MKZ in Engeland: update 5 augustus uur. Situatie

Transcriptie

1 MKZ in Engeland: update 5 augustus uur Situatie De bron van de MKZ-uitbraak in Surrey, Engeland, lijkt gevonden. Er is inmiddels een tweede bedrijf besmet binnen de 10-km toezichtszone. De twee besmette bedrijven en een derde bedrijf zijn eigendom van één vleesveehouder. Alle vatbare dieren (runderen) op deze drie bedrijven zijn inmiddels geruimd. Op het tweede besmette bedrijf testte één dier positief op MKZ, maar het dier was nog niet ziek. Er zouden nog enkele verdenkingen zijn. Het is dus duidelijk nog te vroeg om achterover te leunen. De incubatietijd van MKZ varieert van 2-8 dagen, en bij uitzondering zelfs tot 14 dagen. Het MKZ-virus heeft zeker een dag of tien de tijd gehad om zich te verspreiden, omdat de zieke koeien op het eerste bedrijf al rijpe blaren hadden. Bovendien liepen de vleeskoeien buiten te grazen. Van de 64 koeien waren er 38 zichtbaar ziek, en die hebben dus dagenlang MKZvirus lopen uitademen. Het Britse ministerie van landbouw (DEFRA) heeft laten weten bedrijven in de omgeving van de uitbraken nog te onderzoeken. De getroffen veehouder mest vleeskoeien voor verkoop in een eigen boerderijwinkel. Hij koopt ook pluimvee- en varkensvlees aan, eveneens voor boerderijverkoop. Er zijn de afgelopen maanden enkele dieren aan- en afgevoerd van het bedrijf. Het lijkt erop dat het slachthuis waar de veehouder dieren laat slachten niet besmet is. Het eerste getroffen vleesveebedrijf wordt gescheiden van het Britse laboratorium voor diergeneeskunde en het laboratorium van Merial door een akkerbouwbedrijf, een bos en een golfbaan. Op dit land lopen reëen rond. Het is mogelijk dat reëen ook MKZ hebben opgelopen en dit hebben verspreid. Hierover is nog geen informatie bekend. In het gebied zijn in juli ook overstromingen geweest door de hevige regenval. Mogelijk heeft dit ook nog een rol gespeeld. Het feit dat virus uit een lab heeft kunnen ontsnappen, is reden voor zorg. Het is vaker voorgekomen. In Nederland o.a. in de jaren 60 en 80. Toen werden runderen ouder dan zes maanden ieder jaar nog ingeënt, waardoor de gevolgen beperkt konden worden. Dit nieuwe incident laat zien dat bioveiligheid in diergeneeskundige laboratoria van het grootste belang is. Overigens ontkennen zowel het diergeneeskundig laboratorium als Merial dat er fouten zijn gemaakt. Ze ontkennen niet dat het virus identiek is aan de virusstam die in het laboratorium in juli 2007 gebruikt is voor vaccinproductie. Vaccinatie tegen MKZ Vaccinatie tegen MKZ is onmiddellijk na de uitbraak weer een belangrijk discussiepunt geworden. LTO heeft sinds 2001 gewerkt aan meer draagvlak voor vaccinatie tegen MKZ met behoud van de afzet van vlees en melk van de geënte dieren. De OIE (werelddiergezondheidsorganisatie), EU en LNV hebben noodvaccinatie in hun richtlijnen, wetgeving en draaiboeken opgenomen. De EU en Nederland hebben noodvoorraden vaccins tegen alle hoofdtypen klaarliggen. Bij nood kan LNV extra vaccin laten aanmaken in een vaccinfabriek bij het diergeneeskundig instituut CIDC in Lelystad. LTO heeft sinds 2001 in samenwerking met o.a. de Britse boerenorganisatie NFU en EU boerenkoepel COPA- COGECA een memorandum opgesteld over vaccinatie tegen MKZ en de benodigde vrije, internationale afzet van vlees en melk van geënte dieren. Dit is gebeurd in nauw overleg met de Europese supermarkten (EuroCommerce), EU-consumentenbond (Beuc) en grote voedingsbedrijven (Clitravi). Achtergrond MKZ MKZ is een ziekte van evenhoevigen: varkens, koeien, schapen, geiten en herten. Ook reëen, kamelen, dromidarissen, buffalo's, lama's, alpaca's, vicuña's, guanaco's, zebra's, gazellen, olifanten en andere evenhoevigen kunnen ziek worden. Mensen worden niet ziek. Er is geen enkel risico voor de volksgezondheid. Er zijn zeven hoofdtypen van het MKZ-virus, en meer dan 'subtypen'. In Engeland gaat het nu om een "Otype" dat in voor een zeer grote uitbraak van MKZ verantwoordelijk was. Per type kunnen gevoeligheid en symptomen per diersoort verschillen. Zo hadden veel besmette schapen in 2001, tijdens de laatste MKZ-uitbraak in de EU, geen duidelijke ziekteverschijnselen. Het MKZ-virus dat nu gevonden is, kan

