PROJECT VRIJ: GOING FOR A RIDE. Research opdracht: Thema onderzoek

Transcriptie

1 PROJECT VRIJ: GOING FOR A RIDE Research opdracht: Thema onderzoek Door: Ismay Verbeek en Annelieke Henzen Docent: Harald Warmelink Datum: Een onderzoek naar het thema Koortsdromen, en werken van de kunstenaar Louis Pons

2 Inhoud Inleiding... 2 Methode... 3 Analyse... 4 Onderzoek... 4 Moodboard... 5 Analyse kunstwerk... 7 Scène fantastique... 7 Safari bleu... 7 Conclusie... 9 Bronvermelding... 10

3 Inleiding Voor project Vrij is ons gevraagd om een game of installatie te maken die de gebruiker/speler een ervaring van een ride geeft. Wij hebben gekozen voor een game en om deze te maken hebben we meerdere soorten onderzoek gedaan. Voor dit onderzoek over het thema van ons spel hebben we een thema gekozen uit het museum La Halle Saint Pierre, dit is uiteindelijk Koortsdromen geworden. Dit thema hebben wij gekozen omdat dit ons heel erg opviel in het museum en het ons het meest aansprak. Daarnaast konden we ons spel al heel erg voor ons zien met dit thema. Dit omdat we een spel maken waarbij je eigenlijk de ervaring van een koortsdroom of nachtmerrie moet krijgen, maar dat het nog heel moeilijk is om de droom in het begin te onderscheiden van de werkelijkheid. Naarmate het spel, of de droom, vordert wordt het allemaal steeds raarder. Om het thema te gaan onderzoeken hebben we hiervoor meerdere onderzoeksvragen opgesteld. Deze luiden: Wat houdt een koortsdroom precies in? Daarbij gaan we kijken wat de definitie ervan is, maar ook naar hoe mensen ze beleven. We willen ook gaan kijken hoe een koortsdroom wordt afgebeeld waarbij het ook heel belangrijk is wat voor sfeer er hangt bij zo een ervaring. Daarnaast gaan we ook onderzoek doen naar een kunstenaar wiens kunstwerken wij hebben zien hangen in het Halle Saint Pierre in Parijs. Deze kunstenaar, genaamd Louis Pons, heeft ons in het museum zelf al veel inspiratie gegeven op wat wij wilden gaan doen voor ons project. Zijn kunstwerken hebben een associatie die ook wij willen overbrengen op de speler van ons spel. Wij gaan daarom 2 kunstwerken van hem analyseren. Wanneer we dit hebben gedaan gaan we kijken hoe we dit kunnen gebruiken en toepassen in onze game.

4 Methode De antwoorden op deze onderzoeksvragen willen wij vooral krijgen door middel van desk research. Dit leek ons de beste methode voor dit onderzoek, omdat het niet een heel bekend verschijnsel of begrip is. Wij hopen het meeste hierover te vinden op het internet en in artikelen of documentaires. Daarnaast hopen we ook wat persoonlijke ervaringen daarop te vinden. Wij zullen dus vooral veel gebruik maken van het internet, maar we zijn ook van plan een moodboard te maken voor bij de onderzoeksvraag voor de sfeer en om daarmee een algemene impressie te krijgen van het thema voor onszelf. Voor de kunstenaar zullen wij ook vooral gebruik maken van desk research, om kunstwerken op te zoeken van Louis Pons, om informatie over de man zelf te vinden, en om de analyse te kunnen ondersteunen.

