DatacenterWorks/Bicsi Voorjaarscongres 2012

Transcriptie

1 DUURZAAMHEID Japanse lessen PRAKTIJK In 5 stappen de IT verhuizen EVENT DatacenterWorks/Bicsi Voorjaarscongres 2012 De strategische brug tussen uw datacenter en uw bedrijf? Dat bent u. Alleen StruxureWare for Data Centers zorgt voor een optimaal op uw business afgestemd datacenter. Blijf op de hoogte van de status van uw datacenter. Als IT- of datacentermanager wilt u uw bedrijf geld en tijd besparen. Nu kunt u continu realtime een overzicht van uw datacenter hebben. Met StruxureWare for Data Centers heeft u inzicht in uw gehele datacenterinfrastructuur, zodat u goed geïnformeerde beslissingen kunt nemen over veranderingen. U kunt bijvoorbeeld de beschikbaarheid verbeteren door proactief de benodigde capaciteit en workflow te plannen. Meer dan ooit zijn beslissingen die uw datacenter aangaan, immers kritische business beslissingen. Een altijd beschikbaar, efficiënt datacenter. StruxureWare for Data Centers communiceert real-time met de belangrijkste virtualisatieplatformen, zoals VMware vsphere en Microsoft System Center Virtual Machine Manager. De ingebouwde automatische responsfunctie zorgt ervoor dat virtuele workloads altijd op een gezonde hostomgeving draaien. Met uw VM's op geoptimaliseerde hosts, focust u zich op efficiënter datacenterbeheer. De software biedt eveneens inzicht in PUE/DCiE-trends. En met de planning- en rapportagemogelijkheden van StruxureWare for Data Centers heeft u de tools in handen om de juiste strategische IT-investeringen te bepalen. Neem vanaf vandaag gefundeerde beslissingen over uw infrastructuur: > Plan proactief de benodigde capaciteit. > Blauwdruk van uitbreidingen en consolidaties van het datacenter. > Gestroomlijnd workflow management van uw fysieke IT-infrastructuur om de flexibiliteit van uw bedrijf en de beschikbaarheid te verbeteren. > Visualiseer wijziging- en capaciteitscenario s en voorkom onnodige problemen en kosten. dcw mei 2012 in samenwerking met: advancing information transport systems APC by Schneider Electric is pionier op het gebied van modulaire datacenterinfrastructuur en innovatieve koeltechnologie. De producten en oplossingen, waaronder InfraStruxure, maken deel uit van het IT-portfolio van Schneider Electric. Download binnen 30 dagen GRATIS uw white paper(s) en maak kans op een ipad 2! Ga naar Code 13398p > Voer veranderingen door waarvan u de impact op voorhand weet. > Neem beslissingen op basis van uw huidige en historische PUE/DCiE-gegevens en energiekosten van subsystemen. hoofdsponsor dcw voorjaarscongres Schneider Electric. All Rights Reserved. Schneider Electric, APC, StruxureWare, and InfraStruxure are trademarks owned by Schneider Electric Industries SAS or its affiliated companies. All other trademarks are the property of their respective owners. Lange Dreef 15e, 4131 NJ Vianen T: , E: nl.sales@apc.com _NL_B

2 NOW YOU CAN RELAX. ROSENbERgER OSI CAbLINg COmPEtENCE. Cable systems are the backbone of a data center. With Rosenberger OSI you get efficient, customized cabling solutions from a single source, including consultancy, installation, maintenance and documentation. Plus comprehensive know-how and high-quality components. All of this ensures that you have a secure infrastructure and smooth operation.

3 dcw colofon datacenterworks is hét vakblad over de technische infrastruc tuur van datacenters. jaargang 5, mei 2012, nummer 4 datacenterworks verschijnt tienmaal per jaar. toezending geschiedt op abonnement basis en controlled circulation. hoofdredacteur/uitgever robbert hoeffnagel telefoon +31 (6) robbert@fenceworks.nl eindredacteur Marjan van Hoorn postadres redactie maredijk 17, 2316 vr leiden telefoon administratie@fenceworks.nl advertentie-exploitatie bureau voor marketing media hans potharst Commercieel Directeur telefoon +31 (6) hans@bvmm.nl telefoon +31 (0) Over de cloud en het datacenter Deze maand om precies te zijn op 24 mei organiseert DatacenterWorks voor de tweede maal zijn voorjaarscongres. Het thema is dit jaar: De impact van de cloud op het datacenter. Plaats van handeling: RDM Campus te Rotterdam. DatacenterWorks werkt dit jaar nauw samen met een keur aan partners. Dat zijn allereerst onze kennispartners: Bicsi internationale beroepsvereniging voor datacenterprofessionals DHPA Dutch Hosting Providers Association EurocloudNL belangenvereniging van cloudaanbieders IT Room Infra branchevereniging Bovendien zijn wij erg blij dat wij nauw kunnen samenwerken met onze hoofdsponsor: Schneider Electric in dit nummer bijdragen van jeroen aijtink, michiel van blommestein, lex coors, peter gloudemans, frank de kruijf, valerie maguire, teus molenaar, erik de ruijter, hans vandam, jan wiersma vormgeving laura willemsen graf isch ontwerp druk Drukkerij Profeeling kopij kan worden ingezonden in overleg met de redactie. geplaatste artikelen vertegenwoordigen niet noodzakelijk de mening van de redactie. de redactie noch de uitgever aanvaarden enige aansprakelijkheid voor de inhoud van artikelen van derden, ingezonden mededelingen, advertenties en de juistheid van genoemde data en prijzen. fotokopie en overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk op welke wijze dan ook, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en onder vermelding van: overgenomen uit datacenterworks, vakblad over de technische infrastructuur van datacenters, met vermelding van de jaargang en het nummer. datacenterworks is een uitgave van fenceworks bv Ook een heel belangrijke bijdrage leveren onze sponsors: All IT Rooms, AssetGen, Coolmark, DataContainer, Deloitte, Eaton, Emerson Network Power, EnLogic, Merpa Datahousing Consultancy, Network Hardware Resale, Newave, PonPower, profitbox, Schäfer IT-Systems, Scholten Awater, Wagner Belangrijke onderwerpen die tijdens het congres aan de orde komen zijn onder andere: standaardisatie van computerruimten om optimaal in te spelen op de cloud de voor- en nadelen van datacenters-in-een-container versus op maat-gebouwde datacenters monitoring van de technische infrastructuur De keynote-speech wordt verzorgd door Joachim Faulhaber van TÜV Informationstechnik. Deze bekende Duitse test- en certificeringsinstelling richt zich meer en meer op het auditen van datacenters. De dag wordt afgesloten met een live interview met André Hiddink, lid van NEN-normcommissie NC , waarin meer inzicht wordt geboden in de stand van zaken rond de NPR 5313 Computerruimten en datacenters. Dagvoozitters van het DatacenterWorks Voorjaarscongres 2012 zijn Robbert Hoeffnagel (hoofdredacteur van DatacenterWorks) en Joop Ierschot (voorzitter Bicsi Benelux). Wilt u deelnemen aan het (gratis) congres, maar u heeft zich nog niet geregistreerd? Ga dan naar en meldt u snel aan. Robbert Hoeffnagel dcw mei redactioneel 3

