HERZIENING GRS ZEMST ONTWERP NOVEMBER 2015

Transcriptie

1 HERZIENING GRS ZEMST NOVEMBER 2015

2

3 Gemeente Zemst Herziening GRS Ontwerp Gemeente Zemst De Griet Zemst Grontmij Belgium NV Brussel, november 2015

4 Verantwoording Titel : Gemeente Zemst - Herziening GRS Subtitel : Ontwerp Projectnummer : Referentienummer : _04 Revisie : d Datum : November 2015 Auteur(s) : Gemeente Zemst Dienst ROS; Grontmij - Patrick Roothaer, Sil Goossens adres : patrick.roothaer@grontmij.be Gecontroleerd door : Paraaf gecontroleerd : Goedgekeurd door : Paraaf goedgekeurd : Contact : Grontmij Belgium NV Arenbergstraat 13, bus 1 B-1000 Brussel T info@grontmij.be

5 Gezien en voorlopig vastgesteld door de gemeenteraad in de vergadering De Secretaris Jocelyn Bruggeman Patrick Roothaer van 26 november 2015 Op bevel, Zegel van de gemeente Verantwoordelijk Ruimtelijk Planners De Voorzitter Bart Coopman Sil Goossens

6

7 DEEL 1A INFORMATIEF

8

9 Inhoudsopgave 1 Bestaande ruimtelijke structuur Macrostructuur: Zemst in noord-west Brabant Mesostructuur: het grondgebied van Zemst Recente structurele wijzigingen Geactualiseerde planningscontext Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos regio Zenne-Dijle-Pajottenland Het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen Provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen Gewestplan Halle Vilvoorde Asse Gemeentelijke bijzondere plannen van aanleg (BPA) Gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP) Overzicht relevante sectorale wetgeving Evaluatie van het bestaande GRS Algemeen Deelkern Zemst Deelkern Weerde Deelkern Hofstade Deelkern Elewijt Deelkern Eppegem Deelkern Zemst-Laar _04_deel1a, Revisie d Pagina 3 van 64

10 3.8 Open ruimte structuur Nederzettingsstructuur Ruimtelijk-economische structuur Toeristisch-recreatieve structuur Verkeers- en vervoersstructuur De aanvulling op het GRS Conclusie: focusbepaling herziening GRS _04_deel1a, Revisie d Pagina 4 van 64

11 1 Bestaande ruimtelijke structuur 1.1 Macrostructuur: Zemst in noord-west Brabant De gemeente ligt in de noordoostelijke hoek van het arrondissement Halle- Vilvoorde, tegen het arrondissement Leuven en de provincie Antwerpen aan. Zemst is gelegen ten zuiden van Mechelen tussen de oude kanalen Mechelen-Leuven en Brussel-Schelde. De gemeente ligt in een nagenoeg vlak en gaaf landschap 'Noord-Brabant' dat naar het noorden doorloopt tot aan het Waterland en de Rupel. Het behoort tot de stroomgebieden van Zenne en Dijle. Zemst ligt tussen de stedelijke gebieden van Mechelen en Vilvoorde - Brussel. Volgens H. Van der Haegen en M. Pattyn behoort Zemst tot de forensenwoonzones van zowel Mechelen als Brussel en richt de gemeente zich voor stedelijke functies op Mechelen 1. De verschillende goede verbindingen met beide steden (E 19, Brusselsesteenweg N 1 en Tervuursesteenweg N 227 en spoorlijn Antwerpen - Brussel) onderstrepen dit. 1 H. Van der Haegen en M. Pattyn, Stedelijke structuren en hiërarchie in België, Ruimtelijke Planning, 1983 aflevering 9, blz. 20 De ruimtelijke structuur van Zemst en omgeving wordt beïnvloed door de aanwezigheid van Zenne en Barebeek die beide in een wijde boog maar grosso-modo noord-zuid de gemeente doorstromen. Ook de kleinere beken lopen nagenoeg noord-zuid om dan loodrecht in de Zenne uit te monden. In het centrale deel van de gemeente bevinden zich naast de waterlopen nog een reeks zware infrastructuren die eveneens alle in noord-zuid richting gelegen zijn (E 19, N 1, N 227, spoorlijnen L 25 en L 27). Langsheen de kanalen en waterlopen in dit gebied van Noord-Brabant bevinden zich een reeks kleine kernen. Tisselt, Kapelle-op-den-Bos en Humbeek liggen bij het kanaal Rupel-Brussel. Heffen, Leest, Hombeek, Zemst, Weerde en Eppegem liggen bij de Zenne, en wel veelal op de plaatsen waar wegen naar Mechelen de rivier dwarsen. Hofstade, Elewijt en Perk liggen bij de Barebeek en Muizen bij de Dijle. Laar, Houtem en Schiplaken liggen als zeer kleine kernen in het midden tussen de waterlopen. Zemst bestaat uit de kernen Zemst, Weerde, Hofstade, Elewijt, Eppegem, de Laar en enkele gehuchten waarvan Zemst-Bos het belangrijkste is _04_deel1a, Revisie d Pagina 5 van 64

12 1.2 Mesostructuur: het grondgebied van Zemst De traditionele ruimtelijke structuur Centraal door de gemeente Zemst stroomt de Zenne. Het alluvium van deze rivier scheidt twee streken van elkaar: ten westen zandlemig Binnen- Vlaanderen, ten oosten zandig Binnen-Vlaanderen. Twee eeuwen geleden 2 was de Zennevallei ten zuiden van Eppegem een zeer brede strook van drassige hooilanden en hooiweiden en ten noorden ervan een gebied van afwisselend halfopen drassige hooilanden en hoger gelegen open akkercomplexen. Met andere woorden: ook voor de grote infrastructuurwerken was de Zennevallei in Zemst zeer verscheiden van uitzicht. De bewoning was in die tijd in en aan de rand van de vallei, ook op de opduiking van Weerde, zeer beperkt. De meeste kastelen bestonden reeds. Ook het gebied ten oosten van de Zenne kende een grote afwisseling: een open akkergebied ten noorden van de Barebeek in Hofstade, een halfgesloten tot gesloten landschap met hagen, omzoomde akkertjes, houtkanten en bomenrijen rond de Barebeek en in de omgeving van Elewijt, een volledig gesloten aangelegd boslandschap in en om Schiplaken, onderbroken door lanen met bomenrijen. Het gebied ten zuiden van Kattemeuterbos en Wormelaarbos was een open akkergebied zonder veel bebouwing maar met een aantal verspreide hoeves en kastelen. Ten noorden hiervan situeerde zich een compartimentenlandschap met afwisselend akkergebieden en bossen en met talrijke lokale wegen met vrij veel bebouwing (de straatgehuchten Laar, Spiltstraat). Aabeek, Laarbeek en Kesterbeek waren smalle door bomenrijen en houtkanten begeleide groene linten die de bossen in dit gebied aan mekaar rijgden. 2 Volgens de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris tussen 1775 en Kaartbladen 75 (2,4) en 92 (1,3). figuur 1: macrostructuur Bestaande ruimtelijke structuur _04_deel1a, Revisie d Pagina 6 van 64

