EEN ARMAMPUTATIE: REVALIDATIE-BEHANDELASPECTEN TIJDENS DE PREOPERATIEVE FASE
|
|
- Sylvia Aalderink
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 EEN ARMAMPUTATIE: REVALIDATIE-BEHANDELASPECTEN TIJDENS DE PREOPERATIEVE FASE Drs. M.A.H. Brouwers, revalidatiearts, De Hoogstraat Revalidatie, Utrecht Prof.dr. C.K. van der Sluis, revalidatiearts, Universitair Medisch Centrum Groningen Take home message "Houd de stomp zo lang mogelijk" 1. INLEIDING Het verlies van een arm is een zeer ingrijpende gebeurtenis. Veelal resulteert het verlies van een arm in fysieke, psychologische en soms ook sociale problemen. Omdat arm en hand veel specifieke functies hebben, zoals reiken, grijpen, voelen, positioneren en manipuleren, kan een armamputatie invloed hebben op o.a. het uitvoeren van dagelijkse activiteiten alswerk, hobby s, huishouden, en het onderhouden van relaties, Vanwege de verstrekkende gevolgen van een armamputatie, wordt de revalidatiearts en waar mogelijk het revalidatieteam al bij voorkeur voor de operatie bij de patiënt betrokken.het is echter bekend dat in bijna 70% van de gevallen het verlies van een arm het gevolg is van een trauma (Dillingham, 2002), waardoor het slechts in een beperkt aantal gevallen mogelijk is om al preoperatief de revalidatiebehandeling te starten. In die gevallen waarin wel preoperatief gestart kan worden met de revalidatiebehandeling, gaat het meestal om patiënten die een armamputatie ondergaan vanwege een oncologisch proces, infectieziekten, vaatproblematiek (M. Bürger, pneumococcensepsis), chronische pijnklachten (zoals bij CRPS I ) of vanwege mechanische klachten na bijvoorbeeld een plexus brachialis letsel. Het is belangrijk een patient zo vroeg mogelijk te informeren over de situatie die na een verworven amputatie ontstaat. Er zijn vaak (te) hoge verwachtingen t.a.v. de mogelijkheden van een prothese. Vaak moet het verwachtingspatroon t.a.v. mogelijkheden om de verloren arm-handfunctie te compenseren door een prothese naar beneden worden bijgesteld. Behandeling moet in een gespecialiseerd centrum met voldoende expertise worden nagestreefd. 2. PREOPERATIEVE BEHANDELASPECTEN De preoperatieve behandeling van een patiënt die een armamputatie zal ondergaan, bestaat uit vier aspecten, te weten (Meier, 2004): 1. Informatieverstrekking aan de patiënt.(en familie) 2. Informatieverzameling ten behoeve van het team 3. Advies aan de chirurg 4. Het optimaliseren van de preoperatieve uitgangssituatie van de patiënt. De informatievoorziening aan de patient en familie moet vaak worden in gedeeltes worden aangeboden, maar moet gezamelijk wel alle aspecten bevatten. Voor een operatie wordt voorlichting gegeven over het gehele revalidatieproces, het amputatieniveau en basisinformatie over functionele mogelijkheden postoperatief. Een aantal aspecten, zoals uiteindelijke prothesemogelijkheden en tijdsplanning, zijn mede afhankelijk van per-
2 operatieve bevindingen en planning van andere medische behandelingen als chemotherapie of radiotherapie bij oncologische processen, neurologisch herstel bij zenuwletsel of fractuurgenezing. 2.1 Informatieverstrekking aan de patiënt (en familie) a. Prothesemogelijkheden. Afhankelijk van het amputatieniveau wordt de patiënt geïnformeerd over eventuele prothesemogelijkheden. Ook de beperkingen van een prothese, zoals het ontbreken van sensibele feed-back, de bedieningssnelheid, het gewicht, en de eventuele noodzaak van een schouderbandage dienen te worden uitgelegd. Hiermee wordt bereikt dat de patiënt een beeld krijgt van zijn of haar postoperatieve mogelijkheden, zowel zonder als met een eventuele prothese. Ook mogelijkheden van adaptatietechniek en het gebruik van hulpmidddelen worden hierbij betrokken. Ter ondersteuning van de mondelinge informatie kan gebruik worden gemaakt van demonstratiemateriaal (boeken met afbeeldingen, gebruikte protheses, etc.), patiënteninformatie-folders (inclusief adressen van relevante websites) en dienen ook de patiëntenvereniging Korter maar Krachtig (KmK) aan de orde te komen. Indien gewenst kan een lotgenotencontact gerealiseerd worden. b. Het revalidatieteam en de postoperatieve revalidatiebehandeling De patiënt krijgt uitleg over het revalidatieteam. De functie van alle betrokken professionals wordt uitgelegd. Niet altijd beschikt een instelling over een revalidatieteam dat ervaring heeft met het behandelen van een patiënt met een armamputatie. In de meeste gevallen dient de patiënt te worden verwezen naar een gespecialiseerd centrum. Verspreid in nederland zijn een aantal expertisecentra gespecialiseerd in de begeleiding van armamputaties. c. De postoperatieve revalidatiebehandeling. De patiënt wordt globaal geïnformeerd over de inhoud van de postoperatieve