Actief Betrokken Club (maatschappelijk vitaal)

Transcriptie

1 Actief Betrokken Club (maatschappelijk vitaal) Aanvragende gemeente : Almelo Andere deelnemende gemeenten : Borne Deventer - Dinkelland Haaksbergen Hardenberg Hellendoorn Hengelo Kampen - Losser Oldenzaal Ommen Raalte Rijssen-Holten Tubbergen Twenterand Adviserende en ondersteunende : Sportservice Overijssel partijen Arcon Projectperiode 1 september 2013 t/m 31 december 2015 Datum 30 mei 2013.

2 Inleiding Pag Aanleiding, probleemverkenning en aansluiting Wmo Pag Doelstelling Pag Doelgroep Pag Resultaten Pag Uitvoering Pag Projectorganisatie Pag Monitoring en evaluatie Pag Communicatie - Kennisdeling Pag. 10 Bijlage(n) Pag. 10 Deelnemende gemeenten Adviserende partijen Projectplan Actief Betrokken Club 1

3 Visie op sport en bewegen Overijssel is een prachtige provincie om te sporten en bewegen. Aan sport en bewegen beleven duizenden inwoners zowel actief als passief veel plezier. Sport is volop in beweging. Het motto van sport is veranderd van citius, altius, fortius naar fresh, new and exciting. Sporten gaat niet enkel en alleen maar om het verbeteren van de eigen prestatie of het triomferen over anderen, maar ook om gezondheid, fitheid, beleving en gezelligheid. Door de grote hoeveelheid mensen die op een of andere wijze betrokken is bij de sport is sport een omvangrijk sociaal verband in de Overijsselse samenleving. De maatschappelijke waarde van sport in georganiseerd en ongeorganiseerd verband is daarom van grote betekenis. Door sport en bewegen ontmoeten mensen elkaar, vormen zich sociale netwerken, die vooral steunen op vrijwillige inzet en actieve participatie, wordt de integratie van verschillende culturen bevorderd en maak je kennis met waarden als respect en fair play. De ontwikkelingen rondom sport en bewegen zijn het afgelopen decennium in Overijssel hard gegaan. Het beleid van de provincie en een aantal landelijke regelingen van de ministeries van VWS en OC&W hebben ervoor gezorgd dat gemeenten een enorme stap voorwaarts op het terrein van sport en bewegen hebben gemaakt. Sport inclusiefdenken is onderhand gemeengoed geworden, sport en bewegen wordt meer en meer als middel ingezet om andere doelstellingen te realiseren. De belangrijkste uitdaging voor de komende jaren ligt in het realiseren van een sport- en beweegaanbod voor álle inwoners van Overijssel en hen te leiden naar een actievere leefstijl en sportieve participatie. Daarbij moeten we ook anticiperen op de ontwikkelingen waar onze provincie en gemeenten de komende decennia mee te maken krijgen. Naast de vergrijzing van de bevolking, de toename van de chronisch zieken en meer inactieve mensen, spelen bezuinigingen en de lokale invulling van de Wet Maatschappelijke Ontwikkeling (Wmo) de komende jaren een belangrijke rol. Sport en bewegen kan daar op een positieve manier aan bijdragen door het ontplooien van jong talent, het bouwen aan gezonde, vitale sportverenigingen met toekomst, het creëren van sportieve scholen en door sport en bewegen een vaste plek te geven in de zorgsector. Om participatie en zelfredzaamheid van kwetsbare burgers te bevorderen kijkt de overheid niet alleen naar beperkingen, maar gaat meer uit van wat de burgers wél kunnen (empowerment). Zelfredzaamheid staat hierbij voorop, met daaronder een vangnet van zorg en welzijn in de buurt en van collectieve en individuele voorzieningen. De gemeente heeft integraal beleid nodig om alle, maar vooral de kwetsbare burgers volwaardig te laten participeren in de samenleving. De gemeente is hierin de regisseur en streeft met deze integrale aanpak naar een beleid waarin de toegankelijkheid van voorzieningen, stimuleren van sociaal-recreatieve activiteiten en het bevorderen van het welbevinden en de gezondheid van haar inwoners centraal staan. De essentie van het voorgestelde nieuwe beleid is de beweging: van het door de overheid claimgericht beoordelen van voorzieningsaanvragen naar een werkwijze waarbij burgers onderling en met professionals in gesprek gaan over hun ambities, de belemmeringen en de mogelijkheden die zij zelf, hun systeem en de maatschappij bieden om deze te het hoofd te bieden. Projectplan Actief Betrokken Club 2