4 dcw mei inhoud 4 6 lessen uit japan Doordat het land vrijwel al zijn grondstoffen moet importeren, is efficiënt omgaan met energie een doelstelling die Japanse bedrijven en burgers zeer serieus nemen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat veel Japanse organisaties voorop lopen als het gaat om efficiënt omgaan met grondstoffen en dat geldt ook voor de vele datacenters die Japan rijk is. De Green Grid heeft daarom nauw samengewerkt met een aantal Japanse bedrijven om hun ervaringen met sustainability en efficiënt omgaan met grond en hulpstoffen in kaart te brengen, zodat deze kunnen worden gedeeld met datacenters in andere landen. 10 in 5 stappen de it verhuizen Een verhuizing van IT-apparatuur naar een ander datacenter zorgt in de regel voor veel hoofdbrekens. Wat hebben we allemaal aan IT-apparatuur draaien? Gaan we gefaseerd over of in één keer? Komen alle systemen weer op als ze uit zijn geweest? Wat doen we als één van de bedrijfskritische systemen langer uit de lucht is dan gepland? Wat zijn de gevolgen voor de business als zich onverhoopt een probleem voordoet? 14 emerson lanceert dcim-gateway Emerson Network Power heeft de Avocent universal managementgateway geïntroduceerd. Dit is een apparaat dat realtime, geïntegreerde monitoring van, toegang tot en controle over verschillende IT- en facilitaire systemen in het datacenter mogelijk maakt. 18 fit4green: een energiebewuste plug-in voor datacenters Onze maatschappij is voor haar functioneren steeds meer afhankelijk van de diensten en applicaties die datacenters aanbieden. Het aantal datacenters en het gebruik ervan groeien gestaag, mede omdat de nieuwste technieken, zoals cloud computing, grootschalige outsourcing van niet-kernactiviteiten van bedrijven mogelijk maken. Hiermee groeit ook het totale energiegebruik in de datacentersector. datacenterworks voorjaarscongres programma datacenterworks voorjaarscongres 2012

5 continuïteit Bedrijfskritische datacenters moeten 24/7 draaien. Pon Power speelt op deze trend in door zijn programma gas- en dieselmotoren uit te breiden met oplossingen voor (nood) stroomaggregaten. Het bedrijf is daartoe in zee gegaan met onder andere Active Power voor op vliegwieltechnologie gebaseerde ups en. 32 in twente gaat previder op zeker In het nieuwe datacenter van Previder in Hengelo is alles rondom de stroomvoorziening en bedrijfszekerheid dubbel en vaak zelfs drievoudig uitgevoerd. Deze aanpak biedt de klanten de zekerheid dat hun gegevens altijd bereikbaar en beschikbaar zijn. Eaton leverde de benodigde apparatuur voor al deze zekerheid. 35 een nieuw kabelnetwerk in zes weken De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) kon het zich niet veroorloven tijdens de verhuizing van het belangrijkste datacenter de werkzaamheden te onderbreken. De overheidsinstelling deed daarom een beroep op TE Connecivity om in zeer korte tijd een nieuwe bekabelingsnetwerk op basis van koper en glas aan te leggen. dcw en verder 38 datacenter index van cushman & wakefield 39 nieuw adviesbureau: computerruimte advies 47 verenigingspagina it room infra 48 nieuws van bicsi aanvulling In de maart-editie van DatacenterWorks hebben wij een artikel gepubliceerd over de verbouwing van dertien computerruimten van ProRail. Hierbij is de naam van de fotograaf weggevallen: Paul Kampman gmail.com). cover-foto DatacenterWorks organiseert op 24 mei in samenwerking met onder andere Bicsi, IT Room Infra, Dutch Hosting Providers Association en EurocloudNL het DatacenterWorks Voorjaarscongres. Het thema is: De impact van de cloud op het datacenter. dcw mei inhoud 5

6 dcw mei energiemanagement 6 Grote successen rond groene datacenters Lessen uit Japan doordat het land vrijwel al zijn grondstoffen moet importeren, is efficiënt omgaan met energie een doelstelling die japanse ondernemers en burgers zeer serieus nemen. het is dan ook niet verwonderlijk dat veel japanse organisaties voorop lopen als het gaat om efficiënt omgaan met grondstoffen en dat geldt ook van de vele datacenters die japan rijk is. de green grid heeft daarom nauw samengewerkt met een aantal japanse bedrijven om hun ervaringen met sustainability en efficiënt omgaan met grond en hulpstoffen in kaart te brengen.

