Internet glossarium (bron :

Transcriptie

1 Internet glossarium (bron : - Verklaringen kunnen een aantal hyperlinks bevatten (aangegeven in het vetjes), namelijk verwijzingen naar termen die elders in de lijst worden uitgelegd. - Bij de taalkeuze (N/E) werd gekozen voor de Nederlandse vertaling van de term, op voorwaarde dat het woord voldoende gekend en gebruikt wordt. Zoniet werd de Engelse benaming behouden. - Definities worden soms verrijkt met Weetjes, websites (WWW) en Tips. Syn. geeft de synoniemen aan of de gangbare term in het Engels. 2-second rule Het principe dat de gebruiker niet langer dan 2 seconden moet wachten op respons van het systeem, zoals bij het opstarten van of het veranderen van een applicatie. 3-click rule De regel die stelt dat toegang tot elk onderdeel van een applicatie of elke logische stap in een proces niet meer dan 3 klikken ver mag zijn. Het toepassen van dit principe is niet eenvoudig, omdat het moeilijk te definiëren valt wat nu juist een belangrijk onderdeel of logische stap is, maar het is toch een bruikbare vuistregel om de aantal stappen te beperken bij het uitvoeren van een opdracht toch kan een te strikte naleving van deze regel misleidend zijn. Above-the-fold Deze richtlijn heeft betrekking op het venster dat verschijnt op het scherm wanneer iemand een pagina oplaadt. Dat deel van de website kan

2 bekeken worden zonder het scherm te verschuiven via de pijltjes. Dit is belangrijk omdat de surfer geneigd is om meer naar dit deel van de website te kijken, terwijl hij wacht tot de website volledig verschijnt en omdat surfers vaak niet scrollen. Tip: Denk er ook aan dat surfers vaak met een smaller scherm werken dan de schermen die bij webdesign gebruikt worden. = Alternatieve text tags, tekstalternatieven. Alt tags Anchor Anker Alt tags beschrijven een beeld met woorden, zodat mensen met een visuele handicap weten wat er zich op dat gedeelte van de webpagina afspeelt. Dit is handig voor surfers die de webpagina s alleen in text-only bekijkt, of voor mensen met een visuele handicap. Zie: Anker Een anchor (anker) is een niet algemeen bekende term voor link die verwijst naar tekst op dezelfde webpagina. Weetjes: Ankers fungeren in feite als een soort index boven aan een pagina en bieden de Internetter houvast bij het scrollen. Vandaar de naam ankers. Syn.: anchor, bookmark Applicatie Meestal een programma dat ontworpen wordt met een specifieke taak. Denk hierbij aan bijv. een forum op een website, een e-card programma,

3 ASL = Age, Sex, Location Afkorting van age,sex,location. 'What is your asl?' is wellicht de meest gestelde vraag in chatsessies, waarbij wordt gevraagd naar het geslacht, de leeftijd en de woonplaats van een 'medechatter'. Bandbreedte De bandbreedte is de maximale hoeveelheid gegevens die per tijdseenheid via een kanaal kan worden verzonden en wordt uitgedrukt in hertz of in bits per seconde (bps). De bandbreedte van een kanaal wordt bepaald door de fysische eigenschappen van de verbinding, maar ook door de componenten die verzending en ontvangst van data mede bepalen, zoals een modem bijvoorbeeld. Hoe groter de bandbreedte, hoe groter de hoeveelheid gegevens die per tijdseenheid kan worden overgebracht. Banner (vaak kleine) advertentievorm op Internet, waarbij men door op de banner te klikken wordt doorgeleid naar de site van de adverteerder. Syn.: webvertentie Blindsurfer Is een toegankelijkheidslabel, dat de visueel gehandicapte Internetgebruiker een duidelijk herkenningspunt biedt wanneer een website vlot toegankelijk is. Blindsurfer werd gecreëerd in het kader van het 'webtoegankelijkheidsproject' met de steun van diverse overheidsinstellingen (waaronder Gelijke kansen in Vlaanderen). WWW: Blog Zie: Weblog

