Juridische structuur en OCMW-vereniging

Transcriptie

1 Specifieke vorming Juridische structuur en OCMW-vereniging 24 mei 2016 Pieter Vanderstappen - Emme Vandeginste

2 Agenda Kennismaking en algemene inleiding Zorgvereniging OCMW-vereniging Het begin en het einde Relatie vereniging en OCMW Toezicht De statuten Beleids-en beheerscyclus 2 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

3 Kennismaking en algemene inleiding

4 Het landschap anno 2016 # voorbeelden Titel VIII, hoofdstuk I Bestaande Zorgbedrijven Zorgbedrijf Antwerpen (OCMW): woonzorgcentra en andere zorgdiensten Zorgbedrijf Roeselare (stad en OCMW): woonzorgcentra, kinderopvanginitiatieven, thuiszorgdiensten en dienstencentra Zorgbedrijf Brasschaat: WZC, dagelijkse leiding wordt uitbesteed aan Zorgbedrijf Antwerpen ZB Genk? Zorgbedrijven i.o. Leuven (stad en OCMW) Meetjesland (Evergem, Maldegem, Nevele) Mechelen SKW Kortrijk? OCMW-verenigingen met zorgdiensten o.a. Welzijnsregio Noord Limburg; Welzijnskoepel West-Brabant, Thuiszorg Kempen, KINA p.v., 4 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

5 Gezinszorg Poetsdienst WZC. Globaal beeld Zorgvereniging OCMW Zorgvereniging OCMW-vereniging Overhead Gemeente Externen 5 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

6 Mogelijke definitie zorgvereniging een organisatie waarbinnen verschillende vormen van zorg worden bijeengebracht met de bedoeling integrale zorg aan te bieden. De cliënt moet in de mogelijkheid zijn om de volledige ketting van zorg te doorlopen. 6 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

7 Wat is een OCMW-vereniging? Rechtspersoon die taken uitvoert die door de OCMW-wet aan de OCMW's zijn toevertrouwd Heeft rechtspersoonlijkheid eigen organen en vermogen Beheerd volgens dezelfde regels als OCMW s Openbaarheid van bestuur, beginselen van behoorlijk bestuur, Wetgeving inzake overheidsopdrachten Onderworpen aan dezelfde controle en hetzelfde bestuurlijk toezicht als de OCMW s 7 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

8 4 soorten OCMW-verenigingen Titel VIII, hoofdstuk I (Publiekrechtelijk) Voor alle opdrachten toevertrouwd aan OCMW s Titel VIII, hoofdstuk II (privaatrechtelijk) Enkel voor de exploitatie van een ziekenhuis(activiteit) Titel VIII, hoofdstuk III (privaatrechtelijk) Organiseren van alle mogelijke sociale doeleinden, geen ziekenhuisactiviteiten Titel VIII, hoofdstuk IV (privaatrechtelijk) Een vereniging voor woon- en zorgcentra Wie is de winnaar? 8 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

9 Publiekrechtelijke OCMW-vereniging Titel VIII, hoofdstuk I

10 Publiekrechtelijke OCMW-vereniging Opdrachten: Ter uitvoering van één van de OCMW-opdrachten Voor top -functies Exploitatie van een (deel van een) ziekenhuis Lidmaatschap: Eén OCMW Meerdere OCMW s Met andere openbare besturen en/of rechtspersonen die geen winstoogmerk hebben Vzw s, mutualiteiten, stichtingen 10 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

11 Oprichtingsprocedure (1) Welke administratieve stappen moet het OCMW nemen vóór de oprichting OCMW-vereniging? 1. Opstellen van ontwerpstatuten 2. Opstellen ontwerpen belangrijke documenten en inventaris 3. Onderhandelen met sociale partners (eventueel) 11 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

12 Oprichtingsprocedure (2) (4. Ontwerpbeslissing voorstellen op RMW) 5. Advies vragen aan CBS Termijn: 30 dagen na ontvangst 6. Raadsbesluit OCMW tot oprichting + goedkeuren statuten en bijlagen 7. Bezorgen verzoek tot goedkeuring aan GR Samen met verzoek VL. Regering? Voordeel termijnen starten samen Recentelijk niet goedgekeurd 12 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

