4 e jaargang nummer 2 14 mei MSRegionaal

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "4 e jaargang nummer 2 14 mei 2013 www.msvereniging.nl/zuid-holland-oost MSRegionaal"

Transcriptie

1 MS Regionaal is de digitale nieuwsbrief van de regio Zuid-Holland Oost. Deze nieuwsbrief verschijnt 3 à 4 keer per jaar. Sluitingsdatum kopij volgende uitgave is 5 augustus Aan de leden De deadline voor deze MS Regionaal was nog niet eens verstreken of de artikelen en informatie stroomde binnen. Dat voelt fantastisch. Iedereen heeft zijn steentje weer bijgedragen: Leen, Paul, de regiocoördinatoren en lezers. Dit nummer zit dan ook bomvol. Aan een extra pagina was niet te ontkomen. Zelf heb ik van alle verhalen genoten en bij een aantal gaf het een stuk herkenning. Helaas ontkomen wij er ook niet aan om onder je aandacht te brengen dat ook de MSVN behoefte heeft aan extra financiële ondersteuning. Op de laatste bladzijde staan een aantal mogelijkheden. Wij zijn ons bewust dat een hoop mensen het financieel zwaar hebben. Wij willen dan ook onder jouw aandacht brengen dat sommige ziektekostenverzekeraars lidmaatschappen van patiëntenverenigingen vergoeden. Op bladzijde 8 vind je meer informatie hierover. Inmiddels hoor ik overal om mij heen MenSen weer vakantieplannen maken. Omdat de lente een beetje op zich laat wachten ben ik ook maar op zoek gegaan naar een vakantie. Voor iedereen die binnenkort met vakantie gaat: In dit nummer Pagina 2 Pagina 3 Pagina 4 Pagina 5 Nieuws uit de regio; Gouda: MS en Acupunctuur van 14 maart Nieuws uit de regio vervolg; Gorinchem: Het belang van staan Nieuws uit de regio vervolg; Contactgroep MSVN Gorcum gaat Mindful Scootfietsen Pagina 6 PGB (vervolg van februari 2013) Pagina 7 Pagina 8 Pagina 9 Vertellen dat je MS hebt Rolstoel kite-vliegen Eindelijk voorjaar MS Trainingscentrum Vergoeding lidmaatschap Contactpersonen MS-verpleegkundigen Activiteitenkalender Pagina 10 Colofon Belangrijke adressen Sponsoring, Giften en Supporter FIJNE VAKANTIE! De Redactie 1

2 4e jaargang nummer 2 14 mei Nieuws uit de regio Gouda MS en acupunctuur van 14 maart jl. Gastspreker en acupuncturist Dennis Niessink uit Moordrecht praatte rustig en nuchter over zijn vak. Hij vertelde over de oorsprong en geschiedenis van deze Oosterse geneeskunst die ontstaan is duizenden jaren voor onze westerse geneeskunst. Naast de vooral Japanse acupunctuur past hij indien nodig ook auriculotherapie en ooracupunctuur toe. Maar altijd kijkt hij naar de individuele patiënt en past daar zijn "gereedschap" op af die hij in de loop der jaren aan opleidingen en kennis heeft opgedaan. Hij noemt het dan ook wel meridiaantherapie. Omdat hij liever liet zien wat acupunctuur inhoudt in plaats van erover te praten, had hij een heuse behandeltafel meegenomen en vervolgens nam één van onze leden hierop plaats waarna een echte behandeling volgde, terwijl hij duidelijk uitlegde wat hij deed. Het zag er allemaal pijnloos maar erg spectaculair uit. Hij pretendeert niet om MS te genezen, maar hij zegt wel symptomen te kunnen behandelen door het herstellen van het balans in het lichaam en door het natuurlijk herstel vermogen te optimaliseren. Foto s genomen door Henk Erkelens Dat deze demonstratie en zijn nuchtere verhaal indruk heeft gemaakt blijkt wel uit het feit dat een aantal van onze leden geïnteresseerd waren om een afspraak bij hem te maken! Wij zijn uiteraard reuze benieuwd hoe zij dit gaan ervaren! Voor meer informatie over, of een afspraak bij Dhr. J.D. Niessink kijk op de site: Annelies Stellinga en Margriet Mataheru Regionaal coördinatoren MSVN Gouda 2

3 Gorinchem Het belang van staan Woensdagavond 27 februari jl. schaarde onze contactgroep Gorcum zich voor de 2 e bijeenkomst dit jaar om de tafels in onze vertrouwde Boogflat. Thema voor deze avond was het belang van staan. Voor deze avond was de firma Levare Cura uitgenodigd om ons te informeren en te demonstreren op welke manier de door hen in de markt geplaatste hulpmiddelen bij kunnen dragen aan het zo lang mogelijk zelfstandig functioneren van mensen met mobiliteitsbeperkingen en dan met name op het gebied van opstaan uit bijv. stoel, rolstoel of bed en je dan staand kunnen verplaatsen richting toilet met behulp van de STRUZZO. Echt een schitterend hulpmiddel waarvan we naar mijn mening in de nabije toekomst nog wel zullen horen. Zeker als we daarbij bedenken dat er van overheidswege steeds meer op gestuurd wordt mensen zo lang mogelijk zelfstandig te laten blijven wonen, eventueel ondersteund door de mantelzorg. De firma Levare was present met de medewerkers Greeth v.d. Ploeg, Erik Mulder en Juerd Stevens. Hun presentatie was gegoten in een interactieve lezing wat zorgde voor een boeiende en levendige discussie, die werd ingeleid door Greeth met een 5-tal prikkelende stellingen: 1 e DE ROLLATOR IS EEN GOEDE UITVINDING, 2 e IEDEREEN KAN STAAN, 3 e ALS IK IN EEN ROLSTOEL ZIT WORDT IK ANDERS BENADERD DAN WANNEER IK STA, 4 e ZITTEN IS TOPSPORT en 5 e OPSTAAN IS BELANGRIJKER DAN STAAN. Voor ons en voor u die dit verslag leest best spannend om over deze stellingen na te denken. Na deze stellingen en verdere presentatie was er na de pauze voldoende tijd voor vragen en voor het zelf uitproberen van de STRUZZO. Een tweede apparaat wat werd getoond, gedemonstreerd en uitgeprobeerd was de THERA bewegingstrainer. Voor verdere informatie kun je naar de website van Levare Cura THERA bewegingstrainer Jan de Gier Regionaalcoördinator MSVN Gorinchem 3

