JAARVERSLAG gemeenschappelijke regeling Zeeland Seaports Schelpenpad PD Terneuzen Telefoon:

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2010 gemeenschappelijke regeling Schelpenpad PD Terneuzen Telefoon:

2 INHOUD JAARREKENING 2010 GR ZEELAND SEAPORTS 1 Directieverslag/bestuursverslag 1.1 Inleiding Haven in cijfers Haven in cijfers in beeld Toelichting op de ontwikkeling in het havengebied Organisatie en bedrijfsvoering Inleiding Toelichting effecten samenwerkingen Programmaverantwoording Toelichting concernresultaat Financieel beleid 4.1 Heffingen Weerstandsvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid Rechtmatigheid 21 Jaarrekening Grondslagen waardering en resultaatbepaling 24 6 (Geconsolideerde) Balans per 31 december (Geconsolideerde) Winst- en verliesrekening Jaarrekening business-unit Terneuzen Balans per 31 december Winst- en verliesrekening Toelichting op de balans per 31 december Toelichting op de winst- en verliesrekening Bijlagen 53 9 Jaarrekening business-unit Vlissingen Balans per 31 december Winst- en verliesrekening Toelichting op de balans per 31 december Toelichting op de winst- en verliesrekening Bijlagen Controleverklaring 84

3 1. DIRECTIEVERSLAG/BESTUURSVERSLAG 1.1 Inleiding In 2009 werd als gevolg van de wereldwijde crisis een overslag gerealiseerd die 13% lager lag dan het jaar daarvoor. Voor 2010 werd eind 2009 de verwachting uitgesproken dat ongeveer dezelfde overslag zou kunnen worden gerealiseerd als in Gelukkig was eind 2009 al een voorzichtig herstel merkbaar in de Zeeuwse havens. Dit herstel zette zich in 2010 in volle hevigheid door, wat uiteindelijk aan het eind van het jaar resulteerde in een overslag dat met 33,0 miljoen ton bijna op hetzelfde niveau uitkwam als in het recordjaar Het krachtige herstel van de overslag kende ook zijn weerslag in de financiële resultaten van. In 2010 werd een omzet gerealiseerd van 50 miljoen euro bij een negatief resultaat van 9,6 miljoen euro. Er werd 41 ha grond uitgegeven. 1.2 Haven in cijfers Zeeoverslag Aan het eind van 2009 waren de verwachtingen rond de ontwikkeling van de overslag in de Zeeuwse havens voorzichtig. Weliswaar trok de overslag in het laatste kwartaal van 2009 iets aan maar overall was het een slecht jaar. Wereldwijd werd er van uitgegaan dat het herstel van de economie nog jaren zou duren en dit zou hoe dan ook zijn weerslag hebben op de ontwikkeling van de wereldwijde overslag. Echter, al in het eerste kwartaal van 2010 zette het herstel zich onverwacht snel in. Dit herstel heeft zich uiteindelijk gedurende het hele jaar doorgezet met als resultaat dat de zeeoverslag eind 2010 met 33,0 miljoen ton nagenoeg weer op hetzelfde niveau uitkwam als in 2008 (33,3 miljoen ton). Dit betekende een groei van 15% ten opzichte van De tabellen in paragraaf 1.3 geven de verhouding weer tussen de diverse verschijningsvormen. Uiteraard blijven droge bulk en natte bulk de belangrijkste producten in onze overslag met beide een aandeel van 36% in het totaal. Traditiegetrouw is een importhaven. Van de 33,0 miljoen ton zeeoverslag betrof 24,9 miljoen ton ingevoerde goederen. Een aandeel in het totaal van ongeveer 75%. Binnenvaart De ontwikkeling van de binnenvaart loopt de laatste jaren min of meer parallel aan de zeeoverslag. Als gevolg van de toekomstige Seine-Nord verbinding is een extra impuls te verwachten. Uiteindelijk kwam de index uit op +13%. Gronduitgifte In 2010 is in totaal 41 hectare aan grond uitgegeven. Resultaat De omzet heeft zich positief ontwikkeld en kwam uit op ruim 50 miljoen euro. Dit was een recordomzet voor. In de exploitatie van de havengelden werd meer omgezet door het krachtige herstel van de ladingstromen en ook de inkomsten uit het grondbedrijf waren hoger dan verwacht. Dit laatste was het gevolg van de opbrengst van grondverkopen die ooit in optie waren gegeven. Uit deze laatste jaarrekening van de gemeenschappelijke regeling blijkt dat in 2010 een omzet werd gerealiseerd van 50 miljoen euro. Het resultaat kwam uit op -9,5 miljoen euro. Dit negatieve resultaat werd veroorzaakt doordat de voorbereidingskosten die de afgelopen jaren gemaakt zijn voor de ontwikkeling van de Westerschelde Container Terminal (WCT) deels zijn afgewaardeerd. Vanaf 2000 zijn de voorbereidingskosten met betrekking tot de realisatie van de WCT geactiveerd. In 2010 is de exclusiviteit van de vorige contractpartner PSA beëindigd. Op basis van algemene verslaggevingregels is als gevolg hiervan besloten 19 miljoen euro van de voorbereidingskosten af te waarderen. Zonder deze bijzondere last zou het resultaat van op 9,5 miljoen euro zijn uitgekomen. benadrukt dat er volop vertrouwen bestaat in de realisatie van de WCT. Zeker nu in het nieuwe collegeprogramma van Gedeputeerde Staten van Zeeland zo nadrukkelijk de WCT als speerpunt van de ontwikkeling van de Zeeuwse haven wordt omarmd. heeft een marktconsultatie uitgevoerd om te toetsen of er interesse in de markt is. Hieruit is gebleken dat bij veel partijen belangstelling bestaat om de terminal mede te ontwikkelen. beraadt zich op een concreet verzoek aan de Provincie om de procedure voor de planologische inpassing van de WCT weer op te starten. De overige kosten van hebben zich min of meer in overeenstemming met de verwachtingen ontwikkeld. 2

4 1.3 Haven in cijfers in beeld Tabel 1. Zeeoverslag naar verschijningsvorm Aanvoer Afvoer Totaal verschijningsvorm % Droge bulk % Natte bulk % Containers % Roll-on/roll-off % (Overig) stukgoed % Totaal / Total % Verschil Tabel 2. Zeeoverslag naar productgroep Aanvoer Afvoer Totaal Verschil Goederensoort % Landbouwproducten % Andere voedingsproducten % Vaste brandstoffen % Aardolie en aardolieproducten % Ertsen, metaalafval e.d % Metalen en halffabricaten % Ruwe mineralen e.d % Meststoffen % Chemische producten % Overige goederen % Totaal / Total % Binnenvaart t.o.v Tabel 3. Overslag Binnenvaart (x ton) Haven Aanvoer Afvoer Totaal Verschil % Terneuzen % Vlissingen % Totaal ZSP % 3

5 Grafiek 1 Zeeoverslag Grafiek 2 Aantal zeeschepen Tabel 4. Ontwikkeling Omzet en resultaat van inclusief deelnemingen Jaar Omzet Resultaat 5,4 6,3 7,8 6,2 6,6 7,7 12,6 8,4 11,4-9,6 (bedragen zijn x 1 miljoen euro) 4

