MEMORANDUM OP HET GEBIED VAN BESCHERMING VAN VLUCHTELINGEN, PERSONEN DIE SUBSIDIAIRE BESCHERMING GENIETEN EN STAATLOZEN

Transcriptie

1 MEMORANDUM OP HET GEBIED VAN BESCHERMING VAN VLUCHTELINGEN, PERSONEN DIE SUBSIDIAIRE BESCHERMING GENIETEN EN STAATLOZEN Nu de crises toenemen en zij miljoenen mensen ertoe aanzetten om hun land te verlaten of zich binnen hun land te verplaatsen, is het belangrijk dat België zijn traditie van vluchtelingenbescherming en solide steun verder zet, zowel op nationaal, Europees als internationaal niveau. Origineel: Frans Nederlands (niet-officiële vertaling)

2

3 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOVERZICHT...5 DE 19 AANBEVELINGEN VAN UNHCR...8 INLEIDING I. EEN OMZETTING VAN DE EUROPESE TEKSTEN IN OVEREENSTEMMING MET DE INTERNATIONALE EN EUROPESE RECHTEN II. EEN AANGEPASTE OPVANG III. EEN BEPERKTE DETENTIE IV. EEN RECHTVAARDIGE EN EFFICIËNTE ASIELPROCEDURE Toegang tot de asielprocedure Aan de grenzen Dublin III-Verordening Behandeling van de asielaanvragen Vaststelling van de feiten en beoordeling van de geloofwaardigheid Eerste land van asiel en artikel 3 van het EVRM Beroep Kwaliteit van de procedures Informatie en juridische bijstand...27 V. BETER BESCHERMDE NIET-BEGELEIDE MINDERJARIGE VREEMDELINGEN VI. EEN VLOTTERE INTEGRATIE Gelijkgestelde statussen Een eenvoudigere gezinshereniging Gelijkgestelde criteria Een definitie van het gezin die flexibel genoeg is Afschaffing van de beperking in de tijd van soepele voorwaarden voor gezinshereniging Een eenvoudiger bewijs van familiebanden Verminderde kosten Een afgeleide status voor familieleden Betere toegang tot huisvesting Een bevoorrechte toegang tot de nationaliteit...40 VII. EEN INTERNATIONAAL SOLIDAIR BELGIË Versterkte hervestiging Een bescherming voor personen die Syrië ontvluchten...42 VIII. MINDER STAATLOZEN IN DE WERELD, EEN GEPASTE PROCEDURE EN STATUS IN BELGIË EINDNOTEN

4 4

5 INHOUDSOVERZICHT 1. Het Hoog Commissariaat van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen (UNHCR), dat de lidstaten onder meer bijstaat in de tenuitvoerlegging van het Verdrag van 1951 betreffende de Status van Vluchtelingen, wenst de jarenlange constructieve dialoog met de Belgische autoriteiten, politieke leiders en verantwoordelijken van de civiele samenleving voort te zetten in het kader van zijn mandaat om de internationale actie voor vluchtelingenbescherming en het zoeken naar oplossingen voor hun problemen te leiden en te coördineren. Naar aanleiding van de federale, regionale en Europese verkiezingen van 25 mei 2014, vestigt het de aandacht van de verkozenen en alle betrokken partijen op bepaalde thema s die in de programma s van de federale, regionale en/of gewestregeringen en in parlementaire initiatieven zouden moeten worden opgenomen. 2. België heeft een lange traditie op het gebied van bescherming van ontheemde bevolkingsgroepen, zowel op internationaal, Europees of nationaal vlak. Hoewel het over een solide asielstelsel beschikt, zijn bepaalde aspecten ervan voor verbetering vatbaar om te voorkomen dat de personen die het nodig hebben, geen internationale bescherming krijgen. 3. De richtlijnen en verordeningen die de grondslag vormen van het Europees asielbeleid werden herzien. Daardoor is Dublin III-Verordening sinds 1 januari 2014 van toepassing in België en zal de EURODAC-Verordening vanaf 20 juli 2015 automatisch van toepassing zijn. De herschikte Procedure- en Opvangrichtlijnen zullen in Belgische wetgeving moeten worden omgezet. In het kader van zijn samenwerking met de lidstaten en de verantwoordelijkheid die UNHCR draagt voor de naleving van het Verdrag van 1951, hoeksteen van de internationale bescherming van vluchtelingen, biedt UNHCR zijn ondersteuning aan in dit proces om een omzetting in overeenstemming met het internationaal en Europees recht te bekomen. 4. De opvang van asielzoekers is sinds de winter sterk verbeterd, in het bijzonder wat de niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) betreft. In 2013 is er voor het tweede opeenvolgende jaar een daling van het aantal asielaanvragen geweest, met ingediende asielaanvragen (ruim een kwart minder dan in 2012), terwijl er in de Europese Unie een toename is geweest van 19% in vergelijking met Op Europees niveau is het aantal eerste asielaanvragen met 15% toegenomen, terwijl de dalende trend in België wordt bevestigd met ingediende aanvragen gedurende het eerste trimester van 2014 (een daling van ongeveer 16% in vergelijking met dezelfde periode in 2013). 5. Gelet op het feit dat de vluchtelingenstromen zeer omvangrijk kunnen zijn en vaak het gevolg zijn van plotse ontwikkelingen in het land van herkomst waar een precaire situatie heerst, is het altijd aan te raden opvangsystemen tot stand te brengen die flexibel genoeg zijn om de variabele stromen en de diverse profielen van asielzoekers aan te kunnen. Gezien de verkorte behandelingstermijnen van de asielprocedures zou het nuttig zijn het bestaande opvangsysteem, dat in verschillende fases materiële steun verleent, met opeenvolgende verhuizingen in relatief korte periodes tot gevolg, in overleg met Fedasil en de betrokken partners te herzien. Dit systeem kampt met verschillende moeilijkheden waaronder het tekort aan individuele woningen; de traagheid in de overdracht van dossiers wat een breuk in de begeleiding teweegbrengt en de disciplinaire transfers. Bovendien is het noodzakelijk de bestaande verschillen in de sociaal-juridische, psycho-sociale en medische begeleiding van asielzoekers weg te werken. Speciale aandacht moet besteed worden aan de identificatie van kwetsbare asielzoekers, opdat zij een aangepaste opvang en sociale begeleiding zouden krijgen gedurende de volledige asielprocedure. De omzetting van de herschikte Opvangrichtlijn biedt ook de mogelijkheid om zich over de opvangvoorwaarden in het kader van een Dublin-procedure te buigen en dit teneinde deze te garanderen tot de effectieve overbrenging van de asielzoeker naar de verantwoordelijke lidstaat. 6. Hoewel we verheugd mogen zijn dat personen die asiel vragen op het Belgisch grondgebied tijdens de duur van de behandeling van hun aanvraag over het algemeen opgevangen worden in open centra, dat de NBMV over het algemeen niet vastgehouden worden en dat gezinnen met kinderen alternatieve opvangmogelijkheden aangeboden krijgen, blijft het systematisch gebruik van detentie van asielzoekers aan de grens en de gebruikelijke toevlucht tot deze maatregel in het kader van de toepassing van de Dublin III-Verordening verontrustend, alsook dat bepaalde erg kwetsbare personen worden vastgehouden en dat er geen automatische gerechtelijke controle is om zowel de wettigheid als de noodzakelijkheid en de evenredigheid van de opsluiting na te gaan. 5