7 tekst: hans vandam is journalist Japan is in vele opzichten een uniek land, of we het nu hebben over de cultuur, het klimaat, de economie of de wet- en regelgeving, zegt David Snelling, vice-voozitter van de EMEA Technical Work Group van Green Grid. Al deze karakteristieken hebben een grote impact op de manier waarop het land zijn datacenters ontwerpt, beheert en gebruikt. ervaringen van hitachi Neem nu Hitachi. Wet- en regelgeving vereisen van dit concern dat het zijn afnemers helpt op het gebied van wat wel environmental management wordt genoemd. Datacenters die in opdracht van Hitachi applicaties hosten, worden daarom door het bedrijf uitgedaagd om almaar efficiënter met energie om te gaan. Dit moet worden gerealiseerd door in datacenters gebruik te maken van wat in Japan high-efficiency apparatuur wordt genoemd. Hitachi legde de laatste jaren vooral de nadruk op hotspotmanagement, wat vooral belangrijk is omdat het aantal servers dat het concern gebruikt al jaren zeer sterk groeit. Japanse bedrijven werken zeer planmatig. Het plan dat Hitachi in 2007 opstelde, kende als doelstelling dat binnen vijf jaar het energiegebruik van zijn datacenters met 50 procent moet zijn afgenomen. Dit plan kreeg de naam CoolCenter50 mee en bestond uit drie fasen: visualisatie, assessment & analyse en verbetering & optimalisatie. Deze aanpak bleek uitstekend te werken. Visualisatie In deze fase verzamelde Hitachi alle data die het maar kon vinden over zijn datacenters. Het concern meet nu continu temperatuur, luchtvochtigheid en het energiegebruik in elke computerruimte. Daarbij gebruikt het concern nog uitsluitend power distribution units die voorzien zijn van stroommeters. Al deze gegevens worden continu geanalyseerd, zodat afwijkingen in de gangbare patronen direct worden gevonden en hier direct actie op kan worden genomen. Daarnaast zijn alle meeten monitoringsystemen inmiddels geïntegreerd in gebouwbeheersystemen, zodat er een overkoepelend beeld is ontstaan van het energiegebruik en dergelijke. Assessment & analyse Uit analyses van de oorzaken van inefficiënt energiegebruik werd het Hitachi duidelijk dat met vaste regelmaat analyses van alle verzamelde gegevens plaats moeten vinden. Deze analyses worden verricht door een kleine groep specialisten die niet alleen naar de vastgelegde data kijken, maar ook de mening en suggesties van de datacenteroperators in hun adviezen meenemen. Op die manier zijn ze er onder andere toe overgegaan technieken als computationl fluid dynamics (CFD) te gaan toepassen. Belangrijke problemen die leiden tot ongewenste hot spots die ze zo op het spoor kwamen, waren: te weinig luchtstroming onder verhoogde vloeren en een onbalans tussen de hoeveelheid warme en koude lucht. Verbetering & optimalisatie Deze aanpak heeft geleid tot het formuleren van een aantal doelstelling om tot verbetering te komen. Een belangrijke actie die tot uitstekende resultaten bleek te leiden, was kabelmanagement. Met andere woorden: door de bekabeling onder verhoogde vloeren slim te bundelen is de impact op de luchtstromingen onder de vloer geminimaliseerd en zijn hot spots weggenomen. Ook zijn scheidingsplaten aangebracht en zijn onder andere geperforeerde tegels verplaatst. Daarnaast zijn blindplaten aangebracht en bleek het noodzakelijk airco s te vervangen. aanpak van fujitsu Voor Fujitsu was het duidelijk dat ze zich binnen het concern bewust moesten worden van de hoeveelheid energie die wordt gebruikt. Ook vonden ze het van cruciaal belang dat er een methode werd gevonden om de uitstoot van CO 2 exact te kunnen vaststellen. Hetzelfde geldt voor de energiekosten. Deze drie waarden zijn voor het concern niet alleen belangrijk vanuit maatschappelijk oogpunt, maar ook bedrijfseconomisch. Zij helpen om tot een betere afweging te komen tussen inhouse datacenters en uitbesteden. In januari 2008 ging Fujitsu s Energy Visualization Project (EVP) voor datacenters van start. Een van de doelstellingen van dit programma is openheid via publicatie van rapportages met de prestaties op het gebied van energiebesparing en vermindering van de milieugevolgen van Fujitsu s datacenters. In deze rapportages wordt onder andere aangegeven de hoeveel CO 2 -emissie die wordt veroorzaakt door het gebruik van niet-elektrische energie, en een uitsplitsing van alle gegevens naar feitelijke gebruikers. (Bijvoorbeeld: energiegebruik van airco s wordt gerelateerd aan de hoeveelheid warmte die servers en verlichting per oppervlakte-eenheid veroorzaken.) Verder maakt Fujitsu nadrukkelijk gebruik van PUEwaarden. Interessant hierbij is dat niet zozeer wordt gekeken naar een PUE voor een compleet datacenter, maar veel meer naar PUEwaarden per computerruimte of zelfs straat. Het concern vergelijkt ook niet zozeer de PUE-prestaties van zijn datacenters maar streeft naar een minimale PUE per datacenter. In januari 2009 publiceerde Fujitsu zijn eerste Energy & Environment Report. De cijfers in dit rapport zijn hard, aldus Fujitsu. Het zijn geen inschattingen, maar gemeten waarden. Het feit dat niet met inschattingen hoeft te worden gewerkt, is voor een multinational als Fujitsu op zich al een grote stap voorwaarts, staat in het rapport. vrijeluchtkoeling Het Kita-Kyushu datacenter van hostingbedrijf IDC Frontier is in 2008 gebouwd. Om tot een betere energie-efficiëntie te komen, wordt gebruikgemaakt van vrijeluchtkoeling, droge koelers en economizer-modes. Op het moment dat het datacenter werd ontworpen, was er nog niet veel informatie beschikbaar over het grootschalige gebruik van vrijeluchtkoeling in het Japanse klimaat (hete en vochtige zomers en droge maar koude winters). dcw mei energiemanagement 7