6 1.4 Toelichting op de ontwikkelingen in het havengebied Begin 2009 is het Strategisch Masterplan vastgesteld in het bestuur van. Wellicht zijn de doelstellingen van dit plan voor wat betreft de termijn ingehaald door de economische crisis. Bepaalde vastgelegde doelstellingen worden wellicht later dan voorzien gerealiseerd. Dit laat onverlet dat onze plannen om tot de realisatie van deze doelen te komen zonder meer doorgang zullen vinden. In het strategisch masterplan zijn voor de jaren 2009 tot 2020 de volgende doelstellingen geformuleerd: groei zeeoverslag tot 50 miljoen ton; groei binnenvaart overslag tot 40 miljoen ton. Voor het realiseren van deze doelstellingen is gekozen voor een aantal speerpunten: inzetten op logistieke ontwikkeling o.a. via containeroverslag in Vlissingen-Oost; inzetten op ontwikkeling van duurzame industrieclusters in Terneuzen. Ook in het jaar 2010 is, ondanks dat de wereldwijde crisis ook nog voelbaar was in de haven, zowel bij de bedrijven als bij, veel geïnvesteerd in mensen, geld en middelen om de in het masterplan vermelde doelstellingen te kunnen behalen. In 2010 is er vanuit het masterplan gewerkt aan een aantal projecten, onder andere: het masterplan spoor, tbv realisatie van de verbinding van de Zeeuwse lijn met het goederenspoor in Antwerpen; het havennatuurplan; inventarisatie van de in de haven aanwezige flora en fauna; ontwikkelingsplan Buitenhaven Vlissingen/Zeeland Cruiseport; walstroom, voor binnenvaart en zeevaart; visie binnenvaartvoorzieningen; met de komst van de Seine Nord verbinding in 2015 in de gevolgen hiervan. In zowel Terneuzen en Vlissingen is op diverse fronten gewerkt aan de havens. Onderstaand een overzicht. TERNEUZEN Valuepark Terneuzen In 2010 is verder gewerkt aan de realisatie van Maintenance Valuepark. Op dit park gaan bedrijven, aannemers, kennisinstellingen en faciliterende dienstverleners een intensieve samenwerking aan waardoor deze plek moet uitgroeien tot dé hotspot voor hoogwaardig onderhoud. Als vestigingslocatie is een terrein voorbestemd ten Oosten van Dow. heeft als partner van Valuepark Terneuzen 2010 de onderhandelingen gevoerd voor de verwerving van de benodigde grond. Daarnaast is vanuit de organisatie van mankracht ingezet op een aantal deelprojecten. Nadat in 2009 de gesprekken tussen Oiltanking en kwamen stil te liggen over de definitieve aanleg van de fase 2 steiger Mosselbanken, is in 2010 de draad weer opgepakt. Axelse Vlakte Voor wat betreft Biopark Terneuzen zijn ook in 2010 onderhandelingen gevoerd met diverse commerciële partijen. Eind 2010 resulteerde dit in de bekendmaking van de komst van Mammoet naar de Axelse Vlakte. Aan de Autrichehaven gaat het bedrijf in totaal 300 meter kade, en het daarachter liggende terrein van 8 hectare in gebruik nemen. Het terrein zal worden ingericht als multi purpose terminal. In de eerste periode t zal het terrein door Mammoet worden gebruikt voor de bouw van 3 megakranen. In 2010 is op het terrein van Heros een biomassacentrale van 10Mw gebouwd door Lijnco Green Energy. Daarnaast lopen er nog nog diverse andere trajecten voor de realisatie van andere biomassacentrales op de Axelse Vlakte zoals Energy@Work en Express Energy. Ondertussen is in 2010 een vervolg gemaakt met de baggerwerkzaamheden in de Autrichehaven. Die zullen in het eerste kwartaal van 2011 worden afgerond waarmee de haven geschikt zal zijn voor schepen met ene diepgang tot 12,5 meter. Er is verder gewerkt aan de 2 fase van de Groene Knoop. Dit is een natuurgebied dat wordt aangelegd tussen fase 1 en 2 van het glastuinbouwgebied als natuurcompensatie voor de kassen. Voor wat betreft de 2 de fase van de glastuinbouw zijn als voorbereiding de werkzaamheden opgestart voor het doortrekken van de WarmCO 2 leidingen naar de toekomstige 2 de fase. Multi Utility Provider Het mulit utility provider project Ondergronds Verbonden is een project dat uitvoerd in het kader van PATCH, Ports Adapting to Change. Afgelopen jaar zijn er vooral gesprekken gevoerd met bedrijven die mogelijk zouden kunnen fungeren als utility providers en/of als gebruikers. De reacties zijn overwegend positief over de diverse mogelijkheden van levering van producten via een ondergronds leidingnetwerk in de Kanaalzone. MER verdubbeling Tractaatweg. was, samen met de Gemeente Terneuzen, ook in 2010 nauw betrokken bij de variantenstudie van de provincie Zeeland in het kader van de MER Tractaatweg. Ingezet werd op een zo optimaal mogelijke ontsluiting van het glastuinbouw- en industriegebied Axelse Vlakte. Hiervoor werden diverse detailstudies geinitieerd en in de procedure ingebracht. VLISSINGEN Windenergie hanteert een windmolenbeleid bij het vestigen en plaatsen van windmolens in het havengebied. Op diverse locaties hebben partijen aangegeven windmolens te willen plaatsen. Deze aanvragen zijn afgelopen jaar getoetst aan ons beleid. Voor wat betreft het project Railwind, windturbines boven het spoor van de Sloelijn in Vlissingen-Oost, wordt nog gewacht op de uitkomsten van een onderzoek dat door Prorail wordt uitgevoerd naar de mogelijke risico s van het plaatsen van molens boven het spoor. C-Gen 5