13 Oprichtingsprocedure (3) 8. Goedkeuring door de gemeenteraad Termijn: 40 dagen na ontvangst Ook naar Vl.reg. 9. Bezorgen verzoek tot goedkeuring aan VL. Regering 10. Goedkeuring Vlaamse regering Termijn: 100 dagen na ontvangst 11. Authentieke akte 12. Staatsblad VL: goedkeuringsbesluiten OCMW: statuten en bijlagen 13. Nodige OCMW-raadsbesluiten 13 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

14 Duur Wat is de duur van de vereniging? Vrij, maximum 30 jaar Verlengbaar Alle deelgenoten moeten vooraf instemmen Goedkeuring GR / VL. regering 14 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

15 Ontbinding Vrijwillige ontbinding? Als alle deelgenoten daar vooraf mee instemmen AV beslist Goedkeuring nodig Gedwongen ontbinding? Door de Vlaamse Regering als ze: haar maatschappelijke opdracht te buiten gaat; haar maatschappelijke opdracht niet verwezenlijkt, haar wettelijke verplichtingen niet naleeft; haar statuten niet naleeft VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

16 Relatie vereniging/ocmw Tweerichtingsverkeer OCMW Vereniging OCMW-raadsleden in de organen OCMW kiest orgaan dat vereniging opvolgt: HR bepaalt hoe Voorafgaande instemming belangrijke beslissingen Vereniging OCMW Statuten bevatten bepalingen over te bezorgen stukken Evaluatieverslag Beheersovereenkomsten? 16 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

17 Derde partner: de gemeente! T.a.v. het OCMW in de relatie: Voorafgaand advies CBS: Oprichting, toetreding Uittreding, ontbinding Goedkeuringstoezicht door Gemeenteraad Oprichting, toetreding T.a.v. de vereniging in de relatie Goedkeuringstoezicht door Gemeenteraad Belangrijke beslissingen over fundamenten Belangrijke financiële beslissingen 17 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

18 Vierde partner: Toezichthoudende overheid T.a.v. OCMW: Goedkeuringstoezicht: VL. Reg. Oprichtingsbeslissing T.a.v. de vereniging: Goedkeuringstoezicht: VL. Reg. Belangrijke beslissingen over fundamenten Algemeen bestuurlijk toezicht (VL. Reg. + Gouv.) Notulen AV integraal opsturen Notulen RvB op een lijst Wat met beslissingen eventueel directiecomité? 18 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

19 Juridische structuur verder uitgediept OCMW-vereniging is één element Juridische structuur = breder dan alleen de OCMW-vereniging 3 belangrijke instrumenten Statuten van de vereniging Huishoudelijk reglement Overeenkomsten per dienstverlening Vraag: op welk niveau verankeren we onze afspraken? 19 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

20 De statuten Grondregels van de vereniging Niet zoveel decretaal vastgelegd Slechts enkele specifieke bepalingen OCMW-vereniging publiek recht (art OCMW-decreet) Uitgangspunt = verenigingen worden beheerd volgens dezelfde regels als de OCMW s Quid Algemene Vergadering, Raad van Beheer, Maatschappelijk kapitaal? Via expliciete bepalingen kan worden afgeweken van de regels die voor OCMW s gelden 20 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

21 De statuten 3 soorten artikelen: Juridisch-administratieve artikelen vb. boekjaar, Artikelen die de gemaakte afspraken weergeven waarvan we vinden dat ze statutair verankerd moeten worden vb. sperperiode op het uittreden Sleutelartikelen die de structuur van de vereniging bepalen Maatschappelijk doel, maatschappelijk kapitaal, toetreden en uittreden, de organen van de vereniging 21 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

22 Recente beslissingen ABB 22 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

23 Hoe de leidraad lezen? Werkinstrument Niet de waarheid in pacht versies Niet afgetoetst bij ABB Werkwijze Wettelijk kader Vragen Opties Bedenkingen Voorstellen 23 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

24 Verduidelijking termen Deelgenoot: rechtspersoon (zoals OCMW X) die deelneemt aan de vereniging stichtende deelgenoten (oprichters) toegetreden deelgenoten Lid: door deelgenoot verkozen afgevaardigde in Algemene Vergadering Stemgerechtigde /niet-stemgerechtigde Beheerder: door AV verkozen afgevaardigde die zetelt in de Raad van Beheer Stemgerechtigde /niet-stemgerechtigde Voorzitter: zit AV en RvB voor 24 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

