Jaarverslag 2010 SCHOOLBESTUUR L&E

Transcriptie

1 Jaarverslag Schoolbestuur L&E 2010 Jaarverslag 2010 SCHOOLBESTUUR L&E Schoolbestuur L&E Noorderstraat ZG WARFFUM Telefoon: Fax: Website :

2 Jaarverslag Schoolbestuur L&E 2010 INHOUDSOPGAVE JAARVERSLAG 2010 Inleiding 1 Bestuursverslag 1.1 Algemene informatie 1.2 Onderwijs, leerlingen en ouders 1.3 Personeel 1.4 Omgeving en maatschappij 1.5 Financiële resultaten en gevoerde financiële beleid 1.6 Bestuurssamenstelling 1.7 Bestuurskantoor & management 1.8 (Gemeenschappelijke) Medezeggenschapsraad 1.9 Organogram bestuur, management en medezeggenschap 1.10 Horizontale en verticale verantwoording 1.11 Good Governance 1.12 In control statement 1.13 Samenvatting jaarrekening Sector Primair Onderwijs 2.1 Koersplan Primair proces 2.3 Management en besturing 2.4 Personeelsmanagement 2.5 Middelenmanagement 2.6 Risicomanagement 2.7 Samenvatting exploitatie 2.8 Toekomstparagraaf 3 Voortgezet Onderwijs 3.1 Visie en Koers 3.2 Primair proces 3.3 Activiteiten Management en besturing 3.5 Personeelsmanagement 3.6 Middelenmanagement 3.7 Risicomanagement 3.8 Samenvatting exploitatie 3.9 Toekomstparagraaf 4 Bestuur en Financiën 4.1 Samenvatting exploitatie 4.2 Treasury 5 Private middelen Bijlagen: A: Overzicht scholen B: Het managementmodel Instituut Nederlandse Kwaliteit (INK) C: Kengetallen financiële positie en exploitatieresultaat D: Samenvatting exploitatiebegroting 2011 E: Overzicht effectenportefeuille F: Jaarrekening 2010 (incl. controleverklaring) 1

3 Jaarverslag Schoolbestuur L&E 2010 Inleiding Formeel gezien bestaat Schoolbestuur L&E uit twee schoolbesturen; - Schoolbestuur L&E (Noord Groningen), statutair: Schoolbestuur voor primair en voortgezet onderwijs tussen Lauwers en Eems, stichting) en - Schoolbestuur L&E Uithuizermeeden en Godlinze, statutair: Schoolbestuur voor Neutraal primair onderwijs tussen Lauwers en Eems, stichting. Laatstgenoemde stichting is bevoegd gezag van neutrale basisschool De Sterren in Uithuizermeeden en een nevenvestiging in Godlinze. In praktische zin wordt er gewerkt als één geheel. Daar waar de wet- of regelgeving dat niet toestaat is er voor beide besturen een aparte uitwerking. Schoolbestuur L&E (Noord Groningen) is bevoegd gezag van 22 basisscholen en 1 school voor voortgezet onderwijs met 4 vestigingen. In dit jaarverslag worden per sector in resp. hoofdstuk 2 en 3 de onderwijskundige doelstellingen, het personeelsmanagement en de besteding van middelen ten aanzien van de huisvestingsplanning, het inventarisbeheer en de materiële exploitatie getoetst aan de doelen en activiteitenplannen zoals gesteld in het jaarplan en de begroting Bestuursbrede en meer algemene informatie is opgenomen in hoofdstuk 1. De verantwoording van Bestuur en Financiën, waaronder Treasury is beschreven in hoofdstuk 4. Tot slot een toelichting op de private middelen in hoofdstuk 5. De opzet van het jaarverslag is in de lijn van het veranderend toezicht, zoals dit is gepresenteerd door de Inspectie van het Onderwijs in het kader van de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT). Een belangrijk uitgangspunt van de WOT is dat de onderwijsinstellingen zelf door een systematisch opgezette kwaliteitszorg de kwaliteit van hun onderwijs bewaken. In de bijlage is het Rapport inzake de jaarrekening gepresenteerd, welke onderdeel uit maakt van het jaarverslag Het rapport bestaat uit een balans per 31 december 2010 en een exploitatierekening over de periode 1 januari tot en met 31 december 2010, welke beide zijn voorzien van de benodigde specificaties en toelichtingen. Wij presenteren hierbij het jaarverslag Aldus vastgesteld in de vergadering van het bestuur van Schoolbestuur L&E op Ir. J. Millekamp, directeur-bestuurder 2

4 Jaarverslag Schoolbestuur L&E Bestuursverslag 1.1 Algemene informatie Tweeduizendtien was in lijn met de traditie van de scholen van Schoolbestuur L&E een dynamisch en ondernemend jaar. In onze scholen voor basis- en voortgezet onderwijs wordt in twee lagen gewerkt aan scholing en talentontwikkeling. De ene laag is de laag van de leerlingen de andere is de laag van degenen die het onderwijs geven en leerlingen begeleiden. De maatschappij is constant in beweging. Onze leerkrachten bewegen op een actieve en proactieve manier daarin mee, bieden de leerlingen kansen, werken op basis van effectieve en efficiënte pedagogischdidactische uitgangspunten en methoden en staan midden in de maatschappij. 1.2 Onderwijs, leerlingen en ouders Schoolbestuur L&E vindt de samenwerking met en de betrokkenheid van de ouders op wat er in de scholen voor hun kinderen gebeurt erg belangrijk. In het hoofdstuk van resp. primair en voortgezet onderwijs leest u op welke wijze beleid uitgevoerd en uitgedragen wordt. 1.3 Personeel Schoolbestuur L&E is werkgever van bijna 350 personeelsleden en daarmee één van de grotere werkgevers in Noord Nederland. Naast de verantwoordelijkheid van goed onderwijs heeft L&E ook de verantwoordelijkheid van goed werkgeverschap. In het jaarverslag van zowel de sector primair als voortgezet onderwijs te lezen dat integraal personeelsbeleid een belangrijk aandachtspunt is. 1.4 Omgeving en maatschappij Onze scholen hebben ook in 2010 op allerlei manieren hun dorpen en soms zelfs daarbuiten betrokken bij hun (feestelijke) activiteiten. De scholen staan midden in de samenleving. De regionale kranten publiceren zeer regelmatig over de verschillende activiteiten. Meer hierover leest u in het verslag van de betreffende sector. 1.5 Financiële resultaten en gevoerde financiële beleid De verantwoording van de baten en lasten wordt boekhoudkundig in vijf onderdelen geregistreerd; Primair Onderwijs (PO), Voortgezet Onderwijs (VO), Bestuur, Financiën en Private Middelen (schoolbankrekeningen). Het bestuur van Schoolbestuur L&E heeft altijd al gestreefd naar een gezonde bedrijfsvoering met de wetenschap dat een weerstandsvermogen noodzakelijk is om de risico s die een onderneming met een omvang van ruim leerlingen, bijna 350 personeelsleden en meer dan 25 schoolgebouwen met relatief kleine scholen op te vangen. 3

