LAMPEDUSA DE OVERSTEEK

Transcriptie

1 PAG > 1 DE OVERSTEEK VOORTGEZET ONDERWIJS VLUCHTELINGENBOOT LESBRIEF Bijna een half miljoen mensen komen elk jaar na een levensgevaarlijke tocht naar Europa. Wat zijn hun beweegredenen om te vluchten en wat maken zij onderweg mee? In samenwerking met ZEP Theaterproducties presenteert Tropenmuseum een bijzonder theatraal programma waarin leerlingen letterlijk aan boord stappen van de vluchtelingenboot Lampedusa die naast het museum ligt. Deze boot vervoerde in 2013 nog 282 vluchtelingen van Egypte naar Italië. WAAROM HET TROPENMUSEUM? Onze objecten vertellen stuk voor stuk een menselijk verhaal. Verhalen over universele menselijke thema s zoals rouwen, vieren, versieren, bidden of vechten. Ze maken nieuwsgierig naar de enorme culturele diversiteit die de wereld rijk is. Van Afrika tot Azië, van Nieuw-Guinea tot Latijns-Amerika, van voorouders tot de Boeddha, van mens tot mens. In het Tropenmuseum ontdek je samen dat we in deze wereld verschillend zijn en toch allemaal hetzelfde: mens. TOT ZIENS IN 0NS MUSEUM!

2 MUSEUM THEATRAAL PROGRAMMA PAG > MIN VOOR WIE vanaf 2e klas voorgezet onderwijs (alle niveaus) LEERDOELEN - Leerlingen begrijpen dat er verschillende redenen zijn om te vluchten - Leerlingen begrijpen dat hun ideeën over vluchtelingen misschien niet altijd kloppen - Leerlingen realiseren zich de gevolgen van vluchten en kunnen zich inleven in wat een vluchteling meemaakt tijdens zijn/haar reis - Leerlingen vormen een mening over de thematiek TIJDSINDELING Verhaal in het Tropenmuseum Naar de boot lopen Verhaal op de boot Nagesprek op de boot 50 min. 30 min. LESMATERIAAL Voorbereidende les en creatieve opdracht voor op school SLUIT AAN BIJ Kerndoel: 36, 38, 43, 46, 47, 50 Vak: Aardrijkskunde, maatschappijleer, CKV 21stcentury skills: sociale & culturele vaardigheden Thema: vluchten, migratie PROGRAMMA Tijdens dit theatrale programma krijgen de leerlingen aan de hand van echte verhalen een uniek perspectief op de reis die veel vluchtelingen maken. Leerlingen denken na over de redenen waarom mensen vluchten en wat het betekent om te moeten vluchten. Het theatrale programma start in het museum waar de leerlingen door acteur Gustav Borreman worden meegenomen in het waargebeurde verhaal over de onwaarschijnlijke vlucht van de Zuid-Soedanese Valentino Achack Deng. Zijn vluchtverhaal werd opgeschreven in de bestseller What is the What door schrijver Dave Eggers. Daarna gaan de leerlingen met de acteur mee naar buiten, aan boord van vluchtelingenboot Lampedusa. De leerlingen ontdekken hier het verhaal achter de boot die 282 vluchtelingen vervoerde van Egypte naar Lampedusa. Het verhaal van Valentino verweeft zich met actuele verhalen van vluchtelingen. In een nagesprek kunnen leerlingen vragen stellen aan de acteur. BELANGRIJK! Een gedeelte van het programma vindt plaats op de oude vluchtelingenboot die niet overdekt is. Het Tropenmuseum verzorgt poncho s en paraplu s bij slecht weer. Als het weer dermate slecht is dat het programma op de boot geannuleerd moet worden, zal het programma geheel in het museum plaatsvinden. Door zijn lange reis is de vluchtelingenboot flink verweerd, het is een authentiek object en dus niet opgeknapt. Het Tropenmuseum is niet aansprakelijk voor eventuele schade of schoonmaakkosten aan kleding of andere bezittingen van bezoekers aan de boot. Helaas is de boot niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers, het Tropenmuseum is wel geheel toegankelijk met een rolstoel CONTACT Tropenmuseum, afdeling reserveringen Linnaeusstraat CK Amsterdam e: reserveren@tropenmuseum.nl t: (di. t/m vr. tussen en uur)

