Woord van de voorzitter

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Woord van de voorzitter"

Transcriptie

1 Infoblad van het Oost-Vlaamse Meerlingenregister Zeventiende jaargang, december 2010, nr.34 Woord van de voorzitter Ons infoblad is ondertussen aan zijn zeventiende jaargang toe. Via deze weg willen wij - de mensen van Twins vzw (de vereniging ter ondersteuning van het wetenschappelijk onderzoek bij en voor meerlingen) - alle tweelingen, drielingen en andere meerlingen van het Oost-Vlaamse Meerlingenregister op de hoogte houden van onze onderzoeksresultaten. Resultaten, die wij zonder jullie hulp en medewerking, nooit zouden kunnen realiseren. Wij, als wetenschappers, zijn jullie dan ook heel erkentelijk voor jullie bijdragen aan ons onderzoek. We vonden het belangrijk jullie te informeren over het hoe en waarom van het Oost-Vlaamse amse Meerlingenregister en het belang ervan. Daarom zetten we alles weer even op een rij. Via onze Twininfo zijn jullie verder ook vrij vragen te stellen omtrent het meerling-ouder of het meerling zijn. Zes leden van onze groep hebben recent in Seoul, Zuid-Korea, het achtste internationaal congres over tweelingenstudies bijgewoond. Zes wetenschappelijke mededelingen over, met en dank zij de Oost-Vlaamse meerlingen werden er gehouden. Uitgebreid verslag van één van deze lezingen vinden jullie verder. Ogenschijnlijk wordt de bijdrage die het meerlingenonderzoek kan leveren, voor de vooruitgang van de geneeskunde en de psychologische wetenschappen, steeds groter. De aanwinsten zullen het lot van miljoenen zieken en personen met gedragsproblemen kunnen verbeteren. Niet alleen wetenschap kwam er aan bod. ICOMBO (the International Council of Multiple Births Organisations), het internationaal overkoepelend orgaan van de verenigingen, die ijveren voor de rechten van meerlingen en hun families, was aanwezig en heeft een nieuwe versie van de Rechten van Tweelingen, Drielingen en Meerlingen van hogere orde voorgesteld. Die is ondertussen gepubliceerd. Hierin is o.a. vermeld dat elke tweeling en meerling, alsook hun ouders, het recht hebben om correcte informatie te hebben over het type van de meerling (één of twee-eiig) alsook over de placentatie. En verder: bedankt voor het zenden van de leuke foto s! We kunnen ze niet allemaal publiceren maar bewaren ze voor een volgende keer of voor het archief. Prof. Dr. Jean-Pierre Fryns Voorzitter Jits en Mona

2 Het Oost-Vlaamse Meerlingenregister, waarom? Door een gril van de natuur komen uit één zwangerschap soms twee of zelfs meer individuen voort. Daarbij is de ene soms een perfecte kopie van de andere (eeneiig). In dit geval is elk verschil tussen beide individuen enkel en alleen een gevolg van de invloed van de omgeving. Eeneiige tweelingen zijn de enige personen met precies dezelfde erfelijke aanleg, al hun verschillen zijn te wijten aan invloeden van de buitenwereld (opvoeding, scholing, milieu, relaties, enz.). Bij twee-eiige tweelingen vertoont het erfelijk patrimonium daarentegen wel verschillen (zoals bij zussen en broers). De studie van tweelingen maakt het daarom mogelijk de effecten van omgeving en erfelijke aanleg van elkaar te onderscheiden. Daartoe worden eeneiige tweelingen vergeleken met tweeeiige tweelingen: hierbij zijn zowel de tweelingen van hetzelfde geslacht als deze van verschillend geslacht belangrijk. Zo krijgt men een idee over de impact van buitenwereld en erfelijke factoren op o.a. ziekten, persoonlijkheidskenmerken, gedrag, fysiek prestatievermogen. Dergelijke informatie is belangrijk voor de hele populatie. Blijkt bijvoorbeeld de erfelijke aanleg geen grote rol te spelen in het voorkomen van een bepaalde ziekte, dan kan men op zoek gaan naar beïnvloedende omgevingsfactoren. Komt men die op het spoor, dan kan iets aan de ziekte gedaan worden. Een- of twee-eiig? Tijdens haar vruchtbare jaren produceert een vrouw gemiddeld één rijpe eicel per maand. Die komt vrij tijdens de eisprong of ovulatie en kan op dat moment bevrucht worden door welgeteld één zaadcel. Uit het samensmelten van eicel en zaadcel wordt in de meeste gevallen één kind geboren. Soms beslist de natuur er echter anders over en brengt de zwangerschap een twee- of meerling voort. Twee-eiige tweelingen ontstaan uit de bevruchting van twee verschillende eicellen door twee verschillende zaadcellen. Dit type tweelingen kan alleen maar ontstaan wanneer er tijdens de eisprong twee eitjes vrijkomen i.p.v. één. Zo n dubbele eisprong wordt door verschillende factoren bevorderd: ras, erfelijkheid, leeftijd, aantal voorafgaande zwangerschappen en het stimuleren van de eisprong met medicatie. Vooral deze laatste factor verhoogt de kans op een meerlingenzwangerschap aanzienlijk. Ongeveer 75% van alle tweelingen uit het Oost-Vlaamse Meerlingenregister zijn vandaag de dag twee-eiig. De overige tweelingen nu in Oost-Vlaanderen zo n 25% - zijn eeneiig. Ze kwamen tot stand na de bevruchting van één eicel door één zaadcel. De bevruchte eicel is pas nadien gesplitst. Eeneiige tweelingen groeien dan logischerwijze uit tot twee identieke personen. Waarom het bevruchte eitje op een gegeven moment uiteenvalt is nog een raadsel. Uit een studie, gebaseerd op het Oost-Vlaamse Meerlingenregister, blijkt wel dat het innemen van geneesmiddelen die de eisprong stimuleren, het risico op deze splitsing lichtjes verhoogt. Wat is het Oost-Vlaamse Meerlingenregister? Wijlen Prof. Robert Derom startte in 1964 met het nauwkeurig bijhouden van allerlei gegevens betreffende meerlingen die in Oost-Vlaanderen geboren werden. Zijn werk is ondertussen uitgegroeid tot een van de grootste tweelingenregisters ter wereld: het Oost-Vlaamse register is in menig opzicht uniek en bevat vandaag de dag informatie omtrent 8500 meerlingen ( individuen). Twins v.z.w. stelt zich tot doel het wetenschappelijk onderzoek bij en voor meerlingen te promoten. Om een register zinvol te kunnen gebruiken voor wetenschappelijk onderzoek, moet het aan vier voorwaarden voldoen: het type tweeling (een- of twee-eiig) moet gekend zijn, de nageboorte van de tweeling moet onderzocht zijn, de tweelingen komen uit een welomschreven bevolkingsgroep en er zijn gegevens nodig van een groot aantal tweelingen om vergelijkingen te kunnen maken. Het Oost-Vlaamse Meerlingenregister vervult al deze voorwaarden. Omdat de middelen vaak ontoereikend zijn om het register in leven te houden hebben hoogleraren van drie Belgische universiteiten en meerdere ouders van tweelingen en drielingen en hun familieleden de koppen bij elkaar gestoken en de vereniging Twins opgericht. Marius (links) en Mervin (rechts)