5 Jaarverslag Schoolbestuur L&E Bestuurssamenstelling Het Stichtingsbestuur van Schoolbestuur L&E werd in 2010 gevormd door de volgende personen: Naam Dhr. mr. G.A.F.P. Giunta d Albani Mevr. mr. T.A. Greven-Arnoldus Dhr. R.J. Brands Mevr. drs. A.I. Sijpkens-Luitjens Dhr. H. Boerhof Dhr. H. Welp Dhr. H.H. Boer Functie Voorzitter Secretaris Penningmeester Lid Lid Lid Lid 1.7 Bestuurskantoor & management Voor de dagelijkse bestuurlijke werkzaamheden voor het primair en voortgezet onderwijs en voor de contacten met het dagelijks bestuur heeft het bestuur de heer ir. J. Millekamp als directeurbestuurder aangesteld. Mevrouw H.A. Tanis-Vreugdenhil is bestuurssecretaris. Directie sector primair onderwijs Sectordirecteur Naam Functie Mevr. H.I. Aalfs Sectordirecteur tot 1 augustus 2010 Dhr. K. Parent Adjunct-sectordirecteur Directeuren van de scholen Naam Dhr. A. Osinga Mevr. F. de Lang Mevr. B. Meinema Mevr. D. Tempel Mevr. S. Sietsema Mevr. M. Luimstra Dhr. F. van der Zee Mevr. R. Vaartjes Mevr. J. Meijer Dhr. J. Lesman Mevr. G. Geluk Dhr. J. Rosema Functie Directeur obs Brunwerd Uithuizen en directeur van obs Usquert te Usquert Directeur obs Jansenius de Vries Warffum tot 1 aug Directeur obs Klinkenborg Kantens en directeur obs Daltonschool De Schutsluis - Oldenzijl Directeur obs De Kromme Akkers Garnwerd Directeur obs Lydinge Leens, directeur obs Solte Campe - Zoutkamp, directeur obs Akkerwinde Ulrum en obs De Getijden Pieterburen Directeur obs Mathenesseschool Rasquert, directeur obs De Holm Den Andel en per 1 aug.2010 directeur obs Jansenius de Vries Warffum directeur obs De Wierde Adorp Directeur obs De Octopus Eenrum Directeur obs Onnema Zandeweer Directeur obs Roodschoul Roodeschool en directeur van nbs De Sterren Uithuizermeeden en nevenvestiging Godlinze Directeur Samenwerkingsschool Op Wier Ezinge Directeur obs De Tiggeldobbe Winsum en directeur obs De Negen Wieken - Winsum 4

6 Jaarverslag Schoolbestuur L&E 2010 Naam Mevr. J. Ettes Functie Directeur Jenaplanschool obs De Weerborg - Wehe den Hoorn en directeur basisschool Mandegoud Kloosterburen Directie sector voortgezet onderwijs De sector voortgezet onderwijs, Het Hogeland College, heeft drie vestigingen. De sectordirecteur voortgezet onderwijs is de rector van Het Hogeland College. De rector vormt samen met de conrectoren de schoolleiding: Naam Mevr. L.G. de Haan Dhr. R. van der Veen Mevr. E.J. Holsteijn Dhr. G.K. Vlak Dhr. T. Nanninga Functie Rector (sectordirecteur) alle afdelingen Conrector bovenbouw afdeling atheneum-havo, Warffum tot 1 augustus 2010, daarna ad interim ingevuld door een externe Conrector onderbouw afdeling atheneum-havo, Warffum Conrector afdeling vmbo-lwoo (dalton), Uithuizen Conrector afdeling vmbo-lwoo (dalton), Wehe den Hoorn tot 1 augustus 2010 ad interim, daarna in eigen dienst 1.8 (Gemeenschappelijke) Medezeggenschapsraad Primair onderwijs Iedere school heeft één vertegenwoordiger in de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR). Het dagelijks bestuur bestaat uit: Naam Dhr. R. de Jong Mevr. J. Benning Mevr. H. Wolters Dhr. R. Bonder Functie Voorzitter (ouder) Secretaris (personeelslid) Lid (personeelslid) Lid (ouder) Iedere afzonderlijke basisschool heeft een MR, bestaande uit vertegenwoordigers van het personeel en ouders. Voortgezet onderwijs Het voortgezet onderwijs (Het Hogeland College) heeft één medezeggenschapsraad (MR), waarvan de zestien gekozen leden de diverse geledingen binnen de school vertegenwoordigen: 6 leden van het onderwijzend personeel, 2 leden door het onderwijsondersteunend personeel, 4 ouders en 4 leerlingen, waarvan 1 vacature. Het dagelijks bestuur in 2010: Naam Dhr. H. Hoek Dhr. P. van Dijk Dhr. H.B. van Aurich Functie Voorzitter (ouder) Voorzitter personeelsgeleding (personeelslid) Secretaris (personeelslid) 5

7 Jaarverslag Schoolbestuur L&E Organogram bestuur, management en medezeggenschap vcpo algemeen bestuur federatiebestuur directeur-bestuurder GMR / PO sectordirectie PO LMT sectordirecteur VO (rector) MR / VO DO PO BDO directeuren / 23 locaties conrectoren teamvergadering per locatie 3 locaties MR per locatie teamvergadering per locatie 1. Bestuur en directeur-bestuurder voeren overleg over het besturen van de gehele organisatie en onderhouden, onder andere via het Gemeenschappelijk orgaan (G.O.), het contact met de gemeenten. 2. De directeur-bestuurder is voorzitter van het managementoverleg (LMT = leidinggevend management team) tussen hem en de sectordirecteuren. In deze driehoek wordt in beginsel overlegd over het integrale management van de organisatie en de integrale beleidsontwikkeling voor respectievelijk primair onderwijs (PO) en voortgezet onderwijs (VO) evenals over organisatie brede afstemming. 3. De sectordirecteur VO overlegt met de conrectoren VO over het management van de sector VO en de beleidsontwikkelingen daarbinnen (BDO). 4. De sectordirectie PO overlegt met de directeuren in het Directie Overleg Primair Onderwijs (DOPO). 5. De directeuren leiden het overleg op schoolniveau. 6. De taken en verantwoordelijkheden van de schooldirecteuren, de sectordirecteur en de directeur-bestuurder zijn vastgelegd in het directiestatuut (managementstatuut). 7. De medezeggenschap is op schoolniveau en bovenschools vertegenwoordigd. De afzonderlijke PO-scholen kennen een medezeggenschapsraad (MR), waarin de lokale schoolbelangen worden behartigd. Bovenschools zijn de afzonderlijke medezeggenschapsraden voor PO vertegenwoordigd in de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR). Hier worden de PO organisatie brede onderwerpen behandeld. 6

