A. VISUELE INSPECTIE MAAIVELD B. VERKENNEND ONDERZOEK ASBEST IN GROND C. NADER ONDERZOEK ASBEST IN GROND D. PARTIJKEURING ASBEST IN GROND

Transcriptie

1 A. VISUELE INSPECTIE MAAIVELD B. VERKENNEND ONDERZOEK ASBEST IN GROND C. NADER ONDERZOEK ASBEST IN GROND D. PARTIJKEURING ASBEST IN GROND Locatie : Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Opdrachtgever : Milieudienst Westfriesland Projectnummer : Datum : 19 juli 2012

2 Onderzoeksgegevens Soort onderzoek verkennend- en nader onderzoek asbest in grond depot en visuele inspectie maaiveld Methode NEN5707 / NEN5897 BRL SIKB 1000 versie 8.0 (VKB-protocol 1001 versie 2.0) en NEN 5707 Veldwerk conform BRL SIKB 2000 versie 3.2a (VKB-protocollen 2001 versie 3.1, 2002 versie 3.2 en 2018 versie 3) Doelstelling bepalen van de aard en omvang van een eventuele bodemverontreiniging door asbest(houdende) materialen vaststellen van de aard en de omvang van de verontreiniging met asbest in het depot Onderzoekslocatie Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer , versie 1 Datum uitvoering 19 juni, 2 t/m 6 juli en 9 juli 2012 Datum rapportage 19 juli 2012 Opdrachtgever Opdrachtgever Milieudienst Westfriesland Contactpersoon heer N. Tegelaar Postadres Postbus 2095 Postcode en plaats 1620 EB HOORN Telefoonnummer Opdrachtnemer Opdrachtnemer Search Ingenieursbureau B.V. Contactpersoon Ing. Steven Traast Bezoekadres Meerstraat 2 Postcode en plaats 5473 ZH HEESWIJK Telefoonnummer Faxnummer Website milieu@searchbv.nl Veldwerk Martijn Reimers Richard Brink (Ground Research) Colofon Rapportage Opgesteld door Goedgekeurd door Jessica van Kempen ing. Steven Traast Datum/paraaf controle 19 juli Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

3 SAMENVATTING Dit rapport presenteert de resultaten van een visuele inspectie van het maaiveld, een verkennend- en nader onderzoek naar asbest in grond en een partijkeuring asbest in grond op de locatie Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn in opdracht van de Milieudienst Westfriesland. Algemeen De locatie betreft het openbaar park De Blauwe Berg met een oppervlakte van circa m 2. De locatie is in het verleden in gebruik geweest als afval- en puinstort. Recentelijk is de locatie gesaneerd en is de ontgraving aangevuld met gebiedseigen grond. Door omwonenden en de Milieudienst Westfriesland zijn onlangs plaatselijk op het maaiveld stukjes asbestverdacht materiaal aangetroffen. Tevens is door de Milieudienst Westfriesland geconstateerd dat in de contactlaag en op het maaiveld veel puin aanwezig is. Aanleiding voor de uitvoering van de bodemonderzoeken komt voort uit het aantreffen van asbest verdacht materiaal op het maaiveld van park. Het doel van de onderzoeken is het vaststellen van de aard en omvang van de eventuele bodemverontreiniging met asbest binnen het onderzoeksgebied. Onderstaande zijn beknopt de resultaten per onderzoek beschreven. A. Visuele inspectie maaiveld gehele locatie (openbaar park) en grondwal achter het parkeerterrein van de ijsbaan. Uit de resultaten van de visuele inspectie blijkt dat ter plaatse van de deelgebieden 1, 2, 3, 5, 7 en 12, welke beoordeeld zijn als matig tot sterk puinhoudend, visueel en analytisch asbesthoudend materiaal is aangetroffen. Op het maaiveld van de overige deelgebieden, inclusief de grondwal achter het parkeerterrein van de ijsbaan, is zintuiglijk op het maaiveld geen asbest verdacht materiaal aangetroffen. Naar aanleiding van de resultaten van de visuele inspectie is het onderzoek uitgebreid met een verkennend- en nader onderzoek asbest in grond. Op basis van de resultaten van de visuele inspectie is voor de onderzoekslocatie gekozen voor de volgende onderzoeksopzet: Licht puinhoudend materiaal op het maaiveld verkennend asbest in grond; Matig tot sterk puinhoudend materiaal op het maaiveld nader asbest in grond onderzoek: B. Resultaten verkennend- en nader onderzoek asbest in grond Visuele inspectie Gezien de resultaten van het onderzoek wordt geconcludeerd dat de voor de onderzoekslocatie opgestelde hypothese verdachte actuele contactzone juist is. Uit de resultaten van de visuele inspectie blijkt dat er ter plaatse van de Ruimtelijke Eenheden 25 en 29 stukjes asbestverdacht materiaal op het maaiveld zijn aangetroffen. Het betreft hechtgebonden plaatmateriaal dat % CHR bevat. 2 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

4 Op het maaiveld van de overige Ruimtelijke Eenheden (RE1 t/m 24, 26 t/m 28 en 30 t/m 32) is op het maaiveld is zintuiglijk geen asbestverdacht materiaal aangetroffen. Asbesthoudende materialen in de bodem Uit de analyseresultaten blijkt dat in de Ruimtelijke Eenheden 19, 20, 21, 23, 24, 25 en 30 asbest is aangetroffen. Het betreft hechtgebonden plaatmateriaal. Hierbij dient te worden opgemerkt dat het gehalte aan asbest in Ruimtelijke Eenheid 30 veroorzaakt wordt door 1 stukje asbesthoudend materiaal. In de Ruimtelijke Eenheden 1, 2, 4 t/m 18, 22, 26 t/m 29, 31 en 32 is in de grond geen asbest aangetroffen in een verhoogd gehalte ten opzichte van de detectiegrens. Uit toetsing van de analyseresultaten wordt geconcludeerd dat de interventiewaarde van 100 mg/kg in geen van de Ruimtelijke Eenheden wordt overschreden. C. Partijkeuring aanwezige depot grond Uit de visuele inspectie blijkt dat op de schil van de partij zintuiglijk geen asbestverdacht materiaal is aangetroffen. Uit de analyseresultaten blijkt dat in de partij grond geen asbest is aangetroffen in een verhoogd gehalte ten opzichte van de detectiegrens. Conclusies Op basis van de bovenstaande resultaten kan gesteld worden dat op de terreindelen waar asbest op maaiveld wordt aangetroffen hoofdzakelijk ook asbest in de grond is aangetoond. Echter wordt de interventiewaarde van 100 mg/kg op de onderzoekslocatie niet overschreden. Op basis van de parameter asbest vormt de aanwezigheid van asbest in de bodem derhalve geen belemmering voor het gebruik. Aanbevelingen Vastgesteld is dat de bodem ter plaatse van de onderzoekslocatie niet sterk verontreinigd is met asbest. Echter gezien de gevoelige publieke opinie over asbest per definitie, in combinatie met het openbare gebruik van het park wordt aanbevolen maatregelen te treffen om in ieder geval de zichtbare asbesthoudende en asbestverdachte materialen (puin) te verwijderen en vervolgens het maaiveld opnieuw in te zaaien (mogelijk na het aanbrengen van een dun laagje teelaarde). Voor het terreindeel waar op basis van zintuiglijke waarnemingen (licht puinhoudend) een verkennend onderzoek asbest in grond is uitgevoerd wordt de hypothese onverdachte locatie verworpen. Geadviseerd wordt om ter plaatse van dit terreindeel een nader onderzoek naar asbest in grond uit te voeren. Tevens benadrukken wij dat een bodemonderzoek een steekproef en momentopname betreft. Indien asbest in de bodem verweerd of beschadigd, kan dit van invloed zijn op de huidige risico-beoordeling en geschiktheid van de locatie. Ook sluiten wij niet uit dat gezien het heterogene karakter van de aangetroffen asbesthoudende materialen, zeer plaatselijk meer geconcentreerde asbestbronnen aanwezig kunnen zijn. Derhalve onderstrepen wij nogmaals de aanbeveling om het huidige maaiveld vrij te maken van asbestverdachte materialen en de voorzien van vegetatie (gras). 3 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