4 Contactgroep MSVN Gorcum gaat Mindful Woensdagavond 17 april jl. hebben wij als groep voor het eerst kennis gemaakt met het begrip Mindfulness. Hiervoor hadden wij een professional uitgenodigd, te weten Mevr. Evelien van Straaten. Zij is gecertificeerd Mindfulnesstrainer, herstelcoach en psychomotorisch therapeute, en werkzaam in Gorcum en Oosterbeek. Waarachtig niet niks en onze verwachtingen waren dan ook tot het uiterste gespannen. Waarschijnlijk zal ik niet de enige zijn die altijd wat sceptisch tegen het begrip Mindfulness aankeek, naar mijn idee wat zweverig en niet iets voor iemand die met beide benen op de grond wil blijven. Hoewel ik vanuit onze groep de laatste tijd regelmatig hoorde dat er belangstelling was dit onderwerp toch eens op de agenda te zetten, temeer daar er in publicaties in MS-land regelmatig aandacht voor dit onderwerp wordt gevraagd als zijnde een therapie beter om te gaan met beperkingen en klachten waar velen van ons tegen aan lopen, moet je altijd maar weer afwachten hoeveel leden er deze keer naar de recreatiezaal van de boogflat af zullen reizen. Toen ik al rijdend vanaf huis richting Gorcum op de autoradio hoorde dat deze avond ook nog het langverwachte interview met onze toekomstige koning en koningin zou worden uitgezonden waren wij als team blij verrast met de grote opkomst deze avond. Het werd een bijzondere avond waarbij Evelien ons op een aansprekende, interactieve wijze liet kennismaken met Mindfulness, wat eigenlijk een mooi woord is voor aandachtigheid of opmerkzaamheid. Wij ontdekten deze avond dat aandacht geven een vaardigheid is die je kunt leren door te oefenen. Zo kun je dan het vermogen ontwikkelen om waar te nemen wat er in je omgaat, je leert bewust keuzes te maken in plaats van automatisch te reageren waardoor je beter kunt omgaan met hinderlijke gedachten, negatieve gevoelens, pijn en stress. Proberen meer accepterend naar jezelf te zijn of te worden. Evelien had voor ons een tweetal oefeningen in petto: de eerste was een oefening waarbij we allemaal de ogen sloten en 1 hand geopend op tafel legden, waarna zij rondging en in elke hand een voorwerp legde waarna zij ons uitnodigde, met nog steeds gesloten ogen, je op dit voorwerp te concentreren, het te bevoelen en tenslotte te proeven!! SPANNING ALOM. Oefening twee was een Total bodyscan : met z n allen met gesloten ogen rond de tafel, luisterend naar het, dan, monotone stemgeluid van Evelien waarmee zij ons rondleidde door onze body en vroeg ons te concentreren op het dan door haar benoemde lichaamsdeel, van linkerbeen en voet zo rond via nek en hoofd naar rechterbeen en voet. Zeer belangrijk hier is vooral rustig te blijven ademen!! Bij het sein de ogen te openen zat iedereen toch even te knipperen en was duidelijk onder de indruk van deze sessie. Stiekem had ik tijdens deze sessie toch even m n ogen opgeslagen en de tafel rondgekeken, een werkelijk fascinerende aanblik: 27 mensen in opperste concentratie en onder doodse stilte. Een spiritueel danwel meditatief moment??!! Al met al een enerverende avond dankzij de aansprekende introductie van dit thema door Evelien van Straaten. Zij had gezorgd dat heel wat scepticisme had plaatsgemaakt voor een wat duidelijker beeld van het begrip Mindfulness. Ter informatie de gegevens van Evelien van Straaten: voor info@evelienvanstraaten.nl Jan de Gier Regiocoördinator MSVN Gorinchem Note van de red.: Op 6 november a.s. wordt in Gouda deze avond ook georganiseerd. 4

