Als U zoekt naar een bepaalde naam kijk dan in de aparte index bij het "Verhaal over ijzer, smeden en Duiveland"

Transcriptie

1 Er is een boek, met foto's en kaartjes, "De smeden van Schouwen-Duiveland", maar daarin worden de smeden van Zierikzee niet beschreven. Op de volgende pagina's wordt al de tot nu toe gevonden informatie per plaats gegeven over de smeden van het voormalige eiland, inclusief Zierikzee, vaak met de verantwoording, maar zonder de foto s. Als U zoekt naar een bepaalde naam kijk dan in de aparte index bij het "Verhaal over ijzer, smeden en Duiveland" Wim Kesteloo, Nieuwerkerk, feb Op- en aanmerkingen graag naar wkesteloo apenstaartje zeelandnet.nl Brouwershaven blz. 2 Bruinisse 13 Burgh 29 Dreischor 40 Ellemeet 56 Haamstede 65 Kerkwerve 80 Nieuwerkerke (S) 89 Nieuwerkerk(D) 94 Noordgouwe 123 Noordwelle 132 Oosterland + Sirjansland 139 Ouwerkerk 164 Renesse 175 Scharendijke 184 Serooskerke (S) 192 Zonnemaire 198 Zierikzee 214 1

2 Brouwershaven. Meer info over E Ongeveer waar Noorddijkstraat nr. 24 is Pieter Cornelisz. Banckhouder, mr.smid te Brouwershaven, overl. ca Pieter is gehuwd met Stoffelijntje Marinusdr. Op 23 sep.1687 levert Lambrecht van der Linde aan Pieter Cornelisz. Bankhouder een huis met gevolge in de Noordstraat, gelegen tussen Giljaem de Messenmaker en het slop; tevens de smidswinkel met gevolge daaraan, gereedschap, ijzer, kolen en verder alles wat bij de smidswinkel behoort, voor 550 car. guldens plus 1 ducaat voor de kinderen. In 1691 op de Oude Coornmarkt, betaalt Pieter huisschatting; de Oude Coornmarkt loopt dan van de markt tot het slopje van Bos ; op de hoek van dat slopje is de smederij van Bankhouder. Op 15 nov.1693 is Pieter Banckhouwer, mr.smid, getuige bij de notaris. (4431/121) In 1694 betaalt Pieter Banckhouder s-weduwe 4 schellingen Brouwketel, Backovens en Smitzengeld voor het adres Aan Den Ouden Korenmarkt. Op 1 maart 1695 koopt de wed. van Pieter een huisje in de Nieuwstraat voor (4397) Op 8 april 1695 zal voor de kinderen en erfgenamen van Frans Talis, ter voldoening van een pandbrief van dec. 1686, ten stadhuize worden verkocht: Zeker huijs met zijn gevolge staende en gelegen in de Noordstraat aencomende den insolvente boedel van Pieter Corn. Banckhouder in zijn leven smit alhier, om daar aen en zoo verre het strecken kan te verhalen de inhouden van voornoemde tagbrieffe. (copy) Op 3 nov.1695 huwt Stoffelijntje Marinusdr, de wed. van smid Pieter Bankhouder met smid Cornelis Janse Constant(se) en aangezien er gesproken wordt over een insolvente boedel, zal Stoffelijntje wel niet veel inbrengen in het huwlijk ca.1729 Cornelis Janse Constant(se, geboren ca te Heinkenszand, overleden 10 nov.1729 te Brouwershaven; hij is een zoon van Jan Constant, smid op Heinkenszand, en Blazijntie Corn. Langemaire. Op 26 sep.1695 worden er huwlijksvoorwaarden opgetseld en op 3 nov.1695 huwt Cornelis, als jongeman uit Heinkenszand, met Stoffelijntje Marinusdr, de wed. van Pieter Bankhouder; ze laten 4 kinderen dopen. Zij is op 30 jan.1707 ziek als ze haar testament maakt; ze overlijdt op 15 dec Op 4 dec.1710 hertrouwt Cornelis met Arjaantje Lowijssse Geenisse, waarmee hij 6 kinderen krijgt. Cornelis is naast smid ook schepen, priseermeester (taxateur), weesmeester en diaken, hij wordt in de kerk begaven en er is daar nog een grafsteen van hem. Er zijn testamenten in 1713 en 1724 van Cornelis.(4434) 14 Maart 1697 wordt Cornelis beëedigd als poorter van Brouwershaven. In 1698 moet Cornelis in Brouwershaven 4 schellingen Brouwketel, Backovens en Smitzengeld betalen, wonende aan den Oude Korenmarkt. Over 1703 moet hij ontvangen voor smidswerk, uit de boedel van Jacob Baeijertse. ( ) 8 jan koopt Cornelis van Jan Dubbeldam een boomgaardje aan de zuidoostzijde van de Noordstraat voor (4397) Op 22 dec.1704 heeft meester hoefsmid Cornelis Constantse tegoed voor smidswerk en geleverd ijzer uit een boedel. (4416A) Op 30 jan.1707 maken Cornelis en Stoffelijntje een testament bij notaris Q.v.d.Have, verwijzend naar de huwlijksvoorwaarden en met bepalingen over zilveren beugeltasjes, lepels enz; zij ligt dan ziek te bed.(4431) 2

3 In juli 1707 verkoopt Cornelis voor zichzelf en de mede-erfgenamen aan Hadewijn Arents een huisje op de S.t dijk te Brouwershaven voor In 1712 ontvangt Cornelis uit de boedel van Maetje Raeijers over meesterloon van een paard.(5056) Op 13 apr.1713 ligt Cornelis ziek te bedde, hij is kennelijk bang dat het niet goed gaat, want er wordt een testament opgesteld. Zijn 3 voorkinderen krijgen bijna 10 gemeten land plus een tuintje in de Noordstraat, en zijn huidige vrouw Adriaantje krijgt het huis en de smidse en het huis met tuin in de Nieuwstraat genaamd Het Koolhuis dat voor 200 pond in de boedel wordt gebracht. Zij krijgt ook de debiteuren boek, en dus het geld wat nog geïncasserd moet worden; deze boek moet na het overlijden van Cornelis meteen verzegeld worden.(trompert) Op 13 april 1717 koopt Cornelis van Willem Paulisse een schuur en gevolge aan de Zuiddijk van Brouwershaven, tussen het huis van Corn. van Almenkercke en de schuur van Th. Jacobse voor en 5 silveren ducatons voor de vrouw van de verkoper.(4397) In 1719 betaalt Cornelis belasting aan de gemeente voor een pand in de Nieuwe Straat en voor de Noordstraat. Op 15 dec.1727 gaat Raeyer Janse Oudijk zich in de smitswinkel van Cornelis Constands te buiten aan scheldwoorden ondanks vermaningen van baas en knecht ( dec.1727) Op 27 maart 1730 wordt voor de erfgenamen en nagelaten wezen van Cornelis nog een huisje in de Noordstraat tussen het Begijnhof en Cornelia Looze verkocht voor aan Engel IJserman en Simon Stokke.(raze 4397) Marinus Cornelisse is oudste zoon en erft of krijgt na het overlijden van Cornelis in 1729 mogelijk de smederij toegewezen. Ene Marinus vinden we als gareelmaker, het smidswerk gebeurt wellicht door zijn halfbroer Constant, die in 1742 de smederij overneemt. Zoons: Uit het 1 e huw.: Marinus, geb. 1697, gareelmaker te Brouwershaven. Uit het 2 e huw.: Jan, geb.1711(smid op Burgh, zie aldaar); Cornelis, geb.1714, timmerman op Brouw; Constant, geb.3 mei 1716, smid; Jacobus, geb. 1718, bakker op Brouw; en Loijs geb ca Marinus Cornelisse Constantse, oudste zoon van Cornelis Janse Constant en Stoffelijntje Marinusdr., Marinus is ged. te Brouwershaven op 22 dec.1697; en overl. op 17 aug e huwlijk op 22 apr.1726 met Katharina Maartens (Catrijntje Meertense), ze overlijdt in e huwlijk op 26 juni 1737 met juffrouw Judit Couwenburg, gedoopt 1697, zij overlijdt op 18 mei 1773 en is, net zoals Marinus, in de kerk begraven. Uit beide huwlijken worden twee dochters geboren. Bijz.: Er zijn omstreeks die tijd twee Marinussen, één die smid is: deze Marinus Cornelisse Konstant ( ), en de ander is herbergier: Marinus Janse Konstant ( ; x Janna Stoffelsdr Fonteijn) met een huis en stalling, De Maagd van Mechelen, aan de noordzijde van de Haven Op 29 maart 1728 maken Marinis en Catrijntje een testament; notaris Joh.de Rijke geeft hem dan aan als meester smid te Zierikzee.( ) Op 27 maart 1730 koopt Marinus een hof uit de erfenis van zijn vader aan het einde van de Noordstraat voor ; hij koopt ook een huis en gevolge, zijnde een zwingelkooi in het Begijnhof voor 10 schelling.(4397) Op 28 juli 1730 koopt Marinus 5 gemeten 189 roeden coornland voor van de wed. Dubbeldam, die hij op 23 nov.1731 voor weer verkoopt aan Joh.v.Lymburgh.(4397) Op 24 mei 1737 maken Marinus en Judith Couwenburg een huwelijkscontract; in1738 maakt Marinus een testament.(4434) 22 feb levert Marinus aan zijn halfbroer Constant Cornelisse zeker huijs, smitse en schuur gelegen in de Noord en Nieuwe straat en dat voor een somma van (4398) 3