4 We geloven niet in one size fits all, een uniform kader voor elke gemeente is niet opportuun en past ook niet bij de WMO-filosofie. Een modern sportief Wmo-beleid bereiken we vooral ook door samenwerking tussen de gemeenten, provincie Overijssel en provinciale steunfunctieorganisaties. Het is daarom uniek te noemen dat 16 Overijsselse gemeenten de handen ineen hebben geslagen en vorm en inhoud hebben gegeven aan deze project aanvraag. Met netwerkbijeenkomsten, expertmeetings en arrangementbeschrijvingen dragen zij bij aan het mobiliseren en uitdragen van aanwezige kennis en expertise. Ook samenwerking binnen (sportieve) regio s en het versterken van de lokale sociale infrastructuur voor vrijwilligers, ouderen, zorg, welzijn en sport draagt bij aan efficiënt en toekomstgericht beleid. De verantwoordelijkheid om adequaat invulling te geven aan het WMO-beleid vraagt veel inzet, capaciteit en deskundigheid van gemeenten. Intersectorale samenwerking is daarbij een vereiste, en daar waar mogelijk moeten gemeenten ook samen op trekken en elkaars kennis en kunde gebruiken. De provincie neemt de verantwoordelijkheid om gemeenten hierbij te ondersteunen. Goede afstemming is een vereiste omdat bovenlokale vraagstukken bij voorkeur ook aan te laten sluiten bij lokaal beleid. Gemeenten vragen bijzondere aandacht bij de lokale invulling van WMO bij het vrijwilligers- en mantelzorgersvraagstuk, de overheveling van de AWBZ, het behouden van een vitaal platteland en het stimuleren van integrale samenwerking tussen partijen op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Door het vergroten van de zelfredzaamheid van de burgers en op zoek te gaan naar nieuwe slimme oplossingen, zal tevens getracht worden op den duur met minder middelen toe te kunnen. Dit project zou een eerste aanzet kunnen geven om te komen tot een duurzame bijdrage van sportverenigingen aan de Wmo. 1. Aanleiding Volgens de filosofie van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) moet iedereen in Nederland zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen en meedoen, ongeacht leeftijd, economische positie of beperkingen die iemand ondervindt. In eerste instantie op eigen kracht en waar nodig en als het kan geholpen door familie, vrienden, buren of vrijwilligers. Als die mogelijkheden er niet zijn, dan is er ondersteuning vanuit de gemeente. Sport is één van de terreinen die kansen biedt om als gemeente vorm te geven aan invulling van de Wmo. De maatschappelijke functie maakt de sport gewild én kansrijk voor het realiseren van belangrijke overheidsdoelen op het gebied van preventie en gezondheid, jeugd, onderwijs, waarden en normen, (re-) integratie, activatie, wonen, werk etc. etc. Uitgangspunt van de Wmo is immers dat mensen participeren en sport is daarvoor een geschikt middel. De gemeentelijk Wmo-ambities kunnen mede worden waargemaakt door burgers te stimuleren om via sport(-verenigingen) weer - mee te doen aan de samenleving! Probleemverkenning Sportverenigingen hebben van oudsher al een sociaal-maatschappelijke functie, namelijk het aanbieden van sport voor en door leden. In de sportsector zijn zelfs de meeste vrijwilligers actief. De maatschappelijke ontwikkelingen raken echter ook de sportvereniging. Toenemende wet- en regelgeving, privatisering, consumentengedrag en concurrerende commerciële sportaanbieders maken het runnen van een sportvereniging tot een behoorlijke opgave. Projectplan Actief Betrokken Club 3