5 Analyse We beginnen bij de definitie van een koortsdroom. Wanneer je dit opzoekt kom je vaak op de term nachtmerrie uit omdat het een bepaald soort nachtmerrie is die wordt gekenmerkt door de oorzaak van de droom, namelijk koorts 1. Ze worden ook wel feverdreams genoemd. Het wordt dan ook wel omschreven als een met name intense en verwarrende droom die wordt voortgebracht door koorts of een infectie tijdens de REM slaap. Onderzoek Wij zijn veel verschillen ervaringen tegengekomen over deze zo genoemde koortsdromen op forums. Je ziet dan vaak terug dat deze dromen vaak beginnen als normale dromen, die heel erg herkenbaar zijn en veel terug hebben van de realiteit maar dat er toch iets is dat net niet klopt. Dat kan heel specifiek een kleur zijn of een bepaalde sfeer, of dat je herkenbare dingen terugziet op een manier waarop je ze in het echt niet ziet. Bijvoorbeeld een persoon dat je goed kent dat opeens een heel ander karakter heeft of een bepaald object op een plek waar die niet thuishoort. Vanaf dan begint het allemaal steeds intenser te worden en begin je het allemaal steeds surrealistischer te zien. Vervormde objecten, niet kloppende vormen en kleuren. Uiteindelijk is de sfeer enorm benauwd, maar je kan dus niet zomaar uit deze droom komen. De dromen zijn wel heel erg divers wat wel opvallend is is dat veel mensen noemen dat het steeds dezelfde droom is, om maar even wat quotes te noemen uit de ervaringen die wij gelezen hebben: Mijn dromen bestaan vaak uit een Felicia Chiao Fever Dream, achtervolging door een hele horde Nazi's (in V-formatie) op van die ouderwetse fietsen, met een klein wiel achter en een overdreven groot wiel voor. Meestal jagen ze me op door achter me aan te fietsen en me met kranten te slaan, die ik dan ondertussen probeer te lezen. 3, Koortsdromen zijn echt verschrikkelijk ja. Wat duren die nachten lang, en elke keer diezelfde droom. Die droom die zo vaag is dat je niet eens weet wat er eigenlijk aan de hand was. 4, Ze zijn niet het standaard Hollywood eng, maar gewoon echt heel erg drukkend en beklemmend. Ook komt er helemaal niets herkenbaars in terug, alleen maar herhalende patronen 5. De opbouw van zo een droom is dus ook niet bij iedereen hetzelfde omdat het eigenlijk gewoon gaat om een nachtmerrie. Wel zou je kunnen zeggen dat de onderscheid tussen realiteit en surrealiteit een belangrijke rol zou kunnen spelen omdat deze koortsdromen zich niet altijd plaatsvinden in iemands slaap, er kunnen namelijk ook hallucinaties door de koorts optreden wanneer je nog bij bewustzijn bent 6. Daarbij is het maken van onderscheid tussen de werkelijkheid en surrealiteit vaak veel moeilijker omdat een hallucinatie je iets kan laten voelen, zien of horen waar niets is in de echte wereld. Het gaat er dus niet alleen om wat je ziet, geluid is namelijk ook heel belangrijk in een koortsdroom, omdat het vaak toch in de buurt van horrorkomt, en een horrorfilm zonder geluid is ook een flop.

