3. Gebruik van materialen, methoden en producten...9

Transcriptie

1 BASISKENNIS SCHOONMAAKBEHEER Versie 2004

2 Inhoudsopgave 1. Wat is schoonmaken? Hoe ontstaat vervuiling? Wat is vuil? Waarom gaan we schoonmaken? Schoonmaakbeurten om de storingsgrens niet te overschrijden Reinigingsfactoren...5 Oefening Vuil en proper Soorten hechting van vuil Waaruit bestaat het vuil? Soorten proper Hoe gaan we de verschillende soorten vuil verwijderen?...7 Oefening Gebruik van materialen, methoden en producten Basiskennis Chemie Waterhardheid Oppervlaktespanning PH-waarde...11 Herhalingsoefeningen Reinigingsmiddelen Water Zeep Detergent Oplosmiddelen Biologische toevoegsels: bacterie, enzyme Soorten reinigers Zure en alkalische reinigers Beschermingsmiddelen Ontsmettingsmiddelen Andere grondstoffen in producten...16 Herhalingsoefening Dosering Contacten met klanten, collega s...20 Inhoudsopgave 2

3 1. Wat is schoonmaken? 1.1. Hoe ontstaat vervuiling? Vervuiling in kantoren ontstaat door: Andere vervuilingen: Afhankelijk van: stof: industrie airco schoenen: schopstreep zolen weersomstandigheden plaats van gebouw houding 1.2. Wat is vuil? Materie op een plaats waar het: niet thuishoort storend is schadelijk is Wat is dan schoonmaken? Verplaatsen van vuil naar een plaats waar het thuishoort niet storend is niet schadelijk is 1.3. Waarom gaan we schoonmaken? esthetisch hygiëne veiligheid bescherming en onderhoud verfraaiing werkplaats Geef voorbeelden! Wat is de storingsgrens? Storingsgrens niet overschrijden! De storingsgrens = de grens tot waar we een aanvaardbaar kwaliteitsniveau hebben. Afhankelijk van: bewoners staat van het gebouw weersomstandigheden de eisen van de klant budget en uren die klant wil betalen Belangrijk is dus: duidelijke afspraken met klant weten wat je moet doen Basiskennis 3

4 kwaliteit storingsgrens tijd reinigingsprogramma kwaliteit GOM planning KLACHT VAN KLANT storingsgrens tijd 1.4. Schoonmaakbeurten om de storingsgrens niet te overschrijden We onderscheiden volgende schoonmaakbeurten: dagelijks onderhoud wekelijks onderhoud of tussentijdse reiniging periodiek onderhoud of hoofdreiniging speciale reinigingen: silo s / brandschade / olie op wegdek / Geef voorbeelden: Dagelijks Wekelijks Periodiek Interieur Sanitair Tapijt Vloer Basiskennis 4

5 1.5. Reinigingsfactoren Wat kan de schoonmaak beïnvloeden? Temperatuur Warm of koud water? Tijd Laten we inwerken of niet? Kracht Gaan we schuren met schuurborstel? Chemie Gebruiken we product of niet Dit wordt weergegeven in de cirkel van Sinner De cirkel van Sinner Chemie Kracht Tijd Temperatuur Interieurreiniger met spuitfles versus microvezeldoek chemie tijd temp kracht tijd chemie temp kracht Moppen versus schrobben chemie kracht chemie kracht tijd temp tijd temp Basiskennis 5

6 Hoe beleeft elke partij deze factoren van de cirkel van Sinner? Temperatuur klant Gom schoonmaker Tijd Kracht Chemie? = trekt het zich niet aan = zo hoog mogelijk = zo laag mogelijk OEFENING: Zeg of het vuil of proper is en hoe beleven we het: Klant Gom Schoonmaker Kartonnen doos in een hoek Papiersnipper op de vloer Zand in een zandbak Zand op de vloer van de inkomhal Sigarettenpeuk en as in een asbak Vlek van bleekwater in tapijt Kalk in een wc pot Basiskennis 6

7 2. Vuil en proper 2.1. Soorten hechting van vuil Losliggend vuil vb. papier, stof, paperclips Licht gekleefd vuil vb. koffie, tandpasta Zwaar gekleefd vuil vb. kauwgom, kalk, lijm Zwevend vuil vb. stof Beschadigingen vb. kras, verkleuring 2.2. Waaruit bestaat het vuil? Organisch vuil: afkomstig van mens, plant en dier Anorganisch vuil: overig 2.3. Soorten proper Esthetisch proper: geen zichtbare vervuiling Huishoudelijk proper: geen stof, vlekken, vuil Hygiënisch proper: geen bacteriën of schimmels 2.4. Hoe gaan we de verschillende soorten vuil verwijderen? Losliggend stofwissen, afstoffen, stofzuigen Licht gekleefd vochtig afnemen, moppen, Sterk gekleefd schuren, shampoo, Zwevend speciale stofzuigers in computerruimte Beschadigingen vervangen, schadeclaim Basiskennis 7