5 Daar komt nog bij dat ze steeds vaker wordt geconfronteerd met bezuinigingen en tariefstijgingen. Tegelijkertijd wordt ze uitgedaagd haar maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen en een bijdrage te leveren aan één of meer prestatievelden van de Wmo. Sportverenigingen zijn voor de gemeente een belangrijke partner bij het realiseren van maatschappelijk verantwoord beleid, gericht op onder meer de thema s gezondheid, sociale binding/vorming, accommodatiebeheer, leefbaarheid etc. Deze collectieve voorziening ligt voor het grijpen en wordt tot op heden als zodanig nog onvoldoende benut. Voor sportverenigingen liggen hier kansen en biedt het mogelijkheden om hun voortbestaan veilig te stellen. Vraag- en wijk-/buurtgericht werken is hierbij de sleutel tot succes. Sportverenigingen en ondernemen Het verenigingsleven moet zichzelf opnieuw uitvinden en de handschoen willen oppakken. Een moderne sportvereniging is een sportvereniging met een gezonde bedrijfsvoering, die ook actief is als maatschappelijk ondernemer. Een vereniging die op zoek gaat naar andere verbanden en daarbij gebruik maakt van elkaars sterke punten en de mogelijkheden voor een kansrijke samenwerking met wederzijds rendement benut. Werken aan een maatschappelijk initiatief zorgt voor de duurzame ontwikkeling in de samenleving, en daarmee verduurzaming van de sportvereniging. Vooral sportverenigingen met een eigen accommodatie, met een redelijke centrale ligging in een wijk, buurt of kern, hebben legio mogelijkheden om maatschappelijk te ondernemen. Aansluiting Wet Maatschappelijke Ondersteuning Het concept Actief Betrokken Club draagt bij aan meerdere prestatievelden van de WMO. Hieronder weergegeven in de volgorde die overeenkomt met de projectopzet en - uitvoering: 1. Prestatieveld 3 Informatie en advies geven In principe alle sportverenigingen in de deelnemende gemeenten worden geïnformeerd over en krijgen advies m.b.t. hun (mogelijke) rol in het realiseren van de gemeentelijke Wmo-doelstellingen. Wat is en hoe word ik een ABC-vereniging! (o.a. doel en inhoud Wmo transities mogelijkheden/kansen randvoorwaarden ondersteuning). 2. Prestatieveld 4 Ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers De vereniging die de rol van ABC-vereniging wil (gaan) vervullen, zal aan een aantal randvoorwaarden moeten voldoen. De verenigingen i.c. de vele sportvrijwilligers moeten worden ondersteund bij het versterken van de organisatie, zodat ze daadwerkelijk in staat zijn een structurele en duurzame bijdrage te leveren aan de geformuleerde maatschappelijke doelstellingen. 3. Prestatieveld 1 Bevorderen van de sociale samenhang in en de leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten. ABC-verenigingen leveren door het brede aanbod van activiteiten een belangrijke bijdrage aan het realiseren van sociale ontmoeting en daarmee aan de leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten. Projectplan Actief Betrokken Club 4

6 4. Prestatieveld 2 Op preventie gerichte ondersteuning bieden aan jongeren (met opgroeiproblemen en ondersteuning van ouders die kampen met opvoedingsproblemen). Lid zijn van en/of deelnemen aan activiteiten van de (sport-)vereniging heeft voor jongeren diverse opvoedkundige waarden. Ze leren op natuurlijke wijze omgaan met andere jongeren/deelnemers, ook als die anders zijn of een andere achtergrond hebben. Aandacht voor zaken als gezonde leefstijl, waarden en normen, weerbaarheid etc. dragen ertoe bij dat ze opgroeien tot veerkrachtige jong volwassenen. 5. Prestatievelden 5 en 6 Participatie van en individuele voorzieningen voor mensen met een beperking, een chronisch probleem of psychosociaal probleem. Een op de doelgroep afgestemd sport- en beweegaanbod is voor de kwetsbare burger een uitgelezen mogelijkheid om deel te nemen aan het maatschappelijke verkeer. Voor een groot deel van de senioren, mensen met een beperking en kwetsbare jongeren is sport en bewegen echter nog niet of niet meer vanzelfsprekend. Door een goed sluitend netwerk van preventie, zorg, welzijn en sport/bewegen te organiseren, waarbij een belangrijke rol is weggelegd voor de ABC-vereniging, kan hieraan mede invulling worden gegeven. Binnen dit prestatieveld past heel goed het project/arrangement Sociaal Vitaal. Zie bijlage I. 2. Doelstelling Hoofddoelstelling Het stimuleren en faciliteren van sportverenigingen, om binnen hun mogelijkheden en afgestemd op de lokale wensen en behoeften in het kader van de Wmo, actief een maatschappelijke rol te (gaan) vervullen, om daarmee een positieve bijdrage te leveren aan de leefbaarheid in de wijk, buurt, dorp of stad. Subdoelstellingen 1. Informeren en adviseren van sportverenigingen over opzet en inhoud van een ABCvereniging (lokaal bepaald) en hoe zij dat kunnen worden/blijven. 2. Creëren van draagvlak en het uitvoeren van een QuickScan bij verenigingen die openstaan voor deelname. 3. Faciliteren van sportverenigingen zodat zij kunnen voldoen aan de randvoorwaarden van een ABC-vereniging (organisatorisch en financieel gezond), onder meer door de inzet van Vereniging Advies (VA) trajecten op specifieke thema s. 4. Lokaal opzetten en/of uitbouwen van samenwerkingsverbanden tussen sport- en beweegaanbieders onderling en met andere organisaties uit sectoren als onderwijs, gezondheidszorg, kinderopvang, welzijn, jeugdzorg, ouderenzorg, arbeidsparticipatie en bedrijfsleven. 5. Lokaal ontwikkelen van een implementatiestrategie/-plan voor de deelnemende (en samenwerkende) sportverenigingen. E.e.a. afhankelijk van de situatie in de gemeente en rekening houdend met de mogelijkheden van de (individuele) sportverenigingen (maatwerk!). 6. Start gefaseerde uitvoering van het opgestelde plan door aangestelde projectleider en/of verenigingsmanager(s). Projectplan Actief Betrokken Club 5