4 Bookmark 1). Een bookmark (letterlijk 'leeswijzer') is een functie van een browser waarmee de adressen (URL's) van vaak opgevraagde webpagina's kunnen worden gestockeerd, zodat ze later snel kunnen worden teruggevonden. Deze term wordt gehanteerd door browsers als Netscape, Opera, Mozilla. Internet Explorer gebruikt de term favorieten. 2).Ook wel woord voor anker/anchor in sommige editors, een link naar een specifieke plaats op de website. Zie: Anker Syn.: Favourites, Favorieten Booleaanse operatoren AND, OR, NOT, Booleaanse (logische) operatoren zijn afgeleid van de booleaanse logica, geïntroduceerd door de wiskundige George Boole. Zij stellen gebruikers van elektronische databestanden (bijvoorbeeld op het Internet) in staat om een zoekopdracht te beperken of te verruimen door bepaalde trefwoorden te combineren of uit te sluiten. De belangrijkste booleaanse operatoren zijn OR, AND en NOT. Door tussen twee trefwoorden de operator AND te plaatsen, moeten beide trefwoorden in het zoekresultaat voorkomen. Een OR-operator geeft aan dat slechts één van de twee trefwoorden moet voorkomen in het zoekresultaat, terwijl NOT een trefwoord uitsluit. Bijvoorbeeld: de zoekactie 'Cultuur AND Internet' zal normaliter een beperkter aantal zoekresultaten opleveren dan de zoekactie 'Cultuur OR Internet'. In het eerste geval moeten beide trefwoorden in de tekst (of titel) voorkomen, in het tweede geval slechts één van beide trefwoorden.

5 Breadcrumbs Broodkruimels Zie: Broodkruimels, Kruimelpad Een vorm van navigatie op websites waarbij de locatie in de website wordt weergegeven door een lijst van bovenliggende pagina s in hiërarchische volgorde. Elk van de bovenliggende pagina s is gewoonlijk aanklikbaar. Weetjes: De term "breadcrumbs" verwijst naar het sprookje van Hans en Grietje, waarin ze broodkruimels achterlaten tijdens hun tocht door het woud om hun weg naar huis terug te vinden. De metafoor gaat niet volledig op, omdat de broodkruimels niet de effectieve weg aangeven die gevolgd werd, maar de optimale weg van de homepage naar de pagina in kwestie. Syn. Breadcrumbs (web)browser De term browser (ook soms 'webviewer' genoemd) kan letterlijk worden vertaald als 'rondneuzer'. Het is een softwarepakket waarmee een Internetgebruiker op een eenvoudige manier informatie op het WWW kan raadplegen. De meest bekende webbrowsers zijn Netscape en Internet Explorer. Weetjes: Steeds meer mensen kiezen een alternatief voor Internet Explorer en kiezen vaak de Mozilla browser. De software van Mozilla is vooral populair onder wat meer ervaren gebruikers die veel waarde hechten aan beveiliging. Syn. Webbrowser, webviewer Cache Geheugen waarin tijdelijk informatie, opgehaald van Internet, wordt opgeslagen. Reeds bezochte

6 sites kunnen bij een herhalingsbezoek vanuit het cache geheugen getoond worden. Dit leidt tot een aanzienlijk snellere opbouw van de webpagina s. CERN Europees laboratorium voor deeltjesfysica in Zwitserland, stond aan de basis van het world wide web. Chat Onlinegesprek in real time tussen verschillende Internetgebruikers die ingetypte berichten uitwisselen. Weetjes: Het meest gebruikt zijn de zogenaamde instant messaging programma's, zoals messenger en icq. Hier stel je zélf een lijst met vrienden samen waarmee je in real time kan praten, bestanden uitwisselen en zelfs spelletjes spelen. Op een Internet Relay Chat (IRC) chat je in een virtuele kamer waar meerdere onbekende chatters tegelijk aanwezig zijn, meestal onder een nickname of schuilnaam. WWW: (grote chatsites van Vlaanderen) Click trough rate (CTR) De click through rate (CTR) is het aantal maal dat naar een bepaalde webpagina wordt doorgeklikt vanuit andere webpagina's. De CTR is bij veel zoekmachines bepalend voor de zogenaamde ranking (plaats) van die webpagina in de zoekresultaten. Hoe hoger de CTR, hoe hoger de plaats in de resultatenlijst. Closed user group (CUG) Een CUG is een beperkt aantal gebruikers dat exclusief toegang heeft tot een netwerk en/of een on line databestand, bijvoorbeeld op basis van