3 Hoe komt dit TWINFO-blad bij meerlingouders terecht? Bij de geboorte van een meerling stuurt elke gynaecoloog, werkzaam in een materniteit binnen de provincie Oost-Vlaanderen, een aanvraag tot onderzoek van de placenta aan onze dienst. Onze medewerkster komt naar het ziekenhuis en neemt naast de placenta ook een door ons opgesteld standaardformulier mee. Dit formulier is ingevuld door gynaecoloog en/of vroedvrouw. Dit formulier bevat administratieve gegevens van de ouders en meerling (waaronder het huisadres), maar ook wat info rond het verloop van de zwangerschap en de bevalling, alsook rond de gezondheid van de pasgeboren baby s. worden wanneer bij eeneiige tweelingen het eitje is gesplitst: eenmaal de placenta weggeworpen kan dit NOOIT MEER worden achterhaald. - We kijken ook na of er iets speciaals op te merken valt aan de placenta dat zou kunnen verwijzen naar bepaalde afwijkingen, o.m. het aantal slagaders (normaal 2) in iedere navelstreng, de manier waarop de navelstreng is ingeplant. - De afmetingen van de placenta worden genoteerd, dit kan nuttig zijn bij het bepalen van zijn functie tijdens de zwangerschap. - Tot slot wordt een foto van de placenta genomen. De placenta en het formulier worden meegenomen naar ons labo in het UZ te Gent. Daar wordt de placenta of moederkoek onderzocht en er wordt een stukje weefsel weggeknipt vlakbij elke navelstreng. Dit weefselstukje wordt bewaard en kan later, indien nodig, gebruikt worden voor DNA-onderzoek ter bepaling van het type meerling (één- of twee-eiig). Wat wordt nu onderzocht bij de placenta? - De vorm van de placenta, hoe hij is samengesteld: hoeveel placenta s er zijn en hoeveel vliezen er zijn in het tussenschot. Deze gegevens zijn een grote hulp bij het bepalen tot welke type meerling de kinderen behoren. - Belangrijker bij het placenta-onderzoek is dat op basis van aantal en vooral soorten vliezen, kan bepaald Wat gebeurt er met deze gegevens? Naast placenta-onderzoek is soms ook bijkomend bloedonderzoek en soms zelfs DNA-onderzoek nodig om tot een duidelijke typebepaling te komen. Eén maand na de bevalling zijn de resultaten van placenta- en bloedonderzoek gekend (DNA-onderzoek duurt langer, maar in geval van medische hoogdringendheid kunnen de resultaten eerder worden verkregen). Op basis daarvan kan een definitieve (indien onderzoek van placenta en bloed voldoende zijn) of voorlopige (indien DNA-bepaling nodig is) diagnose worden gesteld over het type van de meerling. Deze resultaten worden doorgestuurd aan gynaecoloog, kinderarts en eventueel huisarts (indien gekend). De adressen worden enkel gebruikt voor onze eigen briefwisseling en de verzending van het TWINFO-blad. Adressen worden nooit aan anderen doorgegeven zonder toestemming van de ouders of de meerling zelf. Het medische beroepsgeheim en de wet op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer zijn van toepassing op alle gegevens. Het placentaweefsel wordt door ons bewaard en kan op aanvraag van een behandelende arts verder worden onderzocht. Wanneer we een wetenschappelijk onderzoek organiseren op basis van een bepaalde groep meerlingen, worden de respectievelijke personen vooraf door onze diensten gecontacteerd indien zij bereid zijn tot deelname. Soms worden wij door andere wetenschappelijke teams (uit binnen- en buitenland) aangesproken met de vraag of zij onze meerlingen mogen contacteren voor bepaalde studies. Na grondig overleg kunnen zij hiervoor de toestemming krijgen, maar wijzelf vragen de meerlingen vooraf of zij bereid zijn tot deelname. Ons infoblad is ontstaan vanuit meerling-ouders zelf, die nood hadden aan meer informatie. Heeft u nog vragen of opmerkingen, aarzel niet om ons te contacteren! Dr. Catherine Derom, K.U.Leuven Ingeborg Berckmoes, Lut De Zeure en Greet Vossaert Caroline (links) en Charlotte (rechts)

4 De wetenschappelijke projectenen Onderzoek naar vruchtbaarheid, voortplanting en gezondheid bij vrouwelijke e tweelingen: een stand van zaken Met dit onderzoek willen we nagaan welke invloed erfe-lijkheid heeft op de start van de puberteit, de vruchtbaarheid en op zwangerschapsgerelateerde factoren. In deze pilootstudie schrijven we vrouwelijke tweelingen van het Oost-Vlaamse meerlingenregister aan, met geboortejaar 1985, 1980, 1975, 1970, 1965 en Op deze manier includeerden we in eerste instantie 479 vrouwelijke leden van een tweeling. Hiervan werden 12 personen geëxcludeerd omwille van overlijden, ernstige handicap of omdat men eerder had aangegeven niet te willen deelnemen aan studies. Aangezien van 140 personen het adres tot op vandaag niet kon worden achterhaald, hebben uiteindelijk 327 vrouwelijke leden van een tweeling een uitnodiging voor onze studie ontvangen in de periode september oktober Ondertussen kregen we een ingevulde vragenlijst terug van 141 personen (42% van de aangeschreven vrouwen), 24 personen meldden ons niet te willen deelnemen en van 162 personen hebben we nog geen antwoord ontvangen. Een response rate van 42% is zeker niet slecht, we willen langs deze weg dan ook alle deelnemers van harte bedanken. Mogelijks groeit het aantal deelnemers nog, we verstuurden recent een tweede herinnering om deel te nemen naar de vrouwen van wie we nog geen antwoord mochten ontvangen en zoeken verder naar ontbrekende adressen. Florence (links) en Justine (rechts) We willen nogmaals warm oproepen om deel te nemen, elke individuele deelname is van groot belang en draagt bij tot het verruimen van de wetenschappelijke kennis. dr. Ilse Delbaere Vakgroep uro gynaecologie, Universiteit Gent OPROEP VOOR DEELNAME AAN ONDERZOEK! In april 2010 ging binnen het Oost-Vlaamse Tweelingenregister de TwinssCan-studie van start. En dankzij de medewerking van vele tweelingen en hun gezin loopt de studie heel vlot. Alvast een welgemeende dankjewel hiervoor. Omdat we de studie twee jaar aan één stuk even vlot willen laten lopen, brengen we in dit infoblad nog eens het project onder de aandacht. In de vorige drie infobladen vond je uitgebreide info terug en dezee info vind je nog steeds op Ook valt binnenkort een flyer in je bus. Hieronder lees je alvast nog eens kort de belangrijke info. Wij zijn op zoek naar eeneiige tweelingen, twee-eiige tweelingen (ook van verschillend geslacht), drielingen en ook niet-meerling broers en zussen van deelnemende tweelingen en drielingen. Iedereen die in één van deze groepen valt en tussen 15 en 35 jaar is, mag deelnemen. Door jouw deelname aan deze studie lever je een belangrijke bijdrage aan het verbeteren van de kennis over het ontstaan van en de bescherming tegen psychische problemen. Hoe beter de kennis hierover, hoe beter we de mensen, die met deze problemen kampen, kunnen helpen.... krijg je een cadeaubon van heb je de kans om bij één van de computertaken nog 6 extra te winnen.... krijg je feedback over het percentage gelijkenis en/of verschil met je (tweeling)broer of zus op enkele psychologische mechanismen.... krijg je feedback over het percentage epigenetisch verschil met jouw ééneiige tweelingzus/broer. Praktisch... We komen twee keer bij je langs voor telkens een tweetal uur. Dit kan bij je thuis of op school, want wanneer je nog op school zit, vragen we graag toestemming aan jouw schooldirecteur om tijdens de schooluren het onderzoek te mogen uitvoeren. Tussen de twee bezoeken zullen we je vragen om 6 dagen een klein toestelletje, dat tien keer per dag piept om je enkele vragen te stellen, op zak te houden. Ook zul je gevraagd worden om via onze website enkele vragenlijsten in te vullen. Voldoe je aan de leeftijdscriteria en heb je zin om samen met je tweelingzus of -broer aan dit onderzoek deel te nemen? Contacteer ons of schrijf je in op onze website; Wil je graag wat meer informatie over het onderzoek? Laat het ons weten! Dr. Jeroen Decoster Drs. Claudia Lothmann info@twinsscan.eu

