2.3. De relatie met het publiek verbreden en verdiepen: publieksbemiddeling, 15 kunstkritiek en kunsteducatie

Transcriptie

1 Jaarverslag 2013

2 Inhoudstafel Audiovisuele kunst Minister Schauvliege beslist om de steunpuntfuncties in 2013 over te hevelen naar het Vlaams Audiovisueel Fonds. Dit kadert in het voornemen van de minister om een geïntegreerd filmbeleid te realiseren waarbij het VAF als eerste uitvoerder van dit beleid erkend wordt. Beeldende kunst 1. Informatie, documentatie en veldanalyse Informatie Documentatie Veldanalyse beeldende kunst en veldanalyse kunsten Beleidsonderzoek en beleidsvoorstellen Praktijkontwikkeling en praktijkondersteuning Positie van kunstenaars versterken Ondernemerschap van kunstenaars en organisaties De relatie met het publiek verbreden en verdiepen: publieksbemiddeling, 15 kunstkritiek en kunsteducatie 2.4. Kunst in publieke ruimte Relatie kunst onderwijs: ingebeeld en platform mediawijsheid Digitaal archiveren Duurzaamheid en transitie Versterken van de internationale relaties en internationale zichtbaarheid van Vlaamse kunstenaars en de Vlaamse beeldendekunstscène Stimuleren van duurzame (langdurige) internationale relaties Internationale communicatie en promotie beeldende kunst Internationaal beleidsnetwerk beeldende kunst Visual Arts Platform (VAP) Arts Flanders, gemeenschappelijke internationale communicatie rond Vlaamse kunsten en erfgoed 31

3 1. Informatie, documentatie en veldanalyse 1.1. Informatie Nieuwsbrief Beeldende en Mediakunst Inhoud: Sinds 2013 worden ook de inhuldigingen van kunstwerken in publieke ruimte opgenomen. Aantal: 43 nieuwsbrieven Beeldende en mediakunst (nr nr. 490) Aantal abonnees: aantal nieuwsbriefabonnees is gestegen tot : : : : : : 8222 (maart) 2014: 9191 (maart) Gemiddeld aantal abonnees dat nieuwsbrief opent: 38%, wat een zeer hoog gemiddelde is. Agenda beeldende kunst bamart.be/nl/agenda kunsthart.org/nl/3/agenda.aspx BAM en <H>ART zetten de samenwerking voor de online agenda beeldende kunst verder. Uit de gegevens die door organisaties ingevoerd worden in de UiTdatabank wordt een relevante selectie gemaakt van tentoonstellingen hedendaagse beeldende kunst. De online agenda van BAM en <H>ART dient ook als basis voor een archief van informatie over tentoonstellingen. In 2013 waren er paginaweergaves van de agenda. 3 >> INHOUDSTAFEL

4 Website Inhoud: Dagelijkse invoer van nieuwsberichten op de BAM-website (zie categorieën nieuwsbrief) Gebruiksvriendelijk design: Minimaal aantal kliks om informatie te vinden en gebruiksvriendelijk voor bezoekers met een mobiel apparaat (zie stijging mobiele gebruikers). Gegevens over gebruikers: 2011: internetbezoekers, pagina s opgeroepen 2012: internetbezoekers, pagina s opgeroepen 2013: internetbezoekers, pagina s opgeroepen - 45,14% daarvan waren nieuwe bezoekers. - 60,27% van de bezoekers komt op aan via de search engine Google, waarbij vooral op combinaties met de naam BAM of op een kunstenaar is gezocht. - 5,92% van de bezoekers bezocht de website met een tablet. 4,16% van de bezoekers bezocht de website met een mobiele telefoon. Hier merken we een stijging op ten opzichte van 2012 (2,71% met tablet, 2,09% met mobiele telefoon) Het bouncepercentage (het percentage bezoeken van slechts één pagina dat wil zeggen, bezoeken waarbij de persoon de site alweer verlaat op de instappagina) is stabiel gebleven t.o.v. vorig jaar. Facebook De BAM-pagina op Facebook (gestart in 2011) heeft in maart Facebook likes. Adresgids Adresgids is de databank met contactgegevens van personen en organisaties in de sector van de beeldende en audiovisuele kunst. BAM heeft zijn professionele contacten van de belangrijkste musea, kunsthallen, private verzamelingen en residenties binnen Europa geactualiseerd: 400 adressen die regelmatig de internationale nieuwsbrief van BAM ontvangen. Aantal contacten: (maart 2014) Dagelijks worden adressen geactualiseerd. 4 >> INHOUDSTAFEL

5 1.2. Documentatie Databank kunstenaars, curatoren, organisaties Volgende kunstenaarspagina s werden toegevoegd of aangepast in 2013: Nieuw in de kunstenaarsdatabank: Peter De Meyer, Michel Mouffe, Ben Van den Berghe, Yannick Val Gesto, Liesbeth Marit, Nikolaas Demoen, Geert Koekoeckx, Gideon Kiefer, Kato Six, Klaus Verscheure, Sirah Foighel Brutmann & Eitan Efrat, Cédric Noël, Bert Jacobs, Lucia Bru, Fabrice Samyn, Stephen Verstraete, Hana Miletic, Pascal Bernier, Ulrike Bolenz, Memymom, Michèle Matyn, Ada Van Hoorebeke, Félicia Atkinson, Raffaella Crispino, Steven Fillet, Karel Verhoeven, Wouter Huis, Stef De Brabander, Lieven Herreman Reeds bestaande kunstenaarspagina s werden geüpdatet: Maarten Vanden Eynde, Colette Cleeren, Philippe Vandenberg, Philippe Van Wolputte, Ana Torfs, Steve Van den Bosch, Michiel Ceulers, Vermeir & Heiremans, Elke Andreas Boon, Christoph De Boeck, Lieven De Boeck, Stefan Annerel, Maen Florin, Sarah De Vos, Meggy Rustamova, Koen Broucke, Ricardo Brey, Nicolas Provost, Ignace Van Ingelgom, Virginie Bailly, Jean-Marie Bytebier, Wim Wauman, Dr. Hugo Heyrman, Sarah Van Marcke, Thierry Lauwers, Yves Velter, Juan Duque, Esther Venrooy, Greet Van Autgaerden, Luc Vandervelde, Patrick Ceyssens, Mieke Teirlinck, Mark Manders, Bart Stolle, Kees Goudzwaard, Hallveig Agustsdottir, Stief Desmet, Kris Verdonck, Lieve Van Stappen, Els Vanden Meersch, Sarah & Charles, Katie Lagast Aantal kunstenaars op de BAMdatabank: 2011: 482 kunstenaars 2012: 504 kunstenaars 2013: 533 kunstenaars 2014: 567 kunstenaars (maart) Technische aanpassingen: Er worden extra categorieën toegevoegd aan de kunstenaarspagina s: residenties wordt een aparte categorie en solotentoonstellingen worden ingevuld als een apart veld met de organisatie, de stad en het land. Gegevens over kunst in publieke ruimte: Jelte Hommes, student Culturele Studies, deed voor zijn thesis onderzoek naar het documenteren van Kunst in Publieke Ruimte (KIP) en verzamelde gegevens van 25 kunstwerken in publieke ruimte, die in de loop van 2014 zullen ingevoerd worden in de databank. Eind 2013 werd de module events in de databank uitgebreid met velden die dienen om KIP-werken te kunnen invoeren. KWARTS Gemeenschappelijk verzamelen van cijfers en gegevens in het kunstenveld en maken van analyses, gecoördineerd door VTi en BAM Realisatie van BAMopen, een databank waarin dagelijks de aanbodgegevens (tentoonstellingen, filmvoorstellingen) van UiTDatabank en Plurio.net binnenstromen, met oog op verdere verwerking en onderzoek. 5 >> INHOUDSTAFEL

6 1.3. Veldanalyse beeldende kunst en veldanalyse kunsten Tekstopdrachten veldanalyse beeldende kunst BAM zet zijn veldanalyse beeldende kunst verder in In 2012 gaven we tekstopdrachten rond organisaties (musea, kunsthal, small space en projectspace) en rond curatoren. In 2014 zullen de laatste thema s behandeld worden, gevolgd door een synthese. Kunstenaars: Vijf jaar geleden werd er ook al een veldanalyse gemaakt. Zullen we dan over vijf jaar opnieuw moeten samenkomen? door Ulrike Lindmayr en Stella Lohaus Ulrike Lindmayr en Stella Lohaus organiseren in opdracht van BAM een viertal rondetafelgesprekken met kunstenaars om te luisteren en op te tekenen wat er in het veld leeft. De auteurs schetsen via een aantal hoofdstukken een overzicht van de verschillende aspecten die in een kunstenaarsleven (zouden kunnen) voorkomen, en gaan in een slot in op een aantal moeilijkheden. Onderzoek in de kunsten in Vlaanderen: een stand van zaken door Kim Gorus Kim Gorus beschrijft de kansen voor onderzoek in de kunsten en de voorwaarden waaraan daarvoor moet voldaan worden. De resident, een bezoeker, een tijdelijke gast door Pieternel Vermoortel Pieternel Vermoortel geeft een stand van zaken rond de plaats en het belang van de residentie vandaag in het oeuvre en de carrière van kunstenaars. Share De meerwaarde van het delen door Katrien Reist-van Gelder Katrien Reist analyseert de sociaal-economische positie van de actuele kunstenaarspraktijken in onze huidige samenleving en welke pistes kunstenaars zelf kunnen bedenken omtrent zelforganisatie en samenwerken. Beleidsvoorstellen voor beeldend kunstenaars door Dirk De Wit (BAM) Dirk De Wit geeft enkele aanbevelingen voor een kunstenaarsbeleid op lokaal en Vlaams niveau, geschreven in de context van de evaluatie van het Kunstendecreet. Over de relatie tussen privéverzamelingen en publieke musea: Hedendaagse verzamelaars. Private verzamelaars op publiek terrein door Valerie Verhack Valerie Verhack situeert de opkomst van private musea. De renaissance van de particulieren. Nieuwe spelers op de museummarkt door Paul Depondt Paul Depondt schetst mogelijke samenwerkingsvormen tussen privé-initiatieven en publieke musea. Galeriemodellen, vroeger en nu door Virginie Devillez In dit essay over de galeries en de kunstmarkt focust Virginie Devillez op de uitdagingen waar de galeries van vandaag voor staan, vanuit een zowel Brussels als internationaal perspectief. The contemporary art market between stasis and flux door Olav Velthuis In dit essay gaat Velthuis dieper in op de mechanismen van de geglobaliseerde kunstmarkt en bekijkt de evoluties daar in een breder economisch en maatschappelijk perspectief. 6 >> INHOUDSTAFEL