6 7. De verhoging van de capaciteit van het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) in 2011 en bepaalde wetgevende initiatieven hebben een snellere behandeling van de asielaanvragen en de wegwerking van een groot deel van de achterstand in eerste aanleg mogelijk gemaakt. Het is belangrijk asielaanvragen snel te kunnen behandelen, maar het is even essentieel de kwaliteit, efficiëntie en integriteit van het asielstelsel te bewaren. UNHCR verwelkomt het initiatief van het CGVS voor het opzetten van een project voor kwaliteitsbewaking en staat ter beschikking van alle instanties om in die zin samen te werken. Rechtvaardige en efficiënte procedures, die leiden tot kwalitatieve beslissingen met de mogelijkheid tot een daadwerkelijk rechtsmiddel zijn van het allergrootste belang. Een asielstelsel moet ook een terugkeerbeleid omvatten waarin aan vrijwillige terugkeer de voorkeur wordt gegeven en waarbij de rechten van de mens en de menselijke waardigheid in acht worden genomen. 8. Met betrekking tot de toegang tot de asielprocedure is het essentieel waakzaam te zijn voor de situatie van asielzoekers aan de grens en in het bijzonder in de havens. Een bijzondere aandacht dient ook te gaan naar een toepassing van de Dublin III-Verordening met inachtneming van de beschermingen en bijkomende waarborgen die in deze verordening zijn opgenomen en van de aanbevelingen van UNHCR op dit gebied. 9. Hoewel de geloofwaardigheidsbeoordeling bij de behandeling van de asielaanvraag in België zeer positieve aspecten vertoont, zoals bijvoorbeeld de grondige kennis van het CGVS op het gebied van informatie over het land van herkomst, is een verbetering op bepaalde punten mogelijk, zoals een beter gestructureerde benadering, een gedeelde bewijslast, kennisvragen over de situatie in het land van herkomst die aangepast zijn aan het profiel van de asielzoeker en de bewijskracht van de documenten die de asielzoeker voorlegt. 10. De toepassing van het begrip eerste land van asiel in de behandeling van de asielaanvragen van personen die in een ander land dan België bescherming hebben gekregen of hadden kunnen krijgen, doet de vraag rijzen welke instantie bevoegd is om na te gaan of heropname in het eerste land van asiel gegarandeerd kan worden en hoe dit onderzoek praktisch in zijn werk moet gaan, omdat de asielzoeker meestal niet in staat zal zijn dit zelf te onderzoeken. Bovendien is het van primordiaal belang dat nagegaan wordt of artikel 3 van het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en Fundamentele Vrijheden (EVRM) bij terugkeer naar een bepaald land niet geschonden wordt. In België is momenteel niet duidelijk gedefinieerd welke instantie voor dit onderzoek bevoegd is. 11. Wat het beroep betreft, zijn verbeteringen en versoepelingen vastgesteld. Het annulatieberoep bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV) tegen bepaalde beslissingen van het CGVS roept nog vragen op, omdat het niet altijd aan de voorwaarden van een daadwerkelijk rechtsmiddel voldoet. 12. De toegang tot gespecialiseerde juridische bijstand voor elke vreemdeling die mogelijk een gegronde vrees heeft voor vervolging in de zin van het Verdrag van 1951 of die een reëel risico loopt op ernstige schade in de zin van de Kwalificatierichtlijn is fundamenteel belangrijk, vooral in de complexe juridische context van geïndustrialiseerde landen en België in het bijzonder. Het feit dat België asielzoekers kosteloze juridische bijstand en vertegenwoordiging aanbiedt, is ontegensprekelijk positief, maar UNHCR maakt zich zorgen over de kwaliteit van deze bijstand, die in de praktijk heel sterk varieert. Daarom is het belangrijk dat elke hervorming van de juridische bijstand niet alleen aandacht besteedt aan het verlenen van bijstand, maar ook aan de kwaliteit ervan en dat dit niet tot gevolg heeft dat de toegang tot recht beperkt zou worden voor personen die internationale bescherming nodig hebben. 13. Het is eveneens zo dat het juridisch kader voor de bescherming van de rechten van het kind in België een relatief solide basis biedt voor de bescherming van minderjarige vreemdelingen, al of niet begeleid, maar een aantal zaken zijn voor verbetering vatbaar, zoals de beoordeling en/of vaststelling van het belang van het kind, de analyse van de bijzondere behoeften van de niet-begeleide minderjarige (NBMV) in het kader van opvang, de termijnen voor aanduiding van een voogd, de leeftijdsbepaling en ten slotte de asiel- en verblijfprocedures. 14. Zodra hun status toegekend werd, zullen begunstigden van internationale bescherming hun integratie in België beginnen. Een geslaagde integratie is zowel gunstig voor de betrokkene als voor de gastgemeenschap. In België zijn er echter een aantal hinderpalen die de integratie bemoeilijken. Om te beginnen zijn de rechten die voortvloeien uit de vluchtelingenstatus en uit de status van subsidiaire bescherming nog niet helemaal gelijkgeschakeld, met een ongerechtvaardigd verschil in behandeling tot gevolg die een impact zal hebben op hun integratie. Verder kan het zijn dat ze moeilijkheden ondervinden om zich door hun gezin te laten vervoegen en om een woning te vinden. Bovendien hebben de vluchtelingen geen bevoorrechte toegang 6