8 OEFENING: Los vuil Licht gekleefd Sterk gekleefd Beschadigd Inkomhal Bureel Ziekenkamer Keuken Toilet Trap Trein Klas Parking Geef voorbeelden! Basiskennis 8

9 3. Gebruik van materialen, methoden en producten WAT? soort vuil dierlijk vuil plantaardig vuil andere HOE? WAAROP? soort hechting los gekleefd licht gekleefd sterk gekleefd soort oppervlak beschermlaag open / gesloten vochtbestendig In functie van bovenstaande kiezen we: a. materialen los vuil: wisser, stofzuiger, borstel, zeemvel, licht gekleefd vuil: mopemmer, zeemvel, borstelzuiger, sterk gekleefd vuil: injectie-extractie, schuurmachine, zwevend vuil: stofzuiger b. methodes los vuil: licht gekleefd: sterk gekleefd: vegen, stofzuigen, klamvochtig reinigen, wissen, moppen, nat reinigen,. schuren, 2-voudig moppen, c. producten reinigingsmiddelen conserveringsmiddelen ontsmettingsmiddelen oplosmiddelen Basiskennis 9

10 4. Basiskennis chemie 4.1. Waterhardheid Water is het meest gebruikte reinigingsmiddel Water is rijk aan zouten: calcium en magnesium Dit noemen we KALK. Het water is hard als er veel kalk in zit Het water is zacht als er weinig kalk in zit De hardheid van water: van 0 tot 30 DH (DH = Duitse Hardheidsgraden) De ideale hardheid om schoon te maken is 10 DH NADELEN VAN HARD WATER kalkaanslag = witte aanslag als water verdampt vb : op tegelwand in douche, in glas, op spiegel, kalkzeep = onoplosbare en kleverige neerslag, met zeep, shampoo vb : zwarte rand in bad, ketelsteen = treedt op bij verwarming vb : koffiezetapparaat, boiler, Hoe kunnen we de hardheid verminderen? d.m.v. waterverzachter d.m.v. fosfaten toevoegen: Ca en Mg binden in zeepoplossing vb fosfaten in waspoeder (milieu) 4.2. Oppervlaktespanning Oppervlaktespanning = een spanning, die aan het oppervlak heerst deze spanning verhindert binnendringen van vetdeeltjes. Test met glas water, olie en product. Test met ingevette naald die zinkt na toevoegen product Hoe lager oppervlaktespanning, hoe gemakkelijker tussen het te reinigen oppervlak en het gehechte vuil. Hoe hoger: hoe moeilijker! Basiskennis 10

11 ZEEP KAN OPPERVLAKTESPANNING BEINVLOEDEN! Hoe: reinigingsmiddel bestaat uit moleculen Staart kop Staart is waterafstotend Kop heeft hekel aan vuil, maar houdt van water Wat gebeurt er als we product gebruiken? - staafjes zitten in vetlaag, en bolletjes in water - hierdoor gaat vuil in water zweven - vuil kan weggevoerd worden (water is dus transportmiddel) vuil Zeep is dus oppervlakte actieve stof 4.3. ph - waarde De ph waarde is zeer belangrijk in de schoonmaak 3 categorieën: neutraal 7 zuur < 7 alkalisch > 7 We vertrekken steeds van ph waarde ZUUR NEUTRAAL ALKALISCH sterk zuur zwak zuur zwak alkalisch sterk alkalisch Basiskennis 11

12 Voor de zuren is het identiek als voor de alkalische producten 10 x 100 X 1000 x x x x x Per cijfer wordt product 10 X agressiever (voor base naar rechts, voor zuren naar links) Meng nooit verschillende producten met elkaar!!! (chloorgas, ontploffing door opwarming, ) Voor het reinigen steeds afvragen om: Welke soort vervuiling het gaat ZUREN ONTKALKEN BASEN ONTVETTEN En op welke soort afwerking de vervuiling zit , chroom, marmer, plastiek, lino, PH waarde voorbeelden 0 zeer sterk zuur puur zoutzuur 1 ontkalker zwak zuur azijn 6 7 neutraal Interieur-, sanitair- en vloerreiniger zwak alkalisch soda 14 zeer sterk alkalisch Basiskennis 12