5 Scootfietsen Ja, zo noemen wij dat. Al weer zo n tien jaar geleden, na steeds meer problemen met het lopen en andere ongemakken, sprak mijn neuroloog na diverse onderzoeken de verlossende woorden (nou ja verlossend ) Mijnheer de Borst, ik ben bang dat u MS hebt. Het klonk ernstig en ik kwam niet eens op het idee om te vragen wat MS nou eigenlijk inhield. Beneden in de ziekenhuisbibliotheek was informatie genoeg te vinden over MS. Van de neuroloog begrepen we ook dat het helemaal niet zeker was dat je alle stadia van MS zou moeten doorlopen, dus wanhoop niet. Inmiddels ging ook het fietsen niet meer en de brommer die ik had aangeschaft bleek na een paar weken ook een brug te ver. En nu? Na contact met de WMO kwam er een scootmobiel. Een fantastisch apparaat. Een lotgenoot vertelde me dat het haar venster op de wereld geworden was. Dat was goed nieuws, want wij zijn nogal buitenlandse-vakantieachtig. Mijn vrouw en ik zijn altijd enthousiaste fietsers geweest, maar zij met de fiets en ik met de scoot bleek toch al gauw prima te gaan. Een probleempje bleek de actieradius, want na 45 km was het echt einde verhaal. We hebben er vanzelfsprekend een oplader bij, maar het duurt echt wel een aantal uren voor de accu is opgeladen. En natuurlijk waren we bang dat we fietsen in het buitenland op onze buik konden schrijven. Maar ook daar bleek een oplossing voor. We ware toch aan een nieuwe auto toe en van onze revalidatiearts kregen we de tip een Hyundai busje aan te schaffen. Het werd dus een Trajet. Pech voor geïnteresseerden, want die wordt niet meer gemaakt. Voor ons een prima wagen, want we hebben er oprijplaten bij laten maken. Achterstoelen eruit en de scoot kan overal mee naar toe. We hebben al heel wat ritten in het buitenland gemaakt. Tot boven in de Rijksdag in Berlijn aan toe (kijk maar eens op internet hoe dat eruit ziet). Ik ben met de scoot dus helemaal bovenin geweest. Mensen kijken je na in het buitenland, ze hebben daar niet zoveel scoots en vooral kinderen staan je met open mond na te kijken. Heerlijk was het ook om samen langs de Donau te fietsen, langs de Moezel en de Neckar. Vergeet ook de Loire niet. Maar ook hier in Nederland is het heerlijk scootfietsen. Wat dacht je van de Linge en de Graafstroom? Schitterend hoor! En bij de molens van Kinderdijk word je ook door heel wat buitenlanders nagekeken. Wat we ook graag doen is met de Waterbus naar Rotterdam en dan terug scootfietsen. Of andersom natuurlijk. Vakantie betekende voor ons ook altijd kamperen met de tent. Maar ook daar kwam een einde aan. Via de Supportbeurs zijn we op het spoor gezet van BENICA uit Enschede. Ze verkopen en verhuren campers. Ze hebben ook een camper die geschikt gemaakt is voor invaliden. Matthieu van Asselt, de eigenaar, had ons uitgenodigd om tips te geven bij het aanpassen van die camper. De rijplaten doen prima hun taak bij het in de camper rijden van de scoot. Ook kunnen we van daaruit de accu opladen. Dus met vakanties kan de scoot ook mee, ook naar het buitenland. Daar heb je trouwens wel een Groene Kaart voor nodig. Die kun je aanvragen bij de verzekeraar van de scootmobiel. En zo trekken we met de auto, de camper, de fiets en de scootmobiel er nogal eens op uit. Scootfietsen dus, ja, zo noemen we dat. Leen de Borst 5

6 Persoonsgebonden budget (vervolg van februari 2013) In de vorige nieuwsbrief ben ik ingegaan op het basisprincipe van het PGB. Op zich best een theoretisch stuk, maar in de praktijk is er juist erg flexibel mee te werken. Met het geldbedrag kun je zelf je hulp inkopen zoals je dat graag wil. Als je een handicap hebt, ben je al te vaak overgeleverd aan de goodwill van een ander die (minder) valide is. Wie wil nou niet zijn eigen regie voeren. Je bent tenslotte de beste ervaringsdeskundige van je eigen leven. Maar natuurlijk zitten hier, zoals overal in de Zorg, wel haken en ogen aan. Bij een PGB is in principe iedereen in te huren. Je kunt contact opnemen met een thuiszorgorganisatie in de buurt. Zij zullen je graag bijstaan in het leveren van de zorg. Het nadeel hiervan vind ik persoonlijk dat je vast zit aan door hun beschikbare tijden. We kunnen u uit bed komen halen, alleen op dinsdag hebben we pas om 11 uur iemand beschikbaar. Nou is dat voor de meeste mensen met MS wel een lekkere tijd om op te staan, maar ik zelf heb een grote weerstand tegen het feit dat de keuze er niet is, en wordt je geleefd door een bedrijf. Naast een thuiszorgorganisatie mag ook elk natuurlijk persoon jouw zorg bieden. Ongeacht relatie of opleiding. Het nadeel kan zijn dat deze personen hiervoor dus geen opleiding nodig heeft. Het voordeel is dat deze personen vaak veel flexibeler in te zetten zijn. Ook dien je bij ziekte zelf te zorgen voor vervanging. Het is dus wel zaak een betrouwbaar iemand hiervoor in te zetten. In januari heb ik ontslag genomen van mijn maatschappelijke status, om zo 100% de zorg aan mijn vrouw te kunnen geven. Voor mij was het een grote gok en was ik zeker ook niet gerust op de financiële onzekerheid die hierin schuil gaat. Doordat ik fulltime aan het werk was (lees: hele dagen weg van huis) was mijn vrouw alleen. Dit in combinatie met de zorg voor onze 7-jarige dochter, was de opdracht te zwaar haar elke morgen op tijd op school te brengen. In de eerste weken hebben we geprobeerd iemand in te zetten om met dit probleem te helpen. Ondanks dat we een schat van een hulp hadden, die het prima met onze dochter kon vinden, bleven na het leveren van deze hulp zoveel lege uren over, die anders ingevuld moesten gaan worden. Met de al bestaande CIZ-indicatie verzorging en huishoudelijke hulp hebben wij de gok genomen, dit PGB in te zetten waardoor ik fulltime de precieze zorg kan bieden die nodig is. Wij hebben in ons huwelijk zo onze eigen gewoontes en maniertjes ontwikkeld. Gewoontes die niet zomaar aan anderen over te dragen zijn. Dus hebben wij de grote stap genomen om mijn baan in te ruilen en te vertrouwen op het PGB. Ondanks de bezuinigingen, welke de politiek graag wil doorvoeren. Dit betekent dus wel dat we aangewezen zijn op regelingen. Naast het geven van gebruikelijke zorg als partner blijven dus nog heel veel taken liggen. Als je de weg weet in het oerwoud van regelgeving, zijn er toch nog wat mogelijkheden. Probleem is vaak hoe je die kunt vinden. Een organisatie als MEE en Per Saldo kunnen hier bij helpen, maar weten zeker niet alles. Een gemeente kan bijstaan, maar wat ik heb gemerkt dat de verstrooidheid van de mogelijkheden zo groot is, dat er geen overzicht is. Het hangt er op dat punt dus van af of je toevallig tegen zaken aan loopt. Contacten zijn belangrijk om een zo stabiel mogelijk bestaan te leiden. Mijn ervaring, na de afgelopen 4 maanden is echter wel dat het ons waard is. De wankele situatie, zoals die was toen ik werkte, heeft nu plaats gemaakt voor een steeds stabieler wordende situatie. Ik ben erg dankbaar dat wij ons leven zo kunnen indelen. Het is erg sober, maar het schept ook veel nieuwe uitdagingen! Paul Zuijdweg 6

