(Inter)nationale ontwikkelingen in mobiele breedband communicatie

Transcriptie

1 (Inter)nationale ontwikkelingen in mobiele breedband communicatie Peter Anker Agenda 1) 2) 3) 4) De (inter)nationale context Peter Anker (EZ) Ontwikkelingen rond de 700 MHz band Aljo van Dijken (AT) Andere banden voor mobiele communicatie Peter Anker (EZ) Afrondende discussie Allen 2

2 Mobiele datagebruik groeit hard 3 Aantal soorten mobiele devices neemt toe 4

3 Dataverkeer per device 5 Video is dominant 6

4 Niet al het verkeer gaat over het mobiele net 7 En in Nederland? ,3 2,8 Bron: ibianca.nl, CBS, OPTA; gegevens van juni

5 Aantal mobiele telefonieaansluitingen NFO/NVC Special NFO Internationale Special "Groei ontwikkelingen in mobiele in data- mobiele en breedband videotoepassingen" communicatie januari 2012 Bron: OPTA -openbare rapportage mobiel Q

6 Penetratie smartphones Bron: OPTA, Gebruik van de mobiele telefoon Bron: OPTA -openbare rapportage mobiel Q

7 Niet zo 13 maar zo 14

8 15 16

9 Opstelpunten UMTS Bron: Agentschap Telecom, Staat van de Ether Update

10 De internationale markt voor mobiel breedband EC, SEC(2010) 630 final/2 19 Bron: TNO, MEC, december

11 VEILINGEN MOBIELE FREQUENTIES Landelijke dekking MHz Nieuw KPN: 2x10; Tele2: 2x10; Vodafone: 2x10 en dunbevolkte gebieden Capaciteit in 900 MHz 1800 MHz 2100 MHz KPN: 37%; T-mobile 30% Vodafone: 34% KPN: 35%; T-mobile 56% Vodafone: 9% KPN: 2x20; T-mobile 2x20 Vodafone: 2x20 KPN: 2x10; T-Mobile 2x15 Vodafone: 2x10 KPN: 2x20; T-Mobile 2x30 Vodafone: 2x20 stedelijke gebieden 2600 MHz KPN: 2x10 + 1x30; T-Mobile 2x5 + 1x25 Vodafone: 2x10 Tele2: 2x20; ZUM 2x20 Veiling 1: 800/900/1800 MHz Tweede helft 2012 Veiling 2: 2,1 GHz band Radio Spectrum Policy Program encourage efficient management and use of spectrum; allocate sufficient and appropriate spectrum in a timely manner to support EU policy objectives and, for that purpose, make every effort to identify, based on an inventory of spectrum, at least 1200 MHz of spectrum by 2015 at the latest; bridge the digital divide and contribute to the objectives of the Digital Agenda for Europe by fostering access to broadband at a speed of not less than 30 Mbps by 2020 for all EU citizens; enable the EU to take the lead in wireless electronic communication broadband services by freeing up sufficient spectrum in cost-efficient bands for these services to be widely available; 22

12 Agenda WRC Spectrum voor mobiel breedband (IMT) to consider additional spectrum allocations to the mobile service on a primary basis and identification of additional frequency bands for International Mobile Telecommunications (IMT) and related regulatory provisions, to facilitate the development of terrestrial mobile broadband applications, in accordance with Resolution 233 (WRC-12) ; 1.2 Gebruik van de 700 MHz band voor mobiel to examine the results of ITU-R studies, in accordance with Resolution 232 (WRC-12), on the use of the frequency band MHz by the mobile, except aeronautical mobile, service in Region 1 and take the appropriate measures Spectrum voor mobiel breedband (IMT) 1 to study additional spectrum requirements, taking into account: technical and operational characteristics of IMT systems, including the evolution of IMT through advances in technology and spectrally-efficient techniques, and their deployment; the bands currently identified for IMT, the technical conditions of their use, and the possibility of optimizing the use of these bands with a view to increasing spectrum efficiency; the evolving needs, including user demand for IMT and other terrestrial mobile broadband applications; the needs of developing countries; the time-frame in which spectrum would be needed; 2 to study potential candidate frequency bands, taking into account the results of the studies under resolves to invite ITU-R 1, protection of existing services and the need for harmonization; 24

