Economische ambities Samen vernieuwen (samenvatting)

Transcriptie

1 Economische ambities Samen vernieuwen (samenvatting) Oss, januari

2 De Osse economie naar een hoger plan Inhoudsopgave: Samen vernieuwen 2 Ontwikkelen en maken 4 Aanpakken, verbeteren en verkopen samenwerken! 6 Wat gaan we de komende vijf jaar doen? 8 Colofon 11 Samen vernieuwen Leeswaarschuwing! Let op: deze samenvatting telt ruim 1700 woorden. Een geoefende lezer leest ruim 250 woorden per minuut. Je loopt het risico dat je na zeven minuten lezen (en misschien nog één goed gesprek met een Osse ondernemer) een onomkeerbare stap zet. Je beseft zo meteen dat de Osse economie organisch gegroeid is op een vruchtbare groene rivieroever en dat die groei gewoon doorgaat, omdat Oss nooit gestopt is met samenwerken en innoveren. Je krijgt de drang om mee te gaan doen. Bijvoorbeeld met ondernemers en onderwijs samen opleidingen ontwikkelen die de beste vaklieden afleveren. Je loopt het risico dat je samen met anderen een nieuw product of nieuwe dienst op de markt gaat brengen. Of dat je je in Oss wilt vestigen, omdat je beseft hoe prettig het is om te kunnen kiezen tussen transport over snelwegen, haven of spoor. Of omdat je met jouw specifieke kennis een brug kunt slaan tussen agrifood en life sciences. Je zou de eerste niet zijn die dat vanuit Oss doet! Oss, januari 2014 Economie is de basis van een goede samenleving. Als deze op orde is, bloeien de bedrijven en is er voldoende werkgelegenheid. Dat verbetert het leefklimaat: er is geld voor wonen en recreëren, voor zorg en ondersteuning, voor verenigingen, voor sport en cultuur, wijken, natuur en heel veel andere zaken die we koesteren in onze gemeente Osse bedrijven zijn de motor van onze economie. Ondernemers en werknemers vergroten de Osse welvaart, samen met onderwijs en overheid. Ieder speelt zijn eigen rol. Bedrijven ontwikkelen producten en diensten en zorgen voor banen en opdrachten voor andere bedrijven. Het onderwijs zorgt voor goed opgeleide werknemers. De gemeente denkt mee en zorgt dat bedrijven binnen de spelregels alle ruimte krijgen om te ondernemen. Osse ondernemers en werknemers beschikken over de daadkracht en flexibiliteit om met veranderingen om te gaan. Om een goede balans te vinden tussen geld verdienen en tegelijk zuinig zijn op mensen en de aarde. Ook nu zien we uitdagingen en kansen. De inzet is gericht op twee belangrijke zaken: Een goed klimaat voor bedrijven om te ondernemen en voor werknemers om te werken. Een gezonde arbeidsmarkt en werkgelegenheid voor de inwoners uit Oss en de regio. Als bedrijven goed samenwerken, met elkaar en met onderwijs en overheid, blijven ze zich ontwikkelen. Samen kunnen we het succes vasthouden en uitbouwen. Osse bedrijven, onderwijs en overheid nemen daarom ook actief deel in heel veel netwerken, rond Oss, maar ook landelijk en internationaal. We geloven dat 2

3 daar veel kansen liggen: inspiratie, klanten, innovatie en uiteindelijk dus ook onze gezonde en evenwichtige economie. De komende jaren pakken we de kans om Oss gezamenlijk nog meer te profileren. We hebben daarbij één grote uitdaging: hoe kunnen we als ondernemers, onderwijs en overheid samen vernieuwen, samen ondernemen? Om te doen waar we goed in zijn, moeten we uit onze rol durven stappen, een ander aanvullen, ons verplaatsen in de mogelijkheden van de ander. Samen slaan we, naar goed Oss gebruik, de handen ineen en versterken we onze netwerken. We stropen de mouwen op en gaan, zoals altijd, gewoon stevig aan de slag. Namens ondernemers, onderwijs en overheid in Oss, Jos van den Hurk Osse Industriële Kring (OIK) Helmiek Herberts Toekomst in Bedrijven Oss (Tibo) Wil Princen Ondernemers, onderwijs en overheid (3O) Jan Rijkers - Het Hooghuis Peer van Summeren - ROC De Leijgraaf Jan van Loon - Gemeente Oss 3