5 Base Camp! Waarom halen niet alle bergbeklimmers de hoogste toppen? Waarom levert een hoogtestage niet altijd het beoogde resultaat? Waarom doen sommige patiënten in zuurstofnood het beter dan anderen? Al deze vragen verwijzen naar verschillen tussen mensen in de reactie van hun lichaam op verminderde zuurstof (hypoxie). Omdat we specifiek op zoek zijn naar de rol van genetische verschillen in het reageren op verminderde zuurstof kijken we hoe eeneiige tweelingen reageren op een verblijf op hoogte. Deze hoogte kunnen we onder constante en comfortabele condities creëren in een hypermoderne hoogtekamer te Leuven (Faculteit Bewegings- en Revalida- tiewetenschappen). Wat zal er gebeuren? Jullie komen samen naar twee sessies in de hoogtekamer. Een eerste testsessie vindt plaats op zeeniveau (0 m) en een tweede testsessie op Base Camp Mount Everest (5300 m hoogte). Tijdens deze twee sessies zullen enkele inspanningen op de fiets geleverd worden en je reactiesnelheid zal getest worden. Ook volgen we continue je hartslag en bloeddruk en de zuurstofwaardes in je spierweefsel en hersenen. We zijn hiervoor op zoek naar... Gezonde (niet-rokende) mannelijke eeneiige tweelingen tussen 18 en 35 jaar. Wij voorzien......een fijne sportieve sfeer tijdens jullie klim naar Everest Base Camp...feedback over jullie fietsvermogen en jullie reactie op hoogte...een vergoeding voor jullie deelname (75 /persoon) en verplaatsingsonkosten. Hebben jullie interesse contacteer dan... Evi Masschelein op 016/ of via op evi.masschelein@faber.kuleuven.be, of schrijf je in via De eerste tweeling* is al veilig teruggekeerd van Everest Base camp en we hopen alvast op jullie deelname zodat we onze Wisten jullie dat...? Meer vroeggeboorte en verandering geboortegewicht bij tweelingen Tweelingen worden steeds vroeger geboren, maar hebben ook steeds betere overlevingskansen. Dit komt onder meer door steeds betere controlemogelijkheden en omdat risico zwangerschappen beter worden herkend. Met keizersneden kunnen gynaecologen makkelijker ingrijpen en kinderartsen/ neonatologen zijn beter geworden in de opvang van te vroeg geboren kinderen. Deze te vroeg geboren kinderen zijn ook steeds lichter van gewicht. Opvallend is echter dat tweelingen die het goed doen en na de 32e week geboren worden, steeds zwaarder worden. Dit is nog niet eerder op deze wijze aangetoond, en een precieze verklaring is er nog niet. Een en ander blijkt uit onderzoek van het Maastricht Universitair Medisch Centrum (Maastricht UMC), de Katholieke Universiteit Leuven en de Vrije Universiteit van Amsterdam, in samenwerking met het Belgische Oost- Vlaams Meerlingenregister (bijgehouden sinds 1964) en het Nederlandse Tweelingen Register (gestart in 1987) tweelingen Met gegevens van meer dan Belgische en bijna Nederlandse levend geboren tweelingparen is onderzocht hoe de zwangerschapsduur en geboortegewichten van tweelingen de afgelopen jaren zijn veranderd. wetenschappelijke kennis kunnen verbeteren over hoe het lichaam reageert op zuurstoftekort, kennis die ook in de toekomst voor de behandeling van bv. een hartaanval of langdurig longlijden belangrijk kan zijn. Dra. Evi Masschelein Prof. Dr. Martine Thomis Prof. Dr. Peter Hespel Dr. Ruud Van Thienen FaBeR K.U.Leuven * Getuigenis van Benny & Thierry W. : Mijn broer en ik hebben als 1ste eeneiige tweeling deelgenomen aan de Twins@Everest Base Camp studie. Toegegeven, vooraf was er een lichte vorm van onzekerheid. Bij de start van de studie werd al snel alle onze-kerheid weggenomen zodat we ons voor de volle 100% konden geven. We werden tijdens de 2 testsessies ondersteund en begeleid door een team van super leuke en enthousiaste mensen! Aan alle sportieve tweelingen, zou ik willen zeggen, niet twijfelen! Het is een ongelooflijke ervaring. Meewerken aan wetenschappelijk onderzoek geeft veel voldoening en jullie komen zelf ook te weten hoe jullie lichaam reageert op extreme hoogte. Samengevat, de Twins@Everest Base Camp studie was een super ervaring die we ons nog heel lang zullen herinneren! Indien de mogelijkheid zich opnieuw voordoet, zouden we zonder aarzelen terug deelnemen. 10 dagen Sinds 1964 is de gemiddelde zwangerschapsduur 10 dagen korter geworden. Wat geboortegewicht betreft, zijn de tweelingen die zeer prematuur geboren worden (voor de 32ste week) in gewicht afgenomen. Waarschijnlijk heeft het te maken met betere en intensievere controles van tweelingzwangerschappen. Daardoor worden risicotweelingen vroeger geboren, bijvoorbeeld door een keizersnede, omdat te vroeg geboren kinderen tegenwoordig betere overlevingskansen hebben. Tweelingen geboren na de 32ste week zijn juist in gewicht toegenomen. Hoogst waarschijnlijk is deze toename in geboortegewicht de reden dat de kinderen spontaan eerder worden geboren. Immers, omdat de ongeboren kinderen zwaarder worden, moet de baarmoeder meer uitzetten en is er een grotere kans dat de baring daarom eerder begint. Trend Deze resultaten bevestigen buitenlands onderzoek, maar nu is ook voor het eerst gekeken naar verschillen tussen een- en twee-eiige tweelingen. Hoewel eeneiige tweelingen nog een kortere zwangerschapsduur en een lager geboortegewicht hebben dan twee-eiige, is de trend voor beide hetzelfde. Deze trend is ook hetzelfde voor de Nederlandse en Belgische tweelingen.

6 De gevonden trends kunnen niet eenduidig verklaard worden door een toename in vruchtbaarheidsbehandelingen, een toename van keizersnedes of hogere leeftijd van de moeder. Toch blijft het zo dat te vroeg geboren kinderen minder kansen hebben dan kinderen die op tijd geboren worden. De kans op vroeggeboorte bij tweelingzwangerschappen is ook duidelijk hoger dan bij eenlingzwangerschappen. Daarom moeten we blijven stimuleren dat vrouwen op jongere leeftijd zwanger worden (met het stijgen van de leeftijd neemt de kans op een tweeling toe) en moet bij vruchtbaarheidsbehandelingen (zoals IVF) gestreefd blijven worden naar het ontstaan van eenlingzwangerschappen. De resultaten van deze studie werden voorgesteld op het 13de internationaal tweelingencongres in Seoul (juni 2010) en zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Human Reproduction. Officiële titel van de publicatie: M. Gielen; C. van Beijsterveldt; C. Derom; R. Vlietinck; J.G. Nijhuis; M.P.A. Zeegers; D.I. Boomsma, Secular trends in gestational age and birthweight in twins, Human Reproduction 2010; 25: doi: /humrep/deq160 Dr. Marij Gielen Universiteit Maastricht Mervin (links) en Marius (rechts) Vrijwilligershoekje Graag richten wij ons tot jullie, ouders van meerlingen en meerlingen zelf, om 3 zaken onder jullie aandacht te brengen. Vooreerst willen we jullie hartelijk danken voor de financiële bijdragen die Twins vzw talrijk mag ontvangen na het verschijnen van elk infoblad. Wij vinden het enorm belangrijk het contact met de meerlingen te behouden via dit infoblad. Daarom staan we erop dat dit gratis bezorgd wordt aan alle meerlingen die in Oost-Vlaanderen geboren worden. Momenteel gaan ongeveer exemplaren de deur uit. Dit brengt zware kosten met zich mee. Mede dank zij jullie giften kunnen we dit infoblad twee keer per jaar versturen. HARTELIJK DANK!! Jonas (links) en Wouter (rechts) Maar het versturen van dit infoblad vraagt steeds meer administratie. Het up to date houden van het adressenbestand vergt heel wat inspanningen. Daarom zouden wij voorzichtig een vraag naar jullie toe willen stellen. Zijn er onder jullie mensen die over een paar uurtjes vrije tijd beschikken en bereid zouden zijn het team van Twins te helpen bij het invoeren van gegevens in het adressenbestand? Concreet zou het gaan om 1 à 2 keren per maand in het UZ Gent gegevens in de computer in te voeren. Indien je daartoe bereid bent, gelieve contact op te nemen met het team via twinlokaal@hotmail.com of telefonisch (09/ ) ALVAST BEDANKT Tenslotte zijn wij zeer blij een samenwerkingsverband met Sig-Destelbergen te kunnen aankondigen. Deze mensen ondersteunen ons bij het organiseren van vormingsactiviteiten en stellen hun lokalen ter beschikking. Zo kunnen we jullie uitnodigen op dinsdag 22 maart 2011 om 19u30 voor een vormingsavond rond het thema Taalontwikkeling bij tweelingen Twee- of meerlingen hebben een speciale band. Enerzijds is dit te wijten aan het feit dat ze mama s buik deelden en vaak genetisch sterk op elkaar lijken. Anderzijds wordt hun tweeling zijn sterk benadrukt door de omgeving: ze worden vaak als één geheel gezien. We zouden kunnen stellen dat tweelingen nooit alleen zijn. Communiceren met elkaar is bijgevolg een evidentie: ze kennen elkaar van dag één en begrijpen elkaar met een oogopslag. Dit kan gevolgen hebben voor hun taalontwikkeling. Uit onderzoek bleek dat tweelingen in vergelijking met eenlingen dikwijls een taalachterstand hebben als ze de kleuterschool binnenwandelen. Op deze voordracht wordt aangetoond wat hiervan de oorzaken zijn en hoe je als ouder de taalontwikkeling kan beïnvloeden of bijsturen. Adres : Kerkham 1 Destelbergen uitsluitend inschrijven via: HARTELIJK WELKOM