revalidatiebehandeling: prothesekeuze, stompvorming en stompharding, eenhandigheidstraining, training voor het leren aansturen van een eventuele myoelektrische prothese, het aanmeten van de prothese, het vervaardigen van de prothese en de training om de prothese te leren aantrekken, onderhouden, aansturen en in te zetten voor activiteiten van het dagelijkse leven. Gedurende deze fase wordt de hulpvraag van de patient zo goed mogelijk in kaart gebracht waarbij zo specifiek mogelijk de activiteiten worden benoemd waarbij hij of zij wil kunnen uitvoeren. Gezien de veelzijdigheid van de arm-hand-functie kunnen op veel ICF-domeinen doelen worden geformuleerd. Het keuzeproces voor prothese of hulpmiddel wordt mede gedaan a.d.h.v. het PPP-arm protocol waarbij aan de hand van de hulpvraag en de zorgvraag (medische situatie van de patient) een keuze wordt gemaakt voor een prothese en / of hulpmiddel die het meest aansluit bij deze vraag. Het functioneel voorschrijven conform de Procesbeschrijving Hulpmiddelenzorg is de basis van dit protocol. d. Tijdsinvestering Belangrijk is dat een tijdkader wordt geschetst, zodat de patiënt een indruk krijgt hoe lang het revalidatieproces duurt. Voor een patiënt die geen prothese gaat dragen of alleen een cosmetische prothese, zal het revalidatietraject over het algemeen korter zijn dan wanneer een prothese met actieve grijpmogelijkheid gebruikt zal gaan
3 worden. Ook het amputatieniveau kan van invloed zijn op de tijdsduur van de revalidatie, afhankelijk van de activiteiten die de patient wil gaan trainen en de complexiteit van de prothese, b.v een nieuwe prothese met een multiarticulaire hand vergt meet tijd om alle mogelijkheden te leren gebruiken. De lengte van een revalidatietraject is ook individueel bepaald door factoren als snelheid van leren, leeftijd Het tijdkader: wondgenezing neemt over het algemeen 2 tot 3 weken in beslag. Het vormen en harden van de stomp (het protheserijp maken) is afhankelijk van de snelheid van wondgenezing, de mate van oedeem en de hoeveelheid pijnklachten. Het eventuele stompoedeem wordt behandeld met een elastische zwachtel, een elastische kous of een liner. Immediate fitting, zoals toegepast bij beenamputatie patiënten, is momenteel nog in een experimentele fase. Over het algemeen duurt de fase van het protheserijp maken 6-8 weken. In deze fase kan zonodig gestart worden met de myo-elektrische training (bepalen van elektrodepunten) en volgt de patiënt eenhandigheidstraining. Het vervaardigen van een prothese neemt gemiddeld vier weken in beslag en daarna start de vaardigheidstraining met de prothese. Afhankelijk van de motivatie en de motorische vaardigheden van de patiënt duurt deze fase 2-4 maanden. Het totale revalidatietraject voor de eerste prothesevoorziening duurt gemiddeld een half jaar. Wanneer complicaties optreden, kan dit traject echter langer zijn. De eerste prothesekoker wordt meestal slechts kort gedragen. De stomp neemt de eerste maanden vaak snel in volume af, zodat gemiddeld na drie maanden een tweede koker nodig is. Patiënten dienen er op voorbereid te zijn dat ze daardoor het eerste jaar na de operatie frequent een bezoek moeten brengen aan de instrumentmakerij. d. Peri- en postoperatieve fysieke aspecten Zowel in de peri- als postoperatieve fase kunnen problemen optreden, waarover de patiënt bij voorkeur voor de operatie geïnformeerd wordt. Het gaat daarbij om wondgenezingsproblemen, het risico op infecties, pijnklachten (postoperatieve pijn, stomppijn of fantoompijn), fantoomsensaties en conditieverlies. Ook kunnen andere, met name oncologische behandelingen interfereren met fysieke aspecten als oedeem, huidbelastbaarheid en algehele conditie. e. Psychologische aspecten Het ondergaan van een armamputatie en het daarna eenhandig verder moeten leven, is meestal zeer ingrijpend voor de patiënt en zijn naaste omgeving. Er dient daarom al in de preoperatieve fase aandacht te worden besteed aan verwerking en acceptatie. Aandacht voor het ontstaan van een postraumatische stresstoornis is bij een traumatische ampuatie belangrijk. Psychologische begeleiding kan zinvol zijn. f. Maatschappelijke aspecten Problematiek ten aanzien van het uitvoeren van werk, hobby s en het onderhouden van relaties in de postoperatieve fase, evenals autorijden dienen te worden besproken. Afhankelijk van het werk van patiënt kan op deze wijze al vroegtijdig aan reïntegratie of omscholing worden gedacht. Belangrijk is dat de patiënt op de hoogte is van wet-en regelgeving waar gebruik van kan worden gemaakt. Ook het invullen van een Eigen Verklaring ten behoeve van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen om weer te kunnen autorijden of motorrijden, dient te worden uitgelegd.