7 Vertellen dat je MS hebt Als je voor het eerst hoort van je MS, wil je misschien al je geliefden, vrienden, collega s en zelfs volslagen vreemden vertellen dat je MS hebt. Maar misschien voel je dat ook juist helemaal niet zo. Je naasten Het is heel belangrijk dat je beseft dat er niet één specifieke manier is waarop je jouw ziekte bekend kunt maken. Als je weet dat je MS hebt, zul je ontdekken dat de steun van je naasten heel erg plezierig is. Je echtgenoot of partner, je ouders, een dierbare broer of zus of je beste vriend of vriendin zijn de mensen waarmee je de informatie waarschijnlijk wilt delen. Om te beginnen kun je het vertellen aan degenen die het meest betrokken zijn bij je dagelijks leven. Dit zijn de mensen die van je houden en je zo goed kennen, dat zij het aanvoelen als er iets mis is. Hoe eerder je openlijk begint te praten over deze onverwachte inbreuk op je leven, hoe eerder je jouw zorgen kunt delen en met elkaar kunt beginnen deze het hoofd te bieden en naar oplossingen te zoeken. Als je besluit om de diagnose aan iemand te vertellen, probeer dan van tevoren in te schatten hoe de reactie zal zijn. Dat helpt je om een beetje op die reactie voorbereid te zijn. Wees er op voorbereid dat je vragen kunt verwachten en soms uitleg moet geven. Een paar punten om te onthouden Als je besluit over je diagnose te vertellen bedenk dan: WIE je het vertelt; WAT je hun vertelt; WAAROM je het hun vertelt; WELKE reactie je verwacht. Veel mensen weten niet wat MS is; jij moet het aan hen uitleggen. Bereid je voor op veel verschillende reacties. Meestal zullen mensen naar jou kijken om te weten te komen hoe ze moeten reageren op jouw nieuws. Bron: MS Web (MS wat nu?) Rolstoel kite-vliegen, Wat kun je doen met een rolstoel... Als je in een rolstoel zit ken je al vele mogelijkheden van zo'n stoel. Maar tijdens onze vakantie ontdekten onze kinderen en hun vrienden nog een mogelijkheid. Je hebt naast je rolstoel een vlieger (kite) nodig met een spanwijdte van ongeveer 4 meter, wat wind en een mooi terrein zonder verkeer, in dit geval een weiland. Kijk en nou wist ik al vele manieren om me te verplaatsen met mijn rolstoel, maar deze kende ik nog niet. Anette Sloot Bron: MSVN Friesland regionieuws 1 e kwartaal 7

