Valorisatieprogramma Zuid-Limburg. Ondernemen met Kennis teamwork. motivation. innovation. success. vision. inspiration.

Transcriptie

1 Valorisatieprogramma Zuid-Limburg Ondernemen met Kennis teamwork motivation inspiration success research innovation vision

2 Valorisatieprogramma Zuid-Limburg Ondernemen met Kennis

3 Inhoud Samenvatting Inleiding Van kolen naar kennis...4 Leeswijzer Huidige stand van zaken Kennisinstellingen Bedrijvigheid op de campussen Overheidsbeleid Samenvatting en Conclusie Krachtige verbindingen Visie op kennisvalorisatie Strategie van het Valorisatieprogramma Zuid-Limburg Ambitie, doelstelling en beoogde resultaten Ambitie en Doelstelling Beoogde resultaten in vier actielijnen Risico s en randvoorwaarden Key Performance Indicators Actielijnen en Basisfaciliteiten Actielijn 1: Ondernemerschapsonderwijs Basisfaciliteit: Center of Entrepreneurship (Subsidiabele Faciliteit A) Actielijn 2: Kenniscirculatie Basisfaciliteit: Community of Practice (Subsidiabele Faciliteit F) Basisfaciliteit: Kennisaccountmanagers (Subsidiabele Faciliteit F) Basisfaciliteit: Kennisportaal (Subsidiabele Faciliteit F) Basisfaciliteit: Personele mobiliteitstrajecten Actielijn 3: Primair Valorisatieproces Basisfaciliteit: Valorisatie/Competence Center (Subsidiabele Faciliteit B) Basisfaciliteit: IP Fund (Subsidiabele Faciliteit C) Basisfaciliteit: Preseed Fund (Subsidiabele Faciliteit D) Basisfaciliteit: Seed Fund Basisfaciliteit: Proof of Concept Fund (Subsidiabele Faciliteit E) Basisfaciliteit: Holding Actielijn 4: Doorgroeifaciliteiten Basisfaciliteit: Science Park Basisfaciliteit: Facility Sharing Basisfaciliteit: Incubator Basisfaciliteit: Groeiaccelerator Organisatie en Management Stuurgroep CVO Ad hoc adviesgroep Projectteams & Teamleiders Verbindingen tussen actielijnen en basisfaciliteiten Verankering Consortium Bijlagen... 52

4 Samenvatting Dit Valorisatieprogramma Zuid-Limburg dient als basis voor een subsidieaanvraag bij het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) en wordt breed gedragen door een consortium. Dit bestaat uit de Universiteit Maastricht (tevens penvoerder), academisch ziekenhuis Maastricht, Zuyd Hogeschool, LIOF en Chemelot Campus BV. De Maastricht Health Campus BV wordt toegevoegd na oprichting. Deze partijen spelen alle een rol in en hebben belang bij het opzetten van een duurzame valorisatie infrastructuur. Het initiatief wordt gesteund door regionale en locale overheden, bedrijven, brancheorganisaties en anderen. Ambitie en Doelen De ambitie van het valorisatieprogramma is om een nieuwe toekomst voor Zuid-Limburg te creëren die gebaseerd is op doorontwikkeling van de kenniseconomie. Die ambitie komt voort uit de gezamenlijke opdracht die de kennisinstellingen, overheden en het bedrijfsleven voor zichzelf zien in de ontwikkeling van de regio. In die zin sluit dit programma aan bij de ambitie van Brainport 2020 om te gaan behoren tot de Top 3 van Europa en de Top 10 van de Wereld op het gebied van Innovatie. Het Valorisatieprogramma bouwt voort op reeds lopende projecten en processen, en in het verleden opgedane kennis en ervaring. In de regio is reeds het nodige gedaan op het gebied van valorisatie, maar het moet en kan beter. De vertaling van kennis naar nieuwe economische activiteiten zal naar een hoger plan getild worden. Het belangrijkste doel is om de output van valorisatie te verhogen. Dit moet gebeuren door het opzetten van een infrastructuur die het benutten van kennis op een efficiënte en effectieve wijze faciliteert. Deze infrastructuur is nodig om de valorisatie doelstellingen te realiseren van een aantal initiatieven die in het recente verleden opgezet zijn, zoals de beide Zuid-Limburgse campussen. Maar ook op de andere kennisdomeinen is verbetering noodzakelijk. De valorisatie infrastructuur wordt gevormd door de basisfaciliteiten die genoemd worden in het Rapport Waas van voornemens naar voorsprong: kennis moet circuleren. Veel van