Hartelijk welkom allemaal. In september 2009 opende ik het. gerenoveerde M HKA. Ik noemde dit museum toen een vuurtoren

Transcriptie

1 Donderdag 3 februari 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Opening Gillick & Weiner M HKA Een mozaïek van afhankelijkheid Goedenavond dames en heren, Hartelijk welkom allemaal. In september 2009 opende ik het gerenoveerde M HKA. Ik noemde dit museum toen een vuurtoren van een Vlaams cultuurbeleid dat ver voorbij de officiële grenzen schijnt. Het is goed dat het M HKA die vuurtorenfunctie ten volle uitoefent. Dat maakt deel uit van de twee opdrachten van dit museum: aan de ene kant internationaal aanzien verwerven, aan de andere kant een voortrekkersrol in eigen land opnemen met een publiekswerking voor en over heel Vlaanderen.

2 Deze ambitieuze doelstellingen zijn niet makkelijk te verenigen. Maar ik weet dat daar de voorbije jaren hard aan gewerkt is. Het M HKA heeft nu een structurele samenwerking voor collectie-uitwisseling met enkele toonaangevende musea in Europa: met het MACBA in Barcelona, het Van Abbemuseum in Eindhoven en Moderna Galerija in Ljubljana. Tegelijk stelt het met een project als Visite diezelfde collectie van de Vlaamse Gemeenschap ter beschikking van de culturele centra en bibliotheken in Vlaanderen en onderzoekt het hoe het als grotere instelling kleinere organisaties kan steunen. Vanavond open ik een tentoonstelling die deze dubbele doelstelling op een unieke manier uitbeeldt. En dat dankzij de eenmalige samenwerking van twee internationale topkunstenaars uit verschillende generaties. De Amerikaan Weiner en zijn jongere Britse kompaan Gillick maakten samen één groot werk dat hun gedeeld beeld over kunst vormt. Straks vertelt Bart De Baere ons daar meer over.

3 Ik wil het nu nog even hebben over de uitstekende werking van het M HKA. De voorbije drie maanden haalde het M HKA: bezoekers met de tentoonstelling van Craigie Horsfield hier in huis, een vernieuwende maar heel toegankelijke tentoonstelling bezoekers in samenwerking met de stad Antwerpen en het KMSKA voor de klassieke hedendaagse Duitse kunstenaar Anselm Kiefer, die wegens groot succes verlengd wordt dank u, schepen Heylen. De presentatie van een deel van onze collectie nu in Torun in Polen, die ook al verlengd is, na de heel positieve reacties. En volgende week stelt het M KHA in het Fotomuseum de collectie Vrielynck van precinema-apparaten tentoon, een collectie waarvoor het M HKA zorg draagt. Dat alleen zou het al een goed jaar maken. Maar vandaag openen we een tentoonstelling in eigen huis die lokaal en internationaal opgemerkt zal worden. Lawrence Weiner en Liam Gillick hebben beslist om alles leeg te laten waar we (normaal) kunst verwachten:

4 de muren, de ruimte. Ze hebben enkel op de vloer gewerkt. Daarmee maken ze ons duidelijk dat kunst ook altijd een context heeft. Het zijn altijd wij, als bezoekers en samenleving, die het kunstwerk contextualiseren. En het geeft ook een compleet andere dimensie aan de uitdrukking neerkijken op iets. Het M HKA doet overigens niet alleen zijn werk om hier een toptentoonstelling neer te zetten. Het doet méér, en op dat méér, wil ik graag uw aandacht vestigen. Er zijn goede introteksten, een folder voor volwassenen, een andere voor jongeren, diverse films waar je de kunstenaars aan het woord hoort, een spel en verwerkingsopdrachten in het salon voor kinderen. Het publiek wordt ook uitgenodigd om zelf inzichten te formuleren. De meest eenvoudige en prikkelende is de vraag om zelf een foto te nemen waarbij je op een bijzondere manier je verhouding tot het werk weergeeft. Het beeld wordt zo het beeld van de bezoekers.

5 De kunstenaars kiezen op het eind een foto die voor hen het best de inzet van hun werk weergeeft. En het museum zal de mooiste en meest bijzondere foto s uitkiezen. De geselecteerden krijgen een werk van de kunstenaars cadeau. Maar het gaat niet om de wedstrijd: het gaat erom dat wij als bezoekers het beeld maken. Het M HKA nodigde trouwens tal van groepen en mensen uit om het werk vanuit hun eigen perspectief te benaderen. Zo zullen de murga s de vloer als een plein gebruiken, er komen speciale bezoeken voor de nieuwkomers in Vlaanderen die met Atlas worden opgezet. Het M HKA stelt zich uitdrukkelijk open voor groepen die met dit werk iets aankunnen. Ik wil u - Bart en al uw medewerkers - daar uitdrukkelijk voor bedanken. I also want to thank, on behalf of the Flemish Community, Lawrence Weiner and Liam Gillick. If one is given the floor, one has to use it as seriously as possible. What you propose here does have a political but also an urgent cultural dimension. Syntax of Dependence will

6 most probably be an excellent eye-opener for lots of us. And it does give a completely different approach to the expression looking down on something. Thank you very much! Dames en heren, Zoals u weet, zat Cultuur voor mijn aantreden als minister niet in het Vlaanderen in Actie-programma. Ik wou Cultuur absoluut in ViA. Omdat Cultuur die plaats verdient, maar ook omdat cultuur deel uitmaakt van de golf van globalisering waarin we allemaal varen en waarin we zo goed mogelijk proberen te sturen. Net daarom hebben we in het Cultuurforum 2020 een sterk uitgebouwd luik voor een geglobaliseerd cultuurbeleid uitgeschreven en volwaardig opgenomen. Ik heb Hugo De Greef gevraagd om die internationale opdracht mee vorm te geven. Ik noem enkele doorbraken uit het internationaal atelier: een integraal (geglobaliseerd) cultuurbeleid, performantie, en geen blinde vlekken. Doorbraken waarin ook het M HKA trouwens een pioniersrol heeft. Een andere belangrijke doorbraak was: netwerking

7 en coördinatie. Hugo De Greef heeft heel wat inzicht en ervaring in de praktijk van de internationale kunstenwereld - als directeur van het Kaaitheater -, en de internationale culturele netwerken als voormalig intendant van Brugge 2002 en als secretaris-generaal van de European Festival Association. Zijn Europese blik en contacten, als coördinator van het European Atelier for Young Festival Managers, kunnen ons binnen én buiten Europa belangrijke hefbomen opleveren. Overzeese (top)kunstenaars uitnodigen, zoals het M KHA doet, is een onlosmakelijk deel van ons internationaal cultuurbeleid. Want internationaal cultuurbeleid is een permanent tweerichtingsverkeer: internationale input in Vlaanderen en Vlaamse output naar de rest van de wereld. Met de expo Een Syntaxis van afhankelijkheid maakt het M KHA werk van de eerste beweging. Over die input en het werk van Weiner & Gillick geef ik nu met veel plezier het woord aan Bart De Baere. (Dank voor uw aandacht)

8 Joke Schauvliege Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur & Cultuur