De Gezondheid van Molukkers in Nederland. Resultaten van het eerste landelijke onderzoek naar de gezondheid van Molukkers.
|
|
- Jan van der Velde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1
2 De Gezondheid van Molukkers in Nederland. Resultaten van het eerste landelijke onderzoek naar de gezondheid van Molukkers. Adee Bodewes, Msc Dr. Anton Kunst Academisch Medisch Centrum (AMC) Universiteit van Amsterdam Afdeling: Sociale Geneeskunde Postbus DD Amsterdam Jaar Delen uit dit rapport mogen worden overgenomen op voorwaarde van bronvermelding: Academisch Medisch Centrum (AMC), afd. Sociale Geneeskunde, de titel van de publicatie en het jaar van uitgave. 2
3 Inhoudsopgave Dankwoord... 4 Samenvatting Inleiding Historie Onderzoek en gezondheidssituatie Doelstelling Gegevensbronnen Gezondheidsenquête Achmea Health Database Analyse Resultaten voor gezondheid Gezondheidsbeleving en mentale gezondheid Beperkingen Chronische aandoeningen Suikerziekte (Diabetes Mellitus) Hoge bloeddruk Hart en vaatziekten Resultaten voor zorggebruik Resultaten voor leefstijl Roken Alcohol BMI Beweging Samenvatting van de resultaten Verklarende factoren Implicaties zorg, voorlichting en onderzoek Contactgegevens Referenties Bijlage 1: Tabellen Bijlage 2: Stichting BUAT Bijlage 3: Masohi Gezondheidsfonds
4 Dankwoord Na 2 jaar intensief onderzoek binnen de Molukse gemeenschap om de huidige gezondheidssituatie in kaart te brengen, presenteren wij graag de resultaten uit dit onderzoek. Zonder de hulp van vele vrijwilligers en andere betrokkenen was dit onderzoek niet geslaagd. In het bijzonder danken wij alle lokale betrokkenen binnen het onderzoek. Velen hebben geholpen met de verspreiding en verzameling van gezondheidsenquêtes in de desbetreffende Molukse wijken. Ook zorgden zij voor het organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten en voor het terugkoppelen van de resultaten van dit onderzoek naar hun wijken. De welwillendheid en het grote enthousiasme van de betrokkenen die wij ervoeren bij de opzet en uitvoering van het onderzoek, heeft ons extra motivatie gegeven om het onderzoek succesvol af te ronden. Daarnaast danken wij uiteraard Stichting BUAT voor het financieel mogelijk maken van dit onderzoek. Zonder deze bijdrage was het moeilijk, zo niet onmogelijk, om een dergelijk landelijk onderzoek neer te zetten. Ook heeft de organisatorische steun vanuit het bestuur en kantoor er voor gezorgd dat er snel en efficiënt gewerkt kon worden. Een belangrijk onderdeel van dit onderzoek was gebaseerd op analyses van gegevens van de Achmea Health Database. Wij danken Hugo Smeets en Henk Evers voor hun medewerking bij de aanvraag van de gegevens en voor het beantwoorden van de vele vragen die wij hen stelden toen wij met de analyse van die gegevens waren begonnen. Wij bedanken verder de verscheidene stagiaires (J. van der Wal, N. Heijnen, M. Reurink en T. de Back) die zich ingezet hebben voor het onderzoek met het uitvoeren van een eigen deelonderzoek. Zij hebben aan de analyses van zowel de gezondheidsenquête als de Achmea Health Database belangrijke bijdragen geleverd. Zij zijn mee geweest naar wijkbijeenkomsten en hebben geholpen met de verspreiding en verzameling van de gezondheidsenquêtes. De bijdrage van de stagiaires heeft er voor gezorgd dat wij in korte tijd veel gegevens konden analyseren en veel resultaten kunnen presenteren in dit rapport. Bedankt! Adee Bodewes Anton Kunst Lijst van betrokkenen: O. Rahantoknam Pemuda Bunga Maluku M. Patawala I. Marasabessy W. Manuhutu G. Latumakulita M. Latul Uru Nia D. Tahitu M. Pattinama M. Pelamonia R. Irijanan P. Mahulette E. Solisa R. Imblabla R. Irijanan E. Tutuhatunewa M. Mailissa-Munster J. Kakisina V. Amukwaman S. Huwae B. Ubro R. Bernadus A. Matausej T. Latuhinin R. Koenoe G. Waisapy M. Hehalatu W. Kunu B. Lesil N. Hehalatu S. Smeets-Kaitjily E. Haurissa L. Nikijuluw S. Abraham P. Parinussa R.Tupan U. Santi J.Tutupary en vele anderen. 4
5 Samenvatting De Molukse gemeenschap is een van de langst verblijvende minderheidsgroepen (sinds 1951) in Nederland. Toch is nog heel weinig onderzoek gedaan naar hun gezondheidssituatie. Doel van dit onderzoek is voor eerst een landelijk overzicht te geven van de gezondheid, zorggebruik en leefstijl van Molukkers in Nederland. Gegevensbronnen Binnen het onderzoek is er gebruikt gemaakt van 2 gegevensbronnen; een gezondheidsenquête en de Achmea Health Database. De enquête richtte zich op gezondheidsbeleving, zorggebruik en leefstijl. De gezondheidsenquête is gehouden in 19 van de 60 Molukse wijken in Nederland. Er is een respons behaald van 24%; in totaal hebben er 715 personen de enquête ingevuld. De Achmea Health Database is een gegevensbron met daarin gedeclareerde zorggegevens van 4,8 miljoen verzekerden. Binnen deze data is een selectie gemaakt, op basis van achternaam, van 5532 Molukkers die zorg declareerden van 1 januari 2009 t/m 31 december Voor deze groep is het vóórkomen van, en zorg rondom, een aantal specifieke aandoeningen onderzocht. Resultaat Molukkers rapporteren vaker een slechte gezondheidsbeleving en sub-optimale mentale gezondheid dan Nederlanders. Molukkers zeggen wel even gelukkig en tevreden met het leven te zijn als Nederlanders. Molukkers hebben vaker last van bepaalde (chronische) gezondheidsproblemen, waaronder suikerziekte, hoge bloeddruk en lichamelijke beperkingen. Molukkers maken minder gebruik van bepaalde zorgvoorzieningen zoals huisartsenzorg, specialistische zorg, tandkundige zorg, fysiotherapie en medicatie. Molukkers zijn ongeveer even vaak rokers, maar roken gemiddeld genomen minder sigaretten dan Nederlanders. Molukkers drinken minder vaak alcohol dan Nederlanders. Overgewicht en obesitas komen even vaak voor onder Molukkers als Nederland. Bovendien bewegen zij nagenoeg evenveel als Nederlanders. Conclusie en overweging Globaal genomen kan worden geconcludeerd dat Molukkers meer gezondheidsproblemen hebben ondanks een vergelijkbare leefstijl dan Nederlanders. Het vaker voorkomen van aandoeningen als suikerziekte en hoge bloeddruk bij Molukkers kan mogelijk te wijten zijn aan onder meer het voedingspatroon, (epi-)genetische factoren, en een hogere stress. Implicaties zorg en onderzoek Op basis van dit eerste landelijke onderzoek kunnen enkele aanbevelingen worden gegeven voor zorg en onderzoek, zoals - extra aandacht voor screening en behandeling van suikerziekte en hoge bloeddruk in Molukse gemeenschap; - voorlichting aan Molukkers, mede gericht op bespreekbaar maken van ziekte, zorg en leefstijl; - verder onderzoek naar het vóórkomen van verschillende aandoeningen en hun risicofactoren. 5
