Jaarverslag Trees for All Stichting Postbus AA Arnhem

Transcriptie

1 Jaarverslag 215 Trees for All Stichting Postbus 9 68 AA Arnhem info@treesforall.nl

2 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD 2 I INLEIDING Missie Visie en kernwaarden 6 II PROJECTEN Bosbescherming en duurzaam landgebruik in Bolivia Bosherstel en natuurbescherming in Maleisië Herstel en bescherming vulkaanbos op de Filippijnen Klimaatnoten en voedselzekerheid in Mali Bosaanplant in Nederland 16 III DE ORGANISATIE Structuur Werkwijze Fondsenwerving Klimaatcompensatie & donatie 2 Grafieken Trends & Ontwikkelingen Werkwijze Projectcertificering en Controle Erkenning en toetsing Lidmaatschappen en netwerken Duurzame bedrijfsvoering 26 IV BEWUSTWORDING Acties Verbinding - bewustwording Communicatie 33 V JAARREKENING 35 VI CONTROLE VERKLARING VERKORTE JAARREKENING 38 VII VERANTWOORDINGSVERKLARING 39 VIII PERSPECTIEF

3 VOORWOORD Waar begin je en waar eindig je bij het voorwoord in een jaarverslag? Er is zo hard gewerkt en er zijn zulke mooie resultaten gehaald. We hebben in 214 afscheid moeten nemen van een belangrijke partner waarmee we de afgelopen jaren intensief hebben samengewerkt. Dat afscheid is in 215 alweer helemaal vergeten door de nieuwe succesvolle relaties die we zijn aangegaan met grote en middelgrote bedrijven. Waarmee we, samen met de bestaande relaties, een spraakmakende bijeenkomst hebben gerealiseerd rond de start van de Tour de France in Utrecht. Hier startten wij onze eigen Road to Paris richting de klimaatconferentie in december. Een van de etappes was de actieplantweek in november, waarbij iedere dag in de week voorafgaand aan die conferentie in Parijs een bos werd geplant in Nederland. Een unicum. Ook in de projecten is hard gewerkt, zoals bijvoorbeeld bij onze partnerorganisaties in Bolivia en Mali. Die ook in 215 weer succesvol zijn geweest in het stellen en halen van de doelen, hierdoor is de situatie van duizenden boeren een stukje rooskleuriger geworden en zijn ze beter voorbereid op de klimaatverandering. Een heel intens gevoel heb ik bij het initiatief dat Trees for All in 214 heeft genomen om een herdenkingsbos op te richten voor de slachtoffers van de vliegramp met de MH17. De nabestaanden kozen dit in november 215 als dé locatie voor het herdenkingsmonument. Laat ik daarmee beginnen, omdat dit initiatief precies verbeeldt dat het ons gaat om de relatie met onze deelnemers. Particulier of bedrijf iedereen is voor ons van waarde, omdat we samen aan de slag gaan voor die betere en groenere wereld. Het is een symbiose, waarbij de ene partij niet zonder de ander kan. Het initiatief voor het Herdenkingsbos ontstond omdat een van onze gewaardeerde zakelijke deelnemers met zijn gezin tot de slachtoffers behoorde. Hij was onderweg naar Maleisië, waar Trees for All een project heeft. Nadat Trees for All ter plaatse herdenkingsbomen plantte verrees de vraag: Waarom doen we dit niet voor alle slachtoffers? Mensen die door een grote onrechtvaardigheid niet meer onder ons zijn. Voor ons zijn deelnemers veel meer dan klanten die betalen voor de aanplant van een boom of voor CO2-compensatie. En dit, in combinatie met het feit dat we zowel in Maleisië als in Nederland bossen aanplanten en de deskundigheid en motivatie hebben om iets tot een succesvol einde te brengen, leidde er toe dat we er de schouders onder hebben gezet. Eerst met onze partners in het Nationaal Bossenfonds en later aangevuld met de provincie Noord-Holland en de gemeente Haarlemmermeer. Het illustreert ook onze visie op leiderschap. Niets is onmogelijk totdat het onmogelijke is bewezen. Met een visie, passie en deskundigheid krijg je een betere wereld voor elkaar. Het is een voorrecht dat we die visie en passie kunnen delen met onze deelnemers in Nederland en onze partnerorganisaties over de hele wereld en dat wij onze deskundigheid kunnen inzetten om die doelen dichterbij te brengen. Dat was zo in 215 en dat zal zo zijn in 216, 217 en daarna. Jaap Bos Bestuursvoorzitter 2

4 I. INLEIDING 1 miljard bomen verdwijnen per jaar Het is de hoogste tijd dat bomen en bos hoger op de internationale agenda komen. Het tijdschrift Nature publiceerde in september 215 een onderzoek naar het aantal bomen wereldwijd, en de cijfers zijn alarmerend. In dit onderzoek is gekeken naar hoeveel bomen er op de wereld zijn, hoeveel er jaarlijks verdwijnen en worden aangeplant. Op dit moment wordt het totaal aantal bomen op aarde geschat op 3 biljard, of 422 bomen per persoon. Sinds de start van de menselijke beschaving 12. jaar geleden is inmiddels al 46% van het bos verdwenen. Jaarlijks worden er 1 miljard bomen meer gekapt dan aangeplant (1). Dit betekent dat binnen één generatie (25 jaar) is 8,2 % van het nu aanwezige bos niet meer beschikbaar voor onze kinderen en kleinkinderen. We hebben ons de vraag gesteld of we dit kunnen stoppen. En dat kunnen we. Als iedere wereldburger ieder jaar 2 bomen plant, stoppen we niet alleen het verdwijnen van de bossen, maar keren we het proces om. Zo geven we terug van wat wij nemen van de aarde en zorgen zo dat de volgende generaties nog kunnen beschikken over gezonde lucht, voldoende regen, gezondheid en voedsel. En het mooie is, hoe harder de bevolking groeit, hoe meer bos er komt. We hebben er in 215 voor gezorgd dat er een campagne in de benen is geholpen die als doel heeft de ontbossing te stoppen. De 1-2-Tree campagne, die jaarlijks gaat voor de aanplant van 14 miljard bomen. Trees for All is er klaar voor. De organisatie is in 215 uitgebreid met twee enthousiaste aanstormende talenten. Er is een begin gemaakt om de website aan te laten sluiten bij de nieuwe boodschap. De Raad van Advies is verder versterkt en Lodewijk Hoekstra is ambassadeur geworden. Er is extra aanplant geweest in de projecten. De bomen liggen op de plank, nu moeten ze nog de grond in. (1) T.W. Crowther et al., 215. Mapping tree density at a global scale 3