8 Jaarverslag Schoolbestuur L&E 2010 In Ezinge en Kloosterburen is er sprake van een bijzondere situatie. Beide scholen zijn samenwerkingsscholen en hebben bestuurlijke elementen die afwijken van de andere scholen. 1. Samenwerkingsschool Op Wier. Deze school valt rechtstreeks onder het schoolbestuur L&E en heeft een federatiebestuur, waarin twee vertegenwoordigers van VCPO en twee van Schoolbestuur L&E zitting hebben. Het federatiebestuur is voor een aantal in de statuten omschreven aspecten van het schoolbeleid de gesprekspartner van de schooldirecteur. De school heeft een identiteitscommissie, die met de directeur (het schoolbestuur) spreekt over zaken die identiteitszaken betreffen, zoals de lessen voor levensbeschouwing en feesten. 2. Basisschool Mandegoud te Kloosterburen. Deze school is ontstaan na de fusie van de christelijke, katholieke en openbare school en heeft eveneens een identiteitscommissie. 3. Formeel gezien bestaat Schoolbestuur L&E uit twee schoolbesturen; Schoolbestuur voor primair en voortgezet onderwijs tussen Lauwers en Eems - stichting en het Schoolbestuur voor Neutraal primair onderwijs tussen Lauwers en Eems - stichting. In praktische zin wordt er gewerkt als één geheel. Daar waar de wet- of regelgeving dat niet toestaat is er voor beide besturen een aparte uitwerking Horizontale en verticale verantwoording Alle organisaties, zo ook onderwijsinstellingen, bestaan en opereren binnen een bepaalde omgeving. Deze omgeving beïnvloedt de organisatie, maar andersom beïnvloedt de organisatie op haar beurt de omgeving ook. Met andere woorden, er zijn verschillende belanghebbenden binnen de omgeving van de organisatie die beïnvloed worden door de activiteiten die zij uitvoert. Deze belanghebbenden worden ook wel stakeholders genoemd. Binnen het onderwijs is een aantal belanghebbenden ofwel stakeholders te benoemen die voor iedere onderwijsinstelling aanwezig zijn. Deze belanghebbenden kunnen worden onderverdeeld in interne en externe belanghebbenden. Het is van belang dat de belanghebbenden geïnformeerd worden over wat de huidige activiteiten en toekomstplannen zijn van de onderwijsinstelling, zodat zij kunnen inschatten wat voor invloed deze activiteiten en plannen mogelijk op hen en op de instelling kunnen hebben. Belanghebbenden hoeven niet per se als individuen te worden benaderd; zij kunnen zich ook gezamenlijk opstellen in een belanghebbend orgaan zoals bijvoorbeeld een MR. Hieronder worden deze interne en externe belanghebbenden genoemd, waarbij ook wordt ingegaan op hoe met deze groepen wordt gecommuniceerd en hoe de verantwoording naar de belanghebbenden vanuit de onderwijsinstelling plaatsvindt. Interne belanghebbenden Onder interne belanghebbenden worden verstaan de belanghebbenden binnen de organisatie die beïnvloed worden door datgene wat de organisatie doet. Binnen onderwijsinstellingen kunnen de volgende belanghebbenden c.q. stakeholders worden onderscheiden: - Leerlingen interne horizontale verantwoording - Personeel interne horizontale verantwoording - Personeelsgeleding (G)MR interne horizontale verantwoording - Bestuur interne verticale verantwoording Met de interne belanghebbenden wordt hoofdzakelijk gecommuniceerd door middel van bijeenkomsten (werkoverleg, vergaderingen), nieuwsbrieven, (school)jaarplannen en een schoolgids. De verantwoording tegenover instanties als de GMR en het bestuur vindt hoofdzakelijk plaats door middel van vergaderingen met bijbehorende vergaderdocumenten. 7

9 Jaarverslag Schoolbestuur L&E 2010 Externe belanghebbenden Externe belanghebbenden zijn personen of partijen van buiten de onderwijsinstellingen die direct of indirect worden beïnvloed door de activiteiten van de instelling of die anderzijds belang hebben bij de prestaties die de onderwijsinstelling levert. De belangrijkste externe Belanghebbenden zijn: - Ouders/verzorgers externe horizontale verantwoording - MR & GMR externe horizontale verantwoording - Samenwerkingspartners externe horizontale verantwoording - Ministerie van OCW externe verticale verantwoording - CFI externe verticale verantwoording De communicatie met en verantwoording naar de externe belanghebbenden wordt voornamelijk gedaan door middel van officiële documenten zoals jaarverslagen en jaarplannen en nieuwsbrieven. De communicatiekanalen variëren van de website van de school tot schoolgidsen en publieksvriendelijke versies van het jaarverslag. Tevens vindt de verantwoording naar belanghebbendenorganen zoals de (G)MR plaats via vergaderingen en bijeenkomsten, net zoals dit het geval is bij de interne belanghebbenden. Klachtrecht Leerlingen van de school, ouders of voogden/verzorgers van die leerlingen en personeelsleden die zich in hun belang getroffen achten door gedragingen, handelingen en beslissingen van medeleerlingen, personeelsleden of andere bij de school betrokkenen, of die zich gekwetst voelen door een benadering die zij niet op prijs stellen, kunnen zich daarover te allen tijde beklagen. De informatie over klachtenprocedure bij Schoolbestuur Lauwers & Eems wordt jaarlijks gepubliceerd via de schoolgids en is eveneens te vinden op de website. Het Hogeland College kent een Algemene Klachtenregeling en een Klachtenregeling ongewenste intimiteiten. De school is tevens aangesloten bij een Landelijke Bezwarencommissie. In 2010 heeft één personeelslid een beroep op deze laatste commissie gedaan. De klachtenprocedure van de sector Primair Onderwijs is te vinden in de centrale schoolgids. In 2010 zijn geen klachten binnen gekomen Good Governance Eind 2010 heeft Schoolbestuur L&E het traject afgerond om te komen tot een wijziging van de bestuurlijke structuur van de organisatie. Dit mede in verband met de vastgestelde wet Goed onderwijs, goed bestuur, waarin de scheiding van bestuur en toezicht is opgenomen. Schoolbestuur L&E heeft na zorgvuldige overwegingen besloten de structuur aan te passen volgens het one-tier model. Door deze bestuurlijke herstructurering komt Schoolbestuur L&E tegemoet aan de opdracht uit de nieuwe wetgeving en wordt de verplichte scheiding tussen besturen en toezicht houden in de organisatie vorm gegeven. In het one-tier model zijn bestuur en toezicht functioneel gescheiden. Essentieel daarbij is dat het college van toezichthouders onafhankelijk van de bestuurder hun toezichthoudende functie uitoefenen. De uitvoerende en toezichthoudende bestuurders werken in de praktijk als een Raad van Toezicht en een College van Bestuur. De statuten zijn aangepast, bijbehorende regelingen en procedures zijn opgesteld. Met ingang van 1 januari 2011 zijn er zes toezichthoudende bestuursleden en vanaf 1 januari 2012 vijf. De toezichthouders worden geschoold en begeleid in hun nieuwe rol, taken en verantwoordelijkheden. 8

