Cloud Computing computerkracht als utility

Transcriptie

1 Cloud Computing computerkracht als utility In samenwerking met: 2010 EMC Nederland, Nieuwegein Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande toestemming van de auteur en uitgever worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt worden. Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed aanvaardt EMC geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor gevolgen hiervan.

2 Innovatie Cloud computing wordt vrijwel zeker de belangrijkste motor van de informatiesamenleving in de 21ste eeuw, die nieuwe manieren van leven, werken, zakendoen en besturen ontsluit. Zij sluit naadloos aan bij het paradigma van de tijd- en plaatsonafhankelijke wereldwijde netwerkkenniseconomie. Anywhere, anyplace, anytime. Vergelijk het proces van elektrificatie dat in de 19de eeuw ontstond en in de volgende eeuw tot wasdom kwam. Infrastructuur, platformen en applicaties veranderen in een continu beschikbare dienst, zowel publiek (openbaar) als privaat (gesloten), waardoor uiteindelijk een network of clouds ontstaat. Gekoppelde, geografisch verspreide datacenters vormen in wisselende samenstelling één virtuele computerfabriek, die tijd- en plaatsonafhankelijk voor gebruikers toegankelijk is. Deze nieuwe manier van automatiseren betekent dat een bedrijf of overheidsorganisatie zelf geen ICT-infrastructuur en servers meer hoeft te hebben en zowel aanschaf als operationeel management hiervan uitbesteedt. De nu nog toegepaste client/server automatisering met eigen servers op de zaak, maakt plaats voor on-demand, web-based computing, waarbij de informatieverwerking en opslag van bedrijfsinformatie in beginsel off premises, in datacenters van derden plaatsvindt. Elektrificatie leverde de zo dringend gewenste standaardenergiebron, waardoor de maatschappij zich tot het hoge welvaartsniveau van vandaag kon ontwikkelen. Als essentieel element fungeerde het gestandaardiseerde aanbod van stroom uit de muur. De ontwikkeling van een energienetwerk bood een veelheid van economische kansen en ontsloot geheel nieuwe manieren van werken. Industrialisatie De parallel tussen de elektrificatie en cloud computing dringt zich nadrukkelijk op. Mede dankzij virtualisatietechnieken kan digitale verwerkingskracht op gestandaardiseerde wijze via netwerken worden aangeboden. Nader beschouwd blijkt dat de zogenoemde virtuele machine hetzelfde doet als de 220V/50Hz standaard. Beiden zorgen er namelijk voor een brede portfolio aan apparaten en toestellen op netwerken kunnen aansluiten. Letterlijk plaats- en tijdonafhankelijk. De ontwikkeling van elektronische netwerken biedt opnieuw mogelijkheden voor allerlei nieuwe manieren van werken, zoals elektriciteitsnetwerken dat een eeuw geleden deden. Je kan zeggen dat door de inzet van cloud computing ICT industrialiseert. Dat betekent dat computerkracht een gestandaardiseerde nutsvoorziening, te vergelijken met de levering van elektriciteit en gas. De industrialisatie heeft gevolgen voor het hele traject van opwekking (het geautomatiseerde datacenter), het transport (ICT uit de muur ) en het gebruik (elastische beschikbaarheid, altijd en overal). Echte standaardisatie van ICT is nu mogelijk geworden EMC Nederland, Nieuwegein 1

3 Hoe snel zich een en ander ontwikkelt, wordt op de eerste plaats bepaald door de adoptie van het wereldwijde standaardinformatienetwerk voor de eenduidige, gevirtualiseerde verwerkingskracht. Praktische toepassingen bij overheidsorganisaties en het (grote) bedrijfsleven zijn er genoeg. Vooral het model van private cloud computing biedt dankzij hoge service-levels op het gebied van beschikbaarheid, informatiebeveiliging en governance uitstekende kansen, inclusief voldoende waarborgen en zekerheden. Wolk Werkdefinitie van het National Institute for Standards and Technology Cloud computing is a model for enabling convenient, on-demand network access to a shared pool of configurable computing resources (e.g., networks, servers, storage, applications, and services) that can be rapidly provisioned and released with minimal management effort or service provider interaction. De naam cloud is in dit perspectief waarschijnlijk ergens eind vorige eeuw ontstaan en stamt letterlijk af van een visuele metafoor van Internet. Iemand tekent enkele PC s en servers, voegt daar applicaties aan toe die door verschillende leveranciers worden aangeboden, en verbindt deze vervolgens met Internet. Zo ontstond de wolk, waar we nu over praten. Er gaan stemmen op die zeggen dat cloud computing een moderne versie van timesharingmodel uit de jaren zestig is. Toch blijkt onverkort dat we echt te maken hebben met een geheel nieuwe leveringswijze van ICT, waarbij de verwerking-, netwerk- en opslagcapaciteit elastische schaalbaarheid zijn, op afroep door middel van zelfbediening te leveren. De gegevenswerking vindt gevirtualiseerd plaats, dat wil zeggen dat de computerprogramma s en de te verwerken informatie los gekoppeld zijn van de fysieke hardware (computers) en infrastructuur. De omschrijving van het Amerikaanse National Institute for Standards and Technology 1 gaat uit van: een aantal karakteristieken (de elastische, geautomatiseerde zelfbediening van ICT op afstand, gebaseerd op het delen van computerbronnen); drie servicemodellen (infrastructuur, platform en software); en verschillende toepassingen (privaat, publiek en mengvormen). Verandering Elektronische gegevensverwerking is inmiddels ongeveer vijftig jaar oud en behoort meer dan ooit in haar geschiedenis de doelstellingen van overheidsorganisaties en bedrijven te faciliteren, zowel de integrale bedrijfsprocessen als het werk dat individuele werknemers uitvoeren. Daarbij vormt het adaptief vermogen van de organisatie een essentieel onderdeel. Iedere bestuurskamer wil graag de organisatie flexibeler en responsiever ten opzichte van snelle veranderingen in deels onvoorspelbare markten en dito samenleving maken. Smart organizations hebben de toekomst en die gebruiken van ICT als de as van innovatie, zoals het Nederlandse Innovatieplatform dat terecht onderstreept. Eens te meer blijkt dat de inzet van de informatietechniek geen doel, maar een middel is en dat uitgangspunt geldt onverkort voor cloud computing. Op algemeen organisatieniveau beschouwd zien we minimaal vier cruciale voordelen van deze nieuwe manier van de gegevensverwerking: ontsluiting van het nieuwe werken; beheersbaarheid van de explosie groei van bedrijfsinformatie; verlaging van de totale kosten voor ICT; meer oog voor maatschappelijk verantwoord ondernemen EMC Nederland, Nieuwegein 2