4 Op 23 juni 1752 koopt ene Marinus Constans van dhr.ajtema een schuur in de Nieuwe Nieuwpoort bij de Schuijthaven voor Op 9 dec.1761 maakt Marinus een testament. Op 23 dec.1771 is er een akte over de nagelaten goederen.(4422) na 1776 Constand Cornelisse Constant, zoon van Cornelis Janse Constant en Arjaantje Lowijs, Gedoopt.: 3 mei 1716 te Brouwershaven. Geh., smid, 23 jaar oud, op 19 aug.1739 te Brouwershaven met Susanna van den Broeke, geb. 12 mei 1715 te Brouwershaven. Totaal ca. 7 kinderen. Bijz. 22 feb koopt Constant Cornelisse van zijn halfbroer Marinus zeker huijs, smitse en schuur gelegen in deze Noord en Nieuwstraat voor (4398) ; hiertoe krijgt hij van Marinus een hypotheek van tegen 3½% rente, die op 18 mei 1764 wordt geroyeerd. (4388) Op 11 apr.1747 levert Cornelis Constant, die optreedt als administrateur van de diaconie van de kerk aan Constant Cornelisse Constant een huis in de Nieuwstraat, zo bekend aan de koper. 24 nov.1763 wordt Konstant Konstant, mr.smit te Brouwershaven voor arbeid en leverantie van ijzer, toegewezen uit de geabandonneerden boedel van schepen Cornelis Jacobse van Brijdorpe en Klaaskinderen; idem uit de geabandoneerden boedel van Tonis Gillisse Tjoeke over werk in 1761 en 1762 (4895) Op 25 sep.1767 tegoed uit geabandoneerde boedel van Stoffel Janse Fonteijne.(4416) 31 juli 1769 als er omstreeks deze tijd ergens anders is ingebroken verklaart Susanne, dat er bij haar in feb.1768 ook is ingebroken: dat zij s morgens, in haar huis staande, over de snitswinkel aan de westzijde van de Oude Korenmarkt, komende aldaar heeft vermist een koperen ketel en een stuk ham (4436) Op 6 maart 1773 koopt Konstant Konstant 5G.262R.land in t Burgbevang van Briedorpe van dominee Hermanus Ferree uit Dreischor voor pond vlaams.(4828) 11 april 1776 maken Constand en Susanna een testament waarbij hun zoon Leendert krijgt de smitswinkel, 2 huizen, alsmede de schuur en de weilanden.(4436) Zoon: Leendert, geb. 6 aug.1752, Na /1814 Leendert Constantse, zoon van Constant Constandse en Susanna v.d.broeke. Gedoopt op 6 aug.1752 te Brouwershaven, overleden aldaar op 1 feb e Huw. smid, 23 jaar oud, op 25 mei 1775 te Brouwershaven met de 16 jarige Judith Gillisdr. Knaauw, geb.12 nov.1758 te Brouwershaven, overl.6 sep.1792 te Brouwershaven, 34 jaar oud. Zij kreeg 12 kinderen. 2 e Huw., smid, op 2 maart 1796 met Cornelia de Blonde, Bijz.: Op 11 april 1775 koopt Leendert voor ; van Hendrik Verkeer een huis in de Noordstraat, belend door: ten zuiden Cent van Akeloo en ten noorden Krabbendijke. Op de lijst dienstpl. 1797, Leendert, smid, op D37 te Brouwershaven. Op 24 maart 1780 verkoopt Leendert een huis met erf aan de oostkant van de Noordstraat, genaamd De Goude Klokke voor 40 ponden vlaams aan Adam Laagendijk.(4404) Op 23 jan.1781 levert Adriaan van den Hamer aan Leendert Constantze voor 7 pond vlaams een pakhuis staande op de Oude Koornmarkt.(4404) In 1782 blijkt dat smidsbaas Leendert nog tegoed heeft voor smidswerk in uit de insolvente boedel van Cornelis van Splunder.(4416) Op 19 dec heeft Leendert nog tegoed voor smidswerk, gedaan voor de op 22 nov.1785 overleden Adriaan Constandze die gehuwd was met Adriaanje Jobs. 4

5 Op 11 sep.1792, na het overlijden van Judik, maakt Leendert een besloten staat en inventaris voor de weeskamer vanwege de 6 nog levende minderjarige kinderen. Het huis en de smidse waardeert hij op , een weiland op , een stukje korenland op , huisraad enz. op , goud en zilver (sieraden) op Er zijn nog een paar kleine zaken, en er is nog te vorderen, na aftrek van alle te betalen zaken, kortom, er is aan baten, een rijke smid dus. In 1794 blijkt dat smidsbaas Leendert nog tegoed heeft voor smidswerk in uit de insolvente boedel van Willem de Jonge.(4416) Als op 21 oct.1796, Willemijntje Cristaleijn, de vrouw van landbouwer Cor.Constandse Constand overlijdt, blijkt dat hij moet betalen aan Leendert voor geleend geld en smidswerk.(4428) Op 5 dec.1797 moet er uit een boedel ontvangen worden.(4428) Op 17 april 1798 levert burger Leendert een huis met erf aan de oostkant van de Oude Korenmarkt met de Nieuwstraat ten noorden, aan Cornelis L. Stoel voor 16 pond. Op dezelfde dag koopt Leendert voor van de stadsbode Pieter van Keulen het erf aan de noordkant van de Noordstraat dat ten oosten en westen van Leendert ligt. (4404) In 1803 en 1804 worden uit de boedel van Mar.Hollander aan Leendert Constandse 2 rekeningen betaald voor smidswerk (zie copie) en ook Matthijs Kopmans eist voor smidswerk in (4428) (WAAR ZIT KOPMANS?) O.a. in 1803, en in 1806, het jaar waarin hij zijn testament maakt en overlijdt, is Leendert één der schepenen. (4423) Cornelia zet de zaak tot 1814 voort met behulp van zoon Marinus terwijl zoon Adriaan voor zichzelf begint in de Poortdijkstraat. Na het overlijden van Marinus gaat de smederij naar Adriaan. In 1812 woont Cornelia op D-77, samen met de 26 jarige zoon Marinus en de 23 jarige dochter Adriana.(bev.reg.) Op 7 feb.1818 verkopen de erven van wijlen Leendert Constandse via een onderhandse akte aan Adriaan Constandse een huis en erve, nr D-77, een werkhuis (smederij?) nr D-78, aan de oostzijde van de Noordstraat groot 3 roeden en 50 ellen, en een pakhuis nr.d-13 aan de noordzijde van de Noordstraat, groot 62 ellen, voor f.1800,- Zonen: Adriaan Leendertse Constandse, geb.6 oct.1777 te Brouwershaven, zie hierna. Marinus Leendertse Constandse, geb.2 dec.1785 te Brouwershaven, zie hierna. mei Marinus Leendertse Constandse, smid, zoon van Leendert Constandse en Judith Knauw. geb. 2 dec.1785, overl. 17 nov te Brouwershaven, 32 jaar oud, burg. staat onbekend. Bijz.: Inwoner van Brouwershaven in 1811, in 1813, ongehuwde hoefsmid. Op 18 mei 1814 wordt door Cornelia, Adriaan, en Susanna Constandse, samen de erven van Leendert Constandse, het huis en smidse in de Noordstraat D-77 en D-78 verkocht aan Marinus voor f.1000,-.(not.j.g.blauw) Waarschijnlijk houdt Marinus een hypotheekschuld aan die erven, want na zijn overlijden wordt op 7 feb.1818 via een onderhandse akte het huis en erf, zijnde een smederij, aan de oostzijde van de Noordstraat groot 3 roeden en 50 ellen, met een pakhuis aan de noordzijde van de Noordstraat, groot 62 ellen, voor f.1800,- verkocht aan Adriaan, de broer van Marinus /1849 Adriaan Leenderts Constandse, zoon van Leendert Constandse en Judith Knauw, geb.8 oct.1777 te Brouwershaven, overl.7 oct.1825 te Brouwershaven, 48 jaar oud. Geh., als hoefsmid met Martina Kelderman, geb.7 sep.1778, overl. 26 jan Zij is na Adriaan s overlijden, een poosje smederin. Adriaan koopt in 1807 de smederij in de Poortdijkstraat van Machiel Constandse; pas in 1818, na het overlijden van zijn broer Marinus koopt hij de smederij Noordstraat 5