7 Over kunstkritiek: Kunstkritiek 2.0 door Laurence Scherz Essay over concrete kansen voor de kunstkritiek in een tijd van omnipresente media die voor iedereen toegankelijk zijn. De revolutie van het digitaal uitgeven vindt nu plaats, een interview met Geert Lovink door Jorinde Seijdel Essay over de impact van digitale media en de netwerkcultuur op kunstkritiek. Over kunst in publieke ruimte: Waar is dat feestje?? Publieke ruimte, kunst en het gemeenschappelijke door Jorinde Seijdel Seijdel vraagt zich af hoe de notie van publiek domein evolueert in een tijd van privatisering en controle, en wat de positie kan zijn van kunstenaars in relatie tot die publieke ruimte die opnieuw geclaimed en gepolitiseerd wordt. Een gegeven situatie is nooit vanzelfsprekend. Over het beleid rond kunst in de openbare ruimte van Stroom Den Haag door Maaike Lauwaert Adinda Van Geystelen in gesprek met Stroomdirecteur Arno van Roosmalen. Over kunstinstituties: Waarheen met onze kunstinstellingen? door Wouter Hillaert Essay naar aanleiding van het debat over institutional attitudes : instellingen tussen verbreding en verdieping van en voor de gemeenschap. Focusgesprekken veldanalyse beeldende kunst Residenties Lives and works: models of presence op 16 maart 2013 Symposium en rondetafelgesprek over de rol van residenties als een platform voor netwerking, productie, presentatie en inspiratie in de hedendaagse kunstscène, zowel in Vlaanderen als internationaal. Met aandacht voor de verscheidenheid, de complexiteit van een artist-in-residence-organisatie, de regionale impact, het belang van een netwerk en de reflectiemogelijkheid die een residentie. Met: Tudor Bratu, Willem Oorebeek, Suchan Kinoshita, Simon Thompson, Hotel Charleroi, Nataša Petrešin- Bachelez, Alan Quireyns, David Evrard, Gerry De Mol, Francis McKee, Galit Eilat, Nav Haq, Ivo Provoost, en anderen. Een initiatief van Frans Masereel Centrum, AIR Antwerpen, FLACC, Lokaal 01 en Wiels Centre for Contemporary Art, met de steun van BAM. Lokaal kunstenbeleid Overleg met cultuurbeleidscoördinatoren en lokale beleidscellen over de ontwikkeling van een lokaal beleid voor beeldende kunst in Turnhout (De Warande, 25 februari 2013), Leuven (STUK, Museum M, Steven Dusoleil), Antwerpen (werkgroep beeldende kunst, meerdere meetings), Gent (werkgroep beeldende kunst, meerdere meetings), Mechelen (Johan Leemans, Michel Price, Heidi De Nijn), Brugge (Michel De Wilde). 7 >> INHOUDSTAFEL

8 Promotiegaleries Overleg met de galeries over het nieuwe Kunstendecreet en de promotie van kunstenaars, en over een mogelijke synergie met de internationale werking van BAM mei 2013 overleg met galeries uit Gent en omgeving: Jo Coucke (Deweer Gallery), Tatjana Pieters, Cecilia Jaime, William Wauters, Mie Lefever, Jan Dhaese, Kristof De Clercq juni 2013 overleg met galeries uit Brussel en omgeving: Marie-Paule Grusenmeyer (Hopstreet), Jan De Clercq, Elaine Levy, Gregory Thirion, Jan Mot, Elisa Plateau juni 2013 overleg met galeries uit Antwerpen en omgeving: Bert de Leenheer (Transit gallery), Marion de Cannière, Adriaan Van Raamdonck, Bart Van den Biesen, Tim Van Laere, Annie Gentils, Anette De Keyser. Institutional attitudes Conferentie over de rol, betekenis en positie van het kunstinstituut op 4 oktober 2013 Naar aanleiding van het gelijknamige boek Institutional Attitudes onder redactie van Pascal Gielen maken verschillende sprekers van diverse origine een balans op van de rol, betekenis en positie van het kunstinstituut. Lezingen door: Bart De Baere (M HKA), Gerald Raunig (EIPCP - European Institute for Progressive Cultural Policies, Wenen) en Stefaan De Clerck (politicus voor CD&V) Debat met: Chris Dercon (Tate Modern, Londen), Mieke Van Hecke (Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs) en Aviel Cahn (Vlaamse Opera). Moderator was Ward Daenen (De Morgen). Organisatie: BAM (Vlaams steunpunt voor beeldende kunst) en deburen i.s.m. M HKA, Fontys Hogeschool voor de Kunsten en Kunst en Maatschappij Rijksuniversiteit Groningen Creativiteit zkt structuur onderzoeksrapport rond juridische mogelijkheden voor kunstenaars en organisaties Onderzoek naar de manier waarop kunstenaars en kunstenorganisaties uit de muziek- en de beeldendekunstsector omgaan met zakelijke uitdagingen en kansen in hun kunstenpraktijk, en hoe zich dat verhoudt tot de huidige juridische mogelijkheden. Onderzoek (2011, 2012, 2013) gerealiseerd door Muziekcentrum Vlaanderen, BAM, Cera en het Departement CJSM van de Vlaamse overheid, met steun van het Kunstenloket en de minister van Cultuur. - De integrale versie werd in maart 2013 verspreid, de samenvatting werd opgenomen in gemeenschappelijke publicatie van de steunpunten in mei De resultaten van deze studie zijn mede inspiratiebron voor het nieuwe Cultuurforum 13 rond Creativiteit en ondernemerschap in de culturele sector. - De sector van de beeldende kunsten werd in februari als prototype gekozen om te onderzoeken (gecoördineerd door Antwerp Management School) welke de dominante logica s zijn in de creatieve industrieën. BAM maakte deel uit van de focusgroep. 8 >> INHOUDSTAFEL

9 Onderzoeksplatform cultuur In 2012 werd onder impuls van de kunstensteunpunten het Onderzoeksplatform Kunsten opgericht. Het wordt sinds de opstart vanuit VTi gecoördineerd. Na de opstart werd in 2013 beslist om het platform open te trekken naar cultuur. Doelstellingen: Netwerking en informatie-uitwisseling over lopend onderzoek, forum voor onderzoeksvragen en zoektocht naar complementariteit, methodologische werksessies rond specifieke topics, ontwikkeling van adhocpartnerships (bv. met oog op externe financiering), denktank m.b.t. cultuurpolitieke vraagstukken, structureel samenwerkingsverband ( consortium met concrete onderzoeksagenda en werkpakketten). Deelnemers: VTi, BAM, MCV, VAi, IVA Kunsten & Erfgoed, Departement CJSM, Studiedienst van de Vlaamse Regering, Cultuurnet Vlaanderen, Vlaams Fonds voor de Letteren, Vlaams Audiovisueel Fonds, Dēmos, Sociaal Fonds voor de Podiumkunsten, Mediarte, Flanders DC, UA/Departement management, HUB, KUL/Faculteit Economie en bedrijfswetenschappen, UGent/Sociale wetenschappen, VUB/TOR, SMIT en SCOM, Adviescommissie Kunsten en SARC, en vanaf 2013 ook Socius, Forum voor Amateurskunsten, Locus, Tempera, Idea Consult, Howest, VUB faculteit Psychologie en Educatiewetenschappen, Ugent Sociale Agogiek, KUL HIVA, HUB Sociaal Werk, KHLeuven Sociale School, HOGent Mens en Welzijn, CANON Cultuurcel, KULeuven Laboratorium voor Educatie en Samenleving. Onderzoeksinventaris Informatie rond lopend en afgewerkt onderzoek wordt opgeladen in de onderzoeksdatabank PURE van de Vlaamse Overheid. De eerste doelgroep zijn collega-onderzoekers, maar ook beleidsmakers en ruimer geïnteresseerden moeten vlot toegang kunnen vinden tot deze databank. Onderzoeksplatform 22 januari 2013 in Brussel Programma: korte presentaties over onderzoek in VAF (Siebe Dumon), aan de Ugent, vakgroep sociologie (Jessy Siongers en John Lievens), aan de faculteit economie van de KULeuven (Ward Van de Velde), binnen BAM (Dirk De Wit) en bij Dēmos en VTi (Mehdi Maréchal). Een tweede luik van de bijeenkomst was gewijd aan een presentatie van en discussie rondom de Cultuurindex Nederland door Cas Smithuijsen, jarenlang directeur van Boekman Stichting Nederland en coördinator van de index en met als respondent Karel Vanhaesebroeck van het RITS. Onderzoeksplatform tijdens het Cultuurforum van 27 mei 2013 in Kortrijk Programma: werksessie rond Evidence-based beleid door Dries Verlet van de Studiedienst van de Vlaamse Regering. Onderzoeksplatform op 29 november 2013 in Antwerpen Programma: over de waarde van cultuur van het Arts in Society onderzoekscentrum Van de Rijksuniversiteit Groningen onder leiding van Pascal Gielen, Jessy Siongers (sociologie UGent), Olga Van Oost (SMIT-iMinds) en Pieter Verstraete (pedagogie KULeuven) gevolgd door discussiegroepen. 9 >> INHOUDSTAFEL