4 Organische groei Om te weten waar je goed in bent, moet je je verleden kennen. In Oss betekent dat: de organische groei van een landbouwsamenleving naar export, industrie tot aan de geavanceerde life sciences, agrifood en logistiek op de wereldmarkt van vandaag. In enkele kaders schetsen we de wortels van het Osse economische klimaat: samenwerken, een creatieve blik en kansen pakken. We hopen dat de Osse ondernemers, professionals, ambtenaren en anderen deze verhalen aanvullen en doorgeven. De Kracht van Oss Ontwikkelen & maken Het rijke industriële verleden van Oss ontstond uit de internationale handel in vee en boter. Oss maakte goed gebruik van de ligging bij de Maas en de graslanden om de stad. Eind negentiende eeuw ontstond rondom de slachterijen een grote industrie. Alles van varken en rund werd verwerkt tot een verkoopbaar product. De slachterijen leverden ook de grondstoffen voor de farmaceutische industrie. De snel groeiende industrie had bedrijfsmachines en gebouwen nodig, en verpakkingsmateriaal, drukwerk, vervoer, gebouwen en nog veel meer. Vanuit die traditie zijn de Osse ondernemingen uitgegroeid tot internationaal opererende bedrijven en kreeg Oss prominente bedrijven in de metaal- & elektrotechniek, de logistiek, de grafische & verpakkingsindustrie en een sterke regionale bouwsector. Ook de productie door MSD en Aspen van medicijnen en de grondstoffen voor de farmacie, is een voorbeeld van maakindustrie in Oss. De industrie is goed voor ruim een kwart van alle Osse banen. Onze ambitie is dat Osse maakbedrijven steeds weer vernieuwende technologieën en concepten weten te ontwikkelen en op de markt te brengen. Oss blijft één van de industriële ontwikkel- en maakcentra van Brabant en Nederland. 4

5 De Osse economie rust op de ontwikkel- en maakindustrie met als pijlers life sciences, logistiek, agrifood. Nog altijd ontstaan in Oss talloze nieuwe innovaties, startende bedrijven en bedrijven die zichzelf of hun diensten en producten verder ontwikkelen. De bedrijven reageren al sinds jaar en dag op elkaar en ze blijven dat doen. Niet alleen binnen een sector, maar steeds meer binnen een keten van bedrijfsactiviteiten. Een gezonde economie kan alleen bloeien in een prettige samenleving. Dat wil zeggen: goede en goed bereikbare bedrijventerreinen, maar ook aantrekkelijke wijken, leefbare dorpen en een bloeiend vrijwilligers- en verenigingsleven. Een aantrekkelijk stadshart, én voorzieningen voor zorg, sport, gevarieerd onderwijs en cultuur. Een gemeente waarin mensen zich in kunnen zetten voor elkaar, zaken kunnen aanpakken. Ambities: Agrifood Onze agrifoodbedrijven vormen een sterk en toonaangevend cluster, dat prominent deelneemt in regionale en landelijke netwerken. Het cluster ziet en ontwikkelt verdienmogelijkheden in vraagstukken over gezonde voeding en schaarste van energie en grondstoffen. Life sciences - Oss wordt binnen Nederland herkend als een toonaangevend centrum voor de life sciences, naast Leiden en Chemelot. Logistiek Multimodaal Oss en de regio staan in de top van logistieke hotspots in Nederland. Via Oss bedient de Rotterdamse haven een groter deel van het Europese achterland. 5