7 meer tot de Belgische nationaliteit. Begunstigden van internationale bescherming hebben het ook moeilijk om toegang te krijgen tot sociale steun, een opleiding en de arbeidsmarkt. Op dit vlak bestaat er immers een zware administratieve last, abnormaal lange termijnen voor het verkrijgen van een verblijfsvergunning en een miskenning van de bijzondere behoeften en kwetsbaarheden van begunstigden van internationale bescherming. 15. UNHCR zoekt duurzame oplossingen voor de problemen van vluchtelingen. Hervestiging in een derde land is een van die oplossingen, wanneer de vrijwillige terugkeer van de vluchteling naar het land van herkomst en de integratie in het eerste land van asiel onmogelijk blijken te zijn. België is het 27 e land dat in 2013 een regelmatig en structureel hervestigingsprogramma heeft aangenomen. In 2014 zal België, net als in 2013, 100 vluchtelingen hervestigen en UNCHR verheugt zich dat besloten werd om tegen 2020 jaarlijks 250 vluchtelingen op te vangen. Hoewel deze verbintenis op lange termijn wordt toegejuicht, aangezien ze onder meer een betere voorzienbaarheid toelaat, blijft de verhoging van het aantal plaatsen nog ver ontoereikend in verhouding met de noden. 16. Gelet op het feit dat er zich in mei 2014 meer dan 2,7 miljoen Syrische vluchtelingen in Libanon, Turkije, Jordanië, Irak en Egypte bevonden en 6,5 miljoen Syriërs ontheemd zijn in hun eigen land, wordt de internationale gemeenschap geconfronteerd met een van de ergste humanitaire crises. Daarom is UNHCR verheugd dat België internationale bescherming verleent aan Syriërs die asiel vragen en 75 Syrische vluchtelingen zal opvangen in het kader van het hervestigingsprogramma. Gezien de ernst en hoogdringendheid van de situatie, moedigt UNHCR België aan bijkomende plaatsen te creëren bovenop het jaarlijks quota van hervestiging en andere mogelijkheden te vinden die de toegang tot het grondgebied voor personen die Syrië ontvluchten vergemakkelijken, door een uitgebreide en versoepelde gezinshereniging of op andere manieren, zoals de toekenning van humanitaire visa. 17. Staatloosheid beperkt zich niet tot ontwikkelingslanden of tot landen ver weg. Het gaat om een wereldwijde problematiek die meer dan 10 miljoen personen over heel de wereld treft. België vormt geen uitzondering en kent ook staatlozen op zijn grondgebied. Op internationaal vlak is het Verdrag van 1961 tot Beperking van Staatloosheid (Verdrag van 1961) een belangrijk instrument om het probleem van staatloosheid op te lossen. België zal dit verdrag op 1 juli 2014 ondertekenen, in navolging van 13 andere landen die dit in de voorbije twee jaar hebben gedaan. Op nationaal vlak heeft België het Verdrag van 28 september 1954 betreffende de Status van Staatlozen (Verdrag van 1954) weliswaar geratificeerd, maar er zijn belangrijke tekortkomingen op dit gebied, vooral wat betreft de procedure om als staatloze erkend te worden en het gebrek aan een specifieke regelgeving over de rechten en plichten die daaraan verbonden worden. 18. Van de middelen die aan de lidstaten van de Europese Unie ter beschikking worden gesteld om de eerder vermelde doelstellingen te bereiken, is het Fonds voor Asiel, Migratie en Integratie (FAMI) een aanzienlijke bron van financiering. In dit kader wenst UNHCR het belang te onderstrepen van het principe van nationaal partnerschap met actoren van de civiele samenleving, internationale organisaties en de sociale partners, om vertrekkende van een breed en voortdurend overleg met alle betrokken partijen de prioriteiten te kunnen vaststellen om aan de geïdentificeerde noden tegemoet te komen, en de uitvoering van de nationale programma s samen op te volgen en te evalueren. Het wenst ook de aandacht te vestigen op de noodzaak om bij het toekennen van de fondsen een evenwicht te bewaren tussen de domeinen van asiel, integratie en terugkeer. Het lijkt ook belangrijk de mogelijkheid te voorzien om onder meer projecten op te zetten waarbij een analyse en opvolging wordt gemaakt van hoe de informatie en juridische bijstand aan asielzoekers kan verbeterd worden, zowel in het kader van een asielprocedure op het grondgebied als aan de grens; de identificatie van en ondersteuning aan kwetsbare asielzoekers en projecten om gezinshereniging van begunstigden van internationale bescherming te ondersteunen. Ten slotte wenst UNHCR te wijzen op het belang van een ononderbroken financiering van de actoren van de civiele samenleving na 31 december 2014, wanneer de financiering door het Europees Vluchtelingenfonds zal ophouden. Een onderbreking van de financiering zou een zeer nadelig effect kunnen hebben op de mogelijkheid van de civiele samenleving om zijn rol in de ondersteuning van asielzoekers en zoektocht naar duurzame oplossingen voor vluchtelingen en staatlozen verder te zetten. 7