4 2.2 Informatieverzameling ten behoeve van het team Voor het goed kunnen begeleiden en adviseren van de patiënt heeft het revalidatieteam informatie nodig over de patiënt. Deze informatie wordt verkregen door het afnemen van de anamnese bij patiënt (en familie) en uit lichamelijk onderzoek a. Anamnese Uit de anamnese moet duidelijk worden wat de reden van amputatie is, of het de dominante zijde betreft en hoe de prognose is van bijvoorbeeld een oncologisch proces. Daarnaast is van belang te weten of er co-morbiditeit is, zoals plexusletsel, diabetes mellitus, perifeer zenuwletsel, spieraandoeningen, reumatische aandoeningen, vasculaire problematiek, nek- en schouderproblematiek of rugklachten, cognitieve of psychische problematiek, visus problematiek, etc. Het team informeert tevens naar de maatschappelijke situatie van de patiënt: opleiding, werk, hobby s, omgeving (gezin, familie, vrienden), cultuur (religie) en vervoer. Ten aanzien van een eventuele prothesevoorziening is het van belang de wensen en de verwachtingen van de patiënt ten aanzien van de prothesevoorziening te verhelderen. Desgewenst kan de patiënt hiervoor door de ergotherapeut worden gezien, waarbij bijvoorbeeld de Canadian Occupational Performance Measure (COPM) kan worden afgenomen (Law, 1990). b. Lichamelijk onderzoek Specifieke aandachtpunten bij het lichamelijk onderzoek zijn de gewricht- en neurologische status, zoals mobiliteit, kracht, sensibiliteit van beide armen en van de cervicale en thoracale wervelkolom (met het oog op de ophanging van de prothese), de algehele conditie, eventuele pijnklachten, autonome dysfunctie en de psychologische en cognitieve status (motivatie, verwerking, acceptatie, leerbaarheid. ziekte-inzicht). c. Hulpvraag en revalidatiedoelen Wanneer de hulpvraag van de patiënt duidelijk is, kan door het revalidatieteam beoordeeld worden of aan de verwachtingen van de patiënt voldaan kan worden door middel van een revalidatiebehandeling met of zonder prothese. Uitgangspunt dient te zijn dat de revalidatiedoelen haalbaar moeten zijn en zoveel mogelijk moeten aansluiten bij de hulpvraag van de patiënt. Een evaluatie van keuze en revalidatieproces dient altijd plaats te vinden. 2.3 Advies aan de chirurg a. Chirurgische vaardigheden. Het is belangrijk dat een armamputatie uitgevoerd wordt door een ervaren chirurg, vertrouwd met het verrichten van amputaties. Wanneer deze ervaring niet in de instelling aanwezig is, dient verwezen te worden naar een gespecialiseerd centrum. b. Het amputatieniveau Wanneer advies nodig is betreffende het amputatieniveau, kan de volgende vuistregel worden gehanteerd: Hou de stomp zo lang mogelijk! Deze vuistregel geldt feitelijk voor alle amputatieniveau s (Carnesale, 2003). Een polsexarticulatie heeft bijvoorbeeld de voorkeur boven een lange onderarmstomp, omdat een polsexarticulatie eindstandig belastbaar is en de pro- en supinatiemogelijkheden intact zijn. Een elleboogexarticulatie heeft ook de voordelen van eindstandige belastbaarheid. De
5 keuze van het amputatieniveau hoeft niet te worden afgestemd op beschikbare protheseonderdelen. Zelfs voor transcarpale handamputaties zijn (korte) myoelektrische prothesehanden beschikbaar (Lake, 2004). Incidenteel kan op grond van een protheseconcept bij een polsexarticulatie voor een iets kortere stomp worden gekozen om specifieke prothesecomponenten in te bouwen zonder dat een te groot armlengteverschil ontstaat. c. De stomp De bedekking van de stomp dient bij voorkeur te bestaan uit een sensibele en goed belastbare huid. Door het toepassen van (siliconen) liners is het overigens in de meeste gevallen mogelijk om ook stompen met kwetsbare huid, zoals huidtransplantaten, op adequate wijze te fitten. d. Pijnbestrijding Een goed pre-, peri en postoperatief beleid ten aanzien van pijnbestrijding is van groot belang. Bij voorkeur wordt de anesthesist zowel preoperatief als postoperatief betrokken bij de behandeling. 2.4 Het optimaliseren van de preoperatieve uitgangssituatie van de patiënt. Wanneer de armamputatie electief wordt uitgevoerd, is er in veel gevallen tijd om de preoperatieve uitgangssituatie van de patiënt te optimaliseren. In deze fase kunnen de gewrichtsmobiliteit en de spierkracht en het spieruithoudingsvermogen van de patiënt onderhouden en verbeterd worden. Ook kan in deze fase aandacht worden besteed aan pijnbestrijding, eenhandigheidstraining en het voorlichting- en informatietraject kan worden opgestart. 3. CONCLUSIE Een goede preoperatieve begeleiding van een patiënt die een armamputatie zal ondergaan, vergt een gespecialiseerde teambenadering, vaak is behandeling in een expertisecentrum geindiceerd. Samenwerking met een ervaren chirurg is belangrijk. Elk teamlid kan vanuit zijn of haar deskundigheid een bijdrage leveren aan het fysieke, psychologische en maatschappelijke welbevinden van de patiënt, zowel voor als na de amputatie. Het doel van de begeleiding is dat de patiënt weloverwogen keuzes kan maken en dat hij of zij uiteindelijk in staat is een acceptabele plek in het dagelijkse leven in te nemen, met of zonder prothese. LITERATUURLIJST Carnesale PG. Amputations of upper extremity. In:Campbell s operative orthopedics, Volume 1, tenth edition. Editor: ST Canale. ISBN X, 2003, p Dillingham TR, Pezzin LE, MacKenzie EJ. Ld limb deficiency: epidemiology and recent trends in the United States. Southern Med J 2002;95: Lake C. Partial hand amputation: prosthetic management. In: Atlas of amputations and limb deficiencies. Surgical and rehabilitation principles. Third edition. Editors: DG Smith, JW Michael, JH Bowker. ISBN , 2004, p
6 Law M, Baptiste S, McColl M, et al. The Canadian occupational performance measure: an outcome for occupational therapy. Can J Occup Ther 1990;57: Meier RH, Esquenazi A. Rehabilitation planning for the upper extremity amputee. In: Functional restoration of adults and children with upper extremity amputation. Editors.: R.H. Meier and D.J. Atkins. ISBN , 2004, p Procesbeschrijving hulpmiddelenzorg, CVZ, P. Wijdenes, C.K.van der Sluis, MAH Brouwers, T. Bougie. PPP-arm protocol 2014 WAPA, Orthofirm
ISPO NEDERLAND 23 september 2006. Algemene inleiding. Michael Brouwers, revalidatiearts. De Hoogstraat Utrecht.
ISPO NEDERLAND 23 september 2006. Algemene inleiding. Michael Brouwers, revalidatiearts. De Hoogstraat Utrecht. Opzet. Inleiding. Epidemiologie. Fasen van behandeling. Weegfactoren behandeling. Algemene
Nadere informatieVoordat tot een operatie wordt overgegaan bekijkt de arts zorgvuldig wat het optimale amputatieniveau is.