3 OP SCHOOL VOORBEREIDENDE LES PAG > 3 50 MIN LEERDOELEN - Leerlingen kennen verschillende definities die gebruikt worden in het debat over vluchtelingen - Leerlingen kennen de cijfers met betrekking tot actuele vluchtelingenstromen - Leerlingen krijgen inzicht in het soort keuzes waar een vluchteling voor komt te staan - Leerlingen geven hun eigen mening en kunnen deze beargumenteren TIJDSINDELING Introductie Vluchtelingen in beeld Kennisquiz Keuzespel BENODIGDHEDEN Schoolbord of pen en papier Scherm om powerpoint af te spelen 5 min. 10 min. 15 min. INTRODUCTIE VLUCHTELINGEN IN BEELD 5 MIN 10 MIN Vertel de leerlingen dat ze binnenkort naar het Tropenmuseum gaan. Is iemand wel eens in het Tropenmuseum geweest? Wat is daar te zien? Vertel de leerlingen dat ze bij het Tropenmuseum een bijzonder theatraal programma gaan volgen. Naast het Tropenmuseum ligt een boot die in 2013 nog 282 vluchtelingen van Egypte naar Italië vervoerde. Jullie gaan in het museum en op deze boot een interactief theaterstuk zien. In dit theaterstuk beleven jullie een bijzonder en waargebeurd verhaal van een jongen die op jonge leeftijd uit Soedan vluchtte en komen jullie meer te weten over de vluchtelingenboot. Dagelijks kom je verhalen over vluchtelingen tegen in de media. Wat hebben jullie er over gelezen/ gezien? Bespreek dit kort (eventueel aan de hand van de krant van die dag). Wanneer is iemand eigenlijk een vluchteling? Schrijf het woord vluchteling op het bord of op een papier. Zet er een cirkel omheen en vraag de leerlingen wat het eerst in hen opkomt bij het lezen van dit woord. Laat hen er niet te lang over nadenken, ga dus snel van leerling naar leerling. Schrijf wat zij zeggen op rond de cirkel. Je kunt het papier ook rond laten gaan en de leerlingen zelf laten schrijven. Bespreek wat er rondom de cirkel staat en laat leerlingen op elkaars ideeën reageren. Zorg dat ze elkaar uitleg geven of vragen stellen. Met deze korte opdracht kun je snel de beeldvorming rondom vluchtelingen in kaart brengen. Vat samen wat er is opgeschreven.

4 PAG > 4 OP SCHOOL VOORBEREIDENDE LES KENNISQUIZ KEUZESPEL 15 MIN 20 MIN Doe de kennisquiz in de bijlage klassikaal met de leerlingen. De vragen gaan over definities en cijfers met betrekking tot het thema vluchtelingen. Schuif met de leerlingen alle stoelen aan de kant en vraag alle leerlingen aan 1 kant van het lokaal te gaan staan. Leerlingen kiezen steeds het juiste antwoord door aan de kant van het antwoord waarvan zij denken dat het juist is te gaan staan. De kennisquiz kan ook gedaan worden door de leerlingen te laten zitten (rechts) of staan (links) of met rode en groene kaartjes die afwisselend omhoog worden gestoken. Lees de vragen voor en houd de vaart erin. Laat elke keer aan beide kanten een leerling zijn of haar keuze toelichten en licht dan kort het juiste antwoord toe. Sluit de quiz af met de stelling Mensen die vluchten voor armoede zouden ook in Europa moeten kunnen blijven. Leerlingen die het met de stelling eens zijn staan rechts, leerlingen die het met de stelling oneens zijn gaan links staan. Laat beide groepen overleggen en met twee argumenten komen die hun standpunt verdedigen. Zijn er mensen die van standpunt willen veranderen? Vluchtelingen moeten tijdens hun vlucht steeds onmogelijke keuzes maken. Leerlingen krijgen inzicht in het soort dilemma s waar een vluchteling voor komt te staan, door de online vluchtelingentest van de EO ( en de app My life as a refugee (in het Engels voor Apple en Android), van het UNHCR. De leerlingen kiezen een personage waarna zij vervolgens steeds voor een dilemma worden gesteld. Doorloop klassikaal het keuzespel of laat de leerlingen het individueel doen. Bespreek na: wat viel de leerlingen op? Welke keuze vonden ze het moeilijkste om te maken? Informatie uit de kennisquiz komt van UNHCR, Rodekruis, Vluchtelingen Werk Nederland en Amnesty International. LEESTIP Het theatrale verhaal dat de leerlingen gaan beleven is geïnspireerd op het boek Wat is de Wat? van Dave Eggers. Dit boek gaat over het verhaal van een jonge jongen in Soedan, Valentino Achak Deng, die vluchteling wordt. Deng vertelde zijn levensverhaal aan Eggers, die er een roman van maakte.