10 Jaarverslag Schoolbestuur L&E In control statement (ICS) Kenmerkend voor governance codes is dat de leiding van de organisatie een uitspraak doet over de effectiviteit van de interne beheersing; dus over de mate waarin de organisatie in control is. Een In Control Statement is de verantwoording door het Bestuur over de kwaliteit van de bedrijfsvoering en de interne beheersing van de processen. De wijziging van de bestuurlijke structuur en de toenemende aandacht voor de governance en het in control zijn bij onderwijsinstellingen, zijn voor Schoolbestuur L&E redenen geweest om in gesprek te gaan met extern deskundigen om in de toekomst te komen tot een In Control Statement (ICS) met als doel: het afleggen van verantwoording, zowel intern als extern, over de kwaliteit van het interne beheersingsysteem; het expliciet maken van de verantwoordelijkheden van het management, waardoor belangen van belanghebbenden worden beschermd; het continu verbeteren van het interne beheersingsysteem ten behoeve van een effectieve en efficiënte realisatie van de doelstellingen van de organisatie Samenvatting jaarrekening 2010 Vanaf boekjaar 2010 is een voorziening BAPO niet meer mogelijk en dienen de BAPO lasten in de exploitatie opgenomen te worden. In de jaarrekening 2010 is de BAPO als een stelselwijziging opgenomen. De BAPO-voorziening valt hiermee vrij ten gunste van het eigen vermogen. Schoolbesturen hebben de mogelijkheid om voor de uitgestelde BAPO een bestemmingsreserve op te bouwen. Het bestuur van Lauwers en Eems heeft echter besloten om geen bestemmingsreserve op te gaan bouwen. Vanwege de stelselwijziging in de jaarrekening is de stand van de algemene reserve en de voorzieningen niet meer conform de vastgestelde jaarrekening Oorzaak hiervan is dat de gewijzigde BAPO regeling retrospectief toegepast dient te worden, wat betekent dat de vergelijkende cijfers van 2009 aangepast dienen te worden aan de huidige geldende regeling. In het onderstaande overzicht is de balanspositie op 31 december 2009 (na stelselwijziging) en op 31 december 2010 weergegeven. Voor een toelichting op de precieze cijfers (voor afronding) wordt verwezen naar de bijgevoegde jaarrekening. Activa (x 1.000,-) Passiva Vaste activa Eigen vermogen Materiële vaste activa Algemene reserve Financiële vaste activa Privaat Vlottende activa Vorderingen Voorzieningen Liquide middelen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal activa Totaal passiva Tabel 1: Balanspositie Schoolbestuur L&E op 31 december 2009 en 2010 Onderscheid publiek en privaat (voor ) Binnen het gedeelte van de algemene reserve die betrekking heeft op de sector Primair onderwijs van het schoolbestuur kan onderscheid worden gemaakt tussen publieke middelen en private middelen (rijksmiddelen tot ). Met dit onderscheid worden niet de private middelen bedoeld die op de balans staan onder private middelen. 9

11 Jaarverslag Schoolbestuur L&E 2010 Deze private middelen op de balans betreffen middelen die door onder andere ouderraden zijn binnengehaald en waar deze ouderraden ook zeggenschap over hebben. Deze middelen vallen formeel onder de verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag, die echter de volmachten heeft gegeven aan de schooldirecteuren en of ouders. Het onderscheid wat in deze paragraaf wel wordt bedoeld heeft betrekking op de middelen die op al binnen het Schoolbestuur voor de sector Primair Onderwijs aanwezig waren. Dit is de periode voor de start van de lumpsum. Financiële middelen die voor deze datum in het bezit waren van het Schoolbestuur mogen vrij worden besteed. Dit geldt niet voor de publieke middelen (rijksmiddelen) die zijn ontvangen na Voor de sector Voortgezet Onderwijs is deze splitsing niet noodzakelijk, aangezien hier een grotere vrijheid van de besteding van de middelen aanwezig is. Samenvattend exploitatieresultaat op bestuursniveau In het onderstaande overzicht is een samenvatting opgenomen van het exploitatieresultaat per sector. Hierbij is de realisatie van 2009 opgenomen na stelselwijziging BAPO. Voor een toelichting op de precieze cijfers (voor afronding) wordt verwezen naar de bijgevoegde jaarrekening. Samenvatting bestuur Baten Lasten Realisatie Begroting Realisatie (incl. financiële baten en lasten) (bedragen * 1.000) Primair Onderwijs Voortgezet Onderwijs Bestuur Financiën Private Middelen Saldo exploitatie Tabel 2: Exploitatieresultaat per sector Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen van het Schoolbestuur L&E ultimo 2010 kan als volgt worden weergegeven: (bedragen * 1.000) Vermogen 2010 Vermogen Baten Weerstands Resultaat vermogen PO ,98% VO ,22% Bestuur n.v.t. Financiën n.v.t. Privaat n.v.t. Totaal ,73% Tabel 3: Weerstandsvermogen L&E * Vermogen op na resultaatbestemming Financiën 2009 en de stelselwijziging BAPO. ** Vermogen op voor resultaatbestemming Financiën 2010 De toekomstige onttrekkingen aan het vermogen VO heeft voor een groot deel betrekking op de nieuwbouw- en verbouwplannen van Het Hogeland College. De geschatte kosten voor Het Hogeland College van deze plannen bedragen 4,5 miljoen. Na deze investering van 4,5 miljoen euro en uitgaande van het vermogen ultimo 2010 van 15,4 miljoen euro resteert er een buffer van 10,9 miljoen euro voor Schoolbestuur L&E. 10