13 1.2.2 Huidige structuurdragers Tijdens de voorbije veranderingen zijn een aantal elementen ongewijzigd gebleven. Zij zijn structuurbepalend geweest; de rest van de elementen heeft zich qua ordening aan deze structuurdragers geschakeld. De patronen van waterlopen, beplanting, wegen en bebouwing vertonen daardoor een zekere samenhang met elkaar. De kwaliteit van het landschap en de ruimte wordt bepaald door de mate van samenhang tussen deze patronen. Reliëf Water Zemst is relatief vlak: de hoogteligging van de hele gemeente schommelt tussen de 8 en 12 m-hoogtelijn, welke de loop van een aantal beken accentueert. Naar de Zennevallei toe is er een zacht reliëf. Hoger gelegen delen situeren zich in Zemst (Hoogstraat), rond kasteel Impel en op de opduiking van Weerde. Ophogingen aan de grens met Vilvoorde (Cargovil) en de zandwinning in Bos van Aa zijn recente reliëfwijzigingen. De Zenne, en de Leibeek, en de Barebeek behoren tot het stroomgebied van de Dijle en zijn belangrijke structurerende elementen, centraal in de gemeente. De belangrijkste beken vertonen net als de Zenne een zuid-noord verloop, om naar het noorden toe zacht af te buigen naar het oosten, waar ze uitmonden in de Zenne of de Dijle. De uitgegraven plassen zijn niet valleibegeleidend; ze situeren zich op de zandige of zandlemige opduikingen. De kanalen worden niet bepaald door natuurlijke grenzen _04_deel1a, Revisie d Pagina 7 van 64

14 Beplantingspatroon Bebouwingspatroon Bestaande ruimtelijke structuur De bossen in de omgeving van kasteel Releghem en 't Steen, langs de Leibeek in Zemst en het Broek accentueren de Zenne-, en Barebeekvalleien. Het Kattemeuterbos, Kollintenbos en Wormelaarbos zijn geënt op de Laar-, Kester- en Molenbeek. De naaldbossen van Hofstade en Schiplaken zijn aangelegd op de zandige gronden in het oosten van de gemeente. Kasteelparken liggen vaak op de rand van de Zennevallei. De bebouwing concentreert zich in zes kernen: drie kernen aan de rand van de Zennevallei, twee aan de rand van Barebeekvallei en de kleine kern Laar in het landbouwgebied. In de periode voorafgaand aan de opmaak van het eerste structuurplan werden Hofstade en Elewijt in oostelijke en noordelijke richting niet beperkt door beekvalleien of boscomplexen en breidden in verhouding tot de andere drie kernen sterk uit. Zemst, Weerde en Eppegem zijn respectievelijk in noordelijke, oostelijke en zuidelijke richting geflankeerd door de Zennevallei; ze breidden zich vooral in westelijke richting uit. Bovendien dreigen deze kernen aan elkaar te groeien. In het open gebied is de bebouwing niet beperkt gebleven tot Laar en Spiltstraat; lintbebouwing neemt in het hele gebied ten westen van de Zenne toe _04_deel1a, Revisie d Pagina 8 van 64

15 Wegenpatroon Bestaande ruimtelijke structuur Brusselsesteenweg en Tervuursesteenweg benadrukken de Zenne- en Barebeekvalleien door hun parallel verloop ermee. Zemstsesteenweg, Damstraat en Elewijtsesteenweg vormen een logische, zij het recentere, verbinding tussen de valleien en de kernen. De autosnelweg en de spoorweg volgen ook in zekere mate de Zennevallei maar door de grootschaligheid van hun bochtlijnen en het feit dat ze elkaar kruisen net in Zemst, hakken ze, net als R. Schumanlaan, de vallei in stukken. De wegen in het open gebied ten westen van de Zennevallei vormen geen schaalbreuk in het landschap; ze zijn de logische verbinding met de buurkernen Grimbergen en Hombeek. Patroon van beeldbepalende oriëntatiepunten De zes kerktorens, de kastelen met hun parken, de stoelbruggen over het kanaal Rupel-Brussel, de watertoren van Mechelen-Zuid en de koeltorens van Vilvoorde fungeren als oriëntatiepunten in het landschap. Daarnaast zijn ook de bermen en bruggen van E 19 en vooral van de spoorwegen (met de tien typische bakstenen boogbruggen) beeldbepalend: deze bermen delen de gemeente op in compartimenten _04_deel1a, Revisie d Pagina 9 van 64

16 1.2.3 Synthese van de bestaande ruimtelijke structuur De bestaande structuur van natuur en landschap in Zemst wordt gedragen door de valleien van de Zenne, de Barebeek en in mindere mate de Kesterbeek die dominant in het landschap aanwezig zijn en waaraan de meeste waterrijke gronden, bosgehelen en kasteelparken aansluiten. Daarnaast valt het versnipperd voorkomen van natuurgebiedjes en bossen temidden het uitgestrekte landbouwgebied en tussen de veelheid aan centraal gelegen infrastructuren op. In het bestaande gebruik van de open ruimte in Zemst is een duidelijk onderscheid aanwezig tussen het tamelijk aaneengesloten westelijke landbouwgebied (ten westen van de kernen van Eppegem en Zemst) enerzijds en de kleinere, omsloten landbouwgebiedjes in het gedeelte ten oosten van Weerde en E 19 anderzijds. In de Zennevallei die de overgang tussen beide maakte, bevinden zich een aantal middelgrote landbouwgebieden. Nagenoeg gelijkmatig gespreid binnen deze landbouwgebieden zijn weiden en akkers aanwezig, alsook een minderheid aan tuinbouw (toenemende witloofteelt). De landbouw is in Zemst nagenoeg volledig een grondgebonden activiteit. Dierenkweekstallen en serres zijn vrijwel niet aanwezig. Vooral in de twintigste eeuw heeft de traditionele ruimtelijke structuur grote wijzigingen ondergaan : de spoorwegbermen voor de spoorlijn Brussel-Mechelen-Antwerpen, die thans opvallen als barrières. De vijvers van het Blosodomein zijn het gevolg van de zandwinning hiervoor; de aanleg van de autosnelweg E19 met afrittencomplex en putten voor zandwinning (Vijver Weerde, Eglegemvijver, Kampenhoutse vijver) temidden de Zennevallei; het kanaliseren van de Zenne in de bedding van de Leibeek tussen Zemst en Weerde, het rechttrekken van deze rivier ten noorden van Zemst en ten zuiden van Eppegem, het ophogen van de dijken en het gedeeltelijk opvullen van de Leibeekvallei ten zuiden van Zemst met een stort; de woonkernen Zemst, Weerde, Hofstade, Elewijt en Eppegem zijn vooral na 1950 zodanig naar elkaar toegegroeid dat men kan spreken van een verminkte vallei; recent: de ophogingen en infrastructuurwerken aan de grens met Vilvoorde (voor Cargovil) en de zandwinningsactiviteiten in Bos van Aa. Globaal kunnen in Zemst drie deelgebieden onderscheiden worden. 1. Ten westen van de Zennevallei situeert zich de open ruimte, doorkruist door beken waarop enkele geïsoleerde bossen geënt zijn. De versnippering door lintbebouwing is algemeen; de meeste bebouwing concentreert zich toch nog steeds rond Laar en langs de Spiltstraat. Cargovil en Bos van Aa vragen om afwerking en integratie in het omgevend landschap. Kasteelparken liggen als losse elementen op de rand met de vallei. 2. De oude Zennevallei en de Leibeekvallei rijgen een aantal bosrijke gebieden aan elkaar en tellen nog heel wat waardevolle valleilandschappen, die weliswaar versnipperd zijn door verkeersinfrastructuren. Weerde staat nog steeds los van Zemst en Eppegem door haar ligging aan de overkant van de rechtgetrokken Zenne. Ook tussen Zemst en Eppegem is nog een open ruimte. Toch groeien de kernen langs de verbindingswegen naar elkaar toe. 3. In het gebied ten oosten van de Zennevallei zijn Hofstade en Elewijt van elkaar gescheiden door het Broek en het Blosodomein van Hofstade, maar nemen op zich wel veel ruimte in, vooral voor woonwijken met alleenstaande bebouwing. Hofstade is naar het noorden toe en Elewijt naar het zuiden toe begrensd door een relatief open gebied waarin de Barebeek stroomt. Het boscomplex van het Blosodomein Hofstade en Schiplakenbos hebben een eigen karakter door de oude naaldhoutaanplanten _04_deel1a, Revisie d Pagina 10 van 64