6 1.Inleiding De afgelopen 2 jaar heeft er een landelijk gezondheidsonderzoek plaats gevonden onder Molukkers, in de leeftijd van 30 t/m 65 jaar, in Nederland. Tot nu toe was de gezondheidssituatie van Molukkers onderbelicht gebleven. De volgende alinea s zullen dieper ingaan op de geschiedenis van de Molukse gemeenschap, de noodzaak van onderzoek en het beoogde doel van het gezondheidsonderzoek Molukkers&Gezondheid. 1.1 Historie De Molukse gemeenschap in Nederland kent een lange geschiedenis. De eerste generatie Molukkers in Nederland waren militairen van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger (KNIL). Zij streden ten tijde van de V.O.C aan de zijde van Nederland. In 1951 werden zo n 3000 Molukse militairen en hun gezinsleden over gebracht naar Nederland. Dit gebeurde nadat, in 1949, Nederland de soevereiniteit van haar voormalige kolonie overdroeg aan de Verenigde Staten van Indonesië. Spoedig werd er een centralistisch bestuurd republiek opgezet door de eerste president Soekarno. Een terugkeer van de militairen naar hun herkomsteilanden werd met de opheffing van het KNIL door Soekarno tegengehouden. Nederland mocht ze arbeidsrechtelijk gezien niet ter plekke ontslaan en gaf deze militairen het dienstbevel zich tijdelijk te laten overbrengen naar Nederland. [1;2] In Nederland aangekomen werden de militairen alsnog ontslagen en geplaatst in geïsoleerde woonoorden, waaronder het voormalige concentratie kamp Westerbork. Het ontslag uit de Nederlandse dienst heeft een zware hypotheek gelegd op het integratieproces van met name de eerste en tweede generatie Molukkers in de Nederlandse samenleving. [1] Vanaf 1959 werden de geïsoleerde woonoorden afgebroken en werden de Molukkers gehuisvest in Molukse woonwijken en kernen, verspreid over circa 60 zogenaamde Molukkergemeenten. Het jongste deel van de tweede generatie is, in de jaren 60, deels in de woonoorden geboren en deels in de nieuwe Molukse woonwijken geboren. [1;2] 1.2 Onderzoek en gezondheidssituatie In de jaren na de aankomst in 1951 is er veel aandacht geweest voor Molukkers als het gaat om onderzoek op het gebied van educatie, arbeid en ouderenzorg. De laatste decennia is deze aandacht voor Molukkers in onderzoek echter flink afgenomen. Deze aandacht is opgeëist door de veel grotere minderheidsgroepen die later naar Nederland kwamen. De Molukse gemeenschap is een relatief kleine minderheidsgroep in Nederland met naar schatting een populatie van ongeveer Molukkers. De Molukse gemeenschap kent een cultuur waarin betrokkenheid met elkaar en de daarbij behorende zorg heel groot is. Steun en zorg wordt eerder gezocht in eigen kring en is er sprake van intensieve mantelzorg. Behoud van de Molukse cultuur met tradities, normen en waarden, taal en geschiedenis is belangrijk binnen de gemeenschap en wordt generatie op generatie doorgegeven. Bekend is dat zulke culturele verschillen van invloed kunnen zijn op de manier hoe er met gezondheid en gezondheidszorg wordt omgegaan. Niet-westerse gemeenschappen vertonen ander hulpzoekend gedrag en is er vaak onbekendheid met betrekking tot het Nederlandse zorgsysteem. Tevens zorgt de taalbarrière vaak voor onduidelijkheid. Uit vele studies blijkt dan ook dat bepaalde aandoeningen en ziekten vaker voorkomen onder niet-westerse gemeenschappen, zoals suikerziekte, hoge bloeddruk, maar ook perinatale sterfte en zuigelingensterfte. Het is heel aannemelijk, dat ook Molukkers anders omgaan met hun gezondheid en zorggebruik. Uit een inventariserend regionaal onderzoek onder huisartsen kwam naar voren dat de gemiddelde kans op overlijden in de leeftijd van jaar bij Molukkers hoger zou kunnen liggen dan in vergelijking tot Nederlands, Turken en/of Marokkanen. [3] Uit dit zelfde onderzoek kwam tevens naar voren dat de prevalentie van hartaandoeningen, hoge bloeddruk en beroerte hoger zou kunnen zijn bij Molukkers dan bij autochtone Nederlanders, Turken en/of Marokkanen. [3] Dit onderzoek kon deze vermoedens 6
7 echter niet met harde cijfers ondersteunen. Landelijke cijfers over gezondheidsproblemen onder de Molukse gemeenschap zijn bovendien niet beschikbaar. Onderzoek is daarom belangrijk om gezondheidsproblemen en zorggebruik onder Molukkers in kaart te brengen. Deze gegevens zijn zowel voor de gemeenschap zelf van belang, en ook voor onderzoek naar de gezondheid van migranten in het algemeen. Gegevens over de gezondheid van Molukkers geven namelijk inzicht in de mate waarin een minderheidsgroep als de Molukkers steeds meer op de Nederlandse samenleving gaat lijken met betrekking tot gezondheid en zorg. De Molukse gemeenschap is al met een 5 e generatie in Nederland in tegenstelling tot andere grotere minderheidsgroepen. Door de onvoldoende kennis omtrent zorggebruik en de gezondheidsproblematiek onder de Molukse gemeenschap heeft Stichting BUAT, in 2012, het Academisch Medisch Centrum (AMC), afdeling Sociale Geneeskunde, de opdracht gegeven om de gezondheidssituatie van Molukkers in kaart te brengen. 1.3 Doelstelling Het algeheel doel van het onderzoek Molukkers&Gezondheid is om inzicht te krijgen in de actuele gezondheidsproblematiek, gezondheidsbeleving, zorggebruik en leefstijl onder Molukkers van 30 t/m 65 jaar in Nederland. Binnen het onderzoek is er gekeken naar verschillen tussen Molukkers en autochtone Nederlanders in het vóórkomen van bepaalde ziekten en aandoeningen; verschillen met betrekking tot gezondheidsbeleving, verschillen in zorggebruik; en verschillen in leefstijl. 7
8 2. Gegevensbronnen Er is gebruikt gemaakt van 2 gegevensbronnen; een gezondheidsenquête en de Achmea Health Database. 2.1 Gezondheidsenquête Om de gezondheid en zorgbehoefte van Molukkers in kaart te brengen, is er gebruik gemaakt van een gezondheidsenquête. De vragenlijst is gebaseerd op de vragen uit de Centraal bureau voor statistiek (CBS) POLS (Permanent Onderzoek LeefSituatie) enquête. Dit is gedaan om uiteindelijk de gegevens te kunnen vergelijken met al bestaande gegevens over de autochtone Nederlandse bevolking. De focus van de vragenlijst ligt op gezondheidsbeleving en gedrag, zorggebruik en zorgbehoefte. De gezondheidsenquête is verspreid in 19 van de 60 Molukse wijken in Nederland. De wijken die deel hebben genomen aan het onderzoek zijn Groningen/Hoogkerk, Assen, Hoogeveen, Bovensmilde, Zwolle, Vaassen, Nistelrode, Middelburg, Oost-Souburg/Vlissingen, Capelle a/d IJssel, Breukelen, Ridderkerk, Maastricht, Lunteren, Wierden, Breda, Vught, Waalwijk en Den Helder. De gezondheidsenquête werd 2-talig aangeboden, zowel in het Nederlands als Maleis. Men had 3 mogelijkheden tot invullen van de gezondheidsenquête: persoonlijk (0%), digitaal (29%) en schriftelijk (71%). In elke wijk zijn lokale sleutelfiguren van de Molukse wijkraad, stichting of vrijwilligers benaderd. Met deze sleutelfiguren is er voor de desbetreffende wijk een strategie opgezet om respondenten te werven. De strategieën, die single of in combinatie zijn gebruikt, zijn: Een aankondigingsbrief - deze brief werd verspreid voorafgaand aan het onderzoek om bewoners van de desbetreffende Molukse wijk te informeren m.b.t. het onderzoek; Een informatie bijeenkomst - tijdens deze bijeenkomst werd er informatie gegeven over het doel en opzet van het onderzoek aan bewoners van de Molukse wijk; Lokale media - korte berichten m.b.t. het onderzoek werden geplaatst in de lokale (wijk)krant of vonden er interviews plaats tijdens lokale radio-uitzendingen; 8