12 Jaarverslag Schoolbestuur L&E 2010 Om te concluderen of Schoolbestuur L&E de risico s op korte en lange termijn op kan vangen dienen eveneens de exploitatietekorten, beschreven in de concept meerjarenbegroting, opgenomen te worden. Voor de komende vier jaren betreft dit voor de sectoren een cumulatief tekort van 0,3 miljoen euro, wat leidt tot een buffer van 10,6 miljoen euro. Indien we dit bedrag uitdrukken op basis van de totale baten in 2010 dan geeft dit een weerstandsvermogen van 47,3%. Hierbij is het uitgangspunt dat de 4,5 miljoen euro in één keer ten laste van het eigen vermogen wordt gebracht. Het ministerie van OCW hanteert de volgende schaal ter beoordeling van het vermogen: Weerstandsvermogen kleiner dan 10% mogelijk te weinig reserves kan duiden op een risicovolle situatie Weerstandsvermogen tussen 10 en 40% in het middengebied zit het waarschijnlijk wel goed, maar dat hoeft niet zo te zijn Weerstandsvermogen groter dan 40% de kans is groot dat de financiële reserves te hoog zijn Tabel 4: Beoordeling weerstandsvermogen vanuit ministerie van OCW (Bron: Reservepositie bevoegde gezagen VO, kenmerk VO/F/2007/2051) Kapitalisatiefactor De commissie Don heeft een aanbeveling gedaan richting het ministerie OCW omtrent het financieel beoordelingskader. Hierbij hebben ze een nieuw financieel kengetal gepresenteerd, de kapitalisatiefactor. Essentieel en nieuw in de benadering van de Commissie Don is dat men in eerste instantie uitgaat van de kapitaalbehoefte, waarbij de bepaling van de vermogensbehoefte secundair is. Concreet betekent dit dat men in eerste instantie kijkt naar de debetzijde van de balans en niet naar de samenstelling van het vermogen. Uitgangspunten in de beoordeling van de financiële positie van schoolbesturen zijn de volgende twee beheerszaken: 1. Vermogensbeheer: de verantwoordelijkheid van een instelling om haar kapitaalsbehoefte te bepalen en vervolgens te financieren; 2. Budgetbeheer: de capaciteit om tegenvallers op korte en middellange termijn op te vangen. In dat kader vindt de commissie het noodzakelijk om een risicoanalyse en meerjarenbegroting op te stellen. ad 1 Vermogensbeheer De eerste stap in het vermogensbeheer is het bepalen van de kapitaalbehoefte. Belangrijk in dit verband is de kapitalisatiefactor: totaal passiva/totale baten (TP/TB). Hierbij wordt nog onderscheid gemaakt tussen de berekening exclusief en inclusief gebouwen en terreinen (onderdeel MVA). De volgende signaleringsgrenzen heeft de Commissie Don vastgesteld: Kapitalisatiefactor PO/VO (excl. gebouwen en terreinen): ondergrens geen, bovengrens 35-60% (van groot naar klein bestuur); Kapitalisatiefactor PO/VO (incl. gebouwen en terreinen) en kapitalisatiefactor BVE, HBO en WO: geen grenzen aangegeven: nader onderzoek noodzakelijk. Om een bestuur te kunnen categoriseren in groot en klein zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd. Groot: 8 miljoen in het PO en 12 miljoen jaarlijkse baten in het VO; Klein: 5 miljoen in het PO en 6 miljoen jaarlijkse baten in het VO. De commissie geeft aan dat binnen deze twee categorieën lineair geëxtrapoleerd moet worden om de bovengrens te bepalen. Voor Schoolbestuur L&E betekent dit een bovengrens van 35% bij de sector PO en ongeveer 48% bij de sector VO. Doordat binnen een gezamenlijk bestuur (VO en PO) uitgegaan wordt van het grootste onderdeel, geldt de signaleringsgrens van het PO, te weten 35%. 11

13 Jaarverslag Schoolbestuur L&E 2010 Een kapitalisatiefactor ver boven de bovengrens kan, volgens de commissie, duiden op het niet of niet efficiënt benutten van het kapitaal van de stichting in het vervullen van haar taken. Voor Schoolbestuur L&E is de kapitalisatiefactor (exclusief gebouwen en terreinen) berekend. In 2009 en 2010 bedraagt deze factor respectievelijk 87,4% en 86,1%. De kapitalisatiefactor ligt boven de grens van grote besturen. Door de verwachte negatieve exploitatieresultaten voor de komende jaren en de nieuw- en verbouwactiviteiten van de sector VO zal de kapitalisatiefactor dalen richting 65% (op basis van de baten 2010). Uitgangspunt in deze berekening is dat het bedrag van 4,5 miljoen euro in één keer ten laste van het eigen vermogen gebracht wordt, wat leidt tot een lagere totale passiva op de balans. De tweede stap in het vermogensbeheer is het bepalen hoe de kapitaalbehoefte moet worden gefinancierd. Of deze behoefte nu met eigen vermogen of vreemd vermogen wordt gefinancierd vindt de commissie secundair. Wel is er een minimumgrens (geen bovengrens vastgesteld) voor het eigen vermogen. ad 2 Budgetbeheer De kapitalisatiefactor van 35% (norm) voor Schoolbestuur L&E kan onderverdeeld worden in drie verschillende percentages: 1. Materiële vaste activa (exclusief gebouwen en terreinen) 17,5% 2. Bufferliquiditeit 5,0% 3. Transactieliquiditeit 12,5% Een belangrijk onderdeel bij het budgetbeheer is de inschatting van het risico dat het schoolbestuur loopt. De liquiditeit, die voor het totale risico moet worden aangehouden, heet de bufferliquiditeit. Het totale risico wordt ingeschat voor PO en VO op 10% van de jaarlijkse baten voor kleine besturen en 5% voor grote besturen. Voor Schoolbestuur L&E geldt een bufferliquiditeit van 5%. De belangrijkste risico s, waarvoor volgens de commissie Don een financiële buffer nodig is, zijn: aantal leerlingen kwaliteit onderwijs personeel organisatie huisvesting inventaris en apparatuur politiek bestuurlijke achtergrond Volgens de commissie zijn een viertal risico s niet beheersbaar en kunnen niet worden voorzien: leerlingaantallen instabiliteit bekostiging onvolledige indexatie bekostiging financiële gevolgen arbeidsconflicten Voornamelijk de eerste drie genoemde punten zijn de afgelopen periode aan de orde in Nederland en specifiek Noord-Nederland. Voor Schoolbestuur L&E kunnen de volgende middelen worden gekoppeld aan de drie onderdelen van budgetbeheer (circa 7,8 miljoen, op basis van de baten 2010): 1. Materiële vaste activa (exclusief gebouwen en terreinen) ,- 2. Bufferliquiditeit ,- 3. Transactieliquiditeit ,- Het uitgangspunt van de commissie Don is dat schoolbesturen kapitaal niet onnodig mogen oppotten, maar dat zij het kapitaal moeten investeren in de onderwijskwaliteit. Op grond van bovenstaande motivatie is Schoolbestuur L&E van mening dat er geen sprake is van onnodige oppotting. 12