7 3. Doelgroep De doelgroep wordt in eerste instantie gevormd door alle sportverenigingen in de deelnemende gemeenten. Na de informatie- en adviesronde zal de doelgroep met name bestaan uit de volgende verenigingen: de sportverenigingen die al maatschappelijk betrokken zijn en die rol willen uitbouwen; de sportverenigingen die al voldoen aan de randvoorwaarden en een bredere maatschappelijke rol willen (gaan) vervullen; de sportverenigingen die grotendeels voldoen aan de randvoorwaarden, maar nog onvoldoende om al een bredere maatschappelijke rol te kunnen vervullen. 4. Resultaten Het project wordt uitgevoerd in de 16 genoemde gemeenten, die qua omvang sterk uiteenlopen. Dit geldt ook voor het aantal sportverenigingen per gemeente. Het aantal deelnemende verenigingen per gemeente kan variëren. Op basis van gemiddeld 8 deelnemende verenigingen per gemeente (gedurende de twee projectjaren), wordt bij 128 verenigingen het ABC-project uitgevoerd. Afhankelijk van de beginsituatie in de afzonderlijke gemeenten, kan het ook om onderdelen gaan (zie ook bij H 5. Uitvoering). De volgende resultaten worden behaald: in alle gemeenten de sportverenigingen zijn op de hoogte van de lokale kansen en mogelijkheden van maatschappelijk verantwoord verenigen (achtergronden Wmo transities - voorbeelden van maatschappelijk betrokken verenigingen en mogelijke sociaalmaatschappelijke activiteiten etc.); inzicht in de organisatorische kwaliteit, motivatie van en draagvlak bij de sportverenigingen om de kansrijke verenigingen te selecteren (o.a. inzet QuickScan-digitale enquête per vereniging); iinzicht in kansrijke duurzame maatschappelijke allianties; per gemeente (lokaal maatwerk). aaanstelling van één of meer buurtsportcoaches als projectleider/-coördinator en/of als verenigingsmanager; implementatiestrategie/-plan t.b.v. de deelnemende (samenwerkende) sportverenigingen; uitvoeren van nieuwe interventies die bijdragen aan het verbeteren van het gebruik van de accommodatie(s) en de exploitatie van de vereniging(en) en daardoor ook een positieve bijdrage leveren aan de leefbaarheid in de wijk, buurt, dorp of stad; overall overdraagbare uitgewerkte mogelijkheden van sociaal-maatschappelijke activiteiten die door een (samenwerkingsverband van) sportvereniging (en) kunnen worden georganiseerd. Projectplan Actief Betrokken Club 6