6 Aanpakken, verbeteren en verkopen samenwerken! Succesvol smeersel De dorpen en stad aan de Maas die samen de gemeente Oss vormen, hebben altijd vruchtbaar gebruik gemaakt van de groene omgeving. Boeren produceerden voldoende melk en vlees om het te kunnen verkopen. Van de melk maakten ze goede boter. Deze is door handelaren letterlijk op ossenkarren door heel Europa verhandeld. Met de komst van de industrie groeide de bevolking en de vraag naar levensmiddelen. Boter werd schaars en duur. Twee Osse broers, de boterhandelaren Jurgens ontwikkelden het Franse procedé om uit olie een boterachtig smeersel te maken. Ze noemden deze innovatie margarine en brachten het over de hele wereld. Een andere Osse familie, Van den Bergh, ging ook met dat procedé aan de slag. Ze concurreerden hevig die eerste jaren, maar besloten later samen te gaan. Ze legden de grondslag voor de multinational Unilever. Zeg je Oss dan denk je: aanpakken. Ossenaren krijgen de dingen voor elkaar - en dat hoeft niet per se op de meest gangbare manier. Ze slaan de handen ineen en ze pakken door. Ze waren nooit bang om elkaar de waarheid te zeggen, om hun messen te slijpen, om te concurreren. Maar ook bereid om te overleggen, te inspireren en samen slimme dingen uit te knobbelen. Kijk eens even mee Het Osse netwerk is al eeuwenlang internationaal en succesvol. Vroeger sprak je van knokkers, voor d n duvel niet bang en saamhorig. Nu zeggen we zelfredzaam, drive en hands on. Oss is pragmatisch: als het werkt, is het goed. Kan het beter, bijvoorbeeld efficiënter of duurzamer, dan waren we dus nog niet klaar. Goede dingen maken en ze dan ook daadwerkelijk naar de markt brengen en steeds blijven verbeteren. Dat is Oss. Het bloeiende Osse verenigingsleven is er niet alleen voor sport, cultuur en ontspanning. Ook de ondernemers zoeken elkaar en de gemeente en het onderwijs regelmatig op. Bijvoorbeeld in de de Kracht van Oss. Een bundeling van krachten die aan de slag gingen om de economie van Oss op sterkte te houden. Maar er zijn meer samenwerkingen, zoals tussen ondernemers binnen een specifieke Oss cluster. Denk aan het Logistiek Platform Oss (LPO), Centrummanagement, Metaalkracht, Media, Printing & Packaging, Maasmeanders en bijvoorbeeld verenigingen voor jonge ondernemers. Deze netwerken gaan zich de komende jaren bewijzen. 6

7 Netwerken kunnen ook een fysieke plek hebben. Dome X, Pivot Park en Talentencampus Oss zijn hiervan Osse voorbeelden. Verwante bedrijven (al dan niet samen met onderwijsinstellingen) zoeken daar elkaars nabijheid op, om zo efficiënter te kunnen werken en om tot nieuwe product innovaties te komen. Oss maakt actief deel uit van de regio Noordoost Brabant, de AgriFood Capital. Ook hier zoeken ondernemers, onderwijs en overheid elkaar op. Voor het Osse bedrijfsleven liggen daar interessante contacten en kansen in bijvoorbeeld agrifood, gezondheid en logistiek; in technologie en toepassing van wetenschap. Als we ons gezamenlijk profileren, kunnen we een krachtige stem maken, die anders op de wereldmarkt niet gehoord zou worden. Inhoudelijk sluiten onze Osse pijlers aan bij de kenniscentra en netwerken om ons heen: agrifood met Food Valley in Wageningen, life sciences met Health Valley in Nijmegen, ontwikkel- en maakindustrie met Brainport in Eindhoven en Logistiek met Greenport in Venlo. Oss ligt middenin dat netwerk. En Logistiek is natuurlijk overal aanwezig waar geproduceerd wordt. In Oss kunnen we de kennis daadwerkelijk toepassen, in de praktijk verder ontwikkelen en succesvol op de markt brengen, ofwel valoriseren. We benutten die centrale ligging en onze hoogwaardige sectoren om Oss in Nederland te profileren. En met de andere regio s zetten we Nederland sterker op de wereldkaart. 7