5 De stappen in 215 In 215 heeft Trees for All verschillende stappen gezet om haar doelen dichterbij te halen. Als organisatie zijn we daarvoor robuuster en nog veelzijdiger worden. De toetreding van ambassadeur Lodewijk Hoekstra, onder meer bekend van het TV programma Eigen Huis & Tuin, was hierin een hoogtepunt. Dit gebeurde tijdens de aftrap van onze symbolische weg naar de klimaatconferentie in Parijs, bij de start van de Tour de France in Utrecht. Deze bijeenkomst in het kader van het Natuurlijk Leiderschap programma was zeer inspirerend en veelzijdig. Met als een van de hoogtepunten het verhaal van DSM, dat iedereen een kijkje in haar duurzame keuken gunde. De directeur van de wielerploeg Giant-Alpecin wist daarna zelfs de niet-wielerfans te overtuigen om bij de start van de Tour de France te komen kijken. Iwan Spekenbrink is met zijn verhaal een Natuurlijk Leider bij uitstek. Het samen voor de volle 1% gaan voor het beste resultaat en ieder daarbij in zijn kracht zetten, sloot naadloos aan bij dit Natuurlijk Leiderschap event. Geen woorden, maar daden. Op diezelfde weg naar Parijs plantten we in het najaar van 215 op drie plaatsen in Nederland, met verschillende deelnemers van verschillende (grote) bedrijven, nieuw bos aan. Nieuw bos dat niet alleen het broeikasgas CO2 opneemt, maar ook zorgt voor nieuwe natuur in de Randstad. Op deze plekken kunnen mensen de kracht van de natuur ervaren. Mensen worden zich weer bewust van het belang van bomen en bos op wereldwijd. Waar we op de ene dag samen met de ene deelnemer voor 15. trouwe klanten een boom plantten, gaven we op de andere dag invulling aan de ambitie van een vervoersmaatschappij om groener te reizen. Het geeft aan dat bomen en bos voor iedereen tot de verbeelding spreken. 4

6 Sjaak de Ligt en Marjan Minnesma planten samen de klimaatboom onderweg naar Parijs De Climate Miles Compiègne, Frankrijk In november 215 liep Trees for All directeur Sjaak de Ligt met een jonge eik in zijn rugzak mee met Climate Miles van Urgenda. Deze klimaatboom heeft hij onderweg geplant, samen met Marjan Minnesma. Zij liep die maand van Utrecht naar Parijs om aandacht te vragen voor klimaatverandering. Sjaak liep de etappe van Compiègne naar Raray om deze boodschap namens Trees for All kracht bij te zetten. Afstand tot Parijs: 87.2 km

7 1.1 Missie De missie van Trees for All stelt mens, milieu en meerwaarde centraal, zoals ook terug is te zien in ons logo. Trees for All ontwikkelt en ondersteunt projecten die bijdragen aan duurzame ontwikkeling. Deze projecten hebben een economische, ecologische en sociale meerwaarde voor de samenleving. Door het beschermen en aanplanten van bossen verbeteren de inkomenspositieen levensomstandigheden van de lokale bevolking en vermindert de atmosferische CO2. Door een relatie te faciliteren tussen de projecten en de deelnemers dragen we bij aan bewustwording van onze onderlinge verbondenheid, afhankelijkheid én daarmee de invloed van menselijk handelen op het klimaat. De boom en haar meerwaarde staan voor Trees for All centraal. Dit betekent dat zowel de symbolische, recreatieve, ecologische als sociale meerwaarde van bos en bomen aandacht krijgen. 1.2 Visie en kernwaarden Trees for All draagt bij aan een duurzamere wereld door haar deelnemers en te verbinden met duurzame projecten. We zijn altijd nauw betrokken bij onze deelnemers / donateurs hier in Nederland en onze projectpartners wereldwijd. In beide relaties zijn respect, verantwoording, continuïteit, vertrouwen en transparantie van groot belang voor een succesvolle samenwerking en duurzame ontwikkeling, hierin bieden wij concrete oplossingen. Vertrouwen In duurzame relaties is continuïteit van groot belang. Dit geldt zowel voor de relatie met onze projecten als ook met onze deelnemers. Een bos heeft jaren nodig om zich te kunnen ontwikkelen, een duurzame relatie met een deelnemer soms ook. Alleen door de continuïteit te kunnen waarborgen, kunnen wij als organisatie het benodigde vertrouwen opbouwen. Met dit vertrouwen werken we in onze projecten aan sociaal, economische en ecologische groei. En met de deelnemende bedrijven en organisaties aan meerjarige samenwerkingsverbanden waarin de projectdoelstellingen worden bepaald. Transparantie In de relaties die wij aangaan met onze deelnemers en onze projectpartners staan transparantie en verantwoording centraal. Projecten leggen verantwoording af aan Trees for All over de behaalde resultaten. Op onze beurt leggen wij verantwoording af aan deelnemende bedrijven en organisaties over de projectdoelstellingen. Zo kunnen zij bijvoorbeeld aantonen hoe zij hun doelstellingen op het gebied van maatschappelijk verantwoord- en betrokken ondernemerschap hebben ingevuld. Respect Wij luisteren met respect naar de behoeften van onze projecten en haar deelnemers. We zijn eerlijk en transparant over de mogelijkheden die ten alle tijden moeten bijdragen aan een duurzaam resultaat. Wij kiezen er bewust voor om gebruik te maken van onafhankelijke rekenmethodes, richtlijnen en advisering voor onze deelnemers. 6

8 Concreet Wij zorgen voor een concrete bijdrage voor de mensen in onze projecten, boeren en betrokkenen. De versterking van het broeikaseffect hangt direct samen met een aantal wereldwijde problemen. De armste groepen in de wereld worden het hardst getroffen door klimaatverandering. Door bomen te planten, bossen te beschermen en te herstellen leveren wij een concrete bijdrage aan de veerkracht van deze groepen. Wij bieden iedereen de mogelijkheid concreet bij te dragen. Toetsing De manier waarop wij als organisatie werken, en of dat in lijn is met onze kernwaarden, wordt getoetst en gecontroleerd door het Centraal Bureau Fondsenwerving. Sinds 211 is Trees for All aangesloten bij het CBF en bezitten wij het CBF Keurmerk voor Goede Doelen. 7

9 Arbolivia Project Coordinator Moises Andres op projectbezoek. Project in Bolivia Met iedere boom die geplant wordt kunnen de boeren hun gebruiksbos verder uitbreiden. Ze planten cacao en koffie tussen de bomen door. Zo heb ze jaarlijks extra inkomsten. Met deze bijdrage kunnen zij ook hun bosperceel verder uitbreiden, hun investering voor de toekomst, zodat ze ook hun kinderen naar school kunnen blijven sturen. Het project in Bolivia is voor nú en voor later. Afstand tot Parijs: 9826 km

