Agendanummer : 5 Nieuwbouw Brede School, jongerencentrum en sportaccommodatie. Leven lang Leren / S. Hylkema Met Elkaar voor Elkaar / R.

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Vergadering van : december 2013 Agendanummer : 5 Nieuwbouw Brede School, jongerencentrum en sportaccommodatie Onderwerp : in De Westereen Programma : Leven lang Leren / S. Hylkema Met Elkaar voor Elkaar / R. Dijksterhuis Voorstel 1. Definitief in te stemmen met de nieuwbouw van de Brede School, jongerencentrum en sportaccommodatie in De Westereen. 2. Daartoe voor de nieuwbouw van de Brede School, jongerencentrum én sportaccommodatie in De Westereen een krediet beschikbaar te stellen van ,-. 3. Daartoe voor de daarmee samenhangende grondkosten een krediet beschikbaar te stellen van ,-. 4. Bereid te zijn om in 2015 de dan eventueel nog resterende boekwaarde van de bestaande schoollocaties af te boeken ten laste van de Algemene Reserve Vrij Besteedbaar. 5. In te stemmen met een benodigde aanvullende dekking van kapitaallasten over de jaren vanaf 2016 ten bedrage van in totaal ,- via de bestemmingsreserve kapitaallasten ten laste van de algemene reserve vrij besteedbaar. Daarbij compenseren de over de jaren vrijvallende budgetten voor kapitaallasten brede school de onttrekking aan de algemene reserve.. Voorstel in het kort Architectenbureau SKETS heeft in nauwe samenwerking met de betrokken partijen een definitief plan opgesteld voor de nieuwbouw van een multifunctionele accommodatie met daarbinnen een Brede School, een jongerencentrum en een sportaccommodatie. Door het onder één dak realiseren van deze voorzieningen ontstaat er in De Westereen een unieke combinatie van basisscholen, kindcentra, bibliotheek, jongerenwerk én sport. Al tijdens de bouw van deze voorzieningen levert deze gezamenlijkheid een voordeel op omdat de mulitifunctionale accomodatie in één bouwstroom wordt gerealiseerd. Nadat het gebouw in gebruik is genomen, kunnen partijen optimaal gebruik maken van elkaars voorzieningen en ruimten. Teneinde deze bouw nu daadwerkelijk te kunnen starten is een definitief groen licht van uw raad nodig, waarbij ook de benodigde kredieten beschikbaar worden gesteld. Wat is de aanleiding en/of het probleem? Algemeen In de vergaderingen van respectievelijk 25 september 2012 en van 27 augustus 2013 heeft uw raad zich met overtuiging uitgesproken voor de nieuwbouw van een dorpscentrum in De Westereen. Een dorpscentrum waarin een Brede School (inclusief bibliotheek en kindcentrum), een jeugdcentrum dat voor meerdere doeleinden ingezet kan worden én een sportaccommodatie gehuisvest worden. Verschillende functies die elkaar gevonden hebben en veel voordelen zien van het onder één dak gehuisvest te worden. Traject tot nu toe (algemeen) Op basis van de al eerder opgestelde programma s van eisen is onderzocht of de nieuwbouwplannen voor een Brede School haalbaar zouden zijn. Gelet op de beschikbare middelen leek het in eerste aanleg niet mogelijk om beide Westereender basisscholen in de nieuwbouw onder te brengen. Op nadrukkelijk verzoek van uw raad is echter gezocht naar mogelijkheden om dit alsnog voor elkaar te krijgen. Dit is uiteindelijk wel gelukt,. Dit dankzij de bereidheid van alle partijen om in te leveren op het oorspronkelijke programma van eisen én door de mogelijkheden om met name de ruimte van de bibliotheek zoveel mogelijk multifunctioneel te gebruiken. Tegelijkertijd is opnieuw de positie van it Badhûs bekeken en is de conclusie getrokken dat het in 1