17 1.3 Recente structurele wijzigingen Hieronder wordt een overzicht gegeven van relevante structurele wijzigingen in de ruimtelijke structuur, sinds de opmaak van het eerste structuurplan. In de rechterkolom wordt aangegeven waar en in welke mate de gewijzigde bestaande ruimtelijke structuur leidt tot een mogelijke herziening van bepaalde onderdelen van het GRS DIABOLO-project Het DIABOLO-project van Infrabel dat een nieuwe spoorverbinding vanuit het station Brussel Nationaal Luchthaven richting Brussel en Antwerpen heeft gerealiseerd. De nieuwe spoorlijn 25N verlaat de middenberm van de E19 ter hoogte van de Zemstsesteenweg te Hofstade en werd via een bruggensysteem aangetakt op de bestaande spoorlijn 25 richting Mechelen Uitbreiding van de voorzieningen te Zemst In de periode werd een nieuwe bibliotheek gebouwd aan de Schoolstraat te Zemst. Het gebouw werd officieel geopend op 10 januari Aan de bibliotheek werd een groot openbaar plein aangelegd: het Plein van de Verdraagzaamheid. In de tuin van de meesterwoning De Maeyer, tussen de Brusselsesteenweg en de Leopoldstraat is het woonzorgcentrum Zonnesteen gebouwd met assistentiewoningen, een woonzorgcentrum met 94 woongelegenheden en voorzieningen voor kortverblijf. Het gebouw Hof De Maeyer bleef behouden. Bestaande ruimtelijke structuur De spoorwegbrug is gerealiseerd. Hierdoor is de versnipperingsgraad in dit reeds sterk door infrastructuren doorsneden gebied tussen Hofstade en Zemst nog toegenomen. Deze drie belangrijke projecten versterken de centrumfunctie van Zemst. Ze zijn zowel ruimtelijk, functioneel als landschappelijk structuurbepalend. De nieuwe bibliotheek zorgt voor een verruiming van de centrumvoorzieningen en de publieke ruimte in zuidelijke richting, deels weg van de Brusselsesteenweg. Door de bouw van het woonzorgcentrum verdwijnt een structurerend groenfragment in de kern van Zemst _04_deel1a, Revisie d Pagina 11 van 64

18 Op de site De Melkerij is een gemeenschapscentrum gebouwd. Achteraan was een gedeeltelijke sloop voorzien, op die plaats is een nieuwe podiumzaal opgericht. Vooraan werd het gebouw bewaard en is het volledig gerenoveerd, met respect voor het industriële karakter en de oorspronkelijke gevelzichten. In dit gedeelte zijn de foyer, enkele vergaderzalen en een brasserie. In de kelder van het complex zijn het sanitair, een keuken voor de brasserie, een danszaal, een repetitielokaal en artiestenloges ingericht Heraanleg N1 Brusselsesteenweg en N227 Tervuursesteenweg In september 2009 werd gestart met de heraanleg van de Brusselsesteenweg op het grondgebied van Zemst. Door de heraanleg komen er een gescheiden rioleringsstelsel, een afgescheiden fietspad en nieuwe voetpaden. Onderdeel van de heraanleg is de wijziging van de doortocht van Eppegem. In de periode werd de N227 Tervuursesteenweg heraangelegd, van het kruispunt aan het Blosodomein tot aan de grens met Perk. Aanleiding voor de werken is de aanleg van een gescheiden rioleringsstelsel en de opwaardering van de verouderde weginfrastructuur. De herinrichting omvat de heraanleg van fietspaden en wegenis, de heraanleg van de riolering, de herinrichting van de doortocht Elewijt en de herinrichting van het openbaar domein; Onderdeel hiervan is de vernieuwde doortocht van de steenweg door de kern van Elewijt. In het centrum volgt de weg een nieuw tracé. Het Kerkplein is vernieuwd en er is een pleintje aan de Dynastiestraat. Het aantal parkeerplaatsen op het Kerkplein werd gereduceerd, ten voordele van de verblijfskwaliteit. Bestaande ruimtelijke structuur Heraanleg doortocht Elewijt Door de herinrichting van de doortochten van Elewijt is de verkeerskundige context gewijzigd. De vernieuwde publieke ruimte kan een motor zijn voor een vernieuwde dynamiek in deze kernen en het versterken van de lokale centrumfunctie. Het structuurplan moet hier op inspelen door een ruimtelijke visie voor de kernversterking te ontwikkelen _04_deel1a, Revisie d Pagina 12 van 64

19 1.3.4 Natuurontwikkeling Bos van Aa Waterwegen en Zeekanaal NV en Natuurpunt hebben een gebruiksovereenkomst ondertekend voor het omwalde "Bos van Aa" in Zemst. Het terrein werd vroeger gebruikt als zandwinningsgebied, maar inmiddels is het een waardevol natuurgebied geworden. Door het ondertekenen van deze gebruiksovereenkomst kan het 113 hectare groot gebied beschermd en hersteld worden. Het dagelijks beheer draagt eigenaar Waterwegen en Zeekanaal NV (W&Z) over aan Natuurpunt. In het beheersplan dat voor het gebied werd opgemaakt, wordt zowel rekening gehouden met de huidige natuurwaarden als met de instandhoudingsdoelstellingen die gelden voor de Europees beschermde gebieden, zoals het Bos van Aa er een is. Er komen ook wandelpaden, want het gebied zal opengesteld worden voor natuurliefhebbers en wandelaars. Tevens wordt de ontwikkeling afgestemd op die van de omliggende natuurgebieden zoals het Kollintenbos en het Gravenbos. Die bossen genieten allebei Europese bescherming vanwege hun hoge biodiversiteit. De drie natuurgebieden samen vormen een oppervlakte van ongeveer 400 ha. foto: Bestaande ruimtelijke structuur Door de omvorming van de voormalige zandwinning naar natuurgebied betekent een structurele versterking van de natuurlijke structuur in Zemst en een wijziging van de open ruimte structuur. De ontwikkeling van een dergelijk groot bos- en natuurgebied vormt een aanknopingspunt voor de versterking van de lokale kleinere natuurelementen en open ruimte fragmenten en voor de uitbouw van het recreatief netwerk in de gemeente _04_deel1a, Revisie d Pagina 13 van 64