25 Wettelijk kader Wat zeker in de statuten moet worden opgenomen (art. 221 OCMW-decreet) benaming, zetel en duur; doel of doeleinden; nauwkeurige aanduiding van deelgenoten, hun inbreng, verbintenissen en bijdragen; voorwaarden tot toe- en uittreden deelgenoten; bevoegdheid van AV, wijze van bijeengeroepen + wijze van kennisgeving besluiten aan leden en derden [ ] 25 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

26 Maatschappelijke zetel: waar vestigen? De statuten vermelden benaming, zetel en duur van de vereniging Welke naam? Waar gaan we onze maatschappelijke zetel vestigen? Belangrijk: cf. RPR, toezicht Mag de zetel naar een andere plaats worden overgebracht? Door wie? AV of RvB? 26 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

27 Voor welke termijn? Duurtijd mag vrij worden bepaald, max. 30 jaar Procedure tot verlenging vastleggen Termijnen Opgelet! Vooraf instemmen Goedkeuringen Te laat = ontbinding 27 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

28 Wat is het maatschappelijk doel? De statuten vermelden het doel waarvoor ze is opgericht Wat is het doel? Specifiek? Breed? Wat zegt het OCMW-decreet? om een van de opdrachten uit te voeren die aan de OCMW s zijn toevertrouwd voor leidinggevende, staf-, expert- en managementfuncties Doel zo breed mogelijk formuleren? Quid ABB? 28 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

29 Wie wordt deelgenoot? De statuten vermelden de nauwkeurige aanduiding van deelgenoten, hun inbreng, verbintenissen en bijdragen Register? Alles inzake toetreding, uittreding en uitsluiting van deelgenoten om te vermijden dat er bij elke toe- of uittreding een statuutwijziging moet gebeuren 29 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

30 Werken we met kapitaal? Maatschappelijk kapitaal = niet verplicht Vereniging heeft wel geld nodig Hoe zien wij dat? Samenwerking van gelijken? MK als financieringsinstrument? Inbreng MK laten afhangen van aantal afgenomen diensten? Meer zitjes/stemmen in de organen? Onderscheid tussen stichtende en later toegetreden deelgenoten? 30 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

31 Wat brengen we in? Hoe gebeurt de storting van kapitaal? Wat bij niet tijdige betaling? Wat gebeurt er met inbreng van (on)roerende goederen, schulden, schuldvorderingen, overeenkomsten,? 31 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

32 Wie is aansprakelijk? Veel onduidelijkheid, weinig in decreet geregeld De vereniging is aansprakelijk voor de fouten die toegeschreven kunnen worden aan haar aangestelden of organen, waardoor haar wil wordt uitgevoerd. Vereniging kan aangesproken worden 32 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

33 Wie is aansprakelijk? Aansprakelijkheid van de deelgenoten? Ten belope van hun inbreng? Aansprakelijkheid van de uittredende deelgenoten voor de schulden van de Vereniging op het moment van uittreding? Aansprakelijkheid van de beheerders (zie verder bij Raad van Beheer) 33 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

34 Toetreden en uittreden Twee niveaus Toetreden en uittreden uit de vereniging Toetreden en uittreden uit een bepaalde vorm van dienstverlening 34 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

35 Wie mag toetreden tot de Vereniging? De statuten vermelden de voorwaarden tot toe- en uittreden van deelgenoten Kunnen er andere dan stichtende deelgenoten toetreden? andere OCMW s? RMW: voorafgaand advies en goedkeuring GR Vereniging: Instemmen Publiekrechtelijke rechtspersonen? Vereniging: Instemmen Privaatrechtelijke rechtspersonen Verenging: Instemmen Vereniging: Goedkeuring beslissing vereniging door GR en + VL.Reg. Wat is de procedure? Wie beslist? Werken met speciale voorwaarden? 35 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

36 Is uittreden van deelgenoten mogelijk? In geval van wijziging van de doeleinden Vereniging, kan elke deelgenoot uittreden RMW: voorafgaand advies Uittreden enkel volgens OCMW-decreet? Of andere mogelijkheden voorzien? Zo ja, onder welke voorwaarden? beslissing tot uittreding ten vroegste X jaar nadat de deelgenoot toegetreden is tot de vereniging als het maatschappelijk kapitaal daardoor niet zakt onder [de X euro] of [het vastgestelde minimum] Opzeggingstermijn? Regeling van de gevolgen tot uittreding 36 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