deze faciliteiten zijn reeds in meer of mindere mate aanwezig, maar dienen waar nodig uitgebreid, vernieuwd en geprofessionaliseerd te worden om tot een op output gerichte valorisatie organisatie te komen. Hierbij is samenwerking tussen de partners die deze faciliteiten leveren van eminent belang om te waarborgen dat middelen optimaal ingezet worden en duplicatie voorkomen wordt. Dit is zowel een voorwaarde voor als een meerwaarde van het Valorisatieprogramma. Aanpak De beoogde resultaten zullen worden behaald door in corresponderende Actielijnen verbeteringen in de valorisatie infrastructuur aan te brengen. Dit zal gebeuren in het merendeel van de basisfaciliteiten die in het rapport Waas genoemd zijn en die als uitgangspunt voor het Valorisatieprogramma dienen. Voor de uitvoering zijn primair de consortiumpartners verantwoordelijk, vaak in samenwerking met individuele bedrijven. 2

5 De Actielijnen en Basisfaciliteiten zien er als volgt uit: - Actielijn 1: Verbreed en verbeterd ondernemerschapsonderwijs Basisfaciliteit: Center of Entrepreneurship - Actielijn 2: Intensievere kenniscirculatie tussen bedrijven en kennisinstellingen Basisfaciliteiten: Community of Practice, Kennisaccountmanagers, Kennisportaal, Personele Mobiliteitstrajecten - Actielijn 3: Een professioneel primair valorisatieproces Van Idee tot BV Basisfaciliteiten: Valorisatie/Competence Center, IP-, (pre-)seed-, en Proof of Concept funds, Holding - Actielijn 4: Exploitatie van de campussen als doorgroeifaciliteiten: Basisfaciliteiten: Science park, Facility Sharing, Incubator, Groeiaccellerator Primair verantwoordelijk voor de aansturing van het programma is de Chief Valorisation Officer (CVO) die ook het nieuwe Maastricht Valorisation Center leidt. De CVO rapporteert aan de Stuurgroep, die gevormd wordt door vertegenwoordigers van de consortiumpartners. Budget Met het Valorisatieprogramma Zuid-Limburg is voor de periode een bedrag van meer dan 17 miljoen gemoeid. De consortiumpartners en de ondersteunende bedrijven en instanties nemen hiervan ruim 12,5 miljoen voor hun rekening in de vorm van cash voor startersleningen, patenten, haalbaarheidsstudies en het inzetten van zittend en nieuw personeel. Voor de ontbrekende 4,5 miljoen wordt een subsidie gevraagd van het Ministerie van EL&I. 3

6 Inleiding In minder dan tien jaar moet Nederland behoren tot de top-vijf van de meest innovatieve economieën ter wereld. Eén van de belangrijkste troeven om de ambitie waar te maken is de ontwikkeling van Zuid-Oost-Nederland tot internationaal erkende kennisregio; vastgelegd in Brainport Wezenlijk hierin is de valorisatie van kennis, tot uitdrukking gebracht in onder andere dit Valorisatieprogramma Zuid-Limburg Ondernemen Met Kennis. Naadloos passend in Brainport 2020, maar tegelijk ook bedoeld om voor deze regio een nieuwe toekomst te creëren. Waar ooit de industrie en de kolenmijnen welvaart én innovatie brachten, zijn het nu de life sciences, health, chemie en nieuwe materialen die het begin van een nieuw tijdperk inluiden. De eerste stappen zijn gezet, de trein rijdt. In de driehoek Heerlen-Maastricht-Sittard-Geleen bruist en borrelt het. Op en rond de Chemelot-campus zijn tientallen nieuwe bedrijven neergestreken, aangetrokken door het model van open innovatie, de honderden gespecialiseerde kenniswerkers en de onderzoeksfaciliteiten. Rond de Universiteit Maastricht groeit de Health Campus met toekomstige grote trekkers als Brains Unlimited en Living Lab Limburg. Nu is de tijd rijp voor die volgende belangrijke stap: vertalen van kennis naar economie. Daarom is dit Valorisatieprogramma geschreven. Om die nieuwe toekomst voor Zuid-Limburg te borgen, om kenniswerkers uit de hele wereld naar deze regio te halen, om Brainport 2020 verder uit te bouwen. We willen verder, want de tijd dringt. Van Kolen naar Kennis De Zuid-Limburgse economie is in relatief korte tijd sterk veranderd. Na de sluiting van de steenkolenmijnen in de jaren zeventig