14 Jaarverslag Primair Onderwijs L&E Sector Primair Onderwijs In deze sectie van het jaarverslag wordt verantwoording afgelegd over het kalenderjaar 2010 van Schoolbestuur L&E, sector Primair Onderwijs. In dit deel komt het strategische beleid, het gevoerde beleid en de financiën over 2010 aan bod. Eveneens zijn de risico s voor de sector in beeld gebracht en is vooruitgeblikt naar toekomstige ontwikkelingen binnen de sector Primair Onderwijs (PO). 2.1 Koersplan De gezamenlijke missie van de sector Primair Onderwijs is het bieden van algemeen toegankelijk en kwalitatief hoogstaand onderwijs met het doel kinderen maximale ontwikkelingskansen te bieden. Deze missie wordt gedragen binnen al onze scholen. Onze scholen verschillen in grootte, situering, leerling-populatie, historie en onderwijsconcept. Verschillen tussen scholen mogen. Sterker nog: L&E stimuleert dat de scholen een eigen gezicht en profiel hebben of deze ontwikkelen. Tegelijkertijd willen we dat onze scholen samen optrekken en krachten bundelen. Ons motto daarbij is: sterk door samenhang in verscheidenheid. Net zoals scholen verschillen, doen kinderen dat ook. Waar alle kinderen in overeenkomen is hun natuurlijke drang tot leren en ontwikkelen. Afstemming van het onderwijs hierop is cruciaal voor hun ontwikkeling en onderwijssucces. Dat geldt vooral voor de basisvaardigheden taal, lezen en rekenen/wiskunde. Hierbij wil Schoolbestuur L&E toonaangevend zijn in de regio door uitdagende en vernieuwende initiatieven te stimuleren en door een aantrekkelijk partner te zijn voor (potentiële) leerlingen en hun ouders. De hoofdlijnen van het strategische beleid van Schoolbestuur L&E, de sector Primair Onderwijs, zijn beschreven in het Koersplan In het koersplan heeft het schoolbestuur, samen met de scholen, zeven centrale ambities geformuleerd. De eerste twee ambities vormen de kern van ons streven. Deze kernambities kunnen wij echter niet waarmaken zonder de overige vijf ondersteunende en voorwaardelijke ambities. Onderstaand is een beschrijving van de zeven ambities gegeven: 1. Bij ons gaat het om elk kind Onze scholen sluiten in het onderwijs aan bij de verschillen tussen kinderen. Wij hebben vertrouwen in de wil van kinderen om zich te ontwikkelen. De behoeften van het zich ontwikkelende kind zijn uitgangspunt voor het handelen van onze leraren. 2. Resultaten tellen De scholen werken aan een brede algemene vorming van hun leerlingen met hoge leerlingresultaten voor taal, lezen en rekenen. Om bovenstaande kernambities te kunnen realiseren is een organisatie-, leer- en ontwikkelklimaat in de scholen nodig, waarin kinderen en personeel zich optimaal kunnen ontwikkelen. Hiervoor zijn in het Koersplan vijf voorwaardelijke en ondersteunende ambities vastgesteld: 3. Wij hebben oog voor iedereen Op school komen we tegemoet aan de basisbehoeften van leerlingen, leraren en ouders: autonomie, competentie en relatie. 13

15 Jaarverslag Primair Onderwijs L&E Ons personeel inspireert De leraren in de scholen zijn inspirerend en stimulerend ten opzichte van de aan hun zorg toevertrouwde leerlingen. Wij streven naar een hoge kwaliteitsstandaard voor de leraren op het terrein van effectieve instructie, klassenmanagement en betrokkenheid bij kinderen. 5. Wij zijn ondernemend Onze schooldirecteuren zijn inspirerend en stimulerend ten opzichte van het team waaraan zij leidinggeven. Zij zijn sterke onderwijskundige leiders en bewaken de onderwijskwaliteit. 6. Ouders zijn onze partners Ouders zijn de natuurlijke partners in de schoolse ontwikkeling van kinderen. De schoolteams betrekken ouders actief bij het onderwijs en de ontwikkeling van hun kind(eren). 7. Wij houden onze kwaliteit hoog Wij streven naar een L&E-eigen kwaliteitssysteem, passend bij onze kernambities en ingericht op alle niveaus van de organisatie: leerling, leraar, groep, school, sector en bestuur. 2.2 Primair Proces In deze paragraaf wordt het primaire proces van de sector Primair Onderwijs beschreven. De focus ligt hierbij op de opbrengsten en resultaten over 2010, kwaliteitszorg en zorgsystemen, waardering en tevredenheid en samenwerkingspartners in het primaire proces Ontwikkeling leerlingaantal Inzicht in de ontwikkeling van het aantal leerlingen is belangrijk. Het primaire proces is namelijk gericht op het bieden van algemeen toegankelijk en kwalitatief hoogstaand onderwijs aan deze leerlingen. Eveneens is het leerlingaantal één van de belangrijkste bekostigingsvariabelen in de Rijksmiddelen. In deze paragraaf is de ontwikkeling van het aantal leerlingen van de afgelopen jaren beschreven. In de risico paragraaf (paragraaf 2.6.1) wordt de verwachte ontwikkeling in het leerlingaantal en de bijbehorende risico s behandeld. In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de gerealiseerde leerlingaantallen per 2005 inzichtelijk gemaakt. Hierbij geldt dat het leerlingaantal op 1 oktober 2010 het leerlingaantal is dat aanwezig is in schooljaar Aangezien het ministerie van OCW een t-1 systematiek hanteert is het leerlingaantal op 1 oktober 2010 leidend voor de bekostiging voor schooljaar In de tabel is eveneens de leerlingaantallen van NBS De Sterren opgenomen. Leerlingaantal per 1 oktober Onderbouw PO Bovenbouw PO Totaal L&E Primair Onderwijs NBS De Sterren Totaal L&E (inclusief NBS De Sterren) Tabel 5: Ontwikkeling leerlingaantal onderbouw en bovenbouw 2005 tot en met 2010 De sector Primair onderwijs heeft op teldatum 1 oktober leerlingen. Van dit aantal vertegenwoordigen 975 leerlingen de onderbouw (4 tot en met 7 jaar) en 1059 leerlingen de bovenbouw (8 jaar en ouder). Tabel 5 laat een jaarlijkse daling in het leerlingaantal zien. 14

