esmond Berkhout, Hoofd Markttoegang van de AFM. Het begeleiden van vergunningaanvragen vormt een van de belangrijkste taken van de StFD, zegt Ellen von Koczian, directeur StFD. Volgens haar zit een ondernemer die snel aan de slag wil, niet te wachten op de vertraging die onherroepelijk optreedt als hij bij de aanvraag van zijn vergunning een bijlage vergeet of iets niet goed invult. nummer 3-12 februari

10 INTERMEDIAIR Leve de beloningstransparantie, weg met de Adviesmatch Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad, maar uiteindelijk is het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo) in aangepaste vorm gepubliceerd. Zo laat, dat het kennelijk noodzakelijk was om voor het belangrijkste onderdeel, de beloningstransparantie, een coulanceperiode van drie maanden in te lassen. Ondanks de pijn, die beloningstransparantie het eerste jaar gaat doen, is het een goede zaak voor de intermediaire sector. Dat kan niet worden gezegd van het handhaven van de Adviesmatch. Een verkeerd geneesmiddel voor een veronderstelde ziekte met vervelende bijwerkingen. Maar laten we bij het begin beginnen. Beloningstransparantie hing al enige tijd in de lucht en werd ook al in verschillende varianten toegepast. Beleggingsverzekeringen kennen al sinds 1 januari 2008 beloningstransparantie via het model 2 van commissie De Ruiter. Daarentegen was nog niets geregeld voor traditionele levensverzekeringen en bancaire producten. Naar aanleiding van de vermelding van de beloning van de adviseur op de modellen 2 en 3 van commissie De Ruiter is een hele discussie ontstaan. Deze kwam erop neer, dat de door de aanbieder vermelde provisie niet dezelfde provisie was als het intermediair had ontvangen. Deze discussie toont aan dat de verantwoordelijkheid voor openheid van beloning veel beter kan liggen bij de adviseur. En daarvoor is in het Bgfo ook gekozen. Ook opleiding als beloning is vergoeding Vanaf 1 januari 2009 is de financiële dienstverlener verplicht de vergoeding voor zijn advies in euro s aan de klant mede te delen. En let wel: onder vergoeding worden ook beloningen in de vorm van bijvoorbeeld opleidingen verstaan. Ook deze kunnen worden teruggerekend naar een geldwaarde en zijn onderdeel van de beloning. Bovendien bevat de vergoeding niet alleen de afsluit- en doorlopende provisie, die de adviseur de consument in rekening brengt, maar ook de provisie die de aanbieder betaalt aan een eventuele tussenschakel zoals bijvoorbeeld een serviceprovider valt daaronder. Dus indien de aanbieder 3000 euro betaalt aan de serviceprovider en de serviceprovider 2500 euro doorgeeft aan de adviseur, vermeldt de adviseur als vergoeding 3000 euro. Dat kan betekenen, dat een concurrerende intermediair, die direct het product bij de aanbieder betrekt slechts 2500 euro op zijn advies hoeft te vermelden. Kern van de nieuwe regeling is dat elke vergoeding vanaf de aanbieder provisie is en in euro s kenbaar aan de klant moet worden gemaakt. Ook extra s, die door de tussenschakel bijvoorbeeld een serviceprovider aan de adviseur worden gegeven, zijn een onderdeel van de totale beloning en vallen zowel onder de beloningstransparantie als onder de Adviesmatch. Door: drs. Arno Dolders, algemeen directeur Legal & General Kloof tussen verwachting en werkelijkheid Nu zijn de geluiden, dat de autoverkoper zijn beloning niet hoeft te vertellen en dat de klant helemaal niet geïnteresseerd is in de beloning van de adviseur, zo langzamerhand wel verstomd. Maar dat betekent niet dat iedereen de komende beloningstransparantie nu van harte omarmt. Adviseurs, die op feebasis werken of die voornamelijk beleggingsverzekeringen bemiddelen, hebben al ervaring opgedaan op dit terrein. Veel andere adviseurs hebben toch enige koudwatervrees. En voor een deel is die vrees natuurlijk terecht. De consument zegt gemiddeld 75 euro over te hebben voor een goed hypotheekadvies en dan bedoelt hij niet per uur maar voor het gehele advies. De gemiddelde daadwerkelijke prijs voor een hypotheekadvies ligt natuurlijk veel hoger. Er gaapt een kloof tussen verwachting en werkelijkheid die de adviseur mag uitleggen aan de klant. Dat zegt ook iets over de inschatting van de activiteiten van de adviseur en iets over de waarde, die de klant daaraan hecht. De vertaling in geld is ook een uitdrukking van de maatschappelijke appreciatie van het intermediair. En deze heeft niet zozeer met de kwaliteit van het advies, de tijd die dit kost, of de deskundigheid die daarvoor nodig is, te maken, maar veel meer met de wijze waarop het intermediair de consument de afgelopen jaren inzicht heeft gegeven in zijn dienstverlening. We plukken de wrange vruchten van het jarenlang volgehouden adagio: Onze dienstverlening is gratis. Het goede van beloningstransparantie is dat aan deze mythe in een keer een einde komt. Statusverhogend Elke adviseur kost geld. En hoeveel, dat bepaalt de adviseur zelf. Zijn vergoeding zal deels een vergoeding zijn voor de geleverde deskundigheid en deels voor de geïnvesteerde tijd. En beide variëren per adviseur. Daar is ook niets mis mee. Zo heb je goedkope en dure fiscalisten, accountants en advocaten. Het is aan de consument om te bepalen welk niveau het best bij hem past. De tegenwerping dat hierdoor onherroepelijk druk op de prijs van een goed advies ontstaat, is maar ten dele waar. Het is waar in zoverre de klant nu niet meer gemiddeld vier keer gaat shoppen voordat hij besluit. 10 nummer 3-12 februari 2009