7 een lidmaatschap of een abonnement. (Virtual) Community Virtuele gemeenschap. Een op het Internet bestaande gemeenschap van Internet-gebruikers met gedeelde interesse of andere overeenkomsten. Content Inhoud op een website Content management system (CMS) Cookie Systeem dat gebruikt wordt om de inhoud van een website te beheren. Het gaat om een informatiepakketje dat wordt verstuurd naar de pc van de gebruiker op het moment dat de gebruiker de website raadpleegt. De informatie wordt op de harde schijf van de pc geïnstalleerd. Dit cookie bevat gewoonlijk de naam van de site, een vervaldatum en natuurlijk de informatie zelf. Via een cookie kunnen bepaalde gegevens vanaf het tweede bezoek automatisch worden ingevuld, zoals bijvoorbeeld een paswoord of een taalkeuze. De meeste cookies hebben een commerciële functie : ze kunnen bijvoorbeeld het zoekpad van de gebruiker van de betreffende site volgen ( tracking ); op die manier kan de exploitant van de website bijvoorbeeld nagaan in welke informatie (producten/diensten) elke individuele gebruiker geïnteresseerd is en aan de hand daarvan bij een volgende bezoek de nieuwigheden aanbieden. Weetjes:

8 Er zijn nogal wat Internetgebruikers die zich storen aan het gebruik van cookies omdat ze de privacy zouden aantasten (vooral cookies die tracking registreren). Voorstanders van cookies wijzen op het gemak ervan: doordat het sites een geheugen geeft, wordt het surfen makkelijker en comfortabeler. Browser-producenten hebben daarop ingespeeld door een optie in te bouwen die waarschuwt wanneer een server een cookie te verzenden. De gebruiker kan het cookie dan aanvaarden of weigeren. Crawler Crosslink Zie: Spider Een link van een deel van de website naar een ander deel, dat niet in dezelfde hiërarchische structuur thuishoort. Hiërarchische boomstructuren op de website zijn vaak zeer goed georganiseerd, maar niet alle types informatie vinden er een plaats in. Data mining De analyse van data uit databanken om onderlinge verbanden en trends vast te stellen. Databasekoppelin gen Ook voor het koppelen van een website aan een database moet je gebruik maken van programmeertalen. Met databasekoppelingen kun je o.a. Gebruikers gegevens laten opzoeken uit een database (vb. Adresgegevens, boekenlijst, productcatalogus, ), een gastenboek of een forum opzetten, een content management systeem (CMS) maken (waarbij je de website door verschillende mensen kan laten updaten), Deep links Links van buitenaf die onmiddellijk naar een

9 onderpagina van een website gaan, eerder dan naar de homepage. Dit laat toe onmiddellijk te linken met geschikte en specifieke content. Discussiegroep Discussiegroepen vormen één van de meest populaire toepassingen van het Internet. Via discussiegroepen kunnen gebruikers informatie en ideeën uitwisselen over allerlei onderwerpen. Alhoewel ze qua toepassing niet zo erg veel van elkaar verschillen, moet er een onderscheid worden gemaakt tussen een discussiegroep en een nieuwslijst. Anders dan bij het chatten worden berichten niet in realtime maar met een zekere vertraging verspreid. Gebruikers kunnen alle door andere forumgebruikers geschreven berichten lezen en hun collectief of afzonderlijk antwoorden. Weetjes: De internationale verzamelnaam van alle nieuwsgroepen op het Internet is 'Usenet' (ook wel 'Netnews' of kortweg 'News' genoemd). Syn.: nieuwsgroep, newsgroup Domein(naam) Een domein is het tweede gedeelte van een Internetadres (achter Meestal is het laatste deel van een Internetadres een landcode, zoals 'be' voor 'België' en 'nl' voor 'Nederland'. De namen zijn gekoppeld aan IP-nummers die uiteindelijk de werkelijk naam vormen van de Internetsite. Weetjes: In de VS gebruikt men als domein geen landcode maar een 'sociaal' domein:.com (commercial),.edu (educational),.gov (government),.mil (military),.net (network),.org (organisation).