5 INHOUD 1. INLEIDING ALGEMEEN AANLEIDING EN DOELSTELLING PARTIJDIGHEID NORMERING OPBOUW VAN HET RAPPORT VOORONDERZOEK ASBEST IN GROND GEOGRAFISCHE GEGEVENS INFORMATIE ONDERZOEKSLOCATIE ONDERZOEKSHYPOTHESE UITGEVOERDE WERKZAAMHEDEN VISUELE INSPECTIE MAAIVELD INSPECTIE EN MONSTERNEMING BODEM VEILIGHEID RESULTATEN VISUELE INSPECTIE MAAIVELD RESULTATEN VERKENNEND- EN NADER ASBEST IN GROND ONDERZOEK ANALYSE GROVE FRACTIE VERKENNEND- EN NADER ASBEST IN GROND ONDERZOEK ANALYSE FIJNE FRACTIE VERKENNEND- EN NADER ASBEST IN GROND ONDERZOEK BEREKENING CONCENTRATIES PER RUIMTELIJKE EENHEID VERKENNEND- EN NADER... ASBEST IN GROND ONDERZOEK PARTIJKEURING ASBEST IN GROND CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN VERKLARENDE WOORDENLIJST REFERENTIES EN LITERATUUR Bijlage I : topografische ligging onderzoekslocatie Bijlage II : situatietekening Bijlage III : bodemkundige beoordeling Bijlage IV : berekening grove fractie Bijlage V : analyserapporten grove fractie Bijlage VI : analyserapporten fijne fractie Bijlage VII : asbestidentificaties materiaalmonsters Bijlage VIII : foto s onderzoekslocatie 4 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

6 1. INLEIDING 1.1 Algemeen De Milieudienst Westfriesland heeft aan Search Ingenieursbureau B.V. opdracht verleend om op de locatie Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn een visuele inspectie van het maaiveld uit te voeren. Naar aanleiding van de resultaten van de visuele inspectie is het onderzoek uitgebreid met een viertal onderzoeken, zijnde: 1. Verkennend onderzoek asbest in grond; 2. Nader onderzoek asbest in grond; 3. Partijkeuring asbest in grond; 4. Visuele inspectie maaiveld van de grondwal achter het parkeerterrein van de ijsbaan. Het perceel staat kadastraal bekend onder gemeente Hoorn, sectie C, nummer De oppervlakte van het te onderzoeken terrein bedraagt circa m 2. De locatie is in het verleden in gebruik geweest als afval- en puinstort. Recent is de locatie gesaneerd en is de ontgraving aangevuld met gebiedseigen grond. Door omwonenden en de Milieudienst Westfriesland zijn plaatselijk op het maaiveld stukjes asbestverdacht materiaal aangetroffen. Tevens is door de Milieudienst Westfriesland geconstateerd dat in de contactlaag en op het maaiveld veel puin aanwezig is. De constateringen hebben aanleiding gegeven de bodem te onderzoeken op aanwezigheid van asbest. De topografische ligging van de onderzoekslocatie is aangegeven op bijlage II. Een overzicht van de onderzoekslocatie is weergegeven in bijlage II. Enkele foto s van de onderzoekslocatie zijn opgenomen in bijlage VIII. 1.2 Aanleiding en doelstelling Aanleiding voor de uitvoering van de bodemonderzoeken komt voort uit het aantreffen van asbest verdacht materiaal op het maaiveld in het park. Het doel van de onderzoeken is het vaststellen van de aard en omvang van de eventuele bodemverontreiniging met asbest binnen het onderzoeksgebied. Het onderzoek is uitgevoerd conform de NEN 5707 Bodem - Inspectie, monsterneming en analyse asbest in bodem, d.d. mei Partijdigheid Search Ingenieursbureau B.V. heeft op geen enkele wijze een relatie met de opdrachtgever en/of de onderzoekslocatie waarop het onderzoek betrekking heeft. Search Ingenieursbureau B.V. garandeert hiermee derhalve dat een volledig onafhankelijk en onpartijdig onderzoek wordt uitgevoerd. 5 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

7 1.4 Normering In een brief van de Staatssecretaris van Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal [ref: BWL/ ] van 3 maart 2004 is het volgende bepaald: een interventiewaarde voor asbest in bodem, grond en baggerspecie van 100 mg/kg gewogen (serpentijnasbest concentratie vermeerderd met 10 maal de amfiboolasbestconcentratie); een restconcentratienorm voor de toepassing en het hergebruik van alle asbestbevattende materialen (incl. grond, baggerspecie en puin(granulaat) van 100 mg/kg gewogen (serpentijnasbest concentratie vermeerderd met 10 maal de amfiboolasbestconcentratie). In de bijlage is een overzicht weergegeven van relevante referenties en literatuur. 1.5 Opbouw van het rapport In het voorliggende rapport komen de volgende aspecten aan de orde: vooronderzoek (hoofdstuk 2); uitgevoerde werkzaamheden (hoofdstuk 3); de resultaten verkennend- en nader asbest onderzoek (hoofdstuk 4); partijkeuring asbest in grond (hoofdstuk 5); conclusies en aanbevelingen (hoofdstuk 6). Tot slot is een hoofdstuk over de kwaliteitsborging en onderzoeksbetrouwbaarheid weergegeven en tevens is een verklarende woordenlijst opgenomen. 6 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