8 DE 19 AANBEVELINGEN VAN UNHCR GEMEENSCHAPPELIJK EUROPEES ASIELBELEID 1. Deelnemen aan de totstandbrenging van een Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel (GEAS) door de Europese teksten in overeenstemming met de internationale en Europese rechten in nationale wetgeving om te zetten, waarbij het Verdrag van 1951 betreffende de Status van Vluchtelingen zowel naar de letter als naar de geest wordt gerespecteerd. OPVANG 2. Asielzoekers kwalitatieve, ononderbroken, aangepaste en flexibele opvang bieden in het volledige opvangnetwerk. Kwetsbare asielzoekers identificeren om hen aangepaste opvang en sociale begeleiding te bieden. DETENTIE 3. De detentie van asielzoekers beperken, de controle erop verscherpen, de kwetsbaarheden beter identificeren om er gepast mee te kunnen omgaan en de reeds bestaande alternatieven voor detentie verder ontwikkelen. ASIELPROCEDURE 4. TOEGANG TOT DE ASIELPROCEDURE GRENS Opzetten van een systeem dat de registratie van alle asielaanvragen aan alle grenzen garandeert, inclusief de havens. 5. TOEGANG TOT DE ASIELPROCEDURE DUBLIN Waken over een toepassing van de Dublin III-Verordening in overeenstemming met de daarin opgenomen beschermingen en bijkomende waarborgen. 6. BEHANDELING VAN DE ASIELAANVRAGEN VASTSTELLING VAN DE FEITEN EN GELOOFWAARDIGHEID Gedeelde bewijslast verzekeren en de geloofwaardigheidsbeoordeling van het asielrelaas van asielzoekers verbeteren. 7. BEHANDELING VAN DE ASIELAANVRAGEN EERSTE LAND VAN ASIEL EN ART. 3 EVRM Aanduiden van de instantie die zal nagaan of aan de voorwaarden is voldaan om opnieuw tot het eerste land van asiel te worden toegelaten en of er een risico op schending van artikel 3 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens en Fundamentele Vrijheden bestaat, wanneer uitgeprocedeerde asielzoekers teruggestuurd worden, ervoor zorgen dat er coherentie is tussen de beslissingen betreffende nationaliteit en herkomst van de betrokken personen, die enerzijds door de bevoegde asielinstanties en anderzijds door de Dienst Vreemdelingenzaken bij het terugsturen van uitgeprocedeerde asielzoekers worden genomen. 8. BEROEP Ervoor zorgen dat er daadwerkelijk een rechtsmiddel bestaat en het gebrek aan onderzoeksbevoegdheid van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen versoepelen. 8

9 9. KWALITEIT VAN DE PROCEDURES Mechanismen verder ontwikkelen om de kwaliteit van de beslissingen genomen door het Commissariaatgeneraal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen op te volgen en soortgelijke maatregelen voorzien bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen en de Dienst Vreemdelingenzaken. 10. INFORMATIE EN JURIDISCHE BIJSTAND Ervoor zorgen dat de asielzoekers over voldoende en kwalitatieve informatie betreffende de asielprocedure beschikken, dat ze binnen aanvaardbare termijnen toegang hebben tot een kwaliteitsvolle juridische bijstand, ook in de gesloten opvangcentra en dat het systeem van juridische bijstand aan vreemdelingen geëvalueerd wordt, om richting te kunnen geven bij elke eventuele herziening. NIET-BEGELEIDE MINDERJARIGEN 11. De bescherming van de NBMV verbeteren door ervoor te zorgen dat het belang van het kind wordt beoordeeld en/of vastgesteld en dat er primordiaal belang aan wordt gegeven bij elke beslissing die hen betreft, door asiel- en verblijfsprocedures aan te bieden die aandacht hebben voor hun bijzondere behoeften en door deze laatste op een meer individuele manier te analyseren. INTEGRATIE 12. STATUSSEN De rechten van begunstigden van internationale bescherming verder gelijkschakelen om hun autonomie te bevorderen. 13. GEZINSHERENIGING Gezinshereniging van begunstigden van internationale bescherming bevorderen door de respectievelijke voorwaarden gelijk te schakelen; door een voldoende soepele definitie van het gezin te hanteren; door de beperking in tijd van de soepele voorwaarden voor gezinshereniging af te schaffen; door alle elementen in overweging te nemen die de familieband kunnen aantonen; door de kosten van de procedure te verminderen en door een afgeleide beschermingsstatus toe te kennen aan de familieleden die hen vervoegen. 14. HUISVESTING Begunstigden van internationale bescherming met de nodige middelen helpen om de gemeenschappelijke opvangcentra te kunnen verlaten voor een individuele woning, waarbij een samenwerking tussen alle betrokken partijen aangemoedigd wordt. 15. NATIONALITEIT Begunstigden van internationale bescherming toelaten gemakkelijker de Belgische nationaliteit te verwerven. INTERNATIONALE SOLIDARITEIT 16. HERVESTIGING Hervestiging in België versterken, door een passend wettelijk kader te creëren en het aantal plaatsen te verhogen. Op Europees niveau meer plaatsen aanbieden en de opvang- en integratiemogelijkheden van de hervestigde vluchtelingen verbeteren. 17. SYRIË De bescherming in België van personen die Syrië ontvluchten garanderen, en de toegang tot het grondgebied vergemakkelijken door een uitgebreide en versoepelde gezinshereniging of via andere middelen. 9

10 STAATLOOSHEID 18. STAATLOOSHEID Een procedure invoeren voor het vaststellen van de hoedanigheid van staatloze, of de bestaande procedure verbeteren, en staatlozen in principe een verblijfsrecht geven. FONDS VOOR ASIEL, MIGRATIE EN INTEGRATIE (FAMI) 19. Een nationaal partnerschap instellen om de prioriteiten te bepalen, de toepassing van de nationale programma s op te volgen en te evalueren. Bij het toekennen van de fondsen waken over een evenwicht tussen de domeinen van asiel, integratie en terugkeer, waarbij bepaalde domeinen bijzondere aandacht wordt gegeven zoals informatie en juridische bijstand aan asielzoekers, de identificatie van en ondersteuning aan kwetsbare asielzoekers en de ondersteuning bij gezinshereniging van begunstigden van internationale bescherming. Een ononderbroken financiering garanderen van actoren van de civiele samenleving. 10