6 Op 30 dec.1807 vraagt Adriaan inzage in de besloten inventaris van wijlen Judith Knauw, zijn moeder..(4423) 22 Maart 1808 leent mr. smid Adriaan Constandse Mzn. van schout en secretaris Daniël Hocke oftewel 700 gulden tegen 6%, daaraan verbindende een hypotheek op een pas aan Adriaan geleverd huis en erf staande aan de Oostzijde van de Poortdijkstraat in wijk C nr.103; alsmede een smitswinkel, deszelfs gereedschappen, voorders gemaakt en ongemaakt ijzer, koolen, alle zijns Meubilaire Goederen en alle zijne in te manen Actiën en Crediten en Eijndelijk alle Erfenissen en besterfenissen welke den comparant in tijd en wijlen zullen aankomen.(4391 nr.40) In 1808 staat Adriaan als smidsbaas op de lijst voor patenten belasting. In 1812 wonen de 36 jarige Adriaan en de 33 jarige Lijntje met Leendert en Pieter (waarvan geen leeftijd is vermeld) op nummer C-103.(bev.reg.) Op 6 feb.1818 verkopen de erven van wijlen Leendert Constandse (na het overlijden van Marinus) via een onderhandse akte aan Adriaan Constandse een huis en erve, zijnde een smederij, aan de oostzijde van de Noordstraat groot 3 roeden en 50 ellen, en een pakhuis aan de noordkant van de Noordstraat, 62 ellen, voor f.1800,- In 1820 heeft Adriaan van zijn voorganger Marinus Constandse overgenomen: Het huis D-77, het werkhuis D-78, pakhuis D-13, en een huisje A-13c Er is in 1819 ook nog een huis in de Poortdijkstraat C-103 dat naar kad.nr.158 (Ant.Hagensteijn) gaat, en huis D-18 dat naar kad.nr.153 (Gerrit de Vos) gaat. Op 4 oct.1825, 3 dagen voor zijn overlijden, maakt Adriaan zijn testament bij notaris v.d.halen. Op 1 juni 1831 leent de weduwe, smederes Martina Kelderman, van koopman Roeland van Nieuwenhuijse f.800,- tegen 5% met als onderpand de helft van een weiland onder Breidorpe en de helft van het huis en smederij aan de Oostzijde van de Noordstraat nr.77 en 78 sectie C-29 groot 320 m2, en op het pakhuis aan de westzijde van de Noordstraat nr.d-13, sectie C-190, groot 72 m2. (not. D.Uijtenhooven) Op 22 feb.1833 staat de volgende advertentie in de Zierikzeesche Nieuwsbode: Openbare verkoping in het logement Het Nieuwe Koffiehuis voor de weduwe en kinderen van wijlen Adriaan Constandse. Huis, smidse en pakhuis wijk D nr.77 en 78 ; plus een weiland te Brijdorpe. Deze verkoop gaat niet door, want zoon Leendert koopt in 1849 van de andere erfgenamen. In 1845 verkoopt smidsknecht Jan Constandse met zijn moeder Marina een paar stukjes land aan Leendert.(v.Halen) Zoons: Leendert, geb.7 feb 1810, opvolger. Jan Constandse Azn, smid, zoon van Adriaan Constandse en Martina Kelderman, geb.17 nov.1817 of 28 nov.1818 te Brouwershaven, overl.26 jan Geh. op 30 sep.1847 te Duivendijke met de 23 jarige Jacoba van der Schelde, geb.6 aug.1823 te Ellemeet, overl.17 apr.1869 te Brouwershaven, 45 jaar oud. In 1842 is Jan, 25 jaar oud, zonder beroep, bij zijn broer Leendert in huis (daar zit ook moeder Marina) Bijz.: Jan komt in dec.1851 vanuit Duivendijke naar Brouwershaven. Jan werkt waarschijnlijk bij zijn broer Leendert en later bij Machiel. In de periode 1850/1860 wonen ze op Nieuwstad D-46, wordt D-45, dan D-43. Zonen: Adriaan, geb op Duivendijke, hij wordt metselaar en gaat 1872 naar St.Maartensdijk, Constand, geb op Brouw., smid, gaat in 1872 naar Tholen, en Leendert, geb gaat in 1888 naar Middelharnis. Bijna dezelfde namen als de zoons van zijn broer Leendert! Op 2 juni 1882 is er een verkoop van beesten met wat gemaakt ijzerwerk voor J.Constandse. 6