20 1.3.5 Recent ontwikkelde woongebieden Zemst aan het woonzorgcentrum Releghem: 25 serviceflats in 2003 en 26 serviceflats in 2011; Woon- en zorghuis Ambroos, Muizenstraat, Hofstade, start bouw 2009, eerste fase open sinds 2011 (26 serviceflats, 15 erkenningen Dagverzorging, 95 residentiële ROB erkenningen waarvan 63 met RVT erkenning, overwegend eenpersoonskamers en enkele echtparenkamers, 10 erkenningen voor Kortverblijf.) Zemst, verkaveling Jef Denijnlaan, 28 woningen, appartementsblok en sociale woningen; Weerde, Bergstraat, Eppegem, Kompenhof en uitbreiding Kompenhof (20 woningen) Eppegem, Waanrodehof, verkaveling 57 woningen; Eppegem, Paardenstraat, 170 woningen Eppegem, Kompaartveld, Elewijt, Witloofstraat Elewijt, Vanwaelhemstraat en Anjelierenstraat Elewijt, tweede fase Wippendries Elewijt, Solarium Elewijt, Heirweg Hofstade, Maalderijstraat Hofstade, Nieuwstraat Hofstade, Heymansstraat Zemst-Laar, Kerremansheide fase 1 en 2 Bestaande ruimtelijke structuur Samen met het woonzorgcentrum in Hof De Maeyer te Zemst betekenen deze 3 projecten een forse uitbreiding van het aanbod een zorgwonen, serviceflats en seniorenwoningen in de gemeente. Het zwaartepunt van het aanbod ligt in de kern van Zemst. Het woon- en zorghuis Ambroos heeft een eerder perifere ligging in het noorden van de gemeente, ten noorden van Hofstade. De talrijke recente woonprojecten betekenen een uitbreiding van het aanbod te Zemst maar tegelijk ook een afname van het aantal beschikbare gronden in woongebied (of woonuitbreidingsgebied). De toename van het aantal inwoners leidt ook tot een grotere druk op de lokale diensten en voorzieningen. Tegelijk ontstaat een groter draagvlak voor de ontwikkeling van lokale handel en diensten. Het overzicht van de recente woonprojecten toont in zekere mate een onevenwichtige spreiding aan over de verschillende deelkernen. Vooral Eppegem en Elewijt kenden recent een forse groei. Dit heeft gevolgen voor de druk op de capaciteit van lokale diensten en voorzieningen zoals scholen. Tegelijk ontstaat een groter draagvlak voor de ontwikkeling van lokale handel en diensten _04_deel1a, Revisie d Pagina 14 van 64

21 1.3.6 Het GEN (Gewestelijk ExpresNet) Spoorlijnen Het Gewestelijk ExpresNet (GEN) is een project voor de realisatie van een voorstadsnet op de spoorlijnen rond Brussel. De bedoeling is snellere en frequentere spoorverbindingen te realiseren in een straal van ongeveer 30 km rond Brussel. De treinhaltes van Eppegem en Weerde liggen op de lijn 25 Mechelen-Brussel die deel uitmaakt van het GEN. De haalbaarheid van een GEN-bediening van Hofstade wordt onderzocht. Sinds oktober 2013 zijn er 160 bijkomende parkeerplaatsen aan het station van Eppegem beschikbaar. Het voormalige stationsgebouw uit 1904 is sinds 2011 een private woning. Fietsassen Naast het GEN voor treinen, ontwikkelde de provincie Vlaams-Brabant ook het Fiets-GEN. Een studie uit 2012, samen met het Vlaamse Gewest en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, onderzocht de fietsassen met een hoog potentieel in de Vlaamse Rand en Brussel. Het resultaat is een Fiets- GEN, als aanvulling op het openbaarvervoer-gen. Het zijn 15 fietssnelwegen die de Vlaamse Rand en Brussel met elkaar verbinden. Ze lopen tot zo'n 15 kilometer buiten het centrum van Brussel. Deze afstand werd gekozen omdat binnen deze straal het grootste fietspotentieel zit. Deze fietssnelwegen worden nu stap voor stap gerealiseerd. Bestaande ruimtelijke structuur Door de ligging op het GEN en de extra parkeercapaciteit verhoogt de aantrekkelijkheid van de omgeving van de treinhalte van Eppegem als multimodaal knooppunt en dynamische omgeving. Bovendien ligt de treinhalte van Eppegem vlakbij het centrum. De potenties van de haltes in Hofstade en Weerde zijn beperkter. De kernen van Eppegem en Zemst liggen langs het Fiets-GEN. Hierdoor profiteren deze kernen van de verbeterde fietsontsluiting richting Mechelen, Vilvoorde en Brussel. In Eppegem is er bovendien een verknoping mogelijk tussen het Fiets-GEN en het openbaar-vervoers-gen _04_deel1a, Revisie d Pagina 15 van 64

22 Recentelijk werd het netwerk uitgebreid met een nieuwe fietssnelweg: Brussel-Mechelen, via de Zennedijk. Deze route was al eerder door de provincie aangeduid als een belangrijke fietsverbinding, maar ze werd nu met een concreet tracé toegevoegd aan het netwerk. Ter hoogte van Eppegem komt er een nieuw jaagpad aan de linkeroever van de Zenne en een nieuwe fiets- en voetgangersbrug. Deze brug zal, in combinatie met een nieuw stukje jaagpad aan de rechteroever, toelaten om de fietssnelweg aan te takken op het reeds bestaande jaagpad langs de rechteroever richting Vilvoorde. Ook in Zemst komt er een nieuwe fietsbrug ter hoogte van de Heidestraat. Het traject vanaf de grens met Mechelen, van vlak voor de N1-brug over de E19 (Carrefour) tot aan de Heidestraat/Zenne is momenteel in ontwerpfase. Bestaande ruimtelijke structuur _04_deel1a, Revisie d Pagina 16 van 64