11 UNHCR UNHCR werd op 14 december 1950 opgericht door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, die haar de opdracht gaf de internationale actie voor de bescherming van vluchtelingen en het zoeken naar oplossingen voor hun problemen te leiden en te coördineren. Het werkt nauw samen met de regeringen, onder meer bij de tenuitvoerlegging van het Verdrag betreffende de Status van Vluchtelingen (Verdrag van 1951), hoeksteen van de internationale bescherming van vluchtelingen. Later is zijn werkgebied uitgebreid tot andere groepen zoals voormalige vluchtelingen die naar hun land terugkeren, intern ontheemden, staatlozen en personen wier nationaliteit betwist wordt. UNHCR oefent zijn taak onder meer uit door het afsluiten en ratificeren van internationale verdragen ter bescherming van de vluchtelingen na te streven, toe te zien op de toepassing ervan en wijzigingen voor te stellen. 1 In die zin treedt UNHCR op in de procedures voor gerechtshoven en rechtbanken waar beslist wordt of internationale bescherming vereist is, zowel op nationaal als op regionaal niveau en vraagt het om geraadpleegd te worden bij de ontwikkeling van wetgeving en reglementeringen en geeft het indien nodig opmerkingen op deze teksten. UNHCR is sinds het begin van de jaren vijftig aanwezig in België en het Belgisch Comité voor Hulp aan Vluchtelingen (BCHV), dat diverse Belgische verenigingen overkoepelt die bijstand verlenen aan asielzoekers, erkende vluchtelingen en personen die subsidiaire bescherming genieten, is er zijn uitvoerende partner. Ontheemde bevolkingsgroepen in de wereld Eind 2013 waren wereldwijd 51,2 miljoen personen gedwongen ontheemd door vervolging, conflicten, veralgemeend geweld of mensenrechtenschendingen. Ongeveer 16,7 miljoen personen waren vluchteling: 11,7 miljoen vielen onder het mandaat van UNHCR en 5 miljoen Palestijnse vluchtelingen waren geregistreerd bij het Hulp- en Werkagentschap van de Verenigde Naties voor Palestijnse vluchtelingen in het Midden-Oosten (UNRWA). Dit globaal cijfer omvat eveneens de 33,3 miljoen intern ontheemden en de bijna 1,2 miljoen asielzoekers. Als deze 51,2 miljoen personen een natie zouden vormen, zouden ze het 26 e grootste land ter wereld zijn. 2 De bevolkingsgroep die onder het mandaat van UNHCR valt, bestaat uit 42,9 miljoen personen. 3 De diverse conflicten in de wereld hebben inderdaad miljoenen mensen op de vlucht gedreven. Eind 2013 kwamen meer dan de helft (52%) van de vluchtelingen uit drie landen: Afghanistan (2,56 miljoen), de Syrische Arabische Republiek (2,47 miljoen) en Somalië (1,12 miljoen). 4 Soedan, de Democratische Republiek Congo, Myanmar, Irak en Colombia behoren ook tot de landen waaruit de meeste vluchtelingen afkomstig zijn. 5 Op datzelfde moment werden 86% van de vluchtelingen wereldwijd opgevangen in ontwikkelingslanden. Pakistan heeft het grootste aantal vluchtelingen opgevangen (1,6 miljoen), gevolgd door de Islamitische Republiek Iran ( ), Libanon ( ), Jordanië ( ) en Turkije ( ). Het aantal vrouwen en meisjes bedraagt gemiddeld 48% van het aantal vluchtelingen. In totaal was 50% van de vluchtelingen jonger dan 18 jaar en dat is het grootste aantal van de voorbije tien jaar. 11

12 Gastland met het grootste aantal vluchtelingen in 2013 bron: UNHCR Global Trends 2013, p. 7 Ethiopië Tsjaad % China % 5% 26% Pakistan Kenia % En in België? Turkije % Jordanië % 13% 14% Libanon Islamitische Republiek Iran België heeft een lange traditie op het gebied van bescherming van ontheemde bevolkingsgroepen, zowel op internationaal, Europees als nationaal niveau. Het speelt een belangrijke rol in de wereldwijde aanpak van de problemen van deze bevolkingen, met speciale aandacht voor Afrika, in het bijzonder het gebied van de Grote Meren, waar deze steun erg gewaardeerd wordt. Een aanzienlijk deel van de steun van België aan UNHCR is niet toegewezen, waardoor de Organisatie operaties kan financieren die anders ondergefinancierd of vergeten zouden worden. Op Europees niveau heeft België de principes inzake internationale bescherming steeds verdedigd en speelt het een beslissende rol in de ontwikkeling van een gemeenschappelijk Europees asielbeleid. De 10 belangrijkste landen van herkomst van asielzoekers in België in 2013 bron: CGRA statistieken van 2013 Kameroen Albanië Irak 3.1% 5% 2.6% Pakistan Afghanistan 2.3% 8.4% 7.9% Guinee Syrië Servië (met inbergrip van Kosovo) 5.5% 7.7% 6.9% 7.4% Rusland Demokratische Republiek Congo Tijdens de intergouvernementele bijeenkomst van ministers in Genève in december 2011 heeft België bij de verjaardag van de Verdragen over de vluchtelingen en staatlozen zijn engagement ten aanzien van vluchtelingen en staatlozen bevestigd, meer bepaald op het gebied van asielprocedure, gezinshereniging, hervestiging, procedure om staatloosheid vast te stellen alsook de inhoud ervan en de beperking van staatloosheid. In 2013 is het aantal asielaanvragen in België voor het tweede opeenvolgende jaar gedaald, met ingediende asielaanvragen - een daling van iets meer dan een kwart in vergelijking met , terwijl het aantal asielaanvragen in heel de Europese Unie met 18,7% is toegenomen in vergelijking met De dalende trend zet zich in België verder met asielaanvragen in het eerste trimester van een daling van ongeveer 16% in vergelijking met dezelfde periode in , terwijl op Europees niveau het aantal eerste asielaanvragen met 15% gestegen is (88 000). In 2013 werd in beslissingen (16,4% of 20,3% begeleidende kinderen inbegrepen) van de die het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) heeft genomen, de status van vluchteling en in beslissingen (10,7% of 32,5% begeleidende kinderen inbegrepen) subsidiaire bescherming 7 toegekend. Van de beslissingen die in beroep door de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV) zijn genomen, werd in 312 de status van vluchteling toegekend en in 48 subsidiaire bescherming, wat betekent dat 4,6% van de personen die beroep hebben aangetekend, erkend werden of internationale bescherming hebben gekregen, waarvan de meerderheid de status van vluchteling (4% van de 4,6%). 12

13 INLEIDING 19. Gelet op de reeds lang bestaande constructieve dialoog met de autoriteiten, de politieke leiders en verantwoordelijken van de civiele samenleving, wenst het Hoog Commissariaat van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen (hierna UNHCR), naar aanleiding van de federale, regionale en Europese verkiezingen van 25 mei 2014, de aandacht van de verkozenen en van alle betrokken personen te vestigen op bepaalde thema s die tot zijn mandaat behoren en die in de programma s van de federale, regionale en/of gewestregeringen en bij parlementaire initiatieven zouden moeten worden opgenomen. 20. Deze nota beschrijft acht onderwerpen en geeft aanbevelingen in dat verband. Ze hebben als doelstelling de bescherming van asielzoekers, begunstigden van internationale bescherming en staatlozen te garanderen en/of te verbeteren. Bepaalde aanbevelingen beogen ook een verbetering van de asielprocedures. 21. De Organisatie is bereid de betrokken actoren te ondersteunen in hun taak tot internationale bescherming en de thema s die in deze nota aan bod komen, samen met hen verder uit te diepen. 13