10 Een domeinnaam kan aangevraagd worden bij de vereniging DNS, Belgische vereniging voor Internet domein naam registratie. WWW: Dropdown menu E-flyer Emoticon E-zine Scherm met een keuzelijst, dat uit een menubalk rolt bij het aanklikken van een item. Pulldown menu s zijn gelijkaardig, behalve dat het in dit geval meestal nodig is de muis aangeklikt te houden om het menu open te houden. Een flyer met animatie gemaakt in Flash en verzonden via Internet (web of ). Dikwijls interactief en gelinkt aan websites of e- mailadressen. = samentrekking van Emotional Icon. Zie: Smiley =Electronic magazine Een elektronisch tijdschrift dat via het Internet wordt verspreid (via ) of ter beschikking wordt gesteld via een website en geen gedrukte tegenhanger kent. Favorieten Zie: Bookmark FAQ = Frequently asked questions. FAQ-files zijn bestanden met lijsten van veelgestelde vragen (en het antwoord erop) op het Internet. Via FAQ's wordt vermeden dat steeds dezelfde vragen worden gesteld. Internetgebruikers die, bijvoorbeeld via Usenet,

11 een vraag willen stellen, kijken dus het best eerst in de FAQ's. Feedback form Een soort formulier dat opgesteld is om naar een reactie te peilen op een recente ervaring van een Internetgebruiker, bijv. Met een website of softwarepakket. Firewall Beveiliging van een intern computernetwerk waarbij een fysieke scheiding is aangebracht tussen het Internet en het interne netwerk. Flash Met flash kunnen speciale audiovisuele effecten en animaties voor het Internet ontwikkeld worden, die gemakkelijk in een site geïntegreerd kunnen worden. Weetjes: Het gebruik van flash is omstreden, omdat de animatie op Internetpagina's veel toegankelijkheidsproblemen oplevert. Frames HTML-codes waarmee het venster van de webbrowser in verschillende vakken wordt opgesplitst. Een simpel en veelvoorkomend gebruik van frames is als de pagina is opgedeeld in tweeën waarbij in het ene deel de navigatie staat, die opent in het andere deel. Het is mogelijk om met linken een andere website binnen het bestaande frame te halen. Tips: Toch wordt het overmatig gebruik van frames bij webdesign niet aangeraden omdat ze de surfer in de war kunnen brengen bij de navigatie, bookmarking, printen,

12 Framing Met deze techniek kun je een pagina of informatie afkomstig van een site (bronsite) in je eigen webpagina opnemen (doelsite), zonder dat je een nieuw venster hoeft te openen in de browser die naar de bronsite verwijst. Het adres van de doelsite komt dus in de plaats van dat van de bronsite, wat verkeerdelijk de indruk wekt dat de informatie op de doelsite staat. Forum Benaming voor een elektronisch discussieplatform. Gastenboek Een formulier op een webpagina dat de bezoeker toelaat om in te tekenen en vragen en commentaar achter te laten. Deze informatie is al dan niet zichtbaar voor andere bezoekers. WWW: Gebruikersinterfac e Manier waarop de gebruiker met een computersysteem communiceert. Onderdelen van de gebruikersinterface zijn bijvoorbeeld de schermlayout, de manier waarop de cursor wordt verplaatst over het scherm, het gebruik van de muis en de helpfunctie. Er wordt over het algemeen onderscheid gemaakt tussen GUI (een grafische gebruikersinterface) en een CUI (een gebruikersinterface gebaseerd op cijfers, letters en symbolen). Syn.: User Interface Gebruiksvriendelij kheid GIF Zie: Usability = Graphics interchange format