7 Begin 2010 is door ZSP een start gemaakt met de benodigde werkzaamheden voor de komst van de waterstofelectriciteitscentrale die C-Gen wil bouwen in Vlissingen-Oost. Door ZSP is in 2010 een functioneel programma van eisen opgesteld voor de aanleg van de nodige infrastructurele voorzieningen. Verbrugge Container Terminal In de voorbereidingen voor de komst van de VCT is door zowel Verbrugge als in 2010 gewerkt aan het vergunningentraject. Ook is er een voorlopig ontwerp ontwikkeld dat als input gaat dienen voor de businesscase. Westerschelde Container Terminal In 2010 is door een eigen projectleider aangesteld voor het WCT project. In het tweede kwartaal van het jaar kon in principe de nieuwe MER worden aangeboden aan de Provincie met het verzoek de procedure voor de inpassing van de WCT in het IOP van de Provincie op te starten. Door het beëindigen van het contract met beoogd exploitant PSA Antwerp, heeft van de Provincie tot eind 2010 de tijd gekregen de markt te verkennen en nieuwe partijen te interesseren voor de exploitatie van de terminal. Dit heeft weliswaar veel interesse vanuit de markt opgeleverd. De tijd was echter te beperkt om te kunnen leiden tot concrete afspraken met nieuwe partijen. heeft de Provincie dan ook gevraagd de procedure voor de inpassing pas op te starten als een definitief contract met een exploitant is ondertekend. Ook heeft een afwaardering van de voorbereidingskosten plaatsgevonden. Scaldiahaven In 2010 is de aanleg van de Scaldiahaven afgerond. De haven is vervolgens tijdens een feestelijke bijeenkomst op de Verbrugge Scaldia Terminal, geopend door Hare Majesteit Koningin Beatrix. Verbrugge is na een periode van terughoudenheid in 2010 weer verder gegaan met de uitbreiding van de opslagcapactiteit voor cellulose op de VST. Scaldia Terminal Operator, de joint venture van SeaInvest en Zuidnatie die de Scaldia Terminal gaat exploiteren heeft het plan om hun deel van de haven volledig in te richten voor de overslag van containers gaandeweg het jaar als gevolg van de crisis losgelaten. De terminal van STO zal nu als multi purpose terminal worden ingezet. OVET In 2010 is een overeenkomst getekend tussen OVET en waarin is vastgelegd dat de diepzeekade van OVET in de Kaloothaven zal gaan verlengen. OVET heeft hiervoor, en voor de uitbreiding van haar overslagcapaciteit in Vlissingen-Oost 5 hectare grond in erfpacht genomen. OVET heeft aangegeven behoefte te hebben aan een grotere diepgang voor haar klanten. Daarom is in 2010 ook een project gestart om de mogelijkheden te onderzoeken die er zijn om toegankelijkheid van Vlissingen-Oost ook mogelijk te maken voor schepen met een diepgang tot 17,50 meter. Kade Sealake De firma Sealake heeft in 2010 een eigen kade gebouwd in de Westhofhaven. Conform het protocol Zelfbouwen heeft hierbij het kader vastgesteld en toezicht gehouden. Sloesteigers Door de uitbreiding van tankopslagfaciliteiten is het project Sloesteigers van start gegaan om de steigervoorzieningen in de Sloehaven te kunnen optimaliseren. BOW Terminal Ten behoeve van de komst van een nieuwe terminal operator voor de overslag van stukgoed en projectlading, BOW, in de Westhofhaven, zijn door ZSP gesprekken gevoerd met BOW over de bruikbaarheid van de huidige kade aan de Westhofhaven. Vooralsnog voldoet de kade voor de activiteiten die BOW vanaf medio 2010 is gaan uitvoeren. Havennatuurplan De inventarisatie en monitoring van diverse soorten flora en fauna voor 2009/2010 in Vlissingen-Oost (en de Kanaalzone) zijn afgerond. Grontmij heeft hiervoor een eindrapportage aangeleverd. Voor de lepelaars op het voormalig FMT terrein aan de Quarleshaven is een locatieonderzoek uitgevoerd. Drie locaties zijn geschikt te maken als lepelaar broedplaats: de Sloekreek, het Sloebos en Inlaag Vergunning baggerwerkzaamheden In december 2009 is een aanvraag voor een vergunning in het kader van de Natuurbeschermingswet ingediend. De definitieve natuurtoets gaat uit van baggerwerkzaamheden in de Sloehaven die gedurende het hele jaar kunnen plaatsvinden. Het verspreiden van slib uit realisatiewerken heeft effect op de natuur en wordt gemitigeerd. Verspreiden blijft mogelijk van 16 september t/m 19 maart voor 1,3 miljoen m3 per jaar. Door het Vlaamse gewest is een zienswijze ingediend tegen de vergunning. Door de Provincie Zeeland is een gesprek hierover georganiseerd. Tijdens dit gesprek is naar voren gekomen dat de inhoudelijke bezwaren zich voornamelijk richten op die zaken die binnen de Waterwet moeten worden geregeld. Een gezamenlijke vervolgafspraak hierover is gepland op 21 februari 2011 Beheer en onderhoud In 2010 zijn diverse bagger- en ploegwerkzaamheden uitgevoerd, zijn er wegen geasfalteerd en zijn kades gerepareerd en gereconstrueerd. Er zijn uitgebreide rioolinspecties verricht en aanpassingen aan het HWA (hemelwaterafvoer) en DWA (droogweer afvoer) rioolstelsel uitgevoerd ten einde de eventuele lozingen op oppervlaktewater tot een minimum te beperken. In Vlissingen zijn kadeinspecties onder water uitgevoerd. De resultaten hiervan leidden tot uitgebreidere inspecties, diverse reparaties en uitgebreide plannen voor het aanbrengen van kathodische bescherming. Doel is de verwachte levensduur van de stalen damwanden mogelijk te maken. De mogelijkheden zijn verkend om innoverende materialen toe te passen zoals zich-zelf-herstellend-asfalt en multi-vezel-beton-plaat als verharding. Door de GIS (Geografisch Informatie Systeem)-medewerker is een nieuw viewersysteem bedrijfsbreed geintroduceerd. Als gevolg van twee winters met veel sneeuw is er meer dan gemiddelde inspanning geleverd door de gladheidsbestrijding waarbij we gehinderd werden door de schaarste aan stooizout. Daarnaast zijn er ook diverse werkzaamheden uitgevoerd op de Mariahoeve waar in het woonhuis een nieuwe vergaderruimte op de eerste verdieping is gerealiseerd. Tot slot is in ons kantoor op het Schelpenpad door herinrichting van een aantal verdiepingen meer praktische ruimte geschapen voor het groeiende personeelsbestand van. 6

8 1.5 Organisatie en bedrijfsvoering Verzelfstandiging In 2010 is de verzelfstandiging van per 1 januari 2011 voorbereid. In het najaar hebben alle participanten ingestemd met de verzelfstandiging. Tevens is overeenstemming bereikt met de vakbond en de OR over het volgen van de CAO van het Havenbedrijf Rotterdam. In het kader van de verzelfstandiging, maar ook vanwege de in het masterplan opgestelde ambities is er in 2010 door het personeel van ZSP deelgenomen aan een zogenoemd cultuurtraject. Hierin stonden onderwerpen als samenwerken, visie en missie en kernwaarden centraal. Er is een nieuwe positionering gekozen voor ZSP. Aan de hand van de resulaten van een in 2009 uitgevoerd marktonderzoek is bepaald welke sterke punten van, als haven en als havenautoriteit, voor partijen aanleiding zijn om voor onze haven te kiezen als logistieke partner, of als vestigingsplaats. Een en ander heeft geresulteerd in de positionering the dedicated port. Deze positionering is intern doorvertaald naar een aantal kernwaarden: betrokken, resultaatgericht, samen, respect, toegewijd. Ook is door de medewerkers van meegewerkt aan de totstandkoming van een nieuwe visie en missie, zoals eerder beschreven in het voorwoord van dit jaarverslag. Inrichting Raad van Commissarissen Ten behoeve van de nieuwe NV is in 2010 een wervings- en selectieprocedure opgestart voor de vorming van een Raad van Commissarissen. Eind 2010 konden 4 van de 5 vacatures worden ingevuld door mevrouw Ineke Dézentje-Hamming en de heren Henk Akse, Antoine Dellaert en Gerard van Harten. De Raad van Commissarissen beschikt over een combinatie van kennis en ervaring op het gebied van havens, industrie en politiek. In 2011 zal de Raad worden gecompleteerd met een 5 de persoon. Management Team In 2010 kon de procedure worden afgerond voor een nieuwe havenmeester. Met de benoeming van Manon Baartmans is het Management Team per 1 januari 2011 weer voltallig. Voor de continuïteit van de directie is het Hoofd Public Affairs en Algemene Zaken aangesteld als plaatsvervangend directeur. Personeel Vanuit het strategisch masterplan is besloten om de inzet van externen daar waar mogelijk af te bouwen. Dit heeft geresulteerd in het uitbreiden van het aantal fte met 4 personen. Per 31 december 2010 bestaat het personeelsbestand uit 75. Afdeling In Uit Totaal DIR PAZ FCI I&R HD CZ Totaal Commerciële activiteiten In 2010 krabbelde de wereldeconomie weer voorzichtig overeind. Dit betekende nog niet dat dit leidde tot een grote hoeveelheid investeringen van nieuwe bedrijven in ons havengebied. Toch konden diverse commerciële trajecten succesvol worden afgerond in 2010 zoals de uitbreiding van OVET in Vlissingen Oost en de komst van Mammoet met een multipurpose terminal naar de Autrichehaven. BOW startte in de Westhofhaven een nieuwe terminal voor vooral offshore ladingen. De focus zal in de eerste plaats gericht zijn op offshore windmill projecten. Havendienst 2010 De havendienst van is verantwoordelijk voor een veilige en effiënte scheepvaartafwikkeling in haar beheersgebied. Daarnaast draagt ze ook de zorg voor de algemene veiligheid binnen het havengebied. Na de crisis in 2009 is het aantal scheepsbewegingen zowel in de binnevaart als zeevaart weer terug op het niveau van Desondanks hebben zich in de haven juist minder incidenten voorgedaan. Deze hebben niet tot ernstige gevolgen geleid en zijn op adequate wijze door de havendienst afgehandeld. Er zijn diverse schepen die ons havengebied voor het eerst hebben aangedaan. Deze schepen zijn op gepaste wijze door de havenmeester ontvangen. Samen met RWS en Havenbedrijf Gent is in 2010 een plan uitgewerkt om de sluisplanning te optimaliseren. Door de havendienst is in het kader van de gebiedsontwikkeling Buitenhaven sterk aangedrongen op uitbreiding van de wachtplaatscapaciteit voor de binnenvaart. Deze capaciteit moet ook bijdragen aan een oplossing voor de ligplaatsproblematiek in Vlissingen-Oost. Door de Europeese Commissie is in februari 2010 een Port Security-inspectie uitgevoerd. Onder meer naar aanleiding van deze inspectie is in het najaar door een team van experts een Port Security Risk Assessment uitgevoerd. Het resultaat van dit assessment is goedgekeurd door de burgemeesters van Vlissingen, Terneuzen en Borsele en heeft inmiddels de instemming van de Minister van Infrastructuur en Milieu. Ook is er voor diverse bedrijven een ISPS certificeringstraject ingezet. Om adequaat toezicht op de naleving van de Havenbeveiligingswet te kunnen uitoefenen is door de toezichthouders van de havendienst een opleiding gevolgd. Sinds 1 januari 2010 is de Van Gansewinkel Groep verantwoordelijk voor de inzameling van scheepsafval. Dit is de uitkomst van de aanbesteding die door was uitgeschreven. De overeenkomst geldt voor de komende drie jaar met een optie tot verlenging. Inzameling van scheepsafval vindt plaats overeenkomstig het vernieuwde Havenafvalbeheersplan 2010 van. Overeenkomstig de landelijke trend laat ook 2010 een toename zien van het aantal schepen dat scheepsafval afgeeft. Per schip wordt echter minder ingezameld. De binnenvaartmodule van PortXcs is geïmplementeerd en draait momenteel naar tevredenheid. Op het gebied van de verkeersbegeleiding is in 2010 een project gestart om de prestaties van de huidige apparatuur te beoordelen. 7