14 14

15 I. EEN OMZETTING VAN DE EUROPESE TEKSTEN IN OVEREENSTEMMING MET DE INTERNATIONALE EN EUROPESE RECHTEN In juni 2013 werd de herziening van de richtlijnen en verordeningen die de grondslag vormen van een Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel (GEAS), na lange en complexe onderhandelingen, afgerond met de goedkeuring van de Dublin III-Verordening 9 en de herschikte Procedure- 10 en Opvangrichtlijnen Hoewel er mogelijk nog bijkomende maatregelen nodig zijn om tot een uniforme status te komen voor vluchtelingen en personen die subsidiaire bescherming genieten, die in heel de Europese Unie (EU) geldig is, alsook om tot gemeenschappelijke procedures te komen voor het toekennen en intrekken van deze statussen, kan deze herziene wetgeving, met inbegrip van de herschikte Kwalificatierichtlijn van , in belangrijke mate bijdragen tot de harmonisatie van het asielbeleid in de lidstaten van de EU en tot een verbetering van de criteria voor bescherming en de praktijken op dit gebied Aangezien de Dublin III- en EURODAC-Verordeningen rechtstreekse werking hebben en gelijktijdig, automatisch en uniform bindend zijn in alle nationale wetgevingen, hoeven ze niet in nationale wetgeving te worden omgezet. De Dublin III-Verordening is in België sinds 1 januari van toepassing en de EURODAC-Verordening zal automatisch van toepassing zijn vanaf 20 juli De herschikte Procedure- en Opvangrichtlijnen (herschikkingen) daarentegen moeten uiterlijk op 20 juli in de Belgische wetgeving zijn omgezet zodat de onderhandelde wijzigingen in de nationale wetgeving weerspiegeld worden. Sommige bepalingen moeten echter pas op 20 juli omgezet zijn. De termijn voor de omzetting van de Kwalificatierichtlijn is echter reeds op 21 december 2013 afgelopen. In het kader van de samenwerking met de lidstaten en gelet op zijn verantwoordelijkheid voor het toezicht op het Verdrag van , biedt UNHCR zijn ondersteuning aan de bevoegde autoriteiten en andere partijen die bij de omzetting betrokken zijn. 26. Recent onderzoek heeft aangetoond dat de EU-wetgeving op het gebied van asiel tot nog toe niet op uniforme wijze in de Unie werd toegepast. Dit kan deels te maken hebben met het feit dat sommige bepalingen facultatief of nogal vaag zijn, of de lidstaten een grote vrijheid geven. De herziene regelgeving zou de situatie moeten verbeteren, doordat de draagwijdte van een aantal facultatieve bepalingen beperkt werd, bepaalde regels verduidelijkt zijn en de opvolgingsmechanismen solider geworden zijn, met name dankzij het nieuw mechanisme voor vroegtijdige waarschuwing en paraatheid in het kader van de Dublin III-Verordening. 27. Desalniettemin kunnen sommige bepalingen problemen opleveren qua interpretatie en uitvoering. Het is dan ook wenselijk dat de onderliggende doelstellingen van het GEAS op het gebied van bescherming beklemtoond worden en dat kwalitatief hoogstaande asielsystemen ontwikkeld worden om ervoor te zorgen dat de verdragen en het Verdrag van 1951 naar de letter en de geest worden nageleefd. 28. Bijgevolg moedigt UNHCR België aan om van het omzettingsproces gebruik te maken om, indien nodig, criteria te hanteren die gunstiger zijn en overeenstemmen met het internationaal recht

16 AANBEVELING 1 Deelnemen aan de totstandbrenging van een Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel (GEAS) door de Europese teksten in overeenstemming met het internationaal en Europees recht in nationale wetgeving om te zetten, waarbij het Verdrag van 1951 betreffende de Status van Vluchtelingen zowel naar de letter als naar de geest wordt gerespecteerd. UNHCR beveelt de bevoegde instanties aan om van het omzettingsproces van de Procedure- en Opvangrichtlijnen gebruik te maken om: indien nodig, criteria te hanteren die gunstiger zijn en overeenstemmen met het internationaal recht; de gedeeltelijke omzetting van artikel 4, lid 1 van de Kwalificatierichtlijn bij te sturen, waardoor de bewijslast uitsluitend bij de asielzoeker werd gelegd en het principe van de gedeelde bewijslast niet gerespecteerd wordt (cf. infra paragrafen 58 en volgende); ì ì een vereenvoudigingsproces van de procedures zoals beschreven in de Wet van 15 december 1980 op te starten (cf. infra paragraaf 79). 16