16 Jaarverslag Primair Onderwijs L&E 2010 Opvallend is de continue daling van het aantal leerlingen in de onderbouw vanaf 2006, terwijl het aantal leerlingen in de bovenbouw fluctueert. Hieruit concluderen we dat de aanwas van nieuwe leerlingen niet voldoende is om de uitstroom te compenseren. In tabel 6 is de ontwikkeling van de gemiddelde schoolgrootte vanaf 2004 gepresenteerd Gemiddelde schoolgrootte Tabel 6: Ontwikkeling gemiddelde schoolgrootte (incl. NBS De Sterren) Uit bovenstaande cijfers blijkt dat de gemiddelde schoolgrootte vanaf 2006 een dalende trend laat zien. De gemiddelde schoolgrootte is laag (96 leerlingen in 2010) en ligt ruim onder de 145 leerlingen die in de bekostiging als grens wordt gezien van kleine scholen. Verhoudingsgewijs hebben wij veel kleine scholen Opbrengsten en resultaten In het Koersplan hebben we vanuit de kernambities een aantal specifieke doelen benoemd die in 2013 behaald moeten zijn. De doelstellingen zijn mede gebaseerd op de nulmeting van de onderwijskundige resultaten in 2007 en Het gaat om de volgende meetbare doelen: 1. Elke school behaalt 90-95% voldoende opbrengsten op het terrein van (voortgezet) technisch lezen; 2. Elke school vergroot gericht de woordenschat van kinderen; 3. Elke school behaalt ten minste 75% voldoende opbrengsten op het terrein van begrijpend lezen ten opzichte van de jaarlijks vastgestelde CITO-norm (zowel tussentijds als eindresultaten); 4. Elke school werkt gericht aan een positieve attitude voor lezen; 5. Elke school behaalt ten minste opbrengsten op het terrein van rekenen (en wiskunde) die 25% hoger liggen dan de nulmeting. In 2013 zal de eindmeting van bovenstaande doelstelling plaatsvinden. Jaarlijks wordt vanuit het leerlingvolgsysteem ParnasSys de resultaten op het gebied van rekenen en wiskunde, technisch lezen, begrijpend lezen en spelling weergegeven. Op basis van deze resultaten hebben in 2010 resultaatgerichte gesprekken plaatsgevonden met de schooldirecteuren en de onderwijskundig medewerker van het bestuursbureau. In 2011 zal in de resultaatgerichte gesprekken meer gefocust worden op de hierboven genoemde ambitiedoelstellingen. Eveneens wordt hiermee de plan-do-check-act cyclus gevolgd, waarin continue kwaliteitsverbetering bewerkstelligd wordt. Deze manier van werken sluit aan bij het Managementmodel Instituut Nederlandse Kwaliteit (INK) waarmee binnen het L&E bestuur gewerkt wordt. Voor een nadere toelichting op dit model wordt verwezen naar bijlage B. Uit de onderzoeken van de onderwijsinspectie blijkt dat in 2010 vier scholen de inspectienorm niet hebben behaald. De overige achttien scholen vallen binnen het basistoezicht van de inspectie. De vier scholen hebben het predicaat zwak van de onderwijsinspectie gekregen. Concreet betekent dit dat zij onder verscherpt toezicht van de inspectie staan. In nauwe samenwerking met de schooldirecteuren en de onderwijsinspectie wordt getracht de kwaliteit van het onderwijs op de betreffende scholen te verhogen. De sectordirectie en de directie van de betreffende scholen zullen, met behulp van externe ondersteuning en de inspectie, een plan van aanpak opstellen om de betreffende scholen weer onder het basistoezicht te krijgen. Het afgelopen jaar is al extra aandacht besteed aan onderwijskundige resultaten en op de wijze waarop deze verbeterd kunnen worden. Op bovenschools niveau wordt de kwaliteit van het onderwijs blijvend gemonitord. Om inzicht te geven in de ontwikkeling van de basisvaardigheden taal, lezen en rekenen/wiskunde over de schooljaren is tabel 7 opgenomen. 15

17 2004/ / / / / /2010 Jaarverslag Primair Onderwijs L&E 2010 Rekenen en Wiskunde 3,65 3,40 3,31 3,30 3,34 3,26 Technisch Lezen 2,90 2,86 2,88 2,97 3,11 3,49 Begrijpend Lezen 3,45 3,42 3,33 3,18 3,15 2,99 Spelling 3,15 3,15 3,12 3,09 3,13 2,97 < Tabel 7: Tussenresultaten sector Primair Onderwijs per schooljaar (incl. NBS De Sterren) In de bovenstaande tabel zijn de gemiddelden van al onze tweeëntwintig scholen op de vier vakgebieden gepresenteerd. De tussenresultaten worden gescoord op basis van een 5-punts normering. De bijbehorende waardering is hierbij oplopend van < 2 tot 5: onvoldoende, matig, voldoende en goed. Geconcludeerd kan worden dat de leerlingen op onze tweeëntwintig scholen ten opzichte van schooljaar minder goed presteren op rekenen en wiskunde, begrijpend lezen en spelling. De uitgezette acties op het gebied van technisch lezen werpen zijn vruchten af. In deze resultaten is een stijgende lijn waar te nemen. In onderstaande paragraaf gaan we in op de activiteiten die hebben bijgedragen en bij gaan dragen aan de onderwijskwaliteit Subsidietrajecten taal, rekenen en opbrengstgericht werken Om de kernambities en voorwaardelijke ambities, zoals omschreven in het Koersplan , te verwezenlijken is het van belang om te investeren in de taal, lezen en rekenen. Goed taal- leesen rekenonderwijs vormt namelijk de basis van het cognitieve proces. Hierdoor worden de ontwikkelingskansen voor kinderen in het onderwijs en in de samenleving groter. Vanaf schooljaar participeren wij in de taal en reken-pilots, welke zijn geïnitieerd vanuit het ministerie van OCW. In 2009 zijn de eerste stappen gezet middels de jaarlijkse L&E dag en meerdere scholings- en trainingsbijeenkomsten voor directeuren en leerkrachten. In 2010 is een vervolg gegeven aan de pilots door onder andere de L&E dag. Aan de hand van het centrale thema, Reken op Taal, zijn op deze dag verschillende workshops gegeven en gevolgd door onze medewerkers. Onderwerpen die in deze workshops naar voren kwamen waren onder andere opbrengstgericht werken met groepsplannen, datamuur, taalinteresse en -interactie door Structureel Coöperatief Leren, connect lezen, directe instructie met behulp van het digibord, professionele leergemeenschappen en adaptief onderwijs. In de taalpilot participeren zeventien van onze scholen, welke het verbeteren van de taal/leesprestaties en het verhogen van de motivatie van kinderen op het gebied van taal tot doel nastreven. Vijf van onze scholen delen mee in de rekenpilot. Naast de ambitie dat elke school 25% hogere opbrengsten op het terrein van rekenen (en wiskunde) ten opzichte van de nulmeting haalt, dient op elk van deze vijf scholen in 2011 de rekenresultaten met 15% verbeterd te zijn. Vanuit het ministerie wordt er steeds meer nadruk gelegd op het taal- en rekenonderwijs. Omdat de gemiddelde beheersing van de basiskennis en basisvaardigheden van leerlingen en studenten in Nederland op het gebied van taal en rekenen onder de maat is heeft de minister in april 2010 het Wetsvoorstel referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen aangenomen. Het betreft een sectoroverstijgende wet, die aansluiting van het onderwijs tijdens de leerloopbaan van leerlingen en studenten tot de entree in het hoger onderwijs wil bewerkstelligen, om zodoende de doorlopende leerlijnen te waarborgen. 16