ontstond een gevarieerde economie met DSM als kernspeler in de chemische sector, een aantal grote overheids- en financiële dienstverlenende organisaties en een brede traditionele maakindustrie. De oprichting van de Universiteit Maastricht en het academisch ziekenhuis Maastricht en de totstandkoming van de Zuyd Hogeschool en de focus van DSM op fijnchemie en biomaterialen zijn bepalend geweest voor een omslag naar een meer kennis gedreven economie. In 1976 gingen de laatste mijnwerkers met pensioen. Hiermee kwam een einde aan een tijdperk van welvaart, groei en nagenoeg volledige werkgelegenheid in de regio. Duizenden Nederlanders van boven de rivieren en Europeanen uit alle windstreken vonden in de mijnstreken emplooi. En als ze al niet terecht konden in de verschillende mijnen, dan was er wel werk in de bloeiende maakindustrie in en rond Maastricht. Ondanks compenserende werkgelegenheid (CBS, ABP) markeerden de mijnsluitingen het begin van een lange periode van economische tegenwind met een hoge werkloosheid. De sluipende teloorgang van de traditionele maakindustrie in de laatste twee decennia bestendigde de zwakke economische structuur. De keramische industrie rond Maastricht is anno 2012 nagenoeg verdwenen, cementbedrijf ENCI stopt met produceren, de papierindustrie is gedecimeerd en ook in de metaalsector is sterk gesaneerd. Autofabrikant NedCar zit al vele jaren in zwaar weer en zag de werkgelegenheid teruglopen van ruim mensen in de jaren tachtig tot amper in Met de verkoop van de bulkchemie door DSM, nog altijd de grootste werkgever, aan het Saudische SABIC leek het lot van Zuid-Limburg definitief bezegeld. Maar de stap richting fijnchemie en materialen van het vroegere mijnbedrijf paste precies in de nieuwe economische structuur die zich onder de scherven van de gesloten mijnen en gedecimeerde maakindustrie langzaam vormde. Meest tastbare resultaat was het openstellen van de laboratoria en andere faciliteiten op Chemelot. Hierdoor kon het ooit hermetisch gesloten bolwerk van kennis en kunde uitgroeien tot een internationaal aantrekkelijke locatie voor bedrijven uit alle werelddelen. Diverse innovatieprogramma s als de Versnellingsagenda I en II en de Europese programma s in het kader van ESF en EFRO en het nationale programma Pieken in de Delta met een duidelijke focus op life sciences, health, biomaterialen en fijnchemie misten hun uitwerking niet. In al deze programma s heeft de Provincie Limburg een sturende en regisserende rol gespeeld. In 2008 is de samenwerking tussen de gezondheidsfaculteit van de UM en het academisch ziekenhuis in Maastricht geformaliseerd in de structuur van het Maastricht Universitair Medisch Centrum Plus (MUMC+). De plus geeft aan dat het niet alleen om cure gaat, maar ook om care, bijvoorbeeld in de vorm van preventie en diagnostiek. Tussen de Provincie en de UM en MUMC+ zijn convenanten gesloten tot verdere uitbouw van de Life Sciences en de inzet van deze kennisinstellingen in de regionale ontwikkeling. 4

7 In korte tijd is in Zuid-Limburg een kenniseconomie gegroeid die ongekende mogelijkheden biedt voor nieuwe onderzoek- en innovatieagenda s bij kennisinstellingen en bedrijven. Om de kansen te benutten hebben bedrijfsleven, onderwijsinstellingen en overheden de samenwerking geïntensiveerd. Deze voor Nederland unieke triplehelix investeert in totaal ruim een half miljard euro in de ontwikkeling van de Chemelot Campus en de Maastricht Health Campus. Hierdoor ontstaan de komende tien jaar 2100 nieuwe banen voor kenniswerkers en vele duizenden extra arbeidsplaatsen aan indirecte werkgelegenheid. De economische activiteiten in Zuid-Limburg sluiten naadloos aan bij Brainport Zo opent de complementariteit tussen de high tech systems in Eindhoven en de life & material sciences in Zuid-Limburg nieuwe perspectieven voor innovatie, die immers vooral op grens vlakken tussen disciplines tot uitdrukking komt. Brainport heeft de ambitie om in 2020 bij de