Publiek geheim. Dagboek van een weeskind

Transcriptie

1 Publiek geheim Dagboek van een weeskind

2 15 maart 2011 Dag iedereen In het jaar 1959 toen ik net mijn vijfde verjaardag had gevierd zijn mijn ouders gescheiden. Mama was plots weg en mijn papa kon niet alleen voor mij en mijn broertje van 3 jaar zorgen. Daarom werden wij naar het weeshuis gebracht. Ik bij de meisjes in de Rodelijvekensstraat en mijn broertje Leon, dat klein ventje, ging naar het jongensweeshuis in de Martelaarslaan. Van toen af zagen we elkaar niet veel meer en voor papa was het ook heel moeilijk om ons te komen bezoeken. We kregen elk een nummer en waren vervolgens vooral op onszelf aangewezen. In het weeshuis golden heel andere wetten dan thuis Ik en mijn broer hebben mooie herinneringen aan die tijd, maar er waren zeker ook minder leuke momenten. Ik heb me altijd afgevraagd hoe het zou geweest zijn mochten we thuis opgegroeid zijn In mijn dagboek vertel ik het verhaal van mij en mijn broer om je een idee te geven van hoe wij leefden in het weeshuis.

3 25 maart 1960 Opdracht 1 Ik verblijf nu al een hele tijd in het meisjesweeshuis. Het is allemaal zo snel gegaan Ik zit hier tussen wel 80 meisjes, sommige zijn jonger dan mij maar de meeste zijn veel ouder. Ik snap niet waarom ik in een weeshuis zit en iedereen mij een wezeke noemt. Ik heb toch nog ouders? Kijk goed naar de grafieken en beantwoordt volgende vragen: 1. In welk jaar zijn het meest aantal jongens binnengekomen in het weeshuis? In welk jaar of jaren zijn het meest aantal meisjes binnengekomen in het weeshuis? Hoe oud waren de meeste kinderen als ze binnenkwamen in het weeshuis?... WEETJE Wist je dat... 0,50% van de kinderen die in het weeshuis zaten, volle wezen waren. 3,50% van de kinderen die in het weeshuis zaten, halve wezen waren. er 1234 weeskinderen in de weeshuizen zijn opgenomen tussen 1945 en 1984.

4 2 april 1960 Deze ochtend toen ik mijn kleren aandeed droomde ik ervan om eens nieuwe kleren te krijgen. Kleren die nog nooit door iemand anders zijn gedragen. Ik vind onze kleren niet zo mooi, ze lijken oud. We hebben allemaal dezelfde zwarte schort aan, iedereen heeft ook hetzelfde kapsel. Een coupe castrole noemen ze dat hier. Wij zijn allemaal blauwe meisjes omdat jaren geleden de weesmeisjes een blauw uniform droegen. De jongens noemen ze de Kulders, dus Leon is nu een kulder. Ik hoop dat alles goed gaat met hem! Opdracht 2 WEETJES Van waren komen de namen Kulders en Blauwe meisjes? De herkomst van de naam Kulder gaat terug tot in de 17e eeuw. De leerlingen van de Gentse armenschool droegen een geel leren bovenkledingstuk dat borst en rug bedekte en aan de hals was samengevoegd. Op de linkerschouder stond hun nummer. Hiernaast zie je een illustratie van een blauwe kiel zonder mouwen boven een zeemkleurige leren kolder. De Gentse weesjongens zouden de benaming tot het einde meedragen. Hang de twee fotoreeksen in de juiste chronologische volgorde. Je ziet op de foto s dat de kledij veranderd is door de jaren heen. Welke kledij zou je zelf het liefst dragen? De kledij op foto:... De naam Blauwe meisjes gaat terug tot de 17e eeuw. In 1623 werd het weeshuis voor meisjes geopend. Het beheer werd uitgeoefend door 4 gegoede burgers en werd bestuurd door een overste die moeder werd genoemd. De kinderen kregen de bijnaam Blauwe meisjes omdat ze een blauw jasje met bijhorend blauw rokje en een witte omslagdoek moesten dragen.