9 Eind 2010 is er veel (media) aandacht geweest rond het arbeidsconflict bij de Vlissingse Bootliedenwacht in Vlissingen. Het standpunt van de havendienst rond dit conflict hield in dat veiligheid van het scheepvaartverkeer in ons havengebied niet in het geding mocht komen. In 2010 is de wervings- en selectieprocedure afgerond voor een nieuwe havenmeester. Deze zal januari 2011 de werkzaamheden van de interim havenmeester gaan overnemen. In het kader van de verzelfstandiging is door de havendienst gewerkt aan een nieuwe havenbeheersverordening, reglement en overige relevante documenten. Deze is eind 2010 vastgesteld. Binnen een verzelfstandigd zal de havenmeester, op grond van de bijzondere overeenkomst met het bevoegd gezag haar functie als havenautoriteit kunnen blijven uitoefenen. Public Affairs en Promotie In 2010 is een geïntegreerd communicatieplan geschreven. In dit plan is vastgelegd hoe communicatie een bijdrage kan leveren aan het halen van de doelstellingen van het Strategisch Masterplan In het plan zijn drie speerpunten opgenomen: interne communicatie, marketingcommunicatie en corporate communicatie. In 2010 zijn er op al deze drie terreinen de nodige inspanningen verricht. In de eerste plaats is er een nieuwe huisstijl met nieuw logo geïntroduceerd naar aanleiding van de nieuw gekozen positionering Driven by dedication. Er is hierbij gekozen voor een gefaseerde uitrol van de nieuwe huisstijl, te beginnen bij nieuw huisstijldrukwerk (briefpapier, enveloppen e.d.) en de belettering van de in 2010 nieuw aangeschafte bedrijfswagens. Het nieuwe logo van kent de kleuren van de Nederlandse vlag. Dit draagt bij aan de geografische herkenbaarheid van onze haven. De website van zal een steeds belangrijkere rol gaan spelen, zowel op het vlak van corporate als van marketing communicatie. Daarom is in 2010 ook een nieuwe site ontwikkeld in de nieuwe huisstijl. De site kent verschilende landingspagina s in de taal van het land van uit waar men de site benadert. In 2011 zal een nieuw intranet volgen. Marketingcommunicatie speelt een ondersteunende rol bij de acquisitietaak van de afdeling commerciële zaken van. Ook draagt Zeeland Seaports zorg voor de algemene wereldwijde promotie van de haven. In het kader hiervan is actief bijgedragen aan de deelname van aan diverse handelsbeurzen, conferenties en delegaties wereldwijd. Ook werd een bijeenkomst georganiseerd waarbij internationale rederijen kennis konden maken met de Zeeuwse havens. krijgt gedurende het jaar diverse voor de haven relevante personen en delegaties op bezoek. Hoogtepunt was in 2010 het bezoek van Koningin Beatrix die de openingshandeling verrichtte van de Scaldiahaven. De samen met de Zeeland Port Promotion Council georganiseerde Open Havendag in Vlissingen-Oost kon weer rekenen op grote belangstelling van het publiek. Met ruim bezoekers bewees het evenement zijn bestaansrecht. De activiteiten in de haven hebben ontegenzeglijk effect op haar naaste omgeving. Het in 2009 ingezet omgevingsmanagement werd dan ook in 2010 verder voortgezet. Binnen projecten bestaat steeds meer aandacht voor het op structurele wijze betrekken van de omgeving. Daarnaast toonde haar betrokkenheid met de omgeving door het (financieel) ondersteunen van diverse Zeeuwse evenementen en activiteiten. Ook is in 2010 deelnemer geworden van onder andere het Zeeuws Offshore Windmill Consortium, de Projectgroep Bio Energie Ketensamenwerking, ECO 3 Provincie Zeeland en Windmolen Maintenance Consortium. Voor wat betreft de interne communicatie is ondersteuning verleend aan het eerder beschreven cultuurtraject. In 2010 is gestart met het personeelsblad Thuishaven. 8