8 dcw mei energiemanagement 8 Dit gebrek aan productiegegevens plus het feit dat voor het eerst vrijeluchtkoeling op deze schaal werd gebruikt, maakte dit project uitdagend. Daar komt nog bij dat het om een commercieel hostingbedrijf gaat, waardoor eisen werden gesteld aan de betrouwbaarheid van de infrastructuur. Downtime is dan een kostbare grap. Daarom heeft IDC Frontier eerst een grootschalige proof of concept gedaan om de economische en technische haalbaarheid te kunnen vaststellen. In dit proof of concept (honderd racks, 6 kva per kast) zijn twee benaderingen beproefd. Hierbij is een aanpak waarbij koude en warme lucht van elkaar worden gescheiden, afgezet tegen vrijeluchtkoeling en een dryside economizer-werkwijze. Het scheiden van warme en koude lucht via hot-aisle containment leverde een efficiëntere koeling op. Hoewel dit wellicht minder efficiënt is bij lage power densiteiten per rack, bleek dit een efficiënte aanpak bij de hogere densiteiten waarmee IDC Frontier wil werken. Om de koelefficiëntie te maximaliseren verhoogde het bedrijf de ruimte onder de verhoogde vloer tot een meter. Daarnaast zijn kabelbomen boven de racks langs geleid en niet langer onder de verhoogde vloer. De indeling onder de verhoogde vloer is op basis van CFD geoptimaliseerd. Via maatregelen als blindpanelen is de luchtstroming door de kasten verder geoptimaliseerd. De klimatologische omstandigheden maakten het voor IDC Frontier mogelijk voor de totale koelingsbehoefte voor circa 10 procent te werken met op vrijeluchtkoeling. Wat energiebesparing voor de koelomgeving betreft heeft dit tot een verlaging van 40 procent geleid. IDC Frontier had ook plannen om de lucht uit de hot aisles te hergebruiken. In eerste instantie is gezocht naar methoden om deze hete lucht weer om te zetten in energie. Dit bleek op dat moment te complex. Daarom is een andere, zeker niet oninteressante aanpak gekozen. Direct naast het hostingcenter is een grote kas gebouwd. Alle afgevoerde hete lucht wordt rechtstreeks in deze kas gebracht, waar nu paprika s en fruit worden verbouwd. internet initiative japan Hoe maatschappelijk verantwoord ook, een reductie in energiegebruik en een verbeterde PUE vertalen zich natuurlijk ook in lagere kosten. Sterker nog, de hierdoor gerealiseerde lagere kosten kunnen een belangrijke wapen in de strijd met concurrenten blijken. Dat was heel duidelijk het geval voor Internet Initiative Japan, een internet-serviceprovider (ISP). Om tot bedrijfseconomische verbeteringen te komen, besloot het bedrijf de kosten die het maakte om zijn datacenters te koelen drastisch te verlagen. Dat was ook nodig, omdat het uit bedrijfseconomische overwegingen wilde overstappen op high-density racks (10 kva per rack). Om dit soort racks te kunnen koelen, waren nieuwe methoden nodig. Het bedrijf concludeerde dat vrijeluchtkoeling de beste mogelijkheden bood. In traditionele computerzalen vond deze ISP het echter te ingewikkeld om met vrijeluchtkoeling te werken. Bovendien groeit zijn business snel en wil de provider snel en gemakkelijk nieuwe datacentercapaciteit kunnen uitrollen en dan liefst dicht bij klanten. Daarom koos de ISP voor een aanpak met volledig gestandaardiseerde computerruimten-in-een-container. Dit bleek makkelijker gezegd dan gedaan. Op de markt beschikbare containers voldeden weliswaar aan de internationale eisen en wensen van datacenters, maar voldeden niet aan de Japanse wet- en regelgeving. Ook bleken deze standaardcontainers minder geschikt voor het Japanse klimaat. Minstens zo belangrijk: doordat de containers uit de Verenigde Staten of Europa moesten worden geïmporteerd, kreeg men te maken met hoge transportkosten. Daarom besloot het bedrijf zelf containers te laten ontwikkelen die wél aan alle eisen voldoen. Het klimaat speelde Internet Initiative Japan ook parten. De vier seizoenen zijn klimatologisch zeer verschillend. Daarom ontwierp het bedrijf containers met drie klimatologische modes. In feite is een mode hierbij een set van omgevingsinstellingen die past bij het weertype in de omgeving van de container. Hierdoor kan het bedrijf snel en gemakkelijk inspelen op wijzigingen in het weer. De containers werken met vrijeluchtkoeling. De PUE van de containers ligt op 1,06. Internet Initiative Japan heeft geëxperimenteerd met hogere bedrijfstemperaturen in de containers. Dat bleek een lastige kwestie te zijn. Te hoge temperaturen zorgen voor hogere ventilatorsnelheden en dus een hoger energiegebruik. De ISP geeft ruiterlijk toe dat hij intern over onvoldoende kennis beschikt om deze optimalisatieslag te kunnen maken. Daarom werkt hij nu met experts verder om tot hogere, maar wat energiegebruik verantwoorde bedrijfstemperaturen te komen. Ook het maximaliseren van het rendement dat uit vrijeluchtkoeling wordt gehaald, vindt de provider werk voor specialisten. Vooral het kiezen van de juiste bedrijfsinstellingen per klimatologische modes luistert nauw, heeft men ervaren. Hoewel het gebruik van datacentercontainers work in progress is, heeft Internet Initiative Japan op basis van dit concept inmiddels al enkele containerparken geopend. levenscyclus In Japan ligt de levensduur van IT-apparatuur tussen drie en vijf jaar. Datacenters gaan gemiddeld tien jaar mee. Net als in ons eigen land zijn oudere datacenters daardoor niet altijd in staat mee te komen met de eisen die nieuwe generaties IT-apparatuur aan de onderliggende technische infrastructuur stellen.

9 Waar we in Nederland vooral in het westen te maken hebben met hoge grondprijzen, geldt dit in Japan voor vrijwel elke locatie. Veel ITafdelingen en hostingbedrijven zoeken dan ook voortdurend naar ruimtebesparende ITapparaten en oplossingen die datacenters in ruimtebeslag kleiner kunnen maken. Dit verklaart het feit dat modulaire containers in Japan op grote belangstelling mogen rekenen. Deze containers zijn zeer compact, zijn stapelbaar en leggen dus weinig beslag op ruimte en zijn bovendien veelal van de nieuwste technologie voorzien, waardoor containers relatief weinig energie gebruiken. Maar bovenal maakt het gebruik van containers het bedrijven mogelijk klein te beginnen en te groeien naarmate ze meer capaciteit nodig hebben. Dat is heel anders dan een groot datacenter bouwen dat maanden of jaren gedeeltelijk leeg staat. Hitachi heeft daarom zijn eigen modulaire datacenteraanpak bedacht. Het werkt met standaardmodules met als afmetingen 3,6 bij 10 bij 6,3 m. Deze module is technisch zo ontwikkeld dat deze 25 kw-racks kan ondersteunen. Elke module kent een koelingssysteem op basis van een eigen airco op elk rack en een power distribution board. Het ontwerp is geoptimaliseerd om te voorkomen dat zich in de modules stilstaande lucht bevindt. Deze aanpak maakt een hoge serverdichtheid mogelijk. Interessant aan de aanpak van Hitachi is dat lucht wordt bewogen zonder dat hier energie voor nodig is. Dit wordt de natural coolant circulation method genoemd. Hierbij wordt gebruikgemaakt van vrijeluchtkoeling, waarbij de lucht via hoogteverschillen in een module wordt verplaatst. De impact van dit koelsysteem op het energiegebruik is fors: 67 procent minder gebruik van energie. En voor een land als Japan met zijn gebrek aan grond minstens zo interessant: een ruimtebesparing van 80 procent ten opzichte van een opstelling in een traditioneel ingericht datacenter. innovatief imago Japan staat bekend om zijn innovatieve bedrijven, zegt Snelling van Green Grid. De voorbeelden van energiebesparing die wij in Japanse datacenters zijn tegengekomen, sluiten naadloos aan op dat innovatieve imago. Japanse bedrijven slagen er uitstekend in het ontwerp en de inrichting van hun datacenters maximaal af te stemmen op de omgeving waarin deze moeten functioneren. Hoewel bijvoorbeeld vrijeluchtkoeling ook in Europa natuurlijk al wordt toegepast, zien we toch dat Japanse datacenters vaak kiezen voor zeer innovatieve ontwerpen. advertentie Oog voor kwaliteit All IT Rooms is corporate member van Bicsi. Bicsi is het meest toonaangevende en enige onafhankelijke instituut voor kennisuitwisseling op het gebied van ICT infrastructuren ter wereld. Bicsi heeft tevens de meest recente internationale norm op het gebied van computerruimtes en datacenters opgesteld. All IT Rooms ontwerpt nieuwe computerruimtes altijd volgens deze laatste internationale norm. De consultants van All IT Rooms beschikken over de hoogste opleidingsgraad van Bicsi, het RCDD certificaat. Als u kiest voor de consultants van All IT Rooms weet u zeker dat u te maken heeft met een specialist die over jarenlange kennis en ervaring beschikt. Ontdek de kracht van all it rooms all it rooms B.v. Lange Kleiweg 50B 2288 GK Rijswijk t +31(070) e info@allitrooms.com