8 2. VOORONDERZOEK ASBEST IN GROND 2.1 Geografische gegevens De geografische gegevens van de onderzoekslocatie staan weergegeven in tabel 2.1. Tabel 2.1 Geografische gegevens onderzoekslocatie Gemeente: Hoorn Adres: Openbaar park de Blauwe Berg Kadastraal: Sectie: C Nummer: 3485 Coördinaten: x: y: Oppervlakte onderzoekslocatie: circa m Informatie onderzoekslocatie De locatie betreft het openbaar park De Blauwe Berg met een oppervlakte van circa m 2. De locatie is in het verleden in gebruik geweest als afval- en puinstort. Recentelijk is de locatie gesaneerd en is de ontgraving aangevuld met gebiedseigen grond. Door omwonenden en de Milieudienst Westfriesland zijn plaatselijk op het maaiveld stukjes asbestverdacht materiaal aangetroffen. Tevens is door de Milieudienst Westfriesland geconstateerd dat in de contactlaag en op het maaiveld veel puin aanwezig is. 2.3 Onderzoekshypothese Het onderzoek heeft in chronologische volgorde bestaan uit 5 onderdelen, zijnde: 1. Visuele inspectie maaiveld gehele locatie (openbaar park); 2. Verkennend asbest in grond onderzoek licht puinhoudend terreindeel; 3. Nader asbest in grond onderzoek matig tot sterk puin- en of asbesthoudend terreindeel; 4. Asbest in depot onderzoek; 5. Visuele inspectie maaiveld van de grondwal achter het parkeerterrein van de ijsbaan. De visuele inspecties van het maaiveld zijn uitgevoerd conform de NEN Op basis van de resultaten van de visuele inspectie van het maaiveld is de locatie ingedeeld in onverdachte en verdachte locaties. Op de terreindelen waar zintuiglijk slechts een lichte bijmenging met puin is aangetroffen is een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd. Ter plaatse van de locaties waar een matige tot sterke bijmening met puin is aangetroffen, is een nader onderzoek asbest in grond uitgevoerd. De veldwerkzaamheden voor de uitvoering van het verkennend- en nader onderzoek asbest in grond zijn vermeld in tabel 2.2 en Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

9 Tabel 2.2: Overzicht veldwerkzaamheden en analyses Locatie Aantal proefgaten tot 0,5 m mv (actuele contactzone) Aantal boringen tot ondergrond (maximaal 2,0 m mv) Aantal grondmengmonsters Verkennend asbest in grond onderzoek licht puinhoudend terreindeel bovengrond (fijne fractie) materiaalverzamelmonsters per proefsleuf (grove fractie) Tabel 2.3: Overzicht veldwerkzaamheden en analyses (Deel)locatie Aantal Ruimtelijke Eenheden Aantal proefsleuven Aantal grondmengmonsters Nader asbest in grond onderzoek matig tot sterk puin- en of asbesthoudend terreindeel bovengrond (fijne fractie) materiaalverzamelmonsters per proefsleuf (grove fractie) De veldwerkzaamheden zijn niet geheel conform de bovenstaande onderzoeksopzet uitgevoerd. In het volgende hoofdstuk zijn deze afwijkingen beschreven en gemotiveerd. 8 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

10 3. UITGEVOERDE WERKZAAMHEDEN 3.1 Visuele inspectie maaiveld Het totale oppervlak van de onderzoekslocatie is door een gecertificeerde veldwerker (DTA = Deskundig Toezichthouder Asbestverwijdering) visueel geïnspecteerd op de aanwezigheid van asbesthoudende materialen. Bij de visuele inspectie is geen grond geroerd of onder (vaste) obstakels gekeken. Bij het aantreffen van asbestverdachte materialen zijn deze bemonsterd (door middel van handpicking ) en conform de NEN5896 geanalyseerd in het RvA-testen / RvA-inspectie geaccrediteerde laboratorium van Search Laboratorium B.V. Tevens is de inspectie-efficiëntie ingeschat. De inspectie-efficiëntie is onder andere afhankelijk van de weersomstandigheden, de conditie van de toplaag (vochtig, vegetatie, vastgereden, plassen) en het type grond (zand, klei). Als de omstandigheden een visuele inspectie niet toelaten dan zijn er, zover mogelijk, maatregelen getroffen om de inspecteerbaarheid te vergroten. 3.2 Inspectie en monsterneming bodem Verkennend asbest in grond onderzoek (licht puinhoudende terreindelen) Het verkennende asbest in grond onderzoek heeft plaatsgevonden door steekproefsgewijs de toplaag en de diepere bodemlaag visueel te inspecteren middels het graven van proefgaten en het verrichten van boringen. Voor de onderzoeksopzet is er vanuit gegaan dat het terrein een oppervlakte zou hebben van circa m 2. Echter doordat de bouwhekken verder naar binnen stonden, was de locatie kleiner namelijk m 2. De onderzoeksopzet is derhalve aangepast op basis van het oppervlak van m 2. Conform de NEN 5707 dienen op een oppervlakte van m 2 in totaal 22 proefgaten gegraven te worden. De 22 proefgaten zijn verdeeld over een drietal vakken. Deze vakken worden als een Ruimtelijke Eenheid beschouwd. In eerste instantie zijn proefgaten (0,3 x 0,3 m) gegraven tot circa 0,5 m-mv. Met betrekking tot de inspectie van de diepere bodemlagen zijn boringen geplaatst met een edelmanboor (Ø120 mm). In totaal zijn op 7 boringen tot 2,0 m-mv geplaatst. De uitgegraven grond is uitgespreid in een laag met een dikte van maximaal 2 cm en is middels harken gescreend op de volgende aspecten: asbestverdachte restanten; bodemsamenstelling; afval- en puinrestanten. Van de gescreende grond zijn per proefgat alle asbestverdachte materialen groter dan 16 mm (grove fractie) verzameld. De betreffende asbestverdachte materialen zijn gebundeld in een materiaalverzamelmonster. Van de resterende fractie is per Ruimtelijke Eenheid één mengmonster samengesteld met een natgewicht van circa 10 kg. 9 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

11 Daarnaast is eveneens de inspectie-efficiëntie van het uitgegraven c.q. uitgeboorde bodemmateriaal ingeschat. Alle gegevens met betrekking tot de inspectie en monsterneming van de bovenlaag zijn in kaart gebracht en getoetst aan de aangenomen onderzoekshypothese. Een overzicht van de samenstelling en de geselecteerde (meng)monsters is weergegeven in tabel 3.1. De onderzoekslocatie met de proefgaten zijn weergegeven op de situatieschets in bijlage II. Tabel 3.1: Overzicht geselecteerde / samenstelling mengmonsters Mengmonster Ruimtelijke Eenheid Monstertrajecten (in m mv) Proefgaten Bodemsamenstelling Analyse MM30 RE30 0,0 0,5 146 t/m 148 en Klei Nee 150 t/m 153 MM149 RE30 0,0 0,5 149 Klei Ja MM31 RE31 0,0 0,5 162 t/m 168 Klei Ja MM32 RE32 0,0 0,5 154 t/m 161 Klei Ja Nader asbest in grond onderzoek (matig tot sterk puin- en of asbesthoudend terreindeel) Het terrein met een oppervlakte van m 2 is ingedeeld in 29 Ruimtelijke Eenheden (RE) van maximaal m 2. Conform de NEN 5707 zou het voldoende zijn om het terrein te verdelen in 28 Ruimtelijke Eenheden. Echter door de indeling van het terrein was het wenselijk om het terrein in te delen in 29 Ruimtelijke Eenheden. Per Ruimtelijke Eenheid van maximaal m 2 zijn op 5 aselect gekozen plekken machinaal korte sleuven gegraven tot maximaal 0,5 m-mv. De korte sleuven dienen conform de norm een oppervlakte te hebben van minimaal 0,3 m x 2,0 m. In praktijk waren de sleuven door een grotere kraanbakbreedte circa 0,4 m. De proefsleuven hebben dus een oppervlakte van (2,0 m x 0,4 m) 0,8 m 2. De uitgegraven grond is middels een mechanische zeef met een maaswijdte van 16 mm gezeefd en gescreend op de volgende aspecten: asbestverdachte restanten; bodemsamenstelling; afval- en puinrestanten. Van de gescreende grond zijn per proefsleuf alle asbestverdachte materialen groter dan 16 mm (grove fractie) verzameld. De betreffende asbestverdachte materialen zijn gebundeld in een materiaalverzamelmonster. Van de resterende fijne fractie is per Ruimtelijke Eenheid van de sleuven waarin zintuiglijk geen asbestverdacht materiaal is waargenomen één mengmonster samengesteld met een natgewicht van circa 10 kg. Van de resterende fijne fractie van de sleuven waarin asbestverdacht materiaal is aangetroffen is per sleuf een mengmonster samengesteld met een natgewicht van circa 10 kg. Alle gegevens met betrekking tot de inspectie en monsterneming van de bovenlaag zijn in kaart gebracht en getoetst aan de aangenomen onderzoekshypothese. 10 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