7 Tip om de baby s uit elkaar te houden Wij hebben bij één van onze jongens de nagel van de grote teen gelakt. Als je de nagellak consequent weer aanbrengt voor hij helemaal weg is, kan je de baby s altijd onderscheiden. Armbandjes en dergelijke raken al eens los, kleertjes raken ook snel verwisseld. Door een teennagel te lakken moet je bovendien zelf een beetje moeite doen om je kindjes van elkaar te leren onderscheiden, omdat de nagel niet altijd meteen zichtbaar is. In geval van twijfel kan je snel even een sokje uittrekken om zeker te zijn. De baby heeft er geen last van en voor de ouders is het een handige manier om zeker te zijn dat je je kindjes nooit verwisselt. Voor ons werkt het in ieder geval heel goed, ik denk dat toekomstige ouders hier ook veel kunnen aan hebben. En verder : als wij een foto nemen van onze kindjes heeft Roel (meestal) een klein roos badeendje bij zich op de foto s. Mama van Roel en Wout Roel en Wout Vrijwilligerswerking Twins Gent De vrijwilligerswerking is gevestigd in het UZ te Gent, Polikliniek II, kelderverdieping (PB91) Telefoonnummer : 09/ meerlingouders@hotmail.com Website : Komende activiteiten: Info-avonden voor toekomstige meerlingouders Donderdag 17 maart Donderdag 15 september 2010 telkens in Technisch Instituut Don Bosco Kortrijkse steenweg 1025 Sint-Denijs-Westrem om 20 u Praatavond Woensdag 16 februari 2011 Praatavond voor ouders van meerlingen in de kleuter- en lagere schoolleeftijd in Maaltemeers 84 Sint-Denijs-Westrem om 20 u Vormingsavond Dinsdag 22 maart 2011 Taalontwikkeling bij meerlingen i.s.m. Sig Kerkham 1 Destelbergen om 19u30 (uitsluitend inschrijven via: Voor info-avonden en praatavond bij voorkeur inschrijven via: meerlingouders@hotmail.com Je kan ook je inschrijving inspreken op het antwoordapparaat 09/ Gelieve telkens je naam, contactgegevens en het aantal deelnemers te vermelden. Wij sturen dan een bevestiging + wegbeschrijving Bezoek onze nieuwe website Vrijwilligerswerking Twins Antwerpen Twins Antwerpen vzw twinsantw@scarlet.be of telefoon Mieke Elpers-Dedecker 03/

8 Een foto voor het infoblad: altijd welkom! Als trotse mama van een tweeling van bijna 3 jaar stel ik hierbij mijn 2 lievelingen voor. Geboren in september 2007 na meer dan 37 weken (ingeleide bevalling) en met een geboortegewicht van 2,9 kg (Marius) en 3,77kg (Mervyn), is het ook eens een voorbeeld dat tweelingen niet altijd prematuur zijn of laag in geboortegewicht. De 2 jongens zijn een twee-eiige tweeling en elkaars tegenpolen, maar missen kunnen ze elkaar niet. Mama van Marius en Mervyn Foto op de voorpagina : altijd dubbel plezier in bad en heel de badkamer nat! Al 8 jaar lang ontvangen en lezen wij graag jullie blad. Vandaag nam ik deze foto van onze tweeling Jits en Mona. Ik schrok er van hoeveel ze op elkaar lijken. Mama van Jits en Mona (september 2010) Naam : Voornaam eerstgeborene : Voornaam tweedegeborene : VERHUISKAART Zijn jullie verhuisd of gaan jullie verhuizen, stuur ons dan deze verhuiskaart of laat het ons weten via ! Zo kunnen wij in de toekomst verder contact met jullie houden. Wensen jullie niet meer gecontacteerd te worden, laat het ons dan ook weten. Voornaam derdegeborene (voor drielingen) : Geboortedatum meerling : Naam en voornaam van de moeder : Naam en voornaam van de vader : Oud adres : Nieuw adres : De verhuizing betreft : O gezin Opsturen aan : O deel van de tweeling / drieling (wie? ) O anders, nl. Oost-Vlaams Meerlingenregister Twins UZ-Gent De Pintelaan 185 PB Gent Colofon Redactie: Prof. Dr. Paul Defoort Dr. Sc. Catherine Derom Prof. Dr. Jean-Pierre Fryns Prof. Dr. Hilde Peeters Lic. Marleen Poelman Prof. Dr. Evert Thiery Prof. Dr. Robert Vlietinck Secretariaat: I. Berckmoes & G. Vossaert Twins UZ-Gent De Pintelaan 185 PB 91 B-9000 Gent Tel: (09) Fax: (09) twinlokaal@hotmail.com Twintelefoon: Tel: (09) (vrijwilligerswerking) Lay-out: Reclame DeMeersman Met medewerking van: Ingeborg Berckmoes, Jeroen De Coster, Ilse Delbaere, Marij Gielen, Claudia Lothmann, Martine Thomis, Greet Vossaert en de vrijwilligerswerking. Dit TWIN-infoblad wordt gratis verdeeld aan alle meerlingen geboren in Oost-Vlaanderen. Geïnteresseerden kunnen dit tijdschrift ontvangen door jaarlijks 5 euro of meer te storten op het rekeningnummer van de VZW-TWINS: Dexia Giften van 30 Euro of meer zijn fiscaal aftrekbaar. Om dit tijdschrift en onze andere sociale activiteiten te kunnen blijven garanderen is financiële hulp steeds welkom. Twins, het Infoblad van het Oost-Vlaams Meerlingenregister, is een publicatie van Twins v.z.w., de vereniging ter ondersteuning van het wetenschappelijk onderzoek bij en voor meerlingen. Verantwoordelijke uitgever: Catherine Derom, Kwadenplasstraat 20, B-9070 DESTELBERGEN.

Infoblad van het Oost-Vlaams Meerlingenregister. Woord van de voorzitter

Infoblad van het Oost-Vlaams Meerlingenregister. Woord van de voorzitter Infoblad van het Oost-Vlaams Meerlingenregister Zeventiende jaargang, juni 2010, nr.33 Woord van de voorzitter De tweelingenwereld staat niet stil. Drie jaar geleden organiseerden wij de twaalfde editie

Nadere informatie

Infoblad van het Oost-Vlaams Meerlingenregister. Woord van de voorzitter

Infoblad van het Oost-Vlaams Meerlingenregister. Woord van de voorzitter Infoblad van het Oost-Vlaams Meerlingenregister Vijftiende jaargang, mei 2008, nr.29 Woord van de voorzitter Tijdens het congres van de Internationale Vereniging voor Tweelingenstudies dat verleden jaar

Nadere informatie

Tweelingen in de groei

Tweelingen in de groei Tweelingen in de groei Henriëtte A. Delemarre-van de Waal Zoals bekend ontstaat een twee-eiige tweeling wanneer tegelijkertijd twee eicellen worden bevrucht door twee zaadcellen. Beide embryo s hebben

Nadere informatie

Woord van de voorzitter

Woord van de voorzitter Infoblad van het Oost-Vlaamse Meerlingenregister Woord van de voorzitter Achttiende jaargang, december 2011, nr.36 2011 loopt alweer ten einde en bij deze vinden jullie de 36ste aflevering van ons Twin-infoblad.

Nadere informatie

TWINS. Woord van de voorzitter. van het Oost-Vlaams Meerlingenregister

TWINS. Woord van de voorzitter. van het Oost-Vlaams Meerlingenregister België - Belgique P.B. - P.P. 9099 Gent x BC 13898 AFZENDER : TWINS UZ-Gent De Pintelaan 185 PB 91 B-9000 Gent Infoblad TWINS van het Oost-Vlaams Meerlingenregister Dertiende jaargang, oktober 2006, nr.26

Nadere informatie

TwinssCan Informatiebrief en Toestemmingsformulier. Katholieke Universiteit Leuven, België Universiteit Maastricht, Nederland Twins vzw

TwinssCan Informatiebrief en Toestemmingsformulier. Katholieke Universiteit Leuven, België Universiteit Maastricht, Nederland Twins vzw TwinssCan Informatiebrief en Toestemmingsformulier Katholieke Universiteit Leuven, België Universiteit Maastricht, Nederland Twins vzw Titel van het onderzoek: TwinssCan Gen-omgevingsinteractie bij psychotische

Nadere informatie

Een- of twee-eiig? Zygositeitsbepaling en het belang daarvan

Een- of twee-eiig? Zygositeitsbepaling en het belang daarvan Een- of twee-eiig? Zygositeitsbepaling en het belang daarvan Catherine Derom Men kan tweelingen in twee verschillende typen indelen. Twee-eiige (of dizygote) tweelingen ontstaan uit de bevruchting van

Nadere informatie

De genetica van tweelingen

De genetica van tweelingen De genetica van tweelingen Inhoud van de voordracht Ontstaan tweelingen Frequentie tweelingen Complicaties tweelingen Tweelingen als meetinstrument Adoptie studies Ontstaan tweelingen Monozygote Tweelingen

Nadere informatie

Vijftiende jaargang, oktober 2008, nr.30. Hanne (links) en Tinne (rechts)

Vijftiende jaargang, oktober 2008, nr.30. Hanne (links) en Tinne (rechts) Infoblad van het Oost-Vlaams Meerlingenregister Vijftiende jaargang, oktober 2008, nr.30 Woord van de voorzitter De eerste tweeling van ons register werd geboren op 15 juli 1964. Nu telt het register 7800