10 II. PROJECTEN 2.1 Bosbescherming en duurzaam landgebruik in Bolivia In het project ArBolivia, een samentrekking van de woorden árbol (Spaans voor boom) en Bolivia, werken wij samen met een lokale sociale onderneming. Deze richt zich op duurzaam bosgebruik. Wij doen dit in samenwerking met zelfstandige boeren/producenten, op basis van landgebruiksplannen. Het voornaamste doel van dit project is het bevorderen van duurzame ontwikkeling door herbebossing, klimaatbestendige landbouw (Climate Smart Agriculture) en het vastleggen van CO2. ArBolivia als duurzame inspirator De boeren in het projectgebied, aan de oostelijke voet van de Andes, zijn voor hun inkomsten afhankelijk van landbouw en bosbouw. Exploitatie van de gronden gebeurt vaak op niet duurzame wijze, waardoor de grond in de loop van de tijd raakt uitgeput. In de samenwerking met ArBolivia bepaalt de boer hoe hij dit duurzamer gaat doen. Samen maken ze een richtingsplan. Dit plan houdt rekening met verbeterde voedselproductie en inkomsten op korte termijn en op de lange termijn. Dat gebeurt door een slimme combinatie van landbouw, veeteelt, fruitteelt en bosbouw. Met voedsel voor het eigen gezin en producten die op de markt kunnen worden verkocht. Klimaatbestendige landbouw is een integrale benadering van de uitdagingen die liggen op het gebied van voedselveiligheid en klimaatverandering. Het doel is drieledig: een hogere duurzame opbrengst uit de landbouw, het versterken van de weerbaarheid tegen de effecten van klimaatverandering, en het verminderen van de CO2-uitstoot als gevolg van de landbouw. Het project heeft als doel om in totaal 5 ha duurzaam productiebos aan te leggen en 1 ha voor agroforestry (combinatie bos- en landbouw) en silvo-pastoraal gebruik (combinatie bosbouw en veeteelt). Hiervoor wordt samengewerkt met ongeveer 1 boeren, waarbij inmiddels 14 ha productiebos is aangeplant en 3 ha agroforestry en fruit. Jaarlijks richten wij ons op de uitbreiding van bestaande activiteiten met jaarlijks 15 nieuwe boeren die ondersteund worden met training, advies, begeleiding en kleine investeringen voor de aanplant van bomen en voor klimaatbestendige landbouw. 9

11 Het derde, tevens laatste, jaar van het lopende contract met ArBolivia is ingegaan. De organisatie heeft, net als na het eerste jaar, bewezen een betrouwbare partner te zijn en de resultaten zijn naar verwachting. Wij hebben de intentie ook in de toekomst deze samenwerking voort te zetten. Na 2 jaar zijn inmiddels 53 boerenfamilies uit 25 dorpen actief betrokken bij de uitvoering. Zij maken landgebruiksplannen voor het bepalen van bosaanplant, bosbescherming en landbouw, en ontwikkelen businessplannen. ArBolivia traint en begeleidt, niet alleen in de bosbouw maar ook in agroforestry en andere landbouwmethodes, controleert het werk en onderzoekt de marktmogelijkheden. De boeren hebben in totaal bijna 56. bomen geplant, waarvan voor agroforestry en fruitteelt. De landbouw levert direct voedsel en inkomsten op, de fruitbomen produceren na enkele jaren en de aanplant van productiebos verzekert een duurzame bron van inkomsten op de lange termijn. Resultaten na 2 jaar: Planning Resultaten Percelen productiebos 4. bomen bomen Agroforestry systemen 8. bomen 8.8 schaduwbomen Fruitbomen 3.2 fruitbomen citrusbomen Met de aanplant van bomen en het tegengaan van ontbossing levert het ArBolivia project ook gecertificeerde credits. Voorheen gebeurde dit volgens de CarbonFix standaard welke sinds 215 is overgenomen door Gold Standard. Op naam van Trees for All zijn vorig jaar credits afgeschreven en uit de handel genomen voor de compensatie van onze deelnemers. De gecertificeerde credits garanderen dat de CO2 werkelijk binnen het ArBolivia-project door de aanplant en bosbescherming blijvend wordt opgenomen. 1

12 2.2 Bosherstel en natuurbescherming in Maleisië In 27 zijn wij begonnen met de ondersteuning van dit project dat zich richt op het herstellen van regenwoud. Dit bosherstel vindt plaats door natuurlijke regeneratie van boomsoorten te bevorderen die onderdeel uitmaken van de climaxvegetatie, de reuzen van het tropisch regenwoud. Dit gebeurt door natuurlijke zaailingen van gewenste soorten vrij te houden van concurrerende vegetatie, zodat ze de ruimte krijgen om te groeien, en aanvullend bomen bij te planten. Er is inmiddels 49 hectare regenwoud hersteld dankzij de betrokkenheid van Trees for All. Eco-toerisme als deel van de oplossing Het project richt zich op het herstel van een stuk sterk gedegradeerd bos dat deel uitmaakt van een oude houtkapconcessie. In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw raakte dit gebied zwaar beschadigd door onverantwoorde houtkap door Britse en Amerikaanse bedrijven. Tot in de jaren tachtig werd hier gekapt, daarna besloot de overheid van Sabah om het gebied in beheer te geven van Sabah Stichting. Deze organisatie heeft als doel om duurzaam inkomsten te verwerven voor de ontwikkeling van de deelstaat Sabah. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het ontwikkelen van duurzaam toerisme. Zo wordt een deel van de inkomsten gehaald uit de exploitatie van de Borneo Rainforest Lodge, waar vandaan toeristen niet alleen het Danum Valley National Park kunnen bezoeken, maar op verzoek ook het aangrenzende bosproject van Trees for All. Het projectgebied ligt op het noordelijke deel van het eiland Borneo, in de Maleisische deelstaat Sabah. De coördinatie is in handen van Face the Future. Deze Nederlandse organisatie is al sinds 1992 actief met bosherstel in deze streek en heeft hiertoe een overeenkomst heeft met INFAPRO, de beheerder van een uitgestrekt gebied van 25. hectare. De projectopzet voor bosherstel en versnelde regeneratie en de berekening van de hoeveelheid CO2 die hierdoor wordt vastgelegd is gecertificeerd onder de Verified Carbon Standard (VCS). De duurzaamheid van het bosherstel wordt gegarandeerd door de blijvende aanwezigheid van de projectorganisatie INFAPRO, en door het feit dat dit gebied de status Beschermd Bosreservaat Klasse I heeft gekregen, wat betekent dat houtkap volledig uitgesloten is. Sinds de start heeft Trees for All gezorgd voor het herstel van 49 ha bos. Conform de overeenkomst kunnen de CO2-rechten niet aan andere partijen worden verkocht en vallen zij aan Trees for All toe voor de compensatie van de CO2-uitstoot van haar deelnemers. De werkelijke CO2-vastlegging wordt pas bepaald bij certificering van deze gebieden, de eerste certificering uit een lange reeks zal naar verwachting in 22 plaatsvinden. In 214 is voor Trees for All het bosherstel in Danum Valley in Maleisië afgerond. In de daarna gestarte management fase van 3 jaar moet de projectpartner er voor zorgen dat het bos zich verder herstelt en ontwikkelt. Face the Future heeft hiervoor de verantwoordelijkheid en ziet toe op onderhoud en beheer, het laatste bezoek vond plaats in oktober 215. De controle en rapportage hier over vinden jaarlijks plaats. 11