12 Alle genoemde analyses vinden plaats volgens het RvA-testen / RvA-inspectie geaccrediteerde kwaliteitszorgsysteem van Search Laboratorium B.V. 3.3 Veiligheid Gedurende onderzoekswerkzaamheden met betrekking tot asbest in grond moeten veiligheidsmaatregelen worden getroffen ter voorkoming van besmetting en blootstelling aan asbest. Op basis van de inschatting van de gecertificeerde veldwerker bestond er aanleiding om de navolgende veiligheidsmaatregelen te nemen: omdat op het terrein asbest voorkomt is een deco-unit aangevoerd om eventuele secundaire emissie te voorkomen; het vochtpercentage in de bodem is continue gemonitoord om vast te stellen in hoeverre dit gelegen is boven 10%. Indien het percentage gelegen is beneden 10% dan dient er ademhalingsbeschermingsmiddelen gedragen worden; door de veldwerkers werd een bedrijfsoverall met capuchon, veiligheidslaarzen, handschoenen en een volgelaatsmasker gedragen; de aanwezige kraan was voorzien van een overdruk cabine. Op grond van de risico inschatting in het veld en het feit dat uit de veldmetingen blijkt dat het percentage aan vocht in de bodem meer dan 10 % bedroeg, zijn er geen ademhalingsbeschermingsmiddelen gedragen. Bij de uitvoering van de werkzaamheden is rekening gehouden met de voorschriften van de CROW Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

13 4. RESULTATEN 4.1 Visuele inspectie maaiveld Op 19 juni en 9 juli 2012 is het totale oppervlak van de onderzoekslocatie door een gecertificeerde veldwerker van Search Ingenieursbureau B.V. (BRL 2018 en DTA = Deskundig Toezichthouder Asbestverwijdering, dhr. M. Reimers) visueel geïnspecteerd op de aanwezigheid van asbesthoudende materialen. De locatie is grotendeels kort geleden ingezaaid met gras. Het gras is hierdoor nog vrij kort en de grond is goed zichtbaar. Een deel van de locatie is begroeid met langer gras, bomen en struiken. De onderzoekslocatie openbaar park is opgedeeld in 12 deelgebieden (nr. 1 t/m 12). In de bijlage II is een overzichtstekening opgenomen waarop de indeling van de deelgebieden is weergeven. De grondwal is als 1 deelgebied (nr. 13) beschouwd. Ieder deelgebied is daarnaast ingedeeld in inspectiestroken van maximaal 1,5 m breed. De inspectiestroken zijn strook voor strook in twee richtingen haaks op elkaar geïnspecteerd (bijv. Noord naar Zuid en West naar Oost). Bij de visuele inspectie is geen grond geroerd of onder (vaste) obstakels gekeken. Tijdens de visuele inspectie waren de weersomstandigheden zonnig. De weersomstandigheden vormden geen belemmering voor het uitvoeren van de visuele inspectie. De inspectie-efficiëntie van de visuele inspectie van de toplaag wordt geschat op %, aangezien het terrein bestaat uit klei, de bodem nat en los was en er geen of nauwelijks vegetatie aanwezig was. Het maaiveld op het recent ingezaaide terreindeel was goed te inspecteren waardoor er geen maatregelen nodig waren om de inspectie-efficiëntie te vergroten. De visuele inspectie op het begroeide terreindeel werd beperkt door het hoge gras. Opgemerkt wordt dat het maaiveld voldoende is geïnspecteerd ondanks de aanwezigheid van het hoge gras. In tabel 4.1 staan de resultaten van de visuele inspectie per deelgebied vermeld. Tabel 4.1: Zintuiglijk waargenomen verontreinigingskenmerken per deelgebied Deelgebied Oppervlakte Zintuiglijke waarnemingen m 2 Sterk puinhoudend en matig asbesthoudend m 2 Sterk puinhoudend en matig asbesthoudend m 2 Sterk puinhoudend en matig asbesthoudend m 2 Matig puinhoudend m 2 Sterk puinhoudend en matig asbesthoudend m 2 Licht puinhoudend m 2 Matig puinhoudend en zwak asbesthoudend m 2 Matig puinhoudend m 2 Licht puinhoudend en grotendeels begroeid met hoog gras m 2 Licht puinhoudend en grotendeels begroeid met hoog gras 12 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

14 Tabel 4.1: Vervolg zintuiglijk waargenomen verontreinigingskenmerken per deelgebied Deelgebied Oppervlakte Zintuiglijke waarnemingen m 2 Licht puinhoudend en grotendeels begroeid met hoog gras m 2 Matig puinhoudend en zwak asbesthoudend m 2 Licht puinhoudend Opgemerkt dient te worden dat door de hoeveelheid aan asbestverdacht materiaal op het maaiveld het niet mogelijk was om al materiaal te bemonsteren. Het asbestverdacht materiaal dat aangetroffen is langs de paden is wel volledig bemonsterd. Uit de resultaten van de visuele inspectie blijkt dat in de deelgebieden 1, 2, 3, 5, 7 en 12 asbestverdachte materialen op het maaiveld zijn aangetroffen. In de overige deelgebieden zijn geen asbestverdachte materialen op het maaiveld aangetroffen. Per deelgebied is het asbestverdacht materiaal verzameld en gebundeld in een materiaal verzameld en gebundeld in een materiaalverzamelmonster. De verzamelmonsters zijn in het laboratorium van Search Laboratorium B.V. middels optische technieken conform NEN5896 geanalyseerd. De asbestverdachte materialen (<16 mm) welke in de diverse deelgebieden zijn aangetroffen zijn allen geïdentificeerd als zijnde asbesthoudend. De analyseresultaten staan vermeld in tabel 4.2. De analysecertificaten zijn opgenomen in bijlage VII. Aangezien het niet mogelijk was om al het asbestverdachte materiaal te bemonsteren wordt het uitvoeren van een grove fractie berekening niet zinvol geacht. Tabel 4.2.: Resultaten grove fractie per deelgebied Deelgebied Omschrijving Analyseresultaat 1) H / NH 2) Gewicht materiaal (g) 1 (MVM1) Plaatmateriaal Plaatmateriaal Plaatmateriaal 2 (MVM2) Plaatmateriaal Plaatmateriaal 3 (MVM3) Plaatmateriaal Plaatmateriaal 2 5 % CHR % CHR % CHR 2-5 % CRO 2 5 % CHR % CHR % CHR % CHR 2-5 % CRO 2 5 % CHR H H H H H H H 17,7 334,9 180,3 66,60 359,40 221,80 33,70 5 (MVM5) Plaatmateriaal H 11,20 Plaatmateriaal % CHR H 165,80 7 (MVM7) Plaatmateriaal % CHR H 44,9 12 (MVM12) Plaatmateriaal % CHR H 27,2 1) 2) CHR = chrysotiel (wit asbest); AMO = amosiet (bruin asbest); CRO = crocidoliet (blauw asbest); H = hechtgebonden NH = niet hechtgebonden 13 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