6 Hierna zijn we gaan kijken naar hoe een koortsdroom of nachtmerrie nou eigenlijk wordt afbeeld in de moderne wereld en welke elementen daarbij een rol spelen. We hebben gezocht op het begrip koortsdroom en fever dream op DeviantArt. Wat dan heel erg opvalt is dat je aan de ene kant veel dingen tegenkomt in zwart wit, maar aan de andere kant ook heel donker werk gemixt met psychedelische kleuren. Veelal is het werk wel realistisch. Het realistische valt dan ook weer samen met het idee dat veel mensen hun koortsdroom niet kunnen onderscheiden met de realiteit. Zo zie je ook weer de diversiteit van alle koortsdromen, ze kunnen heel simpel zijn als een repeterende droom over een normaal persoon, maar het kunnen ook de ergste horrortaferelen zijn. Wat de werken vaak wel gemeen hebben is dat er een bepaalde spanning in zit, veel van de werken geven je een beklemmend gevoel. Het is dus niet zo zeer het tafereel wat is afgebeeld, maar de manier waarop en hoe de sfeer er op in speelt. Christian Rex van Minnen FTW 2012, 2012, Olieverf op papier 8 AntarcticSpring Fever Dream, 2013, Digital Art 7 Bachusses Seraphim the serpentine fever dream, 2015, Digital Art 9 Moodboard Om deze sfeer voor ons nog eens goed te begrijpen hebben we ook nog een moodboard gemaakt met werken die voor ons de sfeer van een koortsdroom heel goed pakken. We hebben hier ook veel werken voor gebruikt van uit het museum La Halle Saint Pierre. Wat voor ons de indruk van een koortsdroom geeft is veel donkere kleuren, veel zwart, maar dat kan soms wel in combinatie zijn met felle kleuren. Ook denken we dat realisme en surrealisme belangrijk is, het moet nog wel bekend zijn en tot relatie staan met iets wat echt zou kunnen gebeuren. De sfeer moet een bepaalde spanning hebben, dat je een vermoeden hebt maar niet precies weet wat er zich afspeelt. Het gaat er echt om

7 om de gebruiker of speler dat beklemmende gevoel te geven.

8 Analyse kunstwerk Voor ons project hebben wij ervoor gekozen om inspiratie te halen uit een werk van de kunstenaar Louis Pons (1927-heden). Louis Pons was een Franse kunstenaar die kunstwerken maakte uit afval, door dit her te gebruiken en in collages en assemblages samen te voegen als reliëfs. Hij begon met het maken van inkt tekeningen, geïnspireerd op kunstenaars als Joë Bousquet en Louis Soutter. Zijn eerste assemblage maakte hij in 1959, maar nadat zijn zicht werd aangetast in 1966 en hij het maken van tekeningen moest opgeven, heeft hij zich volledig hierop gestort. Aangezien deze assemblages tastbaar zijn, in tegenstelling tot tekeningen met inkt, kon Louis Pons toch doorgaan met het maken van kunst op deze manier. 10 Scène fantastique Dit kunstwerk van hem dat wij gaan analyseren voor het thema, te behoren aan deze research opdracht, is getiteld Scène fantastique. 11 De inkt tekeningen van Louis Pons hebben allemaal een surrealistische 12 uitstraling, zoals ook in scène fantastique te zien is. Een beest met lange poten en kraalogen zit achter een mens achter figuur aan. In surrealistische kunstwerken is het doel om inspiratie te tappen uit het onderbewuste van het brein, en dit te gieten in iets dat lijkt alsof het rechtstreeks uit een droom komt door de rationele gedachte compleet te negeren. Maar alhoewel het een surrealistische drang heeft, brengt het toch iets duisters over. Dit komt vooral door het gekozen medium wat het gehele kunstwerk erg donker doet lijken. Verder zou men ook relaties kunnen zien in dit kunstwerk met het futurisme 13. Ook in de latere werken van Louis Pons, in zijn assemblages, is invloed van deze stroming goed terug te zien. Deze kunstvorm, die ontstaan is in de vroege 20 ste eeuw in Italië, is gefundeerd op het visualiseren van beweging, snelheid, en moderniteit. De vlugge stroken die te zien zijn in de lucht in dit kunstwerk, en de dynamische vormen van de weergegeven figuren doen hier sterk aan denken. Louis Pons scène fantastique, 1965, Oost-Indische inkt op papier 11 Louis Pons Safari Bleu, 1972, assemblage van afval 14 Safari bleu Dit volgende kunstwerk dat wij gaan analyseren is getiteld Safari Bleu 14. Dit is een van de reliëfs van Louis Pons. Ook hier is veel invloed te zien van het futurisme, al dan niet meer dan in scène fantastique. Het gebruik van afdank materiaal duidt dit niet zozeer aan, maar omdat het overgrote deel van dit kunstwerk bestaat uit metalen onderdelen heeft het toch iets weg van deze stroming. Daarnaast zijn er veel kleine onderdelen die vlak bij elkaar geplaatst zijn, waardoor dit toch een illusie van beweging opwekt. Het surrealistische zit er hier ook zeker weer in, als men kijkt naar de suggestie van de vormen die op het eerste gezicht nergens op slaan. Als men echter langer kijkt naar dit kunstwerk, kan men vervolgens het onderdeel dat iets weg heeft van een douche kop interpreteren als een zon, wat aansluit bij de suggestie van de titel, Safari Bleu. Alhoewel