8 Eindelijk voorjaar! Ik schrijf dit stukje tekst half maart van dit jaar. Poeh, wat heeft de start van het voorjaar dit jaar lang op zich laten wachten. Ik had echt het gevoel opgesloten te zijn thuis, want als rolstoelgebruiker en alleenstaande is het geen pretje om in de vrieskou en sneeuw naar buiten te gaan. Ik word er een beetje somber van. Gelukkig heb ik erg lieve buren die tijdens de vorst en sneeuw voor mijn deur de weg sneeuwvrij maken, mijn autoruiten krabben en boodschappen doen. Natuurlijk had ik de boodschappen ook zelf kunnen doen, maar aangezien ik dan in de vrieskou op mijn scootmobiel naar de winkel zou moeten rijden met in mijn achterhoofd het feit dat ik mijn hele huis zou moeten drogen van de sneeuwwielen van mijn scootmobiel was ik blij dat mijn lieve buren boodschappen deden. Toch heb ik geprobeerd om in januari een nieuwe draai aan mijn leven te geven: ik heb voor het eerst in mijn leven geprobeerd te rolstoeltennissen! Eerst een sportrolstoel geleend en proberen maar! Het is moeilijk! Petje af voor Esther Vergeer. Aangezien het erg koud was (het was min 5graden) en ik gebruik maak van een corset is deze draai in mijn leven letterlijk en figuurlijk op niets uitgelopen. Toen zag ik dat de eerste nieuwe bloemknopjes aan mijn buitenplanten gingen groeien, de krokussen kwamen op in gemeentegras en de vogels begonnen een orkest van gefluit. Ik werd blij: het wordt eindelijk voorjaar! Eh, het begon weer 's nachts én overdag te vriezen... De maand maart roert echt zijn staart dit jaar. Ik wil graag afsluiten met een positief einde: volgens het KNMI leverden de laatste decennia de warmste aprilmaanden op. Nog slechts een half maandje wachten en dan is het echt voorjaar! Annelies Stellinga MS Trainingscentrum In Rotterdam heeft Nationaal MS Fonds een MS Trainingscentrum geopend. Er is een inloopspreekuur en er worden workshops gegeven om de zelfredzaamheid van mensen met MS te vergroten. De workshops die gegeven worden zijn o.a.: MS en angst, MS en acceptatie en vermoeidheid. De workshops zijn gratis. Voor meer informatie over het trainingscentrum en de openingstijden zie: Vergoeding lidmaatschap Sommige ziektekostenverzekeraar vergoeden de contributie van patiëntenverenigingen. Het is zeker de moeite waard om hiernaar te informeren bij uw ziektekostenverzekeraar. Of kijk op pdf 8

9 Contactpersonen Dordrecht Jan Welschen Bereikbaar op alle dagen. Gorinchem Jan de Gier Bereikbaar op alle dagen, Liever niet op zondag. Gouda Margriet Mataheru Bereikbaar op wo, vr en za. Van 9.00 tot uur. Overige dagen van tot uur. MS-verpleegkundigen Dordrecht Albert Schweitzer ziekenhuis, Yvonne van Vuren en Teuni Boon Locatie Dordwijk: Donderdagen van 9.00 tot uur. Locatie Zwijndrecht: Woensdagen van 9.00 tot uur Gorinchem Rivas Beatrix ziekenhuis Jos Sterk-Eikelenboom Aanwezig op ma t/m do tot uur Geldt alleen voor patiënten die verbonden zijn aan het Rivas ziekenhuis. Gouda Zorgbrug/Groene Hart ziekenhuis Tiny Janssen Aanwezig op di en vr. en woensdag alleen oneven week poli neurologie Activiteitenkalender Alle data zijn gepland op een woensdag, tenzij anders aangegeven. In de vakantiemaanden juli en augustus worden geen informatiebijeenkomsten gehouden. Dordrecht Informatieavonden 29 mei BBQ, Aanmelden 25 sept. Mobiliteits-Hulpmiddelen 30 oktober Gorinchem Informatieavonden 19 juni De data na de vakantie staat op de regionale website, zodra deze bekend zijn. Gouda Informatieavonden/-ochtenden 15 mei Denken en Voelen 5 juni MS Café 4 september 18 oktober MS Koffie De locatie en aanvangstijden staan op 9

10 Colofon Redactie: Annette Bredius Paul Vaste schrijver: Leen de Borst Adreswijzigingen: Wijzigingen van adres, telefoonnummer of Jan Welschen, , Belangrijke adressen MS Telefoon: Bereikbaar van maandag t/m vrijdag tot uur en op dinsdag- en woensdagochtend van uur tot uur. De kosten zijn 10 cent per minuut. Hyves: Twitter: Twitter.com/MSWebNL Informatie over MS en lotgenotencontact: Zorg, Hulp en Financiële steun: Informatie over tegemoetkoming in kosten vanwege ziekte en/of handicap: Informatie, advies en ondersteuning: Sponsoring, Giften en Supporter De MSVN heeft behoefte aan extra financiële ondersteuning om haar kerntaken zowel landelijk als regionaal te kunnen uitvoeren. Deze ondersteuning kan o.a. via: Sponsoring Voor informatie over sponsoring van onze regionale activiteiten kunt u contact opnemen Giften Ondersteuning van onze regionale activiteiten kan met een gift door deze te storten op: rekeningnr: , t.n.v. MS Vereniging Nederland inz. Giften, Te Den Haag, Omschrijving: Donatie regio Zuid-Holland Oost. Supporter De SupportActie is een loterij die het hele jaar door loopt en elk kwartaal een trekking heeft. Maar liefst 80% ( 4,40) van ieder verkocht lot gaat direct naar de MSVN. Dit is een uniek hoge afdracht in Nederland. Als Supporter van de MSVN machtig je de SupportActie om per kwartaal één of meerdere loten à 5,50 van je rekening af te schrijven. Vier maal per jaar vindt er een loterijtrekking plaats. Aanmelden via: 10

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat 11 5144 XN Waalwijk T 0416-333074 www.msvereniging.nl

MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat 11 5144 XN Waalwijk T 0416-333074 www.msvereniging.nl November 2009 MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat 11 5144 XN Waalwijk T 0416-333074 www.msvereniging.nl Beste Leden, Met deze nieuwsbrief informeren wij u graag over de laatste ontwikkelingen

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Is iemand in jouw omgeving verslaafd?

Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Verslaafd aan Jou ondersteunt en informeert de omgeving van verslaafden. Vaak gaat alle aandacht uit naar de verslaafde en daardoor wordt soms niet gezien dat familie

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal,

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Veel te laat krijgen jullie deze nieuwsbrief. Ik had hem al veel eerder willen maken/versturen, maar ik

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008. Het wonder komt ongemerkt je geest binnen wanneer die even pas op de plaats maakt en stil is.