top-drie van de technologieregio s van Europa te horen en daarmee bij de top-tien van de toptechnologie regio s in de wereld. Nu al is Zuidoost-Nederland nummer 9 van Europa en 13 van de wereld. Tevens is het streven de bijdrage van 40 miljard euro aan de Nederlandse economie te laten toenemen tot 136 miljard euro per jaar. De economie in Zuidoost- Nederland moet met drie procent per jaar bijna twee maal zo hard als gemiddeld gaan groeien. Mede met het oog op deze ambitieuze doelstelling is Limburg Economic Development (LED) opgericht. Ook de gemeenschappelijke koers van het Limburgse hoger onderwijs zoals verwoord in het Sectorinvesteringsplan hoger onderwijs uit 2010 richt zich op sectoren waarin de regio uitblinkt. Gezamenlijk willen de kennisinstellingen de innovatiekracht van de sectoren versterken door te investeren in onderzoek en kennisontwikkeling. Ook het versterken van het MKB en het stimuleren van nieuwe bedrijvigheid is een gezamenlijk doel van de instellingen. Van alle partners gezamenlijk is het doel om meer kennis om te zetten in producten en om meer nieuwe bedrijvigheid tot stand te laten komen. De opleiding en training van kenniswerkers in intraen entrepreneurship heeft daarbij hoge prioriteit. De koers van de regio Zuid-Limburg is duidelijk: op weg naar een kennisintensieve economie, met de campussen voorop. Valorisatie is hierin onmisbaar. De ambities van dit Valorisatieprogramma Zuid-Limburg dienen dan ook gezien te worden als bijdrage aan de grotere ambities van deze regio, als onderdeel van Brainport Leeswijzer De koers van de regio is duidelijk: op weg naar een kennisintensieve economie, met de campussen voorop. In dit document wordt uiteengezet wat de huidige situatie in de regio is op het gebied van valorisatie (Hoofdstuk 2). Vervolgens wordt de visie van het consortium op valorisatie beschreven (Hoofdstuk 3), waarna nader wordt ingegaan op de ambitie, doelstelling en beoogde resultaten (Hoofdstuk 4). In hoofdstuk 5 wordt dit vertaald naar activiteiten en voorzieningen die in het kader van dit programma worden versterkt. Vervolgens wordt kort ingegaan op de organisatie (Hoofdstuk 6), de verankering (Hoofdstuk 7) en de samenstelling van het consortium (Hoofdstuk 8). In korte tijd is in Zuid-Limburg een kenniseconomie gegroeid die ongekende mogelijkheden biedt voor nieuwe onderzoek- en innovatieagenda s bij kennisinstellingen en bedrijven. 5

8 Huidige stand van zaken We vertrekken niet vanaf nul. Dit Valorisatieprogramma Zuid-Limburg bouwt voort op een koers die al enige tijd geleden ingezet is. Dit geldt zowel voor de betrokken kennisinstellingen als de betrokken bedrijven en (overheids-)instanties. Alle hebben ze geïnvesteerd in programma s en activiteiten die leiden tot meer kennisintensieve en innovatieve bedrijvigheid in de regio. Hieronder volgt een beknopt overzicht van de huidige stand van zaken. Deze wordt in paragraaf 2.4 samengevat en er worden enkele conclusies getrokken met betrekking tot de noodzaak voor dit Valorisatieprogramma Zuid-Limburg Kennisinstellingen De Universiteit Maastricht, het Maastricht Universitair Medisch Centrum en de Zuyd Hogeschool hebben de afgelopen jaren geïnvesteerd in activiteiten en infrastructuur op het gebied van (ondernemerschaps)onderwijs, kenniscirculatie en nieuwe bedrijvigheid Universiteit Maastricht en Maastricht Universitair Medisch Centrum Verbonden met de regio De UM en het MUMC+ dragen al jaren bij aan de regionale ontwikkeling middels reguliere onderwijs- en onderzoeksactiviteiten. Zichtbaar zijn ook de specifieke valorisatie-initiatieven op het gebied van het stimuleren van bedrijvig heid. Zo is de laatste jaren door UM en MUMC+ veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van regionale campussen voor open innovatie. Via deze campussen worden onderwijs, onderzoek en bedrijvigheid samengebracht in een context van open innovatie. Veel van de huidige valorisatieactiviteiten krijgen hun plek in deze campus