11 INTERMEDIAIR Dat betekent dat de kosten voor de gratis gegeven adviezen wegvallen en ook niet meer in rekening hoeven te worden gebracht bij de klant, die wel besluit om zaken te doen. Met andere woorden, de adviseur zal dadelijk zijn uren veel effectiever kunnen besteden. Het is niet waar, dat openheid over de kosten op zichzelf leidt tot prijsdumping. Uiteraard zullen er prijsvechters komen en uiteraard zullen bureaus stunten met goedkope tarieven. Dit gebeurt in elke markt, maar dat neemt niet weg, dat ook in elke markt de consument bereid is te betalen voor tijd en deskundigheid, mits hij deze kan waarnemen. Daarnaast ligt er een bodem in de markt. Elke adviseur zal moeten adviseren conform de Wft-eisen en interpretatie daarvan door de AFM. Een snel adviesje voor een hypotheek tegen een stunttarief is dus niet mogelijk. Beloningstransparantie zal de status van de financiële dienstverlener alleen maar ten goede komen. Het wordt nu duidelijk dat hij wordt betaald door de klant, of dat nu in de vorm van een uurtarief of van provisie is. En daarmee wordt het intermediair in de perceptie van de klant ook meer zijn adviseur in plaats van de verkoper van een product. Absurdistische balans Jammer genoeg is met de invoering van de Bgfo niet de gehele Adviesmatch vervangen. Alleen de transparantie over beloning is anders ingevuld. Helaas, omdat de regeling die nu overblijft een wat absurdistisch karakter krijgt. Of negatiever gesteld, het wordt een kafkaëske redenering, die zonder rationele onderbouwing alleen nog bureaucratische doelen lijkt te dienen. En een van deze doelen lijkt de bestraffing van de in leven- of hypotheekproducten gespecialiseerde adviseur. Vanaf het begin is de gevolgde redenering gebrekkig. In de brief van de toenmalige minister Zalm aan de Tweede Kamer wordt gesteld dat voor verschillende producten verschillende verdelingen tussen afsluit- en doorlopende provisie mogelijk zijn. Zo kan, nog altijd volgens Zalm, bij bepaalde producten 80 procent afsluitprovisie en 20 procent doorlopende provisie horen en bij andere producten een verdeling van 60 procent en 40 procent. Conclusie van zijn brief: we gaan voor alle producten uiteindelijk een fiftyfifty verdeling hanteren. Dit betekent voor een gemiddeld hypotheekadvies dat wel 80 procent van arbeid is verricht, maar slechts 50 procent van de beloning wordt ontvangen. Deze aanslag op de liquiditeit heeft op de eerste plaats voor een grotere afhankelijkheid van het intermediair gezorgd. Zij kunnen zich voor financiering slechts wenden tot de aanbieder en deze financiert uiteraard alleen met het oog op productie. Het is ook meer dan toevallig dat de vlucht die uitvaartverzekeringen in ons land hebben genomen vrijwel gelijk loopt met de invoering van de Adviesmatch. Uitvaartverzekeringen vallen (nog) niet onder de Adviesmatch en dadelijk ook (nog) niet onder beloningstransparantie. Kortom, een met goede bedoelingen opgezette regeling die heeft geleid tot meer misstanden dan er vóór de regeling waren. Nu we dan transparantie van beloning krijgen, is de hele Adviesmatch overbodig. De klant ziet dat hij voor de werkzaamheden van de adviseur betaalt en of dat nu direct met hem of gefinancierd via de aanbieder gebeurt, lijkt me niet relevant. Sterker nog, voor de meeste, modale klanten is de keuze tussen 3000 out of the pocket of uitsmeren over een langere periode snel gemaakt. Voor hen is dat advies van 3000 euro net zo noodzakelijk als voor de consument met een hoog inkomen, maar wellicht niet zo gemakkelijk te betalen. Absurd wordt de regeling als vervolgens wel direct 3000 euro aan fee mag worden ontvangen, sterker nog, dat de adviseur in dat geval vooruitbetaling mag vragen, maar dat in geval van provisie de helft van die 3000 euro over tien jaar of meer moeten worden uitgesmeerd. In feite is dit in strijd met de nieuwe inducementregels. Deze regels stellen immers dat tegenover een beloning ook een dienovereenkomstige inspanning dient te staan. De kans, dat in geval van een hypotheekadvies elk jaar opnieuw dezelfde inspanning wordt geleverd en dat deze tezamen goed zijn voor 50 procent van de provisie, lijkt mij nihil. Als dan in de toelichting op het Bgfo wordt gesteld dat de inducementregels gelden voor het totaal aan provisie en dat de Adviesmatch alleen iets zegt over de wijze van uitbetaling, dan geeft de wetgever in feite toe, dat het intermediair door de wet wordt gedwongen de klant voor te financieren voor advies dat al is gegeven, maar nog niet is betaald. Wellicht is beloningstransparantie een wat zure appel om in te bijten, maar ik ben ervan overtuigd, dat eenmaal goed doorgebeten, de smaak zal bevallen. De Adviesmatch daarentegen heeft meer van de vergiftigde appel van Sneeuwwitje om in de beeldspraak van appels te blijven. En als het intermediair moet wachten op Wouter Bos als knappe prins die haar wakker kust, dan ga ik me pas echt zorgen maken. Dus leve de beloningstransparantie en weg met de Adviesmatch. Postbus BJ Amsterdam F Overschiestraat 59a 1062 XD Amsterdam T info@ansvaridea.nl Ansvar nummer 3-12 februari

12 INTERMEDIAIR Intermediaire vernieuwingscompetitie Avéro Achmea: Billen bloot in Dragon s Den Een viertal intermediairs moest onlangs figuurlijk met de billen bloot tijdens een Dragon s Den van Avéro Achmea. Voor een jury van vier kritische ondernemingsdeskundigen moesten zij betogen waarom deze in hun soms al deels doorgevoerde vernieuwingsconcepten moesten beleggen. En hoewel de concepten alle vier de basisingrediënten klantsegmentatie, de klant centraal en betrokkenheid van de medewerkers bevatten, slaagde de een daar beter in dan de ander. De wereld van de financieel dienstverlener verandert. Dat is niet langer een abstract gegeven, maar iets heel concreets, waarmee intermediairs in hun eigen bedrijfsvoering op korte termijn iets moeten doen. Avéro Achmea wilde daarbij als intermediairverzekeraar niet langer aan de zijlijn blijven staan, maar actief meewerken aan oplossingen. Daar heeft Avéro Achmea een enorm belang bij, zegt marketingmanager Erik During. Wij verkopen verzekeringen via het intermediair en dat willen we blijven doen. Dat doen we echter alleen met intermediairs die daarin samen met ons willen investeren. Het project Proef de kwaliteit is een van de manieren om daaraan invulling te geven en is bedoeld