7 Op 18 aug.1882 kondigt not.v.d.bent een verkoping aan voor de erven van wijlen J.Constandse (en Jac. v.d Schelde)van een woonhuis mer erf, sectie C-508 groot 230 m2 met wat meubilair.(n.b. en kad. 408) Na het overlijden van Jan komt smid Johannes Constandse, geb.10 nov.1860 als zoon van Machiel Constandse en Dana Hocke, hier wonen, hij is getrouwd met Aagtje van Beveren, ze krijgen een zoon, de op 20 oct.1890 geboren Machiel Johannes; ze wonen Noordstraat D-32, dan D-43.(zie Noordstr.8) sep jan Leendert Adriaanse Constandse, (1809-overl. in Amerika) Geh. op 27 aug.1834 te Brouwershaven met de 23 jarige dienstmeid Helena Bouman, geb. 28 feb.1811 te Renesse, overl. in Amerika Bijz., Jonge kinderen overl. 1842, 49 en 52 te Brouwershaven. In de per.1838//55 op D-77. In de per. 1843/48 zit zijn moeder Martina ook op D-77. Op 18 sep koopt Leendert van zijn broers Jan, smid op Brouwershaven; en Constand, timmerman in Rotterdam, en van hun zuster Maria: 3/4 e gedeelte van het huis, erf, smederij en pakhuis (zoals beschreven op 20 jan.1855) plus een weiland van 2 bunder 55 roeden in Duivendijke, voor f.1200,- ; het resterende 1/4 e gedeelte komt hem toe als mede-erfgenaam van zijn ouders.(not.v.halen) Op 5 oct.1854 leent Leendert f.900,- van Daniel Beije uit Zierikzee.(not.Ermerius) Op 20 jan.1855 verkoopt Leendert, smid te Brouwershaven voor f.1800,- aan zijn verre neef Machiel Constandse thans te Brouwershaven, eerder wonende op Zonnemaire, een huis en erve, zijnde een smederij, C-505 (was C-29) aan de oostzijde van de Noordstraat (nr.77), groot 350 m2, en een pakhuis aan de noordzijde van de Noordstraat, C-452 (was C-190), groot 62 m2. Leendert emigreert 11 april 1855 met zijn vrouw en één kind naar Amerika. Zonen: Adriaan, geb. 19 feb.1835 te Brouwershaven. Constand Leendert, 13 maart Cornelis, 16 oct.1843; Leendert, 29 dec.1850 Kadaster: k-34, dan k-359, dan k-434, (en dat is Machiel Constandse met Kommertje Gast) Machiel Constandse Joh.Mach.zn.smid, zoon van veldwachter/gemeentebode Johannis Machielz. Constandse en Tannetje van der Bijl, geb. 7 nov.1812 te Brouwershaven, overl. 7 mei 1885 te Brouwershaven, 72 jaar oud. Geh., op 19 dec.1838 te Brouwershaven met Kommertje Gast, geb.13 aug.1814 te Brouwershaven, overl. 9 jan.1894 te Maassluis, 79 jaar oud, ze wonen later Haven A-27; bij haar overlijden aan de haven op A-59. Bijz.: In 1838 woont Machiel op D-60 bij Jan Constandse om het smidsvak te leren, na zijn huwlijk woont hij op D-82 bij Adriaan de Rooij; ze wonen ook nog op D-49. Kadaster nr.434: 1/: C-505, huis en erf in de Nordstraat op 350 m2; er wordt ca.1874 verkocht, gaat een stukje naar k745 en 746, het restant naar k434/3 2/: C-452, een pakhuis van 62 m2 wordt ca verkocht naar k511/2. 3/: C-505 wordt C-1080, een huis met erf op 212 m2, wordt ca.1892 verkocht naar k /: C-155, een huis met erf op 152 m2, komt van k844, wordt ca verkocht naar k 966?. ( in 1885 is het totaal 364 m2, en in 1892 is het 212 m2) Op 1 sep vertrekken naar Zonnemaire, waar ze tot 1854 een eigen smederij hebben; 7

8 Op 15 sep.1854 wordt Machiel ingeschreven op Brouwershaven. Op 20 jan.1855 zijn ze terug in Brouwershaven en neemt Machiel de smederij over van zijn verre neef Leendert Constandse aan de Noordstraat in Brouwershaven.(Ermerins) Het is dan een huis en erf sectie C-505 van 3 roeden en 50 ellen en een pakhuis C-452 van 62 ellen. Het pakhuis wordt verkocht aan Corn. van t Hof die er een huis bouwt; Op 7 dec.1859 maken Machiel en Kommertje een testament bij not. Ermerins. Op 9 sep.1865 verkoopt Machiel een huis in de Noordstraat, nr.c-191 voor f.600,- aan Stoffel van der Velde (Ermerins) Op 11 dec.1869 koopt smid Machiel Constandse J.M.zn. voor f.1600,- een huis met schuur, erf en tuin, D-92, 93 en 94 te Nieuwerkerke bij Kerkwerve van timmerman Pieter van der Werve. (v.d.bent) Op 19 nov verkoopt Machiel op Nieuwerkerke.een paar koeien een os en wat huisraad voor f.519,65. In het voorjaar van 1871 worden een paar osjes en hout verkocht. En op 27 juli 1871 volgt nog een verkoping van dergelijke zaken. (vdbent) Op 11 mei 1875 leent Machiel Constandse Jan Machielszoon, smid, f.400,- van metselaar Marinus Slager met als zekerheid een woonhuis en erf, sectie C-449, groot 69 m2 bekend als Tuin.(vdBent) Op 13 oct.1884 krijgen Machiel, zonder beroep, en zijn vrouw ieder 1/4 e deel uit de nalatenschap van hun dochter Tannetje, de weduwe van Hendrik Schikker, (vdbent) Op 1 jan.1890 vraagt J.Constandse een smidsknecht. (Johannes?) Op 27 maart 1890 verkoopt Joh.Constandse ijzeren hekken en bascule. Op 12 juli 1892 koopt Joh. Corn. Constandse van zijn moeder, broers en zusters het 7/8 ste gedeelte van een huis, smidse en erf te aan de Noordstraat te Brouwershaven, C-1080, groot 212 ca. voor f.700,-; door vererving bezit hij al 1/8 ste. Johannes neemt hierop een hypotheek van f.500,- bij Joh. Hollander.(v.d.Bent) Op 2 mei 1894 stelt notaris van Nouhuis vast dat de erfenis f.2855,20 groot is. Het huis en de smederij staat een poosje op naam van de wed.kommertje Gast, er wordt iets van verkocht, het wordt ca.1875 Noorddijk D-45/46, een huis met erf sectie C-1080, groot 212 m2. Zoon: Johannes Cornelis, geb. 2 mei 1849 te Zonnemaire, zie hierna dec.1897 Johannes Cornelis Constandse, zoon van smid Machiel Constandse en Kommertje Gast Geb. 2 mei 1849 te Zonnemaire, overl. 8 jan.1934 te Brouwershaven, 84 jaar oud. Geh., smid, 29 jaar oud, op 8 nov.1878 te Brouwershaven met de 24 jarige schippersdochter Esther de Korte, geb.19 juni 1854 te Brouwershaven, overl.aldaar op 11 feb.1912, 57 jaar. Bijz.: Woont in de per.1925/39 op Noordstraat D-30, later Haven D-18. Kadaster nr. 979: sectie C-1080, huis en erf op 212 m2; ca sloop en herbouw. Op 18 sep.1854 wordt de 5 jaar oude Johannes op Brouwershaven ingeschreven op de Noordstraat 50, komende van Zonnemaire. 13 jan.1880 in de Nieuwsbode: Mr.Smid J.C.Constandse vraagt een hoef-en smidsknecht, op 8 maart 1881 vraagt hij een ongehuwde smidsknecht en op 23 feb.1892 een smidsknecht die een paard kan beslaan. Op 12 juli 1892 koopt Joh. Corn. Constandse het 7/8 ste gedeelte van een huis, smidse en erf aan de Noordstraat te Brouwershaven, C-1080, groot 212 ca. voor f.700,-; door vererving bezat hij al 1/8 ste. Johannes neemt hierop een hypotheek van f.500,- bij Joh. Hollander.(not. v.d.bent) Op 1 jan.1895 wenst mr.smid Joh Constandse gelukkig nieuwjaar. Zonen: Jacob Cornelis, geb 30 juni 1881, zie hierna. Machiel, die naar Amerika gaat als timmerman. 8