10 2.1 INLEIDING Begin 1998 werd de nieuwe gemeenschappelijke regeling tot instandhouding van de publieke rechtspersoon Zeeland Seaports definitief van kracht nadat bij wet van 29 januari 1998 (Staatsblad nr.91) de toenmalige Havenschappen Vlissingen en Terneuzen door de deelnemers werden opgeheven. De bestuurlijke en organisatorische fusie van de twee Zeeuwse havenschappen in is met de ondertekening van de nieuwe gemeenschappelijke regeling een feit geworden. De bedrijfsvoering van is sinds die datum volledig geïntegreerd. Alleen voor wat betreft de financiële neerslag daarvan is onderverdeeld in twee business-units, Terneuzen en Vlissingen, met elk een aparte rekening en begroting. De jaarrekening is opgemaakt in overeenstemming met de voorschriften die het besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) daarvoor geeft. In de jaarrekening 2010 zijn de balansen en resultatenrekeningen van beide business-units afzonderlijk en geconsolideerd opgenomen. De begrotingscijfers in de toelichting op de resultatenrekening hebben betrekking op de begroting e. In de jaarrekening zijn ook vergelijkende cijfers 2009 opgenomen. Echter deze bevatten niet de activiteiten van de voormalige deelneming ESM. De deelneming was slechts als "resultaat deelneming" in de resultatenrekening van opgenomen. In 2010 maken de activiteiten van ESM integraal deel uit van de resultatenrekening en de balans. Zodoende zijn de cijfers 2009 als vergelijkingskolom van beperkte waarde. Sinds 1998 zijn, in plaats van Boek2 BW, de door het ministerie van Binnenlandse Zaken opgestelde Comptabiliteitsvoorschriften 1995 van toepassing op de verslaglegging van de financiële boekhouding in de jaarrekening. Per 1 januari 2004 zijn de Comptabiliteitsvoorschriften vervangen door het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Vanaf 2005 dienen ook Gemeenschappelijke Regelingen volledig te voldoen aan het BBV. De beide business-units zijn in de programmarekening als afzonderlijke programma's verantwoord. De activiteiten van betreffen o.m. het op bedrijfsmatige wijze beheren, onderhouden, exploiteren en promoten van de zeehaven- en industriegebieden van Vlissingen, Borsele en Terneuzen. De belangrijkste inkomstenbronnen voor zijn: Publiekrechtelijk: a. haven-, kade- en boeiengelden b. precariorechten Privaatrechtelijk: c. grondverkopen, erfpachtcanons en huren d. landbouwopbrengsten, optie-vergoedingen e.d. In het AB van 17 februari 2010 is definitief besloten dat verzelfstandigd zal worden, d.w.z. het omvormen van de organisatie naar een naamloze vennootschap in plaats van een Gemeenschappelijke regeling. Eind 2010 hebben de participanten van de GR ieder afzonderlijk de verzelfstanging inclusief de geldende voorwaarden definitief goedgekeurd waarna het AB op 8 december 2010 dit besluit heeft bekrachtigd. NV zal dan op 1 januari 2011 van kracht worden. De Gemeenschappelijke regeling zal nog wel geruimte tijd in stand blijven en optreden als Aandeelhoudersvergadering voor de NV en als financierings- cq garantie vehicle. Op termijn zal de Gemeenschappelijke regeling verdwijnen en zal als een volledig zelfstandige overheids-nv gaan opereren. Tevens is besloten om per 1 januari 2011 de beide business units Terneuzen en Vlissingen samen te voegen. Per is tevens een samenwerkingsovereenkomst getekend tussen Dow-Benelux en met het doel, de ontwikkeling en exploitatie van bedrijventerreinen rond Terneuzen ten behoeve van chemie- en chemie gerelateerde activiteiten. Hiertoe heeft de terreinen in complex Logistiek centrum Braakmanhaven (BU Terneuzen) ingebracht. Zie een verdere toelichting onder hoofdstuk 2.2. Op 1 november 2009 heeft de aandelen van Havenbedrijf Rotterdam in ESM overgenomen voor 15 mln. Zodoende heeft per die datum een 100% belang verkregen in ESM. In het AB d.d. 9 december 2009 is vervolgens besloten ESM op te heffen per 31 december 2009 en heeft alle activa, passiva en overige verplichtingen per 1 januari 2010 overgenomen. In 2007 is een samenwerkingsverband aangegaan tussen, Volker Wessels en Yara Sluiskil met als doel het stimuleren van werkgelegenheid, welvaart en duurzaamheid in de regio door de ontwikkeling van glastuinbouw te ondersteunen met het verstrekken van warmte en CO2. Op 7 februari 2008 zijn de aktes ten behoeve van de officiële oprichting van WarmCo2 C.V. gepasseerd. Voor een verdere toelichting zie hoofdstuk 2.2. De balans geeft de grootte en samenstelling weer van het vermogen in actief- en passiefposten voor verwerking van het exploitatieresultaat. Zowel de balans als de verlies- en winstrekening worden in beknopte vorm in het afzonderlijke publieke jaarverslag gepubliceerd. In dit Jaarverslag zal de gang van zaken in de organisatie (inclusief Deelnemingen) en het gerealiseerde beleid ten opzichte van het bij de begroting vastgestelde beleid aan de orde komen. Naast een terugblik op de beleidsmatige ontwikkelingen in het verslagjaar 2010 zal in het jaarverslag aandacht besteed worden aan de in de toekomst te verwachten investeringen in infrastructurele voorzieningen, strategische visie, financiering en personeelsbeleid. 9

11 2.2 TOELICHTING EFFECTEN SAMENWERKINGEN Opheffing ESM Op 1 november 2009 heeft de aandelen van Havenbedrijf Rotterdam in ESM overgenomen voor 15 mln. Vanaf die datum heeft een 100% belang in ESM. Zodoende is tevens besloten in het AB d.d. 9 december 2009 ESM op te heffen per 31 december 2009 en neemt alle activa, passiva en overige verplichtingen over van ESM met ingang van 1 januari Effecten oprichting Valuepark Terneuzen Valuepark is opgericht met het doel, de ontwikkeling en exploitatie van bedrijventerreinen rond Terneuzen ten behoeve van chemie- en chemie gerelateerde activiteiten. Hiertoe zijn de volgende documenten getekend: - Overeenkomst tussen Valuepark Terneuzen Beheer B.V. en Valuepark Terneuzen C.V. per Oprichtingsakte Valuepark Terneuzen Beheer B.V. per Oprichtingsakte Valuepark Terneuzen C.V. per Oprichtingsakte Beheer B.V. per en Dow Benelux hebben gezamenlijk Valuepark Terneuzen Beheer B.V. opgericht en hebben beiden 50% van het geplaatste aandelenkapitaal. Vervolgens is Valuepark Terneuzen C.V. opgericht, waarin de B.V. de enige beherende vennoot is. Beheer B.V. en Terneuzen Partnership Services B.V. zijn de commanditaire vennoten van deze C.V. Zeeland Seaports heeft een 100% belang in Beheer B.V. Verwerving van gronden door Valuepark Terneuzen C.V. Op basis van artikel 3 van de oprichtingsakte van Valuepark Terneuzen C.V., zijn door Zeeland Seaports ingebracht: alle terreinen inzake complex Logistiek Centrum Braakmanhaven. De juridische levering van deze terreinen, in eigendom bij, heeft eind 2005 plaatsgevonden. Financiering Valuepark Financiering Valuepark Terneuzen C.V. Valuepark Terneuzen Beheer B.V. heeft op oprichtingsdatum een bedrag van ingebracht. Beheer B.V. en Terneuzen Partnership Services B.V. hebben ieder een bedrag ter grootte van ingebracht als eigen vermogen in de vennootschap. Op oprichtingsdatum is door beiden een bedrag ter grootte van gestort en in 2006 zijn er aandelen uitgegeven en hebben beide partners ieder gestort. Financiering Valuepark Terneuzen Beheer B.V. Het maatschappelijk kapitaal van de B.V. bedraagt Het is verdeeld in 300 aandelen van elk. In 2003 zijn door en Dow Chemical Benelux B.V., beiden 30 aandelen à verworven. Onderlinge dienstverlening Valuepark Terneuzen/ Op basis van de samenwerkingsovereenkomst (artikel 4 en 6) draagt zorg voor het financiële beheer en de inning van havengelden ten behoeve van Valuepark Beheer B.V. en Valuepark C.V. De door geïnde bedragen worden volledig doorbetaald aan de C.V. In 2006 is een serviceovereenkomst Valuepark Terneuzen- getekend. In deze overeenkomst wordt beschreven welke diensten tegen welke tarieven door aan Valuepark Terneuzen worden geleverd en berekend. 10