8 Wat gaan we de komende vijf jaar doen? Het begon met één varken Een varken, dat tijdens een transport van de trein gevallen was, werd in Oss geslacht. Het vlees ging met een volgende trein mee. Het was in Engeland nog altijd van goede kwaliteit. Daarop besloten enkele veehandelaren om in Oss zelf te gaan slachten: transport van vlees was goedkoper dan van vee. En vlees bracht meer op. Zo ontstond de vleesindustrie van Oss, uit een ondernemer die van een vervelend ongeluk een kans maakte. Uit diezelfde vleesindustrie ontstond Organon. Saal van Zwanenberg, zoon van een industriële slachter, ontdekte dat je insuline kunt halen uit de organen die voor de vleesindustrie weinig waarde hadden. Zijn bedrijf Organon vond ook later de pil uit en legde de basis voor een bloeiende Osse farmacietak. We stimuleren en ondersteunen het Osse bedrijfsleven verder bij de vorming van lokale netwerken, die vervolgens de toon kunnen zetten in meer regionale en nationale netwerken. De Kracht van Oss is hierin een belangrijk netwerk. We promoten de kracht en dynamiek van het Osse bedrijfsleven via aansprekende en slimme marketing en acquisitie. We profileren het Osse life-sciencescluster samen met de bedrijven nog sterker en verbinden het met andere kenniscentra en instituten. Samen met het Logistieke Platform Oss ontwikkelen we de logistieke hotspot Oss door, we helpen het krachtig in de markt te zetten bij verladers. Ondernemerschap en innovatie onder het bedrijfsleven stimuleren we, in samenspraak met partijen als OndernemersLift plus. Zo willen we kleinere ondernemers een impuls geven om door te groeien. We geven het begrip circulaire economie in Oss handen en voeten, met als eerste mijlpaal een kwaliteitskeurmerk duurzaam produceren en distribueren. Samen met vastgoedeigenaren, centrummanagement en andere marktpartijen verscherpen we het toekomstbeeld op het Stadscentrum Oss. 8

9 De gemeente betrekt bedrijven, burgers en organisaties nauw bij het ontwikkelen van haar beleid. Zij beschikken over veel kennis en leveren een bijdrage aan de kwaliteit van het beleid en aan draagvlak. We bouwen het regionaal arbeidsmarktbeleid van NO-Brabant Werkt! verder uit en stimuleren dat Osse ondernemers zich eraan verbinden. De gemeente is actief in bestuurlijke en andere netwerken, van waaruit wij de Osse economische pijlers kunnen verbinden aan andere partijen, aan subsidies en andere middelen. Afsluiting Dit is geen actieplan, maar een visie die ondernemers, onderwijs en overheid op hoofdlijnen richting geeft. We werken aan bereikbaarheid, aan onderwijs dat op de vragen van bedrijven is afgestemd, aan duurzaamheid, profilering, internationalisering, innovatie en aan onze netwerken. Vanuit onze nieuwe en bestaande netwerken, op en naast de gebaande paden vernieuwen we de arbeidsmarkt, het ondernemersklimaat, de economie en dus de Osse leefomgeving. We gaan het gesprek aan, lokken kritiek uit, maken elkaar en onszelf enthousiast. En ondertussen veroveren onze producten de wereld. Ook de komende jaren. 9