9 Sociale media - de lokale Facebook-pagina en website werden gebruikt voor korte berichten m.b.t. het onderzoek; Deur-tot-deur benadering - verspreiding en ophalen van de gezondheidsenquête deur aan deur; Betrekken van andere lokale organisaties - de plaatselijke huisarts of kerk werd benaderd voor medewerking. Tabel 1 geeft een overzicht van het aantal respondenten, het aantal verspreide enquêtes en het respons cijfer per Molukse wijk. In totaal hebben 755 Molukkers de gezondheidsenquête ingevuld en teruggestuurd. Na een kleine correctie zijn er 715 Molukkers geïncludeerd in het onderzoek. Personen die aangaven niet van Molukse origine te zijn, die buiten de leeftijdscategorie vielen of die de enquête niet geheel hadden ingevuld zijn geëxcludeerd. In elke Molukse wijk is een verschillend aantal gezondheidsenquêtes verspreid. Elke Molukse wijk varieerde in grootte en het aantal inwonende Molukse personen in de leeftijd van 30 t/m 65 jaar. In Maastricht, Den Helder en Bovensmilde zijn de hoogste respons cijfers behaald (resp. 58%, 46% en 38%). Tabel 1: Overzicht van het aantal respondenten, gezondheidsenquêtes en respons cijfer voor elke Molukse wijk. Molukse wijk Respondenten (N) Enquêtes (N) Respons cijfer (%) Maastricht Den Helder Bovensmilde Lunteren Breukelen Waalwijk Nistelrode Middelburg Oost-Souburg/ Vlissingen Zwolle Vught Assen Capelle aan den Ijssel Ridderkerk Groningen Hoogeveen Vaassen Wierden Breda Op aanvraag Totaal Verschillende strategieën werden gebruikt voor het werven van respondenten. Van de 6 geïmplementeerde strategieën verwierf de persoonlijke deur-tot-deur benadering de meeste respondenten in een Molukse wijk. Sociale media heeft het minste effect op het werven van Molukse respondenten. [4] Het Permanent Onderzoek LeefSituatie (POLS) is een doorlopende verzameling van hoogwaardige en samenhangende gegevens over de leefsituatie van de Nederlandse bevolking. 9
10 Tabel 2 geeft een aantal demografische karakteristieken van de 715 geïncludeerde Molukkers. Tevens zijn de gegevens van de autochtone Nederlandse populatie weergegeven. De verdeling man/vrouw is nagenoeg hetzelfde in beide groepen. Het merendeel, bijna 50%, van de Molukse respondenten valt binnen de leeftijdscategorie jaar in tegenstelling tot de autochtone Nederlanders. Bijna 60% van de Molukkers is getrouwd en 9.5% is samenwonend. Binnen de Nederlandse populatie is bijna 70% getrouwd en woont 12.9% samen. Het overgrote merendeel van de Molukkers (91.9%) is Christelijk gelovig in tegenstelling tot de autochtone Nederlanders (48.4%). Verder is er gevraagd naar de hoogst voltooide opleiding van de respondenten. 44.8% van de Molukse onderzoekspopulatie antwoordde lager voortgezet onderwijs te hebben afgerond, 33.4% het middelbaar beroepsonderwijs en 16.9% het hoger beroepsonderwijs of universiteit. Binnen de Nederlandse populatie heeft 24.6% het voortgezet onderwijs als hoogst voltooide opleiding, 31.7% het middelbaar beroepsonderwijs en 32.2% het hoger beroepsonderwijs. Tabel 2: Prevalentie van socio - demografische kenmerken van Molukkers en autochtone Nederlanders (%) Moluks N = 715 Nederlands N = 6010 Geslacht Man Vrouw Leeftijd Burgerlijke staat Getrouwd Samenwonend Niet-getrouwd Gescheiden Weduwe/naar Godsdienst Christelijk Islamitisch Anders Geen geloof Opleiding Basis onderwijs Lager voortgezet onderwijs Middelbaar beroepsonderwijs, HAVO of VWO Hoger beroepsonderwijs of universiteit Anders
11 2.2 Achmea Health Database De Achmea Health Database bevat zorggegevens van meer dan 4,8 miljoen verzekerden in Nederland. [5] Deze data is gebruikt om het vóórkomen van aandoeningen binnen de Molukse gemeenschap in Nederland in kaart te brengen. Een selectie is gemaakt van alle Molukkers op basis van achternaam. Hiervoor is de familie achternamenlijst gebruikt van Historisch Moluks Museum ten tijde van de overkomst naar Nederland. Er zijn in totaal 5532 Molukse personen geselecteerd op basis van achternaam. Als controle groep is er een random selectie gemaakt van autochtone Nederlanders, welke 10 keer zo groot diende te zijn dan de geselecteerde groep Molukkers met dezelfde verhouding qua leeftijd en geslacht. Deze controlegroep bevat autochtone verzekerden. De gestelde periode was het jaar Alle leeftijden zijn meegenomen tijdens de selectie. De gegevens zijn geanonimiseerd. Zorggegevens worden geregistreerd door middel van verschillende coderingssystemen. Alle specialistische zorg en ziekenhuisopnamen worden getypeerd door middel van een Diagnose Behandelingscode (DBC). De DBC code is een 12-cijferige code welke het zorgtype, de diagnose en de behandeling omschrijft. Tevens wordt alle medicatiegebruik getypeerd door middel van de Anatomisch Therapeutisch Chemisch Classificatie (ATC). De ATC code deelt de geneesmiddelen in groepen naar orgaan, vervolgens op het systeem waarop ze werkzaam zijn en daarna op chemische of therapeutische eigenschappen. Beide coderingssystemen worden wereldwijd gebruikt. Verder is binnen de Achmea Health Database ook het aantal huisartsenbezoek per jaar bekend. Om het voorkomen van aandoeningen te onderzoeken zijn zowel de DBC als de ATC codes opgezocht voor bepaalde aandoeningen en zijn deze coderingen gebruikt om te bepalen welke verzekerden voor de betreffende aandoening in gebruik maakten van zorg. Tabel 3 geeft een weergave van de bekende demografische kenmerken van de onderzoekspopulaties. In beide populaties is de grootste groep jonger dan 29 jaar. Verder is te zien dat een merendeel van de Molukkers in zeer sterk en sterk verstedelijkte gebieden woont. Bijna 20% van de Molukse populatie woont nog in een Molukse wijk, 33% woont in 1 van de 4 grote steden, en 48% woont elders. Binnen de Nederlandse populatie is te zien dat bijna 3% in een Molukse wijk woont, dat 24.3 % in een grote stad woont, en 72.8% elders woont. Utrecht, Amsterdam, Den Haag en Rotterdam 11
12 Tabel 3: Prevalentie van een aantal demografische kenmerken van Molukkers en autochtone Nederlanders (%) uit de Achmea Health Database. Moluks N = 5532 Nederlands N = Geslacht Man Vrouw Leeftijd < > Stedelijkheid Niet stedelijk Weinig stedelijk Matig stedelijk Sterk stedelijk Zeer sterk stedelijk Locatie Molukse wijk Buiten Molukse wijk of grote stad Grote stad Analyse De cijfers die getoond worden in dit rapport zijn leeftijd gestandaardiseerde prevalentie cijfers (%). De invloed van de verschillen in de samenstelling van beide onderzoekspopulaties naar leeftijd en geslacht is daarmee weggehaald. Logistische regressie analyses zijn uitgevoerd via het statistisch software programma SPSS, waarbij een p-waarde 0.05 is aangenomen als significant. Deze resultaten staan vermeld in bijlage 1. Verschillen tussen Molukkers en Nederlanders die met statistische significantie konden worden aangetoond, staan in de grafieken aangeduid met een asterisk (). 12