om intermediairs te helpen de veranderende marktomstandigheden duurzaam het hoofd te bieden. Zes intermediairkantoren zijn in eerste instantie gestart in het project en vier van hen haalden de laatste ronde, een Dragon s Den in de Westergasfabriek in Amsterdam. Een beknopte uitleg voor wie het Dragon s Den-concept niet kent: de vier intermediairs verdedigden hun ondernemingsstrategieën tegenover een jury van vier investeerders, de dragons, die vervolgens individueel oordeelden over de concepten en maximaal tweeduizend aveuro s konden beleggen in de initiatieven waarin zij wat zagen. De deelnemer die hiermee de meeste aveuro s in de wacht sleepte, mocht zich winnaar van deze Dragon s Den noemen. Geheim wapen Die eer viel Gera Janssen te beurt. Zij is sinds 1 januari eigenaar van Matthijsse Assurantiën uit Velp, waar zij al vanaf 2005 werkt. Janssen verdedigde met succes haar inmiddels in gang gezette ondernemingsstrategie, met een Quick Scan voor ondernemers als geheim wapen. Zo n Quick Scan is in feite een A4 tje met daarop drie kolommen: 1. de risico s, 2. het verzekeringspakket en 3. de hiaten met daaraan gekoppeld de verzekeringsoplossingen. Dat leverde haar 6000 van de (de zaal fungeerde als vijfde dragon) beschikbare aveuro s op, drie keer meer dan de nummer twee. De dragons roemden de eenvoud en de praktische inzetbaarheid van haar concept, maar plaatsten wel kanttekeningen bij haar bescheiden ambitie: Haal die lat nou eens weg en probeer echt te groeien. Simpel en met overgave Het waren niet de minste ondernemingsdeskundigen die als dragon fungeerden: Gijsbert Dezaire (voormalig algemeen directeur Nutricia), Adri Eleveld (venture capitalist, eigenaar Bureau Raadkracht), Rob ter Mors (directeur Markt & Distributie Avéro Achmea) en Annemarie van Gaal (uitgeefster en dragon in het KRO-programma Dragon s Den). Laatstgenoemde, die in de jaren negentig naam maakte door samen met Derk Sauer in Rusland een succesvol uitgeversimperium op te bouwen (Independent Media, met o.a. Russische versies van Cosmopolitan, Playboy en Marie Claire), maakte nog eens indruk met haar afsluitende presentatie over de succesfactoren van een onderneming. Een van die factoren: houd het simpel. De kleine meeropbrengst van een ingewikkeld systeem weegt niet op tegen de kracht van een simpel systeem, aldus Van Gaal. Kijk eens naar de branche alsof je geen ervaring of bagage hebt, alsof je nu een nieuwe, simpele oplossing moet bedenken voor iets wat er al decennialang is. En heb je je keuzes gemaakt, ga er dan ook met hart en ziel voor. Just do it is niet voldoende, leg liefst een dood-of-de-gladiolen-mentaliteit aan de dag. Alleen dan voer je anderen mee in je enthousiasme, alleen dan kun je excelleren in een veranderende markt. Erwin Loer 12 nummer 3-12 februari 2009

13 INTERMEDIAIR Geld lenen kost geld Vanaf 1 april zijn financiële ondernemingen verplicht om in hun reclame-uitingen voor krediet een door de AFM ontwikkelde waarschuwing op te nemen over de gevolgen die aan dit krediet verbonden zijn: Deze waarschuwing wijst consumenten op de gevolgen van het lenen van geld en het kopen op afbetaling en is een van de maatregelen die het kabinet heeft genomen om de toenemende schuldenproblematiek tegen te gaan. Onderzoeksbureau GfK Panel Services heeft de waarschuwing voorgelegd aan ruim 750 consumenten. Daaruit bleek niet alleen dat de waarschuwingszin treffend is, maar ook dat het gekozen symbool begrepen wordt zoals het is bedoeld: Een lening kan een blok aan je been worden als je niet goed hebt nagedacht of je de lening wel kunt aflossen. De waarschuwing is conform art. 53, achtste lid, Bgfo verplicht voor alle reclames van aanbieders, bemiddelaars en adviseurs van krediet. Het betreft onder andere reclame op televisie, radio, internet en in gedrukte media. Ook zijn er door de AFM regels vastgesteld over de manier waarop deze waarschuwing in een reclame-uiting opgenomen moet worden. De verplichting geldt bovendien voor alle soorten krediet, met uitzondering van hypothecaire kredieten waarbij geen relatie met een ander bestedingsdoel wordt gelegd dan de verwerving van de eigen woning. Uitleg oude diploma s en PE Binnen de branche is verwarring ontstaan over de geldigheid van oude diploma s en PE-regels binnen de Wft. Geert Hendrikx, die namens het intermediair zitting heeft in het CDFD, heeft daarover onlangs een heldere uitleg gegeven. Voor oude diploma s die een gelijkstelling opleverden voor Wft-Leven (bijvoorbeeld Assurantie B) gold als aanvullende eis dat ook vóór 1 oktober 2007 moest worden voldaan aan de eindtermen van Beleggen A. Hiervoor was het tijdelijke inhaalprogramma Beleggen A ontwikkeld. Diplomahouders die niet aan die aanvullende eis hebben voldaan, hebben voor Leven geen geldig Wft-diploma meer. Zij kunnen dat diploma repareren door een nieuw Wft-examen te doen. Daarbij kan gebruik worden gemaakt van de CDFD-dispensatieregeling. Deze biedt exameninstellingen onder voorwaarden de mogelijkheid om op basis van een gelijkgesteld diploma (bijvoorbeeld het Assurantie B-diploma) dispensatie te verlenen voor bijvoorbeeld het tentamen Wft-Leven Algemeen van het Wft- Leven-diploma. In de praktijk betekent dit dat men alleen nog maar het tentamen Wft-Leven Beleggen van het Examen Wft-Leven moet behalen om in aanmerking te komen voor een volledig Wft- Leven-diploma. Vervolgens moet men PE volgen om het diploma geldig te houden. Reparatie via dispensatie is dus iets anders dan Permanente Educatie. Oplossingen voor toename terugboekingen Een groeiend aantal kantoren komt volgens Bureau D & O in de problemen door een oplopend aantal terugboekingen op in het verleden afgesloten verzekeringen. Dit geldt vooral voor kantoren die meer dan gemiddeld actief zijn in leven en hypotheken. Intermediairs die met een verhoogde terugboeking te maken hebben, zien zich geconfronteerd met de situatie dat de