Wat zijn de oorzaken van een beenamputatie? Onder een amputatie wordt verstaan: het afzetten van een deel van het menselijk lichaam, bijvoorbeeld een hele teen, voet, been, vinger, hand etc. of een deel
Nadere informatieRevant, de kracht tot ontwikkeling!
Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie
Nadere informatieRevant, de kracht tot ontwikkeling!
Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie
Nadere informatieRevant, de kracht tot ontwikkeling!
Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie
Nadere informatieLibra R&A locatie Blixembosch. Beenamputatie. Revalidatietraject
Libra R&A locatie Blixembosch Beenamputatie Revalidatietraject Deze folder is bestemd voor mensen in ziekenhuizen die mogelijk een amputatie van onderbeen of bovenbeen moeten ondergaan. Zo n operatie is
Nadere informatieVaatcentrum/Revalidatie Amputatie van het (een deel van) been of arm
Vaatcentrum/Revalidatie Amputatie van het (een deel van) been of arm Inleiding Deze Informatie voor patiënten bij wie (een deel van) een been of arm moet worden geamputeerd en is om u een globaal overzicht
Nadere informatieRevant, de kracht tot ontwikkeling!
Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie
Nadere informatieAmputatie van het onderbeen
Amputatie van het onderbeen Ziekenhuis Gelderse Vallei U wordt binnenkort opgenomen wegens een amputatie van uw onderbeen. In deze folder krijgt u informatie over deze operatie. Wat is een amputatie? Een
Nadere informatie-- DYSTONIE -- Patiëntendag bewegingsstoornissen 18 mei Wieke Eggink, neuroloog in opleiding Agnes Elema, revalidatiearts
-- DYSTONIE -- Patiëntendag bewegingsstoornissen 18 mei 2019 Wieke Eggink, neuroloog in opleiding Agnes Elema, revalidatiearts Universitair Medisch Centrum Groningen OVERZICHT SESSIE 2 11:15 11:35uur Presentatie
Nadere informatieDe drie meest voorkomende amputatieniveaus zijn de onderbeenamputatie, de knieexarticulatie
Postoperatieve zorg Postoperatieve zorg is de zorg direct na de amputatie. In deze folder leest u wat er gebeurt in deze periode. In de folder staan misschien wat termen die u niet direct begrijpt. Gebruikt
Nadere informatieDE PROTHESEVOORZIENING BIJ VOLWASSENEN MET EEN AMPUTATIE VAN DE BOVENSTE EXTREMITEIT
DE PROTHESEVOORZIENING BIJ VOLWASSENEN MET EEN AMPUTATIE VAN DE BOVENSTE EXTREMITEIT Dr.ir. D.H. Plettenburg, universitair docent, Technische Universiteit, Delft Prof.dr. C.K. van der Sluis, revalidatiearts,
Nadere informatieRevant, de kracht tot ontwikkeling!
Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie
Nadere informatieAmputatie van been of arm
Amputatie van been of arm Afdeling algemene chirurgie 1 Deze folder geeft u een globaal overzicht van de procedure rond een amputatie van een been of arm. Het is goed om u te realiseren, dat bij het vaststellen
Nadere informatieAmputatie ledemaat. Chirurgie
Amputatie ledemaat Chirurgie Inhoudsopgave Inleiding...4 Een amputatie...4 De operatie...5 Mogelijke complicaties...6 Na de operatie...7 Het ontslag...7 Vragen...8 Meer informatie...9 Tot slot...9 3 Inleiding
Nadere informatieAmputatie. Chirurgie. Beter voor elkaar
Amputatie Chirurgie Beter voor elkaar Amputatie van been of arm Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de procedure rond een amputatie van een ledemaat. Het is goed u te realiseren dat
Nadere informatieAMPUTATIE VAN EEN BEEN OF ARM
AMPUTATIE VAN EEN BEEN OF ARM 17764 Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de procedure rond een amputatie van een been of arm. Het is goed dat u zich realiseert dat bij het vaststellen
Nadere informatieWelkom. Wietske van de Geer Peeters. Revalidatiearts. Klimmendaal locatie Zutphen Gelre. ziekenhuizen Zutphen
Welkom Wietske van de Geer Peeters Revalidatiearts Klimmendaal locatie Zutphen Gelre ziekenhuizen Zutphen Revalidatiegeneeskunde Missie: Actief naar zelfredzaamheid en eigen regie. Visie: Revalidatiegeneeskunde
Nadere informatieRevant, de kracht tot ontwikkeling!
Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie
Nadere informatieAmputatie van arm of been
Amputatie van arm of been 1 Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de procedure rond een amputatie van een been of arm. Het is goed u te realiseren dat bij het vaststellen van een aandoening
Nadere informatieH.253083.0614. Amputatie van een teen, voet of (deel van een) been
H.253083.0614 Amputatie van een teen, voet of (deel van een) been Inleiding U heeft met uw behandelend arts besloten tot een opname waarbij uw teen, voet of een deel van uw been geamputeerd wordt. Door
Nadere informatieIn deze folder leest u over de opbouw van een beenprothese. Misschien staan er termen in die u niet direct begrijpt. Gebruikt u daarom de
De prothesetechniek In deze folder leest u over de opbouw van een beenprothese. Misschien staan er termen in die u niet direct begrijpt. Gebruikt u daarom de begrippenlijst bij het lezen. De folder prothesetechniek
Nadere informatieUMCG Centrum voor Revalidatie Locatie Beatrixoord. Revalideren na een beenamputatie
UMCG Centrum voor Revalidatie Locatie Beatrixoord Revalideren na een beenamputatie UMCG Centrum voor Revalidatie Locatie Beatrixoord U ontvangt deze folder omdat u een beenamputatie heeft gehad en binnenkort
Nadere informatie1 Geen been om op te staan 1 De historische relatie tussen amputatiechirurgie en prothesiologie W.K.N. van der Meij
VII Inhoudsopgave 1 Geen been om op te staan 1 De historische relatie tussen amputatiechirurgie en prothesiologie W.K.N. van der Meij 1.1 Inleiding 2 1.2 Amputatiechirurgie en prothesiologie in oudheid
Nadere informatieOncologische revalidatie
Oncologische revalidatie Inleiding Kanker verandert uw leven van de één op de andere dag. De afdeling Revalidatie van Zuyderland Medisch Centrum Heerlen heeft een gespecialiseerd behandelteam voor mensen
Nadere informatieProthesevoorlichting armamputatie of reductiedefect
Prothesevoorlichting armamputatie of reductiedefect 2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Inleiding 2 Wel of geen prothese? 3 Geen prothese 4 Wel een prothese 4 Welke prothese? 5 Lichamelijke factoren 5 Uw persoonlijke
Nadere informatieBeenamputatie, Paramedische afdeling
Paramedische afdeling Beenamputatie, het einde of een nieuw begin? Waarom amputeren? Met amputeren of amputatie wordt bedoeld: het afzetten ofwel verwijderen van een lichaamsdeel. Zoals een teen, voet
Nadere informatieRevalidatie na amputatie door de knie of door het bovenbeen
Aanvulling Patiënten Informatie Map Beenamputatie Revalidatie na amputatie door de knie of door het bovenbeen Radboud Amputatie Team UMC St Radboud 4. Revalidatie na amputatie door de knie of door het
Nadere informatieBehandelkader Armamputaties en Transversale Congenitale Reductiedefecten Bovenste Extremiteit
Behandelkader Armamputaties en Transversale Congenitale Reductiedefecten Bovenste Extremiteit Definitieve versie, geautoriseerd 15 april 2016 Inhoudsopgave 1. Algemene inleiding behandelkader... 3 2. Patiëntendoelgroep...
Nadere informatieOncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER
Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER ONCOLOGISCHE REVALIDATIE De ziekte kanker kan grote gevolgen hebben. Tijdens en na de behandeling kunt u last krijgen van allerlei klachten. Uw conditie
Nadere informatieEen beenamputatie, medische informatie
Informatieboekje 1 Een beenamputatie, medische informatie Stap! Oorzaken, gevolgen, amputatieniveau en de periode vlak na de operatie Informeren Leren Kiezen Doen Inhoudsopgave Inleiding...2 Hoofdstuk
Nadere informatieAMPUTATIE VAN EEN BEEN OF ARM
AMPUTATIE VAN EEN BEEN OF ARM Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de procedure rond een amputatie van een been of arm. Het is goed dat u zich realiseert dat bij het vaststellen van
Nadere informatieBeenamputatie. Poliklinische Revalidatie Dagbehandeling
Beenamputatie Poliklinische Revalidatie Dagbehandeling Wat is een amputatie? Een amputatie is het operatief wegnemen van een ledemaat of een deel van het lichaam. Een amputatie is nodig als genezing niet
Nadere informatieRevant, de kracht tot ontwikkeling!
Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie
Nadere informatieRevant, de kracht tot ontwikkeling!
Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie
Nadere informatieChronische pijn. Locatie Arnhem
Chronische pijn Locatie Arnhem Chronische pijn We spreken van chronische pijn als pijnklachten langer dan zes maanden blijven bestaan. De pijn kan in verschillende delen van het lichaam voorkomen. Soms
Nadere informatieInhoud. Protocol verstrekkingsproces. beenprothesen. Keuzes. beenprothesen. Amputatie en Revalidatie; kaders en richtlijnen Verenso 2011
Amputatie en Revalidatie; kaders en richtlijnen Verenso 0 Marieke Paping revalidatiearts Inhoud Amputatie en Revalidatieartsen CBO Richtlijn Protocol verstrekkingsproces Behandelkader beenamputatie VRA
Nadere informatieRevant, de kracht tot ontwikkeling!
Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie
Nadere informatiewww.azstlucas.be > Amputatie van een lidmaat Informatiebrochure
www.azstlucas.be > Informatiebrochure Deze folder geeft u een globaal overzicht van de procedure omtrent de amputatie. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan
Nadere informatieMultidisciplinaire CBO richtlijn amputatie en prothesiologie van de onderste extremiteit
Multidisciplinaire CBO richtlijn amputatie en prothesiologie van de onderste extremiteit Aanleiding amputatie van een onderste extremiteit is een ingrijpende gebeurtenis, 3300 per jaar (excl teenamputaties)
Nadere informatieRevalidatie geneeskunde. Beenprothese
Revalidatie geneeskunde Beenprothese Inhoudsopgave Algemeen... 4 Het revalidatieteam... 4 Revalidatiefasen... 5 Fase 1 Vlak na de amputatie...5 Fase 2 De eerste prothese en daarna...6 Fase 3 Prothesetraining
Nadere informatieInleiding Waarom amputeren? De operatie
ONDERBEENAMPUTATIE Inleiding In deze folder wordt de behandeling van een onderbeenamputatie op de gipskamer besproken. Het is goed om u te realiseren dat uw situatie anders kan zijn dan in deze folder
Nadere informatieRevalidatie bij pijnklachten in de onderarm en hand Revalidatiecentrum Breda
Revalidatie bij pijnklachten in de onderarm en hand Revalidatiecentrum Breda De doelgroep Het behandelprogramma van Revant Revalidatiecentrum Breda is bestemd voor mensen met beperkingen in het dagelijkse
Nadere informatieBehandelingen. 1 Multidisciplinaire screening Zorg op Maat. Doel van de screening. De screeningsdag
19/01/2019 Behandelingen 1 Multidisciplinaire screening Zorg op Maat Uw revalidatiearts kan u aanmelden voor de multidisciplinaire screening Zorg op Maat. Hierbij gaan we met meerdere behandelaren uw problemen
Nadere informatieLibra R&A locatie Blixembosch. Chronische pijn. revalidatiebehandeling
Libra R&A locatie Blixembosch Chronische pijn revalidatiebehandeling Als langdurige pijnklachten voor beperkingen in het dagelijks leven zorgen, kan revalidatie zinvol zijn. Deze folder geeft informatie
Nadere informatieRevalidatie geneeskunde. Revalidatiedagbehandeling
Revalidatie geneeskunde Revalidatiedagbehandeling Inhoudsopgave 1. Inleiding... 4 2. Het revalidatieteam... 4 3. Poliklinische dagbehandeling... 4 4. Wat doen de verschillende behandelaars?... 5 4a De
Nadere informatiePOLIKLINISCHE REVALIDATIE BEHANDELING
POLIKLINISCHE REVALIDATIE BEHANDELING In deze folder geeft het Ruwaard van Putten Ziekenhuis u algemene informatie over de poliklinische revalidatie behandeling. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig
Nadere informatieAmputatie van been of arm. Chirurgie
Amputatie van been of arm Chirurgie Inleiding Deze brochure geeft u een globaal overzicht van de procedure rond een amputatie van een been of arm. Het is goed u te realiseren, dat bij het vaststellen van
Nadere informatieEen beenamputatie, medische informatie
STAP Informatieboekje 1 Een beenamputatie, medische informatie Voor de amputatie was ik vooral bezig met mijn lijf. Ik wilde dat de pijn zou verdwijnen en ik weer verder zou kunnen met mijn leven. Na de
Nadere informatieAmputatie van het been.