13 Bestandsformaat voor afbeeldingen, waarin een vorm van compressie wordt toegepast, waardoor een grafisch bestand minder ruimte in beslag neemt. Dit verklaart de populariteit van het gifformaat voor grafische bestanden op het Internet. Bestanden van dit type zijn te herkennen aan de extensie.gif. Guestbook GUI Zie: Gastenboek = Graphical user interface - grafische gebruikersinterface Bij de grafische gebruikersinterface communiceert de gebruiker met behulp van de muis en pictogrammen waarop kan worden geklikt. JPEG = Joint photographic experts group Bestandsformaat voor afbeeldingen, waarin een vorm van compressie wordt toegepast, waardoor een grafisch bestand minder ruimte in beslag neemt. Bestanden van dit type zijn te herkennen aan de extensie.jpg of.jpeg. Hacking Het ongeoorloofd binnendringen of verblijven in het computersysteem van een derde. Weetjes: Het Internet is nog niet veilig genoeg. Dat probeert hacker 'Red Attack' aan te tonen. Red Attack is de schuilnaam van Frans Devaere. Red Attack probeert in te breken in computers. Het is hem al enkele keren gelukt. Helpdesk Telefonische bijstand (gratis of tegen betaling)

14 verstrekt door een professional om tegemoet te komen aan de vragen van zijn klanten. Hits Aanduiding van het aantal malen dat er elementen van een site worden opgevraagd. Het meten van sitebezoek in hits is echter minder correct dan page view want als een webpagina is opgebouwd uit meerdere elementen (afbeeldingen of frames), is er direct sprake van meerdere hits. Hoax Vals bericht of nepbericht dat vaak via op het Internet wordt verspreid. Homepage Hoofdpagina Hosting Hoofdpagina van een website. Homepages bevatten doorgaans links die naar andere pagina s van de eigen site of van externe sites verwijzen. Sommige grote websites kunnen meerdere homepages bevatten. Zie: Homepage Bij hosting wordt de website van een informatieleverancier op een server van de Internet access provider geïnstalleerd, zodat de informatieleverancier zelf geen server moet aanschaffen en een permanente lijn moet installeren. Naast hosting is ook housing mogelijk. Hotspot Gedeelte van een image map waarop kan worden geklikt en dat correspondeert met een hyperlink. Housing Bij housing wordt de Internetserver (hard- en software) van de informatieleverancieer bij de Internet access provider geïnstalleerd, zodat

15 de informatieleverancier zelf geen permanente lijn moet installeren. Naast housing is ook hosting mogelijk. HTML = Hypertext markup language. HTMLis een markuptaal om informatiepagina's op het Internet aan te maken ('to mark up'). HTML bestaat uit een aantal codes (de zogenaamde tags) waarmee zowel de structuur als de lay-out van een www-pagina kan worden gedefinieerd, zoals het in 'vet' weergeven van een woord, het maken van een paginabrede titel, enz. Bovendien kunnen woorden, regels tekst of beelden worden gemarkeerd als hyperlinks die verwijzen naar een ander www (HTML)-document, zodat de gebruiker vanuit elke www-pagina kan 'springen' naar andere www-pagina's (eventueel opgeslagen in andere servers) of naar grafische beelden, videobestanden of audiofiles. HTTP = Hypertext transfer protocol. HTTP is een protocol dat ervoor zorgt dat wwwbrowsers kunnen communiceren met wwwservers. Daarom dat elke URL wordt voorafgegaan door het HTTP-protocol. Hyperlink Een verwijzing van een trefwoord naar een andere passage op dezelfde pagina, site of andere sites. De verwijzing kan zijn naar een trefwood, een illustratie of een muziekfragment. Bij het Internet wordt het gebruik van hyperlinks surfen genoemd. Hypertext Een verwijzing van een trefwoord naar een tekstpassage.

16 Inloggen =zich aanmelden Inloggen is het tot stand brengen van een on lineverbinding tussen een gebruiker (werkstation) en een on line databestand. Inloggen gebeurt door het invoeren van een login-naam en een paswoord. Internet Access Provider Een Internetaanbieder is een bedrijf/organisatie dat/die toegang verleent tot het Internet door middel van een Internetaccount. Syn.: ISP Internet Service Provider Internet account Om toegang te krijgen tot het Internet moet een gebruiker beschikken over een Internetaccount. Dit is een aansluiting bij een Internetaanbieder (Internet access provider). Net zoals op een bankrekening wordt op elk account bijgehouden hoeveel de gebruiker het netwerk heeft gebruikt, zodat dit in rekening kan worden gebracht. Voor het account dient een maandelijkse bijdrage te worden betaald. Internetadres 1) een Internetadres is de code waarmee een Internetgebruiker op het netwerk wordt geïdentificeerd en is dus in feite synoniem voor ' adress'. Het bestaat uit de login-naam en de naam (domain name) van de hostcomputer (Internet access provider) waarop de gebruiker is aangesloten. Beide namen worden gescheiden door zoals 2) de term 'Internetadres wordt ook soms gebruikt als afkorting van 'Internet protocol address' (kortweg 'IP-address' genoemd).