10 Verplaatsen vereist gestructureerde aanpak In 5 stappen de IT verhuizen dcw mei praktijk 10 Het is voor veel datacentermanagers geen dagelijks werk: het verhuizen van een computerruimte. Een goede voorbereiding met volop aandacht voor de aanpak, tijds- en budgettaire planning is van groot belang voor het slagen van een IT-verhuizing. De ervaringen van collega s of inschakeling van externe expertise kunnen hierbij zeker helpen. Een verslag van een recente verhuizing van een IT-landschap naar een nieuw datacenter waarbij er circa vijf maanden tijd was om de verplaatsing goed voor te bereiden. knelpunten Een goede voorbereider voorziet alle knelpunten die zij of hij mogelijk kan tegenkomen tijdens de IT-verhuizing, is oplossingsgericht, kan heel goed plannen en hierop sturen. Elk mogelijk knelpunt (hoe onwaarschijnlijk het ook is dat dit bij de verhuizing gaat voorkomen) is benoemd en voor elk van deze knelpunten is een tegenmaatregel bedacht. Dit kan een proactieve maatregel zijn, zoals vóór de verhuizing migreren we alle systemen van Unix naar een Windows-platform of visa versa. Het kan echter ook een reactieve maatregel zijn die wordt genomen op het moment dat er een knelpunt ontstaat. Een voorbeeld van een reactieve maatregel is het stand-by hebben staan van toeleveranciers van bedrijfskritische applicaties die direct inzetbaar zijn als een probleem zich voordoet tijdens de verhuizing. Een goede voorbereider moet tevens een juiste inschatting kunnen maken van de benodigde verhuizingstijd per systeem, inclusief de hersteltijd bij een knelpunt, om een goed detailplan te kunnen neerleggen. Om de verhuizing van het IT-landschap van Volkswagen Pon Financial Services (VWPFS), dat bestaat uit driehonderd serversystemen en zeventig verschillende applicaties, probleemloos te kunnen verhuizen zijn vijf stappen genomen. Behalve de 450 medewerkers, moesten het IT-landschap en datacenter worden verhuisd naar de nieuwe locatie. Er was vijf maanden tijd om de IT-verhuizing voor te bereiden. Gekozen is voor een as-is-situatie. Dit betekent dat het IT-landschap één op één overgaat. Toeleveranciers van hard- en software hebben aangegeven dat het tijdsbestek van vijf maanden niet haalbaar is vanwege de complexiteit van het IT-landschap en de aanwezige risico s. Al in een vroeg stadium is besloten de IT te gaan verhuizen in één weekend (Datacenter Big Bang). stap 1 inventarisatie Om het verhuisscenario te kunnen schrijven en de verhuizing te kunnen inplannen is allereerst geïnventariseerd wat moest worden verhuisd. Het gaat om het aantal IT-serversystemen, type platforms, welke applicaties op welke IT-systemen en platforms. Wat zijn de onderlinge relaties en afhankelijkheden zijn, welke storageoplossing aanwezig is, of sprake is van virtualisatie en zo ja, in welke mate. Hoe het back-upproces plaatsvindt, of er documentatie aanwezig is en zo ja, wanneer is deze voor het laatst bijgewerkt. Hoe lang duurt het afbouwen en weer opbouwen van een applicatie en hoe wordt het beheer geborgd, tekst: elvira dragstra, merpa datahousing consultancy

11 een verhuizing van it-apparatuur naar een ander datacenter zorgt in de regel voor veel hoofdbrekens. wat hebben we allemaal aan it-apparatuur draaien? gaan we gefaseerd over of in één keer? komen alle systemen weer op als ze uit zijn geweest? wat doen we als één van de bedrijfskritische systemen langer uit de lucht is dan gepland? wat zijn de gevolgen voor de business als zich onverhoopt een probleem voordoet? zo'n verhuizing vereist dan ook een goed gestructureerde aanpak. et cetera. Via interviews met de betreffende applicatiebeheerders en medewerkers van IT-infra is hierover een goed beeld verkregen. Een secuur uitgevoerde inventarisatie voorkomt onvoorziene omstandigheden gedurende de verhuizing. Omdat van onvoorziene omstandigheden de gevolgen niet zijn te overzien, kan dit tot langere downtijd leiden dan gepland. Onderdeel van de inventarisatie was ook het in kaart brengen van het huidige ontwerp van het datacenter, de indeling van de IT-racks, telefonie en verbindingen naar buiten. stap 2 knelpunten bepalen en tegenmaatregelen bedenken Na de inventarisatie kon per applicatie met onderliggende hardware en operatingsysteem worden bekeken waar de gevaren zaten en waar dus knelpunten waren te verwachten. In het geval van de bedrijfskritische applicaties was het gevaar dat geen vergelijkbaar systeem meer in de markt was te verkrijgen en dat het platform ook niet meer werd ondersteund. Omdat de migratie naar een ander platform door complicaties was vertraagd, moest dit systeem worden meeverhuisd. Om toch een fall back te hebben is dit systeem nagebootst op een oude server die niet meer in gebruik was. Een ander gevaar zat in het (deels) ontbreken van applicatiedocumentatie. Doordat de documentatie niet compleet was en applicatiebeheerders regelmatig wisselden, was niet bekend hoe en in welke volgorde een applicatie moest worden af- en opgebouwd, welke relatie dit had tot andere applicaties, wie ervoor nodig was en wat moest gebeuren bij een herstel. Aan de hand van een voorbeeldhandboek zijn per applicatie cruciale gegevens verzameld die noodzakelijk waren voor herstelwerkzaamheden. Door het tijdig anticiperen op deze en nog andere knelpunten kon goed voorbereid een verhuizing plaatsvinden. Het verdiepen in de applicatie(s) waar men dagelijks het beheer over doet en het onderzoeken van relaties met andere applicaties, wordt door de applicatiebeheerders als zeer leerzaam ervaren. Ook kon op basis van de inventarisatie een nieuw ontwerp van het datacenter, een nieuwe indeling van IT-racks en infrastructuur worden gemaakt voor het nieuwe datacenter. Verhuizen van IT is ervoor zorgen dat de downtijd van de apparatuur en daarmee stilstaan van de business, zo kort als mogelijk duurt! dcw mei praktijk 11