aanbieder de inkomsten uit nieuwe productie geheel of gedeeltelijk in rekening-courant verrekent met de terugboekingen die in dezelfde periode hebben plaatsgevonden. Kantoren die hiervoor in het verleden geen reservering hebben aangelegd, worden hierdoor vanzelfsprekend het hardst geraakt. Veel kantoren die hiervoor wel reserveringen hebben getroffen, hebben dat vaak in onvoldoende mate kunnen doen doordat de Belastingdienst geen evenredige reservering accepteert. Dit betekent in een groeiend aantal gevallen dat een levensvatbaar kantoor over onvoldoende inkomsten beschikt om de vaste lasten van het bedrijf te dragen. Bureau D & O draagt in haar vierde Recessie Nieuwsbrief twee mogelijke oplossingen aan voor dit probleem: 1. Overleg met de eigen accountant over verhoging van het percentage reserveringen onverdiende provisie. Fiscaal gezien mag een financieel dienstverlener het terugboekingsrisico niet voor 100 procent reserveren. De fiscus staat slechts een reservering toe in verband met het terugboekingsrisico voor een percentage dat reëel is. In de praktijk betekent dit vaak een percentage dat min of meer overeenkomt met het werkelijke historische terugboekingspercentage zoals dat zich bij de betreffende financieel dienstverlener voordoet. Gelet op de economische situatie lijkt het echter reëel om rekening te houden met een verhoging van het aantal terugboekingen. 2. Overleg met aanbieders over het moment van verrekening. De financieel dienstverlener erkent daarbij wel de schuld voor het terugboekingsrisico maar maakt afspraken met de aanbieder over het moment van verrekening. Er zou bijvoorbeeld afgesproken kunnen worden dat per maand maar een bepaald maximum in rekening-courant wordt verrekend. De intermediair die dit voorstelt, vindt hiervoor waarschijnlijk een gewillig oor bij de aanbieder. Immers, valt de intermediair om, dan draagt deze geen nieuwe productie meer aan én komen de verdere terugboekingen voor rekening van de aanbieder. nummer 3-12 februari

14 INTERVIEW David Furby woont met echtgenote en twee kinderen in Parijs aan de voet van de Arc de Triomphe, maar hij is, omdat hij trouwde met een Nederlandse vrouw, regelmatig in ons land te vinden, met name in Wassenaar. Furby werkte bij Lloyds bij Ockham Syndicate en kwam bij ACE terecht, toen de maatschappij dit syndicaat in 1996 overnam. In juli 2002 werd hij benoemd tot president van de ACE Tempest Re Groep, de wereldwijde herverzekeraar van ACE. Vanaf juli 2005 is hij de hoofdverantwoordelijke voor ACE Continentaal Europa. Ing. Ron Verhulsdonck (foto), gehuwd en vader van een dochter, volgde na het Atheneum de Hogere Zeevaartschool en was een half jaar leerling-stuurman op de grote handelsvaart. Daarna zocht hij de vaste wal weer op, waar hij HTS Economische Bedrijfstechnieken deed en vervolgens in dienst trad van Hudig-Langeveldt (het tegenwoordige Aon) als trainee. Hij klom bij de makelaar op tot risk engineer en stapte over naar Royal Insurance Global, die multinationale bedrijven vooral tegen brand verzekerde. Na de fusie met Sun Alliance werd hij verantwoordelijk voor de key accounts. In februari 2001 maakte hij zijn entree bij ACE, die toen, na de overname in 1999 van de property and casualty afdelingen van Cigna, in een opbouwfase verkeerde. Nu geeft hij als countrymanager leiding aan de Beneluxkantoren in Rotterdam, Antwerpen en Brussel van ACE European Group Limited. Zijn hobby? Dat is echt het vak. We werken in een heel interessante branche. David Furby en Ron Verhulsdonck (ACE): Dramatische verandering in verzekeringslandschap 14 nummer 3-12 februari 2009

15 INTERVIEW De waarheid die aan Heinrich Heine wordt toegeschreven, namelijk dat in Nederland alles vijftig jaar later gebeurt, gaat in elk geval niet op voor trends in de verzekeringswereld. Een wereldwijde verzekeraar als ACE ziet dat in Nederland al vóór de kredietcrisis de productie stagneerde. Dat komt door de bijzonder open markt in ons land en door wat David Furby de broker s power noemt. Makelaars probeerden wat prijs betreft het onderste uit de kan te halen. Omdat onze maatschappij geen onverantwoorde kortingen verstrekt, kregen andere risicodragers vaak de voorkeur. Ook verdween er omzet naar buitenlandse markten. De makelaars kunnen immers net zo makkelijk terecht in Rotterdam, als in Londen of New York. Natuurlijk is het frustrerend om op die manier handel te moeten verliezen, maar door de rampen in 2008 en de gevolgen van de crisis keert de wal nu het schip. En daar kan Nederland als een van de eerste landen van profiteren. Nu al zie je dat we daar weer groeien. Klanten stellen niet de prijs, maar hun belang centraal. Niet de kortingen spelen de hoofdrol, maar het antwoord op de vraag of de verzekeraar aan hun wensen en belangen kan voldoen. Het is onwerkelijk rustig in La Défense, zeg maar de City van Parijs. Vorig jaar moest je nog tijdens werkuren in ganzenpas tussen de verzekeraars en bankiers je weg zoeken en in een restaurant in de rij staan voor een tafeltje. Nu wenken de obers je naar binnen, waar je op je gemak het beste tafeltje kunt uitzoeken. Het is duidelijk: de kredietcrisis is geen papieren probleem. Ook de in de Franse hoofdstad gevestigde financials zuchten onder economische malaise. Van hard naar zacht In een van de kantoortorens in de Parijse zakenwijk praten we over de gevolgen van de crisis binnen de mondiale verzekeringsmarkt met David Furby, president van ACE Continentaal Europa en Ron Verhulsdonck, manager van ACE Benelux. Zij voorzien een dramatische verandering van het verzekeringslandschap in 2009 en het jaar daarop. We hebben na 11 september 2001 een duidelijk omslagpunt waargenomen, zegt David Furby. Na de aanslagen in de Verenigde Staten veranderde de zachte markt heel snel in een harde. De capaciteit liep terug, (her)verzekeraars verhoogden drastisch hun premies en de voorwaarden werden aangescherpt. Aan die