Nadere informatie

Woord van de voorzitter

Woord van de voorzitter Infoblad van het Oost-Vlaams a Meerlingenregister Zestiende jaargang, juni 2009, nr.31 Woord van de voorzitter Ons infoblad is aan zijn zestiende jaar toe en kent nog steeds een groeiend succes. Getuigen

Nadere informatie

Woord van de voorzitter

Woord van de voorzitter Infoblad van het Oost-Vlaamse Meerlingenregister Woord van de voorzitter Twintigste jaargang, december 2013, nr.38 Hier zijn we weer... een nieuw jaar, een nieuwe uitdaging. Ons infoblad is ondertussen

Nadere informatie

Woord van de voorzitter

Woord van de voorzitter Infoblad van het Oost-Vlaams a Meerlingenregister Zestiende jaargang, december 2009, nr.32 Woord van de voorzitter Het Oost-Vlaams Meerlingenregister rouwt. Op 29 juli ll. is Prof. Robert Derom overledenen

Nadere informatie

Woord van de voorzitter

Woord van de voorzitter Infoblad van het Oost-Vlaamse Meerlingenregister Woord van de voorzitter Achttiende jaarg rgang, juli 2011, nr.35 Ik schrijf dit voorwoord onder het sterrenbeeld van de tweeling en tegelijk merk ik op

Nadere informatie

NoNieme donoren BoUWeN mee aan GelUk

NoNieme donoren BoUWeN mee aan GelUk NoNieme donoren BoUWeN mee aan GelUk GeeF (om) leven, Word sperma- of eiceldonor. vraag info aan de Balie (1P4) of Bel +32 9 332 04 1 38 Niks mooiers dan het leven schenken Voor de meesten onder ons is

Nadere informatie

Informatie voor ouders ten behoeve van een wetenschappelijk onderzoek naar placentaverdeling bij monochoriale tweelingen: de Twinshare studie

Informatie voor ouders ten behoeve van een wetenschappelijk onderzoek naar placentaverdeling bij monochoriale tweelingen: de Twinshare studie Informatie voor ouders ten behoeve van een wetenschappelijk onderzoek naar placentaverdeling bij monochoriale tweelingen: de Twinshare studie (TTTS cohort) Geachte ouder(s), In aansluiting op het gesprek

Nadere informatie

Woord van de voorzitter

Woord van de voorzitter Infoblad van het Oost-Vlaamse Meerlingenregister Woord van de voorzitter Negentiende jaargang, december 2012, nr.37 Crisissen zijn uitdagingen... ook voor Twins waren en zijn het moeilijke tijden ondermeer

Nadere informatie

Informatiebrief voor de patiënte of haar wettelijke vertegenwoordiger.

Informatiebrief voor de patiënte of haar wettelijke vertegenwoordiger. Informatiebrief voor de patiënte of haar wettelijke vertegenwoordiger. Geachte Mevrouw, U kreeg deze informatiebrief van uw gynaecoloog omdat u recent, tijdens uw zwangerschap of bevalling, een ernstige

Nadere informatie

VROEGTIJDIGE WEEËN EN VOORTIJDIG GEBROKEN VLIEZEN FRANCISCUS VLIETLAND

VROEGTIJDIGE WEEËN EN VOORTIJDIG GEBROKEN VLIEZEN FRANCISCUS VLIETLAND VROEGTIJDIGE WEEËN EN VOORTIJDIG GEBROKEN VLIEZEN FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Een zwangerschap duurt meestal tussen de 37 en 42 weken. Het kan zijn dat er voor die tijd al weeën optreden of dat de vliezen

Nadere informatie

Informatiebrief voor de patiënte en haar vertegenwoordiger(s) Global Maternal Sepsis Study

Informatiebrief voor de patiënte en haar vertegenwoordiger(s) Global Maternal Sepsis Study Informatiebrief voor de patiënte en haar vertegenwoordiger(s) Global Maternal Sepsis Study Beste Mevrouw, In dit ziekenhuis nemen we deel aan een wereldwijd opgezette studie naar gecompliceerde infecties

Nadere informatie

nr 26 2013/2014 Twinfo

nr 26 2013/2014 Twinfo nr 26 2013/2014 Twinfo We kijken met heel veel plezier terug op het afgelopen jaar waarin we met NTR-deelnemers en collega s ons 25-jarig bestaan hebben gevierd. De aftrap was in januari met een bijeenkomst

Nadere informatie

Ondanks dat het in Nederland niet is toegestaan om alcohol te verkopen aan jongeren onder de 16 jaar, drinkt een groot deel van deze jongeren

Ondanks dat het in Nederland niet is toegestaan om alcohol te verkopen aan jongeren onder de 16 jaar, drinkt een groot deel van deze jongeren Ondanks dat het in Nederland niet is toegestaan om alcohol te verkopen aan jongeren onder de 16 jaar, drinkt een groot deel van deze jongeren alcohol. Dit proefschrift laat zien dat de meerderheid van

Nadere informatie

Informatiebrief voor de patiënte of haar wettelijke vertegenwoordiger.

Informatiebrief voor de patiënte of haar wettelijke vertegenwoordiger. Informatiebrief voor de patiënte of haar wettelijke vertegenwoordiger. Geachte Mevrouw, U kreeg deze informatiebrief van uw gynaecoloog omdat u recent, tijdens uw zwangerschap of bevalling, een ernstige

Nadere informatie

HET EFFECT VAN IVF KWEEKMEDIA OP DE GEN-ACTIVITEIT IN DE PLACENTA EN DE INVLOED HIERVAN OP HET GEBOORTEGEWICHT

HET EFFECT VAN IVF KWEEKMEDIA OP DE GEN-ACTIVITEIT IN DE PLACENTA EN DE INVLOED HIERVAN OP HET GEBOORTEGEWICHT HET EFFECT VAN IVF KWEEKMEDIA OP DE GEN-ACTIVITEIT IN DE PLACENTA EN DE INVLOED HIERVAN OP HET GEBOORTEGEWICHT Door middel van deze folder willen wij u informatie geven over een onderzoek getiteld Het

Nadere informatie

Serotiniteit 42 weken of langer zwanger.

Serotiniteit 42 weken of langer zwanger. Serotiniteit 42 weken of langer zwanger www.nwz.nl Inhoud Wat is serotiniteit? 3 Bent u 41 weken zwanger? 4 Alles op een rij 6 Uw vragen 6 Notities 7 2 Bij een overdragen zwangerschap bent u 42 weken of

Nadere informatie

Tweelingen en andere meerlingen

Tweelingen en andere meerlingen Tweelingen en andere meerlingen Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming van JijWij is verboden.

Nadere informatie

Meerlingen. Verloskunde. alle aandacht

Meerlingen. Verloskunde. alle aandacht Meerlingen Verloskunde alle aandacht Inhoud Inleiding 3 Hoe ontstaat een meerling 3 Waardoor ontstaat een meerling 3 Wanneer en hoe ontdekt men een meerling? 4 Het verdwijnen van een vruchtje 4 De zwangerschap

Nadere informatie

Groene, rode en oranje bolletjes. Rood bolletje, wat is er aan de hand?

Groene, rode en oranje bolletjes. Rood bolletje, wat is er aan de hand? Groene, rode en oranje bolletjes U ziet enkele groene en mogelijk ook rode of oranje bolletjes staan voor de genoemde oorzaken van verminderde vruchtbaarheid. Een groen bolletje betekent dat dit zeer waarschijnlijk

Nadere informatie

Dreigende vroeggeboorte

Dreigende vroeggeboorte Dreigende vroeggeboorte T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont

Nadere informatie

Neuro-cognitieve ontwikkeling van meerlingen een populatiegebonden onderzoek

Neuro-cognitieve ontwikkeling van meerlingen een populatiegebonden onderzoek Symposium 50-jarig bestaan Oost-Vlaams Meerlingenregister Neuro-cognitieve ontwikkeling van meerlingen een populatiegebonden onderzoek Zaterdag 25-10-2014 UZ Gent Prof. Dr. Evert Thiery Universiteit Gent

Nadere informatie

zwanger worden en zijn

zwanger worden en zijn zwanger worden en zijn 2 Inhoud Inleiding 4 1 Het begin: de bevruchting 4 1.1 De eierstokken (ovaria) 4 1.2 De eisprong en de eicel 4 1.3 Het slijm van de baarmoederhals 5 1.4 De eileider 5 1.5 De bevruchting

Nadere informatie

Woord van de voorzitter

Woord van de voorzitter Infoblad van het Oost-Vlaamse Meerlingenregister Woord van de voorzitter Een en twintigste jaargang, oktober 2014, nr.39 Vijftig jaar geleden, op 15 juli 1964, werd de eerste tweeling van het Oost-Vlaamse

Nadere informatie

Dessel, Mol & Retie. Uw regio, uw gezondheid, uw baby.