13 3. Resultaten voor gezondheid Het volgende gedeelte geeft een overzicht van de actuele gezondheidssituatie van de Molukse gemeenschap in Nederland. De volgende onderwerpen zullen worden besproken: gezondheidsbeleving, mentale gezondheid, geluk en tevredenheid, beperkingen en chronische aandoeningen, waarvan een aantal aandoeningen apart zullen worden uitgelicht. 3.1 Gezondheidsbeleving en mentale gezondheid Uit eerder onderzoek is naar voren gekomen dat minderheden een lagere gezondheidsbeleving en mentale gezondheid dan autochtone Nederlanders rapporteren. [6] Om de gezondheidsbeleving en mentale gezondheid in kaart te brengen is de gezondheidsenquête gebruikt. De gezondheidsbeleving is in kaart gebracht door middel van de vraag: Hoe ervaart u uw gezondheid? Deze vraag was op 5 manieren te beantwoorden: uitstekend, zeer goed, goed, matig of slecht. De percentages voor matig en slechte gezondheidsbeleving liggen aanzienlijk hoger voor Molukkers dan autochtone Nederlanders. Gezondheidsbeleving Aantoonbaar lager/hoger dan Nederlanders De mentale gezondheid is bepaald aan de hand van 5 vragen over hoe men zich de afgelopen 4 weken heeft gevoeld. Er waren 6 mogelijke antwoorden te geven op de 5 vragen; voortdurend, meestal, vaak, soms, zelden of nooit. Molukkers rapporteren vaker een gemiddelde mentale gezondheid dan Nederlanders. Het percentage voor gezonde mentale gezondheid is aanzienlijk lager in vergelijking tot de Nederlanders. Mentale gezondheid Aantoonbaar lager/hoger dan Nederlanders 13
14 Tevens is er in de gezondheidsenquête gevraagd naar beleving van geluk en tevredenheid in het leven. Deze 2 aspecten zijn bepaald door de vragen Hoe gelukkig voelt u zich in uw leven? en Hoe tevreden bent u met uw leven?. Aan beide vragen kon de respondent een rapportcijfer toekennen tussen 0 en 10. Molukkers en Nederlanders geven nagenoeg hetzelfde rapport cijfer voor geluk en tevredenheid. 3.2 Beperkingen Moeilijkheden van lichamelijk functioneren tijdens dagelijkse activiteiten wordt aangeduid als een beperking.[7] De gezondheidsenquête is gebruikt om het voorkomen van beperkingen onder de Molukse gemeenschap in kaart te brengen. Het hebben van een beperking is bepaald naar aanleiding van een reeks vragen met betrekking tot dagelijkse vaardigheden; horen, zien en bewegen. Respondenten konden kiezen uit 4 mogelijke antwoorden; ja, zonder moeite, ja, met enige moeite, ja, met grote moeite of nee, dat kan ik niet. Molukkers hebben een hoge kans op 1 of meer beperkingen in vergelijking tot autochtone Nederlanders (16% vs. 10%). Aantal beperkingen Aantoonbaar lager/hoger dan Nederlanders 14
15 3.3 Chronische aandoeningen Chronische aandoeningen worden omschreven als onomkeerbare aandoeningen zonder uitzicht op volledig herstel en met een relatief lange ziekteduur. [7] Om het aantal en het voorkomen van chronische aandoeningen onder de Molukse gemeenschap in kaart te brengen is gebruik gemaakt van de gezondheidsenquête. Chronische aandoeningen omvat een groot aantal aandoeningen, waarvan enkelen zijn uitgevraagd in de enquête. Voor elke aandoening kon men aangeven, door ja of nee te antwoorden, of men de afgelopen 12 maanden last heeft gehad van 1 of meerdere chronische aandoeningen. Molukkers hebben vaker te kampen met 2 of meer chronische ziekten dan autochtone Nederlanders (41% vs. 29%). Aantal chronische aandoeningen Aantoonbaar lager/hoger dan Nederlanders Tevens is er gekeken naar de verschillende chronische aandoeningen afzonderlijk. Gewrichtsproblemen aan hand of elleboog, gewrichtsontsteking en astma komen vaker voor bij Molukkers dan bij Nederlanders. Tevens hebben Molukkers veel vaker last van eczeem dan autochtone Nederlanders. Problemen aan de rug (hernia) komen minder voor bij Molukkers. Andere chronische aandoeningen als psoriasis, gewrichtsslijtage, problemen aan de nek, epilepsie en migraine komen even vaak voor onder Molukkers en Nederlanders. 15
16 Percentage (%) Aantoonbaar lager/hoger dan Nederlanders De Achmea Health Database is gebruikt om gevallen van COPD en enkele mentale aandoeningen in kaart te brengen. Het gaat hierbij om personen die voor deze aandoeningen zorgkosten hebben gedeclareerd. Molukkers hebben minder vaak kosten gedeclareerd van COPD dan Nederlanders. De verschillende mentale aandoeningen (depressie, angststoornissen en schizofrenie) komen volgens deze gegevens even vaak voor onder Molukkers en autochtone Nederlanders. Percentage (%) Aantoonbaar lager/hoger dan Nederlanders 16
17 3.4 Suikerziekte (Diabetes Mellitus) Suikerziekte is een veel voorkomende chronische aandoening onder minderheidsgroepen in Nederland. [8;9] Door middel van de Achmea Health Database is gekeken naar het voorkomen van deze chronische ziekte onder de Molukse gemeenschap. Het risico van het krijgen van suikerziekte is veel hoger voor Molukkers dan autochtone Nederlanders. Er is een verdeling gemaakt op basis van geboortegeneratie: geboren voor 1950 (1 e generatie), tussen (2 e generatie) en na 1970 (3 e generatie). Molukkers hebben in elke geboortegeneratie hoger risico op het krijgen van suikerziekte. Tevens is er gekeken naar voorkomen van suikerziekte tussen Molukkers en autochtone Nederlanders wonend in een Molukse woonwijk, in een van de 4 grote steden, of elders. Ongeacht het woongebied hebben Molukkers een hoger risico op het krijgen van suikerziekte. Molukkers wonend in de grote stad lopen de hoogste risico op suikerziekte. Percentages (%) Aantoonbaar lager/hoger dan Nederlanders 17
18 3.5 Hoge bloeddruk Hoge bloeddruk is ook een aandoening wat veel voorkomt onder minderheidsgroepen. [10-12] Hoge bloeddruk is een risicofactor voor hart- en vaatziekten. Voor de resultaten met betrekking tot hoge bloeddruk is er gebruikt gemaakt van de gezondheidsenquête. Molukkers hebben vaker hoge bloeddruk dan autochtone Nederlanders. Zowel bij Molukse mannen als vrouwen komt hoge bloeddruk vaker voor. Tevens is er gekeken naar mogelijke verklaringen voor deze uitkomst. Opmerkelijk is het verschil tussen verklarende factoren tussen Molukkers en Nederlanders. De standaard verklarende factoren, zoals roken, bewegen, alcohol, BMI en mentale gezondheid lijken geen rol te spelen onder Molukkers. Mogelijke verklarende factoren die wel een rol zouden kunnen spelen zijn een verschil in lichaamsvet volume tussen Aziaten en Europeanen, wat mogelijk ook geldt voor Molukkers; genetische factoren; stress en depressie; cultuurbehoud; en zelfs mogelijk discriminatie. Percentages (%) Aantoonbaar lager/hoger dan Nederlanders 18
19 3.6 Hart en vaatziekten Onder de term hart- en vaatziekten vallen onder andere hartfalen, coronaire hartzieken, hartritmestoornissen, en beroerte. [13;14] Riscofactoren voor hart- en vaatziekten zijn onder andere roken, suikerziekte, hoge bloeddruk en overgewicht. Om het voorkomen van hart- en vaatziekten in kaart te brengen is de Achmea Health Database gebruikt. Er zijn geen verschillen tussen Molukkers en autochtone Nederlanders in het voorkomen van hartfalen en hersenbloeding. Coronaire hartziekten komt vaker voor onder Molukkers dan autochtone Nederlanders. De percentages voor coronaire hartziekten liggen voor zowel bij Molukse mannen als vrouwen hoger dan voor de autochtone Nederlandse mannen en vrouwen. Percentages (%) Coronaire hartziekten, ook wel ischemische hartziekten genoemd, zijn ziekten van het hart die het gevolg zijn van aderverkalking (arteriosclerose). Door de vernauwing of blokkade van het bloedvat die daarvan het gevolg is ontstaat zuurstoftekort (ischemie) in de hartspier. 3 Aantoonbaar lager/hoger dan Nederlanders 19