13 2.3 Herstel en bescherming vulkaanbos op de Filipijnen Het berggebied van Mount Malindang, met een hoogte tot 24 meter, is een slapende vulkaan in het gelijknamige natuurpark. Het park is 53. ha groot en hier ontspringen zo n 5 rivieren en beken, die van belang zijn voor de waterhuishouding in de lager gelegen en dichtbevolkte landbouwgebieden. Het gebied is internationaal bekend om zijn grote diversiteit en het park kreeg in 212 de status van Asean Heritage Park. Bijzondere planten en diersoorten komen hier voor, zoals het Filipijnse spookdiertje en de Filipijnse adelaar. Ontbossing, in het verleden door grootschalige houtkap en tegenwoordig nog steeds door illegale activiteiten, dreigt het gebied steeds verder aan te tasten, met als gevolg toenemende erosie en risico op modderstromen in de lagergelegen gebieden. Wij hebben sinds 28 gezorgd voor het herstel van 26 hectare natuurbos en de bescherming van het omliggende bos, een gebied van ongeveer 8. hectare. Dit bosherstel gebeurt volledig met inheemse en endemische boomsoorten. Daarnaast is in die periode 5 hectare gebruiksbos aangeplant. Deze dorpsbossen bestaan uit boomsoorten die de bevolking voorzien van hout of andere producten voor de verkoop. Hiermee wordt houtkap in de natuurbossen voorkomen. De activiteiten worden uitgevoerd door de bewoners van het gebied, er wonen 4 families binnen de grenzen van het park, onder supervisie van de Filipijnse bosdienst. Sinds 214 concentreren de activiteiten zich op het onderhoud van de nieuw aangeplante percelen: het wieden rond de jonge boompjes en zo nodig vervangen van uitval. Een onderhoudsperiode van 5 jaar is nodig om zeker te zijn dat de aanplant zich zelfstandig verder kan ontwikkelen. Controle van de aanplant in 213 heeft aangetoond dat 5 jaar na aanplant een solide basis is gelegd voor verdere natuurlijke ontwikkeling tot een gevarieerd natuurbos, dankzij zorgvuldig onderhoud. Uiteindelijk groeit dit uit tot het natuurlijk regenwoud. Momenteel wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor een vervolgfase voor dit project. Hierbij spelen zowel aanplant als bescherming een belangrijke rol. Een dergelijke rol hierbij is weggelegd voor de Filipijnse overheid. Zij zijn gesprekspartner bij de internationale klimaatafspraken, waarbinnen bosbescherming en het voorkomen van ontbossing. Dit mechanisme staat bekend onder de naam REDD+, dit staat voor Reduced Emissions from Deforestation and Forest Degradation. Het is aan de Filipijnse overheid om een kader te bieden waarbinnen de REDD+ strategie effectief uitgevoerd kan worden. Trees for All streeft ernaar hier een constructieve bijdrage aan te leveren, gebaseerd op de eerder opgedane waardevolle ervaringen. 12

14

15 2.4 Klimaatnoten en voedselzekerheid in Mali Sinds 27 ondersteunen wij boeren in Mali met de aanplant van jatropha. Jatropha is een struik die al vele decennia groeit in het Sahelgebied van West-Afrika en die sinds het begin van deze eeuw is hiervoor hernieuwde aandacht. De struiken zijn in het verleden door boeren als heg geplant rond de akkers, omdat ze niet gegeten worden door geiten en koeien. De struik ontleent de naam klimaatnoot aan de goede eigenschappen op microen macroniveau. De struiken beschermen de bodem tegen erosie door wind en water, de bodemstructuur verbetert en de biodiversiteit neemt toe. Ook leggen de groeiende struiken CO2 vast en produceren ze oliehoudende nootjes, waaruit olie kan worden geperst, waarvan weer biodiesel en andere producten gemaakt kunnen worden. Verkoop van de noten levert de boeren een aanvullend inkomen op. Van noot tot biodiesel De klimaatnoot wordt na het oogsten uitgeperst tot bio olie. Deze olie is van een dusdanig goede kwaliteit dat hij in kleine generatoren, die veel worden gebruikt in de dorpen in Mali, kan worden toegepast als brandstof. De generatoren drijven vaak graanmolens en waterpompen aan, of produceren elektriciteit. Wanneer een dorp een eigen oliepers heeft, dan kan de eigen bio olie gebruikt worden voor de eigen graanmolen en hoeft geen diesel te worden aangeschaft. Dit is voordeliger voor de boeren en scheelt veel transportkosten. In dit project werken wij samen met de Fondation (Stichting) Mali Biocarburant (FMB). Boerencoöperaties en de regionale biodieselfabriek zijn vertegenwoordigd in de stichting, die weer verantwoordelijk is voor het werk met de boeren. In het kader van verzelfstandiging hebben wij ons teruggetrokken uit de stichting, die nu volledig door Malinezen wordt bestuurd. In 214 zijn een aantal verbeteringen doorgevoerd in de FMB-organisatie en de opzet van de plantcampagne, waaronder delegatie van verantwoordelijkheden en strakke monitoring. De aanpak van Trees for All was er op gericht dat FMB andere partijen zou vinden die de aanplant van struiken zou gaan financieren. Dit zou betekenen dat wij met FMB de volgende stap zouden kunnen zetten in de ontwikkeling van het project. Bij een gegarandeerde afzetmogelijkheid van de noten kunnen boeren zelf zorgdragen voor nieuwe aanplant en beheer van hun struiken. Door problemen met de biodieselfabriek in 214, kon die afzet niet worden gegarandeerd. Om de haalbaarheid van een alternatief te onderzoeken stelde Trees for All in 215 de middelen ter beschikking voor een nieuwe oliepers. Eind 215 is de oliepers geïnstalleerd, deze wordt beheerd door een vrouwengroep van de lokale coöperatie, en valt onder begeleiding van FMB. In 216 worden de resultaten van de productie bekend. 14