9 ca 1945 Jacob Cornelis Constandse, zoon van Joh. Corn. Constandse en Esther de Korte, geb. 30 juni 1881 te Brouwershaven, overl.5 nov.1970 te Brouwershaven, 89 jaar oud. NH Gehuwd, smid, 33 jaar oud, op 23 juli 1914 te Zonnemaire met de 28 jarige zus van smid Piet Verhulst uit Zonnemaire Adriana Pieternella Verhulst, geb.9 oct.1885 te Zonnemaire, overl.30 nov.1973 te Brouwershaven, 88 jaar oud. Per.1925/39 Heereweg C-64>Noordstraat D-50. Bijz.: Op 22 aug.1903 zet Jacob Constandse, smid te Brouwershaven, een advertentie waarin hij wanmolens en ploegen aanbiedt, met gratis inlichtingen! Hij biedt ook fietsen en een veewagen aan. In 1908 adverteert J.C.Constandse, smid te Brouwershaven met draai-en zethekken, zig-zag eggen, een tweepaards treemolen en een rechtstro-dorstafel. Jacob wordt ook eigenaar van het ernaast gelegen pand, een huis, schuur en erf, sectie C-2106 groot 438 m2 (was sectie C-1852 van winkelier den Boer, en daarvoor een schuur op sectie C- 1282; later wordt het een zomerwoning) Zonen: Johannes Cornelis, geb. 9 aug.1915; Pieter geb.8 nov.1932 en Machiel, geb.14 sep ca Aan het eind van de oorlog gaat de zaak verder met de zonen Pieter en Machiel onder de naam: fa. Jac. Constandse en Zn., het is dan nog sectie C-1853, een huis met werkplaats en erf groot 255 m2. Later wordt de naam: Gebr.Constandse. Na de ramp wordt er gesloopt, het wordt nu alleen werkplaats. Pieter Constandse, zoon van Jacob Constandse en Adriana P.J.Verhulst Geb.11 jan.1918 te Brouwershaven, overl. 26 sep Geh., als smid, met Wilhelmina Catharina Smalheer, geb.8 nov Zonen: Jacob Pieter, geb. 5 apr.1968, en Jan, geb. 8 feb Piet werkte samen met zijn broer: Machiel Constandse, zoon van Jacob Constandse en Adriana P.J.Verhulst Geb. 14 sep.1922 te Brouwershaven, overl. Geh., smid, op met Pieternella Dorst, uit Tholen, geb. Bijz.: Kort na de oorlog, 30 juni 1945 zet vader Jacob Constandse een advertentie in de Vrije Stemmen, de vervanger van de Zierikzeesche Nieuwsbode (die tijdelijk gesloten was wegens pro-duitse ideeën gedurende de oorlog): Wie kan inlichtingen verschaffen over mijn zoon Machiel Constandse, geb. 4 sep.1922, gewerkt hebbende voor de Browersche Gutsverwaltung Burghof Bell (Krs.Maijen), Dld.. Op 1 jan veranderd het nummer D-50/51 van de smederij in Noorddijkstraat 24; de woning D52 wordt Noorddijkstraat 26. Zoon: Jacob, geb. 7 mei 1957 te Brouwershaven, huwt Gerdi Thiery uit Nieuwerkerk, wordt vrachtwagenchaufeur. In oct houdt Pieter er, als laatste smid Constandse, mee op. Zijn broer Johan koopt het pand, dat daarna als stalling gebruikt wordt. De oude smederij is later gekocht door mevr. M.Bakker-Midivane, die er een kinderopvang, VVVkantoor en/of museum van wilde maken; nu is het van dhr.w.de Jong. 9

10 Brouwershaven, meer info over G, na ca.1818 Ongeveer waar Noorddijkstraat nr. 8 is. ca Jan Machielz. Costandse, zoon van Machiel Konstans (smid in de Poortdijkstraat) en Ariaantje de Oude. Jan is geboren op 1 dec.1783 te Brouwershaven, overl. 1 oct Geh., hoefsmid, 35 jr. oud, op 7 aug.1818 te Brouwershaven met de 27 jarige Levina Koreman, gedoopt 24 apr.1791 te Zonnemaire, overl. 26 nov.1858 te Brouwershaven. Bijz.: Jan komt maart 1816 uit Zonnemaire. In 1818 sectie C-179; huisnr. 69 en D-70. In 1822 is door ernstige branden en ziekten is het inwonertal van Brouwershaven gezakt tot rond de 320. Op 11 feb.1829 maken de ijzersmid Jan en Levina hun testament bij not.v.halen. In 1833 is Jan eigenaar van een huis en erf groot 123 m2 op sectie C179 (bel. f.63,-), en een pakhuis van 71 m2 op sectie C186 (bel. f.8.38) In 1838 wonen ze op D-69. Hun neef Machiel Constandse Joh.zn, geb.7 dec.1812, de zoon van veldwachter Johannes, (die in 1833 een paar huizen verderop aan de andere kant van de straat woont), woont in 1838 bij hen in om het vak te leren. Machiel wordt smid op Zonnemaire van 1840 tot 1854 en neemt in 1855 de smederij van Leendert Constandse, nu Noordstr 22, over. ( ) Kadaster nr 35 geeft aan dat het pakhuis een nieuw nummer krijgt,c-129 wordt C-447, en dat er een tuin bijkomt C-449 groot 69 m2. en een huis met erf sectie C-191 groot 170 m2. Op 12 juni 1855 verkoopt koopman Jan Machiel Constandse voor f.2245,- aan zijn zoon hoefsmid Machiel Constandse Janszoon: ( zie ook kadaster nr. 443) 1 e : Een huis met erf, sectie C-191 groot 170 m2, (nu Noordstraat 15) zoals door Jan op 10 dec.1851 verkregen met een onderhandse akte; waarschijnlijk gaat Machiel daar wonen. 2 e : Een huis met erf sectie C-179, groot 173 m2; met een tuin, sectie C-449, groot 69 m2; verkregen met een onderhandse akte die op 2 nov.1818 geregistreerd is. 3 e : Een pakhuis met erf, sectie C-447, groot 68 m2; onderhands verkregen 4 juli Smidsknecht Marinus Dijkgraaf uit Brouwershaven is één der getuigen. Zoon en enig kind: Machiel Jan, geb. 22 dec.1822, zie hierna. ca ca.1889 Machiel Jansz. Constandse, hoefsmid, zoon van smid Jan Machielz. Constandse en Levina Koreman, Machiel is geb. 22 dec.1822 te Brouwershaven en overleden aldaar op 4 juli 1889, 66 jaar oud. Hij trouwt op 4 juli 1845 te Brouwershaven met de 20 jarige particuliere Dana Hocke, geb. 6 juni 1825 te Brouwershaven, overleden aldaar op 10 juli 1903, 78 jaar oud. Zij komt uit een gegoede landbouwersfamilie, wonende op Mon Genie, die niet blij is dat Dana met een smid moet gaan trouwen! Dana is een lastige, bedillerige vrouw, die het later ook haar zoon Johannes knap moeilijk maakt als hij de smederij voortzet. Machiel woont na zijn huwlijk eerst bij zijn ouders, in de per.1850/1860 op D-32. Op 14 juli 1859 lenen Machiel en Dana f.2100,- van Willem Hocke, met als onderpand een huis, erf en pakhuis, nr. 71 en 72 op sectie C-180, groot 1238 m2, dat hij op 26 maart 1855 met een onfderhandse akte heeft verkregen; en op 2 huizen, een pakhuis en erf, sectie C-190, groot 170 m2 en sectie C-179, groot 123 m2; sectie 447, groot68 m2 en 449 een tuin van 69 m2. (CvdLdC) Maart en aug.1860 wordt door M.Constandse J.M.zn. een smidsknecht gevraagd. 10