20 4. Resultaten voor zorggebruik Uit eerder onderzoek met betrekking tot zorggebruik komt naar voren dat minderheidsgroepen minder gebruik maken van bepaalde zorgvoorzieningen in tegenstelling tot autochtonen in Nederland. Het gebruik van zorgvoorzieningen als tandarts, thuiszorg, fysiotherapie en verpleeg- en verzorgingshuis zorg is lager onder minderheidsgroepen. [6;15-17] Voor de Molukse gemeenschap is dit in kaart gebracht in Nederland door middel van de gezondheidsenquête. Molukkers maken aanzienlijk minder gebruik van bepaalde zorgvoorzieningen binnen de gezondheidszorg dan de autochtone Nederlanders, waaronder huisartsenzorg, tandheelkundige zorg, fysiotherapie, specialistische zorg en betaalde hulp in het huishouden. Tevens maken Molukkers minder gebruik van (niet-) voorgeschreven medicatie. Molukkers maken even vaak gebruik van ziekenhuisbezoek en betaalde hulp voor persoonlijke verzorging. Percentages (%) Aantoonbaar lager/hoger dan Nederlanders 20
Diversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit
Diversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit Prof. Dr. Walter Devillé Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg UvA Vluchtelingen en Gezondheid OMGEVING POPULATIE KENMERKEN GEZONDHEIDS-
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en en gemeente Staphorst GGD IJsselland verzamelt jaarlijks gegevens over de gezondheid van inwoners, zo ook in 2016. Met deze
Nadere informatieV O LW A S S E N E N
LICHAMELIJKE GEZONDHEID V O LW A S S E N E N Volwassenen 2009 2 Volwassenenonderzoek 2009 Om inzicht te krijgen in de van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD Zuid-Holland West in 2009 een schriftelijke
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Deventer? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 1.392 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Zwartewaterland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Staphorst 875 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid gedefinieerd
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Zwartewaterland Staphorst 1.036 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid gedefinieerd
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Ommen? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 961 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente 1.036 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Hardenberg Zwolle Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte Deventer
Nadere informatieVoorlopig tabellenboek Volwassenen- en seniorenenquête 2012 Flevoland
Voorlopig tabellenboek Volwassenen- en seniorenenquête 2012 Flevoland 1 Dit is een voorlopige uitgave. Na de zomer 2013 komen definitieve tabellen beschikbaar. Gezondheidsenquête: volwassenen en senioren
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Hardenberg? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Steenwijkerland 1.529 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Zwolle Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte Deventer
Nadere informatieBijlagen bij hoofdstuk 6 Met zorg gezond leven
Bijlagen bij hoofdstuk 6 Met zorg gezond leven 1 Bijlage 6.1 Gezondheid en zorg Tabel B6.1 Niet-roken en verantwoord alcoholgebruik onder 12-plussers, naar achtergrondkenmerken, 2004 (in procenten) niet-roken
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 1.589 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Steenwijkerland 1.589 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Hardenberg Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland 1.129 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid
Nadere informatieOmgevingsanalyse Urk 19-11-2013
Omgevingsanalyse Urk 19-11-2013 Programma Onderdeel Tijd Presentatie omgevingsanalyse 18.00-18.45 Interactief deel in twee groepen 18.45-19.30 Plenaire terugkoppeling 19.30-19.45 Afsluiting 19.45-20.00
Nadere informatieGezondheid en sterfte naar onderwijsniveau
Gezondheid en sterfte naar onderwijsniveau Den Haag, 28 maart 212 Jan-Willem Bruggink (Centraal Bureau voor de Statistiek) Seminar: De opleidingsgradiënt in de demografie Wat gaat er komen? Gezondheid,
Nadere informatieKERNCIJFERS VOLWASSENEN- EN OUDERENPEILING 2012 TEYLINGEN --> SASSENHEIM, VOORHOUT, WARMOND
KERNCIJFERS VOLWASSENEN- EN OUDERENPEILING 2012 TEYLINGEN --> SASSENHEIM, VOORHOUT, WARMOND De waarden die in de tabellen worden weergegeven zijn percentages, tenzij anders aangegeven. Sassenheim Voorhout
Nadere informatieThuis voelen in Nederland: stedelijke verschillen bij allochtonen
Thuis voelen in Nederland: stedelijke verschillen bij allochtonen Jeroen Nieuweboer Allochtonen in, en voelen zich minder thuis in Nederland dan allochtonen elders in Nederland. Marokkanen, Antillianen
Nadere informatieSubregio Nederland t.o.v Sociaal economische status (SES) % / aantal subregio / regio
Tabel 1: Sociaal economische status Indicator Ridderkerk Afwijkend Subregio Nederland t.o.v Sociaal economische status (SES) % / aantal subregio / regio NL % / aantal % / aantal Percentage hoogopgeleiden
Nadere informatieGezondheidsenquête, Leefstijlmonitor en Gezondheidsmonitor. 12 april 2018 Christianne Hupkens
Gezondheidsenquête, Leefstijlmonitor en Gezondheidsmonitor 12 april 2018 Christianne Hupkens Inhoud van de presentatie 1. Gezondheidsenquête Opzet en inhoud van de enquête Een korte geschiedenis Enkele
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Gezondere leefstijl blijkt voor velen moeilijk haalbaar
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB10-017 16 maart 2010 9.30 uur Gezondere leefstijl blijkt voor velen moeilijk haalbaar Bijna een op de twee beweegt onvoldoende Ruim een op de tien heeft
Nadere informatieLeeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijf Onderzoek, Gemeente Utrecht
Leeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijf Onderzoek, Gemeente Utrecht In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend
Nadere informatieSamenvatting Twente. 2 van 6 Kernboodschappen Twente. Versie 2, oktober 2013
Samenvatting Twente Versie 2, oktober 2013 Twente varieert naar stad en platteland In Twente wonen 626.500 mensen waarvan de helft woont in één van de drie grote steden. Tot 2030 zal de Twentse bevolking
Nadere informatieZorg in de G4; Verschillen tussen zorg in de G4 en daarbuiten
Zorg in de G4; Verschillen tussen zorg in de G4 en daarbuiten September 2013 Door: N. Rosendaal Introductie Amsterdam (A), Den Haag (DH), Rotterdam (R), en Utrecht (U) vormen samen de vier grootste steden
Nadere informatieOuderenmonitor 2011. Gezondheidsonderzoek 65-plussers regio Nijmegen. Gezondheidsonderzoek kinderen 0-12 jaar regio Nijmegen
Ouderenmonitor 2011 Gezondheidsonderzoek 65-plussers regio Nijmegen Gezondheidsonderzoek kinderen 0-12 jaar regio Nijmegen De Ouderenmonitor is een onderzoek naar de lichamelijke, sociale en geestelijke
Nadere informatieSeminar Oudere migranten in Nederland Gezondheid en welbevinden. Fatima El Fakiri onderzoeker
Seminar Oudere migranten in Nederland Gezondheid en welbevinden Fatima El Fakiri onderzoeker Over wie hebben we het? 3 grote groepen migranten: Migratie uit voormalige koloniën Arbeidsmigratie Asielmigratie
Nadere informatieGezondheidsmonitor volwassenen en ouderen 2016
rotterdam.nl/onderzoek Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen 2016 Tabellenboek gebied Onderzoek en Business Intelligence (O&BI, Gemeente Rotterdam) In dit rapport staan de belangrijkste resultaten
Nadere informatieRegionale VTV 2011. Levensverwachting en sterftecijfers. Referent: Drs. M.J.J.C. Poos, R.I.V.M.