Dessel, Mol & Retie. Uw regio, uw gezondheid, uw baby. Uw regio, uw gezondheid, uw baby. Dessel, Mol & Retie U vindt het goed wonen in Dessel, Mol en Retie? Maar met een baby op komst stelt u zich toch soms vragen over de kwaliteit van ons milieu? Wilt u de

Nadere informatie

Zwanger van een tweeling

Zwanger van een tweeling Zwanger van een tweeling Een zwangerschap van meer dan één kind is voor de aanstaande ouders meestal een verrassing. Het nieuws brengt naast blijdschap ook extra vragen en soms zorgen met zich mee. Deze

Nadere informatie

Inleiding Het jaarverslag van 2017 is een overzicht van de activiteiten van Zwanger in Brussel.

Inleiding Het jaarverslag van 2017 is een overzicht van de activiteiten van Zwanger in Brussel. Jaarverslag 2017 Inleiding Het jaarverslag van 2017 is een overzicht van de activiteiten van Zwanger in Brussel. Visie Vroedvrouwenpraktijk Zwanger in Brussel wil de natuurlijke benadering en een bewuste

Nadere informatie

Is een bipolaire stoornis erfelijk?

Is een bipolaire stoornis erfelijk? Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen p/a Dimence Postbus 398 7600 AJ Almelo www.kenbis.nl Vragen over erfelijkheid bij de bipolaire stoornis Op dit moment wordt ervan uitgegaan dat een combinatie van erfelijke

Nadere informatie

Foto: v.l.n.r. dr. Anke Thaens, dr. Tinne Mesens en dr. Caroline Van Holsbeke. 6 Ziekenhuis Oost-Limburg ZOLarium 2018 nr. 68

Foto: v.l.n.r. dr. Anke Thaens, dr. Tinne Mesens en dr. Caroline Van Holsbeke. 6 Ziekenhuis Oost-Limburg ZOLarium 2018 nr. 68 Dr. Caroline Van Holsbeke, gynaecoloog: Als je beslist om een baby te vroeg op de wereld te zetten, moet je dit in de best mogelijke omstandigheden laten gebeuren. Foto: v.l.n.r. dr. Anke Thaens, dr. Tinne

Nadere informatie

Vormingsaanbod breed publiek voorjaar 2018 Opvoeding, ontwikkelings- en leerproblemen. Surf gerust naar > vormingen

Vormingsaanbod breed publiek voorjaar 2018 Opvoeding, ontwikkelings- en leerproblemen. Surf gerust naar   > vormingen Sig presenteert Vormingsaanbod breed publiek voorjaar 2018 Opvoeding, ontwikkelings- en leerproblemen In het voorjaar van 2018 organiseert Sig opnieuw enkele voordrachten rond de thema s opvoeding, ontwikkelings-

Nadere informatie

Zwanger worden en zijn

Zwanger worden en zijn Zwanger worden en zijn Patiënteninformatie Zwanger worden en zijn Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Het begin: de bevruchting 2.1 De eierstokken (ovaria) 2.2 De eisprong en de eicel 2.3 Het slijm van de baarmoederhals

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. De keizersnede

PATIËNTEN INFORMATIE. De keizersnede PATIËNTEN INFORMATIE De keizersnede Inhoudsopgave Voorbereiding thuis...4 Wat breng je mee...4 De opname...4 De keizersnede...5 Na de geboorte...5 Op de kraamafdeling...6 Tot slot...6 2 Beste toekomstige

Nadere informatie

zwanger worden en zijn

zwanger worden en zijn zwanger worden en zijn Inhoud 1 Het begin: de bevruchting 3 1.1 De eierstokken (ovaria) 3 1.2 De eisprong en de eicel 4 1.3 Het slijm van de baarmoederhals 4 1.4 De eileider 4 1.5 De bevruchting 5 1.6

Nadere informatie

Een onderzoek naar de werkzaamheid van assisted hatching

Een onderzoek naar de werkzaamheid van assisted hatching Een onderzoek naar de werkzaamheid van assisted hatching Inleiding Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk onderzoek naar de werkzaamheid van assisted

Nadere informatie

Algemeen. Prematuur geboren kinderen: Sociaalcommunicatieve ontwikkeling in de eerste levensjaren. Leen De Schuymer

Algemeen. Prematuur geboren kinderen: Sociaalcommunicatieve ontwikkeling in de eerste levensjaren. Leen De Schuymer Prematuur geboren kinderen: Sociaalcommunicatieve ontwikkeling in de eerste levensjaren Leen De Schuymer Algemeen Deze resultatenbundel is gebaseerd op het doctoraatsonderzoek van Leen De Schuymer. Dit

Nadere informatie

Obstetrie. Extreme vroeggeboorte van uw kind

Obstetrie. Extreme vroeggeboorte van uw kind Obstetrie Extreme vroeggeboorte van uw kind Inhoudsopgave 1. Vroege geboorte...4 2. Perinatologisch Centrum...5 Overplaatsing...5 3. Levenskansen en kwaliteit van leven...6 Risico s...7 4. Gesprek over

Nadere informatie

Tweelingen en andere meerlingen

Tweelingen en andere meerlingen Tweelingen en andere meerlingen www.jijwij.nl Een zwangerschap van meer dan één kind is voor de aanstaande ouders meestal een verrassing en brengt naast blijdschap ook extra vragen en soms zorgen met zich

Nadere informatie

Tweelingen en andere meerlingen

Tweelingen en andere meerlingen Tweelingen en andere meerlingen Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming van JijWij is verboden.

Nadere informatie

Inleiding Geachte heer/mevrouw,

Inleiding Geachte heer/mevrouw, Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek De werking van het afweersysteem bij eiceldonatie zwangerschappen DONatie van Oocyten in Reproductie (DONOR); klinische en immunologische

Nadere informatie

Patientenvoorlichting Voortplantingsgeneeskunde (fertiliteit)

Patientenvoorlichting Voortplantingsgeneeskunde (fertiliteit) Patientenvoorlichting Voortplantingsgeneeskunde (fertiliteit) Zwanger worden en zijn Elke zwangerschap begint met het binnendringen van een zaadcel in een eicel: de bevruchting. Bij de bevruchting spelen

Nadere informatie

Kiezen voor één of twee embryo s?

Kiezen voor één of twee embryo s? Universitair Medisch Centrum St. Radboud Kiezen voor één of twee embryo s? Keuzehulp in het kader van de PITS studie. Versie oktober 2006 Deze keuzehulp is auteursrechtelijk beschermd en mag niet zonder

Nadere informatie

U onderging een vruchtbaarheidsbehandeling in ons centrum en hierbij ontstond een zwangerschap.

U onderging een vruchtbaarheidsbehandeling in ons centrum en hierbij ontstond een zwangerschap. Geachte mevrouw, U onderging een vruchtbaarheidsbehandeling in ons centrum en hierbij ontstond een zwangerschap. Graag kregen we hieromtrent verdere informatie. Mogen we zo vrij zijn uw medewerking te

Nadere informatie

Patiënten informatie over een studie naar zwangerschaps-complicaties bij vrouwen met het Polycysteus Ovarium Syndroom:

Patiënten informatie over een studie naar zwangerschaps-complicaties bij vrouwen met het Polycysteus Ovarium Syndroom: Patiënten informatie over een studie naar zwangerschaps-complicaties bij vrouwen met het Polycysteus Ovarium Syndroom: Geachte mevrouw, de C opper studie Uw behandelend arts heeft u geïnformeerd over de

Nadere informatie

TWINS. Woord van de voorzitter

TWINS. Woord van de voorzitter België - Belgique P.B. - P.P. 9099 Gent x BC 13898 Infoblad TWINS van het Oost-Vlaams Meerlingenregisterr AFZENDER : TWINS UZ-Gent De Pintelaan 185 PB 91 B-9000 Gent Veertiende jaargang, april 2007, nr.27

Nadere informatie

Afwegingen bij de keuze voor ICSI. Polikliniek Gynaecologie Route 48

Afwegingen bij de keuze voor ICSI. Polikliniek Gynaecologie Route 48 Afwegingen bij de keuze voor ICSI Polikliniek Gynaecologie Route 48 0 De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze folder

Nadere informatie

Informatiebrochure voor hulpverleners

Informatiebrochure voor hulpverleners Informatiebrochure voor hulpverleners Hoe ervaren vrouwelijke moslimpatiënten en hulpverleners de zorg in kraamafdelingen in het Vlaamse ziekenhuis? Een interviewstudie over de ethische aspecten van interculturele

Nadere informatie

Prenataal testen met de NIPT

Prenataal testen met de NIPT ALGEMENE INFORMATIEFOLDER Prenataal testen met de NIPT Deze folder hoort bij een wetenschappelijke studie (TRIDENT-studie) van de Nederlandse Universitair Medische Centra 2014 www.meerovernipt.nl 1 In

Nadere informatie

V anaf september komt er een

V anaf september komt er een 4 D E J A A R G A N G N 3 J U N I, J U L I, A U G U S T U S 2 0 1 0 COLOFON : De nieuwsbrief is een driemaandelijks tijdschrift uitgegeven door Wijkgezondheidscentrum t Spoor Guldensporenstraat 84 2140

Nadere informatie

Prenataal testen met de NIPT

Prenataal testen met de NIPT INFORMATIEFOLDER Prenataal testen met de NIPT voor zwangeren met verhoogd risico op een kind met down-, edwards-, of patausyndroom Deze folder hoort bij een wetenschappelijke studie (TRIDENT-1 studie)

Nadere informatie

Tweelingen. Wat zijn nou eigenlijk tweelingen? Een groot mysterie

Tweelingen. Wat zijn nou eigenlijk tweelingen? Een groot mysterie Tweelingen Hier zie je ons met zijn allen, de tweeling was net geboren en mijn moeder en ik waren verkouden dus moesten we van die kapjes op zodat de tweeling niet ziek zou worden. Ik was hier 4 jaar oud.