13 HERHALINGSOEFENING: - Waarom is het belangrijk om de ph waarde van een product te kennen. - Geef de 4 elementen van de cirkel van Sinner: - Wat zijn de nadelen van hard water en geef voorbeelden - Wat is oppervlaktespanning en hoe zien we dat? Juist of fout: Ammoniak is een zuur ph 8 betekent: zeer sterk alkalisch Hoe sterker het zuur, hoe mooier onze vloer wordt Water heeft ph 7 Chemie en mechanica horen bij de cirkel van Sinner Of een product zuur of alkalisch is, drukt men uit in Duitse Graden Zeep vermindert de oppervlaktespanning De temperatuur van water verhoogt de oppervlaktespanning Sanitairs ontkalken we met javel Sterke alkalische producten mogen op alle afwerkmaterialen gebruikt worden Juist Fout Basiskennis 13

14 5. Reinigingsmiddelen DOEL van een reinigingsmiddel is: - vuil oplossen of emulgeren (oplossen <-> emulsie) - transporteren naar niet storende plaats vb : water, zeemvel, oplossen: emulgeren: afbreken: 2 stoffen gaan zich mengen, maar veranderen niet vb. suiker in water, geeft suikerwater. verdampt het water, heeft men terug suiker 2 stoffen gaan zich niet volledig mengen vb melk in koffie, olie en water, modder stof wordt een andere stof met nieuwe eigenschappen vb. alkalische reiniger + dierlijk vet = zeep SOORTEN MIDDELEN Vuil wordt gebonden, onveranderd in water opgenomen: - water - zeep - detergenten - oplosmiddelen Vuil wordt afgebroken: - zure reinigers: gebruikt om anorganisch vuil af te breken vb: kalk - alkalische reinigers: gebruikt om organisch vuil af te breken van menselijke oorsprong 5.1. Water = transportmiddel waterhardheid neutraal 5.2. Zeep Zeep wordt gemaakt uit natuurlijke grondstoffen : plantaardige vetten : palmolie, lijnolie, dierlijke vetten : varkensvet, rundsvet, ph- waarde: alkalisch Eigenschappen: biologisch afbreekbaar, dus milieuvriendelijk laat een zeepfilm na: kan eventueel geboend worden vb. zeer oude natuursteen: glanst mooi is alkalisch: tast huid en bepaalde materialen aan heeft geen aangename geur: toevoegen geurstoffen ontstaan van kalkzeep moeilijk oplosbaar in koud water Voorbeelden: Bomasol, Linpol, Sunlight handzeep Basiskennis 14

15 5.3. Detergent Wordt vervaardigd uit synthetische grondstoffen vb aardolie Ze zijn meestal neutraal Ze zijn ongevoelig voor hard water (door de chemische samenstelling) Zeer veel verschillende eigenschappen, afhankelijk van het gebruik. schuimkrachtig ontvettend combineerbaar met zuren combineerbaar met alkalische producten niet schadelijk voor huid of afwerkmaterialen Voorbeelden: Interieurreiniger, Sanitairreiniger, Gom vloerreiniger, Ontkalker, Schuurmiddel 5.4. Oplosmiddelen Gemaakt uit synthetische grondstoffen natuurlijke grondstoffen : benzine Kunnen hardnekkig vuil oplossen : teer, inkt, vet, was,!!! Opgepast voor geverfde kasten!!! - Tasten de kleuren aan De meeste oplosmiddelen zijn brandbaar Oplosmiddelen kunnen giftig zijn Oplosmiddelen tasten veel oppervlakten aan Sommige oplosmiddelen zijn mengbaar in water 5.5. Biologische toevoegsels : bacterie, enzyme In product zitten levende beestjes. Die worden actief en gaan dan hun werk doen. Vb. urinevanger: bacteriën eten urine en verwijderen zo geurhinder ontstopper: bacteriën eten verstopping weg Nadeel: verlangt temperatuur vergt een bepaalde inwerktijd Basiskennis 15