Regionale VTV 2011 Levensverwachting en sterftecijfers Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Levensverwachting en sterftecijfers Auteurs: Dr. M.A.M. Jacobs-van
Nadere informatieLeidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming
incijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming Uitkomsten GGD-gezondheidspeiling 2016 Gezondheid van aren BELEIDSONDERZOEK 071-516 5123 I info@leidenincijfers.nl I
Nadere informatieInhoudsopgave volledig rapport
NIVEL/VUmc, 2005 72 pag. NIVEL bestelcode: W9.69 Prijs: 7,50 Verzendkosten: 2,50 ISBN: 90-6905-749-2 Deze samenvatting van onderstaand rapport is een uitgave van het NIVEL in 2005. De gegevens mogen met
Nadere informatieGezondheidsmonitor volwassenen en ouderen 2016
rotterdam.nl/onderzoek Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen 2016 Tabellenboek Onderzoek en Business Intelligence (O&BI, Gemeente ) In dit rapport staan de belangrijkste resultaten van de Gezondheidsmonitor
Nadere informatieOp weg naar de speerpuntennotitie lokaal gezondheidsbeleid Boxmeer 2009 2011: Speerpunten voor Boxmeer?? Esther Hendriks 24 september 2009
Op weg naar de speerpuntennotitie lokaal gezondheidsbeleid Boxmeer 2009 2011: Speerpunten voor Boxmeer?? Esther Hendriks 24 september 2009 Op weg naar speerpuntennotitie? Wat doen/deden we al? Welke gezondheidsproblemen
Nadere informatieCombinaties van risicofactoren
Achtergronddocument Combinaties van risicofactoren Vóórkomen van risicofactoren en clustering Zowel overgewicht als roken clusteren met zwaar alcoholgebruik Zowel overgewicht als dagelijks roken gaan samen
Nadere informatieVolwassenen (19-65 jaar) Regio Nijmegen Opleidingsniveau jaar
Volwassenen (19-65 jaar) Regio Nijmegen Opleidingsniveau man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-65 jaar laag midden hoog Totaal 2012 Oost NL 2012 Totaal 2008 Aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar
Nadere informatieIn de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie.
Leeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijven Onderzoek, Gemeente Utrecht In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend
Nadere informatieVolwassenen (19-65 jaar) Groesbeek
Volwassenen (19-65 jaar) Groesbeek man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar opleidingsniveau 50-65 jaar laag midden hoog Totaal Regio Nijmegen Oost NL 2012 Totaal 2008 Aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar
Nadere informatieIn de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie.
Leeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijven Onderzoek, Gemeente Utrecht In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend
Nadere informatieVan Klacht Naar Kracht deelnemersresultaten april 2010-2011
Feitenkaart Van Klacht Naar Kracht deelnemersresultaten april 010-011 In september 007 is de uitvoering van het Rotterdamse leefstijlprogramma Van Klacht naar Kracht gestart. Het doel van het programma
Nadere informatietweede nationale studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk Een kwestie van verschil:
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL in 2004. De gegevens mogen met bronvermelding (H van Lindert, M Droomers, GP Westert. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk.
Nadere informatieSeksuele oriëntatie uitgesplitst per sekse, bevolking 18 jaar en ouder, 2016/2017 (in gewogen percentages)
Seksuele oriëntatie uitgesplitst per sekse, bevolking 18 jaar en ouder, 2016/2017 (in gewogen percentages) totaal man vrouw seksuele aantrekking alleen eigen sekse 2,0 2,6 1,4 vooral eigen sekse 0,8 0,6
Nadere informatieGezondheidsmonitor Ouderen (65 jaar en ouder) 2012 Tabel 1: Resultaten per indicator voor de gemeente, wijken Tilburg en Nederland
Gezondheidsmonitor Ouderen (65 jaar en ouder) 2012 Tabel 1: Resultaten per indicator voor de gemeente, wijken Tilburg en gemeente Tilburg en wijken Gezondheid en Ziekte Ervaren gezondheid Ervaart eigen
Nadere informatieVolwassenen (19-65 jaar) Wijchen
man vrouw 19-35 jaar Aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar voor analyse Achtergrond en algemene kenmerken Volwassenen (19-65 jaar) Wijchen 35-50 jaar Opleidingsniveau 50-65 jaar laag midden
Nadere informatieVolwassenen (19-65 jaar) Culemborg
Volwassenen (19-65 jaar) Culemborg man vrouw Aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar voor analyse 19-35 jaar 35-50 jaar Opleidingsniveau 50-65 jaar laag midden hoog Totaal Regio Rivierenland
Nadere informatieVolwassenen (19-65 jaar) Geldermalsen
man vrouw Aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar voor analyse Volwassenen (19-65 jaar) Geldermalsen 19-35 jaar 35-50 jaar Opleidingsniveau 50-65 jaar laag midden hoog Totaal Regio Rivierenland
Nadere informatieVolwassenen (19-65 jaar) Maasdriel
Volwassenen (19-65 jaar) Maasdriel man vrouw Aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar voor analyse 19-35 jaar 35-50 jaar Opleidingsniveau 50-65 jaar laag midden hoog Totaal Regio Rivierenland
Nadere informatieIndividueel zorgplan
Individueel zorgplan Diazon Hafank Inhoudsopgave Individueel Zorgplan 3 Stap voor stap 5 stap 1: Gezondheid & behoeften 5 stap 2: Meetwaarden 6 stap 3: Uw doel & acties 8 stap 4: Evaluatie 10 Bereid het
Nadere informatiegegevens van de mannen die aan het begin van het onderzoek nog geen HVZ en geen diabetes hadden.