17 Internet broadcasting Internet broadcasting, soms ook webcasting genoemd, is het verspreiden van televisieprogramma's via het Internet, gebruik makend van streaming video. Intranet IP-address Een intranet is een intern bedrijfsnetwerk dat werkt volgens de Internet-technologie. Dit heeft het voordeel dat er communicatie mogelijk is met alle soorten pc s (bijvoorbeeld van medewerkers thuis) en andere netwerken, tenminste als de informatie in het juiste formaat (HTML) is opgeslagen. Via intranet kan interne bedrijfsinformatie ook via het Internet beschikbaar worden gesteld voor de buitenwereld en/of kan elke medewerker van een bedrijf zeer gemakkelijk toegang hebben tot het Internet. Elke op het Internet aangesloten computer heeft een eigen IP-address. Een IP-address komt voor in twee verschillende vormen: alfanumeriek (domeinnaam) of numeriek (IP-nummer). De alfanumerieke versie is bestemd voor de gebruikers, de numerieke voor de computers. IRC = Internet Relay Chat. Dit is de naam van de elektronische babbelbox op het Internet waarin de gebruikers ('chatters') real time-informatie met elkaar kunnen uitwisselen. Het verschil tussen IRC en is dat de conversatie bij babbelboxen in real time gebeurt: de gesprekspartners zien onmiddellijk de reactie van de correspondent op het scherm. Behalve van tekst wordt tijdens de dialoog ook gebruik gemaakt van zogenaamde smileys om allerlei gevoelens uit te drukken.

18 ISP Javascript Zie: Internet Access Provider Een van Java afgeleide en door Netscape ontwikkelde programmeertaal waarmee HTML pagina's kunnen worden uitgebreid met allerlei interactieve en geanimeerde toepassingen, waardoor de websites attractiever en dynamischer kunnen worden gemaakt. Kbps Keyword tags Kruimelpad Link Link rot Kilobits per seconde. Uitdrukking van de transmissiesnelheid in duizenden bits per seconde. Zie: Meta tags Zie: Broodkruimels Zie: hyperlink Het verouderd zijn van hyperlinks die verwijzen naar niet (meer) bestaande URL's. Log file Logboekbestand waarin meldingen over het gebruik van computers en diensten worden bewaard. Aan de hand van een logfile op een webserver kan bijvoorbeeld worden uitgerekend hoe vaak een pagina is geraadpleegd. Login Gebruikersnaam of identificatienummer om zich op een server te identificeren. Een login gaat meestal gepaard met een wachtwoord. Look-and-feel Mailing list Mbps De vormgeving (look) en de interactieve stijl (feel) van de front end van een website. Zie: Nieuwslijst Megabits per seconde. Uitdrukking van de

19 transmissiesnelheid in miljoenen bits per seconde. Meta tags Code die informatie geeft over een HTML-pagina om zoekmachines informatie te bezorgen over de inhoud van de pagina, de maker ervan en over de sleutelwoorden waarop de pagina kan worden gevonden. Syn.: Keyword tags Metadata De informatie die gebruikt wordt om de context en de structuur van data en informatieprocessen te beschrijven. Metadata gaan dus niet alleen over gegevens, maar ook over applicaties en processen. Mouse-over Toelichting die verschijnt zodra je met je muis op een tekst, icoon of menu gaat staan. Multimedia Navigeren Gecombineerd en geïntegreerd gebruik van tekst, beeld en geluid, bijvoorbeeld via het Internet, cdrom of cd-i Het kiezen van verwijzingen, informatie ophalen en bekijken van verschillende websites op het Internet met behulp van een zogeheten browser, bijvoorbeeld Internet Explorer of Netscape. Syn.: (Net)Surfen Netiquette Verzameling van ongeschreven gedragsregels voor gebruikers op Internet. Nieuwsbrief Een elektronische brief waarop Internetgebruikers