23 2 Geactualiseerde planningscontext Hieronder wordt een overzicht gegeven van relevante plannen waarvan, in de meeste gevallen, de goedkeuring gebeurde na de inwerkingtreding van het GRS Zemst. In de rechterkolom wordt aangegeven waar en in welke mate de geactualiseerde beleidscontext leidt tot een mogelijke herziening van bepaalde onderdelen van het GRS. 2.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen Het Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen is de basis voor het ruimtelijk beleid van het Vlaamse Gewest. Hierin legt de Vlaamse Overheid vast welke engagementen ze daarvoor concreet aangaat. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen werd op 23 september 1997 bij besluit van de Vlaamse regering goedgekeurd. De bindende bepalingen van het besluit van de Vlaamse Regering van 23 september 1997 houdende de definitieve vaststelling van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen, werden bekrachtigd door het decreet van 17 december Eerste herziening Op 12 december 2003 heeft de Vlaamse Regering de herziening van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen definitief vastgesteld. De bindende bepalingen werden door het Vlaams Parlement bekrachtigd bij decreet van 19 maart Op 21 april 2004 verscheen de herziening in het Belgisch Staatsblad. De herziening die doorgevoerd is in 2003 heeft drie aspecten: De ruimte voor wonen, meer bepaald over de gewenste verdeling van bijkomende woningen over de stedelijke gebieden en buitengebied. De ruimte voor bedrijven: hoe moet de herbestemming van zonevreemde bedrijven in de ruimtebalans geïnterpreteerd worden? _04_deel1a, Revisie d Pagina 17 van 64

24 De versterking van de stedelijke structuur in Limburg door de aanduiding van Beringen als een kleinstedelijk gebied. In 1991 bevond zestig procent van de woningen zich in de gemeenten die geheel of gedeeltelijk tot het stedelijk gebied behoorden. Veertig procent bevond zich in de gemeenten van het buitengebied. Een belangrijk streefdoel van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen is deze 60/40 verdeling minstens te behouden en zo de verdere verstedelijking van het buitengebied tegen te gaan. Daarom streeft het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen ernaar dat minstens zestig procent van de bijkomende woningen die in Vlaanderen nodig zijn, binnen de stedelijke gebieden worden ontwikkeld (de 60/40) verdeelsleutel. De 60/40 verdeelsleutel is en blijft een pijler van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Ook na de herziening blijft het behouden van de verdeling van 1991 een belangrijk doel van het ruimtelijk beleid. De herziening van het RSV verduidelijkt de interpretatie van de verdeelsleutel. Het is de verhouding tussen woningen in de gemeenten die geheel of gedeeltelijk in het stedelijk gebied liggen enerzijds en in het buitengebied anderzijds. De herziening voorziet bovendien in een grendel die ervoor moet zorgen dat de omgeving van de stedelijke gebieden gevrijwaard blijft van verdere verdichting. In de gemeenten die gedeeltelijk in het stedelijk gebied liggen moet de verhouding tussen het aantal woningen in het deel van de gemeente dat binnen het stedelijk gebied valt, en het aantal woningen in het deel van de gemeente in het buitengebied, blijven zoals ze in 1991 was. Met de herbestemming van een zonevreemd gelegen bedrijf komt er geen ruimte voor nieuwe bedrijvigheid. Het zou dan ook niet logisch zijn die herbestemming op te nemen in de ruimtebalans. Het doel van de ruimtebalans is immers behoefte en aanbod aan nieuwe bedrijfsruimte in evenwicht te brengen. De herziening zorgt ervoor dat de tekst van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen op dat punt klaar en duidelijk is. Geactualiseerde planningscontext Te verrekenen in de behoefteraming voor lokale bedrijvigheid. De ruimte nodig voor bestendiging of herlocalisatie van bestaande zonevreemde bedrijven wordt niet verrekend in de ruimtebalans _04_deel1a, Revisie d Pagina 18 van 64

25 2.1.2 Tweede herziening De Vlaamse Regering heeft op 17 december 2010 een tweede herziening van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen definitief vastgesteld. De bindende bepalingen werden op 16 februari 2011 bekrachtigd door het Vlaams Parlement. Beide bepalingen verschenen op 18 april 2011 in het Belgisch Staatsblad. De tweede herziening gaat hoofdzakelijk om een actualisering. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen is een wetenschappelijk onderbouwd document, gebaseerd op onderzoek en behoefteberekeningen. Bij het maken van het RSV keek men tien jaar vooruit. Twaalf jaar later was het dus hoog tijd voor een actualisering. De tweede herziening is gebaseerd op prognoses tot Tegelijk werden opnieuw een aantal acute knelpunten aangepakt. De herziening bevat een tabel met een raming die aangeeft hoeveel extra woningen er nodig zijn in de periode Er wordt vastgesteld dat de voor wonen bestemde ruimte volstond om deze woningen te realiseren. De woningdichtheden van 15 w/ha in het buitengebied en 25 w/ha in de stedelijke gebieden blijven gehandhaafd. Maar als een project een hogere dichtheid realiseert, kan in de buurt voor extra publieke ruimte gezorgd worden. Tenslotte benadrukt de herziening van het RSV het belang van het doelgroepenbeleid. De herziening van het RSV introduceert de beleidscategorie van de bijzondere economische knooppunten. Deze selectie heeft geen gevolgen voor Zemst. Daarnaast wordt een beleidskader voor kleinhandel en kantooromgevingen uitgewerkt. In de periode zal ca ha extra ruimte bestemd worden voor bedrijvigheid. Maar tegelijk wordt uitdrukkelijk gewezen op het belang van zorgvuldig ruimtegebruik op bestaande bedrijventerreinen en op het activeren van al bestemde maar nog niet benutte bedrijventerreinen. Geactualiseerde planningscontext Zemst ligt in het buitengebied. Er geldt een streefcijfer van 15 w/ha voor nieuwe woonprojecten. Er kan evenwel een hogere dichtheid vooropgesteld worden, indien in de buurt voor extra publieke ruimte gezorgd wordt. In de behoefteraming voor lokale bedrijvigheid zal onderzocht worden hoe het ruimtegebruik op de bestaande bedrijventerreinen is, hoe wordt omgegaan met het principe van het zorgvuldig ruimtegebruik en welke gronden reeds bestemd maar nog niet in gebruik zijn voor lokale bedrijvigheid _04_deel1a, Revisie d Pagina 19 van 64

26 Een belangrijke wijziging met gevolgen voor het lokaal beleid is de locatievoorwaarde voor een lokaal bedrijventerrein. Naast een locatie bij het hoofddorp, zullen lokale bedrijventerreinen ook in de buurt van een woonkern kunnen, op voorwaarde dat het nieuwe bedrijventerrein aansluit bij bestaande bedrijvigheid en bij geschikte vervoersinfrastructuur. De categorisering van de wegen wordt op een beperkt aantal punten aangepast. Er zijn geen wijzigingen op het grondgebied van Zemst. Wat betreft openbaar neemt de herziening een aantal nieuwe ontwikkelingen op, zoals het GEN en het Regionet Brabant-Brussel. In de periode wordt ha extra ruimte bestemd voor recreatie. Het herbestemmen van bestaande zonevreemde infrastructuur krijgt prioriteit. Voor de golfsport komt er een uitgebreider beleidskader. 2.2 Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos regio Zenne-Dijle-Pajottenland Geactualiseerde planningscontext Bij de opmaak van het GRS kwam enkel Zemst in aanmerking voor de inplanting van een nieuw lokaal bedrijventerrein. Ten gevolge van deze bepaling kan een lokaal bedrijventerrein ook ingeplant worden in of bij de woonkernen Eppegem, Weerde, Elewijt of Hofstade. Door de nieuwe ontwikkelingen van het GEN en het Regionet Brabant- Brussel (of Brabantnet) wordt de gemeente beter ontsloten met het openbaar vervoer en worden de verbindingen met Brussel en de rand versterkt. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen is er op gericht het buitengebied te vrijwaren voor de essentiële functies landbouw, natuur en bos. Om dit doel te bereiken dient ha agrarisch gebied, ha natuurgebied, ha bosgebied en ha anderen groengebieden vastgelegd te worden in bestemmingsplannen. Deze ruimtelijke visie werd vertaald in een operationeel uitvoeringsprogramma beslissing Vlaamse Regering d.d. 24 april In de gewenst ruimtelijke structuur voor de regio Zenne-Dijle-Pajottenland behoort Zemst tot de deelruimte Zenne-Dijlevallei en de deelruimte Noordwest Vlaams- Brabant. Uit de visie op de gewenste ruimtelijke structuur voor landbouw, natuur en bos volgt een actieprogramma (operationeel uitvoeringsprogramma). Het merendeel van het westelijke landbouwgebied wordt in dit uitvoeringsprogramma aangeduid als te herbevestigen agrarisch gebied. Daarnaast wordt voor de gemeente Zemst de opmaak van volgende Gewestelijke Ruimtelijke Uitvoeringsprogramma s vooropgesteld: _04_deel1a, Revisie d Pagina 20 van 64