15 4.2 Resultaten verkennend- en nader asbest in grond onderzoek De locatie betreft een park waarvan het maaiveld grotendeels onverhard is. De onverharde terreindelen zijn grotendeels kort geleden ingezaaid met gras. Het gras is hier nog vrij kort en de grond is goed zichtbaar. Een deel van de locatie is begroeid met langer gras, bomen en struiken. Het verharde deel bestaat uit een asfalt pad en diverse schelpenpaden. Van 2 t/m 6 juli 2012 is de toplaag van de onderzoekslocatie visueel geïnspecteerd. Tijdens de visuele inspectie waren de weersomstandigheden zonnig. De weersomstandigheden vormden geen belemmering voor het uitvoeren van de visuele inspectie. De inspectie-efficiëntie van de visuele inspectie van de toplaag wordt geschat op %, aangezien het terrein bestaat uit klei, de bodem droog en los was en er geen of nauwelijks vegetatie aanwezig was. Doordat het maaiveld goed te inspecteren was waren er geen maatregelen nodig om de inspectie-efficiëntie te vergroten. Uit de resultaten van de visuele inspectie blijkt dat er ter plaatse van de Ruimtelijke Eenheden 25 en 29 stukjes asbestverdacht materiaal op het maaiveld zijn aangetroffen. Het betreft hechtgebonden plaatmateriaal dat % chrysotiel asbest bevat. De analysecertificaten zijn opgenomen in bijlage VII. De resultaten van de bodemkundige beoordeling van het onderzoek op 2 t/m 6 en 9 juli 2012 zijn vermeld in bijlage III. Vanaf maaiveld tot 2,0 m-mv (= maximale boordiepte) is voornamelijk matig tot zwak zandige klei aangetroffen. Zintuiglijke waarnemingen Tijdens het uitvoeren van de veldwerkzaamheden zijn zintuiglijk enkele verontreinigingskenmerken waargenomen, die kunnen duiden op bijmengingen met asbesthoudend materiaal. De zintuiglijke waarnemingen zijn weergegeven in tabel 4.3. Bij de proefsleuven/ gaten en/of bodemlagen die niet in de tabel zijn vermeld, zijn zintuiglijk geen verontreinigingskenmerken waargenomen. Tabel 4.3: Zintuiglijk waargenomen verontreinigingskenmerken Proefsleuf/ Boordiepte Traject Zintuiglijke waarnemingen proefgat (m -mv) (m -mv) Sl1 t/m 5 0,50 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 6 t/m 10 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl11 t/m 14 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl15 0,5 0,0 0,5 Sporen puin en resten asbest Sl16 t/m 20 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 20 t/m 25 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 26 t/m 30 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 31 t/m 35 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin 14 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

16 Tabel 4.3: Zintuiglijk waargenomen verontreinigingskenmerken (vervolg) Proefsleuf/ Boordiepte Traject Zintuiglijke waarnemingen proefgat (m -mv) (m -mv) Sl 36 t/m 40 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 41 t/m 45 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 46 t/m 50 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl51 t/m 55 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 56 t/m 60 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 61 t/m 65 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 66 t/m 70 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 71 t/m 75 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 76 t/m 80 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 81 t/m 85 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 86 t/m 90 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 91 t/m 94 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 95 0,5 0,0 0,5 Zwak puin- en asbesthoudend Sl 96, 97, 100 0,5 0,0 0,5 Zwak puinhoudend Sl 98 0,5 0,0 0,5 Zwak puin- en asbesthoudend Sl 99 0,5 0,0 0,5 Zwak puin- en asbesthoudend Sl 101 t/m 103 0,5 0,0 0,5 Zwak puinhoudend Sl 104 0,5 0,0 0,5 Zwak puin- en asbesthoudend Sl 105 0,5 0,0 0,5 Zwak puin- en asbesthoudend Sl 106 t/m 110 0,5 0,0 0,5 Zwak puinhoudend Sl 106 t/m 110 0,5 0,0 0,5 Zwak puinhoudend Sl 111, 115 0,5 0,0 0,5 Zwak puinhoudend Sl 112 0,5 0,0 0,5 Zwak puin- en asbesthoudend Sl 113 0,5 0,0 0,5 Zwak puin- en asbesthoudend Sl 114 0,5 0,0 0,5 Zwak puin- en asbesthoudend Sl 116, 118, 120 0,5 0,0 0,5 Zwak puinhoudend Sl 117 0,5 0,0 0,5 Zwak puin- en asbesthoudend Sl 119 0,5 0,0 0,5 Zwak puin- en asbesthoudend Sl 121, 122 0,5 0,0 0,5 Zwak puinhoudend Sl 123 0,5 0,0 0,5 Zwak puin- en asbesthoudend Sl 124 0,5 0,0 0,5 Zwak puin- en asbesthoudend Sl 125 0,5 0,0 0,5 Zwak puin- en asbesthoudend Sl126 t/m 130 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 131 t/m 135 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 136 t/m 140 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin Sl 141 t/m 145 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 Zwak puinhoudend Sporen puin G 146 t/m 153 0,5 0,0 0,5 Zwak puinhoudend G 149 0,5 0,0 0,5 Zwak asbesthoudend G 154 t/m 161 0,5 0,0 0,5 Sporen puin G 162 t/m 168 0,5 0,0 0,5 Sporen puin 15 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