Samenvatting In hoofdstuk 1 hebben we het belang en het doel van het onderzoek in dit proefschrift beschreven. Wereldwijd vormen hart- en vaatziekten (HVZ) de belangrijkste oorzaak van sterfte. Volgens
Nadere informatieKlanttevredenheidsonderzoek DBC COPD - Eerste lijn (2011)
Klanttevredenheidsonderzoek DBC COPD - Eerste lijn (2011) Inhoudsopgave Verslag 2-4 Grafieken 5-10 Samenvatting resultaten 11-16 Bijlage - Vragenlijst 17+18 Cohesie Cure and Care Hagerhofweg 2 5912 PN
Nadere informatiematige alcohol consumptie gezondheid
matige alcohol consumptie positief voor gezondheid R e s u l t a t e n v a n 3 j a a r w e t e n s c h a p p e l i j k o n d e r z o e k Matige en regelmatige alcoholconsumptie heeft overall een positief
Nadere informatieVolwassenen (19-65 jaar) Beuningen
Volwassenen (19-65 jaar) Beuningen man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar Opleidingsniveau 50-65 jaar laag midden hoog Totaal Regio Nijmegen Oost NL 2012 Totaal 2008 Aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar
Nadere informatieGrafiek 26.1a Het vóórkomen van verschillende vormen van discriminatie in Leiden volgens Leidenaren, in procenten 50% 18% 19% 17% 29%
26 DISCRIMINATIE In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het vóórkomen en melden van discriminatie in Leiden en de bekendheid van en het contact met het Bureau Discriminatiezaken. Daarnaast komt aan de orde
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Almelo
Kernboodschappen Gezondheid Almelo De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Almelo epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Almelo en de factoren die hierop van invloed
Nadere informatieRapport 260301008/2007
Rapport 260301008/2007 G.C.W. Wendel-Vos et al. Meervoudig ongezond gedrag in Nederland Een exploratie van risicogroepen en samenhang met omgeving, gezondheid en zorggebruik RIVM rapport 260301008/2007
Nadere informatieKlanttevredenheidsonderzoek DBC Diabetes Mellitus Eerste lijn
Inleiding: Sinds 1 januari 2008 wordt in Noord-Limburg de diabeteszorg in de eerste lijn door Cohesie Cure and Care georganiseerd. De diabeteszorg wordt als DBC Diabetes Mellitus Eerste Lijn op gestructureerde
Nadere informatieBewegen en overgewicht in Purmerend
Bewegen en overgewicht in Purmerend In opdracht van: Spurd, Marianne Hagenbeuk Uitgevoerd door: Monique van Diest Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Gemeente Purmerend mei 2009 Verkrijgbaar
Nadere informatieUit huis gaan van jongeren
Arie de Graaf en Suzanne Loozen Jaarlijks verlaten bijna een kwart miljoen jongeren het ouderlijk huis. Een klein deel van hen is al vóór de achttiende verjaardag uit huis gegaan. De meeste jongeren gaan
Nadere informatieLeeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijf Onderzoek, Gemeente Utrecht
Leeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijf Onderzoek, Gemeente Utrecht In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend
Nadere informatieLeeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijf Onderzoek, Gemeente Utrecht
Leeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijf Onderzoek, Gemeente Utrecht In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend
Nadere informatieSamenvatting. Vitamine D-tekort in een multi-etnische populatie; determinanten, prevalentie en consequenties
Samenvatting Vitamine D-tekort in een multi-etnische populatie; determinanten, prevalentie en consequenties Samenvatting 116 In de huid van het menselijk lichaam wordt, bij blootstelling aan zonlicht,
Nadere informatieVolwassenen (19-65 jaar) Heumen
Volwassenen (19-65 jaar) Heumen Opleidingsniveau man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-65 jaar laag midden hoog Totaal Regio Nijmegen Oost NL 2012 Totaal 2008 Aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar
Nadere informatieEtnische verschillen in vallen en valangst onder zelfstandig wonende ouderen in de grote steden
Etnische verschillen in vallen en valangst onder zelfstandig wonende ouderen in de grote steden 4 e Landelijk Valsymposium 2 December 2016 Aantal 65-plussers en prognose (G4) 500000 400000 300000 200000
Nadere informatieIn de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie.
Leeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijven Onderzoek, Gemeente Utrecht In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend
Nadere informatieGezondheidsvragen in de Stadsenquête Den Haag 2001 en 2003; de uitkomsten bekeken in relatie tot etnische achtergrond en opleidingsniveau
2 epidemiologisch bulletin, 2006, jaargang 41, nummer 1 Gezondheidsvragen in de Stadsenquête Den Haag 2001 en 2003; de uitkomsten bekeken in relatie tot etnische achtergrond en opleidingsniveau G.A.M.
Nadere informatieDorp Brakel Kerkwijk & Nederhemert Totaal aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar voor analyse Woonsituatie Zaltbommel
Gezondheidsmonitor 2016 in cijfers: tabellenboek 19+ voor gemeente ZALTBOMMEL. Onderzoek 2016/2017, GGD Gelderland Zuid Toelichting: de n (aantal respondenten per vraag) kan verschillen. Een! betekent
Nadere informatieLeeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijf Onderzoek, Gemeente Utrecht
Leeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijf Onderzoek, Gemeente Utrecht In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend
Nadere informatieWamel & Dreumel Beneden&Boven Leeuwen Maaskant Totaal aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar voor analyse
Gezondheidsmonitor 2016 in cijfers: tabellenboek 19+ voor gemeente WEST MAAS EN WAAL. Onderzoek 2016/2017, GGD Gelderland Zuid Toelichting: de n (aantal respondenten per vraag) kan verschillen. Een! betekent
Nadere informatieFactsheet. Meet the Needs. Onderzoek naar de behoefte aan leefstijlaanbod van mensen met een lage SES in Maastricht
Factsheet Meet the Needs Onderzoek naar de behoefte aan leefstijlaanbod van mensen met een lage SES in Maastricht ZIO, Zorg in Ontwikkeling Regio Maastricht-Heuvelland Maart 2013 Colofon: Onderzoeksteam
Nadere informatie19-35 jaar jaar jaar jaar
Gezondheidsmonitor 2016 in cijfers: tabellenboek 19+ voor gemeente CULEMBORG. Onderzoek 2016/2017, GGD Gelderland Zuid Toelichting: de n (aantal respondenten per vraag) kan verschillen. Een! betekent minder
Nadere informatieVolwassenen (19-65 jaar) West Maas en Waal
Volwassenen (19-65 jaar) West Maas en Waal Opleidingsniveau man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-65 jaar laag midden hoog Totaal Regio Nijmegen Oost NL 2012 2008 Aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar
Nadere informatieLeeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijf Onderzoek, Gemeente Utrecht
Leeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijf Onderzoek, Gemeente Utrecht In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend
Nadere informatieInhoud Hoe BRAVO ben jij?
Inhoud Hoe BRAVO ben jij? Inleiding 2 De behandeling van een aandoening 2 Medicijnen 2 Leefstijl 5 Een verergering van je klachten 6 Jouw behandelplan 8 Bewegen 8 Roken 8 Alcohol en voeding 8 Ontspanning
Nadere informatieoinleiding 1 c oovergewicht en ernstig overgewicht (obesitas) in Nederlandd
oinleiding 1 c Gewichtsstijging ontstaat wanneer de energie-inneming (via de voeding) hoger is dan het energieverbruik (door lichamelijke activiteit). De laatste decennia zijn er veranderingen opgetreden
Nadere informatieVOEDING, BEWEGEN EN GEWICHT
IJsselland VOEDING, BEWEGEN EN GEWICHT Jongerenmonitor 2015 77% ontbijt dagelijks 10.3 jongeren School 13-14 jaar 15- jaar 76% een gezond gewicht 15% beweegt voldoende Genotmiddelen Psychosociale gezondheid
Nadere informatieLeeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijf Onderzoek, Gemeente Utrecht
Leeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijf Onderzoek, Gemeente Utrecht In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend
Nadere informatieKlanttevredenheidsonderzoek Zorgprogramma DM - Eerste lijn (2013)
Klanttevredenheidsonderzoek Zorgprogramma DM - Eerste lijn (2013) Inhoudsopgave Verslag Samenvatting resultaten Bijlage - Vragenlijst Cohesie Cure and Care Hagerhofweg 2 5912 PN VENLO +31 (77) 3203736
Nadere informatieSomatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening
Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening zorggebruik, resultaten 1 dr. Wilma Swildens a, dr. Fabian Termorshuizen b,c, drs. Alex de Ridder M.D. a, dr. Hugo Smeets, M.D. b,d,, prof dr.