10 Krachtig Stadscentrum voor stad en omgeving Het centrum van Oss heeft verschillende functies: wonen, werken, winkelen, cultuur, eten, uit gaan, de kermis bezoeken of de trein pakken. Al deze bezoekers en bewoners zorgen voor dynamiek en sfeer. Daarbij helpt een uitnodigende uitstraling van gebouwen en pleinen; aantrekkelijke winkels, horeca en evenementen. In de Visie Dynamisch Stadscentrum hebben we in 2010 een ruimtelijk beeld geschetst van het Osse centrum. Sindsdien is de detailhandel steeds meer onder druk komen te staan -in Oss, maar ook in de rest van Nederland. Winkelen via internet neemt nog steeds fors toe. Steeds meer winkeliers stoppen vanwege hun leeftijd en hebben moeite om opvolgers te vinden. De winkels en andere gebouwen in het centrum zijn in handen van ondernemers en investeerders, en van bewoners met vaak verschillende belangen. Vastgoedeigenaren, gemeente en andere marktpartijen gaan de komende jaren het toekomstbeeld op het Stadscentrum Oss verscherpen. Deze aanscherping gaat overigens niet alleen op voor de detailhandel, maar ook voor de kantorenlocaties. De gemeente investeert daarom de komende jaren in het centrum. Het centrummanagement is voor de gemeente een waardevolle gesprekspartner over deze ontwikkelingen. We maken samen het centrum van Oss weer een onderscheidende en inspirerende plek waar mensen graag komen. 10

11 Weg van de Toekomst De N329, de Weg van de Toekomst is een goed voorbeeld van samenwerking tussen overheden (gemeente en provincie) en met burgers en bedrijven. Tussen de Maas in het noorden, het spoor dwars door de stad en de snelwegen A50 en A59 (knooppunt Paalgraven) in het zuiden ligt ongeveer 500 hectare bedrijventerrein. Dagelijkse files op de N329 zorgden ervoor dat Oss onvoldoende bereikbaar was. Gemeente en provincie hebben deze weg verbreed, en met ongelijkvloerse kruisingen is de doorstroming ook verbeterd. In deze Weg van de Toekomst zijn ook de nieuwste technologieën verwerkt: de weg is CO2-neutraal aangelegd, een flowman zorgt voor een optimale doorstroming van het verkeer. Zonne-energie zorgt dat de N329 jaarlijks Kwh meer oplevert dan hij verbruikt. En ook belangrijk: omwonenden en bedrijven aan de N329 hebben meegedacht en zich de weg zo eigen gemaakt. Deze weg van de 21e eeuw is in september 2013 opgeleverd. Op deze manier blijven we de komende jaren werken. Colofon: Wij danken de volgende personen voor hun inbreng: Sven Baars, Peter Beckers, David van Dinther, Adriaan Ebergen, Jelle van Gangelen, Toine van Gils, Yvette Heijwegen, Lamber Hendriks, Fabian van der Horst, Jan ter Horst, Koos Jordaans, Peter Kauw, Gerard Konings, Harold van Kuppeveld, Hans van der Lee, Jack van Lieshout, Hans Looman, Eric Nooijen, Peter Plaisier, Eugene Princee, Rob Prins, Jan Rijkers, Roy Rouwhorst, Dominicus van Schaick, Rene Schueler, Tom Sijpestijn, Peer van Summeren, Alie Tigchelhoff, Frank Verhoeven, Jules de Vet, Ton de Vet, Marian Wagemakers, Miranda Wijnstekers en Jasper van Wordragen. Fons Ripken en Sven Maas (BRO) adviezen. 11 Gemeente Oss: Cindy Hagenstein, Fridthjof Leerdam, Leon van de Mortel, Ronald Kraus e.a. (tekstbijdragen). Eric Saras, Marieke Vossen en Willem van den Elzen (redactie). Chris Perreijn (fotografie) Willy van Gaal en Paul van Hoogstraten (vormgeving, opmaak en afwerking).

12 Economische ambities Samen vernieuwen 12