2 standhouden van dit pand om meerdere redenen ongewenst is. Een combinatie met de al bestaande plannen voor een nieuwe accommodatie voor de voetbalvereniging VVZ leek op dat moment een betere weg. Uiteindelijk heeft architectenbureau SKETS uit Groningen de aanbesteding gewonnen voor het ontwerpen van de nieuwe Brede School. Dit bureau had daarnaast als enige in het ontwerp al rekening gehouden met de mogelijkheid van het onder één dak realiseren van de Brede School mét een jongerencentrum en sportaccommodatie. Vrij snel nadat eerst samen met de gebruikers de plannen voor de Brede School zijn uitgewerkt is ook onderzocht op welke wijze de sport en het jongerenwerk het beste aangehaakt zouden kunnen worden. In de loop van dit proces begonnen partijen elkaar beter te vinden en ontstonden spontaan allerlei ideeën over het multifunctioneel gebruik van elkaars ruimten. Uiteraard met respect voor elkaars positie en verantwoordelijkheden. Brede School Op basis van het raadsbesluit uit september 2012 werd het plan van de Brede School met de beide basisscholen, een kindcentrum en een bibliotheek verder ontwikkeld. Gaandeweg dit proces beëindigde stichting SISA het hele aanbod van kinderopvang in onze gemeente, met uitzondering van Feanwâlden. De landelijke marktontwikkelingen binnen de kinderopvang waren zodanig dat afgezien moest worden van de realisatie van een kinderdagopvang voor 0 tot 2 jarigen in de nieuwe Brede School in De Westereen. Beide basisscholen hebben hun wens uitgesproken om in de toekomst toch ruimte binnen het gebouw te realiseren voor onderwijs en opvang voor de hele groep van 0 tot 12 jarigen. De directeuren willen met de ontwikkeling van hun inhoudelijk (pedagogisch/didactisch) beleid hier alvast rekening mee houden. Op basis van de kort daarop verschenen nieuwe leerlingenprognose bleek het noodzakelijk om het programma van eisen voor de scholen te verkleinen. Voorkomen moet worden dat er gebouwd gaat worden voor leegstand. Uitgangspunt is dat we voldoende ruimte moeten bouwen om de kinderen die nu en de komende jaren op school zitten op een verantwoorde manier te huisvesten. Dit stelde de betrokkenen voor een dilemma. Aan de ene kant moet niet te groot worden gebouwd, maar aan de andere kant moet het gebouw voldoen aan de huidige noodzakelijke ruimte en de toekomstige ontwikkelingen. Met de nodige creativiteit van alle partijen is de volgende oplossing gevonden: Er wordt op dit moment weliswaar geen kinderdagopvangvoorziening gerealiseerd, maar wel worden in één van de aan het kindcentrum grenzende lokalen alvast de technische voorzieningen aangelegd voor kinderopvang. Wanneer dit lokaal op basis van de dalende leerlingenaantallen niet meer nodig is voor onderwijs, kan dit eenvoudig en zonder hoge kosten ingericht worden als kinderdagopvang. Om op dit moment de scholen ruimte te geven om alle groepen verantwoord te kunnen huisvesten, is in het ontwerp de mogelijkheid gecreëerd om op de verdieping twee extra ruimtes voor onderwijs te realiseren tegen bescheiden meerkosten (circa ,-). Strikt genomen is dit op basis van de verordening niet verplicht, maar wanneer gekeken wordt naar het aantal leerlingen in de eerste jaren is dit wel noodzakelijk. Al deze inspanningen van de architect en de gebruikers hebben er toe geleid dat er nu een plan ligt met een verantwoord aantal vierkante meters. Er wordt niet gebouwd voor leegstand, bij de oplevering is er voldoende ruimte voor alle peuters en leerlingen én in de toekomst kan het gebouw inspelen op nieuwe ontwikkelingen. Vervanging Badhûs en sportaccommodatie De wijze waarop deze voorzieningen aangehaakt zouden moeten worden aan de Brede School heeft nogal wat discussie opgeleverd. Uiteindelijk is er voor de variant gekozen waarbij de vleugel van de sport aan de andere (oost) kant is gesitueerd. Daarmee krijgt zowel de sportaccommodatie als het jeugdcentrum een gezicht naar het dorp en wordt voorkomen dat het jongerencentrum letterlijk wordt ingeklemd tussen de sport en de school. 2