Amputatie van het been www.nwz.nl Inhoud Wat is een amputatie van het been? 3 Redenen voor operatie 3 Voorbereiding op de operatie 3 Opname 5 Herstel 6 Complicaties 6 Controleafspraak 7 Uw vragen 7 Tot
Nadere informatieHAND EN POLS: LETSELS, AANDOENINGEN EN REVALIDATIEGENEESKUNDE ARMAMPUTATIES EN REDUCTIEDEFECTEN
HAND EN POLS: LETSELS, AANDOENINGEN EN REVALIDATIEGENEESKUNDE ARMAMPUTATIES EN REDUCTIEDEFECTEN Locatie: Sint Maartenskliniek, Nijmegen Donderdag 12 en vrijdag 13 februari 2015 Toelichting De Nederlandse
Nadere informatieOndersteunende zorg voor mensen met kanker
Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Máxima Oncologisch Centrum (MOC) Inleiding Als u van uw behandelend arts te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties
Nadere informatieHet is in uw eigen belang dat u de folder goed doorleest en de adviezen nauwkeurig opvolgt. Dit om een spoedig herstel te bevorderen.
A m p u t a t i e Deze folder geeft u informatie over een amputatie van een lichaamsdeel en de behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn
Nadere informatiePOLIKLINISCHE REVALIDATIE BEHANDELING
POLIKLINISCHE REVALIDATIE BEHANDELING In deze folder geeft het Ruwaard van Putten Ziekenhuis u algemene informatie over de poliklinische revalidatie behandeling. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig
Nadere informatieRevalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn. Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog
Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog Inhoud aanbod Reade voorlichtingsmodule samenwerken?!? Doelgroep pijn die langer
Nadere informatieAdvies- en behandelcentrum. Fysiotherapie. Verbeteren van uw dagelijks bewegen
Advies- en behandelcentrum Fysiotherapie Verbeteren van uw dagelijks bewegen Advies- en behandelcentrum Fysiotherapie is één van de vakgroepen van het Advies- en behandelcentrum, dat deel uitmaakt van
Nadere informatieLibra R&A locatie Blixembosch. Pijnrevalidatie. Groepsprogramma 'Anders Doen'
Libra R&A locatie Blixembosch Pijnrevalidatie Groepsprogramma 'Anders Doen' U bent bekend met chronische pijnklachten en gaat mogelijk revalideren bij Libra Revalidatie & Audiologie locatie Blixembosch.
Nadere informatiepatienteninformatie adviezen amputatie van een onderste na een ledenmaat hernia-operatie fysiotherapie ZorgSaam
patienteninformatie adviezen amputatie van een onderste na een hernia-operatie ledenmaat fysiotherapie ZorgSaam 1 2 PATIËNTENINFORMATIE AMPUTATIE VAN EEN ONDERSTE LEDEMAAT Een amputatie Onder een amputatie
Nadere informatieChronische pijn. Informatie en behandeling
Chronische pijn Informatie en behandeling Chronische pijn Bij chronische pijn is meer aan de hand dan alleen lichamelijk letsel. We spreken van chronische pijn als pijnklachten langer blijven bestaan dan
Nadere informatieOncologische revalidatie uw behandelprogramma bij Adelante
Oncologische revalidatie uw behandelprogramma bij Adelante Voorwoord Oncologische revalidatie Iedereen is anders. Elke situatie is anders en elk herstelproces verloopt anders. Dat realiseren wij ons heel
Nadere informatieDE WESTLAND ORTHOPEDIE GIDS VOOR SUCCESVOL LEVEREN VAN EEN EERSTE PROTHESE
DE WESTLAND ORTHOPEDIE GIDS VOOR SUCCESVOL LEVEREN VAN EEN EERSTE PROTHESE Bron: Cvz WEEK 1 WEEK 2,3 WEEK 4 WEEK 5,6 WEEK 7 Leveren prothese Inleiding De Westland Orthopedie gids, voor succesvol leveren
Nadere informatieAmputatie van (een deel van) het been
Amputatie van (een deel van) het been Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Binnenkort wordt u in het Albert Schweitzer ziekenhuis opgenomen, of u bent al opgenomen
Nadere informatieMultiple Sclerose (MS) Orbis Revalidatie
Multiple Sclerose (MS) Orbis Revalidatie Bij u of een naaste is de diagnose Multiple Sclerose (MS) gesteld. Deze folder heeft als doel u te informeren welke mogelijkheden Orbis Revalidatie u te bieden
Nadere informatieRevalidatie bij handletsel Revalidatiecentrum Breda
Revalidatie bij handletsel Revalidatiecentrum Breda Inleiding U bent naar de revalidatiearts van Revant Revalidatiecentrum Breda doorverwezen, omdat u onlangs een letsel of een operatieve behandeling heeft
Nadere informatieRadboud Amputatie Team
Radboud Amputatie Team In het Radboudumc werkt een multidisciplinair team samen bij beenamputaties. Multidisciplinaire revalidatie betekent dat verschillende paramedische en medische beroepsgroepen samenwerken