11 Op 4 oct.1861 verkoopt Machiel Constandse, smid op Brouwershaven voor f.1260,- land aan Willem Hocke, dat zijn vrouw Dana eerder voor 1/4 e heeft geërfd, (not.c.v.d.lek de Clercq) Op 1 mei 1868 leent Machiel Constandse Janzn, hoefsmid, van Frans Jan Hallingse f.600,- op het op 16 maart 1855 met een onderhandse akte verkregen huis en erf op de Oude Korenmarkt, D-33, sectie C-180, zonder het pakhuis. Op 22 juni 1870 maken Machiel en Dana een nieuw testament op langstlevende.(vdbent) In 1872 en 1877 wordt een 2 e knecht gevraagd. Op 30 sep.1873 adverteert M.Constandse, mr.smid te Brouwershaven met ploegen, kachels, dakgoten enz.; en hij vraagt ten spoedigste een smidsknecht. Op 20 apr.1874 leent Machiel f.2500,- van Frans Jan Hallingse. Onderpand is een 1 e hyp.op huis en erf C-179, groot 183 m2 en op een pakhuis C-447, groot 88 m2 die hij in 1855 heeft gekocht en nog op een tuin in Kerkwerve; verder nog een 2 e hyp. op het huis, pakhuis en erf C-180, groot 138 m2. (vdbent) Op 6 aug.1881 adverteert mr.smid M.Constandse als agent voor landbouwwerktuigen. 18 Nov.1886 biedt mr.smid M.Constandse JM.zn een winkelinventaris aan met kasten, meelbakken, toonbanken enz.;hij heeft ook 2 achterassen te koop met veren voor een ezel-of hittenkar. Op 1 jan.1889 staat de laatste nieuwjaarswens van mr.smid Machiel Constandse te Brouwershaven in de Nieuwsbode; hij overlijdt op 4 juli van dat jaar. Zonen: Jan, geb. 22 nov. 1845, winkelier-smid-koopman, huwt Toontje van den Bout, later zit hij in Het Huis van Nassau in Zierikzee. Adrianus, geb. 4 mei 1848, winkelier, huwt in 1874 met Neeltje Braam. Eerst smid-winkelier, later hotelhouder, zie Baanslop. Willem, geb. 30 mei 1857, smid, in 1875 in Hooge Zwaluwe, in 1878 in Beets. Johannes, geb.10 nov.1860, neemt de smederij over. Jacob, geb. 4 dec.1865, later machinist bij de marine Johannes Constandse, geb. 10 nov.1860 te Brouwershaven, huwt 24 jr. op 8 mei 1885 te Brouwershaven met schippersdochter Aagtje van Beveren, geb. 4 feb.1864 te Brouwershaven. Johannes komt 13 dec.1879 uit Scherpenisse en zijn huisnummer in Brouwershaven is eerst D-32, dan D-43. Hij zet de smederij van zijn vader voort, maar moeder Dana, die boven de zaak woont, bemoeit zich erg veel met de zaak en maakt hem het leven niet gemakkelijk. Op 19 aug.1890 staat er in die krant ten verzoeke van J.Constandse een advertentie : Verkoop van een compleeten smederij-inventaris: 2 blaasbalgen, 2 aambeelden, 2 bankschroeven, snij-ijzers enz. enz.; plus een kruidenierswinkel-inventaris, plus meubelen en andere roerende goederen. In 1892 biedt hij een strosnijder aan, in 1894 heeft Johannes (dam)hekken te koop, en in dat jaar vraagt hij ook een knecht. Johannes vertrekt in 1896 naar Ridderkerk, later Slikkerveer, en wordt magazijnmeester bij de firma de Vries Robbé. De zaak wordt verkocht aan: Pieter Provoost, smid, zoon van huurkoetsier Pieter Provoost en Maatje Louws, geb. 4 juni 1858 te Domburg, overl. 19 mei 1941 te Brouwershaven, 82 jaar oud. 1e Huw., smidsknecht, 27 jr.oud, op 1 mei 1885 te Domburg met de 28 jarige dienstbode Maria van Luijck, geb. ca 1857 te Wolfersdijk, overl. 3 mei 1912 te Brouwershaven, 55 jaar oud. 2e Huw., smid, 55 jaar oud, op 16 oct.1913 te Brouwershaven met de 53 jarige wed. van Marinus Zweedijk, Elizabeth de Puijt, geb. ca 1860 te Wolphaartsdijk, overl.1 juni 1930 te Brouwershaven, 70 jaar oud. 11

12 Bijz: In mei 1895 komt hij van Kortgene naar Zonnemaire en werkt als smidsknecht bij Piet Kesteloo tot hij in sep 1896 vertrekt naar Brouwershaven. Op 1 jan neemt P.Provoost de smederij over van Joh.Constandse Mzn en zijn moeder. (Z.N.) Vooral het werk voor de Rijksbetonning hoopt hij voort te zetten! Op 8 aug.1901 leent Pieter Provoost, smid te Brouwershaven, f.1300,- van hotelhouder Jacobus Scheele uit Domburg; onderpand is een 1 e hyp. op een huis en erf C-553 te Brouwershaven groot 150 m2.(not.nouhuis) Op 12 mei 1903 adverteert Piet met hekwerken en peeverplanters. Huis en erf op sectie C-1373, groot 215 m2 wordt 1935 verkocht naar kad.nr. 1686/5. Pakhuis-garage met erf C-447 en tuin C-448, resp. 68 en 48 m2 en komende van kadastraal nr.443/4 en 1047/3 worden samengevoegd? en verkocht naar kadastraal nr. 1636/1 In 1930 wordt het dak van huis en smederij Nr. D-43, sctie C-1044 vernieuwd. (Br.524) Zonen: Marinus Provoost, geboren op 23 juli 1888 te Kortgene. Pieter Willem Provoost, smid, geb. ca 1898, overlijdt, ongehuwd, op 2 nov.1930, 32 jaar oud, Marinus Provoost, smid, geboren op 23 juli 1888 te Kortgene, overleden op 17 maart 1965 te Zierikzee op 76-jarige leeftijd, zoon van Pieter Provoost en Maria van Luijck. Geh. op 14 nov.1912 te Brouwershaven Jannetje Pieternella Krijger, de dochter van Pieter Krijger en Pieternella Gast, geboren 3 feb.1890 te Brouwershaven, overleden 31 oct.1980 te Middelharnis. Hierna nog de fam. van Ham die meer de loodgieterskant opgaan tot ze in 1967 failliet gaan. Nu, in 2009 is het een zaak in electrische artikelen van Rien van t Hof. 12

13 Aantekeningen diverse smeden op Brouwershaven. Behalve de hiervoor genoemde smeden zijn er in de 16 e en 17 e eeuw nog verschillende personen gevonden met smit achter hun naam, sommigen zijn misschien smid of smidsknecht, anderen stammen misschien van een smid af en gebruiken het als achternaam en hebben nu niets meer met het vak te maken. Van andere smeden is of nog te weinig gevonden om ze een plaats te geven op Brouwershaven, ze kunnen soms zelfs op een andere plaats zitten, of het zijn smidsknechts: Cornelis Bastiaens smit, Henrick Bastiaens smidt, gehuwd met Catharina Jacobsze. Op 24 feb levert Cornelis Cornelisse een huis aan Henrick Bastiaensz smidt. (4392) Jacob Claess, smid uit Brouwershaven, wordt 30 april 1593 ingeschreven als poorter te Veere. (poorterboek Veere) Joost Cornelisz smidt, Op 29 dec.1585 wordt Joost Cornelisz. genoemd als man van Griete Mertens en als voogd voor de wezen van de overleden Jacob Maertens backker.(4425) Michiel Jans Faro, smid van Brouwershaven, huwt Sara Seloivre, geb.te Breskens; hij gaat naar Groede. 17 e eeuw.(sietske Hoogerhuis) Cornelis Henricks, smit, moet in juli ontvangen uit de boedel van Jacob Jacobse.(4426b) Zie ook A. Bartel Jansse, smidt. Op 22 dec.1638 komt hij voor de weeskamer, zijn vrouw Neeltje Lijerens is overleden.(4420) Jacob Janse smit, Stoffel Janse smit, Jan Stocke, smid op Brouwershaven 1640 Na Cor Zoeter, werkt lang als smidsknecht bij Provoost; later wordt hij machinist op het stoomgemaal bij Ouwerkerk. Cor verongelukt doordat zijn draaibank kantelt. 13