37 Kan een deelgenoot worden uitgesloten? Wanneer? Vb: Niet nakomen van zijn verbintenissen Procedure? Wie beslist? Hoe? Regeling van de gevolgen 37 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

38 Toetreden / uittreden dienstverlening Regelen we dit in de statuten? Wat is er afgesproken? Opties: iedere deelgenoot kan afname dienst kiezen uittreden is mogelijk moet aansluiten bij elke vorm van dienstverlening terugtrekken uit één bepaalde dienstverlening is niet mogelijk moet minstens die bepaalde dienstverlening afnemen Terugtrekken uit die vorm van dienstverlening is dan niet mogelijk Procedure? 38 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

39 Kunnen nieuwe diensten worden opgericht? Regelen we dit in de statuten? Wat is de afspraak? Vb. alle dienstverlening moet worden afgenomen? Wat zijn de modaliteiten? unaniem of bijzondere meerderheid? Bijdragen? Verdeling financieel resultaat? Diegene die er gebruik van maken? Alle deelgenoten? De regels voor de verdeling van het resultaat per dienst huishoudelijk reglement dienst 39 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

40 De organen van de vereniging Welke organen zijn verplicht? AV en RvB uitsluitend OCMW-raadsleden vertegenwoordigen OCMW Kunnen nog andere organen opgericht worden? Eventueel dagelijks bestuur, directiecomité, Voer voor discussie Zitjes Stemrecht 40 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

41 Wat is de samenstelling AV (1) Wie is deelgenoot? Andere dan OCMW s? Hoeveel leden telt de AV? Vrij te bepalen Vertegenwoordiging OCMW door OCMW-raadsleden Vertegenwoordiging door deskundigen/personeel kan niet Hoe worden leden aangeduid? door OCMW-raad zoals leden Vast Bureau worden verkozen Voorzitter OCMW-raad niet van rechtswege in organen 41 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

42 Wat is samenstelling AV? (2) Hoeveel vertegenwoordigers per deelgenoot? Opties: Eén zitje per deelgenoot Meerdere zitjes per deelgenoot (getrapt systeem) Vb. o.b.v. aantal afgenomen diensten O.b.v. inwonersaantal af te raden Alle leden van de raad van maatschappelijk welzijn werkbaar? 42 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

43 Wat is samenstelling AV (3) Werken met plaatsvervangers? OCMW's kiezen zelf een plaatsvervanger wijze waarop effectief lid verkozen wordt Werken met volmachten effectief lid duidt zelf iemand aan enkel afgevaardigde zelfde OCMW (regelen) Werken met deskundigen? Geen stemrecht, wel raadgevende stem Kunnen altijd uitgenodigd worden (open of besloten) Inschrijven in de statuten? 43 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

44 Wie is voorzitter? Voorzitter zit AV en RvB voor Wie kiest de voorzitter? Werken met ondervoorzitter(s)? Een of meerdere? Bevoegdheidsverdeling? Of werken met vervanger? Betere optie Indien meer dan een rangorde Indien ondervoorzitters eerste in rangorde 44 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

45 Hoeveel stemmen? De statuten vermelden stemmenaantal van elke deelgenoot in de organen Hoeveel stemmen heeft elke deelgenoot? Ieder deelgenoot beschikt over 1 stem Elke afgevaardigde beschikt over 1 stem 1 stem per begonnen schijf van X aantal inwoners 1 stem per afgenomen dienstverlening Aantal stemmen naargelang de diensten die men afneemt Aantal stemmen afhankelijk van inbreng 45 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

46 Wijze bijeenroepen en vergaderen De statuten vermelden wijze bijeenroepen AV + wijze van kennisgeving besluiten ter kennis aan leden en derden Hoe vaak moet de AV samenkomen? Hoe wordt de AV bijeengeroepen? Wie kan de AV bijeenroepen? Geven we deelgenoten de kans punten op de agenda te zetten? Vergadert de AV met gesloten deuren? Cf. ABB 46 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