10 1.4. Beleidsonderzoek en beleidsvoorstellen Beleidsonderzoek BAM nam deel aan de stuurgroep van volgende onderzoeken rond beleidsaanbevelingen: - Onderzoek over aanvullende financiering in de kunstensector met als titel Draagvlakonderzoek naar ondersteuning van de kunstensector door IDEA, in opdracht van het Agentschap Kunsten en Erfgoed. - Onderzoek rond de kritische succesfactoren van de Vlaamse kunsten door Ward Van de Velde en Prof. Dr. Bart Van Looy (K.U.Leuven), met cases uit de theater-, dans- en muzieksector. - BAM voert onderzoek rond kunst in publieke ruimte uit in opdracht van Agentschap Kunsten en Erfgoed. BAM presenteerde op 15 januari 2013 de aanbevelingen van het ixia-rapport op een brainstormdag rond kunst in de publieke ruimte van Stad Gent. Beleidsvoorstellen Kunstendecreet Minister Schauvliege presenteerde in 2012 een conceptnota over de vernieuwing van het Kunstendecreet en de beleidskaders. In 2013 nam BAM deel aan twaalf vergaderingen waarbij we op basis van expertise advies hebben gegeven over het nieuwe Kunstendecreet: de functies, het aankoop- en promotiebeleid, de beoordeling, de grote instellingen enz. Presentatie van de aanbevelingen omtrent het nieuwe Kunstendecreet samen met VTi en MCV tijdens de hoorzittingen op 18 en 25 april 2013 in de commissie Cultuur, Jeugd, Sport en Media van het Vlaams Parlement. Complementair kunstenbeleid In het kader van de interne staatshervorming nemen BAM en VTi deel aan de werkgroep die voorstellen uitwerkt omtrent het kunstenbeleid. De werkgroep bestaat uit het kabinet van minister Schauvliege, Agentschap Kunsten en Erfgoed, Departement CJSM, vertegenwoordigers van steden en gemeenten, van provincies en van kunstensteunpunten. 10 >> INHOUDSTAFEL

11 2. Praktijkontwikkeling en praktijkondersteuning 2.1. Positie van kunstenaars versterken Infosessies Kunstendecreet - BAM organiseerde op 29 januari, in samenwerking met Agentschap Kunsten en Erfgoed, NICC, VOBK en de beoordelingscommissies audiovisuele en beeldende kunst, in Wiels een infosessie over subsidieaanvragen voor kunstenaars (beeldende kunst en non-single screen mediakunst) en voor organisaties beeldende kunst en audiovisuele kunst (projecten). - BAM organiseerde op 4 juli, in samenwerking met Agentschap Kunsten en Erfgoed, NICC, VOBK en de beoordelingscommissies audiovisuele en beeldende kunst, een infosessie over subsidieaanvragen voor kunstenaars en organisaties in het FotoMuseum Antwerpen. ADVIES Sinds het najaar van 2012 houdt BAM op aanvraag individuele adviesmomenten voor beeldende kunstenaars over carrièreplanning, positionering, veldkennis of vragen rond hoe zich te organiseren. In 2013 gaf BAM 56 adviesmomenten aan evenveel kunstenaars (duur 1 à 2 uur). ZOUT driedaags ontmoetingsmoment voor en door beginnende kunstenaars in Oostende op 21, 22 en 23 november ZOUT is gegroeid uit EHIO (eerste hulp in Oostende), een initiatief van VTi en Vrijstaat O. dat plaatsvond in 2008 en 2009 als ontmoetings- en debatmoment voor de beginnende kunstenaar. Vanaf 2013 werd de focus op de podiumkunsten uitgebreid met de beeldende kunst. Tevens werd er aandacht besteed aan duurzaam werken. De inhoudelijke agenda van de driedaagse werd via focusgroepen mee bepaald door kunstenaars, makers en professionelen uit het veld: voorbereidende gesprekken vonden plaats op 6 februari, 16 april, 5 en 17 juni, 27 augustus, 5, 10 en 16 september Deelnemers: 140 Een organisatie van Vrijstaat O., VTi, BAM, Kunstenloket, Mu.ZEE en De Grote Post. Programma donderdag 21 november 2013 (locatie De Grote Post): - Keynotes door Jozef Wouters, Ben Benaouisse en Eleanor Bauer - Speeddates met andere deelnemers - Ronde tafels: Het spel van de galeries, Het collectief als hefboom voor de individuele loopbaan, Filosofie van het enthousiasme, Geen flauw idee, Kiezen voor het juiste statuut, Duurzaamheid in de praktijk van een kunstenaar, Buiten de muren, Kunstendecreet voor kunstenaars, Kansen en residenties voor kunstenaars in het internationale veld. - Doorlopend consultaties bij consulenten van Kunstenloket, mentorgesprekken, fysieke dates Love-ism (Mor Shani) - Afsluiter: performance door Sabine Molenaar; film: Love-ism (Mor Shani / Paul Sixta) 11 >> INHOUDSTAFEL

12 Programma vrijdag 22 november 2013 (locatie Mu.ZEE): - Keynotes door Anna Tilroe en Michael Bijnens - Pecha Kucha Revisited: Zelforganisatie Ingrid Vranken (SPIN), Lucas De Man (Nieuwe Helden), Kris Vleeschouwer (ArtEconomy), Frank&Robbert / Robbert&Frank (Portactif), Katrien Reist (Jubilee), Marie Logie (Auguste Orts), Eva De Groote (Timelab) - Klaptafels: - Interdisciplinair werk benadert een thematiek langs meer invalshoeken en vergroot daarom de zeggingskracht, door Marnix Rummens en Eva De Groote (Timelab) - Samenwerken met bedrijven: bewaken of doorbreken van de grenzen van de kunsten? door Julie Vandenbroucke (ArtEconomy) - Een kunstenaar moet in dit post-aardolietijdperk lokaler gaan werken en duurzamere manieren vinden om zich te verplaatsen en een kunstenaarspraktijk op te bouwen, door Luea Ritter - Solidariteit en collectiviteit zijn voorwaarden voor een hoogkwalitatieve autonome kunstpraktijk, door Katrien Reist (Jubilee) en Linda Suy - Feedback van anderen is de dood van de creativiteit van jonge kunstenaars, door De Zendelingen en Wouter Hillaert - De markt domineert. Of is er voor de kunst een alternatief? door Anna Tilroe - Is er nog plaats voor de kunstenaar in de maatschappij? door Luc Pien - Een festival moet de makers zo veel mogelijk empoweren, Je maakt vier voorstellingen per jaar en je komt rond, door Michael Bijnens - Doorlopend consultaties bij consulenten van Kunstenloket, mentorgesprekken, fysieke dates Love-ism (Mor Shani) - Opening Pop Up Expo ZOUT en performance door Jonas Vansteenkiste. TIPS voor jonge kunstenaars In samenspraak met de opleidingscoördinatoren van de kunsthogescholen (LUCA School of Arts Gent en Brussel, KASK Gent en Brussel, Sint Lucas Antwerpen en de MAD faculty) is eind 2012 het initiatief genomen om TIPS (een uitgebreide informatietool voor startende beeldende kunstenaars) te actualiseren. De nieuwe update zal per thema of hoofdstuk ook modulair bruikbaar zijn binnen de opleidingen van de kunsthogescholen. Tijdens 2013 werd de actualisatie doorgevoerd in samenwerking met het Kunstenloket. In de loop van 2014 zal de update beschikbaar zijn. 12 >> INHOUDSTAFEL

13 Kunstenaarsstatuut Rond de precaire positie van de beeldende kunstenaar in het kunstenaarsstatuut is er op initiatief van het NICC een platform opgericht voor de verdediging van het statuut van de kunstenaars. Er worden hierin drie doelstellingen vooropgesteld: aanpassing van de werkloosheidsreglementering ook buiten het spektakelbedrijf, een efficiënte controle en het installeren van een bewustzijn in het veld over een correcte verloning voor elke kunstenaar. Het platform bestaat uit een afvaardiging van kunstenaars, OKO, VOBK, BAM, VTi, vakbonden, Auteursvereniging en Kunstenloket. Resultaten: - afstemming tussen de wetten over sociale zekerheid en de werkloosheid - geen onderscheid meer tussen scheppende en uitvoerende kunstenaars - geen onderscheid meer tussen zij die actief zijn binnen het spektakelbedrijf en anderen - cachetregel geldt voor elke werknemer die artistieke activiteiten verricht - indiensttreding is voorzien op 1 april 2014 Kunstenaarsresidenties - Infosessie over residenties in HISK op 8 januari Presentatie over residenties en het internationale bezoekersprogramma van BAM door Lissa Kinnaer. - Bezoeken aan residenties in Vlaanderen worden regelmatig in het bezoekersprogramma opgenomen. - Op 20 juni 2013 gaf Nirith Nelson, directrice van het JCVA - Jerusalem Centre for Visual Arts in Tel Aviv en Jerusalem, een lezing in het Frans Masereel Centrum en ontmoette een aantal Vlaamse kunstenaars tijdens een open portfoliosessie georganiseerd door het Frans Masereel Centrum. 13 >> INHOUDSTAFEL