14 Bruinisse 1, Korte Ring vóór ca.1672 Jan Flipse Straven, geh.met Neeltje Samuels. Op 22 oct.1657 belooft Leendert Hubrecht Keutte om voor zijn zoon Cornelis te betalen aan Jan Philipse Smith over arbeidsloon.( ) In 1658 schrijft de Ambachtsheer: Anno 1658 is bij(door) mij den rinck van t kerckhof, beginnende van de smidse, aangelegt. Dan is er dus in ieder geval een smederij. Op 5 mei 1659 verkoopt Mr.Anth. de Jonge voor de griffie van de Heeren van Zeeland aan Jan Philipse een dubbel erf waar zijn huis en het huis van Corn.Gillisse op staan voor Een dag later verklaart Jan Philipse Straeven, smid op Bruinisse, dat hij 1000 car. guldens schuldig is aan Stoffel en Joos Rochusse, timmerlieden en metselaars voor het bouwen van een nieuw huis waar Jan tegenwoordig woont, staande op nieuw opgevulde erf van het kerkhof. Hij verklaart tevreden te zijn met het geleverde werk. Hij betaalt direct, in mei en daarna elk jaar in mei 100 car. guldens. Hij verbindt daaraan het huis en zijn persoon. (4474) Op 14 april 1664 wordt Jan gekozen als diaken, 6 dagen later volgt de bevestiging. ca Roogier Bastiaense, geh. met de wed. van Jan Flipse Straven. 4 juni 1672 testament van Rochus Bastiaense, smid te Bruinisse en Neeltje Samuels.( ) Op 9 nov.1681 eist Rochus Bastiaense, smid, uit de boedel van Willem Bastiaanse Verbiest betaling van voor geleverd ijzerwerk en arbeid.(4470/115) Op 11 feb.1683 moet er uit de boedel van Adr. Mar. Hollander betaald worden aan Rochus. (4470) ca.1700 Adrijaen Janse van Straven, gehuwd met Adriaencken Leenders Hoogwerf. Op 24 sep.1685 zijn er condities en voorwaarden waarop Roogier Bastiaense, als in huwlijk hebbende de weduwe van Jan Flipse Straven, de welcke bekende verkocht te hebben aan zijn stiefzoon Adriaen Janse van Straven, die insgeleijck bekent gekocht te hebben, seker huijs, timmeragij (opstal) van de smitswinckel, schuur en erve, staande en gelegen aan de westrinck van de kerk voor 100 pond de hoop, alles te betalen contant op de leverantie. Bij de overdracht staat: aan de oostzijde van de rinck. (4476) Op 6 juli 1697 compareerde voor de schepenen van Bruinisse Adrijaen Janse van Straven, "grofsmith alhier, ende sijne huijsvrouw Adriaencken Leenders Hoogwerf, seijnde met haar huijsgesien vroegh te bedde gegaan, als daar 's naghts tusschen 10 en 11 ure is aan haere deure comen cloppen den persoon van Cornelis Marinisse Vlohil". Hij werd binnengelaten en verzocht het licht aan te steken om zijn tabak op te steken. De smid en zijn vrouw gingen weer naar bed, maar Flohil begon te schelden:"gij duivelsen hondvolk, wat hebije loope praten dae ghij mijn saat will doen op 't lande arresteren, enz. Daarna schoot Flohil naar de bedstede, zwaaiende met zijn mes zodat de smid "genootsacke was in de kribbe te staen en met de gordijnroede 't grieven af te weeren, sulck dat hij ten laetsten met sulcken furie was aggresserende, dat hij, deposant (de smid), genootsaeke was sijn knegge op te roepen, waarop gemelde Vlohil naar buiten werd gewerkt.(4471) ca Hendrik Cornelisz. Verhoek, geb.te Sommelsdijk. Geh.: Hij, als jongeman, ondertrouw op 22 jan.1700 te Bruinisse en daar ook gehuwd met de smidsweduwe Adriaantje Leenderts Hoogerwerf. (trouwboek) 14

15 Bijz.: Op 18 maart 1703 en op 7 april 1708 wordt Hendrik gekozen als diaken; op 7 april 1715 als ouderling; en in 1725 is hij één der schepenen. Heindr.Verhouk wordt betaald voor smidswerk gedaan aan de boerderij die bezit is van de familie Mogge over een rekening die in 1707 wordt overgebracht en over 1714 en (Arch. v.d.lek de Clercq, H ) Over smidswerk in 1712 en 1713 te ontvangen uit de boedel van de wed. van Willem Corn.Bal.(4496) Over 1714 ontvangt Hendrik uit de boedel van Daniel Jacobs Alver.(4506). Op 3 feb.1722 verkoopt Johan Cornelis Bal, voor zijn vrouw Catelintje van Straven, die volgens testament van haar ouders Adriaan van Straven en Adriaantje Hoogerwerf voor de helft eigenaar is, een huis met schuur en erf staande aan de Ring tussen Jacobus Bliek en Marinus Maartense, voor aan hoefsmid Hendrik Verhoek. Zij heeft daarvoor schriftelijke toestemming van baljuw Verspoor namens de Heer van Bruinisse.Betaling gebeurt met een schepenschuldbrief van f.850,-, die in 1735 wordt af betaald..uit deze akte blijkt, dat Verhoek de andere helft al op 29 dec.1709 heeft gekocht van Catelintje s broer, Jan van Straven..(4482A) Apr.1729 betaling smidswerk uit de boedel van Joost Hok, (4507); en over 1724 t/m 1727 uit de boedel van Johan van den Broeke.(4508) Over 1730 vanwege in rekening vergeten te brengen van smitswerk ontvangt hij uit de boedel van Jacob v.d.lisse (4509); en uit de boedel van Arij Flippe.(4496) Op 14 mei 1736 uit de boedel van Marcelis Patmos en Jacomijntje Daniels voor ijzerwerk. (4509) Op 2 aug.1736 ontvangt hij uit de boedel van Joh.v.d.Broeke voor smitswerk (4509). Op 4 dec.1737 maakt Hendrik Verhoek ons medelit in wette en politie zijn testament; hij ligt dan ziekelijk te bedde, en wil twist tussen zijn twee kinderen voorkomen. Aan zijn zoon Cornelis laat hij voor 1400 gulden de smidswinkel met alle gereedschappen enz., het huis, de schuur en gevolgen. Deze f.1400,- plus de opbrengst van de boedel moeten dan tussen de twee kinderen verdeeld worden. Op 28 juni 1738 wordt er gepasseert.(4493) Cornelis Hendrikse Verhoek, geb. sep.1705 te Bruinisse, overl. 4 nov Geh. met Pauwelijntje Bals, geb. te Herkingen. Bijz.: Op 15 apr.1748 gekozen als diaken; ouderling in Schepen in o.a. 1752/ 58/68. Op 5 oct 1740 ontvangt hij over smidswerk aan de boerderij van de fam.mogge over 1734, 38, 40, enz.t/m 1770( fam. Archief v.d.lek de Clercq, H ) In 1742 wordt hem betaald uit de boedel van Jan van Steijn; en ook 1 pond 8 grootten voor de rest van smitswerk over dat jaar, voor wijlen de beurtschipper Leendert Kraan.(4496) In 1744 is hij korporaal van de 7 e wacht van de landwacht. Mei 1748 ontvangt hij 5 schelling voor een nieuwe spa uit de boedel van Jasper Thomasse.(4497) In 1749 heeft Cornelis 1 pond tegoed uit de boedel van Job Drubbel.(4799) Juni Uit de boedel van Adriaan Vester aan smit C. Verhoek betaald. (raze /1870) Op 15 juni 1752 voor smidswerk gedaan voor Tannetie Meertens, de wed. van Jacob de Rijke (4497) Ook div. idem in 1754, mei Uit de nalatenschap van Jacomientje Jacobs wordt aan Corn. betaald wegens smidswerk aan de hostie in 1755 t/m (raze ) In 1761, boedel Claas Jobse Biddel (raze 4509) Ook in 1763, 1764, 1765 en1768 wordt hij betaald volgens boedelbeschrijvingen van de weeskamer. Op 27 jan.1767 maken Cornelis en Pauwelijntje een testament op langstlevende, na het overlijden van de langstlevende krijgt zoon Hendrik het huijs met de schuur bij de testateuren bewoont mitsgaders de smitswijnkel met al zijne toebehoren enz. alsmede nog de helft in t huijs en de 15