3 In het huidige ontwerp zijn er, op verzoek van de voetbalvereniging, meer vierkante meters ingetekend. Het beschikbare budget is daarvoor niet voldoende. De voetbalvereniging heeft aangegeven niet in vierkante meters te willen bezuinigen. De vereniging wil de meerkosten zelf voor haar rekening nemen. Dat kan door meer zelfwerkzaamheid, scherp materialen inkopen bij plaatselijke ondernemers, diverse acties en als laatste door het aangaan van een geldlening. Wat willen we bereiken en hoe? Context Met de ontwikkeling van de Brede School, de sportaccommodatie en het jongerencentrum creëren we een aantal voorzieningen die gezamenlijk een grote meerwaarde voor het dorp hebben. Een meerwaarde die groter is dan de som van de afzonderlijke voorzieningen. De meerwaarde zit met name in de integrale visie die basis vormt voor de bouw van deze voorzieningen. Een basis die is gelegd met alle toekomstige gebruikers. Dit heeft een lange weg achter zich. Vanaf 2005 is een werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van het basisonderwijs en kinder/peuteropvang in overleg over de ontwikkeling van een Brede School. Tegelijkertijd kwam in het kader van de beleidsvisies van de stichting provinciale bibliotheek de vestiging van een nieuwe regionale bibliotheek in beeld. Met deze drie functies onder 1 dak werd dus al een integrale ontwikkeling in gang gezet. Het rond 2008 vastgestelde centrumplan De Westereen geeft ruimte aan de ontwikkeling van diverse functies waaronder ook maatschappelijke voorzieningen en sportvoorzieningen. Ook dit plan gaat uit van een integrale ontwikkeling waarbij functies elkaar versterken en er gebruik kan worden gemaakt van elkaars voorzieningen. Een van de peilers van het centrumplan vormen de voorzieningen. Door concentratie en bundeling wordt een nieuw hart in De Westereen gerealiseerd waarin commerciële en maatschappelijke voorzieningen bij elkaar zijn gesitueerd. Aansluitend aan het winkelcentrum is langs de Badhuswei een nieuw voorzieningenplein gerealiseerd. Hier krijgen maatschappelijke voorzieningen zoals gezondheidszorg (inmiddels gerealiseerd) onderwijs, sport en bibliotheek een plek bij elkaar. Voor de ontwikkeling van de Brede School is vanaf het begin de locatie ten oosten van de Sportloane aangewezen waar momenteel de kantine van VVZ en het Badhus zijn gelegen. Met de bouw van de multifunctionele accommodatie is het voorzieningenplein af. Vanaf de inprikker vormt het plein inclusief de aangelegen bebouwing een nieuwe entree naar het hart van het dorp. De multifunctionele accommodatie vormt door zijn architectuur een markant punt aan deze zijde van het dorp. Exploitatie en beheer Brede School Het beheer en de exploitatie zijn essentiële onderdelen van de brede scholen maar in de praktijk blijkt dat dit onderdeel vaak te weinig of in een te laat stadium aandacht krijgt. In Dantumadiel is er daarom voor gekozen om de wijze waarop het beheer en de exploitatie wordt geregeld eerst gezamenlijk vast te stellen. Pas daarna wordt het proces van de aanbesteding gestart. Bij veel brede scholen ontstaan namelijk in de loop der tijd problemen rond beheer en exploitatie waardoor de samenwerking behoorlijk stagneert. Gelet op de complexheid van deze materie is Bureau Lindhorst ingeschakeld om dit onderdeel te begeleiden. Dit bleek ook nodig. De partijen die deelnemen aan deze Brede School zijn zo verschillend (ook qua wetgeving) dat dit een intensief traject is geworden. Uiteindelijk is er gekozen voor de variant waarbij: 1. de gemeente eigenaar is en blijft van de Brede School. 2. De vaste gebruikers (scholen, peuterspeelzaal en bibliotheek) ten behoeve van de exploitatie en beheer een stichting op gaan richten. Deze stichting is verantwoordelijk voor het dagelijkse beheer en onderhoud van de Brede School. De partijen zelf voorzien de stichting van middelen om de exploitatie te kunnen uitvoeren. 3. De gemeente sluit langdurige huurovereenkomsten (10 jaar) af met de bibliotheek en het peuterspeelzaalwerk en geeft overeenkomstig de onderwijswetgeving de betreffende delen van het pand in gebruik bij de scholen. 3