27 2.2.1 Gewenste ruimtelijke structuur voor de Zennevallei Deze deelzone ligt in de deelruimte 2 Zenne-Dijlevallei. De valleien van de Zenne en de Dijle zijn de twee belangrijkste ruimtelijk structurerende valleien van deze buitengebiedregio. De rivieren, hun valleien en de valleiranden worden structureel versterkt. De samenhang wordt versterkt of hersteld. Natuur en bos creëren ruimtelijk-functioneel samenhangende entiteiten. De landbouw draagt bij tot het behoud van het open karakter. Op de recreatiedomeinen moeten de natuurwaarden behouden en versterkt worden. In de zones Bossenhoek, Werfheide en Prinsenhoek wordt de meer ingesloten, doch waardevolle open ruimte (open ruimte kamers) behouden en versterkt. Het behoud van de landbouwfunctie staat in principe voorop. Het onbebouwd karakter wordt maximaal behouden. Dit geldt ook voor eventuele agrarische bebouwing. Overstromingsgevoelige gebieden worden minstens gevrijwaard van verdere bebouwing. De functies worden afgestemd op het waterbeheer. Er wordt ruimte voorzien voor het verbeteren van de structuurkenmerken van de waterlopen, de waterkwaliteit en de verbindingsfunctie. In de zones Dorent-Tangebeek en Vriezenbroek worden de natuurwaarden in de valleien behouden en versterkt, met ruimte voor natuurlijke waterberging. Er wordt gestreefd naar het behoud en het herstel van natte tot vochtige ecotopen. Geactualiseerde planningscontext Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos, regio Zenne-Dijle-Pajottenland, gewenste ruimtelijke structuur, september _04_deel1a, Revisie d Pagina 21 van 64

28 Behoud en versterken van graslandgebruik is daarbij een belangrijke doelstelling. Het omzetten van akker naar grasland wordt gestimuleerd. In de overstromingsgevoelige gebieden worden de waterbeheerfunctie en de natuurfunctie zo goed mogelijk op elkaar afgestemd. Het gebied Dorent maakt deel uit van het geactualiseerd Sigmaplan. Delen worden ingericht als gecontroleerd overstromingsgebied of wetland. In de Barebeek tussen Schiplakenbos en Hofstade, de Zennevallei tussen Zemst en Hombeek en de valleien van de Zenne en de Hondsleibeek (tussen Weerde en Houtem) worden de gevarieerde halfopen landschappen behouden en versterkt, met ruimte voor waterberging. Beekvalleien vormen een groen lint in het landschap, gevormd door een aaneenschakeling van kleinere natuur- en bosgebieden, kasteelparken en kleine landschapselementen. De hoofdfunctie is landbouw, natuur, bos en/of waterberging. Deze gebieden kunnen dus gedifferentieerd worden als verwevingsgebied. Overstromingsgevoelige gebieden worden minstens gevrijwaard van verdere bebouwing. De functies worden afgestemd op het waterbeheer. Er wordt ruimte voorzien voor het verbeteren van de structuurkenmerken van de waterlopen, de waterkwaliteit en de verbindingsfunctie. De samenhang tussen waterloop, vallei en hogere overgangen wordt versterkt. Dit geldt ook voor de verschillende deelgebieden onderling. De bosstructuren Roosbroeken Kasteel t Steen Hondsleibeek en Domein van Hofstade Prinsenveld moeten hun samenhangende natuuren/of landschapselementen behouden. Het zijn ecologisch zeer waardevolle historische bos- en parkstructuren. Bosuitbreiding wordt gerealiseerd door bestaande of historische complexen en patronen te versterken of te herstellen. Dit kan ook bekomen worden door het maken van bosverbindingen tussen kleine landschapselementen. Recreatief medegebruik wordt gedifferentieerd of gezoneerd in functie van de ecologische kwetsbaarheid. Op de recreatieve terreinen Eglegemvijver, Domein Hofstade en visvijver Weerde moet de recreatieve ontwikkeling en het beheer rekening houden met de natuurwaarden. Geactualiseerde planningscontext Behoud onbebouwd karakter Werfheide en vrijwaring van de overstromingsgevoelige gebieden stelt aansnijding woonuitbreidingsgebied Werfheide in vraag. Gewenste ruimtelijke ontwikkeling afstemmen op geactualiseerd sigmaplan. Analyse en evaluatie van de bebouwbare maar overstromingsgevoelige gebieden in de valleien van de Barebeek, de Zennevallei en de Hondsleibeek. Onderzoek naar uitbreidingsmogelijkheden voor bosuitbreiding. Differentiatie van recreatief medegebruik van open water te onderzoeken. Ontwikkelingsvisie voor kastelen en kasteelparken ontbreekt in het bestaande GRS _04_deel1a, Revisie d Pagina 22 van 64

29 Ecologische verbindingen moeten de natuurlijke structuur goed laten functioneren. Het uitwerken van natuurverbindingsgebieden is een provinciale taak. Binnen natuurverbindingsgebieden komen doorgaans andere functies dan natuur als hoofdgebruiker voor. In Zemst worden ecologische verbindingen geselecteerd tussen Dorent en Houtembos en via de vallei van de Barebeek. Het Rubenskasteel (Kasteel t Steen) en het kasteel van Releghem worden gevrijwaard als waardevolle landschappen met erfgoedwaarden. Uitgangspunten zijn het behoud van de ruimtelijke samenhang en de landschappelijke en cultuurhistorische waarden Gewenste ruimtelijke structuur voor het akker- en tuinbouwgebied rond Kampenhout Onder meer de vallei van de Barebeek is structuurbepalend voor deze regio. De aaneengesloten landbouwgebieden zijn structuurbepalend en belangrijk voor het open karakter van het landschap. Geactualiseerde planningscontext Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos, regio Zenne-Dijle-Pajottenland, gewenste ruimtelijke structuur, september _04_deel1a, Revisie d Pagina 23 van 64