4 Evolutie Kernvoordelen van cloud computing ICT wordt als geheel van geautomatiseerde diensten, op afroep en schaalbaar, geleverd om de bedrijfsprocessen optimaal te ondersteunen. Daardoor ontstaat er een wendbare organisatie, die snel op veranderingen in markten en samenleving kan inspelen. In het bijzonder faciliteert cloud computing nieuwe manieren van werken in de informatiemaatschappij, waarbij tijd- en plaatsonafhankelijkheid werk, uit te voeren voor kenniswerkers, centraal staat. De verwerking en opslag van gegevens vindt gevirtualiseerd in externe datacenters plaats, onder verantwoordelijkheid van leveranciers. Daardoor stijgt in de regel de kwaliteit van de ICT en beschikt de gebruikersorganisatie voortdurend over de nieuwste versies van de bedrijfssoftware en andere technologie. De gebruikersorganisatie betaalt in beginsel op abonnementsbasis voor het gebruik van de ICT-bronnen, zoals rekenkracht, software, opslag- en archiveringscapaciteit. Hierdoor verlagen de kosten. Door toepassingen van virtualisatie en het delen van technologie ontstaan er bovendien efficiëntie- en schaalvoordelen, zodat de kosten nog verder afnemen. Bij nader inzien is cloud computing een logische stap in de evolutie van de elektronische technologie en de informatiemaatschappij. Het nieuwe automatiseringsmodel zag het licht dankzij de samenloop van een aantal technologische ontwikkelingen. Daardoor kunnen gekoppelde, geografisch verspreide datacenters, soms zelfs in verschillende landen en op verschillende continenten, in wisselende samenstelling één virtuele computerfabriek vormen, die 24/7 en plaatsonafhankelijk draait. Goed beschouwd betreft cloud computing bouwstenen automatisering, waardoor de gegevensverwerking uitstekend schaalbaar wordt. Vergelijk het met blokjes Lego, die door een robot razendsnel, naar wens en behoefte van de klant, kunnen ingezet om iets te creëren; in dit geval een geautomatiseerde informatiedienst. Technologisch is het omslagpunt in zoverre bereikt, omdat een aantal essentiële informatietechnieken, waaronder virtualisatie en breedbandnetwerken, inmiddels laagdrempelig beschikbaar zijn. Misschien ligt de grootste kracht van cloud computing wel in de omstandigheid gelegen dat de private en de publieke variant naadloos in elkaar kunnen overgaan. Door de vrijwel onbeperkte schaalbaarheid wordt de bedrijfsinformatievoorziening bijna letterlijk vloeibaar. VCE Diensten onderscheiden zich van producten en dat betekent de rol van leveranciers ook wijzigt. Natuurlijk gaat het bij de ontwikkeling van nieuwe producten vaak om innovatieve hoogstandjes, maar wie alleen een server, router of opslagsysteem doorlevert aan een gebruikersorganisatie, is een andere ICT-leverancier dan een partij die continue diensten tegen een bepaalde dienstenniveau verzorgt, zoals bijvoorbeeld de operationele beschikbaarheid van een webapplicatie met creditkaart-betaalmogelijkheid. Anders gezegd, de succesvolle en duurzame migratie naar cloud-computingdiensten vereist meer dan ooit een efficiënte en robuuste ICT-infrastructuur, goede hardware en software, specifieke deskundigheid in het voortraject en ervaren dienstverleners. Om deze reden hebben drie markleiders de handen ineen geslagen om met hun business partners gebruikersorganisaties op hoogwaardige wijze te ondersteunen bij de invoering van cloud computing. VMware (virtualisatie), Cisco (networking, stateless computing) en EMC (opslag en virtualisatie van de opslag van gegevens) werken samen in de Virtual Computing Environment Coalition. Daarnaast sloot zich een grote groep partners bij de coalitie aan, die op basis van concepten, architectuur en fysieke bouwstenen van VCE de overgang naar cloud computing faciliteert. Speciaal voor gebruikersorganisaties die direct door de VCE-coalitie gefaciliteerd willen worden, is de joint-venture Acadia opgericht, die als entiteit namens de coalitie optreedt. Daarnaast ondersteunt Acadia de nieuwe partnerorganisatie bij het opbouwen, inwerking stellen en overdragen van de nieuwe technologie naar de gebruikersorganisatie. Centraal staat de snelle adoptie van private (dus de besloten) infrastructuur voor grote organisaties, zowel eindgebruikers als service providers. De samenwerkende partijen hebben hiervoor zogenoemde vblocks ontwikkeld; deze integratie van virtuele servers, opslagcapaciteit en beheer zijn kant en klare bouwstenen voor het datacenter. Deze geintegreerde bouwstenen kunnen net als Lego eenvoudig aan elkaar worden gekoppeld EMC Nederland, Nieuwegein 3