4 4. De gemeente is en blijft verantwoordelijk voor een eventuele toekomstige leegstand in het pand wanneer één of meerdere functies op termijn zou gaan verdwijnen. 5. De stichting is alleen verantwoordelijk voor het Brede School -deel van het gebouw. Er zullen wel afspraken gemaakt worden over het buitenonderhoud e.d. met besturen van de sportaccommodatie en het nieuwe jeugdcentrum. Eigendom en beheer jeugdcentrum Dit deel van het pand is en blijft eigendom van de gemeente. Dit deel wordt vooreerst in beheer gegeven aan Stichting Welzijn Het Bolwerk. Deze stichting exploiteert dit deel van het pand net zoals op dit moment het huidige Badhûs wordt beheerd. Hoe de organisatievorm er in de toekomst (na het project De Kanteling) eruit ziet is nog niet bekend. Het kan zijn dat deze taak op termijn elders bij een nieuwe stichting wordt ondergebracht. De taak beheer Badhûs gaat dan mee. Op dit moment beschikt Stichting Welzijn Het Bolwerk ten behoeve van It Badhûs over een beheerder voor 20 uur per week. Deze functie gaat over in de nieuwe accommodatie. Voor de beheersstichting van de Brede School is dit een uitgelezen kans om in gesprek te treden met Stichting Welzijn Het Bolwerk over het delen en mede bekostigen van deze beheerder. Dit is echter een zaak van partijen en als gemeente hebben we in deze discussie geen rol. Eigendom en beheer Sportaccommodatie Over hoe te handelen op dit onderdeel is advies ingewonnen bij het adviesbureau EFK. Dit bureau adviseert om ook dit gedeelte in eigendom te houden bij de gemeente. Voor de kleedboxen en de bestuurskamers wordt voorgesteld te kiezen voor de handelwijze waarbij de gemeente sportverenigingen in gelegenheid stelt om gebruik te maken van het complex tot sportbeoefening. Voor dat gebruik betaalt de vereniging dan een vergoeding die BTW-belast is (6%). Wil deze lijn slagen dan is het zaak om dit door te trekken tot ook de sportvelden zelf. Voor de kantine wordt door EFK voorgesteld om deze belast te verhuren aan de VVZ. Deze vereniging is voor de kantine BTW-ondernemer. Dat betekent dat de btw op de investeringen, die zowel door de gemeente als door de vereniging worden gedaan, terug kan worden gevraagd. In de komende periode zal dit onderwerp in nauw overleg met de vereniging nader worden uitgewerkt. Kosten en dekking In bijgevoegd overzicht zijn de kosten en de dekking aangegeven. De kosten zijn gebaseerd op de calculatie zoals opgesteld door de architect op het definitieve ontwerp. De stichtingskosten omvatten alle kosten die te maken hebben met de voorbereiding en de bouw van deze accommodatie (dus inclusief architectenkosten, leges etc). Investeringen: Stichtingskosten Brede School: ,- Stichtingskosten jongerencentrum/sportaccommodatie: ,- Kosten grond: ,- Kosten sloop Badhûs: ,- Totaal: ,- Deze calculaties laten nu een raming zien die op een iets hoger bedrag uitkomt dan die in eerdere stukken aan uw raad is medegedeeld (destijds geraamde investering: ,-). Een belangrijke oorzaak van dit verschil is een verhoging van de btw in Er is echter dicht bij de oorspronkelijke ramingen gebleven door gedurende het proces zeer kritisch te zijn op het programma van eisen en er is door alle partijen geprobeerd te voorkomen dat voor toekomstige leegstand wordt gebouwd. De conclusie is dan ook dat dit geslaagd is. Wel ligt er ten opzichte van de vorige raming een forse uitdaging voor de voetbalvereniging. Waar in de eerste aanleg nog werd uitgegaan van een bedrag van ,- dat door middel van zelfwerkzaamheid moet worden opgebracht, nu ligt er een opdracht voor een bedrag van ruim ,-. De vereniging wil deze uitdaging van harte aangaan om juist dat te realiseren waar de vereniging 40 jaar mee vooruit kan. Men is nu al druk bezig met het verzinnen van plannen en creatieve sponsoracties om dit financiële gat te dichten. 4