ontwikkeling. Met name het onderzoek van de bio medische faculteiten en van de recent opgestarte science college zal van toegevoegde waarde blijken voor de innovatie op de campussen. Onderwijs en Ondernemerschap Met de oprichting van het Maastricht Center for Entrepreneurship (MC4E) heeft het op ondernemerschap gerichte onderwijs binnen de universiteit een impuls gekregen. Het MC4E is één van de zes centra die een subsidie hebben ontvangen in het kader van de Subsidieregeling Ondernemerschap en Onderwijs. In het Center werken UM, ondernemers en investeerders samen aan ondernemerschapsonderwijs en ondersteuning van studenten, medewerkers en alumni tijdens de voor bereiding van de start van een eigen onderneming. Het Center verzorgt awareness activiteiten, een minor, keuzevakken en verplichte vakken in bachelor- en masteropleidingen. Recent is ook het ondersteunersnetwerk opgezet, onder meer door de aanstelling van een eerste Entrepreneur in Residence en de ondersteuning vanuit het Ondernemersklankbord, die deelnemers van het (extracurriculaire) vak New Venture Creation gedurende zes maanden met een ervaren mentor ondersteunt. Investeren in nieuwe bedrijvigheid De UM werkt sinds haar oprichting met een houdstermaatschappij, de UM Holding. Anno 2012 zijn er circa dertig bedrijven uit universitair onderzoek voortgekomen. Ook is er de Holding van het MUMC+, dat belangen in biomedische start-ups beheert. Specifiek op valorisatie gerichte bedrijven zijn onder meer Maastricht Instruments, BioMedbooster en het BioPartner Center. Maastricht Instruments ontwikkelt medische apparatuur op basis van kennis van onderzoekers van de UM en MUMC+. BioMedbooster is het valorisatiebedrijf van UM en azm dat octrooien vastlegt en licenseert, bedrijven 6

9 opricht, en fungeert als universitair competence center voor valorisatie. Sinds het begin van 2012 is de omvorming van BioMedbooster naar het Maastricht Valorisation Center gestart (zie Hoofdstuk 5). BioPartner Center biedt jonge bedrijven in de life sciences de nodige faciliteiten voor huisvesting en gedeelde voorzieningen zoals laboratoria. Momenteel wordt gebouwd aan het NeuroPartner Center, dat gereed komt in september 2012 en voorzieningen biedt voor neuroscience bedrijven en fmri technologie aanbiedt Zuyd Hogeschool De introductie van lectoraten en praktijkgericht onderzoek in het Hoger Beroeps Onderwijs (HBO) is een noodzakelijke en succesvolle onderwijsinnovatie. In korte tijd heeft dit type onderzoek een stevige positie opgebouwd; met 15 lectoraten heeft Zuyd behoorlijk aan de weg getimmerd. In 2011 won Zuyd meerdere prijzen waaronder de eerste en tweede plaats voor het beste praktijkgericht onderzoek van het jaar, een eerste prijs bij de RAAK Awards, en een nominatie voor de beste lector van het jaar Het praktijkgericht onderzoek versterkt de functie van de hogeschool als kennisinstelling voor de regio. De regionale inbedding is bepalend voor de profilering van de organisatie. Zuyd zal komende jaren met name investeren in de zwaartepunten Chemie: Life sciences & materialen en innovatieve procestechnologie, Duurzaam gebouwde omgeving/energie en Technologie & gezondheid. Op deze gebieden worden ook Centers of Expertise opgericht, waarbij Chill (Chemelot Learning and Innovation Labs) als voorbeeld dient. Deze centra verbinden onderzoek, onderwijs en het bedrijfsleven, met als doel up-to-date kennis in het onderwijs te brengen en de beschikbare onderzoekscapaciteit te vergroten en meer business kansen voor het bedrijfsleven te generen. Deze centra zijn fysiek en/of virtueel. Alle centra hebben gemeen dat zij voortbouwen op een netwerk tussen onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven en dat zij deze samenwerking structureel willen inzetten om de innovatiekracht van de betreffende sector en van deze regio te vergroten. Ook voor de onderzoeksgebieden van Zuyd waar geen Centre of Expertise voor opgericht wordt (bijv. Infonomie en Nieuwe