De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008. Het wonder komt ongemerkt je geest binnen wanneer die even pas op de plaats maakt en stil is. De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008 Lieve mensen, Allereerst wens ik iedereen een vreugdevol nieuw jaar toe. Misschien begin je dit jaar met de beste voornemens, zoals altijd en heb je bewust gekeken naar

Nadere informatie

Waarde-volle zorg is ook nog JONG!

Waarde-volle zorg is ook nog JONG! Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Inknippen van je tongriempje

Inknippen van je tongriempje Wilhelmina Kinderziekenhuis Inknippen van je tongriempje Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar 4 Inknippen van het tongriempje 6 Tips 9 Wil je meer

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

WMO. Mobiel blijven, óók met een beperking UNIT WMO

WMO. Mobiel blijven, óók met een beperking UNIT WMO WMO Mobiel blijven, óók met een beperking UNIT WMO 3 WMO Mobiel blijven, óók met een beperking Door ouderdom, ziekte of een handicap kan het soms moeilijk zijn om u te verplaatsen. U kunt bijvoorbeeld

Nadere informatie

Oktober 2012. Wat vindt u van de Wmo-maatregelen zoals een scootmobiel die 8 km/uur kan? Onzinnig. Tegen. Tegen. Belachelijk!!!!

Oktober 2012. Wat vindt u van de Wmo-maatregelen zoals een scootmobiel die 8 km/uur kan? Onzinnig. Tegen. Tegen. Belachelijk!!!! Oktober 2012 Zó! Zoetermeer heeft aan scootmobielgebruikers gevraagd wat zij vinden van de bezuinigingen op de Wmo en vooral wat ze vinden van het voorstel om scootmobielen te verstrekken die een stuk

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden

Nadere informatie

zomer Vakantie zomer

zomer Vakantie zomer NieuwsBrief nr.3, 2011 Naar Binnen Beste lezer, Het is weer tijd voor de zomer. In het midden van Nederland is afgelopen week de zomervakantie begonnen. De kinderen hebben zes weken geen school. Zes weken

Nadere informatie

BESTE OUDER, HET GLAZEN HUIS OP SCHEPELWEYEN

BESTE OUDER, HET GLAZEN HUIS OP SCHEPELWEYEN 07-01-2016 Nr. 9 BESTE OUDER, Inmiddels ligt de Kerstvakantie achter ons, een vakantie vol feestdagen, waarin saamhorigheid en er voor elkaar zijn, belangrijke begrippen zijn. Nu zijn wij, vol goede moed

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

WELKOM. op de NVN Themadag (Pre) dialyse en je sociale leven. 14 september 2013

WELKOM. op de NVN Themadag (Pre) dialyse en je sociale leven. 14 september 2013 1 WELKOM op de NVN Themadag (Pre) dialyse en je sociale leven 14 september 2013 2 Mededelingen Gelieve uw mobiele telefoon uit te schakelen 3 Ochtendprogramma 10.30 10.45 Welkom 10.45 10.50 Ludiek filmpje

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie

Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering

Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering Albert Schweitzer ziekenhuis mei 2009 pavo 0202 Inleiding Als u last heeft van een burn-out door stress op het werk kunt u de therapiegroep werkstresshantering

Nadere informatie

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk

Nadere informatie

goede redenen voor het bezoeken van een zelfhulpgroep

goede redenen voor het bezoeken van een zelfhulpgroep 10 goede redenen voor het bezoeken van een zelfhulpgroep InTact Zelfhulp Zelfhulp is er voor jou. Deze informatie is voor alle mensen met een verslavingsprobleem, ongeacht welke verslaving en voor naasten

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Ik ben David de Graaf

Ik ben David de Graaf Ik ben David de Graaf geboren in 1984. met Downsyndroom Surprise! Ook voor mijzelf Ik heb het niet alleen, maar... ik ben ook in vaste dienst van de Stichting Downsyndroom Kort: de SDS www.downsyndroom.nl

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd

Nadere informatie

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken.

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Weekschema maken Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Leer en oefen: Neem samen me de docent/assistent het fotoboek de

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

3 e jaargang nummer 3 28 september 2012 www.msvereniging.nl/zuid-holland-oost MSRegionaal

3 e jaargang nummer 3 28 september 2012 www.msvereniging.nl/zuid-holland-oost MSRegionaal MS Regionaal is de digitale nieuwsbrief van de regio Zuid-Holland Oost. Deze nieuwsbrief verschijnt 3 à 4 keer per jaar. Sluitingsdatum kopij volgende uitgave is 25 november 2012. Aan de leden In dit nummer

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Vertrouwen. Margriet Ledin-de Hoop. Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer

Vertrouwen. Margriet Ledin-de Hoop. Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Vertrouwen Margriet Ledin-de Hoop Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Inhoudsopgave Woord vooraf 6 1. Op reis 8 2. Spring! 15 3. Ver weg of heel dichtbij? 24 4. Actief afwachten 32 5. In vertrouwen keuzes

Nadere informatie

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les één Welkom bij deze e-cursus waarin we je zullen laten zien hoe jij groter kunt worden en je problemen kleiner! Zijn er

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Uitleg boekverslag en boekbespreking

Uitleg boekverslag en boekbespreking Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Het houden van een spreekbeurt

Het houden van een spreekbeurt Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat

Nadere informatie

Alvast bedankt voor het invullen!