9 beide stromingen op een andere manier geuit worden in beide kunstwerken, ziet met toch een sterke invloed van beide in het werk van Louis Pons. De aanduiding voor de stijl van Louis Pons wordt echter vaker aangeduid met de term art brut 15, maar hierbij kan men niet echt spreken van een uitgesproken stijl zoals bij het surrealisme of het futurisme. Het is voornamelijk een verzamelnaam voor kunstenaars en kunstwerken die de conventionele regels van de verschillende stromingen afwijzen en verwerpen, en hun eigen weg gaan zonder een label te hangen aan hun kunstwerken. Dit is zeker niet misplaatst bij de kunstwerken van Louis Pons, die erg uniek zijn en moeilijk in één doos te passen.

10 Conclusie Wij denken dat we ons thema heel goed kunnen verwerken in onze game. We kunnen die verwarring tussen het realisme en surrealisme ook goed gebruiken in ons thema en kunnen dit doen door het zo op te bouwen dat het in het begin allemaal nog heel realistisch lijkt maar dat er steeds minder dingen beginnen te kloppen om de spanning er zo in te brengen. De sfeer zal dus heel bepalend zijn. Wat we daarbij ook goed kunnen gebruiken is geluid, om zo de speler dingen te laten horen die er niet zijn en het nog meer richting die koortsdroom of hallucinatie komt. Ook kunnen we de kleuren gebruiken, de hele donkere kleuren in combinatie met naar het eind toe meer psychedelische kleuren, dat is ook heel handig om te gebruiken voor de Art Style. We kunnen de speler dus ook dat beklemmende gevoel geven met in het begin simpele of repeterende gebeurtenissen om ze te laten denken dat er iets niet klopt en dit kunnen we naarmate het spel vordert steeds heftiger maken omdat je je speler niet meteen wilt gooien waarin alles al meteen heel heftig is en alles overhoop is gehaald. We kunnen ook veel in onze game verwerken van hetgene wat we hebben opgedaan van de werken van Lois Pons. Het dynamische en surrealistische uit zijn kunstwerken zorgen ervoor dat er een sterke sfeer bij de kijker wordt opgewekt. Dit zou heel goed over kunnen komen als een beeld uit iemands nachtmerrie. Deze associatie is voor ons project erg aantrekkelijk, aangezien wij ook aan de slag gaan met het thema koortsdromen. Beide geanalyseerde kunstwerken kunnen een goede inspiratiebron zijn op de sfeer die onze game moet gaan hebben. Daarnaast kunnen wij waarschijnlijk ook veel informatie en meer relevante kunstenaars vinden in de gerelateerde kunststromingen. Het surrealisme zal een goede bron zijn voor de vormgeving, het verhaal en andere aspecten in ons uiteindelijke product, aangezien dit vele relaties heeft tot ons gekozen thema.

11 Bronvermelding definitie koortsdroom illustratie Felicia Chiao quote en ervaring koortsdroom quote en ervaring koortsdroom quote en ervaring koortsdroom definitie Hallucinatie Art FTW 2012 Christian Rex van Minnen Art Fever Dream Antarctic Spring 9 Art Seraphim the serpentine fever dream Bachusses 10 Biografie Louis Pons 11 Scène fantastique 12 Surrealisme 13 Futurisme 14 Safari Bleu 15 Art Brut