8 5. Uitvoering Na toekenning door de provincie Overijssel wordt zo snel mogelijk begonnen met de uitvoering van de activiteiten die moeten leiden tot de resultaten benoemd in hoofdstuk vier. De looptijd van ABC is ruim twee jaar, namelijk van september/oktober 2013 tot en met december Het is de bedoeling dat in die periode de betreffende verenigingen (gefaseerd) worden toegerust, opdat zij instaat zijn om een bijdrage te kunnen leveren aan een of meer prestatievelden van de Wmo. Een aantal van hen gaat in het tweede projectjaar, met extra ondersteuning van een professional, aan de slag om in samenwerking met maatschappelijke partijen te experimenteren met kansrijke nieuwe Wmo interventies. Hieronder worden de resultaten gefaseerd uitgewerkt in (mogelijk) te ondernemen activiteiten/interventies. In het daarop gebaseerde aanvullende schema worden per fase ook de verantwoordelijke en/of uitvoerende partijen en de periode van uitvoering weergegeven. Afhankelijk van de geformuleerde Wmo-beleidsuitgangspunten in relatie tot dit project en de beginsituatie, kan iedere gemeente hierbinnen volgens het cafetariamodel keuzes maken. Fase 1. Informatieronde sportverenigingen organisatie van lokale voorlichtingsbijeenkomsten, met informatiedeel over: de mogelijkheden voor ABC-verenigingen (kansen voor een toekomstbestendige vereniging) informatiedeel over: De Wmo en ontwikkelingen rondom transities, in relatie tot de mogelijkheden van ABC-verenigingen. Fase 2. Inventarisatie kansrijke sportverenigingen uitvoeren QuickScan (digitaal) bij geïnteresseerde verenigingen; individuele en/of groepsgesprekken met geselecteerde sv en (o.a. draagvlak creëren en individuele mogelijkheden/beperkingen vaststellen). Fase 3. Lokale implementatiestrategie/-plan aanstelling van (een) buurt-sportcoach(es) als projectleider/-coördinator en/of als verenigingsmanager; instellen lokale werkgroep; opstellen plan van aanpak (acties/interventies) op basis lokale situatie en mogelijkheden individuele en/of samenwerkende sportverenigingen; mogelijke opties (extern): realiseren van samenwerkingsverbanden tussen sv en onderling (bv gesitueerd op één sportpark) en/of met onderwijsinstellingen en/of gezondheidsinstellingen en/of publiek-private partijen ten behoeve van bijvoorbeeld: - gezamenlijke inkoop van goederen en diensten - gemeenschappelijk en dus efficiënter gebruik van de accommodatie(s) en/of frequenter gebruik, bv. aanbieden van andere activiteiten (bv. kinder- en na-/buitenschoolse opvang) - verbreding en vernieuwing sportaanbod gericht op speciale doelgroepen, zoals senioren-mensen met een beperking-werklozenschooluitvallers etc.; Projectplan Actief Betrokken Club 7

9 in dit verband kan ook worden gedacht aan inzet van een arrangement Sociaal Vitaal gericht op kwetsbare groepen met psychosociale problemen (bv. somberheid, chronische aandoening, overbelasting mantelzorg, eenzaamheid, ongezonde leefstijl, gevoel van onveiligheid etc.). Zie bijlage I. - ontwikkelen en aanbieden van scholingstrajecten (bv. t.b.v. de eigen vrijwilligers) - aanbieden van sport-/beweegarrangementen voor bedrijven - aanstelling van een verenigings-/sportparkmanager(s), bijvoorbeeld (een) buurtsportcoach(es) inzet van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt (bv. stage-/leerwerk-/re-integratieplaatsen) mogelijke opties (intern - randvoorwaardelijk): Inzet van Verenigings Advies (VA) trajecten ter versterking van verenigingsorganisatie, zodat deze in staat is om (op onderdelen) een structurele bijdrage te leveren aan de maatschappelijke doelstellingen zoals verwoord in het plan van aanpak. bespreken/vaststellen definitieve plan uitvoeren 0-meting. Fase 4. Uitvoering plan opzet en start uitvoering nieuwe acties/interventies ondersteuning m.b.t. randvoorwaarden Fase 5. Overdraagbaar plan van aanpak uitvoeren 1-meting verzamelen en bundelen ervaringen, succes en faalfactoren. Schematische weergave. RESULTATEN ACTIVITEITEN PARTIJEN PERIODE Fase 0. voorbereiding traject afstemming taken, acties en verdeling fases 1 t/m 5 SSO Arcon sept. okt. 13 Fase 1. informatieronde sv en voorlichtingsbijeenkomsten gemeente Arcon/SSO nov. 13 febr. 14 Fase 2. inventarisatie kansrijke sv en QuickScan (digitaal) geïnteresseerde verenigingen individuele en/of groepsgesprekken met geselecteerde sv en gemeente/ SSO gemeente (SSO/Arcon) maart juni 14 Projectplan Actief Betrokken Club 8