14 2.2. Ondernemerschap van kunstenaars en organisaties Routeplanner BAM is actief betrokken bij het concept, de ontwikkeling en de uitvoering door middel van workshops voor het project Routeplanner culturele en creatieve sector. Deze routeplanner, een tool omkaderd met een leerzone en een coachingtraject, wenst een brug te slaan tussen het creatieve individu en succesvol ondernemerschap of carrièreplanning. Het zal kunstenaars en creatieven bijstaan in diverse stadia van hun professionele zakelijke ontwikkeling. - Meetings op 18 december 2012, 10 en 21 januari en 24 mei 2013, i.s.m. Agentschap Ondernemen en OCI. - Infosessies alternatieve financiering op 8 mei en 17 mei georganiseerd door het Agentschap en Departement in samenwerking met de steunpunten en Kunstenloket. Kunstenloket - Sinds 2012 is BAM terug actief lid van de raad van bestuur van het Kunstenloket, wat resulteerde in een evaluatienota over de doelgroepen van het Kunstenloket en de mogelijke overlappingen tussen de activiteiten van Flanders DC en het Kunstenloket. - De kunstensteunpunten Muziekcentrum, VTi en BAM hebben regelmatig overleg met Kunstenloket om elkaar te informeren over de noden uit het veld, om deze sneller te kunnen vertalen naar infosessies, workshops of adviesmomenten. - BAM wordt nauw betrokken bij een onderzoek naar nieuwe modaliteiten van het CRM-systeem van de databank van het Kunstenloket: wat kan er gebeuren met de huidige gegevens, maar vooral welke nieuwe gegevens dienen ingevoerd te worden bij elk consultatiegesprek vanuit vooropgestelde onderzoeksvragen? 14 >> INHOUDSTAFEL

15 2.3. De relatie met het publiek verbreden en verdiepen: publieksbemiddeling, kunstkritiek en kunsteducatie Collegagroep publieksbemiddeling beeldende kunst De collegagroep voor publieksbemiddelaars is bedoeld voor onderlinge ontmoeting en uitwisseling van informatie en expertise rond relevante en actuele thema s. Initiatiefnemers: BAM en FARO Thema 2013: werken met nieuwe technologieën in publieksbemiddeling: Collegagroep 4 februari 2013, Middelheimmuseum Antwerpen Eerste bijeenkomst met brainstorm over noden, thema s en verwachtingen rond collegagroep en focus op noden en verwachtingen omtrent de inzet van digitale media. Presentaties door: - Piazza dell Arte over multimediatour voor en door jongeren van Middelheimmuseum - voorstelling platform mediawijsheid - voorstelling platform Vitamine C Deelnemers: 39 Collegagroep 16 mei 2013, Z33 Hasselt Presentaties door: - MAD, EDM en Z33 over multitouchtafel; - Lies Caeyers en Marjolein van der Loo over DIY-concepten aan de hand van een Twitter-spel voor jeugdbewegingen tijdens Manifesta Genk - Kris Luyten (EDM) over digitale noden en multimediatools. Deelnemers: 28 Collegagroep 17 oktober 2013, Rockoxhuis Antwerpen. Presentaties over de ontwikkeling van apps. Op het programma: - Veerle Quirynen van KMSKA vertelt over de app die Jongbloed! de jongerenploeg van het KMSKA ontwikkelde bij de tentoonstelling De Modernen. Rondom Permeke - Wenke Mast en Babette Cooijmans over de webapp Het Gulden Cabinet bij de gelijknamige tentoonstelling in het Rockoxhuis - Barbara Dierickx van Packed over Athena Plus - Herlinde Van de Maele (idrops) over het MuseumLAB - Karen Vanderplaetse over het VIAA Deelnemers: >> INHOUDSTAFEL

16 Collegagroep: Lies Ledure (MSK Gent), Jerina Colyn (KdG), Anna Van Waeg (Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis), Annelies Tyberghein en Lies Caeyers (Netwerk), Natalie Gielen (Contour), Inge Van Reeth (KdG, De derde verdieping), Tine Van Poucke (Groeningemuseum), An Sijsmans, Babette Cooijmans, Veerle Quirynen, Wenke Mast (KMSKA), Zoë Dejager en Els Crollet (Zilvermuseum), Annelies Valgaeren, Liene Conard en Tammy Wille (MAS), Marieke Debeuckelaere (Kasteel van Gaasbeek), Tinne Langens en Ciska Vanderstraeten (FotoMuseum), Tim Toubac en Kaat Van Looken (Z33), Evelien Vanden Berghe (Musea Brugge), Liesbeth Indeherberge (freelance), Katrien Goossens (KH Leuven), Free De Backer (VUB), Tine Van Goethem en Iante De Boeck (BOZAR), Maarten Gillis (Diamantmuseum), Barbara Dierickx (Packed), An Van Hertum, Carl Jacobs (Extra City), Sam Sterckx (LLS387), Gerda Debuck (CC Strombeek), Dorine De Vos (Kunst in Zicht), Jan Leconte (CC De Ververij Ronse), Inne Gheeraert (Mu.ZEE), Geneviève Chaltin (Museum Dhondt-Dhaenens), Janien Prummel (De derde verdieping), An Leemans (Modemuseum Hasselt, voorheen Manifesta 9), Elien Doesselaere (Provincie West-Vlaanderen), An Vandermeulen (Beursschouwburg), Chris Ferket en Nina Béghin (Mooss), Els Dumalin (Provincie West-Vlaanderen), Christine Debaene, Simon Smessaert, Jurgen Boel (CJSM), Ewout Vanhoecke (Mu- Zee-Um), Filip Vandevelde, Peter Aerts en Eline Verbauwhede (S.M.A.K.), Piet Forger (Vitamine C), Bernadette De Loose (Designmuseum Gent), Stéphanie Masuy (Museum van Elsene), Micha Pycke en Frédérique Versaen (Wiels), Thalassa Van Driessche (Museum M), Vera Nys (Museum Plantin-Moretus / Prentenkabinet) Leden van de stuurgroep en deelnemers: Isabel Lowyck (Museum M), Leen Thielemans (M HKA), An Seurinck en Dirk De Wit (BAM), Greet Stappaerts (Middelheimmuseum), Hildegarde Van Genechten en Olga Van Oost (FARO) Samenwerking Labo Kunstkritiek (LAK) en Domein Kunstkritiek De gesprekken over een werkplaats voor kunstkritiek mondden in het najaar van 2013 uit in het ontstaan van het Labo Actuele Kunstkritiek (LAK). LAK is een Vlaams-Nederlands samenwerkingsverband tussen meerdere (online) culturele tijdschriften, rond nieuwe vormen van kunstkritiek op het internet. Op 14 maart 2014 vond de officiële lancering plaats van het Labo Actuele Kunstkritiek. VTi neemt daarin een ondersteunende rol op. Kunst voor kinderen (-12) en families: Vlieg / CultuurNet, met thema beeldende kunst Het thema van de vierde editie van de zomeractie van De Schatten van Vlieg staat dit jaar in het teken van de hedendaagse kunst. BAM en CultuurNet werkten nauw samen bij de uitwerking van dit thema en de selectie van de kunstenaar. Er werd een open oproep gedaan en Koen Vanmechelen werd geselecteerd als ontwerper van de schat waarnaar kinderen tijdens de zomer op zoek gaan in diverse culturele instellingen over heel Vlaanderen. Op 18 februari 2013 organiseerden CultuurNet, BAM, LOCUS en FARO een inspiratienamiddag om cultuurhuizen (bibliotheken, erfgoedmusea ) op weg te helpen om hedendaagse kunst in een zoektocht voor kinderen te verwerken. Koen Vanmechelen gaf toelichting bij zijn project, KUNSTWERKT gaf een workshop en deelnemers schuifden aan bij praktijktafels (met o.a. inspirerende praktijken van Mooss en M HKA). Op woensdag 26 juni 2013 werd de editie 2013 van Vlieg gelanceerd en werd het project van Koen Vanmechelen voorgesteld in de Kruidtuin in Leuven. 16 >> INHOUDSTAFEL

17 Toeleiding mensen in armoede: werkgroep UiTpas (Departement CJSM) BAM maakt deel uit van de werkgroep. - 7 februari 2013: deelname aan het debat op basis van stellingen. - 7 mei 2013: bijeenkomst met getuigenissen van mensen in armoede (Recht-Op) en gesprek op basis van stellingen oktober 2013: presentatie onderzoeksrapport KPMG, stand van zaken proefproject Aalst, bespreking van de nota toeleiding. Onderzoek naar opvolger Canvascollectie BAM heeft voorstellen aangeleverd voor een vervolg op de Canvascollectie en heeft deelgenomen aan brainstormsessies en feedbackmomenten. 28 mei 2013: deelname aan de rondetafelgesprek over opvolger Canvascollectie 2014 Gemeenschappelijke internationale communicatie BAM organiseerde op 24 januari 2013 in Lamot Mechelen Na The Big Five, een studienamiddag over de duurzame effecten van Beaufort04, TRACK, Middelheimmuseum 2012, Manifesta 9 en Newtopia. Tijdens deze studienamiddag blikten we terug met betrokken politici, met de publieksbemiddelaars die gewerkt hebben aan verbreding én verdieping van hun publiek en met de coördinator van het internationale communicatieplatform Visual Arts Flanders Programma: - Rondetafelgesprek met beleidsmakers Bart Somers, burgemeester Mechelen, Philip Heylen, schepen van Cultuur Antwerpen, Anniek Nagels, schepen van Cultuur Genk, Bram Vandekerckhove, gemeenteraadslid Groen Gent en lid raad van bestuur TRACK en S.M.A.K; - Rondetafelgesprek met publieksbemiddelaars: Stef Ampe (TRACK), Laureline Soubry (Beaufort04), Greet Stappaerts (Middelheimmuseum), Yoeri Meessen en Lies Caeyers (Manifesta 9), Stijn Maes (Newtopia) - Conclusies door Leen Gysen, coordinator Visual Arts Flanders 2012 en door Jos Van Rillaer, directeur-generaal van het Agentschap Kunsten en Erfgoed. Deelnemers: 84 ACCE (Ambtelijke Coördinatie CultuurEducatie) structureel overleg steunpunten en intermediaire organisaties BAM nam op 21 februari 2013 deel aan het structureel overleg, waarop onder meer werd besproken wat het profiel van de cultuureducator (zie: studie Tempera) voor de brede cultuureducatieve sector binnen cultuur en jeugd kan betekenen en welke de mogelijke volgende stappen zijn. Kunst in Huis Op vraag van de voorzitter van de raad van bestuur is BAM actief betrokken bij de hervorming van Kunst in Huis: aanstelling nieuwe directeur, nieuw actieplan, regelmatig overleg en lid van de raad van bestuur. De collectie wordt in 2013 en 2014 nauwkeurig in kaart gebracht, er wordt een hernieuwde kwalitatieve selectie gemaakt van de bestaande werken en gekeken naar een actieve opname van werken van kunstenaars met grote uitstraling. Begin 2014 zal hiervoor een commissie starten om interessante kunstenaars te scouten en op te nemen in de collectie. 17 >> INHOUDSTAFEL