Alvast bedankt voor het invullen! Deze vragenlijst gaat over jongeren die steun of hulp geven aan een familielid. Wij zijn erg benieuwd hoeveel jongeren er binnen onze school steun of hulp geven en hoe zij dit ervaren. De vragenlijst is

Nadere informatie

Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers

Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers Soms merk ik dat ik dingen die ik graag deed, zoals fietsen en koken, niet meer kan doen. Daardoor heb

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

ADHD: je kunt t niet zien

ADHD: je kunt t niet zien ➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen

Nadere informatie

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel

Nadere informatie

mindfulness workshop

mindfulness workshop mindfulness workshop 1 mindfulness workshop Deze workshop wordt gegeven om een indruk te krijgen wat mindfulness inhoudt. Ook kan worden gekeken in welke training de workshop als onderdeel kan worden ingezet,

Nadere informatie

MSRegionaal. Korte berichten. In dit nummer

MSRegionaal. Korte berichten. In dit nummer MS Regionaal is de digitale nieuwsbrief van de regio Zuid-Holland Oost. Deze nieuwsbrief verschijnt 3 à 4 keer per jaar. Sluitingsdatum kopij volgende uitgave is 1 mei 2014. In dit nummer Pagina 1 Korte

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

INFORMATIEBRIEF nr.6 VRIENDJES - KIKKER IS VERLIEFD. Aan de ouders van groep 1 en 2

INFORMATIEBRIEF nr.6 VRIENDJES - KIKKER IS VERLIEFD. Aan de ouders van groep 1 en 2 Aan de ouders van groep 1 en 2 INFORMATIEBRIEF nr.6 VRIENDJES - KIKKER IS VERLIEFD De eerste weken van het nieuwe jaar zijn al weer voorbij. We hebben met de kinderen gewerkt over de kalender. Hoe ziet

Nadere informatie

Kinderen. Hoe Yulius kinderen met autisme kan helpen

Kinderen. Hoe Yulius kinderen met autisme kan helpen Kinderen Hoe Yulius kinderen met autisme kan helpen Voor wie is dit boekje? Je hebt dit boekje gekregen omdat je autisme hebt of omdat je nog niet zeker weet of je autisme hebt. Je bent dan bij Yulius

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

levend en dood tegelijk

levend en dood tegelijk levend en dood tegelijk levend en dood tegelijk lezing over NAH in een gezin 9 april 2015 Carina van Welzenis alias Karin van Leeuwen 28 december 2004 rtl nieuws Twee bomen geraakt Een enorme klap, daarna

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Dienst Geestelijke Verzorging

Dienst Geestelijke Verzorging Dienst Geestelijke Verzorging Patiënt en dan? U bent in het ziekenhuis opgenomen en er komt veel op u af. Deze situatie kan veel vragen oproepen en geestelijk behoorlijk zwaar zijn. Als u behoefte hebt

Nadere informatie

Workshop Can DO. Astrid Hussaarts en Marco Heerings Trainers Can Do sessie leven

Workshop Can DO. Astrid Hussaarts en Marco Heerings Trainers Can Do sessie leven Workshop Can DO Astrid Hussaarts en Marco Heerings Trainers Can Do sessie leven Leeuwarden 23 april 2015 Diagnose MS Impact: Plaats, datum, tijd, behandelaar Vooronderstellingen t.a.v. Multiple Sclerose

Nadere informatie

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging. FC 60 C 22 M 21 Y 10K PMS 549 FC 0 C 54 M 100 Y 0 K PMS 144 Sterker met Stoma door jouw ervaring te delen Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.nl

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen Informatieblad speciaal voor kinderen Datum; Aalsmeer, jaar 2011 Gemaakt door; Bianca Wegbrands daar, Wat leuk dat je dit informatieblad speciaal voor kinderen wilt lezen. Ik zal me eerst even aan jou

Nadere informatie

HULP BIJ ZORG VOOR EEN ANDER

HULP BIJ ZORG VOOR EEN ANDER Steunpunt Mantelzorg Nieuwegein HULP BIJ ZORG VOOR EEN ANDER Steunpunt Mantelzorg Nieuwegein Zorgen voor een ander, dan doe je gewoon.. Maar soms is een beetje hulp en steun meer dan welkom! In Nieuwegein

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

een ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen 13C-ureumtest

een ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen 13C-ureumtest een ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen 13C-ureumtest Onder ouders verstaan wij ook verzorger(s), pleeg- of adoptieouder(s) U kunt wijzigingen of aanvullingen op deze informatie door

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Wist je dat... Nieuwsbrief Opvoedwinkel Twinkeltje maart 2015. In deze nieuwsbrief:

Wist je dat... Nieuwsbrief Opvoedwinkel Twinkeltje maart 2015. In deze nieuwsbrief: Nieuwsbrief Opvoedwinkel Twinkeltje maart 2015 In deze nieuwsbrief: Wist je dat... Thema's en cursussen in maart Lezersvraag: "Moet ik mijn zoon verplichten met andere kinderen te spelen?" Mamatijd Moeders

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Spreekbeurt, en werkstuk

Spreekbeurt, en werkstuk Spreekbeurt, krantenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum krantenkring Inleverdatum werkstukken Werkstuk 1: 11 november 2015 Werkstuk 2: 6 april 2016 Bewaar dit goed! Hoe bereid

Nadere informatie

Bijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen

Bijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen Bijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen bussum 2011 Wij wijzen erop dat het gebruik van de bijlagen bedoeld is voor de praktijk van de therapeut die de in het boek Stotteren: van theorie naar

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie heet vragen stellen. We gaan

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Nieuwsbrief nr. 3, september 2013 Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Amstelveen, donderdagochtend 29 augustus om 7.45 uur s ochtends op het plein voor het raadhuis. Een vriendelijk

Nadere informatie

3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?