12 stap 3 kiezen van verhuis scenario en schrijven van businessplan Na de (knelpunten)inventarisatie kon het verhuisscenario worden gekozen en worden omschreven in een businessplan. Het verhuisscenario wordt bepaald op basis van best practice. De basis hiervan zijn: welk scenario is haalbaar, wat moet hiervoor worden gedaan, wie zijn hiervoor nodig en wanneer is het klaar. Onderdelen van het businessplan waren ook het benoemen van de risico s voor de businesscontinuïteit advertentie Een frisse wind in adviesland Computerruimte Advies is een COMPUTERRUIMTEADVIES.NL gespecialiseerde organisatie die zich uitsluitend bezig houdt met advies, maar dan wel in breedste zin van het woord, op het gebied van computer ruimten. Computerruimte Advies is er voor bedrijven, over heden, instellingen en andere organisaties die op zoek zijn naar onafhankelijke kennis over computerruimten. Onze focus ligt op computerruimten van 10 tot 250 m 2. Een adviseur met een getting things done mentaliteit. Stel de proef op de som en wij komen graag bij u langs voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. Anthuriumpad 26, Wateringen contact@computerruimteadvies.nl door de IT-verhuizing, het beschrijven van een fall-backscenario en voorstellen voor verhuisdatum, data waarmee de business het meest gechiktste en/of minst risicovolle moment kon uitkiezen. Hierbij diende ook rekening te worden gehouden met een freeze-periode waarin geen wijzigingen meer in de IT mochten worden aangebracht. Daarnaast kon op dat moment een inschatting worden gemaakt van de benodigde resources voor voorbereidende werkzaamheden, voor werkzaamheden tijdens de verhuizing en voor nazorg. Door eerst een inventarisatie uit te voeren, voordat een verhuisscenario wordt gekozen, voorkom je het risico dat een verhuisweekend in de worst case vier of vijf dagen gaat duren in plaats van twee tot tweeënhalve dag. De inventarisatie kan namelijk uitwijzen dat het uit te voeren werk simpelweg niet past in het aantal uren wat een weekend heeft! Door tijdig de business te betrekken en te informeren over de plannen, ontstaat draagvlak en begrip voor de periode die de business stil komt te liggen. Ook krijgt de business de mogelijkheid zijn klanten tijdig te informeren over de downtijd en de gevolgen daarvan. stap 4 deelprojecten voor de it-verhuizing starten en uitvoeren De proactieve maatregelen die moeten worden genomen om de verhuizing te kunnen laten plaatsvinden, maar ook om zoveel mogelijk risico s te kunnen uitsluiten, moeten nu worden genomen. Dit wordt doorgaans gedaan door deelprojecten te starten. Bij deelprojecten moet worden gedacht aan de bouw en uitvoering van het datacenter met zijn facilitaire installaties, het ontwerp en de aanleg van bekabeling voor infrastructuur, telefonie en voorbereiding van ITracks, maar ook uitvoering van migraties en/of changes die nog voor de verhuizing moesten zijn afgerond. Een ander deelproject was het vormgeven en samenstellen van een crisismanagementteam waarin beslissers van IT, directie, risk management en beheer zitting hadden om bij een calimiteiten gedurende de verhuizing besluiten te kunnen nemen. Het crisismanagementteam is als pilot voor de verhuizing getest op werking.

13 stap 5 detailplan maken Nadat de inventarisatie had plaatsgevonden, het nieuwe ontwerp klaar was, de knelpunten waren gelokaliseerd, het fall-backscenario was uitgekristalliseerd, de verhuisdata en freeze-periode waren bepaald, de documentatie klaar lag en alle afspraken met toeleveranciers waren geborgd, kon eindelijk het detaildraaiboek worden gemaakt. In het detailplan stonden van minuut tot minuut, in lijnvolgorde, alle verhuiswerkzaamheden vermeld met actiehouder en verantwoordelijke projectleider. Ook het detailplan was opgebouwd uit vijf stappen: voorbereiding, afbouw en fysieke verhuizing, opbouw, technisch testen en uitvoering van gebruikerstesten. Elke stap werd afgerond met een GO/NO GO-moment, een zogenoemd evaluatiemoment waarin de uitgevoerde werkzaamheden van die stap werden geëvalueerd en waarna kon worden bepaald of het draaiboek conform plan kon worden vervolgd. Communicatie naar interne medewerkers over het verloop van de verhuizing heeft veel betrokkenheid opgeleverd. De communicatie vond plaats via intranet. Tijdens de verhuizing is een externe webpage gehost waarop door bevoegden kon worden ingelogd om de status van de verhuizing te volgen. Op zondagmiddag kon groen licht worden gegeven. De IT-verhuizingwas succesvol en probleemloos verlopen, geheel conform detailplan. geen verrassingen Concluderend kan worden gezegd dat door de goede voorbereiding er geen verrassingen zijn geweest gedurende de verhuizing. Hierdoor kon deze geheel conform detailplan verlopen. Zowel de business als de klanten konden vanaf het afgesproken tijdstip de business weer continuïeren en dat is wat je als IT-manager graag intern verkoopt! Er wordt over gesproken om het verhuizen van IT als product aan onze relaties te kunnen aanbieden, aldus de directie van VWPFS advertentie Betrouwbare en voorspelbare noodstroomoplossingen hoeven niet complex te zijn. Active Power UPS-systemen en continue vermogensoplossingen bieden een energierendement van 98% en een maximale bescherming van uw bedrijfsprocessen tijdens een spanningsverstoring of netuitval. De continuïteit van uw onderneming is hierdoor gegarandeerd. In Nederland vertrouwen o.a. Terremark en de Radbout Universiteit Nijmegen al op de beproefde en bewezen technologie van Active Power. Neem contact met ons op en ontdek hoe efficiënt, betrouwbaar en groen uw noodstroomvoorziening kan zijn met Active Power. Noodstroomoplossingen UPS-systemen PowerHouse Continue Noodstroomoplossingen Schaalbare standaardconfiguraties Hoogrendementarchitectuur Modulaire en/of mobiele totaaloplossing Services Design engineering Projectmanagement en implementatie Complete lifecycle management UPS-Systemen CleanSource vliegwiel UPS kva-systemen Levert het vermogen om korte onderbrekingen en de tijd tussen netuitval en opstart van een generator te overbruggen Parallel mogelijkheid voor multimegawattoplossingen Eenvoudige redundantie Meer weten? Kijk voor meer informatie op of neem contact met ons op ; benelux@activepower.com TM 2011 Active Power, Inc. All rights reserved.