Nadere informatie

intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI)

intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI) patiënteninformatie intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI) ICSI is een afkorting van intracytoplasmatische sperma-injectie. ICSI is een vorm van reageerbuisbevruchting. Bij een ICSI-behandeling brengt

Nadere informatie

Er zijn twee onderzoeken mogelijk: 1. Met de combinatietest wordt onderzocht of er een verhoogde kans bestaat dat uw ongeboren kind Downsyndroom

Er zijn twee onderzoeken mogelijk: 1. Met de combinatietest wordt onderzocht of er een verhoogde kans bestaat dat uw ongeboren kind Downsyndroom Prenatale screening op Downsyndroom en lichamelijke afwijkingen INHOUD 1. Wat leest u in deze brochure? 2. Onderzoek naardownsyndroomen lichamelijke afwijkingen 2.1 Onderzoek naar Downsyndroom 2.2 Onderzoek

Nadere informatie

Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darm

Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darm Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darm Inleiding Zwanger worden als je een chronische ontstekingsziekte van de darm (IBD = inflammatory Bowel disease) hebt zoals de ziekte van Crohn

Nadere informatie

Waarom er tweelingen geboren worden

Waarom er tweelingen geboren worden Waarom er tweelingen geboren worden Grant W. Montgomery en Chantal Hoekstra Inleiding Er zijn, zoals bekend, twee soorten tweelingen: identieke, eeneiige tweelingen en niet-identieke, twee-eiige tweelingen.

Nadere informatie

Embryo Terugplaatsing op Dag 3 of Dag 5

Embryo Terugplaatsing op Dag 3 of Dag 5 Embryo Terugplaatsing op Dag 3 of Dag 5 bij IVF en ICSI patiënten Informatiebrief voor patiënten die in aanmerking komen voor deelname aan de TOF-zorgevaluatie, (Three Or Five). Officiële titel: Het cumulatieve

Nadere informatie

Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT)

Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT) Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT) T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum

Nadere informatie

Geniet in alle rust van je baby.

Geniet in alle rust van je baby. Geniet in alle rust van je baby. Volle Maan. De dienst kraamzorg van Familiehulp. Kraamzorg Volle Maan. Extra thuiszorg voor jou en je baby. Ben je in blijde verwachting? Of ben je net de trotse ouder

Nadere informatie

Vroegtijdige weeën en dreigende vroeggeboorte

Vroegtijdige weeën en dreigende vroeggeboorte Vroegtijdige weeën en dreigende vroeggeboorte 1 Deze brochure geeft informatie over de oorzaak, gevolgen en behandeling van vroegtijdige weeën. Een zwangerschap duurt gemiddeld 40 weken, maar een periode

Nadere informatie

Bevallen na eerdere keizersnede Vaginale bevalling of keizersnede?

Bevallen na eerdere keizersnede Vaginale bevalling of keizersnede? Bevallen na eerdere keizersnede Vaginale bevalling of keizersnede? www.nwz.nl Inhoud Vaginaal bevallen 3 Geplande keizersnede 5 De cijfers en voor- en nadelen kort op een rij 6 Weloverwogen keuze 7 Uw

Nadere informatie

Kinderwens spreekuur Volendam

Kinderwens spreekuur Volendam Kinderwens spreekuur Volendam Voor wie is deze folder? Deze folder is voor mensen afkomstig uit Volendam met kinderwens. Wat is het kinderwens spreekuur? Het spreekuur is een samenwerking tussen de afdelingen

Nadere informatie

Niet-Invasieve Prenatale Test

Niet-Invasieve Prenatale Test Informatiebrochure voor patiënten Niet-Invasieve Prenatale Test (NIPT) 1. Wat is de NIPT?... 4 2. Hoe werkt de NIPT?... 4 3. Wat zijn de voordelen van de prenatale testen?... 5 4. Wat zijn de nadelen van

Nadere informatie

Intra-uteriene groeivertraging. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie

Intra-uteriene groeivertraging. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Intra-uteriene groeivertraging Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Inleiding U krijgt deze folder omdat u zwanger bent van een kind dat in verhouding te klein is voor uw zwangerschapsduur. Een groeivertraging

Nadere informatie

Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darmen

Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darmen Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darmen Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zwangerschap 2 Erfelijkheid 2 Vruchtbaarheid 2 Invloed chronische darmziekte op de zwangerschap

Nadere informatie

Beste ouder(s), Inleiding

Beste ouder(s), Inleiding Informatiebrochure voor patienten over de TRAPIST studie die een vroege ingreep voor Twin Reversed Arterial Perfusion sequentie vergelijkt met een latere ingreep Beste ouder(s), In vervolg op het gesprek

Nadere informatie

Onderzoek naar de rol van ontsteking bij het ontstaan van bipolaire stoornissen

Onderzoek naar de rol van ontsteking bij het ontstaan van bipolaire stoornissen Onderzoek naar de rol van ontsteking bij het ontstaan van bipolaire stoornissen CAPRI Universiteit Antwerpen INFORMATIEBRIEF VOOR DEELNEMERS Versie voor patiënten Versie 3 22/04/2015 Geachte heer/mevrouw,

Nadere informatie

Intra-uteriene groeivertraging. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie

Intra-uteriene groeivertraging. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Intra-uteriene groeivertraging Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Inleiding U krijgt deze folder omdat u zwanger bent van een kind dat in verhouding te klein is voor uw zwangerschapsduur. Een groeivertraging

Nadere informatie

Enkele afspraken: We luisteren met respect naar elkaars verhaal. We lachen niet voortdurend met nieuwe woorden.

Enkele afspraken: We luisteren met respect naar elkaars verhaal. We lachen niet voortdurend met nieuwe woorden. Enkele afspraken: We luisteren met respect naar elkaars verhaal. We lachen niet voortdurend met nieuwe woorden. We reageren volwassen op wat er verteld wordt. Heb je het moeilijk met dit onderwerp? Dan

Nadere informatie

Infoblad van het Oost-Vlaamse Meerlingenregister.

Infoblad van het Oost-Vlaamse Meerlingenregister. Infoblad van het Oost-Vlaamse Meerlingenregister http://www.twins.be Woord van de voorzitter Twee en twintigste jaargang, december 2015, nr.40 Ons infoblad is ondertussen aan zijn veertigste editie toe.

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Dutch summary)

Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Nederlandse samenvatting (Dutch summary) 1 Vroeggeboorte na antenatale inflammatie bronchiale hyperreactiviteit als onderliggende oorzaak van Vroeggeboorte Over vroeggeboorte, ook wel prematuriteit genoemd,

Nadere informatie

ZORGPAD ZWANGERSCHAPS- BEGELEIDING

ZORGPAD ZWANGERSCHAPS- BEGELEIDING ZORGPAD ZWANGERSCHAPS- BEGELEIDING 1 CONTACTGEGEVENS Afsprakensecretariaat gynaecologie: 014/71 28 88 Belt u voor resultaten? Hiervoor kan u elke werkdag van 9u tot 10u en van 13u tot 14u rechtstreeks

Nadere informatie

Vragenlijst baby s en kleuters. Algemene gegevens. Adres:. Postcode:. Woonplaats;. Geboortedatum:.. -.. -.. M / V. Namen ouders:... Huisarts: Te:...

Vragenlijst baby s en kleuters. Algemene gegevens. Adres:. Postcode:. Woonplaats;. Geboortedatum:.. -.. -.. M / V. Namen ouders:... Huisarts: Te:... Vragenlijst baby s en kleuters Algemene gegevens Achternaam:.. Roepnaam:. Adres:. Postcode:. Woonplaats;. Geboortedatum:.. -.. -.. M / V Burger Service Nummer: Is er sprake van een tweeling (of meerling):

Nadere informatie

Serotiniteit. Zwanger voorbij de 41 weken en dan?