18 2.4. Kunst in publieke ruimte Werkbezoek aan centrum voor actuele kunst Stroom in Den Haag 18 oktober 2013 Stroom is bijzonder om zijn tentoonstellingsbeleid, ondersteuning van Haagse kunstenaars (informatieloket, ontmoetingsruimte, platform rond samenwerking en delen, impulssubsidie, atelierbeleid) en het adviseren en realiseren van projecten in de openbare ruimte (kunst in opdracht en eigen projecten van Stroom). Programma: - 11u introductie Stroom door Arno Van Roosmalen, directeur - 13u00 Case study: De Honing Bank (van eigen initiatief naar een werk in de openbare ruimte) - 14u00 het voorwaardenscheppende beleid van Stroom (steun aan Haagse kunstenaars) - 15u00 Case study: DH/ op het snijvlak van voorwaardenscheppend beleid, lokaal initiatief en (inter)nationale uitstraling + vragen Deelnemers: Josine de Roover (NICC), Greet Vlegels (Studio Start), Katrien Reist (HaB), Linda Suy (HaB), Hilde de Brandt (Locus), Johan Vansteenkiste (Stad Antwerpen), Steven Op de Beeck (Contour), Astrid Van Ingelgom (Stad Gent), Martin Germann (S.M.A.K.), Annelies Nagels, Bob Daems (Provincie Antwerpen), Jan Leconte (CC Ronse), Katrien Laenen (Vlaams Bouwmeester), Inez Louwagie en Marjolein Maes (Nucleo), Sam Eggermont, An Seurinck, Dirk De Wit (BAM). 18 >> INHOUDSTAFEL

19 2.5. Relatie kunst onderwijs: Ingebeeld en platform mediawijsheid In het project Ingebeeld dat BAM samen met CANON Cultuurcel (Agentschap Onderwijscommunicatie) organiseert, zijn in 2013 diverse labotrajecten gerealiseerd door de medewerkers van het Multimediaal Atelier. Daarbij werken leraars in opleiding eerst samen rond een thema en nadien passen ze in hun stagescholen hun pedagogische werkvormen toe. Een videoverslag daarover wordt nadien gepost op In 2013 waren er diverse trajecten rond de Eerste Wereldoorlog. Er waren bovendien een aantal specifieke trajecten waarbij elementen van beeldgeletterdheid centraal gesteld werden. Deze labotrajecten werden gerealiseerd in nauw overleg met het Departement Onderwijs (afdeling Horizontaal Beleid) en met het Agentschap voor Kwaliteitszorg in Onderwijs en Vorming (afdeling Curriculum), waar een up-to-date beleidsvisie over beeldgeletterdheid in het onderwijs wordt voorbereid. Eind 2013 is het atelier in overleg overgedragen aan het nieuwe partnership tussen CANON Cultuurcel en VIAA Vlaams Instituut voor Audiovisuele Archivering. De medewerkers van het atelier werken de labotrajecten van het schooljaar af vanuit VIAA. Ook de videoserver en alle bijhorende technische opvolging wordt gerund door VIAA. Samen met PACKED Expertisecentrum Digitaal Erfgoed en het Departement CJSM, heeft BAM een uitbreiding op het bestaande Ingebeeld platform voorbereid, een plug-in zodat cultuurinstellingen met een specifiek aanbod voor het onderwijs dit op een eenvoudige manier beschikbaar kunnen maken voor labotrajecten en mediawijze projecten. Dit project is gestart in 2013 en wordt in 2014 afgewerkt. Ook het VIAA is geïnteresseerd in deze plug-in en zal die meenemen naar het nieuwe platform. 19 >> INHOUDSTAFEL

20 2.6. Digitaal archiveren VIAA Vlaams Instituut voor Audiovisuele Archivering De oprichting van een Vlaams Instituut voor de Archivering en de ontsluiting van het Audiovisueel erfgoed (VIAA) is een engagement uit het Regeerakkoord Eind december 2012 werd VIAA effectief opgestart op voorstel van de Vlaamse ministers Ingrid Lieten (Media en Innovatie) en Joke Schauvliege (Cultuur). Deze beslissing sluit een onderzoeksperiode af waarin BAM een actieve rol speelde om de contouren van zo n archiveringsinstituut te schetsen en het belang voor de cultuursector te onderbouwen, met projecten als Archipel en BOM-Vlaanderen. Dries Moreels van BAM was de trekkende kracht daarin voor kunsten en erfgoed. In 2013 adviseert BAM-medewerker Dries Moreels het pas opgerichte Vlaams Instituut voor de Archivering en de ontsluiting van het Audiovisueel erfgoed (VIAA) voor het aandeel cultuur binnen VIAA, voor het belang van ontsluiting van mediacontent naar cultuur en omtrent de relatie cultuur-media-onderwijs. Erfgoedzorg in de kunstensector Het Agentschap Kunsten en Erfgoed start een overleg op met de steunpunten en expertisecentrum Packed over hoe de erfgoedzorg in de kunsten kan opgepakt worden. Packed dient een project in dat wordt goedgekeurd voor de realisatie van een toolbox en het opstarten van enkele pilootprojecten. BAM werkt actief mee aan dit project van Packed rond duurzaamheid en preservering in de processen van creatie en ontsluiting en presentatie in kunsten. Dit project streeft proactief naar verbetering van de zorg voor het cultureel erfgoed van o.a. kunstenorganisaties en kunstenaars. Deze erfgoedzorg is in de kunstensector sterk verbonden met de processen van creatie en ontsluiting of presentatie. - BAM heeft een veldanalyse gemaakt over erfgoedzorg in beeldende kunst. - BAM nam deel aan de stuurgroepen rond richtlijnen en tools in een online toolbox en het opstellen van een roadmap voor verdere sensibilisering en dienstverlening. 20 >> INHOUDSTAFEL

21 2.7. Duurzaamheid en transitie PULSE, Transitienetwerk Cultuur In 2013 werd het netwerk financieel ondersteund door Minister Schauvliege. Er werden twee deeltijdse medewerkers aangeworven: Elke De Beukelaer en Hugo Lauwers. Vanuit BAM is Eva Peeters stichtend lid van de feitelijke vereniging PULSE. PULSE organiseerde drie trage tafels rond de thema s: - communicatie (trekkers: Annik Klaes (Prospekta) en Chris Aertsen (ex-change Designers) - cultuur als motor voor transitie (trekkers: Jeroen Peeters en Guy Gypens (Kaaitheater)) - lokale netwerken (trekkers: Gie Van den Eeckhaut (projectmedewerker Socius, ook KHK) en Myriam Stoffen (Zinneke Parade)). Het thema economie zal in 2014 uitgediept worden tijdens de trefdag in Lamot, die zal gaan over de Commons. Op 24 september vond de trefdag Voor De Verandering plaats in Muziekcentrum Trix in Antwerpen. Er waren 240 professionelen uit de brede culturele sector aanwezig. Een van de sessies was met Philippe Aguirre die vertelde over zijn project in een bidonville in Douala. Meer info over het programma: Green Track Geïnspireerd door Green Track Gent en Green Track Leuven zijn nu ook Antwerpen en Brussel gestart met een Green Track. In Kortrijk zijn er eerste gesprekken. Op 26 november vond de algemene vergadering van Green Track plaats waarop een artistieke werkgroep is vastgelegd die zich zal buigen over een gezamenlijke artistieke actie(s) en een werkgroep die zich zal buigen over samenaankoop. 21 >> INHOUDSTAFEL