16 6. Soorten reinigers 6.1. Zure en alkalische reinigers zuur: alkalisch: om te ontkalken of anorganisch vuil te verwijderen bedoeld om te ontvetten of organisch vuil te verwijderen (vuil van natuurlijke oorsprong) 6.2. Beschermingsmiddelen bestaan uit was, wasachtige stoffen, harsen heeft 3 functies : beschermen tegen slijtage handhaven verzorgd uiterlijk onderhoud vergemakkelijken Voorbeelden: Gom Hoogglans Was (ex Jontec eternum) / Gom satijnglans Was (ex Jontec satin), Jontec restore 6.3. Ontsmettingsmiddelen Ontsmettingsmiddelen bestrijden micro organismen. micro organisme: kleine levende organismen, zoals bacterie, schimmel, virus en gisten JAVEL = bleekmiddel Geen ontsmettingsmiddel: 12 ; om de 2 weken : -1 CHLOOR = ontsmet Soorten ontsmettingsmiddelen: fenolen, quats, chloor, Sommige vallen de wand van de bacterie aan, anderen de kern! Opletten: niet ontsmetten indien niet nodig: resistentie DUS: niet te veel ontsmetten BAAT HET NIET, HET SCHAADT!!!!!!!!!!!!! Opmerking: javel nooit mengen met een zuur er ontstaat chloorgas Enkel te gebruiken op uitdrukkelijk verzoek van de klant Basiskennis 16

17 6.4. Andere grondstoffen in producten Sequestreermiddel Bezitten vermogen om complexe bindingen aan te gaan. Vb. de fosfaten De hardheid van water wordt uitgeschakeld. Nadeel: bevorderen groei van algen in oppervlaktewater Verdikkingsmiddel Dikker vloeibaar maken door toevoegen keukenzout Ontkalker blijft kleven tegen wand van urinoirs Inhibitoren Deze stoffen remmen de agressiviteit van de zuren We vermijden dat kranen en wastafels aangetast worden door zuur. Schuurmiddel Dit is krijt, mergel of porceleinaarde. Deze zijn niet in water oplosbaar: dus goed naspoelen Kleurmiddel Bevorderen herkenbaarheid van product Voorbeeld: Blauw = interieur Rood = sanitair Basiskennis 17

18 HERHALINGSOEFENING: Is deze uitspraak van toepassing op zeep of detergent? Laat een opboenbare film na Kan zowel een base als een zuur zijn Geen kalkzeepneerslag Geen aangename geur Sterk basisch Oorspronkelijk neutraal Kalkzeepneerslag Laat geen vettige film na Zeep Detergent Welke producten staan niet op de juiste plaats? Doorstrepen wat niet past. Zeep bomasol / zeepvlokken / Gom vloerreiniger Detergent white spirit / ammoniak/ shampoo / badschuim Oplosmiddel aceton / dettol / tapijtshampoo Onderhoudsmiddel boenwas / ether / polymeer Zeg of het zeep / detergent / oplosmiddel / onderhoudsmiddel is Ontkalker Ammoniak Bruine zeep Mr Proper Sprint White spirit Boenwas Savon Marseillaise Zeep Detergent Oplosmiddel Onderhoudsmidd el Basiskennis 18

19 7. Dosering NOOIT : STEEDS : een beetje, een scheutje, correct doseren volgens etiket Indien je niet beschikt over een doseerflacon, gebruik dan een maatbeker. Opmerkingen: - bij het vullen: eerst water en nadien product - het moet niet steeds schuimen: schuim is zelfs moeilijk te verwijderen - een beetje meer geconcentreerd product: verhoogt enorm de agressiviteit van product (ph waarde) - in emmer: kijk na of je wel 5 liter water hebt als je 1 dop doseert - spoel verstuivers af nadat ze gevuld zijn Sterk geconcentreerd product kan irritaties veroorzaken - gebruik handschoen, bril, bij zeer zure en alkalische producten - gebruik enkel heet water indien echt vermeld (ontvetten) anders gebruik je handwarm tot koud water - wie meer product in emmer doet, krijgt verzeping. Basiskennis 19

20 8. Contacten met klanten, collega s Als werknemer bij GOM, heb je een vertrouwenspost gekregen. Beschaam dus niet het vertrouwen van klant en collega s. Beleefdheid en houding Wees beleefd Beschaafde taal Geen discussie met klant: klant is koning Geen echte vriendschap met klant Verwittig onmiddellijk inspecteur in geval van ziekte Begin op tijd Voorkomen Propere werkkledij Verzorgde haartooi en nagels Hygiëne : geen zweetgeur Je komt om te werken, niet om te paraderen Wees vriendelijk, geduldig, beleefd: glimlach Vertrouwen Neem nooit iets mee Niet telefoneren Niet roken Niet te vroeg vertrekken Beroepsgeheim Snuffel niet in iemands papieren Basiskennis 20