Media) geldt dat het onderzoek altijd in nauwe relatie met het bedrijfsleven uitgevoerd wordt. Onderwijs en Ondernemerschap Ondernemerschapsonderwijs is binnen Zuyd Hogeschool onderdeel van de major commerciële opleidingen. Overige studenten kunnen het vak als minor kiezen. Er zijn vijftien verschillende minors die toegesneden zijn op ondernemerschap in een bepaalde beroepsgroep, op een bepaalde fase van ondernemerschap of op ondernemerschap in brede zin. De verdere ontwikkeling van het ondernemerschapsonderwijs hoort tot de verantwoordelijkheid van het Kenniscentrum Commercieel- en Financieel Management. Dit kenniscentrum is een bundeling van de economische opleidingen, het lectoraat Innovatief Ondernemen en het Center of Enterpreneurship Zuyd. Het Center of Entrepreneurship wordt niet als losstaande organisatie voortgezet, maar de doelen en activiteiten worden opgenomen in het nieuwe kenniscentrum dat per 1 september 2012 operationeel is. Bij de doorontwikkeling van ondernemerschapsonderwijs ligt de nadruk op het verbinden van het economische en financiële onderwijs aan de ontwikkelingen in de regio. Ondernemerschap, gebaseerd op goede economische en financiële competenties, dient bij te dragen aan de ontwikkeling van de topsectoren in regio, met name Life Sciences, Chemie en Health. Daarnaast heeft het HBO een natuurlijke rol in het ondersteunen van innovaties in het MKB. Onderzoek van het lectoraat Innovatief Ondernemen is hierin een belangrijke schakel. Dit lectoraat verbindt vragen van het MKB aan het onderwijs en bundelt alle nationale, Euregionale en internationale ondernemerschapsactiviteiten, waarbij de hogeschool betrokken is. Xilloc Medical Het Maastrichtse bedrijf Xilloc Medical won in 2011 de Shell Life Wire Award en de MKB Limburg Innovatieprijs. Xilloc komt voort uit Maastricht Instruments en maakt met 3D-printen implantaten, die per patiënt op maat worden gemaakt op basis van CT-scans. Doordat het implantaat precies past, verloopt de operatie sneller en efficiënter. De chirurg is minder tijd kwijt met aanpassingen en er zijn geen extra esthetische operaties nodig. In 2011 werd de techniek voor het eerst gebruikt bij het vervangen van een complete onderkaak. 7

10 2.2. Bedrijvigheid op de campussen De twee campussen in Zuid-Limburg, Chemelot Campus en de Maastricht Health Campus, vormen een voedingsbodem voor nieuwe bedrijvigheid. Het aantal bedrijven op beide campussen is de afgelopen tijd gegroeid met starters en grotere bedrijven. Beide campussen hebben de ambitie om hun aantrekkelijkheid in samenhang te vergroten, tot de wereldtop te behoren, en zo nieuwe banen te creëren Chemelot Campus De Chemelot Campus wordt door het Ministerie van EL&I genoemd als een campus van nationaal belang met groeipotentie. Inmiddels zijn er meer dan 80 bedrijven op het terrein gevestigd, waarvan 50 nieuwe sinds Per 1 januari 2012 wordt de Chemelot Campus in Sittard- Geleen bestuurd door een consortium van Provincie Limburg, Universiteit Maastricht en DSM dat zich langjarig gecommitteerd heeft aan de ontwikkeling van de campus. De business case van Chemelot Campus ligt in de exploitatie van vastgoed middels business development en valorisatie. De verwachting is dat tot 2020 het aantal FTE op de Chemelot Campus is gegroeid met ongeveer Hierbij wordt uitgegaan van een autonome groei bij de zittende huurders, groei door acquisitie van nieuwe onder nemingen en spin-offs en vestiging van bestaande bedrijven op de campus. De Chemelot Campus richt zich op vijf primaire sectoren: performance materials, biomedical materials, biotechnologie/biosynthese, biobased chemicals en materialen en R&D enabling technologies. Van bijzonder belang voor de valorisatie van kennis is de vestiging van academisch onderwijs en onderzoek van de Universiteit Maastricht op de Chemelot Campus en het betrekken van andere kennis instellingen zoals Zuyd om open innovatie verder te versterken. De UM is recentelijk ook een samenwerking