22 3. Versterken van de internationale relaties en internationale zichtbaarheid van Vlaamse kunstenaars en de Vlaamse beeldendekunstscène 3.1. Stimuleren van duurzame (langdurige) internationale relaties Internationaal bezoekersprogramma In 2013 ontving BAM opnieuw curatoren in het kader van het internationale bezoekersprogramma. Gedurende drie à vijf dagen krijgen zij op maat van hun interesses een programma aangeboden met bezoeken aan kunstenaarsstudio s en ontmoetingen met directeurs en curatoren van beeldendekunstorganisaties in Vlaanderen. Soms werkt BAM daarvoor samen met Vlaamse organisaties als ze deze curator ook willen uitnodigen voor een lezing of een tentoonstelling. BAM werkt ook samen met gelijkaardige instellingen in Europa om curatoren uit andere continenten uit te nodigen: Mondriaan Fonds, Pro Helvetia, Danish Arts Council. Van januari tot december 2013 ontving BAM volgende curatoren: Januari: Kati Ilves, curator KUMU art museum (Tallinn) Februari: Juliana Engberg, directeur ACCA (Melbourne) en curator 19th Biennale of Sydney (Sydney) Sabine Schaschl, directeur Haus Konstruktiv (Zürich) Gunnar B. Kvaran, directeur Astrup Fearnley Museum (Oslo) en curator 12th Biennale de Lyon (Lyon); Gunnar B. Kvaran heeft een publieke curator s talk gegeven op 27 februari in WIELS. April: Agung Hujatnikajennong, freelance curator en docent Bandung Arts Academy (Indonesië) (in samenwerking met Mondriaan Fonds) Blair French, voormalige directeur Artspace en nieuwe Assistant Director of Curatorial and Digital, Museum of Contemporary Art Australia (MCA) (Sydney) Cintia Gil, programmator en één van de directeurs van het Lisbon Documentary Film Festival, lid van Apordoc - Portugese Association for Documentary direction (in samenwerking met Courtisane) Mei: Henriette Bretton-Meyer, curator Kunsthal Charlottenborg (Kopenhagen) Marcio Harum, curator Centro Cultural (São Paulo) en directeur Sitac XI (International Symposium on Contemporary Art Theory, Mexico City, 2013) (in samenwerking met Sofie Van Loo en Argos) Juni: Natasha Ginwala, curator, lid artistiek team 8th Berlin Biennale (Amsterdam/Berlijn) Nirith Nelson, curator en directeur Jerusalem Centre for Visual Arts (Tel Aviv, Israël). Nirith Nelson heeft in het kader van haar bezoekersprogramma een lezing gegeven en deelgenomen aan een open portfoliosessie in het Frans Masereel Centrum. 22 >> INHOUDSTAFEL

23 Augustus: Bezoekersprogramma in samenwerking met en in het kader van Contour 2013 Polly Stapel, curator en directeur Chisenhale Gallery (Londen) Tasja Langenbach, curator en directeur Videonale (Bonn) Ilona Jurkonyte, curator CCA (Vilnius) en programmator Kaunas International Film Festival (Kaunas, Litouwen) Dan Kidner, freelance kunstcriticus en journalist (Londen) September: Veronica Valentini, curator BAR Project (Barcelona) Livia Paldi, curator en directeur BAC - Baltic Art Centre (Visby, Zweden) Oktober: Amit Mahanti, onderzoeker, filmmaker en beeldend kunstenaar (New Delhi) (in samenwerking met en in het kader van Kran Film Resident) November: Olga Kopenkina, independent curator (New York) (in samenwerking met en in het kader van Kran Film Resident) Girish Shahane, curator, kunstcriticus, artistiek directeur van Art Chennai en organisator van de ŠKODA Prize for Indian Contemporary Art in India Lijst van kunstenaars die in het kader van het bezoekersprogramma van BAM ten minste één buitenlandse curator hebben ontmoet: Aernoudt Jacobs, Christoph De Boek, Aglaia Konrad, Alice De Mont, Ana Rispoli, Ana Torfs, Andros Zins-Brown, Anouk De Clercq, Ben Van den Berghe, Benoît Platéus, Brantt, Christophe Meierhans, Danai Anesiadou, David Claerbout, Denicolai & Provoost, Dennis Tyfus, Edith Dekyndt, Els Dietvorst, Els van Riel, Els Viaene, Emmanuelle Lainé, Emmanuelle Quertain, Filip Gilissen, Filip Van Dingenen, Frederic De Wilde, Gabriel Kuri, Geert Goiris, Gerard Herman, Gert Robijns, Guillaume Bijl, Hamza Halloubi, Hans Demeulenaere, Hans Op de Beeck, Harald Thys & Jos De Gruyter, Hedwig Houben, Herman Asselberghs, Isabelle Tollenaere, Ive Maes, Jana Euler, Jasper Rigole, Jef Geys, Jerry Galle, Joëlle Tuerlinckx, Johan Grimonprez, Johan Muyle, Karl Philips, Kasper Adreasen, Kelly Schacht, Kobe Matthys, Koen Theys, Leon Vranken, Maarten Vanden Eynde, Manon de Boer, Max Pinckers, Meggy Rustamova, Mekhitar Garabedian, Michael Van den Abeele, Mira Sanders, Nel Aerts, Paul Hendrikse, Peter Buggenhout, Peter Wächtler, Philippe Van Snick, Pieter Geenen, Pieter Vermeersch, Pieterjan Ginckels, Raffaella Crispino, Ria Pacquée, Richard Venlet, Rinus Van de Velde, Robbrecht Desmet, Rochette & Claes, Sarah & Charles, Sarah Van Hee, Sarah Vanagt, Shelly Nadashi, Sirah & Eitan, Sofie Benoot, Sofie Haesaerts, Steve Van den Bosch, Sven Augustijnen, Tinka Pittoors, Vaast Colson, Valerie Mannaerts, Vermeir & Heiremans, Vincent Meessen, Virginie Bailly, Willem Oorebeek, Wim Catrysse, Wim Wauman, Zin Taylor. Concrete resultaten waarvan we tot nu toe op de hoogte zijn: - Juliana Engberg heeft Tinka Pitoors voor de 19th Biennale of Sydney in 2014 uitgenodigd; - Eelco van der Lingen heeft Sarah & Charles voor een groepstentoonstelling in 2014 en voor een solotentoonstelling in 2015 in Nest Den Haag uitgenodigd; - Natasha Ginwala heeft Kobe Matthys voor een workshop in Amsterdam in 2013 uitgenodigd; - Nirith Nelson heeft Herman Asselberghs voor een residentie bij JCVA in Tel Aviv en Jeruzalem in 2014 uitgenodigd; - Veronica Valentini heeft Komplot voor een residentie voor curatoren bij BAR Project in Barcelona in 2014 uitgenodigd; - Girish Shahane heeft Sofie Haesaerts voor een solotentoonstelling tijdens de Delhi Art Fair in 2014 uitgenodigd. 23 >> INHOUDSTAFEL

24 Art Brussels Curators Programme (17-19 april 2013) BAM en Art Brussels hebben samen 30 belangrijke curatoren uit Europa uitgenodigd om gedurende drie dagen de beurs en instellingen en kunstenaars in Brussel te bezoeken. Sommige curatoren bleven langer op eigen initiatief en bezochten ook tentoonstellingen, kunstenaars of curatoren in andere steden. Antonia Lampi, Curator, BEIRUT, Caïro (EG) Maria Arusoo, Director, Center for Contemporary Arts, Tallinn (EE) Diana Baldon, Director, INDEX Swedish Contemporary Art Foundation, Stockholm (SE) Tenzing Barshee, Assistant curator, Kunsthalle, Bern (CH) Kate Bush, Director, Barbican Art Gallery, Londen (UK) Dobrila Denegri, Director, CCA, Torun (PL) Luigi Fassi, Visual Arts Curator, Steirischer Herbst, Graz (AT) Nina Folkersma, Independent curator, Amsterdam (NL) Tessa Giblin, Curator, Project Arts Centre, Dublin (IE) Henriette Huldisch, Curator, Hamburger Banhof, Berlijn (DE) Katerina Koskina, President, State Museum of Contemporary Art, Thessaloniki and Artistic Director J. F. Costopoulos Foundation, Athene (GR) Doris Krystof, curator, Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen, Düsseldorf (DE) Eelco Van Der Lingen, Founder/Director, Nest, Den Haag (NL) Solvej Ovesen, Independent curator, Berlijn/Kopenhagen (DE/DK) Livia Paldi, Director, Baltic Art Centre, Visby (SE) Gabriela Salgado, Independent curator en art consultant, Londen (UK) Elena Sorokina, Independent curator, Parijs (FR) Claire Staebler, Fondation Louis Vuitton, Parijs (FR) Francesco Stocchi, Senior Curator for Modern and Contemporary Art, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam (NL) Adam Szymczyk, Director, Kunsthalle Basel, Bazel (CH) Paula Van Den Bosch, Curator, Bonnefantenmuseum, Maastricht (NL) Martijn Van Nieuwenhuyzen, Curator, Stedelijk Museum, Amsterdam (NL) Emilie Villez, Director, Kadist Foundation, Parijs (FR) Sophie Von Olfers, Curator, Portikus, Frankfurt (DE) Diana Wiegersma, Curator, Nadour Foundation, Parijs (FR) Tijdens het Art Brussels Curators Programme werden volgende kunstinstellingen en organisaties in Brussel bezocht: WIELS, Argos, La Loge, Komplot, CAB, Alain Servais Collection en Eric Fabre Collection. Er werden netwerkevenementen met Vlaamse kunstenaars en curatoren georganiseerd om ontmoeting en uitwisseling te bevorderen. Tijdens het driedaagse programma hadden de curatoren een halve dag vrij om kunstenaars individueel te ontmoeten en studio s te bezoeken. 24 >> INHOUDSTAFEL