20 zich via een website kunnen abonneren om regelmatig informatie over die site te ontvangen. Syn.: Newsletter Nieuwsgroep Nieuwslijst Zie: Discussiegroep Een nieuwslijst is een soort nieuws(discussie)groep. In plaats dat de berichten van de deelnemers op een nieuwsserver terecht komen, worden ze via verstuurd naar alle andere op de nieuwslijst ingeschreven deelnemers. Eén en ander wordt (meestal automatisch) beheert door een listserver. In tegenstelling tot nieuwsgroepen zijn nieuwslijsten niet voor iedereen automatisch toegankelijk. Een geïnteresseerde moet zich eerst inschrijven via een zgn. 'Request to subsribe'. Er bestaan duizenden verschillende nieuwslijsten op het Internet. Syn.: Mailinglist, adreslijst Online marketing Het gebruik van het Internet of andere digitale technologieën om marketing objectieven te behalen. Opt-in Opt-in en opt-out zijn termen die aangeven hoeveel controle de burger heeft over het gebruik van zijn gegevens. Opt-in is daarbij het strengst: enkel wie ervoor kiest ( zich intekent ), zal commerciële boodschappen ontvangen. Zo werken bijvoorbeeld nieuwsbrieven: wie er regelmatig een wil ontvangen moet dat zelf expliciet melden. Opt-in Commerciële die door de bestemmeling is aanvaard. De gebruiker wordt eerst gevraagd of

21 hij promotionele wil ontvangen over bepaalde producten en/of diensten. Pas na bevestiging wordt de (eventueel op periodieke basis) verstuurd. Op die manier dekt de adverteerder zich in tegen mogelijke spammingklachten. Opt-out Bij opt-out wordt gewerkt volgens het principe behoudens tegenbericht. Het laat adverteerders toe boodschappen te bezorgen zonder voorafgaand signaal van de ontvanger, maar verplicht hen wel zijn of haar gegevens onmiddellijk te schrappen als er om gevraagd wordt. Page view Opgevraagde Internetpagina. Het bezoek van een website wordt meestal gemeten in page views, het aantal pagina s dat ineen bepaalde periode wordt opgevraagd. Pathway De volledige beschrijving van de locatie van een bestand op een computer. Een pad ('path' in het engels) is een soort routebeschrijving naar het bestand. Personalisatie Trend in Internet om informatie, communicatie en transactie voor één persoon geschikt te maken, op basis van informatie over persoonlijke gewoonten en voorkeuren, verzameld via acties op Internet. POP 1).= point-of-presence. Een pop is een lokaal Internetknooppunt

22 (inbelpunt), aangeboden door een Internet access provider. Via een POP kan de gebruiker tegen zonaal telefoontarief gebruik maken van het Internet. 2).= post office protocol. Een Internetprotocol om berichten te versturen tussen verzenders, de (pop)servers van de Internet access providers en de ontvangers. Het protocol zorgt er m.a.w. Voor dat e- mailberichten bij de juiste bestemmeling terecht komen. Pop-ups Tekst, beeld of advertentie die in een apart scherm wordt geopend. Talrijke sites nemen reclame op in dergelijke vensters. Pop-up window Scherm met een keuzelijst, dat verschijnt op de voorgrond van een invoerscherm of een formulier. Portaalsite Een portaalsite is een website die door zeer veel Internetgebruikers bij het opstarten van een Internetsessie geraadpleegd wordt. Meestal zijn deze websites ontwikkeld rond een zoekmachine. Om zoveel mogelijk gebruikers te 'lokken' wordt naast het zoeken nog andere functies geïntegreerd, zoals woordenboeken, nieuwsdiensten, teleshoppingservices, enz. Door veel gebruikers aan te trekken kunnen portaalsites dan ook flinke reclamebudgetten aantrekken. Thematische portaalsites worden miniportals of verti-ports genoemd. Proxy(server) Een proxy(server) is een HTTP-computer die vooral door Internet access providers wordt gebruikt. Deze proxy bundelt de aanvragen van