16 schuur daar neven staande en thans gebruijkt wordende als wagenmakerswinkel, sal aannemen en behouden voor een somma van drie hondert ponden Vlaams. (5143A) In uit boedel Corn. Janse van den Berge.( /2188) Uit de boedel van wijlen Leendert van den Makeze betaald wegens: t meesteren van beesten. (4790-A) 1774 Staat en Inventaris van alle goederen, actien en crediten welke in leven bezeten zijn geweest bij Cornelis Verhoek smidsbaas en Schepen alhier en door Den Selven op den 4 November 1774 met er doodt ontruijmt en aan sijne 3 kinderen: Hendrik en Adriana sijnde meerderjarig en Eva Cornelisse sijnde minderjarig, oud ruim 18 jaren; nagelaaten, gedaan maken enz Eerstelijk Huijs en Schuur, staande aan de Zuidzijde van den Ring, zijnde de smidswinkel, alwaar hij woonde, item de helft in een huijs en schuur daarnaast gebruikt als wagenmakerswinkel en in huur bewoond door Dielis Cornelisse. Dit, samen met oud en nieuw ijzer, gereedschappen enz. is op 27 jan 1767 bij testament aan zijn zoon Hendrik Verhoek overgemaakt voor De huishoudelijke boedel wordt verdeeld onder de drie kinderen.(4511-7/ Hendrik Cornelisz Verhoek, zoon van Cornelis Hendrikse Verhoek en Paulijntje Arnoldusse Bal, gedoopt op 20 juni 1747 te Bruinisse, overl. 22 april 1822 in Bruinisse, 74 jaar oud Geh.: op 20 juli 1774 als 27 jarige hoefsmid, te Bruinisse met de 22 jarige Maria Johannesse Paddemoes (Padmos); gedoopt op 6 oct.1751 in Bruinisse, overl. 27 juli 1814 in Bruinisse, 62 jaar oud. Bijz.: Hendrik is smidsbaas en paardemeester. Hij woont op Bruinisse volgens de lijst van Mogelijk Dienstplichtigen in Op 1 juni 1775 bekent Hendrik dat hij schuldig is aan zijn schoonvader Jan Marcelisse Padmos, met als onderpand zijn huis en erf, zijnde de smidswinkel met de schuur daarneven staande, en ook nog de helft van het huis naast de smidswinkel waarin een wagenmakerswinkel is gevestigd; beiden naast elkaar, aan de Ring.(4483). Later leent hij f.1350,- van Leendert Jac.Zoeter. (Ermerins nr.1885) Van 1806 t/m 1811 moet hij elk jaar als smidsbaas en paardemeester aan Patenten in Bruinisse ong. f voor zegel en leges betalen. Feb wordt betaald uit boedel Joh. L.v.Vessum. Over 1793 voor leverantie en smidswerk aan de kerk Mei 1794 wordt uit de boedel van Cornelis Bibbe Hendrik betaald voor smidswerk.( ) en voor smidswerk aan de kerk. In feb.1795 wordt Hendrik verkozen in de eerste Gemeenteraad van Bru. Juli 1795 wordt uit de boedel Jan Tjoeke betaald worden voor smidswerk.(4512) Dec.1796 wordt betaald voor een slot aan deur gemaakt ( /2228) Op 11 mei 1813 maken Hendrik en Maria een testament bij not.sevenhuijsen in Zierikzee. Op 31 dec.1819 staat in een jaarrapport bij de Gemeente over Fabrieken en werkwinkels dat er 1 hoefsmederij zonder mechanische aandrijving is op Bruinisse. De knechts worden meestal per jaar aangenomen en zijn dan in de kost; het dagloon is van f.0,75 tot f.0,80. Het gaat de laatste jaren goed door de verbeterde toestand in de landbouw, en ook is het een voordeel dat er maar één smederij is. Op 28 juni 1822 vindt een openbare verkoop plaats van de nagelaten goederen van Hendrik. Zoon Cornelis koopt het eerste perceel bestaande uit een woonhuis, hoefsmederij, werkwinkel en schuur met erve aan de zuidzijde van de Korte Ring nr. 97 en 98 voor f. 1850,-, met het aambeeld, speerhaak, 14 hamers, smidsschaar, boormachine, tangen, spijkerdoorslagen, vijlen, passers enz. Het 2 e huis met erf, nr.96, is verhuurd in 3 percelen: Joost Verspoor betaalt f.42,- per jaar; Mar. H.Ockerse 65 cent per week, en zoon Marcelis Verhoek f.2,60 per maand; het wordt verkocht aan schoonzoon Leendert Jac. Zoeter voor f.625,-. Het hof en 2 stukken land brengen f.726,- op. 16

17 Kinderen: Cornelis, geb. 30 jan.1778, zie hierna. Jan, geb. 23 april 1780, overl. 26 jan te Bruinisse, smidsknecht in 1798, landman in 1822, huwt met Catharina (Kathelijntje) van den Berge, Wouter, geb te Bruinisse, boerenknecht. Marcelis, geb. 13 feb.1791 te Bruinisse, wordt in 1922 smid op Oosterland. Marina, ( ); zit in het voorgeslacht van de smeden Kesteloo.(Genealogie fam. Kesteloo) Adriana, geb.ca.1789, overl. 20 juni 1867 te Bruinisse. Zij huwt schilder Rogier Pieter Meerman. Hun zoon Pieter Meerman wordt ook smid op Bruinisse Cornelis Verhoek, zoon van Hendrik, geb. 30 jan.1778, overl. 7 mei 1861 te Scherpenisse, smid, 84 jaar oud. Geh.: 35 jaar, hoefsmid, op 5 juni 1813 te Bruinisse met de 30 jarige, wed. van Willem Kerpestein, ( ) boer te Oosterland, Adriana van Oeveren, geb. 21 aug.1782 te Stavenisse, overl. 30 oct.1869 te Scherpenisse, 87 jaar; dochter van landbouwer Jacobus van Oeveren en Neeltje van Rooijen. Bijz.: Hij woont op Bruinisse volgens de lijst van Mogelijk Dienstplichtigen in 1797, smidsknecht. Van 1806 t/m 1810 betaalt hij als smidsknecht aan Patenten in Bru. ong zegel en leges betalen. Ze verliezen een kind op Bru. in Pand: Op 28 juni 1822 vindt een openbare verkoop plaats van de nagelaten goederen van pa Hendrik. Cornelis koopt het eerste perceel bestaande uit een woonhuis, hoefsmederij, werkwinkel en schuur met erve aan de zuidzijde van de Korte Ring nr. 97 en 98 voor f. 1850,-, met het aambeeld, speerhaak, 14 hamers, smidsschaar, boormachine, tangen, spijkerdoorslagen, vijlen, passers enz. Volgens eigenarenlijst 1833 en de kadast. atlas is smid Corn. Verhoek in 1832 eigenaar van sectie C-224 huis, erf en smidse, 350 ca; (ten W.van de kerk aan de Ring); huurwaarde F 54,76. Cornelis koopt de smederij en leent f.2440,- van zijn zwager, de landbouwer Leendert Jacobse Zoeter. (Boom) In 1833 maken Cornelis en zijn vrouw een testament bij notaris Boom van Nieuwerkerk. ( en 651) Op 3 aug.1837 verkopen Corn. Verhoek en Adr. van Oeveren, wonende te Scherpenisse een woonhuis, hoefsmederij, werkwinkel en schuur met erve aan de zuidzijde van de Korte Ring nr. 97 en 98 op Bruinisse aan (zijn stiefzoon) Jacob Kerpestein voor f.2440,-. Op dezelfde datum wordt er een obligatie met hypotheek opgemaakt tussen hen en Pieter Jac. Zoeter; en één tussen P. J. Zoeter en Jacob Kerpesteijn. Zoon: Hendrik Verhoek, hoefsmid, zoon van Cornelis Verhoek en Adriaantje van Oeveren. geb.15 dec te Bruinisse, overl.23 jan 1902 te Oosterland, 88 jaar oud, hij is dan veearts. Geh.: hoefsmid, op 28 nov.1862 te Scherpenisse met de 41 jarige wed.van landbouwer A.Lichtendag, Maatje van der Reest, geb. 23 oct te Scherpenisse, overl. 14 maart 1907 te Oosterland, 86 jaar oud en van Jacob Kerpestein, geb.27 feb.1811 te Oosterland, overl., hoefsmid, 15 juni 1899 te Bru., 88 jaar, Ger. 17