golfbeweging kwam in een einde. Opnieuw werd de markt zachter, doordat er nieuw kapitaal toestroomde en sommige verzekeraars door prijsverlaging marktaandeel probeerden te verwerven. Een wereldwijde tendens, die ook goed voelbaar was in Europa. Ron Verhulsdonck: We merkten de afgelopen jaren dat er weer sprake was van concurrentie op prijs, vooral de laatste vierentwintig maanden was dat het geval. Je had meer moeite om in de race te blijven als je niet meedeed met het geven van kortingen. We zijn daar overigens niet voor gezwicht, hetgeen we wel gemerkt hebben aan de omzetkant, maar mede daardoor hebben we ook onder de huidige omstandigheden een gezond bedrijf. Dat is helemaal in lijn met de strategie die ACE wereldwijd toepast, beaamt Furby. We zijn er om de continuïteit van onze klanten te waarborgen. Dat kan natuurlijk alleen, wanneer je in staat bent een risico goed in te schatten en daar een adequate premie voor te vragen. Verzekeraars kunnen op verschillende manieren berekenen wat hun totale risico is voor mogelijke, grote rampscenario s en welke buffer ze daarvoor moeten aanhouden. Verhulsdonck: Je kunt jezelf bijvoorbeeld als het ware rijk rekenen door uit te gaan van evenementen die zich maar eens in de honderd jaar voordoen, in plaats van ernstiger rampen die eens in de duizend jaar plaatsvinden. Wij houden er een meer behoudende vorm van risk management op na en hanteren daarvoor als het ware meer negatieve scenario s. Daardoor weten we zeker dat, als een door ons verzekerd evenement zich daadwerkelijk voordoet, we de schade kunnen betalen zonder zelf in financiële problemen te komen. Daarbij past ook een vrij conservatief beleggingsbeleid, vult David Furby aan. Ons vak is het om verzekeringsrisico s te beoordelen en te accepteren, daar zijn we goed in. Andere financiële risico s moeten daarbij niet in de weg zitten. Dankzij die bedrijfsfilosofie hebben we nauwelijks subprimeproducten in onze portefeuille. We proberen dergelijke beleggingsrisico s zoveel mogelijk te minimaliseren. Bescherming Sommige andere verzekeraars hebben daar duidelijk een andere mening over en ondervinden daar nu de weerslag van. Vindt Furby dat zij onverantwoord gehandeld hebben? Hij laat zich daar niet over uit. Ik kan niet praten over de bedrijfsvoering van andere maatschappijen. Wij zijn van mening dat de verantwoording die wij als verzekeringsbedrijf op ons genomen hebben bepaalde risicovolle activiteiten hoort uit te sluiten. We beloven om bescherming te bieden. Dat geldt ten opzichte van onze klanten, maar evenzeer ook voor de mensen die wereldwijd bij ons werken. Dat betekent in de eerste plaats dat onze balans en resultatenrekening gezond moeten blijven. Dat is alleen mogelijk met een gezonde beleggingsstrategie en door het in rekening brengen van een verantwoord gecalculeerde premie. Natuurlijk vinden we ook bij ACE dat we niet moeten stilstaan, maar dat is iets anders dan het agressief inzetten op groei Hoe verklaar je dan, dat sommige verzekeraars altijd maar bereid blijken hun premie naar beneden bij te stellen? Furby haalt zijn schouders op en mompelt zich daar niet goed in te kunnen verplaatsen. Misschien kijken ze meer naar hun marktaandeel dan naar de risico s die ze in portefeuille krijgen, probeert hij. nummer 3-12 februari

16 INTERVIEW CEO van ACE) erop dat alleen het operationele resultaat telt. Wat dat betreft zijn onze uitgangspunten altijd dezelfde gebleven, zowel in tijden van stijgende als dalende beurskoersen. 2008: rampjaar Dat dit beleid vruchten afwerpt, blijkt wel uit het feit dat ook in het rampjaar 2008 de combined ratio onder de 90 procent lag. Door alle publiciteit die de kredietcrisis opeist, wordt relatief weinig aandacht besteed aan het feit dat in 2008 veel rampen plaatsvonden, memoreert David Furby. Dat jaar was voor verzekeraars een van de slechtste jaren ooit. Wereldwijd keerden verzekeraars 45 miljard dollar uit aan schade ten gevolge van orkanen, aardbevingen en andere natuurrampen. Munich Re noemde 2008 een van de meest verwoestende jaren. Daardoor kwamen de resultaten van bepaalde verzekeringsmaatschappijen al bijzonder onder druk. Hierdoor, en ook door de afschrijvingen op hun investeringen, zijn sommige verzekeraars in de rode cijfers beland. We hebben dan ook de gevolgen van 2008, het op drie na grootste rampjaar in de geschiedenis, achter de rug Deze bedrijven moeten, om de solvabiliteit op orde te krijgen, kapitaal aantrekken, gaat Verhulsdonck verder en als het ze dat al lukt, is krediet nu heel duur. Dat betekent aan de andere kant, dat als je, zoals wij, het jaar met winst hebt afgesloten, je daar dubbel van profiteert. Nu waarderen klanten ons daarvoor. We krijgen te horen dat ze respect hebben voor onze consistentie. En misschien hadden ze dat gevoel al eerder zonder het expliciet te tonen, vermoedt hij. Want het feit dat we gedurende het laatste verlengingsseizoen geen kortingen meer gaven, heeft uiteindelijk tot maar weinig verlies van klanten geleid. David Furby: Door alle publiciteit die de kredietcrisis opeist, wordt relatief weinig aandacht besteed aan het feit dat in 2008 veel rampen plaatsvonden. Je ziet bij sommige verzekeraars de drang om sterk te groeien, constateert Ron Verhulsdonck. Natuurlijk vinden we ook bij ACE dat we niet moeten stilstaan, maar dat is wat anders dan het agressief inzetten op groei. Productieverhoging is mooi, maar dan moet de tijd er wel gunstig voor zijn. En dat is niet het geval als het premieniveau geen marge meer toelaat. We willen graag meer zaken doen, maar dan alleen op een gezonde basis. Wij geloven in een combined ratio onder 100 procent. Furby en Verhulsdonck zeggen het onbegrijpelijk te vinden dat sommige partijen tevreden zijn met een ratio die daarboven ligt. Ze spreken dan zelfs van een bevredigend resultaat, zeggen ze vol onbegrip. We hebben het dan over een tijd, dat de beleggingsopbrengsten