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Pijnrevalidatie. Locatie Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA
PATIËNTEN INFORMATIE Pijnrevalidatie Locatie Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA In deze folder geven het Maasstad Ziekenhuis, het Spijkenisse Medisch Centrum en Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis
Nadere informatieAmputatie van een been, revalidatie en prothese
Amputatie van een been, revalidatie en prothese Patiënten versie van de richtlijn amputatie en prothesiologie onderste extremiteit November 2013 November 2013 pagina 1 van 22 Colofon Copyright 2013 Nederlandse
Nadere informatieHandtherapie. Multidisciplinaire aanpak van problemen met hand, pols en arm
Handtherapie Multidisciplinaire aanpak van problemen met hand, pols en arm 2 De hand is ons belangrijkste werktuig en volgens sommigen zelfs ook ons belangrijkste zintuig. De hand functioneert door een
Nadere informatieMallet vinger operatie
PATIËNTEN INFORMATIE Mallet vinger operatie Expertisecentrum hand- en polschirurgie Maasstad Ziekenhuis 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze informatiefolder wil het Expertisecentrum handen polschirurgie
Nadere informatieAmputatie van (een deel van) het been
Amputatie van (een deel van) het been Albert Schweitzer ziekenhuis september 2013 pavo 0024 Inleiding Binnenkort wordt u in het Albert Schweitzer ziekenhuis opgenomen, of u bent al opgenomen voor een amputatie
Nadere informatiePoliklinische revalidatiebehandeling. met longkanker
Poliklinische revalidatiebehandeling in verband met longkanker POLIKLINISCHE REVALIDATIEBEHANDELING NA OPERATIE IN VERBAND MET LONGKANKER Bij u is de diagnose longkanker vastgesteld. De longarts heeft
Nadere informatieGangbeeldanalyse bij de prothesegebruiker. ISPO cursus bewegingsanalyse bij prothesegebruikers 21 en 22 april Rachel van Niekerk en Steven Nick Blok
Gangbeeldanalyse bij de prothesegebruiker ISPO cursus bewegingsanalyse bij prothesegebruikers 21 en 22 april Rachel van Niekerk en Steven Nick Blok Inleiding De Hoogstraat Orthopedietechniek We doen 2D
Nadere informatieUMCG Centrum voor Revalidatie Oncologische Revalidatie
UMCG Centrum voor Revalidatie Oncologische Revalidatie Revalideren bij of na kanker UMCG Centrum voor Revalidatie Oncologische Revalidatie Revalideren bij of na kanker 1 Oncologische Revalidatie 2 UMCG
Nadere informatieComplex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS) Chirurgie
Complex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS) Chirurgie Inhoudsopgave Complex regionaal pijnsyndroom...4 Naamgeving...4 Oorzaken van CRPS...4 Risicofactoren...5 Verschijnselen van CRPS...6 Welke vormen bestaan
Nadere informatieAmputatie van het been
Er is besloten dat uw been geamputeerd moet worden. Een dergelijke operatie is een zeer ingrijpende gebeurtenis. Uw arts heeft met u besproken waarom deze operatie voor u noodzakelijk is. In deze folder
Nadere informatieCHRONISCHE PIJN FRANCISCUS GASTHUIS
CHRONISCHE PIJN FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Deze folder is bedoeld voor patiënten die onder behandeling zijn (geweest) en bekend zijn met chronische pijn. Pijn is een natuurlijk beschermingsmechanisme.
Nadere informatieRevalidatiegeneeskunde bij oncologische patiënten Stefanie Kerkhof, revalidatiearts
Revalidatiegeneeskunde bij oncologische patiënten 16-06-2016 Stefanie Kerkhof, revalidatiearts Inhoud Toelichting revalidatiegeneeskunde Revalidatiegeneeskunde in de oncologie Werkwijze revalidatiearts
Nadere informatieRevalidatie dagbehandeling. Revalidatie & Therapie
Revalidatie dagbehandeling Revalidatie & Therapie Wat is revalidatie? Als gevolg van een ziekte, een ongeval of een aangeboren aandoening kunnen er stoornissen ontstaan in het bewegingsapparaat of zenuwstelsel.
Nadere informatieRevalidatie en therapie. Pijnrevalidatieprogramma
Revalidatie en therapie Pijnrevalidatieprogramma Inhoudsopgave Inleiding...4 Wat is chronische pijn?...4 Doel pijnrevalidatieprogramma...6 Verloop revalidatieproces...6 Screeningsfase...6 Opzet pijnrevalidatieprogramma...7
Nadere informatiePoliklinische medisch specialistische revalidatie
Poliklinische medisch specialistische revalidatie Revalidatie verbetert uw leefsituatie Door middel van deze informatiefolder informeren wij u over de poliklinische medisch specialistische revalidatiebehandeling.