Serotiniteit. Zwanger voorbij de 41 weken en dan? Serotiniteit Zwanger voorbij de 41 weken en dan? Inleiding In het begin van uw zwangerschap wordt met een termijnecho de uitgerekende datum van uw zwangerschap berekend. Een normale zwangerschapsduur

Nadere informatie

In verwachting van een meerling

In verwachting van een meerling In verwachting van een meerling Meerlingzwangerschap mca.nl Inhoudsopgave Een meerlingzwangerschap 3 Soorten meerlingen 4 Hoe verloopt een meerlingzwangerschap? 6 Mogelijke complicaties 8 Bevallen van

Nadere informatie

Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede)

Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede) Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede) Deze folder is bedoeld voor mensen die samen met hun partner een kind willen krijgen

Nadere informatie

dat we ervoor moeten zorgen dat dit met zo weinig mogelijk complicaties gepaard gaat.

dat we ervoor moeten zorgen dat dit met zo weinig mogelijk complicaties gepaard gaat. Waar komt uw interesse voor de gynaecologie vandaan? Ik ben aanvankelijk geïnteresseerd geraakt in de verloskunde en gynaecologie toen ik geneeskunde studeerde. En dan vooral in het samenspel van de hormonen.

Nadere informatie

Het inleiden van een bevalling

Het inleiden van een bevalling Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Het inleiden van een bevalling z Afspraak 1 Met uw gynaecoloog of verloskundige hebt u een datum afgesproken voor het inleiden

Nadere informatie

INFORMATIEFOLDER BIJ HET ONDERZOEK GETITELD. Tweelingfamilieonderzoek naar genetische invloeden op lichamelijke en geestelijke gezondheid

INFORMATIEFOLDER BIJ HET ONDERZOEK GETITELD. Tweelingfamilieonderzoek naar genetische invloeden op lichamelijke en geestelijke gezondheid VRIJE UNIVERSITEIT NERDERLANDS REGISTER TWEELINGEN INFORMATIEFOLDER BIJ HET ONDERZOEK GETITELD Tweelingfamilieonderzoek naar genetische invloeden op lichamelijke en geestelijke gezondheid 2 Tweelingfamilieonderzoek

Nadere informatie

Bevallen na een eerdere keizersnede

Bevallen na een eerdere keizersnede GYNAECOLOGIE Bevallen na een eerdere keizersnede Deze folder is bedoeld voor zwangere vrouwen die eerder via een keizersnede bevallen zijn. Voor uw huidige zwangerschap zal samen met uw gynaecoloog een

Nadere informatie

ROSCAN Huidkanker Biobank

ROSCAN Huidkanker Biobank Kanker Instituut Uw behandelend arts in het Erasmus MC heeft u geïnformeerd over het bestaan van de ROSCAN Biobank. Hij/zij heeft u al het een en ander uitgelegd. Wij vragen u vriendelijk om mee te doen

Nadere informatie

NEONATALE SCREENING VCBMA VLAAMS CENTRUM BRUSSEL. Hilde Laeremans VOOR OPSPORING VAN AANGEBOREN METABOLE AANDOENINGEN

NEONATALE SCREENING VCBMA VLAAMS CENTRUM BRUSSEL. Hilde Laeremans VOOR OPSPORING VAN AANGEBOREN METABOLE AANDOENINGEN NEONATALE SCREENING VCBMA VLAAMS CENTRUM BRUSSEL VOOR OPSPORING VAN AANGEBOREN METABOLE AANDOENINGEN Hilde Laeremans POLIKLINISCHE BEVALLINGEN De staalafname in het kader van het bevolkingsonderzoek naar

Nadere informatie

Combinatietest. Echo en bloedonderzoek bij 11-14 weken zwangerschap

Combinatietest. Echo en bloedonderzoek bij 11-14 weken zwangerschap Combinatietest Echo en bloedonderzoek bij 11-14 weken zwangerschap Aangeboren aandoeningen komen relatief weinig voor: 96 van de 100 zwangerschappen eindigen in de geboorte van een volkomen gezond kind.

Nadere informatie

Neonatologie. Infoboekje. Neonatologie. 051/425 262 Sint-Andriesziekenhuis vzw Krommewalstraat 11 8700 Tielt 051/425 111

Neonatologie. Infoboekje. Neonatologie. 051/425 262 Sint-Andriesziekenhuis vzw Krommewalstraat 11 8700 Tielt 051/425 111 Neonatologie Infoboekje Neonatologie 051/425 262 Sint-Andriesziekenhuis vzw Krommewalstraat 11 8700 Tielt 051/425 111 www.sintandriestielt.be materniteit@sintandriestielt.be 12 Februari 2013 2 11 Voorwoord

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 3: Voortplanting en ontwikkeling

Samenvatting Biologie Thema 3: Voortplanting en ontwikkeling Samenvatting Biologie Thema 3: Voortplanting en ontwikkeling Samenvatting door een scholier 1708 woorden 10 mei 2012 4,9 14 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou 1. Voorplanting en bevruchting

Nadere informatie

Meerling- zwangerschap Radboud universitair medisch centrum

Meerling- zwangerschap Radboud universitair medisch centrum Meerlingzwangerschap U ontvangt deze folder omdat u zwanger bent van een meerling. De meeste vrouwen zijn zwanger van één kind tegelijk. Soms ontstaan zwangerschappen van twee, drie of zelfs vier kinderen.

Nadere informatie

Klinisch bevallen in het Elkerliek ziekenhuis

Klinisch bevallen in het Elkerliek ziekenhuis Klinisch bevallen in het Elkerliek ziekenhuis Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming van JijWij

Nadere informatie

Langdurig gebroken vliezen

Langdurig gebroken vliezen Langdurig gebroken vliezen Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding In deze folder geven we u informatie over langdurig gebroken vliezen. Het hangt van de duur van uw

Nadere informatie

Het Oost-Vlaamse Meerlingenregister Verleden, heden en toekomst

Het Oost-Vlaamse Meerlingenregister Verleden, heden en toekomst Het Oost-Vlaamse Meerlingenregister Verleden, heden en toekomst Catherine Derom, Dr. Wet, Centrum Menselijke Erfelijkheid, UZ-Leuven Twins, vereniging ter ondersteuning van het wetenschappelijk onderzoek

Nadere informatie

keizersnede Materniteit

keizersnede Materniteit keizersnede Materniteit Inhoud Keizersnede of sectio 3 Twee soorten keizersnede 4 Voorbereiding 4 De verdoving 5 De ingreep 6 Na de operatie 8 Mogelijke complicaties 10 Tot slot 11 Nuttige coördinaten

Nadere informatie

Prenataal testen met de NIPT

Prenataal testen met de NIPT ALGEMENE INFORMATIEFOLDER Prenataal testen met de NIPT Deze folder hoort bij een wetenschappelijke studie (TRIDENT-studie) van de Nederlandse Universitair Medische Centra 2014 www.meerovernipt.nl 1 In

Nadere informatie

Naam: Voornaam: Geboortedatum: Adres: Postcode: Gemeente: Land: Taal: Tel.: GSM: E-mail: Beroep:

Naam: Voornaam: Geboortedatum: Adres: Postcode: Gemeente: Land: Taal: Tel.: GSM: E-mail: Beroep: VRAGENLIJST FERTILITEIT / ENDOMETRIOSE (indien u enkel voor endometriose komt, mag u de fertiliteitsvragen overslaan) Noodzakelijk in te vullen en mee te brengen naar 1 ste raadpleging (zie ook www.uzleuven.be/lufc)

Nadere informatie

TROPHY-studie, Patiëntinformatiebrief. Online patiëntenvoorlichting en evaluatie van de psychosociale impact van trofoblastziekten.

TROPHY-studie, Patiëntinformatiebrief. Online patiëntenvoorlichting en evaluatie van de psychosociale impact van trofoblastziekten. Patiëntinformatiebrief TROPHY-studie, Online patiëntenvoorlichting en evaluatie van de psychosociale impact van trofoblastziekten augustus 2017 Pagina 1 van 6 TROPHY-studie, online patiëntenvoorlichting

Nadere informatie

Zwanger en bevallen na eerdere keizersnede

Zwanger en bevallen na eerdere keizersnede Zwanger en bevallen na eerdere keizersnede Deze folder is ontwikkeld voor vrouwen die zwanger zijn en in een eerdere zwangerschap met een keizersnede zijn bevallen. Het litteken van een eerdere keizersnede

Nadere informatie

Kraamafdeling. Vroegtijdige weeën. gebroken vliezen en vroeggeboorte

Kraamafdeling. Vroegtijdige weeën. gebroken vliezen en vroeggeboorte Kraamafdeling Vroegtijdige weeën gebroken vliezen en vroeggeboorte In deze folder leest u over de oorzaak, gevolgen en behandeling van vroegtijdige weeën. Een zwangerschap duurt gemiddeld 40 weken, maar

Nadere informatie