30 Het landbouwgebied Elewijt-Perk is een ruimtelijk-functioneel samenhangend gebied dat gevrijwaard wordt voor de land- en tuinbouw. Grondgebonden landbouw is de drager van de open ruimte. Sommige delen kunnen gedifferentieerd worden als bouwvrij agrarisch gebied. Ecologische infrastructuur wordt tot stand gebracht door een raamwerk van kleine landschapselementen, typische akkerfauna en flora, kleine bosjes, microreliefelementen maar ook bijvoorbeeld spoorwegtaluds. In overstromingsgevoelige gebieden worden landbouw en waterbeheer zo veel mogelijk op elkaar afgestemd. Het karakter van de dorpen als kleinschalige toeristische elementen kan versterkt worden. Het Schiplakenbos-Steentjesbos is een samenhangend bos- en parkcomplex. Het behouden en versterkt als structuurbepalend element voor de natuur en het landschap. Het Schiplakenbos is opgenomen als natuurverwevingsgebied. Hier kunnen meerdere functies (natuur, bos, landbouw, recreatie, ) nevengeschikt zijn. Bosuitbreiding wordt gerealiseerd door bestaande of historische complexen en patronen te versterken of te herstellen. Dit kan ook bekomen worden door het maken van bosverbindingen tussen bestaande bosjes of kleine landschapselementen. Recreatief medegebruik wordt gedifferentieerd of gezoneerd in functie van de ecologische kwetsbaarheid. Geactualiseerde planningscontext Nadere uitwerking van de gewenste open ruimte structuur. Erkenning van de potenties van infrastructuren (bermen, taluds, ) voor de ecologische infrastructuur Differentiatie van recreatief medegebruik van open ruimte te onderzoeken _04_deel1a, Revisie d Pagina 24 van 64

31 2.2.3 Gewenste ruimtelijke structuur voor noord-west Vlaams- Brabant (oostelijk deel) In deze deelruimte is de landbouw structuurbepalend. Voor de natuur is vooral de vallei van de Molenbeek structuurbepalend. Enkele verspreide stapsteenbossen worden verder ontwikkeld. Verspreid voorkomende kasteelparken worden versterkt als landschappelijke entiteiten. Het landbouwgebied tussen het Zeekanaal en de vallei van de Zenne is een ruimtelijk-functioneel samenhangend gebied voor de land- en tuinbouw. De grondgebonden landbouw is de drager van de open ruimte. Het gebied omvat de omgeving van Leest, Hombeek, Zemst-Laar en Eppegem. Het wordt maximaal gevrijwaard voor de beroepslandbouw. Delen kunnen bouwvrij worden, om het open en onbebouwde karakter te vrijwaren. Ecologische infrastructuur wordt tot stand gebracht door een raamwerk van kleine landschapselementen, typische akkerfauna en flora, kleine bosjes, microreliëfelementen maar ook bijvoorbeeld spoorwegtaluds. Geactualiseerde planningscontext Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos, regio Zenne-Dijle-Pajottenland, gewenste ruimtelijke structuur, september _04_deel1a, Revisie d Pagina 25 van 64

32 Delen van de vallei van de Aabeek en het bos van Aa vormen relatief gave aaneengesloten valleilandschappen met belangrijke ecologische waarden. Het behoud en de ontwikkeling van de natuur en de waterbergingsfunctie staat voorop. Er wordt gestreefd naar het behoud en het herstel van natte tot vochtige ecotopen. Behoud en versterken van graslandgebruik is daarbij een belangrijke doelstelling. Het omzetten van akker naar grasland wordt gestimuleerd. In de overstromingsgevoelige gebieden worden de waterbeheerfunctie en de natuurfunctie zo goed mogelijk op elkaar afgestemd. De Kesterbeek is een gevarieerd halfopen valleilandschap. Beekvalleien vormen een groen lint in het landschap, gevormd door een aaneenschakeling van kleinere natuur- en bosgebieden, kasteelparken en kleine landschapselementen. De hoofdfunctie is landbouw, natuur, bos en/of waterberging. Deze gebieden kunnen dus gedifferentieerd worden als verwevingsgebied. Overstromingsgevoelige gebieden worden minstens gevrijwaard van verdere bebouwing. De functies worden afgestemd op het waterbeheer. Er wordt ruimte voorzien voor het verbeteren van de structuurkenmerken van de waterlopen, de waterkwaliteit en de verbindingsfunctie. Zowel de grotere waardevolle bossen als de vele kleine bosjes zijn bepalend voor de natuurlijke structuur. Hun samenhang met de cultuurhistorische en landschappelijke context moet bewaard blijven. Dit is het geval voor het Kattemeuterbos, het Kollintenbos en het Daelemansbos. Ze zijn opgenomen als natuurverwevingsgebied. Hier kunnen meerdere functies (natuur, bos, landbouw, recreatie, ) nevengeschikt zijn. Bosuitbreiding wordt gerealiseerd door bestaande of historische complexen en patronen te versterken of te herstellen. Dit kan ook bekomen worden door het maken van bosverbindingen tussen bestaande bosjes of kleine landschapselementen. Recreatief medegebruik wordt gedifferentieerd of gezoneerd in functie van de ecologische kwetsbaarheid. Geactualiseerde planningscontext Geactualiseerde visie op de westelijke open ruimte wenselijk, in het bijzonder rondom volgende thema s: Agrarisch structuur; Landschappelijke structuur / bouwvrije zones; Lokale beekvalleien (Aabeek, Kesterbeek); Ecologisch raamwerk; Bosstructuur _04_deel1a, Revisie d Pagina 26 van 64

33 Ecologische verbindingen moeten de natuurlijke structuur goed laten functioneren. Het uitwerken van natuurverbindingsgebieden is een provinciale taak. Binnen natuurverbindingsgebieden komen doorgaans andere functies dan natuur als hoofdgebruiker voor. In deze deelruimte worden ecologische verbindingen geselecteerd tussen het Kattemeuterbos, het Kollintenbos en het Bos van Aa Uitvoeringsacties (RUP) op korte termijn op te starten Opmaak RUP Zennevallei Zemst- Heffen; Het nader uitwerken van de verweving van landbouw, natuur, bos en recreatie en het versterken van de natuurwaarden in de vallei van de Zenne (af te stemmen met het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP04 Zennevallei ) Uitvoeringsacties (RUP) opstarten na verder onderzoek Opmaak RUP vallei van de Barebeek, domein Hofstade, Prinsenveld- Prinsenhoek; Het nader uitwerken van de verweving van landbouw, natuur, bos en waterberging en het versterken van de natuurwaarden in de vallei van de Barebeek; Het nader uitwerken van verweving van landbouw, natuur, bos en afstemmen met het recreatiedomein Hofstade; Het hernemen van de agrarische bestemming voor Prinsenhoek. Opmaak van RUP Zennevallei Vilvoorde- Zemst; Het nader uitwerken van de verweving van landbouw, natuur, bos en waterberging en het versterken van de natuurwaarden in de vallei van de Zenne (af te stemmen op het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP04 Zennevallei ); Geactualiseerde planningscontext _04_deel1a, Revisie d Pagina 27 van 64