13 1.2 Gebruik van de band MHz voor mobiel 700 MHz omroepband mag na WRC-15 ook gebruikt worden voor mobiele breedbandtoepassingen ITU studies naar: Spectrumbehoefte mobiel Spectrumbehoefte omroep Kanaalindeling Gedeeld gebruik Mogelijkheden voor applications ancillary to broadcasting Definitief besluit in WRC Voorbereiding WRC-15 ITU-R ITU-R JTG Verantwoordelijk voor voorbereiding agenda item 1.1 en 1.2 ITU-R WG 5D (IMT) Bepalen spectrumbehoefte IMT en gebruik daarvan (kanaalindeling) ITU-R WG6A Spectrumbehoefte omroep ECC/CPG PT-D Europese voorbereiding voor WRC-15 NVC: Nationale VoorbereidingsCommissie 26

14 Mobiel breedband in Europa Radio Spectrum Policy Group (RSPG) Opinion on future Demand for Spectrum for Wireless Broadband Publieke consultatie concept maart/april EC mandaat aan CEPT/ECC voor 700 MHz EC: Action Plan on Wireless Communications for a Connected Europe Nog te publiceren: maart/april 27 Nederlands standpunt Is Nederland uniek? Hoe gaan we om met de ontwikkelingen? Is er ruimte in de ether om deze ontwikkeling onder te brengen? Hoe gaan we daarbij om met andere toepassingen? Wat is de toekomst van omroep in de ether? 28

15 Ontwikkelingen rond de 700 MHz band Aljo van Dijken senior adviseur internationalei spectrum ontwikkelingen Agentschap Telecom opzet aanleiding verleden heden toekomst 2 <700 MHz ontwikkeling> 1

16 Aanleiding WRC-12 besluit IMT-service wordt krijgt per juni 2015 status: co-primair in de band MHz Kanaal Onder grens (MHz) Boven grens (MHz) <700 MHz ontwikkeling> WRC-15 Agenda Items (AI s) AI to consider additional spectrum allocations to the mobile service on a primary basis and identification of additional frequency bands for International Mobile Telecommunications (IMT) and related regulatory provisions, to facilitate the development of terrestrial mobile broadband applications, in accordance with Resolution COM6/8 (WRC-12). 4 <700 MHz ontwikkeling> 2

17 WRC-15 Agenda Items (AI s) AI 1.2 to examine the results of ITU-R studies, in accordance with Resolution COM5/10 (WRC-12), on the use of the frequency band MHz by the mobile, except aeronautical mobile, service in Region 1 and take the appropriate measures. 5 <700 MHz ontwikkeling> Verleden revisie Stockholm 61 overeenkomst proces: Chester 97 RRC-2004 RRC-2006 WRC Geneve 2006 Agreement / GE06 DD I EU: geharmoniseerde introductie IMT in de band MHz 6 <700 MHz ontwikkeling> 3

18 Heden afschakelen analoog: 7 <700 MHz ontwikkeling> Heden (vervolg) Afschakelen analoog (vervolg): eind 2012: 22 EU landen zijn helemaal over naar digitaal 5 EU landen volgen nog: Polen (juli 2013) Bulgarije (juli 2013) Griekenland (2014?) Hongarije (2015) Roemenië (2015) gelijktijdige implementatie van het 1e Digital Dividend 8 <700 MHz ontwikkeling> 4

19 Toekomst (vervolg) afronding vrijmaken 800 MHz band start onderzoek naar consequenties/mogelijkheden 700 MHz: mogelijkheden samenleven broadcast en mobiel reshuffling overgebleven TV-distributie spectrum in kaart brengen behoefte aan DVB-T TV-distributie in kaart brengen uitruilmogelijkheden il lijkh introductie nieuwe technologieën: DVB-T2 / MPEG-H265 conclusie: complex/multi dimensionaal 9 <700 MHz ontwikkeling> complex (afhankelijk van uitsluitend aardste TV-distributie) 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% bron: EBU 10 <700 MHz ontwikkeling> 5