3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken? Werkblad: 1. Wat is je leerstijl? Om uit te vinden welke van de vier leerstijlen het meest lijkt op jouw leerstijl, kun je dit simpele testje doen. Stel je eens voor dat je zojuist een nieuwe apparaat

Nadere informatie

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren' De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe

Nadere informatie

LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc.

LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc. LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc. Twee thema s Ik, mijn ziekte en de buitenwereld Piekeren De oplossingsgerichte methode

Nadere informatie

Rotterdams Ambassadrices Netwerk

Rotterdams Ambassadrices Netwerk De ambassadrice als werver van inburgeraars 1. Inleiding; eigen ervaringen 2 A. Wat is werven 2 B. Het belang van werven 2 C. Verwachtingen 3 D. Rollenspel 4 E. Opdracht 4 2. Voortraject: 4 A. Doel 4 B.

Nadere informatie

Deze gevoelens en emoties blijven bestaan totdat jij er aan toe bent om ze te uiten.

Deze gevoelens en emoties blijven bestaan totdat jij er aan toe bent om ze te uiten. Ik wil EmoKnallen. Sjoelen en uiten van emoties en gevoelens met jongeren en volwassenen. Benodigdheden: een sjoelbak en sjoelschijven. Te spelen op school, in jongeren en opvangcentra, in het gezin, bij

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Lesbrief 19. Samen naar de bibliotheek

Thema Kinderen en school. Lesbrief 19. Samen naar de bibliotheek Thema Kinderen en school. Lesbrief 19. Samen naar de bibliotheek Taban gaat met zijn dochter voor het eerst naar de bibliotheek. Hij schrijft haar in bij de bibliotheek. Dan laat Soumiya aan Taban en Ama

Nadere informatie

Lesbrief. Moeder worden, moeder zijn - Daphne Deckers

Lesbrief. Moeder worden, moeder zijn - Daphne Deckers Lesbrief Moeder worden, moeder zijn - Daphne Deckers Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Psychotherapie. anders denken anders voelen anders doen. ASVZ is er voor mensen met een verstandelijke beperking

Psychotherapie. anders denken anders voelen anders doen. ASVZ is er voor mensen met een verstandelijke beperking ASVZ Touwbaan 1 Postbus 121 3360 AC Sliedrecht t 0184 491200 info@asvz.nl www.asvz.nl ASVZ is er voor mensen met een verstandelijke beperking anders denken anders voelen anders doen Psychotherapie Inhoudsopgave

Nadere informatie

Young People Coaching Experience

Young People Coaching Experience Hét loopbaanprogramma voor Young Professionals Young People Coaching Experience In 5 stappen naar je ideale baan! Ga jij met tegenzin naar je werk? Heb je er genoeg van om werk te doen dat niet bij je

Nadere informatie

De PAAZ, wat is dat? Informatie voor kinderen van 8 tot 12 jaar

De PAAZ, wat is dat? Informatie voor kinderen van 8 tot 12 jaar De PAAZ, wat is dat? Informatie voor kinderen van 8 tot 12 jaar De afgelopen weken was het niet zo leuk bij Pim thuis. Zijn moeder lag de hele dag in bed. Ze stond niet meer op, deed geen boodschappen

Nadere informatie

Gelukskoffercoaching. Ik kan in drie woorden vertellen wat ik geleerd heb: I love me. Wael, 11 jaar. Gelukkig zijn kun je leren!

Gelukskoffercoaching. Ik kan in drie woorden vertellen wat ik geleerd heb: I love me. Wael, 11 jaar. Gelukkig zijn kun je leren! Gelukkig zijn kun je leren! Gelukskoffercoaching Missie GELUKKIG ZIJN KUN JE LEREN Gelukskoffercoaching wil kinderen op jonge leeftijd positief ondersteunen in hun individuele emotionele ontwikkeling.

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Assertiviteit. BOL 1 e jaars AG studenten

Assertiviteit. BOL 1 e jaars AG studenten BOL 1 e jaars AG studenten In de beroepspraktijk verwacht men van je dat je kunt opkomen voor jezelf en voor je opvattingen over je stage, de hulpverlening etc. Men verwacht tegelijkertijd dat je dit op

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 1 Informatie

Nadere informatie

Voorlichtingsgesprek. chemo- en/of doelgerichte therapie. Dagbehandeling Oncologie

Voorlichtingsgesprek. chemo- en/of doelgerichte therapie. Dagbehandeling Oncologie 00 Voorlichtingsgesprek chemo- en/of doelgerichte therapie Dagbehandeling Oncologie De arts heeft met u gesproken over een behandeling met chemotherapie en/of doelgerichte therapie. Vóór het starten van

Nadere informatie

Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel

Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel Pen en papier? Wat is een businessmodel? Jouw businessmodel is de manier waarop jij in business bent Twee

Nadere informatie

1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen!

1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen! 1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen! Ge zijt nooit in orde! Ge zijt altijd te laat! Ge zijt nooit

Nadere informatie

Nieuwsbrief 14, september 2010

Nieuwsbrief 14, september 2010 Stichting WoonMere Nieuwsbrief 14, september 2010 Redactie: Mariska Elfrink Hallo allemaal, Eindelijk is het dan gebeurt: we zijn verhuist naar ons eigen appartement! Inmiddels wonen we hier alweer een

Nadere informatie