14 Onderdeel van het Trellis-platform Emerson lanceert DCIM-gateway emerson network power heeft de avocent universal managementgateway geïntroduceerd. dit is een apparaat dat realtime, geïntegreerde monitoring van, toegang tot en controle over verschillende it- en facilitaire systemen in het datacenter mogelijk maakt. dcw mei datacentermanagement 14 De Avocent universal managementgateway is een integraal onderdeel van het Trellis-platform. Het apparaat fungeert als hardwarelink tussen de beheersoftware en de IT- en facilitaire systemen in het datacenter en is bedoeld voor realtime-gegevensverwerking. De combinatie van dit multifunctionele apparaat met beheersoftware voor datacenterinfrastructuren, biedt mogelijkheden voor realtime-datacenterinfrastructuurbeheer (DCIM). Het platform biedt inzicht in en controle over het functioneren van een datacenter. Hierdoor kunnen datacenterprofessionals sneller beslissingen nemen, die de beschikbaarheid, efficiëntie en capaciteit van het datacenter optimaliseren. Deze universele managementgateway combineert het nieuwe Trellis-platform voor realtimegegevensverzameling en -monitoring met onze technieken voor IT-infrastructuurbeheer. Dit zijn onder andere KVM over IP-, seriële console- en serviceprocessorbeheer. Deze combinatie resulteert in effectiever en uitgebreider beheer van de datacenterinfrastructuur, zegt Steve Hassell, president van de Avocent-tak van Emerson Network Power. Het stelt klanten in staat geïntegreerde serviceprocessoren van alle servermerken in hun datacenter te beheren zonder extra beheersoftware te moeten kopen. Daarnaast zijn de mogelijkheden van meerdere, afzonderlijke IT- en facilitaire apparaten nu geïntegreerd in één enkel product van 1U. Een product dat vier keer zoveel functionaliteit biedt in slechts een kwart van de omvang. Gebruikers verbeteren hierdoor de benutting van de middelen en ruimte van het datacenter met maar liefst 50 procent. De managementgateway is in staat realtime gegevens te verzamelen van duizenden apparaten en sensoren, verspreid over verschillende IT- en facilitaire systemen. Het apparaat slaat grote hoeveelheden realtime-gegevens uit deze systemen op en verwerkt en vertaalt deze gegevens. Dit gebeurt op een efficiënte en intelligente manier. Hierdoor is het mogelijk problemen snel en nauwkeurig te identificeren, te escaleren en te verhelpen. Met de gateway krijgt de gebruiker bovendien op afstand toegang tot en controle over datacentersystemen die essentieel zijn voor de toekomst van DCIM. Steeds meer organisaties willen af van de inefficiëntie die komt kijken bij het afzonderlijk beheren van IT- en facilitaire systemen, zegt David Cappuccio, vicepresident en onderzoeksdirecteur infrastructuren bij Gartner. DCIMoplossingen die IT- en facilitaire systemen integreren in één enkel beheerplatform gaan in de toekomst een cruciale rol spelen in de optimalisatie van datacenterprestaties. De Avocent DSView 4-software is de eerste DCIM-software die gebruikmaakt van de Avocent universal managementgateway. De appliance biedt zo gecentraliseerd 24/7-datacenterbeheer. De combinatie van hardware en software stelt datacenterbeheerders in staat op afstand toegang te krijgen tot apparaten op meerdere heterogene platformen op talloze locaties. Deze zijn met de oplossing ook te monitoren en te beheren. DSView 4 biedt verder diverse nieuwe functies, waaronder HyperV- en Fips ondersteuning en een database met open architectuur, waarmee beheerders maatwerkrapporten ontwerpen en rapportagesystemen van derden kunnen gebruiken. tekst: van onze redactie

15 Coolmark, de juiste partner voor een energiezuinig klimaat in uw datacenter. Met het uitgebreide programma precisie-airconditioning van Geodata en Eaton- Williams heeft Coolmark de ideale oplossing in huis voor het koelen van serverruimtes, datacenters en archiefruimtes. De producten zijn energiezuinig, ruimtebesparend en betrouwbaar. Het programma bestaat uit een uitgebreide range up-en downflowunits (6-200 kw) in zowel DX als watergekoelde uitvoering. De units worden compleet met condensor geleverd. Met het unieke programma achterdeurwarmtewisselaars kan tot wel 50 kw per serverrack worden gekoeld. Deze deuren kunnen worden toegepast op de meest voorkomende serverracks. Bel voor meer informatie naar telefoonnummer JAAR

16 Word lid van DatacenterWorks mail uw persoonsgegevens naar en ontvang het magazine datacenterworks gratis

17 Datacenter Infrastructure Management IT Service Management Infrastructure Management DCIM: TECHNIEK EN MENSEN CENTRAAL BEHEER DOE JE SAMEN Visualiseren, beheren en optimaliseren CANS b.v. Transistorstraat 71F 1322 CK Almere +31 (0) CANS advertentie DE specialist voor IT-infrastructuren Wij optimaliseren uw Data Center voor de toekomst SCHÄfer Ausstattungs-Systeme GmbH Industriestraße 41 D Betzdorf Tel. +49 (0) 2741/ fax +49 (0) 2741 / sales@schaefer-it-systems.de www. schaefer-it-systems.de

18 onze maatschappij is voor haar functioneren steeds meer afhankelijk van de diensten en applicaties die datacenters aanbieden. het aantal datacenters en het gebruik ervan groeien gestaag, mede omdat de nieuwste technieken, zoals cloud computing, grootschalige outsourcing van niet-kernactiviteiten van bedrijven mogelijk maken. hiermee groeit ook het totale energiegebruik in de datacentersector. Fit4Green: een energiebewuste plug-in voor datacenters dcw mei energiemanagement 18 In 2011 schatte Greenpeace dat datacenters verantwoordelijk zijn voor 1,5 tot 2 procent van de wereldwijde elektriciteitsconsumptie. En het verbruik blijkt jaarlijks met 12 procent toe te nemen. Uit zowel economische als milieutechnische overwegingen wordt de roep om binnen datacenters op bewuste en efficiënte wijze om te gaan met energie steeds luider. Het Europese onderzoeksproject Fit4Green ontwikkelde daarom een plug-in voor energie-efficiënt datacentermanagement. Door het energiegebruik van de communicatie-, reken- en opslagnetwerken in een datacenter te modelleren en de beheerprocessen te optimaliseren is de plug-in in staat het energiegebruik van één of meer datacenters aanzienlijk te verminderen. Fit4Green heeft bovendien zijn waarde bewezen voor verschillende typen datacenters; de plug-in functioneert onafhankelijk van de beheerinfrastructuur en het type besturingssysteem van het datacenter. In pilots zijn energiebesparingen van 17 tot wel 50 procent bereikt. De Fit4Green plug-in bestaat uit een set softwarecomponenten die een laag met energiebeheermogelijkheden toevoegt. Naast de directe besparing op elektriciteit zorgt de plug-in ook voor indirecte besparing op koeling en voor vermindering van CO 2 -uitstoot. Deze besparingen worden bereikt zonder aan de beheerinfrastructuur van het datacenter te hoeven sleutelen of af te doen aan SLA s (Service Level Agreements). holistische aanpak Efficiënt energiebeheer in datacenters is nu nog moeilijk; goede tools en modellen die inzicht geven in het energiegebruik van communicatie- en opslagnetwerken ontbreken. Ook algoritmes om het globale energiegebruik (ook tijdens piekmomenten) te minimaliseren zijn schaars. De energiebesparingsmethode die op dit moment het meest wordt toegepast in cloud-computingdatacenters, is gebaseerd op consolidatie van virtuele applicaties op een beperkt aantal servers door ze simpelweg aan of uit te zetten. Daarnaast bieden datacenters tegenwoordig netwerken en beheerinfrastructuren aan, waarmee hun klanten gemakkelijk de computing- en andere capaciteit kunnen opschalen bij pieken in het gebruik van hun applicaties of diensten. Door deze virtualisatie wordt de beschikbare hardware intensiever en dus (energie-)efficiënter gebruikt. Echter, de hoeveelheid energie die wordt gebruikt bij het verzenden en opslaan van data en het switchen tussen netwerken, vormt een significant deel van de totale energieconsumptie van cloud computing, en mag dus niet worden verwaarloosd. Een methode die veel verder gaat dan virtualisatie, is het verdelen van (reken-, opslag- en communicatie-)netwerkbelasting over een zo klein mogelijk (binnen de SLA's toegestane) cluster, terwijl de overige nettekst: vasiliki georgiadou, alfons salden