17 Op basis van visuele waarnemingen kan worden gesteld dat de bodemopbouw sterk heterogeen is en dat het visueel waarnemen van asbest sterk wisselt binnen een Ruimtelijke Eenheid. Uit de toetsing van de homogeniteit blijkt dat er bij een significant verschil in de sleufgehalten dient te worden gesproken over een heterogene verdeling binnen het onderzochte terrein. Er is derhalve gekozen om per Ruimtelijke Eenheid de visueel sterkst verontreinigde proefsleuven met bijbehorende monsters te analyseren op de aanwezigheid van asbest, om zo tot een worst case inschatting te komen van de verontreinigingssituatie. Dit komt overeen met de homogeniteitstoets uit de NEN5707 die stelt dat bij een heterogene verdeling de hoogste concentratie bepalend is voor de Ruimtelijke Eenheid. Een overzicht van de samenstelling en de geselecteerde (meng)monsters is weergegeven in tabel 4.4. De Ruimtelijke Eenheden met de gegraven proefsleuven zijn weergegeven op de situatieschets in bijlage II. Tabel 4.4: Overzicht geselecteerde / samenstelling mengmonsters Mengmonster Ruimtelijke Monstertrajecten Proefsleuven Bodemsamenstelling Analyse Eenheid (in m mv) MM1 1 0,0 0,5 1 t/m 5 Klei Ja MM2 2 0,0 0,5 6 t/m 10 Klei Ja MM ,0 0,5 11 t/m 14 Klei Nee MM ,0 0,5 15 Klei Ja MM4 4 0,0 0,5 16 t/m 20 Klei Ja MM5 5 0,0 0,5 21 t/m 25 Klei Ja MM6 6 0,0 0,5 26 t/m 30 Klei Ja MM7 7 0,0 0,5 31 t/m 35 Klei Ja MM8 8 0,0 0,5 36 t/m 40 Klei Ja MM9 9 0,0 0,5 41 t/m 45 Klei Ja MM ,0 0,5 46 t/m 50 Klei Ja MM ,0 0,5 51 t/m 55 Klei Ja MM ,0 0,5 56 t/m 60 Klei Ja MM ,0 0,5 61 t/m 65 Klei Ja MM ,0 0,5 66 t/m 70 Klei Ja MM ,0 0,5 71 t/m 75 Klei Ja MM ,0 0,5 76 t/m 80 Klei Ja MM ,0 0,5 81 t/m 85 Klei Ja MM ,0 0,5 86 t/m 90 Klei Ja MM ,0 0,5 91 t/m 94 Klei Nee MM ,0 0,5 95 Klei Ja MM ,0 0,5 96, 97, 100 Klei Nee MM ,0 0,5 99 Klei Ja 16 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

18 Tabel 4.4: Overzicht geselecteerde / samenstelling mengmonsters (vervolg) MM ,0 0,5 98 Klei Nee MM ,0 0,5 101, 102, 103 Klei Nee MM ,0 0,5 104 Klei Nee MM ,0 0,5 105 Klei Ja MM ,0 0,5 106 t/m 110 Klei Ja MM ,0 0,5 111, 115 Klei Nee MM ,0 0,5 113 Klei Ja MM ,0 0,5 112 Klei Nee MM ,0 0,5 114 Klei Nee MM ,0 0,5 116, 120 Klei Nee MM ,0 0,5 117 Klei Nee MM ,0 0,5 119 Klei Ja MM ,0 0,5 121, 122 Klei Nee MM ,0 0,5 123 Klei Nee MM ,0 0,5 124 Klei Ja MM ,0 0,5 125 Klei Nee MM ,0 0,5 126 t/m 130 Klei Ja MM ,0 0,5 131 t/m 135 Klei Ja MM ,0 0,5 136 t/m 140 Klei Ja MM ,0 0,5 141 t/m 145 Klei Ja MM ,0 0,5 146 t/m 153 Klei Nee MM ,0 0,5 162 t/m 168 Klei Ja MM ,0 0,5 154 t/m 161 Klei Ja MM ,0 0,5 149 Klei Ja 4.3 Analyse grove fractie verkennend- en nader asbest in grond onderzoek De asbestverdachte materialen >16 mm) welke in diverse proefsleuven/ gaten zijn aangetroffen zijn allen geïdentificeerd als zijnde asbesthoudend. In tabel 4.5 is het resultaat van het verzamelde asbestverdachte materiaal kort weergegeven. Het resultaat van de analyse van het materiaalmonster staat vermeld in bijlage V. Tevens is hiervoor een concentratie-berekening uitgevoerd conform hoofdstuk van de NEN5707. Deze berekening is opgenomen in bijlage IV. Tabel 4.5 Resultaten grove fractie per proefsleuf Proefsleuf Omschrijving Analyseresultaat 1) H / NH 2) Gewicht materiaal (g) Berekende concentratie (mg/kg) 15 Plaatmateriaal % CHR H 14,4 18,6 2 5 % CRO 95 Plaatmateriaal % CHR H 17,3 19,1 2 5 % CRO 99 Plaatmateriaal % CHR H 47,6 14,0 105 Plaatmateriaal % CHR H 80,9 23,5 113 Plaatmateriaal % CHR H 11,0 11,7 17 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

19 Tabel 4.5 Resultaten grove fractie per proefsleuf (vervolg) Proefsleuf Omschrijving Analyseresultaat 1) H / NH 2) Gewicht materiaal (g) Berekende concentratie (mg/kg) 119 Plaatmateriaal % CHR H 23,4 6,6 124 Plaatmateriaal 2 5 % CHR H 6,7 0,5 149 Plaatmateriaal % CHR H 103,7 97,6 1) 2) CHR = chrysotiel (wit asbest); AMO = amosiet (bruin asbest); CRO = crocidoliet (blauw asbest); H = hechtgebonden NH = niet hechtgebonden 4.4 Analyse fijne fractie verkennend- en nader asbest in grond onderzoek De analysecertificaten van de grondmonsters die in het laboratorium zijn geanalyseerd zijn opgenomen in bijlage VI. In tabel 4.6 zijn de resultaten van de geanalyseerde grondmonsters kort samengevat weergegeven. De asbestconcentraties, uitgedrukt in mg/kg droge stof, zijn berekend op basis van de totale hoeveelheid grond die per monster in behandeling is genomen. Op de analysecertificaten staan de bovengrenzen van de analyses vermeld. Deze gelden als detectiegrenzen en zijn qua hoogte afhankelijk van de onderzochte monstervolumes en de samenstelling van de monsters. Een beschrijving van de ondergrens en de bovengrens is opgenomen in de verklarende woordenlijst. Tabel 4.6: Resultaten analyse grondmonsters (fijne fractie) Monstercode Proefsleuven Omschrijving Analyseresultaat 1) H/NH 2) Totaal asbest (mg/kg) (gewogen gemiddelde) 3) MM1 1 t/m < 1,3 MM2 6 t/m < 1,0 MM < 1,5 MM4 16 t/m < 1,0 MM5 21 t/m < 1,0 MM6 26 t/m < 1,1 MM7 31 t/m < 1,0 MM8 36 t/m < 1,2 MM9 41 t/m < 1,2 MM10 46 t/m < 1,3 MM11 51 t/m < 1,3 MM12 56 t/m < 1,3 MM13 61 t/m < 1,6 MM14 66 t/m < 1,3 MM15 71 t/m < 1,2 MM16 76 t/m < 1,3 MM17 81 t/m < 1,4 18 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