16 Net als in eerdere jaren werd de campagne voor verbeterde variëteiten van voedselgewassen, zoals maïs en gierst, voortgezet. Deze worden gecombineerd met de aanplant van jatropha. In 215 heeft FMB in totaal 1,2 miljoen jatropha struiken geplant. De boeren zijn zeer enthousiast over de combinatie van jatropha en voedselgewassen. Het is een goed voorbeeld van agroforestry als een meer gediversifieerde en duurzame wijze van landbouw. De verkoop van jatropha-noten leveren de boeren inkomen, gierst en maïs dragen bij aan voedselzekerheid en de gierststengels worden gebruikt als hoogwaardig veevoer. Op het politieke vlak is in 215 weinig veranderd, de situatie is redelijk stabiel. Ook de veiligheidssituatie is niet gewijzigd. Het Noorden en aanliggende grensgebieden kennen veiligheidsrisico s. De projectgebieden van FMB liggen hier gemiddeld meer dan 1 kilometer vandaan ondervinden geen directe hinder van de onrust elders. De projectstaf kan zonder belemmeringen het werk uitvoeren en we hebben het project ook in 215 bezocht, zonder beperkingen van reismogelijkheden. 15

17 2.5 Bosaanplant in Nederland In het jaar 215 bleek er wederom een groeiende belangstelling voor bijdragen aan het Nederlands bos. Er is 6 hectare aangeplant terwijl er fondsen zijn geworven en toegezegd voor bijna het dubbele. De aanplant geschiedt via het Nationaal Bossenfonds, opgericht door Staatsbosbeheer, Nationale Boomfeestdag en Trees for All. Staatsbosbeheer heeft een groot aantal gronden in bezit of beheer die moeten worden aangeplant als bos, maar waarvoor geen financiële middelen meer ter beschikking worden gesteld door de overheid. Dankzij donaties van bedrijven, kunnen we via het Nationaal Bossenfonds jaarlijks toch een groot aantal hectares realiseren. In 215 was dit o.a. samen met bedrijven als de RET die een reizigersbos plantte, ASN bank waarmee we het bos van de idealen realiseerden. Met bedrijven die in de nabijheid van Amsterdam wilden planten is een samenwerking gezocht met de gemeente Haarlemmermeer. In park van de 21e eeuw werd vervolgens 1 hectare nieuw bos aangeplant. De partijen hebben in 215 de activiteiten geëvalueerd en allemaal geconstateerd dat de aanpak via het Nationaal Bossenfonds zo waardevol is dat zij de samenwerking zeker voor de komende drie jaar willen gaan continueren. Het streven hierbij is om minimaal 1 hectare per jaar aan nieuw bos in Nederland mogelijk te maken. 16

18 Nationale Actie Plantweek Op verschillende plekken in Nederland werden tijdens de Nationale Actie Plantweek bomen geplant door verschillende deelnemers van Trees for All. ASN Bank, RET, Kiehl s Since 1851 en Wessanen Benelux zetten de schop in de grond en legden hiermee de basis voor meer groen in Nederland. Afstand tot Parijs: 467 km V.l.n.r.: ambassadeur Lodewijk Hoekstra (NL Greenlabel), André Kragtwijk (ASN Bank), Ewoud Goudswaard (ASN Bank), Sjaak de Ligt.

19 III. DE ORGANISATIE 3.1 Structuur De organisatie is in 215 verder versterkt met de aanstelling van een junior social marketeer en een junior digitale communicatie. We zijn hierdoor nog flexibeler en toekomstbestendiger geworden om de aandacht te kunnen blijven verdelen over het drieledige takenveld: projecten, bewustwording en fondsenwerving. Er is een werkorganisatie, waarop wordt toegezien door een onafhankelijk en onbezoldigd bestuur. En de Raad van Advies geeft gevraagd en ongevraagd adviezen aan het bestuur en de werkorganisatie. Het bestuur kwam zes keer bijeen in 215. De Raad van Advies één keer en adviseerde over de doorontwikkeling van A Tree for All tot de 1-2-Tree campagne en leverde inspirerende bijdragen aan de bijeenkomst voor het Natuurlijk Leiderschap programma. Een aantal malen hebben leden van de Raad van Advies individueel of groepsgewijs de organisatie ondersteund. 18

20 3.2 Werkwijze Wij selecteren onze bosprojecten aan de hand van een set van criteria waarin betrokkenheid, duurzaam bosbeheer en bosontwikkeling centraal staan. De projecten in binnen en buitenland bieden deelnemers de mogelijkheid om de aanplant van bomen en bos te realiseren door een donatie en/of door haar CO2-uitstoot te compenseren. Wij kiezen er voor om actief te participeren in de projecten. Dit is belangrijk om op de hoogte te zijn van de ontwikkelingen binnen de projecten waar de deelnemers van Trees for All een donatie aan doen. Daarnaast zorgt Trees for All dat de project informatie en verslaglegging kan worden gebruikt als input voor bewustwording onder (potentiële) deelnemers, hun relaties en het publiek in het algemeen. Het project wordt uitgebreid getoetst voordat we van start gaan. Ook is er beoordeeld welke concrete bijdrage de deelnemers van Trees for All kunnen leveren aan het project. Nadat projecten zijn goedgekeurd door het bestuur, wordt een samenwerkingsovereenkomst getekend, waarin de wederzijdse afspraken zijn vastgelegd. We streven er naar een langdurige betekenisvolle samenwerking op te bouwen met onze projectpartners. Als blijkt dat de samenwerking kan worden uitgebreid er meer bos kan worden gerealiseerd, worden in overleg met de projectpartner de projectdoelstellingen en de overeenkomst aangepast. Het is ook mogelijk dat de projectontwikkeling voor de fondsenwerving uit gaat. In dat geval kan de fondswerving nog doorlopen nadat de laatste boom is aangeplant. Trees for All en haar projectpartner blijven tot minimaal dertig jaar na aanplant betrokken bij het geplante bos waarmee goed beheer wordt gewaarborgd. Dit maakt onderdeel uit van de overeenkomst tussen Trees for All en de projectpartner. De projecten worden bij voorkeur jaarlijks minimaal eenmaal bezocht voor overleg en controle, tussendoor en indien een bezoek niet mogelijk is wordt contact onderhouden via telefoon en Skype. De projecten waarmee werd samengewerkt in 215: - de ontwikkeling van Climate Smart Agriculture in combinatie met bosherstel in Bolivia - het herstel en de bescherming van tropisch bos in de Filippijnen - het herstel van tropisch regenwoud in Maleisië - het mogelijk maken van de productie van bio brandstof in Mali - de aanplant van nieuw bos in Nederland via het Nationaal Bossenfonds 19