5 De te verwerven grond voor de gehele accommodatie is geadministreerd in de grondexploitatie Westereen centrumplan. De grond is op moment van overdracht niet bouwrijp. Op de het perceel is nog een voetbalveld en het voormalig badhuis gevestigd. Hierdoor wordt de overdracht niet met BTW belast. Activiteiten ten behoeve van het bouwrijp maken worden na de overdracht gerealiseerd. Dekking De financiële dekking van de kapitaallasten van de nieuwe school bestaat uit de volgende onderdelen: - Een aantal posten dat al in de lopende begroting zijn opgenomen: de structurele bijdrage van ,-per jaar die als nieuw beleid is opgenomen in de begroting 2012; een bijdrage uit de gebiedsexploitatie van het Centrumplan De Westereen ( ,-), eerst toe te voegen aan de bestemmingsreserve kapitaallasten (dus ter dekking van kapitaallasten) waaraan vervolgens vanaf 2015 bijdragen ter dekking van de jaarlijkse kapitaallasten kunnen worden onttrokken; een bijdrage van ,- (raadsbesluit september 2013 in verband met het Badhus) die eveneens is toegevoegd aan de bestemmingsreserve kapitaallasten ter dekking van een deel van de aan de school toe te reken kapitaallasten; het vrijvallende jaarlijkse budget voor de kapitaallasten van de te vervangen oude scholen dat over 2016 circa ,- bedraagt. Nadrukkelijk moet hierbij worden gesteld dat deze dekking beschikbaar is onder de aanname dat de oude scholen op enige wijze in 2015 zullen worden verkocht. Er moet op worden gerekend dat dan ook een afwaardering ten opzichte van de dan resterende boekwaarde nodig zal zijn waarvoor afzonderlijk dekking in de begroting moet worden aangegeven, zie hierna. - Een bijdrage ineens van ,- van de voetbalvereniging VVZ die in mindering kan worden gebracht komt op het bedrag van de te activeren investering waardoor de aan de nieuwe school toe te rekenen jaarlijkse kapitaallasten worden beperkt. - Jaarlijkse huuropbrengsten van bibliotheek en peuterspeelzaal van naar raming minimaal ,- en mogelijk ,- per jaar. - Een jaarlijkse bijdrage vanuit het jongerenwerk Damwâld van ,-. - De niet gebruikte budgetten nieuw beleid en bijdrage jongerenwerk van in totaal ,- worden in de jaren toegevoegd aan de algemene reserve vrij besteedbaar. - Voor de benodigde aanvullende dekking van de kapitaallasten over de jaren vanaf 2016 wordt het bedrag van ,- onttrokken aan de algemene reserve vrij besteedbaar en overgeheveld naar de bestemmingsreserve kapitaallasten. In de jaren vanaf 2016 kan vanuit deze reserve de benodigde aanvullende dekking van de kapitaallasten van de nieuwe school worden verkregen, zodanig dat deze investering verder geen nadelig effect heeft op de lopende meerjarenraming. Aldus ontstaat het volgende beeld van de kapitaallasten van de investering in de school versus de beschikbare dekking: Kapitaallasten nieuwe school over totale stichtingskosten Dekking Bijdrage uit nieuw beleid begroting Bijdrage uit exploitatie Cp Westereen Bijdrage bij raadsbesluit september Vrijkomend budget kapitaallasten oude scholen Bijdrage voetbalvereniging in eens Huuropbrengsten Bijdrage jongerenwerk Damwâld Totale dekking Saldo exploitatie Reserveringen i.v.m. aanvullende dekking vanaf Saldo exploitatie na aanvullende reserveringen Er is en er wordt de komende periode nog een aantal aanvragen opgesteld voor het verkrijgen van aanvullende subsidies uit diverse fondsen waaronder ook die van de provincie. Met name wordt daarbij ingezet op subsidies in het kader van duurzaamheid en leefbaarheid. 5