de tegenvallende operationele resultaten meer dan goed maakten. Ook toen hamerde Evan Greenberg (Chairman en Zwakken worden zwakker Wat gaan we zien als straks de stofwolken van de crisis zijn opgetrokken? David Furby heeft geen seconde bedenktijd nodig: Dat de sterken sterker en de zwakke partijen zwakker zijn geworden. We hebben dan ook de gevolgen van 2008, het op drie na grootste rampjaar in de geschiedenis, achter de rug. Wanneer er een einde komt aan de economische teruggang laat zich nu nog niet voorspellen. Maar vast staat wel, dat alleen de bedrijven met een gezond eigen vermogen deze klap op een gezonde manier kunnen overleven. Ik ga ervan uit dat sommige partijen van de markt verdwijnen. Ook ligt het voor de hand dat alle marktpartijen hun les hebben geleerd. Dat betekent in de eerste plaats dat verzekeraars en makelaars echt naar de inhoud kijken. Dan staat niet meer de prijs voorop, maar het werkelijke belang van de klant, namelijk dat zijn risico s op een verantwoorde manier zijn afgedekt. Ook zal er meer gelet worden op leveringsbetrouwbaarheid. Risk managers en makelaars namen als vanzelfsprekend aan dat risicodragers tot in lengte van jaren in staat waren hun verplichtingen na te komen. Die vanzelfsprekendheid is er niet meer, aldus Furby. Dat betekent dat je niet kunt vol- 16 nummer 3-12 februari 2009

17 INTERVIEW staan met te kijken naar premie en voorwaarden, maar ook naar de financiële situatie van de verzekeraar. Voor sommige partijen is dat nieuw. Hij wijst in dat kader ook naar de Enterprise risk management rating van Standard & Poors. Een belangrijke indicatie over hoe een verzekeraar zijn bedrijf managed en met zijn eigen operationele risico s omgaat. Niet alle bedrijven hebben zo n rating. ACE heeft die wel. We hebben de kwalificatie strong, zegt Verhulsdonck, en daar ben ik best trots op, want zoals David zegt, gaan kwaliteit en leveringsbetrouwbaarheid een steeds belangrijker rol in de selectie spelen. Dat merken we nu al. Bedrijven belonen ons voor de soliditeit door nieuwe zaken aan te brengen. Trouwens, en dat vind ik in de huidige tijd bijzonder, heeft Standard & Poors de outlook voor de A+ Financial strength rating van ACE verhoogd van stabiel naar positief. Waar andere naar beneden worden bijgesteld, maken wij dus kans op een nog betere rating en dat verschil is erg belangrijk. Bodem zachte markt bereikt Er komt dus nu een einde aan de zachte markt? Je kunt nooit echt bepalen of je de bodem bereikt hebt. Ik denk wel dat we nu zover zijn, zegt Verhulsdonck. Anders is dat moment erg nabij. Dat ligt ook voor de hand, omdat er minder kapitaal is en de tekencapaciteit dus minder wordt. Het aantal verzekeraars dat in staat is zware risico s te accepteren, loopt steeds verder terug en zoals we eerder zagen is het steeds moeilijker geworden om daarvoor het benodigde kapitaal aan te trekken. Een ontwikkeling waar David Furby niet rouwig om kan zijn. Het maakt duidelijk dat partijen niet op verkeerde gronden met elkaar moeten concurreren. Dat het verwerven van marktaandelen en het wegzetten van aan jou toevertrouwde premiestromen op een solide basis moeten plaatsvinden. Of om het korter te zeggen: dat continuïteit alleen gewaarborgd kan worden door kwaliteit en het handhaven van ouderwetse, degelijke principes. Deze ontwikkeling doet een groot beroep op de transparantie. Klanten gaan steeds meer vragen stellen, is de ervaring van Ron Verhulsdonck. Die hebben niet alleen betrekking op de voorwaarden. Maar ik krijg ze ook in de trant van: hoe staan jullie er financieel voor, mag ik wat cijfers zien, hoe houd je je kapitaal in stand. En eigenlijk is het antwoord daarop heel eenvoudig: we doen waar we goed in zijn en we doen niet waarvoor we niet zijn opgericht. Jan Aikens Ervaar zelf het gemak van de Kluwer e-studies Studeren waar en wanneer u maar wilt. Velen gingen u reeds voor! Het onderwerp Verzuim en Inkomen kent vele aspecten die het vaak lastig maken om een juist advies te geven. Zo haken de private verzekeringsoplossingen in op de sociale wetgeving. Wat moet er geregeld zijn, wat kan en op welke wijze? Met de e-studie Verzuim en Inkomen worden alle onderdelen voor u op een rij gezet en uitgebreid behandeld (inclusief praktijkvoorbeelden). Deze e-studie is ontwikkeld in samenspraak met de Goudse verzekeringen. Wat leert u? Na deelname kent u de samenhang tussen wet- en regelgeving, marktwerking en de diverse verzekeringsoplossingen. U kunt klanten gericht adviseren op het gebied van Verzuim en Inkomen. Het risico van ziekte van de werknemer heeft altijd de werknemer als lijdend voorwerp (hij wordt ziek en hij moet gere-integreerd worden). De risico s van werkgever en werknemer zijn geheel anders. Daarom is de onderverdeling gemaakt in werkgeversadvisering en werknemersadvisering. Studievorm Deze e-studie volgt u waar en wanneer u maar wilt, eenvoudig via uw eigen pc. Modules Werkgeversadvisering Werknemersadvisering Advisering DGA/Zelfstandige NIEUW In samenwerking met Voor meer informatie: nummer 3-12 februari