5 De Jongens Martelaarslaan 11 Jongensweeshuis aan de Martelaarslaan van 1873 tot 1962 Opdracht 3 Kijk goed op het grote plan om de Martelaarslaan te vinden en duid op het kaartje hiernaast de plaats aan waar vroeger het jongsweeshuis was. TIP: de Martelaarslaan staat in rood

6 18 april 1960 Opdracht 5 Ik heb vandaag gehoord dat het jongensweeshuis in de Martelaarslaan is. Die straat ken ik niet. Het heeft er ooit gebrand zeiden ze! Gelukkig is dat al lang geleden. Toen zijn alle jongens verhuisd naar het militair hospitaal, maar het weeshuis is voor een deel hersteld en nu wonen alle jongens terug in dat grote gebouw. Ik denk dat ook daar heel wat regels zijn. Het is niet altijd gemakkelijk om niets verkeerd te doen. Hieronder staat een stuk uit het reglement van de jongens uit Vul de 5 ontbrekende woorden in. Opdracht 4 Beantwoord volgende vragen: Wat was de jongen, die je hoort vertellen aan het doen toen de brand uitbrak?... Brand jongensweeshuis 1947 Welke vleugel van het gebouw is volledig vernield?... Hoeveel weesjongens die men ook kwekelingen noemde zijn omwille van de brand verhuisd naar een ander tehuis?...

7 25 juli juli 1960 Toen ik nog thuis woonde speelden we af en toe met de bal. We gooiden, rolden of botste de bal naar elkaar. Af en toe wat sporten vind ik toch leuk. Zou Leon dat nog weten? Opdracht 6 Vandaag was het de laatste dag van de Gentse Feesten, die hebben we samen met de weesjongens afgesloten op de Korenmarkt. De fanfare van de kulders was er uiteraard ook bij! Vooraan loopt de tamboer majoor, hij geeft de maat aan. Daarachter lopen tientallen weesjongens die een instrument bespelen. Leon heb ik niet kunnen zien, ik hoop echt dat alles goed met hem gaat! Vergelijk onderstaande foto met de grote foto in de tentoonstelling. Zoek de 5 verschillen en duid ze hieronder aan. Opdracht 7 Waar in Gent werd deze foto gemaakt en wanneer was dit?...

8 De meisjes Rodelijvekensstraat 19 Meisjesweeshuis aan de Rodelijvekensstraat van 1751 tot 1962 Opdracht 8 Kijk goed op het grote plan om de Rodelijvekensstraat te vinden en duid op het kaartje hiernaast de plaats aan waar vroeger het meisjesweeshuis was. TIP: de Rodelijvekensstraat staat in rood

9 13 februari juni 1961 Vandaag kregen we ons rapport! Mijn punten waren gelukkig goed want de opvoedsters moeten ons rapport ondertekenen en zij kunnen er niet om lachen als je slechte punten behaalt. Ik ga graag naar school en doe mijn best, meestal toch Later wil ik graag studeren, ik wil juf worden denk ik. Ik lees heel veel boeken, dat doe ik zó graag! Op die momenten leef ik even in mijn eigen wereld. Ik droom ervan om vrij en alleen door te stad te wandelen. Soms gaan we allemaal samen wandelen, als we dat doen is het altijd in rijen. Dat vind ik niet zo leuk omdat alle mensen op straat dan kijken naar ons maar ik ben natuurlijk wel blij dat ik de stad eens zie. Opdracht 9 Beschrijf hieronder wat je later wil worden en waarom?...

10 4 april oktober 1962 Deze namiddag hebben we lang gerepeteerd. We zongen en dansten tot we alles tot in de puntjes van buiten kenden. Ik zing wel graag maar soms moeten we alles blijven herhalen van de opvoedsters en worden ze boos als het niet direct lukt. Hopelijk onthoud ik alles! Vandaag was het een drukke dag. We hebben de trommelaars van de kulderfanfare nieuwe trommels gegeven. Er is ons zeer duidelijk gezegd wat we moesten doen en vooral wat we niet mochten doen. Nu heb ik mijn broertje wel gezien! Hij speelt ook in de fanfare heb ik gezien. Trompet denk ik! Opdracht 11 Verbind de foto s met de juiste zinnetjes. Omdat hier alleen maar meisjes zijn, worden de jongensrollen ook door meisjes gespeeld. Hier zie je heel goed dat we allemaal hetzelfde kapsel hebben, de coupe castrole. Zelfs na lang oefenen stonden we nog niet allemaal gelijk! Opdracht 12 Let goed op de gebruikte taal! Wat wordt bedoeld met t oude nest? Nog even poseren voor de foto!...