19 1. De fit4green plug-in architectuur. werknodes stand-by of idle worden gehouden. Beide methoden zijn tot nu toe specifiek gericht op bepaalde typen servers of applicaties en zijn niet toepasbaar op andere typen datacenters of beheerstructuren. Fit4Green ontwikkelde een plug-in die dat wel is. de f it4green-methode De Fit4Green plug-in bestaat uit een set softwarecomponenten die een laag met energiebeheermogelijkheden toevoegt. De plug-in interfacet direct met de bestaande beheer- en automatiseringstools van het datacenter. Doel van de plug-in is om de applicaties en diensten in het datacenter (of federatie van datacenters) zo te beheren, dat het energiegebruik van alle netwerknodes samen wordt geminimaliseerd. De plug-in verzamelt daartoe via de bestaande monitoringtools informatie over het energiegebruik van de verschillende resources in het datacenter. Deze data worden verwerkt tot modellen van het energiegebruik, die de basis vormen voor aansturing van de automatiseringstools van het datacenter. De Fit4Green plug-in bepaalt dus de manier waarop resources het beste kunnen worden ingezet om energie te besparen en om toch aan de bestaande SLA's te voldoen. Via de user interface van de plug-in kan de beheerder van het datacenter de consolidatie- en eventuele migratieacties inzien en (indien nodig) bijsturen. installatie en conf iguratie De plug-in wordt geleverd als bootable ISO-image en kan worden geïnstalleerd op een fysieke of virtuele x86-server. Zo is de oplossing gebruiksvriendelijk en blijft ook het energiegebruik van de plug-in zelf minimaal. De daadwerkelijke energieconsumptie van de plug-in hangt uiteraard af van de configuratie van het datacenter, maar uit de tests is gebleken dat die verwaarloosbaar is ten opzichte van de bereikte energiebesparing. De architectuur is gebaseerd op het webserviceparadigma. Wanneer de machine wordt opgestart, start deze een ingebouwde servetcontainer, die op zijn beurt een http-servlet laadt die de componenten binnen de plug-in activeert. De core interface is de eerste ingang en interfacet met alle andere componenten. De eindgebruiker, de beheerder van het datacenter, heeft toegang tot en controle over de plug-in via de Fit4Green user interface. Voordat hij de plug-in de eerste keer opstart, moet de datacenterbeheerder de configuratiebestanden aanpassen. Het meest kritisch is het beschrijven van alle ict-resources in het datacenter (fysieke en virtuele machines, maar ook softwareapplicaties) en hun inter-connecties. Ook belangrijk is het invullen van informatie over bestaande SLA's, load-balancingbeperkingen en -beleid. De beheerder definieert hier bijvoorbeeld de vrije netwerkcapaciteiten en load patterns gebaseerd op historische data. De plug-in gebruikt de informatie uit deze configuratiebestanden om bijvoorbeeld piekmomenten te anticiperen en de juiste beslissing te nemen bij incidenten. De plug-in communiceert met de verschillende beheer- en automatiseringstools via een set communicatiemodules, die eenvoudig uit te breiden is. Voor elke communicatiemodule zijn twee toegewijde componenten nodig: een communicatiecomponent (com) aan de plug-in zijde, en een gerelateerd-proxycomponent aan de kant van het datacenter. Als zo'n module niet reeds beschikbaar is, kan deze eenvoudig worden ontwikkeld. 19 dcw mei energiemanagement

20 Via de communicatiemodule stuurt het netwerkmanagementsysteem van het datacenter requests voor optimisatie naar de plug-in. Intern worden deze requests verder gepropageerd door de monitor en de optimizer. optimalisatie De optimizer is als hart van de plug-in verantwoordelijk voor het vinden en suggereren van acties die de energie-efficiëntie van het datacenter vergroten. De module baseert de suggesties op het energiegebruikmodel, de ingegeven SLA's en de beperkingen in netwerkcapaciteit. De output is een lijst van mogelijke controleacties voor het consolideren en migreren van applicaties en diensten op een klein(er) cluster en het op stand-by of idle zetten van netwerknodes binnen het datacenter. Deze mogelijke oplossingen worden op hun beurt geëvalueerd door de optimizer. Daartoe vraagt deze informatie op bij de power calculator over het energiegebruik van de verschillende resources binnen het datacenter. De power calculator gebruikt voorspellende modellen en formules die specifiek zijn voor het datacenter. Deze modellen worden continu bijgewerkt met actuele, reële waarden. Aan de hand van deze informatie beslist de optimizer welke oplossing de beste is en stuurt een actielijst door naar de controller. De controller stuurt de suggesties door naar de juiste automatiseringstool, via de bijbehorende communicatiemodule. Tegelijkertijd verzamelt de monitor actuele statusupdates over de load op de infrastructuur, via de monitoringtools van het datacenter, en de bijbehorende communicatiemodule. De monitor zorgt dus voor synchronisatie tussen het model en de feitelijke staat van het datacenter. Hierdoor signaleert de plug-in ook op tijd een verhoogde vraag, en kan op tijd extra hardwareresources inschakelen, ook bij onverwachte pieken. De plug-in verzamelt historische data over modellen en voorgestelde en genomen acties in een (externe) database. Hiermee kan weer verdere dataanalyse, optimalisatie en visualisatie worden gerealiseerd. testresultaten De plug-in is de afgelopen tweeënhalf jaar gevalideerd voor verschillende typen datacenters: een service-enterpriseportal by Eni in Italië, een supercomputing grid bij Jülich in Duitsland en een cloud-computingdatacenter bij HP Innovation Centre in Italië. In elk van de drie datacenters zijn testomgevingen aangelegd waarbinnen een realistische workload is gegenereerd. In de tests kwamen zowel enkelvoudige als federated datacenters aan bod. Binnen Fit4Green staat federated voor een set samenwerkende datacenters waarbinnen allocatie- en optimalisatiebesluiten voor resources en workload op een gecentraliseerde manier kunnen worden genomen. In zo n federatie kunnen taken worden toebedeeld aan andere datacenters om zo te profiteren van fy- advertentie