aangegaan met de RWTH in Aken voor het vestigen van een nieuw researchinstituut Biomaterialen op Chemelot. Op de campus is recentelijk het Chemelot Center of Expertise opgericht. Dit ontwikkelt en verzorgt onderwijs, voert onderzoek uit en stimuleert kenniscirculatie op de kennis gebieden Life Sciences, Materialen en Innovatieve Procestechnologie. Partijen die hierin samenwerken zijn: MBO instellingen, Zuyd, UM (Science College), DSM (DSM Resolve), SABIC en MKB bedrijven. Er is een nieuwe accelerator gepland en een op de groei geformuleerde uitbreiding van het huidige Netwerkplaza, dat bedoeld is voor ontmoetingen tussen studenten, kennis werkers en ondernemers en om de open innovatie ambitie van de campus waar te maken Maastricht Health Campus De Maastricht Health Campus BV wordt naar verwachting opgericht per 1 januari Op dat moment zal zij toetreden tot het consortium. De Maastricht Health Campus is een valorisatiecampus waar ideeën en innovaties uit wetenschappelijk onderzoek en de zorgpraktijk verder ontwikkeld en on site klinisch getest kunnen worden. De campus beschikt daartoe over een valorisatiecentrum (MVC) ter ondersteuning van de valorisatieketen. De aanwezige business (incubatie) infrastructuur biedt (startende) ondernemingen de facili teiten zoals huisvesting en andere voorzieningen. In de directe Beide campussen hebben een sterke ambitie om hun aantrekkelijkheid te vergroten en tot de wereldtop te behoren. 8

11 In de directe omgeving van de Maastricht Health Campus zijn toon aangevende Life Science bedrijven gevestigd die een netwerk vormen met de starters. omgeving van de Maastricht Health Campus zijn toonaangevende Life Science bedrijven gevestigd die al een netwerk vormen met de starters op de campus, zoals Bakken Research Center (Medtronic), Boston Scientific, en Pie Medical Imaging. In het BioPartner Center zijn meer dan twintig nieuwe bedrijven actief. Om de Maastricht Health Campus verder te ontwikkelen zijn NV Industriebank LIOF, Provincie Limburg, Gemeente Maastricht, UM en Maastricht UMC+ een samenwerking aangegaan. Doel van de campusontwikkeling in Maastricht is een toename van het aantal academische en bedrijfsmatige activiteiten resulterend in 1100 additionele banen in de komende tien jaar. Wetenschappelijk onderzoek op de Maastricht Health Campus vindt plaats in Schools die ieder voor zich een internationaal erkende status hebben. Binnen deze Schools wordt grensverleggend innoverend onderzoek verricht. Daarbij is sprake van een doorlopende lijn van fundamenteel, translationeel, en klinisch onderzoek. Het omvat uiteenlopende disciplines als moleculaire genetica, toxicologie, neurowetenschappen, bewegingswetenschappen, epidemiologie, zorgwetenschappen en sociale geneeskunde. Preventie, behandeling en nazorgmethoden worden in hun interactie bestudeerd met het oog op verbetering van de volksgezondheid en de zorgketen in zijn geheel. Het stelt de campus in staat oplossingen te vinden voor maatschappelijke gezondheidsvraagstukken die nu volop spelen en in de komende decennia nog belangrijker zullen worden, hart- & vaatziekten, chronische ziekten zoals diabetes en obesitas, kanker, geestelijke gezondheid & neurowetenschappen, en volksgezondheid & eerstelijnszorg. Er worden mogelijkheden geboden, bijvoorbeeld via het Clinical Trial Center, om klinische studies uit te voeren waardoor nieuwe diagnosen en behandelmethodes in de kliniek in praktijk kunnen worden gebracht Overheidsbeleid Inbedding regionaal beleid Zuid-Limburg maakt deel uit van het programmagebied Zuidoost-Nederland van het Operationeel Programma voor Nederland van ESF EFRO In het verlengde van de Europese Lissabonstrategie heeft OP-Zuid als voornaamste doelstellingen: de bevordering van het concurrerend vermogen, een duurzame economische groei en een versterking van de werkgelegenheid in Zuid-Nederland. Versnellingsagenda Het recente regionaal economisch beleid in Limburg komt tot uitdrukking in de