Nadere informatieGezondheids centrum. advies, therapie en behandeling door onze experts. Gezondheidscentrum Valkenhof
Gezondheids centrum advies, therapie en behandeling door onze experts 1 Gezondheidscentrum Valkenhof Inhoud Verwijzing en vergoeding Fysiotherapie Diëtetiek Ergotherapie Logopedie Specialist ouderengeneeskunde
Nadere informatieAmputatie van het been
Amputatie van het been Polikliniek chirurgie mca.nl Inhoudsopgave Wat is een amputatie van het been? 3 Redenen voor operatie 3 Voorbereiding op de operatie 3 Opname 4 Tijdens de operatie 4 Na de operatie
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Trainingsprogramma s tijdens en na behandeling bij kanker
PATIËNTEN INFORMATIE Trainingsprogramma s tijdens en na behandeling bij kanker Revalidatie bij kanker Uit onderzoek blijkt dat revalidatie tijdens en na de behandeling bij kanker leidt tot een verhoogde
Nadere informatieBehandelprogramma chronische pijn. Almere
Behandelprogramma chronische pijn Almere Voor wie is het behandelprogramma zinvol? Als eerdere behandelingen zoals fysiotherapie of een operatie niet geholpen hebben komen mensen met chronische pijn vaak
Nadere informatieHOOFDSTUK 2 Intermanuele transfereffecten in volwassenen
Samenvatting 166 HOOFDSTUK 1 Introductie Na een armamputatie wordt vaak, om functionaliteit te behouden, een prothese voorgeschreven. Echter, 30% van de voorgeschreven protheses wordt niet gebruikt. 1-4
Nadere informatiePoliklinische revalidatie behandeling
Poliklinische revalidatie behandeling Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Wat is poliklinische revalidatie-behandeling?... 2 Het revalidatieteam... 2 Afspraken... 2 Patiëntenkaart... 3 Vergoedingen... 3 Vergoeding
Nadere informatieInclusiecriteria/ indicatie
Kwaliteitscriteria Groepsrevalidatie Oncologie/Stichting Herstel & Balans, Utrecht 2003 Kwaliteitscriteria Groepsrevalidatie Oncologie Herstel & Balans/2003 Deze kwaliteitscriteria zijn vastgesteld door
Nadere informatieProthesen LIVIT ORTHOPEDIE LIVIT.NL. Uw specialist op het gebied van. Prothesen. Volg ons ook op:
Prothesen LIVIT ORTHOPEDIE Uw specialist op het gebied van Prothesen Volg ons ook op: LIVIT.NL Prothesen Een prothese probeert een (gedeelte van) uw arm of been zo goed mogelijk te vervangen. Dat kan alleen
Nadere informatieAmputatie van arm of been
CHIRURGIE Amputatie van arm of been BEHANDELING Amputatie van arm of been In deze folder vindt u informatie over de amputatie van een arm of been. De beslissing om tot amputatie over te gaan is moeilijk.
Nadere informatieProthesetechniek. Misschien staan er termen in die u niet direct begrijpt. Als dat zo is, kunt u de begrippenlijst bij het lezen gebruiken.
Prothesetechniek Een prothese is een kunstledemaat ter vervanging van een ontbrekend ledemaat of een deel hiervan. Hier leest u over de opbouw van een beenprothese. Deze prothese bestaat uit een buitenkoker,
Nadere informatieBeste fysiotherapeut,
Beste fysiotherapeut, Dit is een samenvatting van het protocol Totale Heup Prothese. Het protocol is een voorlopige versie die te zijner tijd bijgesteld zal worden op basis van de ervaringen van gebruikers.
Nadere informatieVertrouwd en dichtbij. Oncologische fysiotherapeutische revalidatie tijdens en na chemotherapie / radiotherapie na een operatie
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Oncologische fysiotherapeutische revalidatie tijdens en na chemotherapie / radiotherapie na een operatie z Als u vanwege kanker
Nadere informatieZiekte van Parkinson en Parkinsonisme. Informatie en behandeling
Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme Informatie en behandeling Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme De ziekte van Parkinson is een chronische progressieve neurologische aandoening. Bij deze ziekte gaat
Nadere informatieInhoudsopgave. Revalideren bij Revant 4. Het revalidatieprogramma 5 Hartincidenten 6 Chronisch hartfalen 8
Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie
Nadere informatieInhoudsopgave. Revalideren bij Revant 4. Hartproblemen 5 Hartincidenten 6 Chronisch hartfalen 8
Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie
Nadere informatieGezondheids centrum advies, therapie en behandeling door onze experts
Gezondheids centrum advies, therapie en behandeling door onze experts Gezondheidscentrum Valkenhof Inhoud Verwijzing en vergoeding Fysiotherapie Diëtetiek Ergotherapie Logopedie Specialist ouderengeneeskunde
Nadere informatiePolikliniek Intensive Care. L.Dawson 120309 internist-intensivist
Polikliniek Intensive Care L.Dawson 120309 internist-intensivist Inleiding De IC patiënt is complex: multi-orgaanfalen De overleving is verbeterd Post-IC patiënten hebben lichamelijke en psychosociale
Nadere informatieOnzichtbare gevolgen van hersenletsel Poliklinische cognitieve revalidatie na hersenletsel
UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Onzichtbare gevolgen van hersenletsel Poliklinische cognitieve revalidatie na hersenletsel U start binnenkort met het poliklinische revalidatieprogramma
Nadere informatieREVALIDATIE. Chronische pijn
REVALIDATIE Chronische pijn Chronische pijn Pijn is een waarschuwingssignaal dat ons beschermt. Pijn zorgt er bijvoorbeeld voor dat u niet blijft doorlopen met een gebroken been. Bij chronische pijnklachten
Nadere informatieHand- en Arm werkgroep voor kinderen HAG
Hand- en Arm werkgroep voor kinderen HAG De Hand- en Arm werkgroep (HAG) op de Sint Maartenskliniek is voor kinderen bij wie een gedeelte van de hand en/of arm ontbreekt. Zij kunnen samen met hun ouders
Nadere informatie