21 3.3 Fondsenwerving In 215 was voor onze organisatie de klimaattop in Parijs bepalend in de fondsenwerving. Waar in Parijs de afspraken werden gemaakt hebben wij laten zien dat je zelf al direct actie kan ondernemen om CO2-reductie te realiseren door bomen te planten. Daarnaast was het belangrijk om de veelzijdigheid van bomen en bos extra onder de aandacht te brengen. Bossen bieden bescherming en een woonplaats voor mensen, dieren en planten. Bomen produceren, zuiveren de lucht, nemen het broeikasgas CO2 op. Bomen produceren, vruchten, hout, medicijnen en andere nuttige producten. Bossen zijn noodzakelijk voor de regen kringloop en gaan uitdroging en erosie tegen. Daarom moeten er wereldwijd meer bossen worden geplant en beschermd. De boom stond centraal in onze communicatie. Het verhaal van de boom geeft een gevoel van verbinding met de natuur, het roept een emotie op die van meerwaarde is voor onze deelnemers, zowel in zakelijke als persoonlijke context. We bieden deelnemers verschillende manieren om invulling te geven aan het verhaal van de boom. Dit kan door online bomen te doneren of de uitstoot van broeikasgassen, zoals CO2 te compenseren, met een persoonlijk account en certificaat als bevestiging van hun bijdrage aan de wereld van morgen. Bedrijven die met ons samenwerken kunnen op verschillende manieren hun klanten of relaties meenemen in het verhaal van de boom. Zo hebben wij een online boomdonatie koppeling die webshops kunnen inbouwen in hun eigen boekingssysteem Klimaatcompensatie & donatie Trees for All is voor 1% afhankelijk van donaties van deelnemers, zowel zakelijk als particulier, om haar doelen te realiseren. We zijn hierin volledig onafhankelijk van subsidies. Deelnemers doen dit via directe donaties voor de aanplant van bossen of voor de compensatie van uitgestoten broeikasgassen zoals CO2, waarbij wij ook de effecten van andere uitgestoten broeikasgassen omrekenen naar CO2, zodat alle klimaateffecten worden gecompenseerd. Dit noemen we klimaatcompensatie. In 215 bestond 64% van de bijdragen aan directe donaties voor de aanplant van bos. 36% was gerelateerd aan klimaatcompensatie. Deze verdeling is nagenoeg gelijk aan 214, waar 63% van de donaties gerelateerd was aan bos en 37% aan CO2. Van de totale bijdrage aan klimaatcompensatie is ruim 75% afkomstig van onze zakelijke deelnemers met een overeenkomst voor langere duur. De overige bijdragen voor klimaatcompensatie zijn eenmalig of via de website. De totale compensatie is goed voor ton CO2. Van de totale bijdrage aan donaties voor bosaanplant is ruim 7% afkomstig van zakelijke deelnemers. Van de eenmalige bijdragen vindt ongeveer een kwart online plaats. Van de online bijdragen via de website is 58% voor klimaatcompensatie de overige 42% voor directe bosaanplant. Over het algemeen is het aandeel online bijdragen licht gestegen ten opzichte van

22 Grafieken Compensatie & Donaties door deelnemers vaste deelnemer compensatie eenmalige compensatie online compensatie vaste deelnemer donatie eenmalige donatie online donatie Compensatie & Donaties aan projecten Bolivia compensatie Bolivia donatie Maleisië compensatie Filippijnen donatie Nationaal Bossenfonds donatie 21

23 3.3.2 Trends & Ontwikkelingen Steeds meer deelnemers kiezen, vaak na een uitgebreid kennismakingstraject, voor een meerjarige overeenkomst waarin zijn de samenwerking met Trees for All vastleggen. Zij zien het als investering in de toekomst. Terwijl wij hierdoor in staat zijn de relatie te verdiepen en de communicatie te intensiveren. Dat bomen tot de verbeelding spreken is voor ons duidelijk geworden na het sluiten van verschillende overeenkomsten met grotere zakelijke deelnemers in relatief korte tijd. Deze partijen hadden al bij het eerste contact met ons heel duidelijk voor ogen wat de meerwaarde van bomen is. Bijvoorbeeld door het planten van bomen te koppelen aan de overstap van papieren naar digitale communicatie binnen een organisatie, of als blijk van dank voor een trouwe relatie met klanten. We zien een verdere toename van de interesse voor het planten van bomen in Nederland. Bedrijven willen zich lokaal profileren en met medewerkers of relaties zichtbaar bos realiseren. Gelukkig gaat dit niet ten koste van bijdragen aan bosaanplant in de Filipijnen en Bolivia, sterker nog vanaf 216 zullen zij van deze aandacht optimaal gaan profiteren. Onze deelnemers die hebben bijgedragen aan klimaat- of CO2-compensatie kozen overwegend voor een bijdrage aan het project in Bolivia. Dit bosproject is als een van de weinige in de wereld gecertificeerd volgens Gold Standard. Alleen projecten die CO2-compensatie realiseren in combinatie met economische en sociale lokale ontwikkeling en duurzaam bosbeheer komen hiervoor in aanmerking. In totaal ging 32% van de bijdragen (donatie en compensatie) naar het veelzijdige project in Bolivia waar bosbouw en Climate Smart Agriculture bij elkaar komen. Onze deelnemers bestaan uit bedrijven variërend van sector en formaat. Zo hebben wij in 215 verschillende startende partijen mogen verwelkomen. Naast klimaatcompensatie kiezen onze deelnemers zoals gezegd steeds vaker voor het doneren van bomen. Vaak verbinden zijn de boomdonaties aan hun te verkopen product of dienst, hun klanten of medewerkers. De uiteindelijke omvang van de donaties is gekoppeld aan het succes van de onderneming. Naast deze startende bedrijven hebben in 215 verschillende grote bedrijven zich bij ons gemeld. Wij hebben er zo voor gezorgd dat bedrijven hun donatie van bomen hebben gekoppeld aan verschillende klant- en productstrategieën. Bijvoorbeeld door een boom te doneren voor iedere trouwe klant van het bedrijf, voor iedere verkochte crème of voor iedere klant die overstapt op digitale post. Door de directe betrokkenheid bij onze projecten zien we ook dat onze deelnemers steeds vaker kiezen voor een combinatie tussen boomdonatie en klimaatcompensatie. Aan de ene kant zorgt het initiatief tot het planten van bomen voor positievere klantbeleving of voor het versterken van de betrokkenheid van medewerkers. Aan de andere kant draagt het compensatie programma bij aan de verantwoord ondernemen van het bedrijf. 22

24 In 215 liep de verbintenis af met een belangrijke deelnemer van de afgelopen jaren. Dit was een bekend gegeven, waardoor we er als organisatie op hebben kunnen anticiperen. Zo stelden wij ons ten doel de weggevallen donatie geheel op te vangen door donaties van meerdere nieuwe deelnemers. We hebben dit ambitieuze doel bijna geheel kunnen verwezenlijken. De omvang van de nieuwe bijdragen, het enthousiasme en de betrokkenheid van deze nieuwe organisaties, sterkt ons en onze projectpartners dat we in 216 niet alleen dit laatste gaatje kunnen dichten, maar ook verder kunnen groeien. Deelnemers blijven steeds langer betrokken bij Trees for All, dankzij ons voortdurend investeren in deze bestaande en de nieuwe duurzame relaties. Dit doen we onder andere door het organiseren van evenementen zoals het Natuurlijk Leiderschap Programma en de Nationale Actie Plantweek. 23