20 Tabel 4.6: Resultaten analyse grondmonsters (fijne fractie)(vervolg) Monstercode Proefsleuven Omschrijving Analyseresultaat 1) H/NH 2) Totaal asbest (mg/kg) (gewogen gemiddelde) 3) MM18 86 t/m < 1,2 MM < 1,3 MM < 1,3 MM < 1,3 MM t/m < 1,3 MM < 1,2 MM < 1,2 MM < 1,2 MM t/m < 1,0 MM t/m < 1,2 MM t/m < 1,3 MM t/m < 1,2 MM < 1,1 MM t/m < 1,1 MM t/m < 1,4 1) 2) 3) CHR = chrysotiel (wit asbest); AMO = amosiet (bruin asbest); CRO = crocidoliet (blauw asbest); H = hechtgebonden NH = niet hechtgebonden serpentijnasbest concentratie vermeerderd met 10 maal de amfiboolasbestconcentratie 4.5 Berekening concentraties per Ruimtelijke Eenheid verkennend- en nader asbest in grond onderzoek In tabel 4.8 is de som van de concentratie uit de grove fractie en de fijne fractie weergegeven. Tabel 4.8: Concentratie per Ruimtelijke Eenheid Ruimtelijke Eenheid Proefsleuven Traject (m-mv) Concentratie grove fractie Concentratie geanalyseerde grondmonsters Totaal asbest (mg/kg) (gewogen gemiddelde) 1 1 t/m 5 0,0 0,5 - < 1,3 < 1,3 2 6 t/m 10 0,0 0,5 - < 1,0 < 1, ,0 0,5 18,6 < 1,5 18, t/m 20 0,0 0,5 - < 1,0 < 1, t/m 25 0,0 0,5 - < 1,0 < 1, t/m 30 0,0 0,5 - < 1,1 < 1, t/m 35 0,0 0,5 - < 1,0 < 1, t/m 40 0,0 0,5 - < 1,2 < 1, t/m 45 0,0 0,5 - < 1,2 < 1,2 19 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

21 Tabel 4.8: Concentratie per Ruimtelijke Eenheid (vervolg) Ruimtelijke Eenheid Proefsleuven Traject (m-mv) Concentratie grove fractie Concentratie geanalyseerde grondmonsters Totaal asbest (mg/kg) (gewogen gemiddelde) t/m 50 0,0 0,5 - < 1,3 < 1, t/m 55 0,0 0,5 - < 1,3 < 1, t/m 60 0,0 0,5 - < 1,3 < 1, t/m 65 0,0 0,5 - < 1,6 < 1, t/m 70 0,0 0,5 - < 1,3 < 1, t/m 75 0,0 0,5 - < 1,2 < 1, t/m 80 0,0 0,5 - < 1,3 < 1, t/m 85 0,0 0,5 - < 1,4 < 1, t/m 90 0,0 0,5 - < 1,2 < 1, ,0 0,5 19,1 < 1,3 19, ,0 0,5 14,0 < 1,3 14, ,0 0,5 23,5 < 1,3 23, t/m 110 0,0 0,5 - < 1,3 < 1, ,0 0,5 11,7 < 1,2 11, ,0 0,5 6,6 < 1,2 6, ,0 0,5 0,5 < 1,2 0, t/m 130 0,0 0,5 - < 1,0 < 1, t/m 135 0,0 0,5 - < 1,2 < 1, t/m 140 0,0 0,5 - < 1,3 < 1, t/m 145 0,0 0,5 - < 1,2 < 1, ,0 0,5 97,6 < 1,1 97, t/m 168 0,0 0,5 - < 1,1 < 1, t/m 161 0,0 0,5 - < 1,4 < 1,4 Uit de analyseresultaten blijkt dat in de Ruimtelijke Eenheden 19, 20, 21, 23, 24, 25 en 30 asbest is aangetroffen. Het betreft hechtgebonden plaatmateriaal. Opgemerkt wordt dat het asbestgehalte in Ruimtelijke Eenheid 30 afkomstig is van één asbesthoudend stukje plaatmateriaal. In de Ruimtelijke Eenheden 1, 2, 4 t/m 18, 22, 26 t/m 29, 31 en 32 is in de grond geen asbest aangetroffen in een verhoogd gehalte ten opzichte van de detectiegrens. Uit toetsing van de analyseresultaten wordt geconcludeerd dat de interventiewaarde van 100 mg/kg in geen van de Ruimtelijke Eenheden wordt overschreden. De analyserapporten zijn opgenomen als bijlage VI. 20 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

22 5. PARTIJKEURING ASBEST IN GROND Op de onderzoekslocatie is tevens een partij gediedseigengrond aanwezig. Op verzoek van de opdarchtgever is de partij grond eveneens op de aanwezigheid van asbest onderzocht. Het onderzoek heeft betrekking op een depot zand met een omvang van circa 590 m 3. De werkzaamheden zijn uitgevoerd onder het certificaat op grond van de Beoordelingsrichtlijn BRL SIKB 1000 versie 8.0 d.d De uitvoering heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals beschreven in VKB-protocol De partij is onderzocht op de aanwezigheid van asbest conform de NEN Het doel van het onderzoek asbest in depot is het vaststellen van de aard en de omvang van de verontreiniging met asbest, en het maken van een concentratieschatting op basis van een systematisch uitgevoerde visuele inspectie in combinatie met een systematische monsterneming. Onderzoeksstrategie Ter voorbereiding voor de monsterneming is het monsternemingsplan opgesteld. In het monsternemingsplan zijn de projectgegevens, partijgegevens, monsterneming, (deel)partij-, greep- en monstergrootte en overige monsternemingsgegevens opgenomen. Voorafgaand aan de monsterneming is uitgegaan van een maximale partijgrootte van Deze keuze kan worden gemotiveerd, aangezien sprake is van de onderstaande uitgangspunten: - de partij komt aaneengesloten voor (vormt één geheel); - de partij is afkomstig van één locatie; - de partij is niet opgebouwd uit delen met een verschillende afkomst (d.w.z. niet is opgebulkt); - de partij verdacht is op de aanwezigheid van asbest. Van de partij zijn 100 grepen genomen, waarvan 2 mengmonsters zijn samengesteld en conform de NEN 5707 onderzocht op asbest. De grepen zijn alternerend aan de monsters toegevoegd zodat vergelijkbare monsters zijn ontstaan. Aangezien geen asbestverdachte materialen aanwezig waren groter dan 16 / 20 mm (grove fractie) zijn geen materiaalverzamelmonsters samengesteld. Veldinspectie De partij grond bestaat uit diverse kleine hoopjes grond. De schil van de partij is licht begroeid. De partij bestaat uit zand. In de partij zijn lichte bijmengingen met puin waargenomen. In onderstaande tabel 5.1 zijn de verdere gegevens van het depot weergegeven: 21 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