6 Op dit moment zijn er nog geen toezeggingen ontvangen, maar overall zijn wij optimistisch over de kansen daarop. In de huidige calculaties is voorzichtigheidshalve - overigens geen rekening gehouden met eventuele extra inkomsten uit fondsen. Dekking van de afwaardering huidige scholen Naar huidig inzicht zal op de gebouwen van de oude scholen in 2015 in totaal ruim ,- worden afgeschreven. Deze afwaardering zal gedeeltelijk kunnen worden gecompenseerd door de opbrengst van de verkoop van de oude scholen. Het voorstel is afwaardering en verkoopopbrengst ten laste/gunste te brengen van de algemene reserve vrij besteedbaar. Votering krediet Ten behoeve van de voortgang is het nu van belang dat er nu een restantkrediet beschikbaar wordt gesteld waarmee de bouw daadwerkelijk kan worden opgestart. De totale kosten (exclusief) grond zijn geraamd op ,-. Ten behoeve van de voorbereidingskosten is in een eerder stadium al een krediet beschikbaar gesteld van in totaal ,-. Daarnaast wordt van de VVZ een bijdrage ineens ontvangen van ,-. Er is dan ook nog een krediet nodig van ,-. Wanneer moet wat gebeuren? De voorbereidingsfase is afgerond en heeft geresulteerd in een definitief ontwerp van Brede School, het jongerencentrum en de sportaccommodatie. Het definitieve ontwerp is vertaald in een bestek met bijbehorende tekeningen en kan in de markt worden gezet. Dit betekent dat na vaststelling van het budget door de raad de plannen kunnen worden aanbesteed. In de komende maanden zal de aanbesteding plaatsvinden waarin naar verwachting de gunning waarschijnlijk begin volgend jaar kan plaatsvinden. Dit betekent dat de bouw kan starten in het eerste kwartaal van Fatale datum Gelet op het streven om het gebouw eind 2013 aan te besteden en om begin 2014 te kunnen starten met de bouw, is het belangrijk dat de raad nog in 2013 de benodigde kredieten beschikbaar zal stellen. Behandeling presidium Het presidium heeft op 3 december 2013 besloten het punt opiniërend behandelen. Damwâld, 3 december 2013 Burgemeester en wethouders van Dantumadiel, A. Aalberts, burgemeester. B.T.T. Schat, secretaris. 6

7 Raadsbesluit Vergadering van : 17 december 2013 Agendanummer : 5 Onderwerp : Nieuwbouw Brede School, jongerencentrum en sportaccommodatie in De Westereen Programma : Leven lang Leren / S. Hylkema Met Elkaar voor Elkaar / R. Dijksterhuis De raad van de gemeente DANTUMADIEL; gelezen het voorstel van het presidium d.d. 3 december 2013; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 3 december 2013; Besluit 1. Definitief in te stemmen met de nieuwbouw van de Brede School, jongerencentrum en sportaccommodatie in De Westereen. 2. Daartoe voor de nieuwbouw van de Brede School, jongerencentrum én sportaccommodatie in De Westereen een krediet beschikbaar te stellen van ,-. 3. Daartoe voor de daarmee samenhangende grondkosten een krediet beschikbaar te stellen van ,-. 4. Bereid te zijn om in 2015 de dan eventueel nog resterende boekwaarde van de bestaande schoollocaties af te boeken ten laste van de Algemene Reserve Vrij Besteedbaar. 5. In te stemmen met een benodigde aanvullende dekking van kapitaallasten over de jaren vanaf 2016 ten bedrage van in totaal ,- via de bestemmingsreserve kapitaallasten ten laste van de algemene reserve vrij besteedbaar. Daarbij compenseren de over de jaren vrijvallende budgetten voor kapitaallasten brede school de onttrekking aan de algemene reserve. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad der gemeente Dantumadiel, gehouden in het gemeentehuis te Damwâld op 17 december De raad voornoemd,.., voorzitter...., griffier.