18 PFP Leegstandwet biedt uitkomst De Leegstandwet biedt de mogelijkheid om koopwoningen in afwachting van verkoop tijdelijk te verhuren. Dat zegt minister Van der Laan van Wonen, Wijken en Integratie op vragen van de PvdA-Kamerleden Tang en Depla over de onmogelijkheid om een met een hypotheek bezwaard huis te verhuren. De Kamerleden zoeken naar een oplossing voor consumenten die een nieuw huis hebben gekocht maar door de crisis op de woningmarkt hun oude woning niet op tijd hebben kunnen verkopen, met onvoorziene en soms langdurige dubbele lasten tot gevolg. In de meeste hypotheekovereenkomsten is echter de voorwaarde opgenomen dat de betreffende woning niet verhuurd mag worden, tenzij de geldverstrekker daar toestemming voor geeft. Geldverstrekkers zijn volgens de minister over het algemeen terughoudend met het verlenen van toestemming, omdat langdurige verhuur de executiewaarde en het executieproces van het onderpand beïnvloedt. Een verhuurde woning heeft meestal een lagere executiewaarde dan een leegstaand huis. Daarnaast kan verhuur van het onderpand een eventuele executie vertragen en kostbaarder maken. De verhuurder moet in de huurovereenkomst duidelijk vermelden dat het huur op grond van de Leegstandwet betreft. Het ontbreken van de huurbescherming bij verhuur op grond van de Leegstandwet zou volgens de minister voor banken aanleiding kunnen zijn om dergelijke verhuur toe te staan. Verhuur betekent voor de eigenaar van het pand verlies van hypotheekrenteaftrek en nadeel door de toepassing van de bijleenregeling. Vereniging Eigen Huis stelt daarom voor de Leegstandwet in dit verband uit te breiden met een behoud van hypotheekrenteaftrek. De huurinkomsten worden hierbij voor driekwart belast met inkomstenbelasting. Hiervoor dient de Wet IB slechts met de toevoeging van één lid bij een artikel te worden uitgebreid, aldus de VEH. Volgens Van der Laan kunnen mensen die een huis in de verkoop hebben, hun huis tijdelijk verhuren op grond van de Leegstandwet. Een groot deel van de huurbescherming geldt dan niet. Bij verkoop van het huis heeft de verhuurder een opzegtermijn van drie maanden. Het huis moet wel voor minimaal zes maanden worden verhuurd. De verhuurder moet als hij tijdelijk wil verhuren een vergunning aanvragen bij de gemeente. De gemeente kan de vergunning, afgegeven voor maximaal twee jaar, verlengen tot een periode van vijf jaar. Premie Beheer Pensioen Met het nieuwe Premie Beheer Pensioen biedt Avéro Achmea een beleggingspensioen op basis van beschikbare premies. De werknemer belegt via een zogeheten lifecyclesystematiek in fondsen met, naarmate de pensioendatum nadert, een afnemend beleggingsrisico. Ook afwijkende beleggingskeuzes blijven mogelijk voor werknemers als de werkgever opting out in zijn pensioencontract aanbiedt. Het product kent een premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid en biedt twee garantiefondsen. De eerste biedt continu garantie gedurende de opbouwfase, het tweede garantiefonds is meer gericht op garantie op de pensioendatum of bij dienstverlating (onder voorwaarden). Er is bij fi scale staffel 2 voor werknemers met partner automatisch een nabestaandenpensioen verzekerd. Bovendien is er voor iedere werknemer een wezenpensioen afgedekt. De keuzes in deze pensioenregeling worden in principe door de werkgever gemaakt en vastgelegd. Het intermediair kan deze gegevens vervolgens digitaal doorgeven. Hierdoor zijn er geen individuele werknemersformulieren nodig, wat de acceptatie en verwerking van de pensioencontracten versnelt. Minder pensioenpremie voor werkgevers Vanaf deze maand hanteert AEGON bij het afsluiten van haar mkb-pensioenproducten lagere administratiekosten en betalen werkgevers minder premie per deelnemer. Het gaat hierbij om de producten MKB Groei Pensioen, Solide Pensioen, Garant Pensioen en Klik en klaar Pensioen. De tariefverlaging geldt voor nieuwe contracten en met terugwerkende kracht ook voor contracten die per 1 januari 2009 zijn afgesloten of verlengd. Alle contracten krijgen 25 procent korting op de premies voor de arbeidsongeschiktheidsrisico s (premievrijstelling en WIA-excedent). De korting op de administratiekosten geldt bij contracten met een premievolume tussen en euro (tot euro 2 procentpunt korting, daarboven 1,5 procentpunt), met een gemiddelde premie per deelnemer van ten minste 2000 euro en een contractduur van tien jaar. 18 nummer 3-12 februari 2009

19 PFP Stijging eigenwoningforfait Tot en met 2008 zat er een maximum aan de hoogte van het eigenwoningforfait. Met ingang van 2009 is er geen maximum meer. Hierdoor kan het bedrag van het eigenwoningforfait veel hoger zijn dan in De belastingaftrek wordt daardoor lager. Het eigenwoningforfait is het voordeel uit eigen woning dat de eigenwoningbezitter tot zijn inkomen moet rekenen. De berekening gebeurt door de WOZ-waarde te vermenigvuldigen met een bepaald percentage. Het eigenwoningforfait over 2008 is gemaximeerd tot 9300 euro. Het forfait loopt op naarmate de WOZ-waarde van de woning hoger is, maar dit stopt bij een WOZ-waarde van euro. Dan is het maximum bereikt. In 2009 wordt het maximum dus afgeschaft, zodat het forfait verder oploopt als de WOZ-waarde hoger is dan euro. Jaren 2010 tot en met 2016 Vanaf 2010 is er het plan om stapsgewijs het eigenwoningforfait voor een woningwaarde boven de 1 miljoen euro te verhogen. Deze verhoging zal in zeven gelijke stappen gaan in de jaren 2010 tot en met 2016, zodat in dat laatste jaar voor een woning boven 1 miljoen euro een eigenwoningforfait geldt van 2,35 procent. Oorspronkelijk was voorgesteld dit percentage al in 2009 in te voeren. Privéonttrekking voor winstgenieters Deze wijzigingen worden ook doorgevoerd in de regeling voor privéonttrekking voor winstgenieters en in de drempel voor de kostenaftrek voor monumentenpanden. Hierbij geldt echter niet de gebruikelijke systematiek in de verhouding tussen de percentages in de verschillende regelingen. Voor beide regelingen wordt steeds hetzelfde maximumpercentage gehanteerd als voor het eigenwoningforfait. Voor de privéonttrekking eigen woning bij winstgenieters en voor de berekening van de drempel voor de kostenaftrek voor monumentenpanden geldt een minimumbedrag van 100 euro bij een woningwaarde tot euro. Dit minimum komt in 2009 eveneens te vervallen. Dit heeft overigens weinig om het lijf, omdat woningen met een WOZwaarde onder euro nauwelijks voorkomen. Aon UPO-handleiding Aon Consulting roept om niet blind te varen op het Uniform Pensioenoverzicht (UPO). Volgens het bedrijf roept het overzicht in de praktijk veel vragen op, wordt onduidelijke informatie gegeven en worden er nogal eens foute gegevens vermeld. Ook worden persoonlijke elementen die de uiteindelijke