25 Oriëntatiereis Elk jaar nodigt BAM twee curatoren uit Brussel en Vlaanderen uit om deel te nemen aan een oriëntatiereis die door het Mondriaan Fonds wordt georganiseerd, in samenwerking met BAM, Danish Arts Agency en Pro Helvetia. De oriëntatiereis wordt georganiseerd voor professionele curatoren in de beeldendekunstsector, met de bedoeling om de kennis, netwerking en visieverbreding omtrent hedendaagse beeldende kunst in relatie met andere minder bekende landen te stimuleren. Estland, Litouwen, Polen, Slowakije en Hongarije In 2013 vond de oriëntatiereis plaats van zondag 13 tot en met zaterdag 26 oktober in Estland, Litouwen, Polen, Slowakije en Hongarije. De volgende steden werden bezocht: Tallinn (Art Container, Polymer Residency, Kumu Art Museum, Kadriorg Art Museum, Center for Contemporary Arts Estonia, Linnamuuseum, Museum of Contemporary Art of Estonia, MARTU Estonian Media en Artists Union), Vilnius (CAC Contemporary Art Centre, Lithuanian Art Museum, Modern Art Center, Photgraphy Lithuania en Vilnius Art Centre), Warschau en Krakau (Centre for Contemporary Art Ujazdowski Castle, Bunkier Sztuki, Cultural centre Krakow, Cultural Centre Warsaw, Foksal Gallery Foundation, Foto Medium Art, Leto, Museum of Contemporary Art, Museum of Modern Art Warsaw, Raster Independent Art Space), Bratislava (13 kubíkov-13m3, A4 Nultý priestor (zero space), Crazy Curators, Centre for Contemporary Art, Danubiana Museum of Modern Art, Central European House of Photography, Slovak National Gallery (SNG) en tranzit.org) en Budapest (ACAX, Hungarian National Gallery, Institute for Contemporary Art dunaújvárosi (ICA-D), Ludwig Museum Budapest, Studio of Young Artists Association!, Trafó House of Contemporary Arts, Videospace). De deelnemers uit België waren Hendrik Tratsaert (Vrijstaat-O), Nicola Setari (Contour 2015) en Lissa Kinnaer (BAM). Onderzoeksprogramma Het onderzoeksprogramma van BAM is gericht op buitenlandse professionelen die onderzoek in de beeldende kunst in België willen verrichten. Florence Ostende (freelance curator en curator Dallas Contemporary) werd uitgenodigd voor een onderzoek dat in een thematisch essay zal verschijnen (oplevering september 2014). Werkbezoeken en contacten - Ontmoeting met Luca Bergamo, directeur van Culture Action Europe in Brussel ter voorbereiding van de meeting van Visual Arts Platform omtrent advocacy (van 27 tot 28 maart 2013 in Brussel); - Ontmoeting met Maria Sigutina, assistant curator 5th Moscow Biennale, omtrent de voorbereiding van een publieke ontmoeting met Belgische kunstenaars tijdens de opening van de biënnale van Moskou (september 2013); - Ontmoeting met Muriel Enjalran (coördinator d.c.a. association française de développement des centres d art), Marie-Cécile Burnichon (coördinator Platform, regroupement des fonds régionaux d art contemporain) en Raphaëlle Jeune (coördinator c.e.a. association des commissaires d exposition associés) omtrent de voorbereiding van een uitwisselingsprogramma tussen Vlaanderen en Frankrijk dat voorzien wordt voor 2014, waarbij 16 Franse curatoren voor vier dagen in juni 2014 op werkbezoek naar Vlaanderen zullen komen. Omgekeerd zal een groep Vlaamse curatoren in november 2014 op werkbezoek naar Frankrijk gaan; 25 >> INHOUDSTAFEL

26 - Ontmoeting met Marie Noble (directrice-adjointe Mons 2015) ter voorbereiding van mogelijke uitwisseling tijdens Mons 2015, culturele hoofdstad van Europa; - Deelname aan de opening van de 11de editie van de Sharjah Biennale, met Yuko Hasegawa als curator en volgende kunstenaars afkomstig uit België: Ana Torfs, Otobong Nkanga, David Claerbout, OFFICE Kersten Geers David Van Severen, Pascale Marthine Tayou en Francis Alÿs; - Deelname aan de March Meeting 2013 georganiseerd tijdens de Sharjah Biennale (14-17 maart 2013); - Ontmoeting met Caroline Smith, producer bij Forma in London, omtrent een toekomstig project in North East of England (2015); - Deelname aan de opening van de 55ste editie van de biënnale van Venetië en ontmoeting met verschillende delegaties: Ministère de la Culture de la Fédération Wallonie-Bruxelles, Mondriaan Fonds, Danish Art Agency, Pro Helvetia,...; - Deelname aan de opening van de 5de editie van de biënnale van Moskou, met Catherine de Zegher als curator en volgende kunstenaars afkomstig uit België: David Claerbout, Ria Verhaege, Sarah Vanagt, Panamarenko, Edith Dekyndt en Nicolas Kozakis; - Deelname aan het symposium van CIPAC - Fédération des professionnels de l art contemporain, van 27 tot 29 november 2013 in Lyon; - Ontmoeting met Daniel Hug, directeur Art Cologne, Kathrin Luz, verantwoordelijke communicatie Art Cologne, Katerina Gregos, artistieke directeur Art Brussels, en Anne Vierstraete, zakelijke directeur Art Brussels; - Ontmoeting met Ruth Estevez, artistieke directeur van Redcat, Los Angeles. 26 >> INHOUDSTAFEL

27 3.2. Internationale communicatie en promotie beeldende kunst Liesbeth Van Nerom werkt sinds april 2013 halftijds voor BAM rond internationale communicatie en promotie beeldende kunst: ze maakt onder meer de Engelse internationale nieuwsbrief beeldende kunst, coördineert de collegagroep internationale communicatie en ondersteunt Vlaamse kunstenaars en partners bij de internationale communicatie wanneer zij belangrijke solotentoonstellingen of projecten hebben in binnen- en buitenland. Internationale nieuwsbrief Visual Arts Flanders De internationale nieuwsbrief wordt vanaf 2013 maandelijks verstuurd en bevat twee rubrieken: - Nieuwsitems met o.a. activiteiten van Vlaamse kunstenaars en curatoren in het buitenland, jonge kunstenaars, deelnames van kunstenaars aan Biënnales, prijzen en internationale BAM-activiteiten (o.a. bezoekersprogramma) - Belgian Art Abroad: vier tot vijf solo- of groepstentoonstellingen van Belgische kunstenaars in het buitenland Aantal: 10 nieuwsbrieven Visual Arts Flanders (nr. 40-nr. 49). Aantal abonnees (Belgische en buitenlandse contacten samen): 2012: : De nieuwsbrief wordt gemiddeld door 30% van de abonnees geopend. Engelstalige BAM website Er worden tweewekelijks gemiddeld vijf nieuwsitems toegevoegd aan de Engelse BAM-website. 2012: 100 items 2013: 195 items Collegagroep internationale communicatie Na afloop van het traject Visual Arts Flanders 2012 startte BAM een collegagroep rond internationale communicatie. Deze collegagroep is een open groep en bestaat uit communicatieverantwoordelijken van de grote en middelgrote beeldendekunstorganisaties in Brussel en Vlaanderen die internationaal communiceren. Doelstelling: Samenwerking stimuleren omtrent gemeenschappelijke internationale communicatie (waar en wanneer het zinvol is) en delen van contacten en knowhow en uitwisselen van best practices uit binnen- en buitenland. Weerkerende thema s: - Planning van tentoonstellingen, perscontacten en de gemeenschappelijke persdatabase, planning van openingen en persconferenties, relatie met Toerisme Vlaanderen en stedelijke/provinciale toeristische diensten, best practices rond grote acties en gebruik van sociale media, cross-over met culturele diplomatie, samenwerking met buurlanden, enz staat in het teken van uitwisselen van informatie over geplande projecten, potentiële samenwerkingen en opportuniteiten in gezamenlijke promotie onderling, maar ook met partners. - De relatie met Toerisme en hun benadering van hedendaagse kunst wordt onderzocht. 27 >> INHOUDSTAFEL

28 Deelnemers collegagroep: Liene Aerts, KIOSK Anneleen Decraen en Rafaelle Lelièvre, Middelheimmuseum Barbara Lefebure, Leen Daems, Mélissa Henry en Filip Stuer, BOZAR Janus Boudewijns, Museum Dhondt-Dhaenens Lies Caeyers, Netwerk Carine Fol en Joan Vandenberghe, CENTRALE for contemporary art Colette Castermans, Mu.ZEE Ive Stevenheydens en Rolf Quaghebuer, Argos Bert De Vlegelaer en Els Verhaeghen, M HKA Michel Dewilde en Jan Verhaeghe, CC Brugge Natalie Gielen, Contour Lieze Eneman, CC Strombeek-Grimbergen Annelies Evens en Isabel Lowyck, M Leuven Chris Fitzpatrick, Objectif Exhibitions Lize Chielens, BE-PART Isabelle Willems, FotoMuseum Peter Aerts en Els Wuyts, S.M.A.K. Micha Pycke, Wiels Anne-Claire Schmitz, La Loge Tim Toubac, Z33 Caroline Van Eccelpoel en Lotte De Voeght, Extra City Sophie Verhulst, vzw ku(n)st Etienne Wynants, Etablissement d en face Leen Gysen, consultant Lissa Kinnaer, Dirk De Wit en Liesbeth Van Nerom, BAM Bijeenkomsten: 18 februari 2013, Brussel Eerste bijeenkomst van de collegagroep Programma: afstemmen van doelstellingen, bepalen van de ledenlijst, bepalen van vergaderritme (driemaandelijks), vastleggen van de gespreksthema s. 13 mei 2013, Wiels, Brussel Programma: samenwerking met Toerisme op stedelijk, regionaal en gemeenschapsniveau omtrent internationale tentoonstellingen hedendaagse beeldende kunst: presentaties door Visit Brussels, Toerisme Vlaanderen in aanwezigheid van vertegenwoordigers van toerismebureaus van Vlaamse steden en Brussel Hoofdstad. 23 september 2013, VAF, Brussel Programma: feedback op voorstellen Toerisme uit de vorige vergadering, probleemstelling rond mapping communicatiemiddelen en meetinstrumenten internationale bezoekers bij de instellingen, Gerrie Soetaert (pr-bureau) licht de noden van de pers toe om aandacht voor hedendaagse kunst te vergroten, de collegagroep maakt een interne gedeelde kalender op. Rol en afstemming Visual Arts Flanders, CAHF, Arts Flanders. 10 december 2013, Wiels, Brussel Programma: welke samenwerkingen lopen intussen tussen welke collega s of welke koppelingen zijn nog mogelijk? Bespreking van gezamenlijke opportuniteiten op vlak van internationale communicatie door representatiemogelijkheden onder het merk Visual Arts Flanders 2014, onder meer i.s.m. Toerisme. Eerste algemene informatie rond potentiële samenwerkingen met instellingen in het Rijnland. 28 >> INHOUDSTAFEL