11 15 maart 2011 Dag iedereen In november 1962, nadat ik reeds 3 jaar in het oude meisjesweeshuis in de Rodelijvekensstraat had verbleven, verhuisden we. Mijn drie jaar jongere broer Leon en alle andere weesjongens verhuisden ook, van de Martelaarslaan naar hetzelfde gebouw als wij. Op een dag gingen we na school niet meer naar ons oude gebouw, maar wel naar de Jubileumlaan. Naar ons nieuwe tehuis dat men Prins Filip had genoemd. De jongens en de meisjes hadden daar elk hun eigen vleugel waardoor meer contact tussen hen zeker niet vanzelfsprekend was.

12 Tehuis Prins Filip Jubileumlaan 219 Tehuis Prins Filip voor jongens en meisjes van 1962 tot 1984 Opdracht A Kijk goed op het grote plan om de Jubileumlaan te vinden en duid op het kaartje hiernaast de plaats aan waar vroeger het weeshuis was. TIP: de Jubileumlaan staat in rood

13 1 mei 1966 Vandaag heb ik mijn Plechtige Communie gedaan. We hadden allemaal een wit kleed aan. Nu ja, wit Het is ooit wit geweest, nu heeft het eerder een gelige kleur. We hebben heel lekker gegeten! Normaal krijgen we gewone kost uit de grote keuken maar bij speciale gelegenheden zoals Communiefeesten of het Kerstfeest krijgen we een feestelijk diner in de feestzaal. Vermits ik een meisje ben staat er een M op de stoel waar ik moet zitten in de feestzaal. Opdracht B Schrap de woorden die niet op deze foto s terug te vinden zijn. Opdracht C Sinterklaas zwarte piet weesmeisje mijter opvoedster meester weesjongen kerstboom Ga je zelf ook je Plechtige Communie doen? Waarom wel of waarom niet?

14 Opdracht E Op zondag kregen de kinderen die werden opgehaald in het weeshuis, door bijvoorbeeld hun vader of grootmoeder, een uitgangskaart mee. Met welke term worden de kinderen benoemd op deze kaart?.. Van wie zou jij graag bezoek krijgen mocht je, net zoals en Leon, in een weeshuis verblijven?.. Opdracht D Noteer 1 gerecht dat men at op het Communiefeest in het jaar 1972? Met wie vier jij Kerst? En wat eten jullie dan meestal?

15 28 augustus 1970 Als je zestien jaar geworden bent dan hoor je hier in Prins Filip bij de grote! Dat wil ook zeggen dat je een eigen slaapkamer krijgt. Na jaren op een slaapzaal slapen samen met heel wat andere meisjes zal dat misschien wel raar zijn. In de jongensvleugel krijgen de oudsten ook hun eigen kamer, heb ik gehoord. Opdracht G Bekijk de dagindeling die in deze kamer hangt goed. Schrijf hieronder je eigendagindeling. Hoe ziet jouw dag eruit op dinsdag? Opdracht F Wat staat er op het flesje in de verborgen ruimte van deze kamer?.. Welk voorwerpen horen niet thuis in een slaapkamer uit het jaar 1970?.. Je hoort een jongen vertellen over zijn verblijf in Prins Filip. Luister goed dan kom je te weten hoe de jongens erin slaagden om de meisjes te zien. Hoe?

16 31 juli 1971 Morgen vertrekken we opnieuw naar de zee, naar de Haan! Ik kijk er al weken naar uit! Onze vakanties aan de zee zijn altijd zo leuk. Iedereen is daar opgewekter, vrijer, vriendelijker kortom in vakantie- stemming! Hopelijk kan ik slapen ondanks de zenuwen. Opdracht H Kijk goed naar de film en de foto s. Wat was de naam van de villa waar de kinderen aan zee in verbleven?.. Je ziet heel wat foto s en videobeelden. Geef 5 activiteiten die je de kinderen ziet doen

17