Versnellingsagenda Limburg, een door het provinciebestuur opgesteld investeringsprogramma om de economie te versterken. Hierin vertaalt de provincie de doelstellingen van de nota Pieken in de Delta. In 2005 is een begin gemaakt met de uitvoering van de Versnellingsagenda en in 2008 is het programma herzien en uitgebreid. De Versnellingsagenda Limburg is gericht op uitbreiding van de kenniseconomie die rust op de pijlers van een vitaal, weerbaar en innovatief midden- en kleinbedrijf, en een sterk ontwikkelde kennisinfrastructuur. De drie clusters Healthcare, Chematerials & Energy en Agro & Food zijn de fundamenten van de regionale economie. Om deze clusters te versterken zijn vergaande investeringen in kennis en innovatie vereist, zodat nieuwe producten, processen en diensten ontwikkeld en geproduceerd kunnen worden. Vanaf 2008 werd gekozen voor een verdergaande vorm van focussering binnen de bovengenoemde clusters. Deze groeimotoren vormen de basis van de vernieuwde Versnellingsagenda: Top-referente zorg, Zonne-energie, Chemelot Campus en Voedingstuinbouw. 9

12 Chemelot en de Maastricht Health Campus zijn sprekende voorbeelden van de ontwikkeling naar open innovatie. CTCM Het Clinical Trial Center Maastricht (CTCM) ondersteunt sinds de oprichting in 2005 de onderzoekers in het MUMC+ bij alle facetten van klinisch onderzoek. Het CTCM beheert enerzijds het hele traject van projectfinanciering uit de private geldstroom en maakt de financiële status inzichtelijk. Anderzijds levert CTCM hoogwaardige, professionele diensten ter verbetering van klinisch onderzoek. Het Clinical Trial Center Maastricht is het aangewezen startpunt voor alle private instellingen die onderzoek in het MUMC+ willen uitzetten. Kriya Materials Kriya Materials is gevestigd op Chemelot en legt zich toe op de productie van zeer kleine metaaloxide-deeltjes voor de verwerking in plastics en coatings, zogenoemde nanodeeltjes. Deeltjes die Uv-straling of warmte tegenhouden, beschermen tegen krassen of snijden en schermen antistatisch maken. Die folies worden op vensters van bijvoorbeeld kantoorgebouwen geplakt. Directeur Edwin Currie heeft in 2010 bewust voor Chemelot gekozen. Hier zijn alle faciliteiten aanwezig. We kunnen expertise inhuren bij de research campus, we maken gebruik van productiereactoren van DSM, enzovoort. Daardoor kunnen wij ons helemaal concentreren op onze core business: coatings maken. Als startend chemiebedrijf zou je dat bovendien nooit allemaal in je eentje kunnen doen. Campussen Het meest expliciete voorbeeld van daadkracht en commitment van de Provincie zijn de recent aangekondigde substantiële investeringen in kennis en technologie op de beide Zuid-Limburgse campussen. De Provincie Limburg investeert de komende jaren tientallen miljoenen in een Center of Excellence voor Brain Imaging (Brains Unlimited), onderzoeksfaciliteiten (Enabling Technologies), een kapitaalfonds voor ondernemingen (Limburg Ventures II), een onderwijsprogramma (Science Program) en vastgoed zoals een Accelerator en een Netwerkplaza. De campussen zijn hiermee de Limburgse tickets to the future waarin de komende tien jaar nieuwe banen voor kenniswerkers gecreëerd zullen worden, evenals duizenden extra arbeidsplaatsen door indirecte werkgelegenheid. Limburg Economic Development Met de oprichting van Limburg Economic Development (LED), dat een partner is in Brainport 2020, is opnieuw het belang van de triple helix structuur in Zuid-Limburg bevestigd. Hiermee vervolgt de Provincie Limburg, samen met de gemeenten Sittard-Geleen, Heerlen en Maastricht, de weg richting van nieuwe, duurzame economische ontwikkeling die aansluiting vindt bij de kenniseconomie en die de economische dynamiek van de regio en daarmee de groei van de lokale werkgelegenheid zal stimuleren. De speerpunten zijn Chematerials, LifeSciences, HighTechSystems, Logistics, en New Energy. Ook hier ligt de focus op de exploitatie van de beide Zuid-Limburgse campussen. 10