17 II. EEN AANGEPASTE OPVANG 29. UNHCR heeft de toegenomen coördinatie van alle aspecten van de asielprocedure en de opvang van asielzoekers positief onthaald. Het juicht de regelmatige dialoog met Fedasil en de betrokken partners bij de opvang toe en is trouwens tevreden met de duidelijke verbetering van de opvangsituatie sinds de winter , in het bijzonder wat de niet-begeleide minderjarigen (NBMV) betreft, die niet langer in hotels worden ondergebracht, waar ze geen aangepaste begeleiding kregen. Er zijn inderdaad aanzienlijke inspanningen geleverd om te verhelpen aan de verzadiging van het opvangnetwerk sinds Zo hebben de permanente betrokkenheid van alle bevoegde actoren en de uitbreiding van de capaciteit van de asielautoriteiten waardoor een groter aantal beslissingen kon worden genomen, er ontegensprekelijk toe bijgedragen dat de druk op het opvangnetwerk is afgenomen. Er zijn ook wetgevende maatregelen genomen om bepaalde categorieën van personen uit te sluiten van het recht op opvang, een uitsluiting waarover UNHCR overigens bepaalde bezwaren heeft geuit en enkele aanbevelingen terzake heeft gedaan die tot op vandaag gelden 20. Tot slot heeft de daling van het aantal asielaanvragen bijgedragen tot een ontlasting van de opvangstructuur. 30. Desalniettemin lijkt in dit stadium een herziening van het huidig opvangsysteem noodzakelijk. Immers, materiële bijstand in twee fases een eerste fase gedurende de eerste vier maanden van de asielprocedure waarin de asielzoekers in collectieve centra worden ondergebracht en een tweede fase waarin ze in individuele woningen worden gehuisvest brengt opeenvolgende verhuizingen binnen relatief korte periodes met zich mee en dit door de verkorte behandelingstermijnen van de asielprocedure. 31. Het systeem kampt met andere moeilijkheden waaronder het gebrek aan individuele woningen en de traagheid waarmee dossiers van asielzoekers die een collectief centrum verlaten om naar een individuele woning te gaan, worden overgebracht, waardoor de begeleiding onderbroken wordt. Het zou ook goed zijn dat nagedacht wordt over de manier waarop asielzoekers met problematisch gedrag worden opgevangen, om er een coherent, afgewogen en aangepast antwoord op te bieden. 32. Aangezien vluchtelingenstromen omvangrijk kunnen zijn en vaak op gang komen door plotse ontwikkelingen in streken van herkomst waar de situatie precair is, acht UNHCR het wenselijk dat er een opvangsysteem gecreëerd wordt dat soepel genoeg is om variaties in de toestroom en de diverse profielen van asielzoekers het hoofd te kunnen bieden, en dit met inachtname van de herschikte Opvangrichtlijn. De onaangepastheid van het aantal beschikbare plaatsen aan de stroom die moet worden opgevangen, wat de verhuis naar individuele woningen vertraagt en tot gevolg heeft dat bepaalde asielzoekers de facto geen kans krijgen om naar een individuele woning te verhuizen, vormt een van de uitdagingen van het huidig systeem. 33. UNHCR roept de autoriteiten ook op om kwetsbare asielzoekers te identificeren, in het bijzonder de NBMV, gehandicapte en zieke personen vooral die met psychologische problemen om hen adequate opvang en sociale begeleiding te kunnen bieden. Sommige centra, ver gelegen van de openbare diensten en ziekenhuizen, zijn niet geschikt voor bepaalde personen met bijzondere behoeften. 34. Er wordt tevens op gewezen dat de sociaal-juridische begeleiding van asielzoekers een belangrijke impact heeft op de kwaliteit van hun asielprocedure en nog belangrijker is geworden nu deze laatsten sneller verlopen. 35. Deze begeleiding alsook de psycho-sociale en medische begeleiding verschillen echter sterk van centrum tot centrum. Er zouden dan ook gemeenschappelijke standaarden moeten worden opgesteld voor alle opvangcentra, waaronder voor de identificatie en preventie van en reactie op gewelddadige incidenten, zoals daden van seksueel en seksistisch geweld, met het oog op een efficiënte en kwalitatieve begeleiding op deze gebieden. 17

18 36. Naast de vaststelling van gemeenschappelijke standaarden, is het aan te bevelen om de vaardigheden van het personeel in de centra te versterken en om aan de maatschappelijke assistenten en het andere personeel opleidingen aan te bieden op het gebied van interculturele communicatie, culturele bemiddeling en conflictbeheersing. 37. Tot slot moet, zoals hoger vermeld (paragrafen 25 en volgende), de herschikte Opvangrichtlijn uiterlijk tegen 20 juli in nationale Belgische wetgeving zijn omgezet. Daarbij moet vooral aandacht worden besteed aan het recht op opvang in het kader van de Dublin-procedure en de garantie erop tot de asielzoeker effectief naar de verantwoordelijke lidstaat wordt overgebracht 22. Dit is vooral belangrijk voor de asielzoekers die een annulatieberoep en verzoek tot schorsing bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen hebben ingediend. AANBEVELING 2 Ervoor zorgen dat asielzoekers een kwalitatieve, ononderbroken, aangepaste en flexibele opvang krijgen in het volledige opvangnetwerk. Kwetsbare asielzoekers identificeren om hen aangepaste opvang en sociale begeleiding te kunnen bieden. Het UNHCR verwelkomt de reeds geleverde inspanningen om de verzadiging van het opvangnetwerk te verhelpen en beveelt aan: de opvang in verschillende stappen te herzien om te komen tot een opvangsysteem dat de nodige flexibiliteit inhoudt om de stromen van asielzoekers, zowel opwaarts als neerwaarts, op te vangen en zich kan aanpassen aan de diverse profielen van asielzoekers; in afwachting daarvan het bestaande systeem te verbeteren, onder meer door voldoende individuele woningen aan te bieden die aan de individuele behoeften zijn aangepast; door een snelle verzending van de dossiers van asielzoekers die verhuizen, naar de betrokken maatschappelijke assistenten en door na te denken over de manier waarop asielzoekers met problematisch gedrag worden opgevangen, teneinde er een coherent, afgewogen en aangepast antwoord op te bieden; kwetsbare personen met bijzondere behoeften beter te identificeren om hen aangepaste opvang en sociale begeleiding te kunnen bieden; gemeenschappelijke standaarden vast te tellen en uit te voeren voor alle opvangcentra met het oog op een degelijke psycho-sociale, medische en juridische bijstand, waaronder de identificatie en preventie van en reactie op incidenten van seksueel en seksistisch geweld, gedurende de volledige duur van de asielprocedure waaronder opvang in het kader van een Dublin-procedure et dit tot hun effectieve overbrenging naar de verantwoordelijke lidstaat; ì ì de sociale begeleiding te versterken door opleidingen op het gebied van interculturele communicatie, culturele bemiddeling en conflictbeheersing. 18