10 Fase 3. lokale implementatiestrategie/ -plan aanstellen projectleiding (bsc!?) t.b.v. coördinatie/uitvoering instellen werkgroep opstellen plan van aanpak (acties/interventies) op basis lokale situatie en mogelijkheden individuele/ samenwerkende sv en bespreken / vaststellen definitieve plan uitvoeren 0-meting gemeente/ sv en idem werkgroep (SSO/Arcon) idem SSO/Arcon sept. dec. 14 Fase 4. uitvoering plan opzet en start uitvoering nieuwe acties/interventies ondersteuning m.b.t. randvoorwaarden sv en/bsc SSO/Arcon jan. dec. 15 e.v. (of zoveel eerder) Fase 5. Overdraagbaar plan van aanpak uitvoeren 1-meting verzamelen en bundelen ervaringen SSO/Arcon SSO/Arcon sept.-dec. 15 (afronding) 6. Projectorganisatie De volgende gemeenten nemen deel aan het project Actief Betrokken Club : - Gemeente Almelo (aanvrager; penvoerder) - Gemeente Kampen - Gemeente Borne - Gemeente Losser - Gemeente Deventer - Gemeente Oldenzaal - Gemeente Dinkelland - Gemeente Ommen - Gemeente Haaksbergen - Gemeente Raalte - Gemeente Hardenberg - Gemeente Rijssen-Holten - Gemeente Hellendoorn - Gemeente Tubbergen - Gemeente Hengelo - Gemeente Twenterand. Om tot een optimaal resultaat te komen, wordt er per gemeente een lokale werkgroep gevormd en een projectleider/-coördinator aangesteld. De regie voor de uitvoering van de lokale projecten is in handen van de betreffende gemeenten. De advisering en ondersteuning is in handen van Sportservice Overijssel en Arcon, die onderling complementair zijn. Sportservice Overijssel (SSO) verantwoordelijk voor ondersteuning en deskundigheidsbevordering lokale projectleider en werkgroep, opstellen verenigingsscan, inzet VA-trajecten, onderzoek, monitoring en evaluatie. Arcon verantwoordelijk voor kennisoverdracht, beleidsvorming, onderzoek en borging van Wmo en transities. Projectplan Actief Betrokken Club 9

11 7. Monitoring en evaluatie Outputevaluatie Er wordt inzichtelijk gemaakt: - hoe in de deelnemende gemeenten vorm is gegeven aan het project ABC - hoeveel sportverenigingen daarin hebben geparticipeerd (naar aard, omvang, situering etc.) - welke (deel-)trajecten de sportverenigingen hebben uitgevoerd en gericht op welke doelgroep(-en). Procesevaluatie Het project wordt geëvalueerd op de succes- en faalfactoren van het implementatieproces. Realistisch evalueren Ook wordt per gemeente inzichtelijk gemaakt in hoeverre de (sub-)doelstellingen zijn gehaald, door antwoord te geven op de vragen: Wat werkt, voor wie en onder welke omstandigheden? (overdraagbaarheid!?) 8. Communicatie - Kennisdeling Gedurende de projectperiode zal door belanghebbende/belangstellende partijen onder meer via de volgende kanalen/middelen met elkaar worden gecommuniceerd en/of kennis worden gedeeld: - de deelnemende gemeenten delen de voortgang en relevante informatie met elkaar op het digitale kennisplein van SSO - via de (digitale) Nieuwsbrieven van SSO en Arcon - presentatie van de (tussentijdse) resultaten en ervaringen tijdens de eerst volgende Overijsselse Sportontmoeting of op een apart (slot-)symposium - via een samenvattende eindrapportage met voorbeelden en ervaringen (do s en don ts), gericht op zowel beleidsmakers als op uitvoerders. Bijlagen Bijlage I.- Factsheet Project Sociaal Vitaal in Overijssel Projectplan Actief Betrokken Club 10