pensioenuitkering beïnvloeden, zoals een echtscheiding, vaak onterecht genegeerd. Aon ziet overzichten voorbij komen waarbij het bedrag dat op het UPO vermeld staat, driemaal zo hoog is als het bedrag waar de werknemer feitelijk recht op heeft. Om HR-, fi nancieel managers en (ex)werknemers te helpen bij het controleren van het UPO stelt Aon Consulting een UPO-handleiding beschikbaar. Het document geeft middels een aantal uitgewerkte punten aan waar de werkgever of werknemer extra op moet letten als het UPO op de deurmat valt. Hypotheekadviseurs verdeeld Van de 475 intermediaire relaties die Cardif de vraag stelde wat verwacht u dit jaar van uw hypotheekportefeuille? antwoordde 20 procent meer hypotheken af te zullen sluiten dan in het afgelopen jaar. 27 procent verwacht op minimaal evenveel hypotheken uit te komen en 40 procent rekent erop dat het aantal hypotheken volgend jaar zal dalen. De overige 13 procent heeft geen idee welke kant het uit zal gaan met de afzet van hypotheken in het eigen kantoor. IFRS-oplossing Zwitserleven Zwitserleven heeft het Privilege BedrijfsPensioen uitgebreid met de mogelijkheid dat de pensioenvoorziening vrij is van de verslagleggingregels in het kader van IFRS. Het Privilege BedrijfsPensioen is een collectieve pensioenverzekering met gegarandeerde uitkeringen. Met de IFRS-oplossing kan de werkgever een middelloonregeling aanbieden en toch gevrijwaard zijn van extra administratieve rompslomp, onwenselijke schommelingen op de balans van de onderneming en extra kosten in verband met extra berekeningen voor de jaarrekening. De IFRS-oplossing van Zwitserleven is mogelijk bij een middelloonregeling met een jaarpremie vanaf euro. De werkgever verzekert zich tegen tekorten bij uitgaande waardeoverdrachten. Voor dit risico brengt Zwitserleven een risicopremie in rekening. Deze premie komt niet bovenop de pensioenpremie, maar wordt gefinancierd uit de overschotten bij uitgaande waardeoverdracht. Ook heeft de werkgever de mogelijkheid om bij aanvang zelf een bijdrage te storten waardoor het risico op tekorten door waardeoverdracht lager wordt. Zwitserleven geeft dit voordeel aan de werkgever in de vorm van een lagere risicopremie. Voor de IFRS-oplossing brengt de maatschappij naast de risicopremie geen aanvullende kosten in rekening. nummer 3-12 februari

20 JURISPRUDENTIE Het dienstverleningsdocument: Veel meer dan alleen een informatiedocument?! Voor een consument is het vaak niet duidelijk of de assurantieadviseur nu in zijn belang handelt of dat de adviseur een verlengstuk is van de aanbieder van een financieel product. In het verleden was dit zeker het geval. Als een adviseur werd ingeschakeld door een consument, werd er doorgaans geen overeenkomst gesloten, waarin uiteen werd gezet wat de assurantieadviseur voor de consument deed en welke beloning hij van de consument ontving voor die werkzaamheden. Sterker, de gangbare praktijk was dat de consument de adviseur niet rechtstreeks betaalde. De assurantieadviseur ontving een provisie van de aanbieder; de klant betaalde zelf niets. De klant kon het gevoel hebben dat er sprake was van gratis dienstverlening, hoewel hij eigenlijk wel beter wist. Verzorgd door: mr. S.Y.Th. Meijer, advocaat bij Nauta Dutilh N.V. In de afgelopen jaren zijn al maatregelen genomen om beter inzichtelijk te maken wat de assurantieadviseur nu doet, voor wie en op welke wijze hij wordt beloond. In de Dienstenwijzer werd inhoud gegeven aan deze verplichting en werd uiteengezet wat de relatie was van de adviseur met de aanbieder van het financiële product en de wijze waarop er werd beloond (art. 4:72, 73 Wft). Nu is het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft (Bgfo) aangepast om de transparantie op het punt van de beloning verder te vergroten. Eén van de volgende stappen die in dit proces van beloningstransparantie wordt gezet, is de introductie van het dienstverleningsdocument (art. 149b Bgfo). In het dienstverleningsdocument wordt inzichtelijk wat de financiële dienstverlener kan doen voor de klant en op welke wijze hij voor deze diensten wordt beloond. Vanaf 1 juli 2009 moeten adviseurs en bemiddelaars (hierna: (assurantie)adviseur of dienstverlener) een dienstverleningsdocument aan de consument verstrekken. In dit dienstverleningsdocument wordt aangegeven wat de adviseur voor de consument doet en wat dit de consument kost. Onduidelijkheid op dit punt wordt dus weggenomen. In deze bijdrage staat het dienstverleningsdocument centraal. In het bijzonder wordt ingegaan op de vraag wat de juridische status van het dienstverleningsdocument nu is. Is het louter een informatiedocument, zoals in de toelichting bij het Bgfo wordt gesteld, of is het toch meer dan een informatiedocument?! Inhoud dienstverleningsdocument Het dienstverleningsdocument geeft informatie aan de consument over: de aard en de reikwijdte van zijn dienstverlening; én de verschillende wijzen van zijn beloning. Anders gezegd: in het dienstverleningsdocument wordt inzichtelijk wat de financiële dienstverlener kan doen voor de klant en op welke wijze hij voor deze diensten wordt beloond. Behalve dat een overzicht moet worden gegeven van de diensten die de assurantieadviseur verricht, moet ook worden aangegeven voor welke productsoorten hij op welke wijze wordt beloond. De dienstverlener heeft hierbij verschillende keuzes. De eerste mogelijkheid is dat hij ervoor kiest om zijn diensten te verlenen op basis van een van de aanbieder- en productonafhankelijke beloning. Hiervan is sprake als de assurantieadviseur op basis van een uurtarief zijn diensten aanbiedt (de feevariant). De tweede mogelijkheid is dat de dienstverlener voor door hem gedefinieerde vormen van dienstverlening een vast bedrag in rekening brengt of een percentage van bijvoorbeeld een te verstrekken hypothecair krediet. Tot slot bestaat de mogelijkheid om op basis van een 20 nummer 3-12 februari 2009