5 PAG > 5 OP SCHOOL CREATIEVE OPDRACHT CA. 50 MIN TIJDSINDELING Reflectie 5 min. Beroemde vluchtelingen Monoloog of nieuwsbericht schrijven 25 min. BENODIGDHEDEN Beeldscherm en internetverbinding Pen en papier Kaartjes met bekende vluchtelingen REFLECTIE BEROEMDE VLUCHTELINGEN 5 MIN 20 MIN Doe een korte reflectie op de voorstelling en het museumbezoek. Wat vonden jullie ervan? Wat is je het meest bijgebleven en waarom? Vertel Op dit moment is er een grote vluchtelingenstroom vanuit Syrië naar Europa. Vluchtelingen zijn echter van alle tijden en zijn allerlei verschillende soorten mensen. De hoofdpersoon in het theaterstuk dat de leerlingen gezien hebben was een jonge jongen, die vluchtte vanuit Soedan en bekend werd door het Boek dat Dave Eggers over hem schreef. Hij is nu Minister van Onderwijs in Soedan. Er zijn meer mensen die heel bekend zijn, die ooit hun land hebben moeten ontvluchten. Kan iemand van jullie een bekende vluchteling noemen? Op pagina 7 vind je kaartjes met de namen van bekende mensen die ooit zijn gevlucht. Het zijn personen die om verschillende redenen vluchtten en uit verschillende tijdsperiodes. Deel de kaartjes met namen uit, de leerlingen kunnen in groepjes van 3 samenwerken. Geef de groepjes de opdracht op internet de persoon die ze hebben gekregen op te zoeken en de volgende vragen te beantwoorden: - Uit welk land kwam hij of zij? - Waarom is deze persoon gevlucht en wanneer? - Naar welk land is deze persoon toegegaan? - Waar is deze persoon bekend mee geworden?

6 PAG > 6 OP SCHOOL CREATIEVE OPDRACHT NIEUWSBERICHT MONOLOOG OF NIEUWSBERICHT SCHRIJVEN 25 MIN Kies de opdracht die het beste bij (het niveau van) de leerlingen past: het schrijven van een nieuwsbericht of een monoloog. Bekijk klassikaal de foto. Deze is online te vinden op Hebben jullie deze foto eerder gezien? Waar gaat de foto over? Geef kort achtergrondinformatie. ACHTERGRONDINFORMATIE BIJ DE FOTO Vluchtelingen komen met een bootje aan op het Griekse eiland Lesbos. Fotograaf: Sergej Ponomarev, Rusland, 2015 voor The New York Times. De Rus Sergej Ponomarev maakte een fotoverhaal van de vluchtelingencrisis in Europa. De fotograaf, in dienst van The New York Times, won in 2016 met zijn serie in de categorie algemeen nieuws de World Press Photo Award en de Pulitzer-prijs voor fotografie in de categorie Breaking News Photography. Deze foto is onderdeel van een serie. Te zien is hoe een klein bootje vol met vluchtelingen aankomt op het Griekse eiland Lesbos. Vertel de leerlingen dat ze een nieuwsbericht gaan schrijven aan de hand van de foto. Verdeel de klas in 3 groepen. Iedere groep krijgt een bepaalde invalshoek. Groep 1 schrijft een nieuwsbericht waarin de journalist duidelijk laat merken geschokt te zijn door de situatie. Hij/zij toont medeleven met de mensen op de foto. Groep 2 schijft een nieuwsbericht waarin de journalist tegen de komst van de vluchtelingen is. Groep 3 schrijft een nieuwsbericht waarin de journalist neutraal probeert te blijven en alleen feiten benoemt. Als de nieuwsberichten klaar zijn, leest van ieder groepje een van de leerlingen het bericht voor met de foto op de achtergrond. MONOLOOG Vertel de leerlingen dat ze een monoloog gaan schrijven aan de hand van de foto. Een monoloog is het verhaal van één persoon. Dit betekent dat je één persoon op deze foto kiest en een verhaal schrijft waarin deze persoon aan het woord is (en blijft). Je schrijft in de ik-vorm wat de persoon zegt en/of denkt. In een monoloog is er maar één verteller. Dit betekent dat je de andere mensen op de foto geen stem geeft. Kies een persoon en bedenk wat er door die persoon heen gaat of waar deze persoon aan denkt. Wat is de tocht die hij/ zij gemaakt heeft, waar kijkt hij/zij naar uit? Laat de leerlingen hun monoloog eventueel ook voordragen.

7 PAG > 7 Kader Abdolah Madeleine Albright Robert Capa Salvador Dali Albert Einstein Gloria Estefan Anne Frank Andy Garcia Iman DJ Isthar Wyclef Jean K nann Dalai Lama Freddie Mercury M.I.A. Mika Piet Mondriaan Rita Ora Martin Simek Regina Specter Alex Wek Malala Yousafzai