12 Bijlage I Factsheet Project Sociaal Vitaal in Overijssel (vs SSO). Waarom In Nederland heerst een tweeledig beeld van de senioren binnen onze bevolking. Een groep die een langere en gezondere levensverwachting heeft door onder andere langer door te werken, langer zelfstandig te wonen en meer te bewegen. Daarnaast is er een grote, groeiende groep inactieve ouderen die te kampen heeft met overgewicht, chronische ziekte of eenzaamheid en andere psychosociale problemen. Deze kwetsbare groep wordt steeds groter door de toenemende vergrijzing in ons land. Met het project Sociaal Vitaal worden juist deze kwetsbare, inactieve ouderen bereikt. Door middel van voorlichting, coaching en beweegarrangementen wordt ingezet op gedragsverandering op het gebied van actieve en gezonde leefstijl voor deze doelgroep. Uitgangspunt hierbij is om lichamelijke, sociale en geestelijke gezondheid te optimaliseren, zodat ouderen zo actief mogelijk aan de samenleving kunnen deelnemen en een zo zelfstandig mogelijk leven kunnen leiden. Wat 'Vitaal Sociaal' ondersteunt kwetsbare groepen in het behouden en verbeteren van hun gezondheid en welzijn. De huisarts, of een andere professional met een signalerende functie, verwijst de burger naar een zogenaamd 'Sociaal Vitaal Arrangement. Deze arrangementen bestaan uit interventies die het welbevinden van mensen kunnen verhogen, zoals sport en bewegen (bijv. Bewegen in het Groen, Bewegen met Plezier), creatieve activiteiten, vrijwilligerswerk, of een combinatie hiervan. De interventies worden ingebed in het dagelijks leven, waardoor ze een duurzaam effect kunnen hebben op de kwaliteit van leven. Een gewenst neveneffect is dat de cliënt minder (onnodig) gebruik maken van de gezondheidszorg. Voor wie Het project richt zich op kwetsbare groepen met psychosociale problemen (bijv. somber voelen, problemen met een chronische aandoening, probleem met mantelzorgen, eenzaamheid, ongezonde leefstijl, onveilig voelen, etc). De keuze voor de exacte doelgroep wordt gemaakt op basis van een scan van een wijk/kern. Werkwijze Het project start met het creëren van draagvlak en het uitvoeren van een buurtscan, op basis waarvan de doelgroep en de samenwerkingspartners worden bepaald en het plan van aanpak wordt gemaakt. In de buurtscan worden ook het bestaande aanbod en de behoefte(n) geïnventariseerd, zodat de Sociaal Vitaal arrangementen op maat worden ontwikkeld. Tijdens een informatiebijeenkomst bespreken zorgverleners, sport- en welzijnsmedewerkers aan de hand van casuïstiek samen welke stappen nodig zijn voor doorverwijzing van deelnemers naar de arrangementen. De standaardprocedure wordt afhankelijk van de lokale situatie vormgegeven. De projectperiode is 2 jaar, start in overleg met de gemeente. Taken projectleider: organisatie en uitvoering van het lokale project. Taken gemeente: ondersteunen bij draagvlak creëren en de uitvoering van de buurtscan, koppeling lokale initiatieven, inzet/aanstellen lokale projectleider (Buurtsportcoach). Taken Sportservice Overijssel: ondersteuning en deskundigheidsbevordering lokale projectleider en projectgroep, ondersteuning bij de uitvoering van de buurtscan, productontwikkeling, monitoring en evaluatie. Bijdrage gemeente De belangrijkste kostenpost van Vitaal Sociaal is de lokale projectleider (0,1 fte) per wijk/kern. Overige kostenposten zijn onder andere de buurtscan, ontwikkeling arrangementen, PR en communicatie (waaronder informatiebijeenkomsten), deskundigheidsbevordering, monitoring en evaluatie. De bijdrage van de gemeente bestaat uit het beschikbaar stellen van de 40% cofinanciering voor de projectleider (0,1 fte) en het faciliteren van de overige taken van de gemeente (inzet bestaande uren). Meer informatie: Marieke van Vilsteren T E mvvilsteren@sportserviceoverijssel.nl Cindy Oosterga T E coosterga@sportserviceoverijssel.nl Projectplan Actief Betrokken Club 11