25 3.4 Werkwijze Projectcertificering en Controle Onze projectpartners zijn zelfstandig verantwoordelijk voor de uitvoering en voortgang van de projecten en rapporteren hierover. Over de wijze en frequentie worden afspraken gemaakt in de overeenkomst die we met elkaar sluiten. Projectpartners registreren en rapporteren de aantallen geplante bomen, de locatie en de ontwikkeling. De projectspecialisten van Trees for All bespreken de resultaten met hen en adviseren over verbeteringen. Daarnaast bezoekt Trees for All periodiek de projecten ter plekke om zelf de projecten te controleren, de resultaten te beoordelen en te adviseren. Dankzij de gesprekken met projectmanagement, projectstaf en de betrokken boeren kan een beeld gevormd worden van de kwaliteit van de organisatie en de werkelijke effecten van het project voor de bevolking. Steekproefsgewijs wordt gecontroleerd of de gerapporteerde aanplant van bomen ook werkelijk is gerealiseerd. Indien dit afwijkt, worden afspraken gemaakt hoe dit op korte termijn kan worden hersteld. Projecten die expliciet kwantificeerbare CO2-vastlegging als doel hebben, zijn hierop ingericht volgens strikte eisen en worden gecertificeerd door een onafhankelijke organisatie. Dit geldt momenteel voor de projecten in Maleisië en Bolivia. Certificering garandeert daadwerkelijke vastlegging van de vermelde hoeveelheden CO2. Het project in Maleisië voldoet aan de eisen van de VCS-standaard (Verified Carbon Standard), de meest gebruikte standaard voor dit soort bosprojecten. Periodiek wordt de uitvoering van het project en de opname van CO2 in de herstelde bosgebieden gecontroleerd door SCS Global Services. Het project in Bolivia voldoet aan de eisen van de Gold Standard, beschouwd als de meest omvattende standaard voor klimaatprojecten en gericht op duurzame ontwikkeling. Ook in dit project worden periodiek de resultaten en de opname van CO2 in de projectgebieden gecontroleerd, en gecertificeerd door Rainforest Alliance. Anders dan andere aanbieders van klimaatcompensatie handelt Trees for All niet in CO2- rechten. Wij investeren in projecten voor CO2-compensatie voor onze deelnemers. In opdracht van Trees for All wordt de afgesproken hoeveelheid CO2 certificaten direct door het project onomkeerbaar uit de handel genomen en geregistreerd door het betreffende Clearing House. Zo voorkomen we dat ze dubbel worden verkocht en het is ook goedkoper voor onze deelnemers, omdat we bij het uit de markt nemen geen provisie hoeven te betalen aan het Clearing House, of BTW moeten afdragen. Dit is vooral gunstig voor particulieren die altijd BTW moeten betalen en goede doelen organisaties die de BTW niet kunnen terugvorderen. Zo kan er meer geld worden geïnvesteerd in de mensen en natuur waar het om gaat. 24

26 3.4.2 Erkenning en toetsing ANBI Algemeen Nut Beogende Instelling Sinds 27 is de organisatie erkend als Goed Doel en heeft de ANBI verklaring ontvangen van de Belastingdienst. Hiermee is het voor (particulier) deelnemers extra interessant om een donatie te doen aan Trees for All, daar deze kan worden meegenomen als aftrekpost bij aangifte van de Inkomstenbelasting. CBF- Centraal bureau fondsenwerving Trees for All is sinds 211 goedgekeurd door het CBF, de organisatie die garant staat voor betrouwbare en verantwoorde werving en besteding van de fondsen en het toetsen van de naleving van de regels door individuele instellingen. Jaarlijks toetst het CBF of een organisatie nog aan de voorwaarden voldoet. Alle gerenommeerde Nederlandse fondsenwervende goede doelen, hebben een CBF-keur. Trees for All voldoet als enige aanbieder van CO2-compensatie aan de strenge criteria van het CBF. Hiertoe toetsen zij de jaarverslagen, jaarcijfers en of de geworven fondsen in voldoende mate aan de doelstelling zijn besteed. Hierbij dienen de overheadkosten beperkt te blijven, en de kosten voor fondsenwerving mogen maximaal 25% bedragen van de inkomsten. In 214 was dit 16%, in 215 2%. In 214 heeft voor Trees for All een hertoetsing plaatsgevonden, hierin legt het CBF periodiek een aantal aangesloten organisaties onder een vergrootglas. Gecontroleerd werd of nog op alle fronten werd voldaan aan die eisen, of de gewenste kwaliteitsgroei is doorgezet en of de communicatie klopt met de activiteiten. De uitkomst was dat Trees for All op alle punten voldoet aan de eisen. 25

27 3.4.3 Lidmaatschappen en netwerken Trees for All heeft in 215 ingezet op een select aantal netwerken en lidmaatschappen. Belangrijk hiervoor waren de relevantie, tijdsbesteding en kosten voor onze organisatie. In 215 stond het netwerk van MVO Nederland centraal. Dit netwerk is tevens kartrekker van de Klimaatcoalitie in het kader van de Klimaattop in Parijs geweest. In deze coalitie heeft Trees for All haar partij stevig meegeblazen. Het netwerk van MVO Nederland biedt een netwerk van een breed scala aan sectoren en bedrijven. De informatie, relaties en evenementen die hieraan gekoppeld zijn bieden Trees for All de mogelijkheid te verbinden met uiteenlopende partijen Nederland. Hierbinnen is Trees for All stuurgroep lid van het hieraan gelieerde MVO Netwerk Toerisme. In deze stuurgroep wordt ingezet op het verduurzamen van de reisbranche. Deze branche in binnenen buitenland is onlosmakelijk verweven met het belang van bomen en bos. Zo biedt bos een belangrijke recreatieve waarde naast dat het een deel van het antwoord is op de CO2- uitstoot die, tot op heden, met reizen gepaard gaat. Verder waren wij lid van Nederland CO2 Neutraal en Ecoland TV. Beide netwerken streven naar bewustwording met betrekking tot duurzaamheid, CO2 en natuur Duurzame bedrijfsvoering Wij streven naar een duurzame samenleving en wij hebben, voor zover mogelijk, onze bedrijfsvoering daarop aangepast. Zo is Trees for All gehuisvest in een pand dat van een leegstaand kantoorgebouw is getransformeerd tot bedrijfsverzamelgebouw. Hierbij komen oude panden weer tot leven met ruimte voor bijzondere concepten. Er wordt zorgvuldig omgesprongen met niet hernieuwbare grondstoffen, of het nu om energie of een cartridge gaat, waar mogelijk recyclen we wat we gebruikt hebben. Zelfs de webhosting is groen en wordt verzorgd door een webhosting-platform dat aanzienlijk energiezuiniger is dan vergelijkbare systemen en uiteraard het resterende deel compenseert. Dit platform zet zich in voor een open en vrij internet en de bescherming van haar gebruikers, op een duurzame manier. Dienstreizen worden bij voorkeur uitgevoerd met openbaar vervoer, en natuurlijk gecompenseerd. Het is ook een bewuste keuze om het kantoor op loopafstand van een NS-intercity station te vestigen. We maken verder gebruik van deelauto s en de OV-fiets. Trees for All streeft naar zo weinig mogelijk papiergebruik, en gebruikt waar nodig papier op basis gerecycled FSC papier. Andersoortige apparatuur binnen de organisatie wordt mede uitgekozen op basis van het gebruik van energie en grondstoffen. De financiën lopen via de meest duurzame Nederlandse banken en alleen voor diensten die zij (nog) niet aanbieden, wijkt Trees for All noodgedwongen uit naar een andere bank. 26