19 III. EEN BEPERKTE DETENTIE Hoewel we verheugd mogen zijn dat personen die asiel vragen op het Belgisch grondgebied tijdens de duur van de behandeling van hun aanvraag over het algemeen opgevangen worden in open centra, dat NBMV over het algemeen niet vastgehouden worden en dat gezinnen met kinderen alternatieve opvangmogelijkheden aangeboden krijgen, blijven het systematische gebruik van detentie van asielzoekers aan de grens en de gebruikelijke toevlucht tot deze maatregel in het kader van de toepassing van de Dublin III-Verordening 24 verontrustend. Bovendien komt het niet zelden voor dat personen die hun eerste asielaanvraag in detentie indienen, achtereenvolgende beslissingen ontvangen waarbij ze van hun vrijheid beroofd worden op grond van verschillende bepalingen van de Wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen (Wet van 15 december 1980) en dat zij langer worden vastgehouden dan de wettelijke termijn van twee maanden voorzien voor de behandeling van hun asielaanvraag. 39. De fundamentele rechten met betrekking tot vrijheid, veiligheid en vrij verkeer van personen gelden nochtans in principe voor alle menselijke wezens, welke status ze ook hebben, immigrant, vluchteling, asielzoeker of een andere. Gelet op de beperking die het met zich meebrengt en overeenkomstig de internationale normen met betrekking tot vluchtelingen en rechten van de mens, moet detentie van asielzoekers over het algemeen vermeden worden en mag het alleen als uiterste middel dienen. Vrijheid moet de regel zijn en detentie de uitzondering 25. Als dusdanig mag geen enkele persoon worden vastgehouden enkel en alleen omdat hij asiel vraagt Als algemene regel geldt dat detentie moet voorzien zijn in de wet en niet willekeurig mag gebeuren. Elke beslissing tot vasthouding moet gebaseerd zijn op de individuele situatie van de persoon in kwestie; gerechtvaardigd zijn door een legitiem doel; noodzakelijk en redelijk zijn en in verhouding staan tot dat legitiem doel, zijnde de bescherming van de openbare orde, de volksgezondheid of de nationale veiligheid. 41. De detentie van asielzoekers tijdens de asielprocedure, met het oog op hun verwijdering, stelt bijgevolg een probleem, aangezien zij niet verwijderd mogen worden zolang er geen definitieve beslissing over hun aanvraag is geweest. Zulke detentie heeft geen legitiem doel. Detentie met het oog op verwijdering is maar mogelijk wanneer de asielaanvraag in laatste instantie werd afgewezen. Echter, indien er redenen zijn om te geloven dat een asielzoeker in beroep is gegaan of een asielaanvraag heeft ingediend met als enige doel een beslissing die tot zijn uitwijzing zou kunnen leiden, uit te stellen of te vermijden, dan mogen de autoriteiten zijn detentie overwegen op voorwaarde dat deze noodzakelijk, redelijk en proportioneel is Er moet steeds nagegaan worden of minder beperkende of minder dwingende maatregelen (met andere woorden geen alternatieve vormen van detentie, maar werkelijk alternatieven voor detentie, zoals de inbewaargeving van documenten, een borgstelling of een garantstelling) op een efficiënte manier, aangepast aan de betrokken persoon, kunnen worden genomen. Geen minder dwingende of minder indringende maatregelen overwegen, kan de detentie arbitrair maken Detentie moet op een niet-discriminerende manier gebeuren, ze mag slechts een beperkte periode duren en moet regelmatig aan gerechtelijke controle onderworpen worden. Ideaal gezien gebeurt deze gerechtelijke controle automatisch en binnen de 24 à 48 uren na de eerste beslissing om de asielzoeker vast te houden 29. In België voeren de Raadkamer en, in beroep, de Kamer van Inbeschuldigingstelling deze controle op detentie uit. Deze controle gebeurt echter niet automatisch, maar op vraag van de betrokkene of zijn advocaat. Bovendien heeft de controle enkel betrekking op de wettigheid van de vrijheidsberovende maatregel en niet op de noodzakelijkheid of proportionaliteit

20 44. De herschikte Opvangrichtlijn bevat bepalingen waardoor de grondslag voor detentie veel verregaander wordt gereglementeerd dan voordien en bevat bijvoorbeeld een noodzakelijkheidstoets en meer aangepaste detentieomstandigheden. Ze schrijft ook dat rekening moet gehouden worden met de omstandigheden van elk zaak en de bijzondere behoeften van bepaalde asielzoekers. 45. In België krijgen personen die bijzondere behoeften hebben echter niet altijd een aangepaste behandeling. Oudere personen, zwangere vrouwen, gehandicapte personen, slachtoffers van foltering of van mensenhandel, personen met psychologische problemen zoals getraumatiseerde personen enz. zijn reeds in gesloten opvangcentra waargenomen. De meeste van deze mensen zouden echter niet in detentie mogen worden gehouden Ten slotte bemoeizaamt detentie aanzienlijk de toegang tot juridische bijstand (zie infra paragrafen 76 en volgende), tot informatiebronnen en communicatiemiddelen, terwijl deze laatste nochtans noodzakelijk zijn om elementen te verzamelen die de asielaanvraag zouden kunnen ondersteunen. 47. Bovendien heeft het Comité voor de Preventie van Foltering en Onmenselijke of Vernederende Behandeling of Bestraffing met bezorgdheid vastgesteld dat de bepalingen van de Basiswet betreffende het gevangeniswezen en de rechtspositie van gedetineerden van 12 januari 2005, waarin het recht wordt ingevoerd om bij een onafhankelijke instantie klacht in te dienen, nog niet in werking zijn getreden. Het Comité heeft ook zijn bezorgdheid geuit over het feit dat vreemdelingen in gesloten opvangcentra het vaak moeilijk hebben om klacht in te dienen en over het uitblijven van een uitspraak ten gronde wanneer de aanklager uitgewezen werd 32. AANBEVELING 3 De detentie van asielzoekers beperken, de controle erop verscherpen, de kwetsbaarheden beter identificeren om er gepast mee te kunnen omgaan en de reeds bestaande alternatieven voor detentie verder ontwikkelen. Het UNHCR beveelt aan: de trend van het systematisch beroep op detentie van asielzoekers aan de grens en het veelvuldig gebruik ervan in het kader van de toepassing van de Dublin III-Verordening om te keren; de cumulatie van detentiemaatregelen genomen in het kader van de wet van 15 december 1980 te beperken en zelfs af te schaffen; een wettelijke basis te ontwikkelen voor de alternatieven voor de administratieve detentie te voorzien, die verschilt van die voor de inbewaringstelling; alle beslissingen tot vasthouding automatisch aan een gerechtelijke controle te onderwerpen, waarbij zowel de noodzakelijkheid als de proportionaliteit van de detentie onderzocht worden om na te gaan of de detentie een uiterste middel is en of er minder dwingende maatregelen hadden mogelijk geweest om het beoogde doel te bereiken; een individuele beoordeling te garanderen van de situatie van de asielzoeker door de administratie die met het toezicht op de grenzen en de uitzettingen belast is, vóór de vrijheidsberoving of minstens binnen de 5 dagen die hier op volgen, om de kwetsbaarheid van de betrokkene vast te stellen en hem indien nodig aangepaste opvang te bieden; ì ì een onafhankelijk en efficiënt mechanisme te creëren dat specifiek klachten vanuit de detentiecentra zal behandelen. 20