12 2.2.3 Effecten oprichting WarmCO2 In 2007 is een samenwerkingsverband aangegaan tussen, Visser & Smit Hanab en Yara Sluiskil met als doel het stimuleren van werkgelegenheid, welvaart en duurzaamheid in de regio door de ontwikkeling van glastuinbouw te ondersteunen met het verstrekken van warmte en CO2. De stortingsplicht ten behoeve van WarmCO 2 CV door WarmCO 2 Beheer B.V. en Zeeland Seaports Beheer B.V. ad 2 mln is voldaan. heeft in 2009 haar aandeel in WarmCO 2 Beheer BV vergroot tot 80% door overname van de aandelen van Volker Stevin Netwerken BV. Uit fiscale en financiële overwegingen heeft Beheer BV haar aandeel in WarmCO 2 CV overgedragen aan Blakowi Groene Kracht BV. Hiervoor is een winstbewijs verkregen in Blakowi Groene Kracht BV. Daarnaast is het aandeel van Participatiemaatschappij VWS B.V. overgedragen aan WarmCO 2 Invest B.V. en is ook hier een winstbewijs aan bheer uitgegeven. In 2009 is definitieve bankfinanciering op naam van WarmCO 2 gerealiseerd, waarbij Zeeland Seaports garant zal staan voor maximaal 65 mln ten behoeve van de financiering van WarmCO 2 gedurende de looptijd van het project. Voor deze garantstelling zal een beschikbaarheidsvergoeding ontvangen ter grootte van een opslagpercentage van de vreemd vermogenpositie. Onderlinge dienstverlening WarmCO 2 / Op basis van een overeenkomst financiële dienstverlening draagt zorg voor het financiële beheer ten behoeve van WarmCO 2 B.V/C.V. Onder deze diensten worden verstaan; de inkoopadministratie, verkoopadministratie, projectadministratie, begroting- en jaarrekeningcyclus en de treasury functie. Voor deze dienstverlening wordt een vast bedrag per jaar gerekend. Alle overige financiele diensten worden op basis van bestede uren tegen een vast uurtarief doorbelast. 11

13 3.1 PROGRAMMAVERANTWOORDING Een onderverdeling in programma's met per programma de te realiseren doelstellingen en de hiervoor geraamde lasten en baten is bij niet relevant, aangezien er bij in tegenstelling tot Provincies en Gemeenten geen sprake is van verschillende beleidsvelden waarvoor meetbare doelstellingen geformuleerd kunnen worden. Derhalve wordt de totale exploitatie (zonder verdere onderverdeling) van de Business Units Vlissingen en Terneuzen als programmaplan onderscheiden. Conform de voorschriften van de Gemeenschappelijke Regeling dienen de jaarrekeningen met toelichting van de beide units afzonderlijk te worden opgenomen. Programma Business Unit Vlissingen Realisatie e Realisatie 2009 Totale bedrijfsopbrengsten Totale bedrijfslasten Aandeel resultaat deelnemingen Bijzondere baten en lasten Toevoegingen/onttrekkingen aan reserves Resultaat na bestemming Programma Business Unit Terneuzen Realisatie e Realisatie 2009 Totale bedrijfsopbrengsten Totale bedrijfslasten Aandeel resultaat deelnemingen Bijzondere baten en lasten Toevoegingen/onttrekkingen aan reserves Resultaat na bestemming Totaal programma's Business Unit Vlissingen en Terneuzen Realisatie e Realisatie 2009 Totale bedrijfsopbrengsten Totale bedrijfslasten Aandeel resultaat deelnemingen Bijzondere baten en lasten Toevoegingen/onttrekkingen aan reserves Resultaat na bestemming

14 3.2 TOELICHTING CONCERNRESULTAAT 2010 Blijkens de in deze rekening opgenomen geconsolideerde winst- en verliesrekening is het resultaat uit normale bedrijfsvoering (bedrijfsresultaat) over 2010 uitgekomen op negatief. Het totaalresultaat waarin ook het resultaat op de deelnemingen Valuepark Terneuzen, Partners Vliegveld Zeeland BV en WarmCO 2 Beheer BV alsmede de bijzondere baten en lasten zijn meegenomen is uitgekomen op negatief. Dit resultaat zal worden afgeboekt van de algemene reserve. In de gewijzigde begroting 2010 was een positief exploitatieresultaat van geraamd. Het positief resultaat over 2009 bedroeg Hieronder zullen de belangrijkste verschillen tussen de rekening 2010 en de begroting 2010 () per business-unit toegelicht worden. Business-unit Terneuzen Bedrijfsresultaat resultaat op deelneming ESM 0 resultaat op deelneming Valuepark Terneuzen resultaat op deelneming Partners Vliegveld Zeeland BV resultaat op deelneming WarmCO Totaal resultaat Het verschil tussen rekening 2010 en de gewijzigde begroting 2010 ( ) ad positief wordt veroorzaakt door de volgende posten: Hogere omzet havenexploitatie Hogere omzet grondexploitatie Boekresultaat uitgifte gronden 0 Saldo financiële baten en lasten Lagere afschrijvingen Lagere bedrijfslasten Resultaat op deelnemingen: Negatiever resultaat deelneming Valuepark Terneuzen Negatiever resultaat deelneming Partners Vliegveld Zeeland BV Positiever resultaat deelneming WarmCO Per saldo positieve afwijking

15 Business-unit Vlissingen Bedrijfsresultaat resultaat op deelneming ESM 0 resultaat op deelneming Vliegveld Zeeland bijzondere baten en lasten Totaal resultaat Het verschil tussen rekening 2010 en de gewijzigde begroting 2010 ( ) ad negatief wordt veroorzaakt door de volgende posten: Lagere omzet havenexploitatie Hogere omzet grondexploitatie Resultaat verkoop gronden Saldo financiële baten en lasten Lagere afschrijvingen Bijzondere waardevermindering activa * Lagere bedrijfslasten Resultaat op deelnemingen: Negatiever resultaat deelneming Vliegveld Zeeland Hogere bijzondere baten Per saldo negatieve afwijking *) Deze post bestaat uit een waarderingscorrectie project WCT ad 19,1 mln. De uiteindelijke verschillen waren niet bekend op het moment van het vaststellen van de begroting 1e 2010 en zijn het gevolg van reguliere bedrijfsactiviteiten en passend binnen het vastgestelde beleid. 14