Nadere informatieZaltbommel man vrouw jaar jaar jaar jaar jaar laag midden hoog jaar 65+ jaar ZB 16 ZB 12 GZ '16 GZ '12 NL '16
Gezondheidsmonitor 2016 in cijfers: tabellenboek 19+ voor gemeente ZALTBOMMEL. Onderzoek 2016/2017, GGD Gelderland Zuid Toelichting: de n (aantal respondenten per vraag) kan verschillen. Een! betekent
Nadere informatieResultaten voor Brussels Gewest Chronische Ziekten Gezondheidsenquête, België, 1997
Ziekten en langdurige aandoeningen (verder kortweg aandoeningen genoemd) brengen specifieke gevolgen met zich mee voor de gezondheidsbeleving, het dagelijks functioneren en het gebruik van de gezondheidszorg.
Nadere informatieVitamine G Het belang van groen voor onze gezondheid. Dr. Jolanda Maas Afdeling Sociale Geneeskunde VU Medisch Centrum, Amsterdam
Vitamine G Het belang van groen voor onze gezondheid Dr. Jolanda Maas Afdeling Sociale Geneeskunde VU Medisch Centrum, Amsterdam 1 Galblaasoperatie (Ulrich, 1984) Beenmergtransplantatie (Lechzin, 2010)
Nadere informatieVolwassenen (19-65 jaar) Gemeente Nijmegen
Volwassenen (19-65 jaar) Gemeente Nijmegen Opleidingsniveau man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-65 jaar laag midden hoog Totaal Regio Nijmegen Oost NL 2012 Totaal 2008 Aantal correct ingevulde vragenlijsten,
Nadere informatieBespreking 5.2.2.2. page 1
Ziekten en langdurige aandoeningen (verder kortweg aandoeningen genoemd) brengen specifieke gevolgen met zich mee voor de gezondheidsbeleving, het dagelijks functioneren en het gebruik van de gezondheidszorg.
Nadere informatieDoelgroep VGZ en GZO in 2 categorieen VGZ GZO
Gezondheidsmonitor 2016 in cijfers: tabellenboek 19+ voor gemeente HEUMEN. Onderzoek 2016/2017, GGD Gelderland Zuid Toelichting: de n (aantal respondenten per vraag) kan verschillen. Een! betekent minder
Nadere informatieVolwassenen (19-65 jaar) Druten
Volwassenen (19-65 jaar) Druten Opleidingsniveau man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-65 jaar laag midden hoog Totaal Regio Nijmegen Oost NL 2012 Totaal 2008 Aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar
Nadere informatieNeerijnen. Oost: Varik en Ophemert Totaal aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar voor analyse
Gezondheidsmonitor 2016 in cijfers: tabellenboek 19+ voor gemeente NEERIJNEN. Onderzoek 2016/2017, GGD Gelderland Zuid Toelichting: de n (aantal respondenten per vraag) kan verschillen. Een! betekent minder
Nadere informatieOvergewicht en Obesitas op Curaçao
MINISTERIE VAN Gezondheid, Milieu & Natuur Volksgezondheid Instituut Curaçao Persbericht Overgewicht en Obesitas op Curaçao In totaal zijn 62,6% van de mannen en 67,3% van de vrouwen op Curaçao te zwaar,
Nadere informatieBuren Zuid- Oost Totaal aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar voor analyse Woonsituatie Buren Noord- West
Gezondheidsmonitor 2016 in cijfers: tabellenboek 19+ voor BUREN. Onderzoek 2016/2017, GGD Gelderland Zuid Toelichting: de n (aantal respondenten per vraag) kan verschillen. Een! betekent minder dan 30
Nadere informatieCulemborg West Totaal aantal correct ingevulde vragenlijsten, bruikbaar voor analyse
Gezondheidsmonitor 2016 in cijfers: tabellenboek 19+ voor gemeente CULEMBORG. Onderzoek 2016/2017, GGD Gelderland Zuid Toelichting: de n (aantal respondenten per vraag) kan verschillen. Een! betekent minder
Nadere informatieHet voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis
Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk
Nadere informatieDEELGEBIEDEN TIEL. Tiel Oost. Woonsituatie
Gezondheidsmonitor 2016 in cijfers: tabellenboek 19+ voor gemeente TIEL. Onderzoek 2016/2017, GGD Gelderland Zuid Toelichting: de n (aantal respondenten per vraag) kan verschillen. Een! betekent minder
Nadere informatie(hoofdstuk 2) vatting Samen
The Multiple Environmental and Genetic Assessment of risk factors for venous thrombosis (MEGA studie) is een groot patiënt-controle onderzoek naar risicofactoren voor veneuze trombose. In deze studie zijn
Nadere informatieInhoudsopgave Tabellenboek Deventer
Inhoudsopgave Tabellenboek Deventer RESULTATEN MONITOR 2016 Algemene vragen pagina 4 Respondenten Burgerlijke staat Samenstelling huishouden Herkomst Opleiding Arbeidssituatie Moeite met rondkomen Inkomen
Nadere informatieInhoudsopgave Tabellenboek Steenwijkerland
Inhoudsopgave Tabellenboek Steenwijkerland RESULTATEN MONITOR 2016 Algemene vragen pagina 4 Respondenten Burgerlijke staat Samenstelling huishouden Herkomst Opleiding Arbeidssituatie Moeite met rondkomen
Nadere informatieVolwassenen (19-65 jaar) Millingen aan de Rijn
Volwassenen (19-65 jaar) Millingen aan de Rijn Opleidingsniveau man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-65 jaar laag midden hoog Totaal Regio Nijmegen Oost NL 2012 Totaal 2008 Aantal correct ingevulde vragenlijsten,
Nadere informatieInleiding. Johan Van der Heyden
Inleiding Johan Van der Heyden Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Operationele Directie Volksgezondheid en surveillance J. Wytsmanstraat, 14 B - 1050 Brussel 02 / 642 57 26 E-mail : johan.vanderheyden@iph.fgov.be
Nadere informatieNijmegen jaar jaar. 75+ jaar laag midden hoog
Gezondheidsmonitor 2016 in cijfers: tabellenboek 19+ voor gemeente NIJMEGEN. Onderzoek 2016/2017, GGD Gelderland Zuid Toelichting: de n (aantal respondenten per vraag) kan verschillen. Een! betekent minder
Nadere informatieIJsselland. Wijkgezondheidsprofiel Borgele en Platvoet Deventer
IJsselland Wijkgezondheidsprofiel Deventer Januari 2015 Wijkgezondheidsprofiel Dit wijkgezondheidsprofiel bestaat uit gegevens afkomstig van diverse bronnen, registraties en (bewoners)onderzoeken. Voor
Nadere informatieNEDER-BETUWE /2017, GGD
Gezondheidsmonitor 2016 in cijfers: tabellenboek 19+ voor gemeente NEDER-BETUWE. Onderzoek 2016/2017, GGD Gelderland Zuid Toelichting: de n (aantal respondenten per vraag) kan verschillen. Een! betekent
Nadere informatieCliëntervaringsonderzoek PREM Chronische Zorg Diabetes Mellitus type 2
RAPPORTAGE Cliëntervaringsonderzoek PREM Chronische Zorg Diabetes Mellitus type 2 Ketenzorg Friesland februari 2018 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Aanleiding en doel... 2 Aanpak onderzoek... 2 Leeswijzer...
Nadere informatieDEELGEBIEDEN DRUTEN Druten
Gezondheidsmonitor 2016 in cijfers: tabellenboek 19+ voor gemeente. Onderzoek 2016/2017, GGD Gelderland Zuid Toelichting: de n (aantal respondenten per vraag) kan verschillen. Een! betekent minder dan
Nadere informatieUtrecht gezond!2008-2013
Utrecht gezond!2008-2013 Utrecht Zuid Wijkgezondheidsprofiel 2010 Asn Actieplan fase 1, 2009-2010 1 2 Inhoud 1 Inleiding Wijkgerichte aanpak 4 Gerichte keuzes 4 Gebruikte gegevens 4 Utrecht Zuid en subwijken
Nadere informatie