20 Toekomst korte termijn: opnieuw een band vrijmaken voor IMT (700 MHz) en dan nog een band vrijmaken? of paradigma shift van service oriëntatie naar systeem oriëntatie omdat alles met alles te maken heeft 1 e stap ECC: strategische oriëntatie toekomstig gebruik UHF-band 11 <700 MHz ontwikkeling> Toekomst (vervolg) strategische oriëntatie toekomstig gebruik UHF-band voorkomt dat opnieuw een band vrijgemaakt moet worden biedt flexibiliteit o situationele inzet van diensten als PMSE, PPDR o creëert mogelijkheden voor White Space toepassingen o continuering bescherming radio-astronomie o waar gewenst DTT m.a.w.: oriëntatie op samenhang der dingen 12 <700 MHz ontwikkeling> 6

21 Dank u wel voor uw aandacht 13 <700 MHz ontwikkeling> 14 7

22 NFO / NVC Special Internationale ontwikkelingen in mobiele breedband communicatie Amersfoort. "De lange termijn trend richting steeds kleinere cellen, buiten- en binnenshuis" ir. J.W. Jaap van Till, chief scientist Tildro Research BV, Rhenen vantill (at) gmail (dot) com

23 Mobiele Breedband Communicatie: wat drijft het aan? Nomadisch gebruik; computer - computer Bijvoorbeeld InstaGram (1 100 M in 2 jaar Smartphones & Tablets Cloud ) Exponentiele groei: int 30y. W(int)=12 mnd

24 Bron: John Georges, Vodafone Thoughts on the future of Small- Cell Backhaul hzp:// Kantoren: femtocells Huizen: Wi- Fi, FON I Freq hergebruik, verm <<, < cellen? Prijs: 2Mb backhaul, handover, opstelpl. Fiber backhaul. 3G - > 4G DAS= distr.antenne syst voor comb: LTE en Wi- Fi offloading II El.magn.Physica: >capaciteit Gbps - > >freq blokken- > demping: < afst

25 What will the future maybe look like : Fractal repetition of the Internet paradigm, JvT 2000 (Planet) InterNet I MACROCELLS METROCELLS NS, Schiphol, Univ Terr corporate intranet E-commerce LAN N SMALLCELLS + hotspots FEMTOCELLS Office E-business, I-Org II Opsluiten in kamers Home III + POF TV toestellen Person IV N computers (mobile) devices single use M2M 2G GSM 3G UMTS WLAN Wi-Fi 4G LTE Bluetooth SMS ZigBee.. IEEE ac....

26 en opstelplaatsen + fib opt backhaul + m.wave+ besturing, authenticatie, beheer? 2 NL vindingen: functies over het net verschuiven (fib) EduRoam authenticatie, NL: via SURFnet Pilot SN + KPN (LTE + EduRoam)->1,5 M slimpies Radio over Fiber (TU Eindhoven COBRA) beheer, upgrades - [opt fib] --- antennes 5 G??

27 Behoeften mobiel breedband : 1. Grotere, aaneengesloten, frequentieblokken zijn nodig (bron: Frans Panken, SURFnet) 2. Optic fiber access netwerk: versnelde uitrol FttH in NL nodig Bron: lezing Milo Medin (Google) op IEEE Communicafons Society Meefng in Santa Clara on 13 February The Road to a Gigabit 3. Groei is in de grootste concentraties van actieve mobiel breedband gebruikers in Europa, die als een band door Europa lopen. Uit *)metingen van Tweets met geo tags die bewegen volgt dat die in Corridoria in Europa liggen. Zie mijn blogs en *) Ik vermoed dat Carlos Slim die ook heeft gezien.