23 meerdere klanten alvorens ze naar de eigenlijke host te versturen die instaat voor het doorsturen van de aanvraag via nationale en internationale verbindingen. Op die manier kan het aantal connecties naar de host worden beperkt. Proxy's houden ook lokale kopieën bij (in de zogenaamde 'cache') van de door de gebruikers opgevraagde webpagina's. Wanneer een gebruiker via de access provider een website probeert te bereiken, zal de proxyserver eerst nagaan of het document niet reeds in de proxy is opgeslagen, zoniet wordt de site toch opgehaald en zal alsnog een lokale kopie worden gemaakt. De proxyserver zal echter op zeer regelmatige tijdstippen de website zelf raadplegen om na te gaan of het document niet is veranderd. Proxy s worden gebruikt om het 'surfen' sneller te laten verlopen, maar ze fungeren ook als gateway tussen een intranet en het Internet. De proxy wordt dan vaak gecombineerd met een firewall. Pulldown menu Menu dat zich ontrolt onder een woord in een menubalk. Syn.Rolmenu Real time Directe uitwisseling van informatie, zonder vertraging. Scrollbar Balk aan de rand van een venster in het scherm, waarmee met de muis tekst horizontaal of verticaal over het scherm kan worden verschoven. Scrollen Het naar boven en onderen verschuiven van tekst via de op- en neerwaartse pijlen van een schuifbalkje (scrollbar) aan de zijkant van een

24 tekstvenster. Search engine Search engine ranking Zie: Zoekrobot Het oplijsten van hits in functie van hun relevantie. Dit wordt gewoonlijk bepaald door het aantal, de plaats en de frequentie van een term dat in een document wordt gezocht. Shortcut Een snellere methode om een taak uit te voeren dan via de gewone weg. Sitemap Schematisch overzicht van de opbouw en inhoud van een website. Smiley Combinatie van tekens die een emotie symboliseren, bijvoorbeeld :-) voor (glim)lach. Weetjes: De naam Scott Fahlman doet misschien geen belletje rinkelen, maar de onderzoeker bij IBM is wel de man die 20 jaar terug het Internet leerde glimlachen. Begin jaren '80 werd de nood aan dergelijke non-verbale hints immers steeds duidelijker. Syn.: Emoticon, Emotion Icon Source code Geheel van programma-instructies in hun oorspronkelijk hogere taal (bijvoorbeeld pascal of c), zoals geschreven door de programmeurs. Het is niet mogelijk een programma aan te passen zonder in het bezit te zijn van de broncode; vandaar dat bij kwesties rond de intellectuele rechten van een programma het bezit van de broncode een belangrijke rol speelt.

25 Spam(ming) Massale en herhaalde verzending van ongevraagde - meestal commerciële - berichten. Spider Programma dat voor een zoekmachine het Internet afzoekt naar sites en bijbehorende trefwoorden. Syn.: Crawler Spyware Wat spam is voor is spyware voor het web. "Spyware" is software die een PC binnensluipt, activiteiten op het net in de gaten houdt en af en toe reclame in een venstertje op het scherm laat verschijnen. Dit soort software houdt in feite de PC gegijzeld door de Internetverbinding gade te slaan en uit eigen beweging websites op te roepen. Sommige spyware verzamelt daarnaast ook persoonlijke gegevens, zoals een adres, woonplaats of soms zelf kredietkaartgegevens. Als de software niet kan uitgeroeid worden, zou ze voor het web kunnen doen wat spam voor heeft gedaan: voor een zodanig grote kwelling zorgen dat het Internet er een stuk minder nuttig door wordt. Streaming Surfen Taxonomie Techniek waardoor een bestand kan worden gelezen (beeld, audio- of videobestand) zonder te moeten wachten tot het bestand volledig gedownload is. Een plug-in, aan de webbrowser toegevoegd, decomprimeert en leest de gegevens naarmate ze op de computer binnenkomen. Zie: Navigeren