16 4. FINANCIEEL BELEID Op grond van het BBV dient zowel in de begroting als in de programmaverantwoording een aantal afzonderlijke paragrafen te worden opgenomen. In de begroting zijn met name de beleidslijnen vastgelegd met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten. Met betrekking tot heffingen wordt in dit jaarverslag vermeld in hoeverre het geformuleerde beleid ook daadwerkelijk is gerealiseerd. In deze programmaverantwoording zijn overeenkomstig de begroting achtereenvolgens opgenomen de paragrafen: Heffingen, Weerstandvermogen, Onderhoud kapitaalgoederen, Financiering, Bedrijfsvoering, Verbonden partijen en Grondbeleid. In de laatste paragraaf wordt tenslotte ingegaan op het begrip rechtmatigheid. 4.1 Heffingen De bij van toepassing zijnde heffingen betreffen: havengelden en precariorechten. Het beleid t.a.v. deze heffingen is geregeld in de verordeningen: Verordening Zeehavengelden, Verordening Binnenhavengelden en de Verordening Precariorechten. In 2010 zijn de volgende opbrengsten verantwoord t.o.v. de begroting: werkelijk begroot Opbrengst Zeehavengeld Opbrengst Binnenhavengeld Opbrengst Precariorechten Met ingang van 1 januari 2010 zijn de havengeldtarieven als gevolg van de economische crisis niet verhoogd. 4.2 Risico's en Weerstandsvermogen Inventarisatie risico's: Het weerstandsvermogen geeft aan de mate waarin in staat is middelen vrij te maken om substantiële tegenvallers op te vangen, zonder dat dit betekent dat het beleid veranderd moet worden. De beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit die middelen en mogelijkheden waarover beschikt om niet begrote kosten, die onverwacht en substantieel zijn, te dekken. Voor de beoordeling van de vraag of beschikt over een adequaat weerstandsvermogen moet een relatie gelegd worden tussen de beschikbare weerstandscapaciteit en de daarmee af te dekken risico's. In deze paragraaf zijn de belangrijkste kansen en risico's ten aanzien van de financiële positie van weergegeven: Uitgifteschema bedrijfsplannen De uitgifte van terreinen in de diverse bedrijfsplannen is nog niet gecontracteerd of gegarandeerd. In de plannen is uitgegaan van de meest aannemelijke planning uitgaande van marktontwikkelingen en ervaringscijfers. In economisch slechtere tijden zullen ook de erfpachtinkomsten onder druk komen te staan. Vertragingen in de tijd en debiteurenrisico's hebben invloed op de inkomsten en de inkomende kasstroom. In het in 2010 verschenen rapport inzake de financieringsstrategie is het effect van een halvering van de uitgiftesnelheid weergegeven. Hieruit bleek dat het effect hiervan op de totale vermogenspositie beperkt is. Het effect op individuele bedrijfsplannen kan significant zijn. Rente De lange termijn vermogenspositie is gebaseerd op een gemiddeld te betalen rentetarief over het vreemd vermogen van 5,5%. Het totale vermogensbeslag is sterk afhankelijk van deze variabele rente mede als gevolg van de lage solvabiliteit. De treasury management functie is er op gericht dit renterisico ook op middellange en lange termijn te beheersen en de rentelasten zo laag mogelijk te houden. Op het moment dat de rente dreigt uit te stijgen boven de rekenrente kunnen rentederivaten ingekocht worden zodat er een plafond op de te betalen rente wordt geplaatst. Naast het verhogen van de hedgeratio in dit geval kan het risico voor een groot deel afgewend worden. Rekening houdend met voorgaande zijn er vooral kansen te benutten. 15

17 Voorbereidingskosten WCT Vanaf 2000 zijn de voorbereidingskosten met betrekking tot de realisatie van de WCT geactiveerd tot een bedrag van circa 32 mln. eind Door het beeindigen van de exclusiviteit van de vorige contractpartner in 2010 is feitelijk geen sprake meer van een exploitatieopzet/begroting. Immers zonder exploitatie-overeenkomst zijn ramingen onzeker. Het WCT project is daarom feitelijk te kwalificeren als een project van: niet in exploitatie genomen gronden, waarvan het niet geheel zeker is dat de exploitatie wordt gerealiseerd. gaat verder met het contracteren van een exploitant voor de WCT. In november 2010 is besloten de MER en inpassingsprocedure in gang te zetten op het moment dat contractering van een nieuwe klant aan de orde is. Een waardering in overeenstemming met het voorzichtigheidsprincipe vormt dan het uitgangspunt. In dit geval is door de commissie BBV bepaald dat vervaardigingskosten mogen worden geactiveerd tot het niveau van de marktwaarde van de grond/project. Met andere woorden de kosten van een project kunnen niet hoger worden dan de marktwaarde. Hiermee wordt bereikt dat in de toekomst te realiseren winsten volgens een globale exploitatie-opzet, welke onzeker zijn, niet in de waardering worden betrokken, maar dat de marktwaarde op dit moment bepalend is. Het waarderen van uitgaven voor de WCT tegen aanschafwaarde is niet mogelijk indien er geen zicht is op een tijdgebonden uitvoering van het project in de huidige vorm. Bovengenoemde leidt tot afwaardering van de voorbereidingskosten tot op het niveau van marktwaarde (zie toelichting op de post materiele vaste activa BU Vlissingen). Verdiepte ligging spoorlijn Goes Uit correspondentie van Prorail is gebleken dat de problematiek ten aanzien van geluid en trillingen van de spoorlijn in Goes ook op een andere wijze oplosbaar kan zijn dan met een verdiepte ligging van de spoorlijn. In het verleden heeft een toezegging van 20 miljoen euro gedaan als bijdrage aan de verdiepte ligging. De kans bestaat dat de bijdrage van lager kan uitvallen wanneer alternatieve oplossingen worden gerealiseerd. Axelse Vlakte In 2006 is de eerste uitgifte geëffectueerd. Op basis van de vooruitzichten is tevens besloten de Autrichehaven te verlengen tot een kade van 855( ) meter lengte. Hiermee wordt een terrein ter grootte van 30 ha via natte infrastructuur ontsloten. De kademuur is in 2008 opgeleverd en het baggerbestek zal in 2011 worden afgerond. In 2010 is 7,72 ha uitgegeven. Risico bestaat dat uitgifte van terreinen trager verloopt dan oorspronkelijk voorzien. Quarleshaven De tendering van het terrein, groot ca. 50 ha, heeft in 2008 niet tot inschrijvingen geleid. De tenderprocedure is beëindigd en thans zijn er onderhandeling gaande met een geïnteresseerde partij voor uitgifte van een deel van het terrein. Risico bestaat dat uitgifte van het terrein trager verloopt dan oorspronkelijk voorzien. Glastuinbouw Zowel bij de grondexploitatie als bij de exploitatie van warmte en CO2 (WarmCO2) is betrokken. Het risico bestaat dat ten opzichte van de planning de vestiging van tuinders vertraging oploopt door de economische recessie in de glastuinbouw. Wanneer tuinders zich later vestigen, zal WarmCO2 later inkomsten genereren en de periode van aanloopverliezen langer duren. Daarnaast speelt bij de grondexploitatie ook nog een debiteurenrisico. Calamiteiten Daarnaast kunnen calamiteiten leiden tot een aanspraak op het weerstandsvermogen. Voorbeelden van calamiteiten zijn: extreme weersomstandigheden, saneren van vervuilde grond of verontreinigde baggerspecie, een aanvaring van een schip en het faillissement van een onderneming. In 2010 is aan Montesquieu Finance opdracht gegeven om de financieringsstrategie voor te adviseren. In dit rapport is ook een gevoeligheidsanalyse gedaan op basis van bovenstaande gebeurtenissen. De conclusie voor 2011 is dat het weerstandsvermogen (174 mln) ten opzichte van bovenstaande risico's toereikend is. 16