18 Jaarverslag Primair Onderwijs L&E 2010 In het Referentiekader staat beschreven wat leerlingen op verschillende momenten in hun schoolloopbaan op het gebied van taal en rekenen moeten kennen en kunnen. Voor schooljaar is per leerling een bedrag van 15,50 beschikbaar gesteld om een impuls te kunnen geven aan het taal- en rekenonderwijs. De subsidie valt onder de bestemmingsbox taal en rekenen. Deze subsidie is in 2010 als doelsubsidie op de balans geplaatst en zal in 2011 ingezet worden voor activiteiten die bijdragen aan de verbetering van ons taal- lees en rekenonderwijs. Sterk gerelateerd aan de ontwikkeling op het gebied van taal en rekenen is het opbrengstgericht werken. Opbrengstgericht werken is het systematisch en doelgericht werken waardoor we een klimaat scheppen waarin een leerling zich maximaal kan ontwikkelen. Een kind wil van nature leren en zich ontwikkelen en door ons te richten op de leeropbrengsten van onze leerlingen krijgt ieder kind de mogelijkheid om te presteren naar zijn of haar (cognitieve) mogelijkheden. In 2010 zijn stappen gezet om het opbrengstgerichte werken binnen onze organisatie te verstevigen. Zo heeft de sectordirectie de werkgroep kwaliteitszorg ingesteld, die het kwaliteitshandboek heeft ontwikkeld. Daarnaast hebben schooldirecteuren scholing gevolgd en hebben er opbrengstgerichte gesprekken tussen de sectordirectie en de schooldirecties plaatsgevonden. Eveneens zijn er scholingsbijeenkomsten voor leerkrachten in een aantal scholenclusters geweest, waarbij de gedachtegang van opbrengstgericht werken in relatie tot de taal- en/of rekenontwikkeling in de praktijk is gebracht. Door dergelijke bijeenkomsten wordt bewuster omgegaan met opbrengsten, is de kennis om resultaten te analyseren vergroot en zijn de signaleringsvaardigheden met betrekking tot de resultaten verbeterd. Met andere woorden, Schoolbestuur L&E heeft door de gehele organisatie een omslag gemaakt in de manier van werken en denken Kwaliteitszorg Met kwaliteitzorg binnen ons bestuur wordt het cyclische proces bedoeld waarin doelstellingen worden bepaald, resultaten worden gehaald en gemeten, de kwaliteit wordt bewaakt en geborgd en waarin noodzakelijke verbeteringen worden doorgevoerd. Het opbrengstgericht werken binnen ons schoolbestuur draagt bij aan de kwaliteit van onze organisatie. Naast de in de vorige paragraaf genoemde activiteiten op het gebied van opbrengstgericht werken, hebben de sectordirectie en de schooldirecteuren het afgelopen kalenderjaar gewerkt aan een meer resultaatgericht schooljaarplan. Daarnaast hebben we dit kwaliteitszorg- en planningsinstrument verbonden met de kwaliteitszorg op onze scholen en de taal- en rekenprojecten. De verbinding is gecreëerd door het opnemen van een voor iedere school geldend bovenschools deel in de schooljaarplannen. Aan de hand van de schooljaarplannen en de resultaten zullen door de sectordirectie in 2011 resultaatgerichte gesprekken met de schooldirecteuren gevoerd worden. Onder kwaliteitszorg verstaan we ook de kwaliteit aan zorg die we leerlingen bieden. Zo heeft Schoolbestuur L&E bovenschoolse zorgcoördinatoren die ter ondersteuning zijn voor al onze scholen. Daarnaast heeft elke school een intern begeleider (IB er), welke zorg draagt voor de leerlingenzorg op de school. Zo adviseert de intern begeleider de leraren in de planvorming en uitvoering van de leerlingenzorg en heeft zij hierin een sturende taak. Om ook op onze kleine scholen de kwaliteit en de leerlingenzorg te kunnen waarborgen is in 2009 gestart met de pilot Onderwijsteam de Marne. Op de scholen die participeren in de pilot is een meerscholige IB er aanwezig. Deze IB er is aangesteld voor de leerlingenzorg van het gehele onderwijsteam. De ervaringen die we met deze meerscholige IB er hebben opgedaan zullen als vertrekpunt dienen voor de toekomstige structuurinvulling. 17

19 Jaarverslag Primair Onderwijs L&E Doorstroom naar voortgezet onderwijs Eén van de indicatoren waarmee de onderwijsinspectie de kwaliteit van het onderwijs beoordeeld is het advies van de scholen aan leerlingen over het vervolgonderwijs. De inspectie richt zich op de vraag of leerlingen hun schoolloopbaan vervolgen op het niveau dat verwacht mag worden op grond van hun kennis, vaardigheden, motivatie en werkhouding. Dit zijn elementen waar op schoolniveau door leerkrachten de adviezen voor leerlingen worden gebaseerd. In tabel 8 is de ontwikkeling in de definitieve keuzes voor vervolgonderwijs per onderwijssoort weergegeven in % in % in % in % Vmbo % 30% 30% 25% Vmbo tl (mavo) % 27% 30% 26% Havo VWO, (Gymnasium en Atheneum) % 43% 40% 49% Totaal % 100% 100% 100% Tabel 8: Ontwikkeling doorstroming naar het voortgezet onderwijs Een groot deel van onze leerlingen stroomt door naar de Havo, het VWO of het Gymnasium. Vanaf 2007 is verhoudingsgewijs een daling in deze doorstroom waar te nemen, waarna het zich weer herstelt in De doorstroom percentages zijn redelijk conform de landelijke doorstroom percentages (zie tabel 9). Vergelijkende cijfers voor 2010 zijn niet beschikbaar in % in % in % Vmbo 29% 28% 27% Vmbo tl (mavo) 29% 29% 29% Havo VWO, (Gymnasium en Atheneum) 42% 43% 44% Totaal 100% 100% 100% Tabel 9: Landelijke ontwikkeling doorstroming naar het voortgezet onderwijs volgens de adviesbevraging van de inspectie (bron: De staat van het onderwijs: onderwijsverslag 2009/2010, april 2011) Waardering en tevredenheid In het kalenderjaar 2010 heeft het Schoolbestuur een instrument aangeschaft om de waardering en tevredenheid van ouders, leerlingen en het personeel te kunnen meten. De uitvoering van het onderzoek zal in 2011 gestalte krijgen. De uitkomsten van het onderzoek worden gebruikt ter voorbereiding op de nieuwe schoolplanperiode. Het meten van de waardering en tevredenheid van de diverse geledingen vindt in een cyclus van vier jaar plaats Samenwerking Door samenwerking met andere partijen kunnen de ontwikkelingsmogelijkheden voor onze leerlingen vergroot worden en kan de kwaliteit van het onderwijs en onze organisatie verbeterd worden. De noodzaak tot samenwerking wordt steeds duidelijker als we de terugloop in het aantal leerlingen in het gehele voedingsgebied in ogenschouw nemen. Met omliggende organisaties (vier schoolbesturen en 1 kinderopvangorganisatie) is in 2010 naar oplossingen gezocht voor het behoud van kwalitatief sterke onderwijsvoorzieningen in de krimpgebieden. Dit heeft uiteindelijk geleidt tot het experiment geïntegreerde kindvoorziening. Dit experiment beoogt te onderzoeken hoe het onderwijs in Noord-Groningen in de toekomst kwalitatief goed, betaalbaar en bereikbaar blijft, ook bij een dalend aantal 0 tot 12 jarigen. 18