28 Dagvoorzitter van de Groene Toptrein Harm Edens en Trees for All ambassadeur Lodewijk Hoekstra maken groene plannen voor de toekomst. De Groene Top Trein Haarlem In de week voor de VN Klimaattop in Parijs, reed de Groene Top Trein door Nederland. Deze trein zat vol met reizigers die duurzame, slimme en inspirerende ideeën hebben om uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan. Trees for All was er bij om bomen op de kaart te zetten. Soms droom ik er van om iets moois te doen voor onze wereld. Als Ambassadeur van Trees for All kan ik deze droom uit laten komen. Aldus RTL tuinman en oprichter van NL Greenlabel, Lodewijk Hoekstra. Afstand tot Parijs: 533 km

29 IV. BEWUSTWORDING 4.1 Acties Parijs & Trees for All In 215 stond Parijs centraal vanwege de klimaattop COP21 die daar aan het einde van het jaar plaatsvond. De bedoeling van deze klimaatconferentie was om een bindende, universele overeenkomst te sluiten voor het klimaat. Boven aan de agenda stond het aan banden leggen van de uitstoot van broeikasgassen. Een missie waar wij ons heel erg mee verbonden voelen. En met het aanplanten van bomen en bos kan iedereen vandaag al beginnen. In 215 hebben wij als organisatie laten zien dat naast de afspraken die er gemaakt worden op wereldniveau al veel bedrijven zijn die daar niet op wachten en aan de slag gaan. Bezoek Parijs & Live Earth Wij namen in mei van 215 deel aan de Business & Climate Summit in Parijs. De plek waar bedrijven, investeerders, beleidsmakers met elkaar tot een roadmap komen voor wat er nodig is om te komen tot zero-emissies. Wij hebben ons laten inspireren door de energie van grote multinationals en ministers die met elkaar naar concrete oplossingen zoeken om dit te bewerkstellingen. We combineerden dit bezoek met een afspraak met de organisatoren van Live Earth, die met een muzikaal evenement wereldwijd aandacht wilden vragen voor het klimaat. We hebben eventuele samenwerking verkend, met de mogelijkheid om hierin een deel te kunnen compenseren. Helaas kon het evenement in mei geen doorgang vinden wegens gebrek aan financiering. Uiteindelijk vond het pas in november is uitgeklede vorm plaats. Vergroenen van de Tour de France In 215 startte de Tour de France vanuit Utrecht. In dit kader hebben wij samen met Stichting Duurzaam Organiseren (SDO) een voorstel gedaan voor het verduurzamen en vergroenen van de Tourstart in Utrecht. Dit plan bestond uit twee onderdelen, enerzijds de verduurzaming en certificering van het evenement door SDO en anderzijds het sponsorplan voor bomen voor de 1e klimaatneutrale Tourstart waarvoor circa 3. bomen zouden worden geplant. De samenwerking zag er veelbelovend uit, dit mede dankzij de unieke samenwerking van beide partijen. Enerzijds SDO, die evenementen zodanig kan vergroenen dat het geld oplevert, en anderzijds Trees for All die de compensatie kan verzorgen middels bomen. Voor de organisatoren bleek dit uiteindelijk toch te hoog gegrepen. En ondanks de groene ambities van het gemeentebestuur is deze kans op een primeur als risico gezien in plaats van een kans. De samenwerking met Duurzaam Organiseren heeft wel opgeleverd dat andere evenementen klimaatneutraal zijn georganiseerd. 28

30 Natuurlijk Leiderschap - Velodroom Utrecht Vanwege de symboliek van de Tour de France die eindigt in Parijs en de klimaattop eind december in Parijs organiseerden wij ons eigen Natuurlijk Leiderschap evenement begin juli in het Velodroom in Utrecht. Daar waar het startsein van de Tour de France enkele dagen later gegeven zou worden, vonden directeuren en inspirators elkaar om kennis te delen over duurzaamheid, het klimaat en het belang van bomen en bos. Verschillende nieuwe Natuurlijk Leiders sloten hierbij aan. De presentaties werden verzorgd door onze ambassadeur Giant-Alpecin en DSM. Zij lieten zien hoe samenwerking en innovatie leidt tot succes. De dag werd afgesloten met de presentatie van ambassadeur Lodewijk Hoekstra die de aftrap gaf voor een boom voor iedereen, als drager van de boodschap van Trees for All: bomen en bos zijn belangrijk voor de toekomst voor de wereld en de volgende generaties. Niet alleen voor het afremmen van de opwarming van de aarde, maar voor de aanpak voor nog veel meer problemen. Ook jij kan nu bomen planten om het verschil te maken! Manifest bosbescherming en herstel Ook WeForest, een met Trees for All vergelijkbare organisatie, was aanwezig op het Natuurlijk Leiderschap evenement om kennis te maken en samenwerkingsverbanden te overwegen. De contacten hebben er toe geleid dat Trees for All zich heeft aangesloten bij het Manifest Trees4Climate dat is opgesteld door het Belgische WeForest en Franse Pur Projet, waarbij de ondertekenaars de onderhandelaars in Parijs opriepen extra aandacht te vragen in de klimaatakkoorden voor de rol van bossen. Trees for All heeft het Manifest vertaald en onder ander via de Klimaatcoalitie opgeroepen dit te ondertekenen. Een groot aantal bedrijven en particulieren uit heel Europa heeft dit ondertekend. Climate Miles Directeur Sjaak de Ligt reisde af naar Frankrijk om de Climate Miles met onder andere Marjan Minnesma (directeur Urgenda) mee te lopen op haar wandeltocht naar Parijs. Ook hier vroeg hij aandacht voor bomen en bos, onder andere door het planten van een eikenboompje als climate mile. Van deze wandeltocht is uitgebreid verslag gedaan in de verschillende media. In de televisie uitzending op NPO2 heeft Sjaak de Ligt een prominente plek ingenomen als de wandelende tak. 29