29 A CLUSTER OF VISUAL ARTS EXHIBITIONS IN BELGIUM AUGUST DECEMBER JULY JANUARY JUNE MAY APRIL Beaufort BELGIAN COAST Track GHENT Middelheim ANTWERP Manifesta GENK Newtopia MECHELEN Promotieactie Biënnale van Venetië Samenwerking met het agentschap Kunsten en Erfgoed en de Service des Arts Plastiques van de Franse Gemeenschap rond gemeenschappelijke communicatie naar aanleiding van het Belgische paviljoen in Venetië. Het agentschap Kunsten en Erfgoed en de Franse Gemeenschap beslisten om samen te investeren in een website die ook de volgende jaren gebruikt zal worden om het programma van het Belgische paviljoen aan te kondigen: Op voorstel van BAM wordt op de website en in een folder die verspreid werd tijdens de openingsdagen ook aandacht besteed aan Belgische kunstenaars en organisaties die in het kader van de Biënnale van Venetië tentoonstellen. Promotieactie Moscow bienniale 2013 BAM organiseerde een debat tijdens de openingendagen van de vijfde editie van de Moscow Biennale naar aanleiding van de selectie van zes Belgische kunstenaars (David Claerbout, Edith Dekyndt, Nicolas Kozakis & Raoul Vaneigem, Panamarenko, Sarah Vanagt, Ria Verhaeghe) door de curator van de biënnale, Catherine de Zegher. Het debat vond plaats op 21 september 2013 in de Manège in Moskou. Keynotespreker was Pascal Gielen, gevolgd door een paneldiscussie met David Claerbout, Edith Dekyndt, Sarah Vanagt en Ria Verhaeghe, gemodereerd door Catherine de Zegher. 21 SEPTEMBER 2013, 2-4 PM CONFERENCE ROOM, MANEGE MORE LIGHT FOR A DIFFERENT SPACE-TIME Catherine de Zegher and Pascal Gielen in conversation with the Belgian artists: David Claerbout, Sarah Vanagt, Nicolas Kozakis, Ria Verhaeghe and Edith Dekyndt. Naar aanleiding van dit debat maakte BAM een promotiefolder over het debat en de Belgische kunstenaars die geselecteerd waren voor de biënnale. An initiative by BAM, Flemish institute for visual and media art, with the support of Moscow Biennale Art Foundation. NOVEMBER FEBRUARY OCTOBER 2012 MARCH SEPTEMBER 29 >> INHOUDSTAFEL

30 3.3. Internationaal beleidsnetwerk beeldende kunst Visual Arts Platform (VAP) VAP is een netwerk van fondsen en ondersteunende organisaties die werken rond beleid en internationale relaties in beeldende kunst. VAP werd opgericht in 2010 door BAM en Mondriaan Stichting. Leden BAM, Mondriaan Fonds, Institüt für Auslandbeziehungen (IFA) sinds 2013, Danish Arts Council, Frame Finland, Pro Helvetia, Office for Contemporary Art (OCA) Norway, Acax Budapest, Arts Council England Werkthema kunstbiënnales Samenwerking met buitenlandse partners (Mondriaan Fonds, Arts Council England, Pro Helvetia, Danish Art Agency, Acax Budapest) aan een rapport over het belang en de impact van biënnales voor jonge professionals (kunstenaars, curatoren en critici) in opdracht van Arts Council (oplevering 1 juli 2013). Werkthema steun aan kunstenaars BAM doet onderzoek naar de steun aan kunstenaars in Nederland, Denemarken en Zwitserland. Presentatie tijdens de meeting in Amsterdam (november 2013). Werkthema international visitors program Bijeenkomst tijdens de biënnale van Venetië omtrent de uitwisseling van informatie over de curatoren die verschillende instellingen zullen uitnodigen. Platformvergadering 27 en 28 maart 2013 in Brussel Vergadering met buitenlandse partners (Mondriaan Fonds, Arts Council England, Pro Helvetia, Danish Art Agency, Acax Budapest) rond beleid in de beeldendekunstsector op 27 en 28 maart 2013 (thema s: over de steun aan kunstenaars in diverse landen en een brainstorm van een dag over advocacy in de beeldende kunsten met externe begeleiders Pascal Gielen, Luca Bergamo (Culture Action Europe) en Mary Ann DeVlieg (IETM). Platformvergadering 25 en 26 november 2013 in Amsterdam Vergadering met buitenlandse partners (Mondriaan Fonds, Arts Council England, Pro Helvetia, Danish Art Agency, Acax Budapest) rond advocacy, audiences en steun aan kunstenaars. 30 >> INHOUDSTAFEL

31 3.4. Arts Flanders, gemeenschappelijke internationale communicatie rond Vlaamse kunsten en erfgoed Nieuwsbrief en website Arts Flanders Om de twee maanden wordt een nieuwsbrief Arts Flanders gemaakt door de kunstensteunpunten en verzonden naar buitenlandse adressen. Arts Flanders is een gemeenschappelijk project van enkele steunpunten en fondsen in kunsten en erfgoed. De evaluatie en aanbevelingen van consultant Leen Gysen over de nieuwsbrief en website van Arts Flanders werden gepresenteerd begin Het evaluatierapport werd door alle steunpunten bekrachtigd en gaf aanleiding tot het maken van een nieuw plan voor Arts Flanders. De steunpunten brachten middelen samen voor een werkingsbudget waarmee een halftijds coördinator werd aangeworven: Liesbeth Van Nerom (in dienst vanaf 18 april 2013). Partners die coproduceren: BAM, Muziekcentrum, VAi, VFL, VTi, VKC en CAHF. De werkgroep van steunpunten en fondsen levert materiaal aan voor de nieuwsbrief en de website Siska Claessens, Vlaams Architectuurinstituut Roel Daenen, FARO Annemie Vanthienen, FARO Marijke De Moor, VTi Pascal Ennaert, VKC Petra Geens, MCV Lissa Kinnaer, BAM Els Silvrants-Barclay, CAHF Charlotte Ghyselinck, CAHF Karel Verhelst, VAF (van april tot juni, daarna Christian De Schutter) Patrick Peeters, Vlaams Fonds voor de Letteren De werkgroep komt maandelijks samen om een stand van zaken op te maken of om de komende acties voor te bereiden. Arts Flanders wordt ook technisch verder ontwikkeld Eventgegevens zullen in het Engels ingevoerd worden door de makers/producenten in de UiTdatabank, de adresgegevens zullen op termijn in een aparte databank staan en de vormgeving wordt afgestemd op het redactioneel werk en op het merkbeleid Vlaanderen. Partners: Koba en CultuurNet 31 >> INHOUDSTAFEL

32 Acties om website en nieuwsbrief verder te ontwikkelen (april-juni) - verkenningsronde coördinator bij alle steunpunten en betrokkenen - vanaf 6 mei 2013 mapping en internationale datacaptatie bij alle stakeholders: verfijnen profielen ontvangers van de nieuwsbrief en verkennen mogelijke link met centrale database - Op 4 mei, 10 mei en 4 juni 2013: afspraken met CultuurNet en eerste technisch overleg - Inschrijving van Arts Flanders bij het merkbeleid - 7 juni 2013: bepalen van de vier prioritaire werven Arts Flanders i.s.m. directeurs steunpunten - 14 juni 2013: eerste overleg met departement CJSM - Vanaf 18 juni 2013: uitbreiding van de bestaande werkgroep met koepels VKC en CAHF - 27 juni 2013: eerste meeting met de werkgroep en het merkbeleid - Eerste contacten met potentiële mediapartners (Cobra.be en Fans of Flanders) - Verzamelen van te vernieuwen adressen bij de werkgroep + focus op vertegenwoordiging (in de brede zin), organisatie overdracht oude abonnees en nieuwe inschrijvingen - Opstellen van een redactionele lijn d.m.v. drie types content voor de site Acties om website en nieuwsbrief verder te ontwikkelen (juli-september) - Vanaf 17 juli tot 15 september 2013: adressen actualiseren en nieuwe invoer met focus op drie hoofddoelgroepen in mailing tool campaign monitor - 18 juli 2013: afspraak Cobra.be omtrent archiefmateriaal - 23 juli 2013: verdere afspraken rond lay-out en budget i.s.m. merkbeleid - 1 augustus en 13 augustus 2013: afspraken met webbouwer en ontwerper en start ontwikkelen van hedendaagse lay-out voor website en nieuwsbrief - technisch overleg met CultuurNet rond problematiek en benodigdheden voor verbindingen website en databank, Culturefeed-module - 13 september en 30 september 2013: aftoetsen merkbeleid met leden van de werkgroep - 26 september 2013: soft launch van de maandelijke nieuwsbrief en beknopte website in eerste vernieuwde lay-out, aansluitend bij het merkbeleid 32 >> INHOUDSTAFEL