5 De samenwerkende partijen leveren de optimaal geïntegreerde en uiterst efficiënte vblocks als eindproduct turn-key op en kunnen deze natuurlijk ook, op afstand, onderhouden. Hiermee verandert het paradigma met betrekking tot de bouw en operatie van datacenters in de 21ste eeuw. De automatisering van de moderne computerfabriek, waar nauwelijks nog mensen werken, wordt een feit. Net zo als de langverwachte industrialisatie van ICT, te vergelijken met de ontwikkeling van elektriciteit als nutsvoorziening via standaard distributienetwerken van honderd jaar geleden. En dat geldt eveneens de ontwikkeling van de handmatige productie consumentengoederen naar de gestroomlijnde, flexibele productieautomatisering. Mede omdat de kosten voor de het uitvoerende werk verdwenen, werden er enorme kostenbesparingen gerealiseerd. Het vooruitzicht voor de ICT-fabriek is dus aantrekkelijk. Conclusies Goedfunctionerende, schaalbare, ononderbroken en telkens vernieuwende ICT vormt het geconsolideerde bedrijfsmiddel letterlijk de motor voor iedere moderne organisatie. Dit nieuwe leveringsmodel voor tijd- en plaatsonafhankelijke ICT ontsluit Het Nieuwe Werken in optima forma. Met het op basis van cloud computing uitbesteden van technologie en het terug ontvangen als een managed service tegen een bepaald dienstenniveau kunnen organisaties in de publieke en private sector aantrekkelijke voordelen behalen. Zo wordt de kwaliteit van ICT verhoogd en ontstaat er meer de ruimte voor de kerntaken. Bovendien is de snelle schaalbaarheid van de ICT-diensten organisaties flexibel en wendbaar. Ook worden er aanzienlijke kosten bespaard, omdat grote investeringen vooraf tot het verleden behoren, leveranciers hun cloud-computingdiensten op basis van abonnementen leveren en de technologie wordt gedeeld. Capex wordt Opex. De keuze van cloud computing door een gebruikersorganisatie betekent kiezen voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, niet alleen omdat de ICT-bronnen zoals hardware, software, opslag en natuurlijk de fysieke datacenters als geheel worden gedeeld, maar ook omdat datacenters steeds efficiënter en milieuvriendelijker met hun energiegebruik omgaan. Eindgebruikers blijven verantwoordelijk voor het management van hun bedrijfsinformatie, terwijl leveranciers tekenen voor het technologiemanagement van de te leveren diensten. Toch komen ook cloud computing-leveranciers in aanraking met wettelijke verplichtingen die betrekking hebben op de bedrijfsinformatie van hun klanten, bijvoorbeeld naar aanleiding van de pan-europese privacywetgeving. Bedenk wel dat cloud computing een jong paradigma is, met diverse verschijningsvormen. We staan pas aan het begin van datgene wat vrijwel zeker het preferente model voor gegevensverwerking wordt. Organisaties raken afhankelijk van ICT. Overheid en bedrijfsleven zijn door digitale technologie kwetsbaarder geworden. Deze omstandigheid vraagt niet alleen om passende continuïteitsmaatregelen, maar ook om een flexibele en tevens robuuste infrastructuur, goede hardware en software en, last but not least, betrouwbare leveranciers met vakinhoudelijke competenties EMC Nederland, Nieuwegein 4

6 Contactinformatie Websites Contactpersoon Ir. Hans Timmerman, Country Technology Officer EMC the Netherlands Telefoon: Fax: Mobile: Linkedin: Blog: EMC Nederland, Nieuwegein 5