2 zeer zeker runderen, varkens, geiten en schapen zichtbaar besmetten, omdat dat in Engeland in 1967 en 1968 ook het geval was. Die besmetting startte toen in varkens en werd ontdekt bij een kreupele zeug. De incubatietijd van MKZ is meestal 2-8 dagen, maar kan tot 14 dagen duren. Het virus zelf kan langere tijd overleven onder droge, koele omstandigheden. Het virus kan niet tegen verhitting boven de 50 graden en tegen een lage zuurgraad (ph lager dan 7). Dat betekent o.a. dat het virus niet tegen regen kan (regen is van nature licht zuur) en tegen hoge temperaturen. Ook felle zonschijn beperkt de overlevingskans van het MKZ-virus in de natuur. Het virus overleeft het langst onder koude, nevelige omstandigheden (temperaturen net boven 0). Virusdeeltjes kunnen onder die omstandigheden door wind, en door mobiliteit van dieren en mensen, en hun vervoersmiddelen en materialen, over grote afstanden worden vervoerd. Advies aan veehouders Blijft u alert op afwijkend gedrag van uw dieren. Koorts en verminderde eetlust zijn eerste symptomen. Jonge dieren kunnen plots sterven. Bij varkens valt vaak als eerste op: kreupelheid. Bij runderen valt op: blaren op en in de bek, en bij de klauwen. Koeien gaan extra speeksel aanmaken en gaan kwijlen, smakken en tandenknarsen. Iemand die dat karakteristieke geluid ooit gehoord heeft, vergeet het nooit meer. Er kunnen in een later stadium korsten op uier en tepel voorkomen hetgeen melken bemoeilijkt. Bij schapen en geiten kan MKZ relatief ongemerkt toeslaan. Kreupelheid kan voorkomen. Er zijn gevallen bekend in het verleden waar MKZ-uitbraken 'doodliepen' in schapen. Samenvatting MKZ-symptomen: Rundvee: - Incubatie: 2-8 dagen; maximaal 14 dagen - Koorts: 1-3 dagen - Sufheid - Speekselen, neusuitvloeiing - Smakken, afwijkende kauwbewegingen (tandenknarsen), trillen onderkaak - Melkgift vermindert of stopt - Blaarvorming in mond (tong, wang, verhemelte, tandvlees) en op neus - Blaarvoring op kroonrand, tussenklauwspleet, uier, tepel - Kreupelheid - Acute sterfte bij jonge dieren Varkens: - Plotselinge kreupelheid - Hoge koorts - Lusteloosheid - Blaren op bek, snuit, lippen, kroonrand, tussenklauwspleet en spenen - Bij varkens kan zelfs de hele klauwschoen loslaten - Sterfte jonge biggen - Zeer ziek Schapen en geiten: - Plotselinge ernstige kreupelheid - Koorts - Lusteloosheid - Blaren op neus, tong, lippen, tandvlees, tandeloze rand, kroonranden, tussenklauwspleet en uier - Blaren barsten vaak snel, waardoor rode erosies achterblijven, die afhankelijk van de locatie snel of minder snel herstellen - Sterfte bij jonge dieren