47 Wat is het quorum? Wanneer kan de AV geldig beraadslagen en beslissen? Indien de meerderheid van de stemgerechtigde leden aanwezig is indien de aanwezige stemgerechtigde leden de meerderheid van het aantal stemmen vertegenwoordigen indien de aanwezige stemgerechtigde leden, de meerderheid van het maatschappelijk kapitaal vertegenwoordigen De besluiten Met volstrekte meerderheid van stemmen? 47 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

48 Notulering De statuten vermelden de wijze waarop de besluiten AV ter kennis worden gebracht van leden en derden Principe OCMW-decreet: volgende vergadering opmerkingen en goedkeuring? --> werkbaar? Of notulering staande de vergadering? Manier om goedkeuring te verkrijgen 48 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

49 Bevoegdheden AV De statuten vermelden de bevoegdheden van de Algemene Vergadering De klassieke bevoegdheden Statuutwijziging Verlenging Ontbinding. Wat nog? Rol van AV en RvB kan variëren? 49 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

50 Samenstelling RvB Hoeveel beheerders? Voorzitter AV=voorzitter RvB? Aantal afgevaardigden per deelgenoot? Kan RvB van enkel OCMW-voorzitters? OCMW-decreet? Kan je vastleggen dat de beheerder lid is van AV? Gaan we deskundigen met raadgevende stem afvaardigen? Elke beheerder laten bijstaan? 50 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

51 Stemrecht De statuten vermelden het stemmenaantal van elke deelgenoot in de bestuurs- en beheersorganen Hoeveel stemmen heeft elke afgevaardigde? Plaatsvervangers? Volmachten? 51 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

52 Wijze van benoeming en afzetting van de beheerders Aanduiden van de beheerders OCMW-decreet Hoe vertalen? Rechtstreeks? Voordracht naar AV? Hoe lang mandaat en hoe afzetten? In welke gevallen? Continuïteit 52 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

53 Vergoeding beheerders Ontvangen de beheerders presentiegeld en een kostenvergoeding? Slecht geregeld Ofwel in statuten regelen, maar kan ook overgelaten worden aan OCMW s 53 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

54 Aansprakelijkheid van de beheerders Moet worden bepaald in de statuten Beheerders gaan geen persoonlijke verplichting aan betreffende de verbintenissen van de vereniging Aansprakelijkheid beperkt tot vervulling opdracht en in beheer bedreven fouten Vereniging en derden kunnen beheerders aanspreken Verzekering? 54 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

55 Wijze van vergaderen, bijeenroepen, beraadslaging en beslissing Zie AV, en kijken waar afwijken aan te raden is: Besloten Notulen goedkeuren Elektronisch vergaderen Regels communicatie met deelgenoten Agenda Notulen 55 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

56 Bevoegdheden RvB De statuten vermelden de bevoegdheid van de RvB Afhankelijk eerder gemaakte keuzes Alle bevoegdheden? Oprichten DC? 56 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

57 BBC Huidige regelgeving Sterk gelijklopend met regels voor gemeente en OCMW Beleidsrapporten Vorm quasi identiek Meerjarenplan: goedkeuring voor eind jaar 1 van legislatuur, minstens 14 dagen op voorhand aan leden van Raad van Beheer bezorgen, aanpassingen Boekhouding identiek 57 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

58 BBC Verschillend t.o.v. gemeente/ocmw: Financieel evenwicht: enkel positief resultaat op kasbasis voor budgetjaar Geen opgelegde uitgavencyclus Geen visum, dubbele handtekening Geen voorlopige kredieten Geen beperking van kredieten Geen interne kredietaanpassingen Budgetwijziging indien niet meer past in meerjarenplan en in gevallen voorzien in beheersovereenkomst 58 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

59 BBC Goedkeuringsprocedure beleidsrapporten Meerjarenplan Raad van Beheer Alle gemeenteraden van deelnemende OCMW s Budget: Raad van Beheer Alle gemeenteraden van deelnemende OCMW s Jaarrekening Raad van Beheer Gemeenteraden kunnen opmerkingen formuleren Gouverneur keurt goed 59 - VVSG - Pieter Vanderstappen / Emme Vandeginste

60 Nog vragen? Nog opmerkingen? Pieter Vanderstappen 02/ Emme Vandeginste T: 02/