23 Tabel 5.1: Gegevens depots Depot Omvang in m³ Omvang in ton Dichtheid in kg/m³ Gemiddelde bodemvochtigheid in % ,7 10 Tijdens de visuele inspectie waren de weersomstandigheden zonnig. De weersomstandigheden vormden geen belemmering voor het uitvoeren van de visuele inspectie. Uit de resultaten van de visuele inspectie blijkt dat er geen asbestverdacht materiaal is aangetroffen op de schil van het depot. De inspectie-efficiëntie van de visuele inspectie van de toplaag wordt geschat op %, aangezien het terrein bestaat uit zand, de bodem vochtig en vastgereden was en er vegetatie aanwezig was. Analyse grove fractie asbest Aangezien geen materialen in de fractie groter dan 16 mm (grove fractie) zijn aangetroffen is deze analyse niet van toepassing. Analyse fijne fractie asbest In tabel 5.2 zijn de resultaten van de geanalyseerde mengmonsters kort samengevat weergegeven. De asbestconcentraties, uitgedrukt in mg/kg droge stof, zijn berekend op basis van de totale hoeveelheid materiaal die per monster in behandeling is genomen. De analysecertificaten van de mengmonsters zijn opgenomen in bijlage VI. Tabel 5.2: Resultaten analyse grondmonsters (fijne fractie) Monstercode Partij Omschrijving Analyseresultaat 1) H/NH 2) Totaal asbest (mg/kg) (gewogen gemiddelde) 3) MM1A < 1,2 MM1B < 1,2 1) 2) 3) CHR = chrysotiel (wit asbest); AMO = amosiet (bruin asbest); CRO = crocidoliet (blauw asbest); H = hechtgebonden NH = niet hechtgebonden serpentijnasbest concentratie vermeerderd met 10 maal de amfiboolasbestconcentratie In de partij is geen asbest aangetroffen in een verhoogd gehalte ten opzichte van de detectiegrens aangetroffen. De analyserapporten zijn opgenomen als bijlage VI. 22 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

24 6. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Door middel van het uitgevoerde onderzoek is inzicht verkregen in de aanwezigheid van asbesthoudende restanten op het maaiveld en in de bodem ter plaatse van de locatie, openbaar park de Blauwe Berg te Hoorn. A. Visuele inspectie maaiveld gehele locatie (openbaar park) en grondwal achter het parkeerterrein van de ijsbaan. Uit de resultaten van de visuele inspectie blijkt dat ter plaatse van de deelgebieden 1, 2, 3, 5, 7 en 12, welke beoordeeld zijn als matig tot sterk puinhoudend, visueel en analytisch asbesthoudend materiaal is aangetroffen. Op het maaiveld van de overige deelgebieden, inclusief de grondwal achter het parkeerterrein van de ijsbaan, is zintuiglijk op het maaiveld geen asbestverdacht materiaal aangetroffen. Naar aanleiding van de resultaten van de visuele inspectie is het onderzoek uitgebreid met een verkennend- en nader onderzoek asbest in grond. Op basis van de resultaten van de visuele inspectie is voor de onderzoekslocatie gekozen voor de volgende onderzoeksopzet: Licht puinhoudend materiaal op het maaiveld verkennend asbest in grond; Matig tot sterk puinhoudend materiaal op het maaiveld nader asbest in grond onderzoek: B. Resultaten verkennend- en nader onderzoek asbest in grond Visuele inspectie Gezien de resultaten van het onderzoek wordt geconcludeerd dat de voor de onderzoekslocatie opgestelde hypothese verdachte actuele contactzone juist is. Uit de resultaten van de visuele inspectie blijkt dat er ter plaatse van de Ruimtelijke Eenheden 25 en 29 stukjes asbestverdacht materiaal op het maaiveld zijn aangetroffen. Het betreft hechtgebonden plaatmateriaal dat % CHR bevat. Op het maaiveld van de overige Ruimtelijke Eenheden (RE1 t/m 24, 26 t/m 28 en 30 t/m 32) is op het maaiveld is zintuiglijk geen asbestverdacht materiaal aangetroffen. Asbesthoudende materialen in de bodem Uit de analyseresultaten blijkt dat in de Ruimtelijke Eenheden 19, 20, 21, 23, 24, 25 en 30 asbest is aangetroffen. Het betreft hechtgebonden plaatmateriaal. Hierbij dient te worden opgemerkt dat het gehalte aan asbest in Ruimtelijke Eenheid 30 veroorzaakt wordt door 1 stukje asbesthoudend materiaal. In de Ruimtelijke Eenheden 1, 2, 4 t/m 18, 22, 26 t/m 29, 31 en 32 is in de grond geen asbest aangetroffen in een verhoogd gehalte ten opzichte van de detectiegrens. Uit toetsing van de analyseresultaten wordt geconcludeerd dat de interventiewaarde van 100 mg/kg in geen van de Ruimtelijke Eenheden wordt overschreden. 23 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland

25 C. Partijkeuring aanwezige depot grond Uit de visuele inspectie blijkt dat op de schil van de partij zintuiglijk geen asbestverdacht materiaal is aangetroffen. Uit de analyseresultaten blijkt dat in de partij grond geen asbest is aangetroffen in een verhoogd gehalte ten opzichte van de detectiegrens. Conclusies Op basis van de bovenstaande resultaten kan gesteld worden dat op de terreindelen waar asbest op maaiveld wordt aangetroffen hoofdzakelijk ook asbest in de grond is aangetoond. Echter wordt de interventiewaarde van 100 mg/kg op de onderzoekslocatie niet overschreden. Op basis van de parameter asbest vormt de aanwezigheid van asbest in de bodem derhalve geen belemmering voor het gebruik. Aanbevelingen Vastgesteld is dat de bodem ter plaatse van de onderzoekslocatie niet sterk verontreinigd is met asbest. Echter gezien de gevoelige publieke opinie over asbest per definitie, in combinatie met het openbare gebruik van het park wordt aanbevolen maatregelen te treffen om in ieder geval de zichtbare asbesthoudende en asbestverdachte materialen (puin) te verwijderen en vervolgens het maaiveld opnieuw in te zaaien (mogelijk na het aanbrengen van een dun laagje teelaarde). Voor het terreindeel waar op basis van zintuiglijke waarnemingen (licht puinhoudend) een verkennend onderzoek asbest in grond is uitgevoerd wordt de opgestelde hypothese onverdachte locatie verworpen. Geadviseerd wordt om ter plaatse van dit terreindeel een nader onderzoek naar asbest in grond uit te voeren. Tevens benadrukken wij dat een bodemonderzoek een steekproef en momentopname betreft. Indien asbest in de bodem verweerd of beschadigd, kan dit van invloed zijn op de huidige risicobeoordeling en geschiktheid van de locatie. Ook sluiten wij niet uit dat gezien het heterogene karakter van de aangetroffen asbesthoudende materialen, zeer plaatselijk meer geconcentreerde asbestbronnen aanwezig kunnen zijn. Derhalve onderstrepen wij nogmaals de aanbeveling om het huidige maaiveld vrij te maken van asbestverdachte materialen en de voorzien van vegetatie (gras). 24 Nader/ verkennend onderzoek asbest in grond/ depot Locatie: Openbaar Park de Blauwe Berg te Hoorn Projectnummer: Opdrachtgever: Milieudienst Westfriesland