3 Een overzicht van symptomen met foto's staat op: Neem bij een verdenking of twijfel daarover onmiddellijk contact op met uw dierenarts of bel eventueel het meldnummer dierziekten: Dit document is Engelstalig en is separaat bijgevoegd. De bijlage bij dit document geeft een samenvatting van de EU richtlijn voor de bestrijding van MKZ en de wettelijk toegestane afzet van vlees en melk van ingeënte dieren in de EU. Laat u niet zomaar personen en hun voertuigen toe op uw bedrijf. Zorg voor adequate reiniging en ontsmetting als iemand of iets op uw erf moet komen. Als iemand iets komt afleveren of laden, controleer dan of het vervoermiddel schoon is (geen mest, resten van dieren). Zo niet, weiger dan de toegang. Plaats bakken met ontsmettingsmiddel voor het ontsmetten van schoeisel en ververs dit regelmatig. Laden en lossen van materiaal kan het beste aan de rand van erf gebeuren, natuurlijk met oog voor de verkeersveiligheid. Houd in een bezoekersregister nauwkeurig bij wie er op uw bedrijf geweest is, waar hij/zij vandaan kwam en later naar toe ging. Dode dieren voor collectie voor Rendac moeten aan de openbare weg worden geladen, waarbij de verkeersveiligheid natuurlijk niet in het geding mag komen. Alhoewel paarden geen MKZ krijgen, is het wel van belang dat vervoermiddelen voor paarden schoon zijn. MKZ kan zich namelijk makkelijk verspreiden via mest, dieren en mensen en hun kleding, voertuigen en materialen. Transport- en verzamelverbod tot nader order Tot nader order mogen evenhoevigen niet met een vervoermiddel over de openbare weg vervoerd worden. Vee mag dus nog wel van weiland naar stal en omgekeerd gedreven worden. Deze overheidsmaatregel blijft van kracht totdat alle ongeveer 250 Nederlandse veehouderijbedrijven waar sinds 15 juni 2006 dieren uit het buitenland zijn geplaatst, zijn gecontroleerd. Op deze bedrijven worden bloedmonsters genomen voor analyse op MKZ. LTO dringt er bij LNV op aan om de controle zo snel mogelijk uit te voeren, zodat de maatregelen zo snel mogelijk afgebouwd kunnen worden. Maar op dit moment is het motto: veiligheid vóór snelheid. Het verzamelen van evenhoevigen is ook niet mogelijk. Er zijn dus op dit moment geen veemarkten en - keuringen.

4 LTO roept alle houders van dieren op om zoveel mogelijk mee te werken in deze lastige situatie. Hopelijk duurt het maar kort. LTO zet zich daarvoor in. LTO roept reizigers en bezoekers op om afstand te houden tot evenhoevigen, als u niet beroepshalve de dieren hoeft te zien en moet aanraken/behandelen. Als u op of van een veehouderij (af) komt, zorgt u dan voor schoon schoeisel, schone kleding en een schoon vervoermiddel (inclusief schone banden) alvorens u weer naar een bedrijf gaat. Houdt u er rekening mee dat op kinderboerderijen, in natuurgebieden en dierentuinen ook voor MKZ gevoelige dieren vóór kunnen komen. Overigens is het platteland en zijn natuurgebieden open voor bezoek en voor toeristen. LTO vraagt alleen om enige voorzichtigheid in acht te nemen bij uw bezoek. Contact met uw organisatie Loopt u tegen onoplosbare praktijkproblemen aan, meldt u deze dan bij uw LTO-informatiecentrum. Als er geen onmiddelijk antwoord mogelijk is op uw vraag, zal LTO uw praktijkprobleem of -vraag inventariseren voor overleg met het ministerie van LNV. Belt u met of mailt u naar: LTO Noord: (Drachten), (Deventer), (Haarlem), of mailt u naar info@ltonoord.nl ZLTO: , of info@zlto.nl LLTB: , lltb@lltb.nl Volgt u ook nadere berichtgeving op de websites en Een deel van de informatie is alleen voor leden toegankelijk. U moet daarvoor uw ledennummer intypen. Mona van Spijk Klaas Johan Osinga INTEGRALE PORTEFEUILLE DIERGEZONDHEID LTO NEDERLAND

5 Bijlage: overzicht beschermings- en toezichtzones in Engeland op 5 augustus uur. Begrenzing beschermingszones (3-km rondom uitbraken): blauwe lijnen Begrenzing toezichtszone (10 km rondom uitbraken): zwarte lijn.