18 Inventarisatie weerstandscapaciteit: heeft ultimo 2010 de volgende eigen middelen beschikbaar om niet begrote financiële risico's te kunnen dekken: Algemene reserves Bestemmingsreserves 0 Totaal Solvabiliteit: De solvabiliteit, uitgedrukt als als kengetal, bedraagt per ultimo boekjaar 0,29 (2009: 0,30) en de solvabliteitsverhouding 1,41 (2009: 1,43). Solvabiliteit geeft de verhouding tussen het eigen- en het vreemd vermogen weer. Inventarisatie risico's: Zoals in deze inleiding is vermeld is in 2003 een tweetal samenwerkingsovereenkomsten getekend. In beide gevallen (ESM en Valuepark Terneuzen) worden gronden van ingebracht. Per 1 november 2009 heeft het aandeel van Havenbedrijf Rotterdam in ESM overgenomen. Per 31 december 2009 is ESM opgeheven en zijn alle activa en passiva ingebracht in. Als gevolg van de politieke besluitvorming aangaande de WCT en het thans ontbreken van een concrete marktpartij wordt een deel van de voorbereidingskosten exclusief de kosten inzake de natuurcompensatie (aankoop gronden en inrichting compensatiegebied) afgewaardeerd (zie verder de toelichting op de winst- en verliesrekening. In 2004 is een ook gedeelte van de voorbereidingskosten afgeboekt van de balanspost "onderhanden werk" binnen ESM. Beleid omtrent weerstandscapaciteit en de risico's: In het kader van de verzelfstandiging is in 2010 onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van de vermogenspositie van de naamloze vennootschap. Dit onderzoek is uitgevoerd door Montesquieu Finance BV, Maastricht. In dit onderzoek is tevens gekeken naar de financierbaarheid en de financieringslasten van de GR ZSP en een verzelfstandigd ZSP in een NV vorm. Om dit onderzoek vorm te geven zijn de bedrijfsplannen geconsolideerd zodat de financiële resultaten (balans, winst & verlies en kasstroomoverzicht) op totaalniveau inzichtelijk worden. In deze notitie zijn de financiële analyses van het basisscenario en een aantal alternatieve scenario s toegelicht. Op basis van de toekomstige ontwikkeling in de financiële positie en de financiële ratio s kan vervolgens een inschatting gemaakt worden van de financiële risico's en het weerstandsvermogen van de deelneming ZSP NV. Bij elk van deze scenario s wordt gekeken naar de ontwikkeling van de ratio s en de bedrijfseconomische en financieringstechnische implicaties. De ontwikkeling van het resultaat en de EBITDA, het verloop van het eigen vermogen, de solvabiliteit (eigen vermogen/totaal vermogen) alsmede het vreemd vermogen zal grafisch weergegeven worden. In de garantie- en dienstverleningsovereenkomst tussen NV en de GR is overeengekomen dat de NV Zeeland Seaports vanaf 2011 bij elke jaarrekening de GR op de hoogte zal stellen van het verloop van de financieringspositie en het bereiken van financiele zelfstandigheid. Na gereedkomen van de jaarrekening 2010 zal de financieringscurve geactualiseerd worden. 17

19 Het basisscenario waarbij rekening gehouden is met lopende en gecommitteerde projecten met een financieringsgarantie van de GR laat het volgende beeld zien; Eigen Vermogen Solvabiliteit Norm Solvabiliteit 0,6 0, ,4 0,3 0, , Boekwaarde Activa (totaal) Totaal vreemd vermogen Het eigen vermogen ontwikkelt zich, na de eerste investeringsjaren positief. Er is voldoende eigen vermogen om mogelijke tegenvallers in de investeringen of het uitgifte programma te ondervangen en om mogelijke negatieve economische ontwikkelingen het hoofd te bieden. Hieruit blijkt tevens dat de waardering van de deelneming, zoals deze bij verkrijging is bepaald, duurzaam is en dus onveranderd blijft. Het vreemd vermogen volume piekt op ruim 480 mln. euro (inclusief leningen ten behoeve van Valuepark Terneuzen). Op basis van deze curve is de NV een garantieplafond met de GR overeengekomen. De nieuwe ontwikkelingen naast het basisscenario zijn niet in deze curve inbegrepen. Hiervoor geldt dat in principe marktfinanciering mogelijk moet zijn. Vooralsnog is besloten om tot en met de jaarrekening 2010 geen uitkeringen ten laste van het eigen vermogen te doen. In het kader van de verzelfstandiging is besloten een vergoeding voor het afgeven van garantie aan de NV aan de participanten te betalen van 26 mln. Daarnaast is besloten dat, zolang er sprake van garantie door de GR, er geen dividend wordt uitgekeerd. 18

20 4.3 Onderhoud kapitaalgoederen De onderhoudsvoorziening is per 1 januari 2011 opgeheven en toegevoegd aan de algemene reserve. Onderhoudskosten komen jaarlijks ten laste van de winst- en verliesrekening. 4.4 Financiering In 2003 is gestart met een herinrichting van de Treasury Management Functie (TMF). Deze TMF dient alle treasury activiteiten van binnen de kaders van de Wet Financiering Decentrale Overheden (FIDO) te plaatsen en daarmee een verantwoord risicomanagement te creëeren. Met name de financiële transacties volgend uit de geformaliseerde samenwerkingen wijzigen in grote mate de (vreemd)vermogenspositie. Het herinrichten van de structuur om rente en financieringsstromen te optimaliseren is noodzakelijk. In de overeenkomsten is vastgelegd dat vreemd vermogen aantrekt voor Valuepark Terneuzen. De uitwerking van bovengenoemde Treasury Management Functie heeft eind 2005 zijn beslag gekregen in een actualisatie van het Financierings- en beleggingsstatuut en een beschrijving en vastleggen van de organisatorische inrichting van de TMF (procesbeschrijvingen). De optimalisatie van het renterisicomanagement richt zich met name op de verhouding variabele cq. vaste rente, looptijden- en aflossingensmanagement en flexibiliteit. Zowel de kasgeldlimiet als de renterisiconorm blijven binnen de kaders welke door de wet FIDO zijn gesteld. - renterisiconorm zijnde < 20% in aanmerking komende voor herfinanciering - kasgeldlimiet met een rentetypische looptijd van < 1 jaar, zijnde maximaal 8,2% van het begrotingstotaal Overigens wordt een kasgeldlening met een daaronder liggende SWAP- en of CAPconstructie als rentetypische looptijd > 1 jaar gezien. In 2010 is gedurende ieder kwartaal een overschrijding van de kasgeldlimiet ontstaan. In de circulaire svoorstellen Wet Fido van maart 2008 geeft het ministerie BzK gemeenschappelijke regelingen de mogelijkheid een afwijkend percentage voor de kasgeldlimiet vast te stellen in overleg met het Algemeen Bestuur van de regeling. Ten gevolge van de problematiek die Zeeland Seaports ervaart als gevolg van de vaak marktgerichte exploitatie heeft het ministerie BzK in februari 2009 verzocht van deze mogelijkheid gebruik te mogen maken. In dit verzoek is hiervoor een voorstel ingediend. Dit voorstel sluit aan bij de norm die het Algemeen Bestuur van middels het vastgestelde financierings- en beleggingsstatuut hanteert. Op dit verzoek is echter nog geen reactie ontvangen. Bepaling kasgeldlimiet in 2010 ( x 1.000) Vlottende schulden Vlottende middelen Gemiddelde schuld Gemiddeld overschot 1e kw e kw e kw e kw Begrotingstotaal: Vastgesteld % : 8,2% Kasgeldlimiet: Overschrijding limiet Renterisiconorm per 31/12/2010 Samengevat is de hedgeratio per ultimo 2010 als volgt: Saldo vaste schuld 31/ Saldo kasgeld/rolloverleningen 31/12 Totaal portefeuille 31/12/ / Waarvan vastrentende leningen Afgedekt middels Swaps per 31/ / /- Afgedekt middels Cap per 31/ /- Rest portefeuille met variabele rente Hedgeratio per 31/12/ % 19