34 Het versterken van de bosstructuur omgeving Dorent, Houtembos, Kasteel Steen (richtcijfer bosuitbreiding 100 ha; grotendeels reeds vastgelegd in het gewestelijke ruimtelijk uitvoeringsplan voor het Houtembos); Het nader uitwerken van de acties van het geactualiseerd Sigmaplan (i.c. gebied Dorent). Opmaak RUP Vallei van de Barebeek, Hellebos-Vossekot-Snijselbos- Bulsom; Het versterken van de natuur- en bosstructuur in de omgeving van Hellebos-Driebunders-Bulsom (richtcijfers bosuitbreiding ca. 45 ha); Het hernemen van de agrarische bestemming voor de aangrenzende landbouwgebieden. Opmaak RUP Schiplakenbos Steentjesbos; Het versterken van de natuur- en bosstructuur in de omgeving van het Schiplaken-Steentjesbos (richtcijfer bosuitbreiding ca. 25 ha); Het hernemen van de agrarische bestemming voor de aangrenzende landbouwgebieden. Opmaak van RUP Kattemeuterbos; Het versterken van de natuur- en bosstructuur Kattemeuterbos (richtcijfer bosuitbreiding 30 ha); Het hernemen van de agrarische bestemming voor de aangrenzende landbouwgebieden. Opmaak van RUP s Gravenbos, Bos van Aa, Kollintenbos, vallei van de Laarbeek; Het versterken van de natuur- en bosstructuur omgeving s Graven-Bos van Aa; Het hernemen van de agrarische bestemming voor de aangrenzende landbouwgebieden. Geactualiseerde planningscontext _04_deel1a, Revisie d Pagina 28 van 64

35 Opmaak van RUP vallei van de Kesterbeek Zemst- Bos; Het nader uitwerken van de verweving landbouw, natuur en bos omgeving Kesterbeek. Opmaak van RUP Wormelaar-Dalemansbos; Het versterken van de natuur- en bosstructuur Wormelaar- Dalemansbos; Het hernemen van de agrarische bestemming voor de aangrenzende landbouwgebieden. 2.3 Het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Geactualiseerde planningscontext Het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan werd op 7 oktober 2004 door de Vlaamse Regering goedgekeurd. Het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan geeft het kader aan voor de gewenst ruimtelijke ontwikkeling van Vlaams- Brabant. Een ontwikkeling die zuinig omspringt met de schaarse ruime en gestoeld is op duidelijke afspraken over het gebruik van die ruimte. Zo blijft er voor de volgende generaties kwalitatieve ruimte om te wonen, te werken, zich te ontspannen, natuurwaarden te beleven,.de krachtlijnen van het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan zijn: Herwaardering van het fysisch systeem Een centrumprovincie met Brussel Een provincie met diverse stedelijke kernen De Vlaamse Ruit biedt een duidelijke structuur Mobiliteit als sturend gegeven _04_deel1a, Revisie d Pagina 29 van 64

36 2.3.1 Open ruimte structuur De open ruimte omvat gebieden waarin de onbebouwde ruimte overweegt. De provincie beschouwt de open ruimte als een duidelijke buffer tegen verdere verstedelijking. De open ruimte fragmenten verschillen van vorm, functie en samenstelling. Gewenste openruimtestructuur: De provincie streeft naar een herwaardering van het fysisch systeem; De belangrijkste waterlopen (voor Zemst de Zenne) fungeren als dragers van de open ruimte en zijn structuurbepalend. Versterking van de natuurlijke kwaliteiten en de landschappelijke structuur en herstellen van de waterbergende en waterafvoerende functies zijn prioritair; De samenhang van de natuurwaarden, die verbonden zijn met de rivier- en beekvalleien en waterrijke gebieden, wordt versterkt door het voorzien van natte verbindingen ; De structuurbepalende bosgebieden (voor Zemst de boskernen tussen de Zenne en de Demer) worden versterkt; De natuurlijke clusters uit de natte sfeer (samenhangend met rivier en beekvalleien) en de droge sfeer (bosgebonden), vormen één natuurlijk geheel; Landbouw wordt als belangrijkste vormgever van het landschap beschouwd in de structuurbepalende open ruimte gehelen. De kleine landschapselementen, die een ecologisch weefsel vormen en natuurverbindingen onderhouden, dienen gevrijwaard Natuurlijke structuur De gewenste natuurlijke structuur beoogt een versterking van de samenhang van alle ruimten met min of meer natuurlijk karakter. Binnen de natuurlijke structuur worden volgende taakstellingen ingevuld: Selectie van de natuurverbindingsgebieden Selectie van ecologische infrastructuur van bovenlokaal belang Actualiseren van de gewenste open ruimte structuur in functie van het PRS. Actualiseren van de gewenste natuurlijke structuur in functie van het PRS _04_deel1a, Revisie d Pagina 30 van 64

37 De gemeente Zemst is volgens het Ruimtelijk Structuurplan Vlaams- Brabant gelegen binnen volgende gebieden: Zennevallei en haar bijrivieren : Op de benedenloop van de Zenne sluiten enkele beekvalleien aan maar, met uitzondering van de Maalbeek, dragen ze geenszins bij tot de versterking van de ecologische infrastructuur vermits ze door tal van barrières in stukken zijn verdeeld. Om mogelijke verbindingen met enkele nabijgelegen bos- en natuurgebieden te realiseren moet creatief met de open ruimte worden omgesprongen. Geselecteerd natuurverbindingsgebied: Noordelijke Zennevallei als verbinding tussen Dorent en vallei van de Barebeek met bossen. Veldbossen en kasteelparken van Klein- Brabant : De beekvalleien, waarrond ook de natuurlijke structuur is opgebouwd, zorgen voor de gebondenheid van het versnipperd gebied van open ruimten van afwisselende grootte. Geselecteerd natuurverbindingsgebied: Binnengebied tussen de Kesterbeek en de Aabeek met Kollinten, s Gravenbos, Bos van Aa, Kattemeuterbos en Wormelaar. Boskernen tussen Zenne en Demer : De toekomstige ontwikkeling van het gebied tussen de grote rivieren Zenne en Demer zijn eerder beperkt en hangen af van gerichte ontsnipperingsmaatregelen die de ruimtelijke barrières (wegen, lintbebouwing, kanalen) doorbreken. De benedenloop van de Zenne, de Barebeek en de Weesbeek, vormen de enige infrastructuren van provinciaal belang omdat beide in verbinding staan met de Rupel. In het geval van de Barebeek en de Weesbeek is dat via de benedenloop van de Dijle. Geactualiseerde planningscontext De lokale uitwerking van de Zennevallei gebeurde reeds door de opmaak van het gemeentelijk RUP Zennevallei. Lokale uitwerking van het geselecteerde natuurverbindingsgebied binnen de gewenste ruimtelijke structuur voor de deelruimte westelijk landbouwgebied. Nadere uitwerking van gerichte ontsnipperingsmaatregelen _04_deel1a, Revisie d Pagina 31 van 64